FİTOKOZMETİKLER
Dr. Ecz. Derya ÇİÇEK POLAT
FARMASÖTİK BOTANİK ANABİLİM DALI
Selülit Nedenleri?
• Genetik Faktörler
• Hormonal dengesizlik
• Yanlış beslenme
• Yaşam biçimi
• Kullanılan bazı ilaçlar
• Damar yetmezliği
Selülit Tedavisi
• Spor yapmak
• Anti-selülit kremler
• Doğru beslenme
• Masaj, Sauna, Lazer tedavisi, Akupunktur, Lenfatik drenaj sağlayan yöntemler
Anti Selülit Ürünler
Metilksantinler
Kafein Teobromin Teofilin
Hedera helix
L.• Duvar Sarmaşığı (English Ivy) Hedera helix L.
Araliaceae
• Kullanılan kısımları: Yaprakları, meyveleri
• Her dem yeşil sarmaşık yeterli destek olduğunda sürünücü veya tırmanıcı gövdeleriyle birlikte 20-30 m’ye ulaşabilir.
• Bitki ağaçların kabukları üzerinde veya kaya çatlaklarına kısa, ek köklerini kullanarak yapışır.
Hedera helix
L.• Yapraklar ve meyveler yaklaşık %5-8 saponin içermekte olup, en önemlileri hederakozit-C ve α-hederin gibi hederagenin glikozitleri ve hederakozit B ve β-hederin gibi oleanolik asit glikozitleridir.
• Diğer bileşenler polifenoller (kafeik ve kolorojenik asit), rutin ve ramnoglikozit-3-kemferol gibi flavonol glikozitleri, sitosterol ve stigmasterol gibi steroller, seskiterpenler ve falkarinon ve falkarinol gibi poliasetilenlerdir.
• Yapraklar β-karoten ve E vitamini gibi antioksidanlar, şekerler, kalsiyum oksalat ve mineral tuzlar da içermektedir.
Hedera helix
L.• Saponinlere bağlı olan vazokonstrüktif ve astrenjan özellikleri ve flavonoitlere bağlı olan lenitif özellikleri mikrodolaşımı iyileştirir. Bu nedenle bitki dermal doku drenajını artırmada faydalıdır, bu da selülit tedavisinde ve sarkık gözlerin dekonjesyonunda önemlidir.
Aesculus hippocastanum L.
• Atkestanesi
Aesculus hippocastanum L.
Hippocastanaceae
• Kullanılan kısımları: Tohumları, yaprakları
• 35 m’ye kadar boylanabilen, yuvarlak taç ve
kahverengi, pullu, yarıklı kabuğu olan büyük ağaç.
• Çiçekler beyaz-pembe, kuvvetli kokulu ve dik panikulalar halinde.
• Kestaneyi andıran meyve 2 ila 4 parlak, pürüzsüz, kırmızı-kahverengi tohum içeren dikeni, küremsi bir kapsüldür.
Aesculus hippocastanum L.
• Hekim ve botanikçi Andrea Mattioli (1501-1577) bitkiyi İstanbul’dan
İtalya’ya ithal etmiş ve astrenjan özelliklerini ve dolaşım sistemi için olan faydalarını keşfetmiştir.
• 1800’lerde Fransa’da hemoroit problemleri için kullanılmıştır. Etkin
maddelerinin vazoprotektör olarak önemi ancak 1900’lerde anlaşılmıştır ve şu anda venöz hastalıklar için en çok kullanılan çarelerden biridir.
• Tohumları hidrolizle oleanaolik asitten türeyen triterpenik sapogeninler içerir.
• En bol bulunan ürün aglikon kısmı olarak polihidroksilli
triterpenler olan protoessigenin ve barringtogenol taşıyan kompleks bir saponozit karışımı olan essindir.
Aesculus hippocastanum L.
• Tohumlar tanen, kumarin glikozitleri, kersetin ve kemferol gibi flavonoller, C, D ve B grup vitaminler, nişasta (%45), selüloz (%3), proteinler (%10), sukroz (%12), glukoz (%5-6) ve mineral tuzlar (Mg, Ca, Cu, P, Na, Mn, Cl, S) içerir.
• Tohumlar oleik (%65), linoleik ve linolenik yağ asitleri ve sabunlaşmayan fraksiyon içeren bir yağ verir (%4).
• Kabuk ve tomurcuklar reçineler, kateşik tanenler, allantoin,
kumarin glikozitleri ve geninlerini içerir. Başlıca kumarin glikozidi eskulin olup, kabukta (%2-3) ve tohumlarda mevcuttur ve asit çözeltisi içinde ısıtmayla dioksikumarin olan eskuletin’i verir.
Aesculus hippocastanum L.
• Bitkinin ödem karşıtı ve tonlandırıcı etkileri ve periferal dolaşımı uyarması, essine dayanan kremlerin veya jellerin topikal uygulanması aracılığıyla elde edilebilir. Bu ürünler akne, kuperoz ve kızarık veya irite cilt tedavisinde
kullanılabilir.
• Kapiler permeabilitenin azaltılması ve damar tonusu ve
lenfatik drenajın artırılması selülit karşıtı tedavilerde de çok faydalı olabilir.
Fucus vesiculosus L.
• Bladderwrack
Fucus vesiculosus L.
Fucaceae
• Kullanılan kısım: Tallus
• Bitki bir deniz yosunudur.
• Kahverengi-yeşil renklidir, tallusu derimsidir ve şeritlere ayrılmıştır. Tallus 1-1.5 cm genişliğinde ve 1 m’ye kadar uzunlukta olabilir. Tallusun üzerinde yer alan veziküller bitkinin isimlendirilmesine yardımcı olmuştur.
Fucus vesiculosus L.
• Tallusun toplam ağırlığının %40’ını kalsiyum, magnezyum veya sodyum tuzları halinde bulunan aljinik asit oluşturur.
• %60’a kadar oranda çözünebilen glukozanlardan laminarin ve fukoidin içerir.
• %13-12 oranında mineral tuzlar, ayrıca karotenoitler, C vitamini, B1 ve B12 vitaminleri, lipidleri polifenolleri proteinler, peptidler vb. de bulunmaktadır.
Fucus vesiculosus L.
• Kozmetik açıdan iyi bir nemlendiricidir. Ayrıca sahip olduğu aljinatlar nedeniyle film oluşturucu, yatıştırıcı özelliklere de sahiptir.
• İçerdiği polisakkaritlerden dolayı anti-enflamatuvar etkisi vardır.
Özellikle alerji ve doku hasarına yol açan enflamatuvar etkileri önlediği gösterilmiştir.
• Antioksidan etkisi nedeniyle yaşlanma karşıtı ürünlerde kullanıldığı belirtilmektedir.
• Kan dolaşımını artırır, ödem attırıcı ve selülit karşıtı etkilidir.
Zayıflama ürünlerinde kullanılır.
Ruscus aculeatus L.
• Ruscus aculeatus L.-(Tavşan memesi)
• Asparagaceae
• Kullanılan kısımlar: Rizom ve kökler
• Gövde filloklad şeklinde olan dikenli bir çalıdır.
Anadolu’da yaygın, ancak kökünün aşırı sökülmesi nedeniyle kontrol altında
tutulmalıdır.
Ruscus aculeatus L.
• Saponin olarak russin(ruscogenin aglikon) ve deglukorussin taşır. Tanen içerir.
• Vazokonstriktör, antienflamatuar etki.
• Cilt toniği, peeling ve antiselülit preparatlarında kullanılır.
• Preparatlarda %1-3 oranında bulunur.
Ginkgo biloba L.
• Ginkgo biloba L.-(Japon eriği, Kız saçı ağacı)
• Ginkgoaceae
• Kullanılan kısımlar: Yaprak
• Yaprakları, flavonoitler (kersetin, kemferol, epikateşin), biflavonlar (ginkgetin) ve
terpenler (ginkgolidler) içerir.
• Kan vizkozitesini düşürücü etki.
Anti Selülit Ürünler
Melilotus officinalis (L.) Lam.
(Kokulu yonca, Sarı taş yoncası) Fabaceae
Melilotus officinalis (L.) Lam.
• Melilotus officinalis (L.) Lam.
• (Kokulu yonca, Sarı taş yoncası)
• Fabaceae
• Kullanılan kısımlar: Çiçek ve Yaprakları
• Kumarinler :Lenfatik ödemi ve kılcal geçirgenliğini azaltır.
• Önerilen konsantrasyon %2-5’tir .
