MALİ HAKLAR

(1)

MALİ HAKLAR

(2)

MALİ HAKLAR

 Bir eserden, onu işlemek suretiyle

faydalanma hakkı munhasıran eser sahibine aittir

 İşleme hakkı (FSEK m.21)

 Çoğaltma hakkı (FSEK m.22)

 Yayma hakkı (FSEK m.23)

 Temsil hakkı (FSEK m.24)

 İşaret, ses ve görüntü nakline yarayan

araçlarla umuma iletim hakkı (FSEK m.25)

 Pay ve takip hakkı (FSEK m.45)

(3)

MALİ HAKLAR

 Bir eserden, onu işlemek suretiyle

faydalanma hakkı munhasıran eser sahibine aittir

 İşleme hakkı (FSEK m.21)

 Çoğaltma hakkı (FSEK m.22)

 Yayma hakkı (FSEK m.23)

 Temsil hakkı (FSEK m.24)

 İşaret, ses ve görüntü nakline yarayan

araçlarla umuma iletim hakkı (FSEK m.25)

 Pay ve takip hakkı (FSEK m.45)

(4)

İŞLEME HAKKI MD.21

 FSEK m.6 işleme ve derleme eserler

 «Bir eserden, onu işlemek suretiyle faydalanma hakkı munhasıran eser sahibine aittir»

Sorular:

 Bir edebiyat eseri sahibi, eserinin sinema filmine dönüştürülmesine izin verdiğinde sinema eseri sahibi olur mu?

 Aynı film yapımcısı aynı romanı ayrıca tiyatro oyununa da uyarlayabilir mi?

Ancak izin alındığı ölçüde kullanılabilir

 İngilizce’den Almanca’ya- Almanca’dan

Fransızca’ya çeviri. Kim kimden izin alacak?

(5)

ÇOĞALTMA HAKKI MD.22

 herhangi bir şekil veya yöntemle

elle, fotokopi makinası, fotoğrafını çekmekle

 tamamen veya kısmen

beş sayfası da- resmin/fotoğrafın bir kısmı/filmin 10 dakikası

 doğrudan veya dolaylı

 geçici veya sürekli olarak

çoğaltma hakkı münhasıran eser sahibine aittir.

önemli olan: Eserin aslına ihtiyaç duyulmadan tekrar edilmesi

 Eserden asıl gibi yararlanılması ve kullanılması olanağı veren ikinci bir nüsha elde edilmesi (Yargıtay 11. H.D. 28.03.2014, E.2013/17255, K.2014/6124)

 Eserin algılanabilir olması (Suluk/Nal)

Ör: bir konserden çekilen fotoğraf çoğaltma hakkı kapsamında değil

(6)

ÇOĞALTMA HAKKI M.22/II

Çoğaltma hakkının kapsamı:

 Eserlerin aslından ikinci bir kopyasının çıkarılması

 eserin işaret, ses ve görüntü nakil ve tekrarına yarayan, bilinen ya da ileride geliştirilecek olan her türlü araca kayıt edilmesi

 her türlü ses ve müzik kayıtları

 mimarlık eserlerine ait plan, proje ve

krokilerin uygulanması da çoğaltma sayılır.

Aynı kural, kabartma ve delikli kalıplar hakkında da geçerlidir.

(7)

ÇOĞALTMA HAKKI MD.22

 Müziğin MP3 formatına çevrilmesi

 Bir eserin internetten indirilmesi

Ör: bir bilgisayar programını, çoğaltma hakkı ihlali için programın çalışıyor olması gerekli mi?

 mimarlık eserlerine ait plan, proje ve krokilerin uygulanması

FSEK m.2 ilim ve edebiyat eseri olarak korunana projeleri de kapsar mı

 Çoğaltma hakkı, bilgisayar programının geçici çoğaltılmasını gerektirdiği ölçüde, programın yüklenmesi, görüntülenmesi, çalıştırılması, iletilmesi ve depolanması fiillerini de kapsar.

(8)

YAYMA HAKKI MD.23

 Bir eserin aslını veya çoğaltılmış nüshalarını, kiralamak, ödünç vermek, satışa

çıkarmak veya diğer yollarla dağıtmak hakkı münhasıran eser sahibine aittir.

 Maddi eser nüshaları yayma hakkının konusunu oluşturmaktadır

 Bir eserin internete yüklenmesi yayma mıdır?

 Müzik eserinin konserde icra edilmesi yayma mıdır?

(9)

YAYMA HAKKI MD.23

 Eserin sınırlı sayıda basılması ve yayılması için bir sözleşme yapıldıysa, bu sayıdan fazla basılması çoğaltma hakkını, fazla basılan

eser nüshasının satılması yayma hakkını ihlal edecektir.

 Öğrencinin kendisi için tuttuğu notları

arkadaşlarına satması yayma hakkını ihlal edecektir

 Notaların aslının çoğaltılmadan, orkestradaki diğer müzisyenlere verilmesi sadece yayma hakkının ihlali olacaktır.

(10)

YAYMA HAKKI MD.23

 Kitap satıldıktan sonra yeniden satışı yayma hakkı ihlali midir?

 Kitap satıldıktan sonra kiralanması yayma hakkı ihlali midir?

 Kitap satıldıktan sonra kütüphanelerde ödünç verilmesi yayma hakkı ihlali midir?

(11)

YAYMA HAKKI MD.23

 Kiralama ve kamuya ödünç verme yetkisi eser sahibinde kalmak kaydıyla, belirli

nüshaların hak sahibinin yayma hakkını kullanması sonucu mülkiyeti devredilerek ülke sınırları

içinde ilk satışı veya dağıtımı yapıldıktan sonra bunların yeniden satışı eser sahibine tanınan yayma hakkını ihlal etmez.- tükenme ilkesi

 Bir eserin veya çoğaltılmış nüshalarının

kiralanması veya ödünç verilmesi şeklinde yayımı, eser sahibinin çoğaltma hakkına zarar verecek

şekilde, eserin yaygın kopyalanmasına yol

açamaz. Bu maddenin uygulanmasına ilişkin usul ve esaslar Kültür Bakanlığınca hazırlanacak bir yönetmelikle düzenlenir

(12)

YAYMA HAKKI MD.23

FSEK m.23/II

 Eser sahibinin izniyle yurt dışında çoğaltılmış nüshaların yurt içine getirilmesi ve bunlardan yayma yoluyla faydalanma hakkı münhasıran eser sahibine aittir.

 Yurt dışında çoğaltılmış nüshalar her ne

surette olursa olsun eser sahibinin ve/veya eser sahibinin iznini haiz yayma hakkı

sahibinin izni olmaksızın ithal edilemez.

(13)

DİJİTAL TÜKENME

Usedsoft yazılımlar bakımından dijital tükenme kabul edilmiştir:

 Lisans hakkı-süresiz

 Kendisine ait kopyayı kullanamaz hale gelmekte Dijital Ürünler

 Elektronik kitaplar veya dijital müzik parçaları kısaca dijital ürünler için geçerli değil

 İkinci el dijital bir piyasa söz konusu değil

 ABAD Nintendo kararı-video oyunları

 Almanya sesli-kitaplar

 ABAD Tom Kabinet kararı

(14)

TEMSİL HAKKI MD.24/UMUMİ MAHAL

 Umumi mahallerde okumak, çalmak, göstermek….

Tanım:

Alman Telif Hakları Kanunu 15/3: bir eseri kullanan ve bu eseri algılayabilen ya da erişebilen kişi veya kişilerle şahsi bir

ilişkisi veya bağlantısı bulunmayan kişiler

 Bilinçli bir kişisel bağlantı bulunması yeterli (Nal/Suluk, s.97)

 Aile veya arkadaş ilişkisi zorunlu değil ama sınırlandırılmış bir çevre olmalı

Örnek: dans kursu katılımcıları arasındaki ilişki şahsidir

 Dinleyici, seyirci olarak gelenler önceden belirli ise, bu kişiler arasında önceden belirli ilişkiler mevcutsa, toplantıyı

düzenleyen kişi dolayısıyla birbirleriyle ilişki içindelerse temsil gerçekleşmez (Öztan, s.379)

Örnek: düğün, parti, etkinlik

 Etkinliğin gerçekleştirildiği yer de etkinliğin kapalı olup olmaması da kriter

(15)

TEMSİL HAKKI MD.24

 Umuma arz niyeti de önemlidir: örneğin bir kişi şiirini kimsenin olmadığı boş bir umumi mahalde (sokakta) okursa, temsil hakkı

kapsamına girmeyecektir. (bkz. Fırat Öztan, s.378)

 Umumi mahal koşulunun sağlanması için en az kaç kişi gereklidir?

 En azından bir kişinin önünde yapılması, bu fiilin umuma arz amacıyla yapıldığına dair karinedir

 Örneğin: seyircisiz bir sahnede temsil edilen tiyatro oyunu (bilet satılamamış)

(16)

TEMSİL HAKKI MD.24

 İcra ile seyirci arasında herhangi bir araç

bulunmamaktadır

 Konserde müzik

eserinin icra edilmesi, bir şiirin okunması

doğrudan temsil

 Sözleşmede açık bir hüküm yoksa temsil hakkının devri sadece doğrudan temsili içerir.

İki şekilde gerçekleşebilir:

 Eserin işaret, ses ve görüntü

nakline yarayan araçlarla (tespit, tekrar veya nakile yarayan

araçlarla) sunumu/gösterimi Ör: sinema filmi gösterimi, bir otelde CD’den çalınan müzik veya müzik box

icra, bir takım teknik araçlarla izleyiciye iletilmektedir

 Temsilin gerçekleştiği yerden başka bir yere nakli

Ör: konser alanının dışına konulan ekran, hoparlör

Doğrudan Temsil Dolaylı Temsil

(17)

SABRINIZ İÇİN TEŞEKKÜRLER