DEĞERLENDİRME
Bütçe sabahına nötr risk iştahı ile uyanıyoruz.
Katalizör: Kuzey Kore’nin yine füze denemesiyle jeo- politik risk priminin artması.
Bora Tamer Yılmaz btyilmaz@ziraatbank.com.tr
+90 212 363 1136 Duygu Akkoca dakkoca@ziraatbank.com.tr
+90 212 363 1134 Gülhan Kaya gulkaya@ziraatbank.com.tr
+90 212 363 1135
Cuma günü sabahını, yoğun yaşayacağız. TSİ 10:00’da merkez bankası, Temmuz ayı ödemeler dengesi tablosunu açıklayacak.
Temel mal ve hizmet dengesinde iyileşme eğilimi sürmesine karşın altın ithalatındaki artış, manşet veriyi bozmakta. Temel mal ve hizmet dengesi (altın ve enerji hariç cari denge) sene başında 10 milyar Dolar tutarında açık vermekteydi. Haziran ayı itibariyle temel denge açığı 1,9 milyar Dolar tutarına kadar iyileşti. Hatta, petrol fiyatlarının yukarı yönlü seyrine rağmen enerji kalemi eklendiğinde altın hariç cari açık 35 milyar Dolar’dan 29 milyar Dolar tutarına kadar iyileşti.
Senenin ilk altı ayında toplam net 4,1 milyar Dolar tutarındaki altın ithalatı cari açığın 34,1 milyar Dolar tutarına açılmasıyla sonuçlandı.
Yine de nominal değerler açısından güçlü artış kaydeden milli hasıla oransal bazda cari açığı frenlemekte.
Ödemeler dengesi ile aynı anda TÜİK Haziran ayı istihdam verisini açıklayacak. TÜİK, istihdamı kayan merkezi ortalamalar şeklinde açıkladığı için bugünkü veride üçüncü çeyreğe ilişkin ilk ipuçlarını, Temmuz ayı değerlerini görebileceğiz. Tarım hasadında bu sene beklendiği üzere “var” yılı yaşanmasıyla rekolteler daha iyi seyrediyor. Tarım, istihdama katkısını sağlamakta. Turizm sektörü yaygın değer zinciri sayesinde ülke ekonomisini yaz aylarında canlandırmakta. Örneğin havacılık sektörü turizm değer zincirinde sıralanabilir. Turizmdeki iyileşme beraberinde havacılık ve değer zincirinin parçası diğer sektörlerde de toparlanmayı sağlamakta. Her iki sektör – tarım ve turizm, yaz aylarında istihdam piyasasını güçlendiriyorlar.
TSİ 11:00’de ise Maliye Bakanlığı, Ağustos ayı bütçe gerçekleşmesini açıklayacak. Türkiye’de bütçe daha çok “gelir” tarafından idare edilmekte. Doğrudan harcama yerine vergi politikaları üzerinden yürütülen (örn. vergi teşviki) kamu maliyesi, bir yandan iktisadi faaliyeti canlandırırken bir yandan disiplini beraberinde gözetmekte.
Tıpkı cari açık verisindeki gibi güçlü nominal milli hasıla büyümesi bütçe metriklerini dengelemekte. Türkiye’de bütçe dengesi hem kendi içerisinde geçmiş yıllar ile karşılaştırıldığında hem de benzer ülkeler ile cari durum açısından karşılaştırıldığında ülke ekonomisinin temel çıpalarından birisi olmayı sürdürüyor (Şekil 1). Önümüzdeki süreçte ilk aşamada S&P’den ardından önümüzdeki yıl Fitch’den ülke kredi notu görünümünde iyileşme bekliyoruz.
DEĞERLENDİRME
Şekil 1: Türkiye bütçe dengesinin, kendi geçmişi ve benzer ülkelerin cari durumları ile karşılaştırması (Bütçe Dengesi / GSYİH, %).
Kaynak: Maliye Bakanlığı, TÜİK, Bloomberg, Ziraat
Günün küresel verisi TSİ 15:30’da açıklanacak Ağustos ayı ABD perakende satışlar. ABD’de ekonomi, güçleniyor. Reflasyon teması, son iki günde açıklanan üretici ve tüketici fiyat endekslerinde gördüğümüz üzere canlı. Her ne kadar kasırgalar verilerde geçici sapmalara kaynak verse de FED, bunları göz önünde bulunduracaktır. Aynı anda FED’in New York Şubesi, kuzey eyaletlere yönelik Empire imalat endeksini açıklayacak. Endeksin yüksek seyrini koruması bekleniyor. Ardından TSİ 16:15’de sınai üretim ve kapasite kullanım oranlarını izleyeceğiz. Tüketim talebi beraberinde üretim koşullarını tetiklemekte. TSİ 17:00’de ise Michigan Üniversitesi’nin beklenti anketini göreceğiz.
Bugün izleyeceğimiz bir temel gelişme daha var: Rusya Merkez Bankası! Rus ekonomisi bu yıl içerisinde artık yaptırımların etkisini atlatmaya başladı. Üretim koşulları iyileşirken fiyat istikrarında mesafe kaydedilebildi. Enflasyon %3,3 oranına kadar iyileşti. Bununla birlikte enflasyon beklentileri de iyileşme eğilimine geri döndüler.
Hatırlayacak olursak; yaz aylarında petrol fiyatlarındaki düşüş, Ruble’deki değer kaybı ile birleştiğinde enflasyon beklentilerindeki aşağı trendin ara vermesiyle sonuçlanmıştı. Ağustos ayında tüketicilerin (hane-halkının) enflasyon beklentisi, 2010 yılında başlayan zaman serisinde başlangıçtan beri ilk defa tek hanede gerçekleşti. Seri tarihinin en düşük değeri %9,5 oranı ile kaydedildi.
Rusya’da üretim, tüketime göre daha canlı. Tüketiciler, çeşitli endişelerle tasarruf eğilimi içerisindeler. Ekonominin daha güçlü hale gelebilmesi için tüketicilerin daha çok harcama yapmaları gerekiyor.
Bunun için merkez bankasının faiz indirimlerini fiyat istikrarını bozmadan sürmesi bekleniyor. Bugün, TSİ 13:00’de Rusya Merkez Bankası’nın 50 baz puan ile indirimlere kaldığı yerden başlaması mümkün. Faizin %8,50 oranına düşmesi bekleniyor. Bu akşam ayrıca S&P, Rusya’nın kredi notunu gözden geçirecek.
Dolardaki küresel değer kazancı nedeniyle hafta içerisinde zaman zaman yönünü yukarı çeviren kur, Merkez Bankası’nın açıklamalarıyla sıkı para politikası duruşunun korunacağının görülmesi üzerine ilk başta yönünü aşağı çevirse de ABD TÜFE verisi sonrası geniş bir bantta dalgalanarak 3,4777 seviyesine kadar tırmandı. Akşam saatlerinde yönünü aşağı çeviren kur 3,4312’ye kadar geriledi ve günü dolar karşısında en çok değer kazanan para birimlerinden biri olarak sonlandırdı. Yurtiçinde yoğun veri gündeminin beklendiği yeni günde kur 3,4335’lerde. Bugün GOÜ tarafında Rusya’nın faiz kararı bulunuyor. Ruble, Ağustos ayından bu yana dolar karşısında %5 değerlenmiş bulunuyor ve pozitif bir seyir izliyor.
Asya borsaları yeni günde karışık bir seyir izliyor. Kuzey Kore’nin füze denemelerini sürdürmesi ve bu füzenin Guam'a ulaşabilecek mesafeye düşmesi borsalar üzerinde baskı oluşturuyor. Ek olarak ABD’nin İran’a yönelik yaptırımları genişlettiği görülüyor. Kuzey Kore’nin füze denemesinin jeopolitik riskleri yeniden gündeme getirmesiyle birlikte güvenli liman alımlarıyla ilk başta 109,7 seviyesine kadar gerileyen USD/YEN paritesi, şimdilerde toparlanarak 110,6’larda.
Kuzey Kore’ye yönelik risklerin önemini koruduğu bir ortamda altın ABD TÜFE verisinin etkisini çok hissetmedi ve günü artışla sonlandırdı.
ABD’deki Kasırgalar sonrası talebin artacağı beklentisi petrol fiyatlarını destekliyor. Hafta başına göre Brent petrolün varil fiyatı, %3 artıda USD 55’lerde işlem görüyor.
PİYASA DETAYLARI-I
Döviz Piyasası
Emtia Piyasası
Dolar endeksi, ABD’de enflasyonun hızlandığını işaret eden TÜFE verisi sonrası 92,6 seviyesine kadar yükselirken; şimdilerde 92 seviyesinin hemen üzerinde işlem görüyor. Veri sonrası ABD 10 yıllıkların faizi %2,22’lere kadar tırmanırken; şimdilerde %2,18’lerde. Fed’in Aralık ayında faiz artırma olasılığı da veri sonrası hafta başındaki %35’ten %47’lere yükseldi. GBP/USD paritesi ise İngiltere Merkez Bankası'nın faizlerde değişikliğe gitmemekle birlikte teşviklerin azaltılma olasılığına işaret etmesiyle 1,31 seviyelerinden 1,34’lere tırmanmış durumda. Dünkü ABD TÜFE verisi sonrası 1,1855’lere gevşeyen parite yeni günde ABD verilerinin beklenmesiyle 1,19’ların üzerine tekrar çıkmış durumda.
$/TL 3,5235 3,4579 3,4335 -0,7% -2,6%
€/TL 3,7053 4,1110 4,0955 -0,4% 10,5%
Sepet* 3,6144 3,7845 3,7645 -0,5% 4,2%
€/$ 1,0517 1,1885 1,1919 0,3% 13,3%
$/Yen 116,96 110,49 110,24 -0,2% -5,7%
$ Endeks 102,68 92,52 92,12 -0,4% -10,3%
Kaynak: Bloomberg * (0,5$+0,5€)
30 Ara 16 13 Eyl 17 2016 Sonuna
Göre Değişim 14 Eyl 17 Günlük
Değişim
1,03 1,05 1,07 1,09 1,11 1,13 1,15 1,17 1,19 1,21
3,35 3,45 3,55 3,65 3,75 3,85 3,95
Oca 17Şub 17 Mar 17 Nis 17 May 17 Haz 17 Tem 17 Ağu 17 Eyl 17
$/TL Sepet €/$ (Sağ eks)
43 45 47 49 51 53 55 57
1.100 1.150 1.200 1.250 1.300 1.350
Oca 17Şub 17 Mar 17 Nis 17 May 17 Haz 17 Tem 17 Ağu 17 Eyl 17 Altın ($/Ons) Brent Petrol ( $/Varil, sağ eksen)
Altın($/Ons) 1.148 1.322 1.330 0,6% 15,8%
Petrol(Brent) 56,1 55,2 55,5 0,6% -1,1%
Gümüş($/Ons) 15,9 17,8 17,8 0,1% 11,9%
Kaynak: Bloomberg
30 Ara 16 14 Eyl 17 Günlük Değişim
13 Eyl 17 2016 Sonuna
Göre Değişim
TCMB’nin sıkı para politikasının devamına işaret eden açıklamalarıyla birlikte 2 yıllık gösterge kağıdın faizi ilk başta 3 baz puan gerileyerek
%11,60 seviyesine kadar gerilese de ABD TÜFE verisi sonrası TL’deki hareketle birlikte günü sınırlı yükselişle sonlandırdı. Benzer şekilde 5 ve 10 yıllık gösterge kağıtların faizi PPK sonrası sınırlı gevşese de TL’deki hareketle birlikte günü 3 ve 7 baz puan yükselişle sonlandırdı.
TCMB’nin yaptığı toplam fonlama miktarı 122 milyar TL düzeyine yükselirken; fonlamanın 10 milyar TL’lik kısmı %9,25’ten BAPP’tan oluştu.
Ayrıca piyasa katılımcıları Merkez Bankası’ndan
%12,25 ile 112 milyar TL borçlandı. Ortalama fonlama maliyeti ise %11,99 seviyesine yükseldi.
Gerek TCMB faiz kararı gerekse ABD verileriyle dalgalı bir seyir izleyen BIST 100 endeksi günü %0,1 artıda sonlandırdı. Asya borsalarının bugün karışık bir seyir izlemesine karşın TL’deki değerlenmenin katkısıyla yeni güne alıcılı başlangıç yapabiliriz.
PİYASA DETAYLARI-II
Faiz Piyasası
Türkiye'nin 5 yıl vadeli CDS’i 162 (-1bp) seviyesinden günü sonlandırdı. Aynı vadede Rusya CDS’i 134 (-3bp) ve Güney Afrika CDS’i 165 (-1bp) seviyelerinden günü sonlandırdı.
Borsalar
2 Yıllık Gösterge Tahvil 10,65 11,62 11,62 0,00 0,97
USD Libor( 3 aylık) 1,00 1,32 1,32 0,00 0,32
EUR Libor( 3 aylık) -0,34 -0,38 -0,38 0,00 -0,04
O/N BIST Repo 8,48 11,94 11,92 -0,02 3,44
Eurobond 2045 6,79 5,75 5,76 0,01 -1,03
Kaynak: BIST, Bloomberg
14 Eyl 17 2016 Sonuna Göre Değişim 30 Ara 16 13 Eyl 17 Günlük
Değişim
BIST-100 78.139 108.156 108.244 0,1% 38,5%
BIST-30 95.499 132.397 132.637 0,2% 38,9%
Sanayi 83.586 119.944 120.218 0,2% 43,8%
Hizmetler 49.626 71.748 71.005 -1,0% 43,1%
Mali 103.595 134.625 135.124 0,4% 30,4%
Bankalar Endeksi 129.550 175.612 176.739 0,6% 36,4%
Dow Jones 19.820 22.158 22.203 0,2% 12,0%
S&P 500 2.249 2.498 2.496 -0,1% 11,0%
DAX 11.481 12.554 12.540 -0,1% 9,2%
Nikkei 225 19.145 19.807 19.908 0,5% 4,0%
Bovespa 60.227 74.788 74.657 -0,2% 24,0%
Kaynak: Bloomberg
Günlük Değişim
30 Ara 16 13 Eyl 17 14 Eyl 17 2016 Sonuna Göre Değişim
68000 73000 78000 83000 88000 93000 98000 103000 108000
150 350 550 750 950 1150 1350 1550
Oca 16 Şub 16 Mar 16 Nis 16 May 16 Haz 16 Tem 16 Ağu 16 Eyl 16 Eki 16 Kas 16 Ara 16 Oca 17 Şub 17 Mar 17 Nis 17 May 17 Haz 17 Tem 17 Ağu 17 Eyl 17
İşlem Hacmi (Milyon TL) BIST 100 Endeksi (Sağ eks)
%11,99
5 6 7 8 9 10 11 12 13
Oca 15 Nis 15 Tem 15 Eki 15 Oca 16 Nis 16 Tem 16 Eki 16 Oca 17 Nis 17 Tem 17
TCMB Ağırlıklı Fonlama Faizi ve Faiz Koridoru
Ağırlıklı Fonlama Faizi Gecelik Borç Alma-Verme Faizi GLP Borç Verme Faiz Oranı
%11,62
765
0 500 1.000 1.500 2.000 2.500 3.000 3.500 4.000
6,5 7,5 8,5 9,5 10,5 11,5
Oca.15 Şub.15 Mar.15 Nis.15 May.15 Haz.15 Tem.15 Ağu.15 Eyl.15 Eki.15 Kas.15 Ara.15 Oca.16 Şub.16 Mar.16 Nis.16 May.16 Haz.16 Tem.16 Ağu.16 Eyl.16 Eki.16 Kas.16 Ara.16 Oca.17 Şub.17 Mar.17 Nis.17 May.17 Haz.17 Tem.17 Ağu.17 Eyl.17 Kaynak: BIST,*bileşik faiz
Top. Piyasa Hacmi Göst. Tahvilin Hacmi Göst. Faizi (Sol Eks,*)
Milyon TL
Merkez Bankası, Eylül ayı Para Politikası Kurulu toplantısında faiz koridorunun alt bandı, politika faizi, üst bant ve geç likidite faizini sabit tutarken, yüksek enflasyon ve çekirdek göstergelere işaret ederek enflasyon görünümünde belirgin bir iyileşme sağlanana kadar sıkı para politikası duruşunun korunmasına karar verdi.
ABD'de enflasyon yakıt ve kira fiyatlarındaki artışla Ağustos'ta bir önceki aya göre %0,4 artışla beklentilerin üzerinde seyretti. Beklenti:%0,3 Yıllık TÜFE ise %1,7 seviyesinden
%1,9’a çıktı.
İngiltere Merkez Bankası (BOE) politika faizini değiştirmeyerek %0,25'te sabit tuttu. BoE yetkilileri ekonomik büyümenin ve enflasyon baskısının devam etmesi halinde on yıldan uzun süredir ilk kez faiz artırımın "ilerleyen aylarda" yapılabileceğini belirtti. Yetkililer faiz oranlarını sabit tutma kararını 2'ye karşı 7 oyla kabul etseler de hedefin üzerindeki enflasyona daha fazla sabır gösteremeyeceklerini ve faizlerin piyasaların beklediğinden daha hızlı artabileceğini vurguladılar.
UYARI: Bu bülten Ziraat Bankası tarafından, kamuya ilan edilen veriler kullanılarak hazırlanmış olup; sadece Bankamız müşterilerini bilgilendirme amacını taşımaktadır. Bültende yer alan veriler ve değerlendirmeler yatırım danışmanlığı kapsamında değildir. Bülten sayfalarında yer alan yazı, tablo ve grafikler Bankamızın izni olmaksızın kısmen veya tamamen çoğaltılamaz, dağıtılamaz ya da yayınlanamaz.
