TÜRKİYE İSTATİSTİK KURUMU
SEÇİLMİŞ
GÖSTERGELERLE DİYARBAKIR
2013 SEÇİLMİŞ
GÖSTERGELERLE DİYARBAKIR
2013
Ben u Sen Burcu
TÜRKİYE İSTATİSTİK KURUMU
SEÇİLMİŞ
GÖSTERGELERLE DİYARBAKIR
2013
TÜRKİYE İSTATİSTİK KURUMU
İstatistiki veri ve bilgi istekleri için Bilgi Dağıtım Grubu Tel: + (312) 410 02 15 - 410 02 44
Faks: + (312) 417 04 32
Yayın istekleri için Döner Sermaye İşletmesi
Tel: + (312) 425 34 23 - 410 05 96 - 410 02 85 Faks: + (312) 417 58 86
Yayın içeriğine yönelik sorularınız için TÜİK Diyarbakır Bölge Müdürlüğü
Tel: + (412) 223 80 24 Strl.
Faks: + (412) 223 87 14
İnternet http://www.tuik.gov.tr
E-posta bilgi@tuik.gov.tr
Yayın No 4334 1307-0894 ISSN
Bu yayınla ilgili ortaya çıkabilecek düzeltmeler Kurum web sayfasında verilecektir.
Türkiye İstatistik Kurumu
Yücetepe Mah. Necatibey Cad. No: 114 06100 Çankaya-ANKARA / TÜRKİYE
Bu yayının 5846 Sayılı Fikir ve Sanat Eserleri Kanunu’na göre her hakkı Türkiye İstatistik Kurumu Başkanlığına aittir. Gerçek veya tüzel kişiler tarafından izinsiz çoğaltılamaz ve dağıtılamaz.
Bu yayında kullanılan kapak resmi Merthan ANIK tarafından temin edilmiştir.
Türkiye İstatistik Kurumu Matbaası, Ankara Tel: +(0312) 387 09 25 * Faks: +(0312) 418 50 82
Eylül 2014
TÜİK, Seçilmiş Göstergelerle Diyarbakır, 2013 III
Önsöz
ÖNSÖZ
Türkiye İstatistik Kurumu, ülkemizin ekonomik, sosyal, demografik ve kültürel yaps ile ilgili idari kayt, saym ve araştrmalardan elde ettiği bilgileri, başta kamu kurum ve kuruluşlar ve araştrmaclar olmak üzere kamuoyunun kullanmna sunmaktadr.
Yaynlar, tutarllk, zamanllk, şeffaflk ve gizlilik ilkeleri çerçevesinde kaliteli veri üretimi ve hizmet sunumu ilkelerine göre hazrlanmaktadr.
Dünyada ve ülkemizde istatistiki bilgiye duyulan ihtiyacn her geçen gün artmasna paralel olarak, üretilen istatistiklerin iyileştirilmesi, geliştirilmesi, bölgesel istatistiklerin toplanmas, bölgelerin sosyo-ekonomik analizlerinin yaplmas, bölgesel politikalarn çerçevesinin belirlenmesi ve Avrupa Birliği Bölgesel İstatistik Sistemi’ne uygun karşlaştrlabilir istatistiki veri taban oluşturulmas amacyla, ülke genelinde İstatistiki Bölge Birimleri Snflamas (İBBS) tanmlanmş, bu kapsamda Kurumumuzun Bölge Teşkilatlarnn güçlendirilmesi ve daha fonksiyonel hale getirilmesi için gereken altyap kurulmuştur. Yerel düzeyde kalknma projeleri üretildikçe, veriye olan talep de artacaktr. Bu yaynda yer alan bölgesel veriler İBBS’ye göre snflandrlmştr.
Bölgesel düzeyde ayrntl verilerin üretilmesi, kaytlara dayal verilerin geliştirilmesine bağldr. Ulusal kayt sisteminin güncel olarak sürdürülmesi için TÜİK tarafndan yürütülen faaliyetler devam etmektedir.
Bölgesel düzeyde veri talebinin yüksekliği göz önünde bulundurularak hazrlanan bu yayn, değişik zamanlarda yaynlanan resmi istatistikler bir araya getirilerek, her aşamadaki karar alc ve kullanclara kolaylk ve zaman tasarrufu sağlayacaktr. Ayn zamanda bölge yöneticilerinin verdikleri hizmetteki gelişmeleri ve eksiklikleri tesbit etmek amacyla, üretilen verileri göstergelere dönüştürerek karar almada kolaylk sağlayacak, İBBS’ye göre Diyarbakr ilinin bilgilerini içermektedir. Ayrca yaynda, kullanclarn karşlaştrma yapabilmelerini sağlamak üzere TRC2 (Şanlurfa, Diyarbakr) 2. Düzeyde bölge biriminin göstergelerine de yer verilmektedir.
Yaynn tüm kullanclara kolaylk sağlamasn ve faydal olmasn dilerim.
Birol AYDEMİR Başkan
Birol AYDEMİR
Başkan
Birol AYDEMİR
İÇİNDEKİLER
Sayfa
Önsöz III
İçindekiler V
Açklama IX
Genel Bilgiler XI
1. Temel Göstergeler 1
İBBS 2. düzey (26 bölge) Grafik
1.1 Kişi başna gayri safi katma değer, 2011 7
1.2 TÜFE-Bir önceki yln ayn ayna göre değişim oran (%), 2013 7
1.3 Çalşan saylarnn Türkiye toplam içindeki pay, 2011 8
1.4 Maaş ve ücretlerin Türkiye toplam içindeki pay, 2011 8
Tablo
1.1 İBBS 2. düzey (26 bölge) kişi başna gayri safi katma değer, 2011 9
1.2 İBBS 2. düzey (26 bölge) TÜFE göstergeleri 10
1.3 İBBS 2. düzey (26 bölge) sanayi ve hizmetler sektörü göstergeleri, 2011 11
İBBS 3. düzey (81 il) Grafik
1.5 Nüfus, 2013 12
1.6 İl ve ilçe merkezleri, belde ve köyler nüfusunun toplam nüfus içindeki oran, 2013 13
1.7 Nüfus yoğunluğu, 2013 14
1.8 Yllk nüfus artş hz, 2012-2013 15
1.9 Toplam yaş bağmllk oran, 2013 16
1.10 Net göç hz, 2012-2013 17
1.11 Kaba evlenme hz, 2013 18
1.12 Kaba doğum hz, 2013 19
1.13 Bebek ölüm hz, 2013 20
1.14 İthalat, 2013 21
1.15 İhracat, 2013 22
1.16 Yüz bin kişi başna düşen hastane yatak says, 2012 23
1.17 Öğretmen başna düşen öğrenci says (ilkokul), 2013/'14 24
1.18 İlkokulda net okullaşma oran, 2013/'14 25
1.19 Ortaöğretimde (lise) net okullaşma oran, 2013/'14 26
1.20 Bitkisel üretim değeri, 2013 27
1.21 Canl hayvanlar değeri, 2013 28
1.22 İşsizlik oran, 2013 29
1.23 Hizmet sektöründe istihdam edilenlerin oran, 2013 30
1.24 Kişi başna toplam elektrik tüketimi, 2012 31
1.25 Belediyelerde kişi başna temin edilen günlük su miktar, 2012 32
1.26 Bin kişi başna otomobil says, 2013 33
1.27 Onbin araç başna kaza says, 2013 34
1.28 Istma sistemi kat kaloriferi olan hanehalk oran, 2011 35
1.29 İllere göre mutluluk düzeyi, 2013 (%) 36
1.30 İllere göre umut düzeyi, 2013 (%) 37
Tablo
1.4 İBBS 3. düzey (81 il) nüfus ve göç göstergeleri, 2013 38
1.5 İBBS 3. düzey (81 il) demografi göstergeleri, 2013 42
1.6 İBBS 3. düzey (81 il) dş ticaret göstergeleri, 2013 46
1.7 İBBS 3. düzey (81 il) sağlk göstergeleri, 2012 48
1.8 İBBS 3. düzey (81 il) eğitim göstergeleri, 2013/'14 50
TÜİK, Seçilmiş Göstergelerle Diyarbakır, 2013 VI
İçindekiler
Sayfa
1.12 İBBS 3. düzey (81 il) çevre göstergeleri, 2012 58
1.13 İBBS 3. düzey (81 il) ulaştrma göstergeleri, 2013 60
1.14 İBBS 3. düzey (81 il) nüfus ve konut araştrmas göstergeleri, 2011 62
1.15 İBBS 3. düzey (81 il) konut satş göstergeleri, 2013 66
1.16 İBBS 3. düzey (81 il) mutluluk düzeyi, 2013 68
1.17 İBBS 3. düzey (81 il) umut düzeyi, 2013 70
2. Ekonomik ve Sosyal Yap 72
Tablo
2.1. Nüfus ve Demografi
2.1.1 İl ve ilçe merkezleri ile belde ve köyler nüfusu, 2011-2013 83
2.1.2 İlçe, belediye ve köy says, 2011-2013 83
2.1.3 Yaş grubu ve cinsiyete göre nüfus, 2011-2013 84
2.1.4 Yasal medeni durum ve cinsiyete göre nüfus (15 ve daha yukar yaştaki nüfus), 2011-2013 85 2.1.5 Okuma yazma durumu ve cinsiyete göre nüfus (6 ve daha yukar yaştaki nüfus), 2011-2013 86 2.1.6 Bitirilen eğitim düzeyi ve cinsiyete göre nüfus (15 ve daha yukar yaştaki nüfus), 2011-2013 87
2.1.7 İllerin aldğ göç, verdiği göç, net göç ve net göç hz, 2008-2013 88
2.1.8 Annenin yaş grubuna göre doğumlar, 2009-2013 88
2.1.9 Cinsiyete göre doğumlar, 2009-2013 89
2.1.10 Ortalama evlenme yaş ve ortalama ilk evlenme yaş, 2009-2013 89
2.1.11 Yaş grubuna göre evlenmeler, 2009-2013 90
2.1.12 Yaş grubuna göre boşanmalar, 2009-2013 91
2.1.13 Evlilik süresine göre boşanmalar, 2009-2013 92
2.1.14 Yaş grubuna göre ölümler, 2009-2013 92
2.1.15 Daimi ikametgaha göre seçilmiş ölüm nedenlerinin dağlm, 2010-2013 93
2.1.16 Yaş grubu ve cinsiyete göre intiharlar, 2009-2013 94
2.1.17 İlçelere göre il ve ilçe merkezleri ile belde ve köyler nüfusu, 2013 95
2.1.18 İlçe, yaş grubu ve cinsiyete göre nüfus, 2013 96
2.1.19 İlçe, okuma yazma durumu ve cinsiyete göre nüfus ( 6+ yaş ), 2013 99
2.1.20 İlçe, bitirilen eğitim düzeyi ve cinsiyete göre nüfus ( 15+ yaş ), 2013 101
2.1.21 İlçe, yasal medeni durum ve cinsiyete göre nüfus (15+ yaş), 2013 104
2.1.22 İlçelere göre ortalama hanehalk büyüklüğü, 2013 106
2.1.23 İkamet edilen ilçeye göre nüfusa kaytl olunan il, 2013 107
2.1.24 İlçe ve cinsiyete göre doğumlar, 2013 111
2.1.25 İlçe, cinsiyet ve yaş grubuna göre evlenmeler, 2013 112
2.1.26 İlçe ve cinsiyete göre ölümler, 2013 113
2.1.27 İlçe, cinsiyet ve yaş grubuna göre ölümler, 2013 114
2.1.28 İlçe ve cinsiyete göre intiharlar, 2013 115
2.2. Milli Gelir
2.2.1 Cari fiyatlarla bölgesel gayrisafi katma değer (iktisadi faaliyet kollarna göre temel fiyatlarla), 2007-2011 116
2.3. Fiyat ve Endeksler
2.3.1 Tüketici fiyatlar değişim oranlar (2003=100), 2011-2013 117
2.4. Dş Ticaret
2.4.1 Ekonomik faaliyetlere göre ihracat (ISIC Rev.3), 2009-2013 118
2.4.2 Ekonomik faaliyetlere göre ithalat (ISIC Rev.3), 2009-2013 119
2.5. İş İstatistikleri
2.5.1 İş kaytlarna göre girişim says, 2013 120
2.5.2 Mali arac kuruluş istatistikleri, 2008-2012 121
Sayfa 2.6. İnşaat
2.6.1 Kullanma amacna göre yaplacak yeni ve ilave yaplar, (Yap ruhsatlarna göre), 2013 122 2.6.2 Kullanma amacna göre tamamen veya ksmen biten yeni ve ilave yaplar,
(Yap kullanma izin belgelerine göre), 2013 123
2.7. Enerji
2.7.1 Kullanm yerlerine göre elektrik tüketimi, 2008-2012 124
2.8. Ulaştrma
2.8.1 Motorlu kara taştlar, 2009-2013 125
2.8.2 Yl içinde devri yaplan motorlu kara taşt says, 2011-2013 125
2.8.3 Trafik kazalar, 2009-2013 126
2.8.4 Yol uzunluklar, 2009-2013 127
2.8.5 Kullanlan yakt türüne göre motorlu kara taşt says, 2009-2013 127
2.8.6 Hava meydanlarnda iniş-kalkş yapan uçak says ile iç ve dş hatlarda taşma, 2009-2013 128 2.9. Eğitim
2.9.1 Eğitim seviyesine göre okul, öğretmen ve öğrenci saylar, 2009/'10-2013/'14 129
2.9.2 Öğretmen başna düşen öğrenci says, 2009/'10-2013/'14 130
2.9.3 Yükseköğretim kurumlarnda kendi biriminde görevli öğretim eleman says, 2008/'09-2012/'13 130 2.9.4 Yükseköğretim kurumlarnda önlisans ve lisans düzeyinde öğrenci saylar, 2008/'09-2012/'13 131 2.10. Sağlk
2.10.1 Hastane ve yatak says, 2008-2012 132
2.10.2 Sağlk personeli says, 2008-2012 133
2.11. İşgücü
2.11.1 Kurumsal olmayan nüfusun yllara göre işgücü durumu (15+ yaş), 2011-2013 134
2.11.2 İstihdam edilenlerin sektörel dağlm (15+ yaş), 2011-2013 134
2.11.3.İş arama süresine göre işsizler (15+ yaş), 2011-2013 135
2.11.4 Eğitim durumuna göre işgücü, işsiz, istihdam durumu (15+ yaş), 2011-2013 135
2.11.5 İstihdam edilenlerin yllara göre işteki durumu (15+ yaş), 2011-2013 136
2.11.6 İşgücüne dahil olmayanlarn yllara göre işgücüne dahil olmama nedenleri (15+ yaş), 2010-2013 136 2.12. Tarm
2.12.1 Tarm alan kullanm, 2009-2013 137
2.12.2 Tahllar ve diğer bitkisel ürünlerin hasat edilen alan, 2009-2013 138
2.12.3 Tahllar ve diğer bitkisel ürünlerin üretim miktarlar, 2009-2013 139
2.12.4 Sebzelerin üretim miktarlar, 2009-2013 140
2.12.5 Meyvelerin üretim miktarlar, 2009-2013 141
2.12.6 Seçilmiş ürünlerde örtü alt sebze ve meyve üretim miktarlar, 2009-2013 142
2.12.7 Niteliklerine göre örtü alt tarm alanlar, 2009-2013 143
2.12.8 Organik bitkisel üretim (geçiş süreci dahil), 2009-2013 143
2.12.9 Canl hayvanlar, 2009-2013 144
2.12.10 Süt ve bal üretimi, 2009-2013 144
2.12.11 Tarmsal üretim değeri, 2009-2013 145
2.12.12 Seçilmiş tarmsal alet ve makine saylar, 2009-2013 146
2.12.13 İlçelere göre tarm alan kullanm, 2013 147
2.12.14 İlçelere göre seçilmiş tahl ve diğer bitkisel ürünlerin üretimi, 2013 148
2.12.15 İlçelere göre seçilmiş sebze ürünleri üretimi, 2013 149
2.12.16 İlçelere göre seçilmiş meyve ürünleri üretimi, 2013 150
2.12.17 İlçelere göre seçilmiş örtü alt ürünlerin üretimi, 2013 151
2.12.18 İlçelere ve niteliklerine göre örtü alt tarm alanlar, 2013 152
2.12.19 İlçelere göre seçilmiş tarmsal alet ve makineler, 2013 153
2.12.20 İlçelere göre hayvansal üretim, 2013 154
TÜİK, Seçilmiş Göstergelerle Diyarbakır, 2013 VIII
İçindekiler
Sayfa 2.13. Çevre
2.13.1 Belediye su istatistikleri, 2004-2012 155
2.13.2 Belediye atksu istatistikleri, 2004-2012 155
2.13.3 Belediye atk istatistikleri, 2004-2012 156
2.13.4 Belediyelerin çevresel harcamalar, 2007-2012 156
2.13.5 İçme ve kullanma suyu şebekesi ve artma tesisi ile hizmet verilen belediye says ve
nüfusu, 2010-2012 157
2.13.6 Kaynaklarna göre belediyeler tarafndan içme ve kullanma suyu şebekesi ile dağtlmak üzere
çekilen su miktar, 2010-2012 157
2.13.7 Belediyelerin içme ve kullanma suyu artma tesisi mevcut durumu, 2010-2012 158 2.13.8 Kanalizasyon şebekesi ve artma tesisi ile hizmet verilen belediye saylar ve nüfusu, 2010-2012 158 2.13.9 Alc ortamlarna göre kanalizasyon şebekesinden deşarj edilen atksu miktar, 2010-2012 159
2.13.10 Atksu artma tesisleri, 2010-2012 159
2.13.11 Bertaraf yöntemine göre belediye atk miktar, 2010-2012 160
2.13.12 İlçelere göre belediyelerin çevresel harcamalar, 2012 161
2.14. Turizm
2.14.1 Giriş, çkş kaplarnn bağl olduğu il ve ulaşm yoluna göre giriş ve çkş yapan vatandaşlar, 2009-2013 162 2.14.2 Giriş, çkş kaplarnn bağl olduğu il ve ulaşm yoluna göre giriş ve çkş yapan yabanclar, 2009-2013 162 2.15. Kültür
2.15.1 Halk kütüphanesi, kitap ve yararlanma says, 2008-2012 163
2.15.2 Sinema salonu, gösteri ve seyirci says, 2008-2012 163
2.15.3 Tiyatro salonu, gösteri ve seyirci says, 2007/'08-2011/'12 164
2.16. Seçim
2.16.1 Milletvekili genel seçimi, seçmen ve oy bilgileri, 2011 165
2.16.2 Yaş ve cinsiyete göre seçmen profili, 2014 165
2.16.3 İlçelere göre milletvekili genel seçimi sonuçlar, 2011 166
2.17. Adalet
2.17.1 Türlerine göre ceza infaz kurumu says, 2008-2012 167
2.17.2 Suçun işlendiği yerleşim yeri ve eğitim durumuna göre ceza infaz kurumuna giren hükümlüler,
2008-2012 167
2.17.3 Suçun işlendiği yerleşim yeri ve suç türüne göre ceza infaz kurumuna giren hükümlüler, 2008-2012 168 2.17.4 Geliş nedenine göre güvenlik birimine gelen veya getirilen çocuklar, 2008-2012 169 2.17.5 İsnat edilen suç türüne göre güvenlik birimine gelen veya getirilen çocuklar, 2008-2012 170 2.18. Hanehalk Tüketim Harcamalar
2.18.1 Harcama türlerine göre hanehalk tüketim harcamasnn dağlm, 2008-2012 171
Ek1. Veri kaynaklar 172
2. İlgili bilgilere ulaşmak için ... 173
AÇIKLAMA 1. Giriş
Bölgesel düzeyde kullanc talebi dikkate alnarak seçilen belirli değişken ve göstergelerden oluşan bu çalşma, kullanclarn bölgesel veriye daha kolay ulaşabilmesi amacyla hazrlanmştr. Ayrca grafiklerle verinin daha kolay anlaşlabilmesi amaçlanmştr.
2. Kapsam
En fazla mevcut son beş referans dönem verileri içerilmektedir. TRC2 2. düzey bölgesi ve TRC22 3.
düzey ili olan Diyarbakr’n yannda, İBBS 2. düzey (26 bölge) ve İBBS 3. düzey (81 il) göstergeleri kapsanmaktadr. Verilerin son güncelleme tarihi 01/07/2014’tür.
3. Veri Kaynaklar
Verilerin önemli bir ksm Türkiye İstatistik Kurumunun çalşmalar ya da ilgili kurumlarla yaplan işbirliği ile elde edilmiştir. Bir bölümü ise ilgili kurumlarn yaynlarndan olduğu gibi alnmştr. İlk ksmda bu verilerden yararlanlarak göstergeler hesaplanmştr.
4. Snflamalar
Bölgesel istatistiklerin toplanmas, geliştirilmesi, bölgelerin sosyo-ekonomik analizlerinin yaplmas, bölgesel politikalarn belirlenmesi ve Avrupa Birliği Bölgesel İstatistik Sistemi’ne uygun, karşlaştrlabilir istatistiki veri taban oluşturulmas amacyla ülke çapnda İstatistiki Bölge Birimleri Snflamas tanmlanmştr.
Bu snflamada iller 3. Düzey olarak tanmlanmş; ekonomik, sosyal ve coğrafi yönden benzerlik gösteren komşu iller ise bölgesel kalknma planlar ve nüfus büyüklükleri de dikkate alnarak 1. Düzey ve 2. Düzey olarak gruplandrlmak suretiyle hiyerarşik İstatistiki Bölge Birimleri Snflamas
yaplmştr.Buna göre:
1. Düzey: 2. Düzey Bölge Birimlerinin gruplandrlmas sonucu tanmlanmş olup, 12 adettir.
2. Düzey: 3. Düzeydeki komşu illerin gruplandrlmas sonucu tanmlanmş olup, 26 adettir.
3. Düzey: İl düzeyinde 81 adet İstatistiki Bölge Birimi yer almaktadr. Her il bir İstatistiki Bölge Birimini tanmlamaktadr.
Snflamaya ilişkin ayrntl bilgi İstatistiki Bölge Birimleri Snflamas tablosunda verilmektedir.
Simge ve Ksaltmalar
... Bilgi elde edilememiştir
- Bilgi yoktur
* Bilgi geçicidir c Gizli veri
0 Kullanlan birimin yarsndan azdr
TL Türk Liras
$ ABD Dolar
İBBS İstatistiki Bölge Birimleri Snflamas
TÜFE Tüketici Fiyat Endeksi GSKD Gayri Safi Katma Değer
2012/’13 01/10/2012 ile 31/09/2013 arasndaki öğrenim dönemi 2010/’11 2010’da başlayan ve 2011’de biten tiyatro sezon yl
NACE Rev. 2 Avrupa Topluluğu’nda Ekonomik Faaliyetlerin İstatistiki Snflamas
ISIC Rev.3 Tüm Ekonomik Faaliyetlerin Uluslararas Standart Sanayi Snflamas
TÜİK, Seçilmiş Göstergelerle Diyarbakır, 2013 X
Açıklama
TR1 İstanbul TR10 İstanbul TR100 İstanbul (Zonguldak, TR811 Zonguldak
(Tekirdağ, TR211 Tekirdağ Karabük, TR812 Karabük
Edirne, TR212 Edirne Bartn) TR813 Bartn
Bat Krklareli ) TR213 Krklareli Bat (Kastamonu, TR821 Kastamonu
Marmara ( Balkesir, TR221 Balkesir Çankr, TR822 Çankr
Çanakkale ) TR222 Çanakkale Sinop) TR823 Sinop
TR31 (İzmir) TR310 İzmir (Samsun, TR831 Samsun
(Aydn, TR321 Aydn Tokat, TR832 Tokat
Denizli, TR322 Denizli Çorum, TR833 Çorum
Muğla) TR323 Muğla Amasya) TR834 Amasya
(Manisa, TR331 Manisa (Trabzon TR901 Trabzon
Afyonkarahisar, TR332 Afyonkarahisar Ordu, TR902 Ordu
Kütahya, TR333 Kütahya Doğu Giresun, TR903 Giresun
Uşak) TR334 Uşak Karadeniz Rize, TR904 Rize
(Bursa, TR411 Bursa Artvin, TR905 Artvin
Eskişehir, TR412 Eskişehir Gümüşhane) TR906 Gümüşhane
Bilecik ) TR413 Bilecik (Erzurum, TRA11 Erzurum
Doğu ( Kocaeli, TR421 Kocaeli Erzincan, TRA12 Erzincan
Marmara Sakarya, TR422 Sakarya Bayburt ) TRA13 Bayburt
Düzce TR423 Düzce Kuzeydoğu (Ağr, TRA21 Ağr
Bolu, TR424 Bolu Anadolu Kars, TRA22 Kars
Yalova ) TR425 Yalova Iğdr, TRA23 Iğdr
Bat TR51 ( Ankara) TR510 Ankara Ardahan ) TRA24 Ardahan
TR5 Anadolu ( Konya, TR521 Konya (Malatya, TRB11 Malatya
Karaman) TR522 Karaman Elazğ, TRB12 Elazğ
( Antalya, TR611 Antalya Bingöl, TRB13 Bingöl
Isparta, TR612 Isparta Ortadoğu Tunceli ) TRB14 Tunceli
Burdur) TR613 Burdur Anadolu (Van, TRB21 Van
TR62 (Adana, TR621 Adana Muş, TRB22 Muş
Mersin) TR622 Mersin Bitlis, TRB23 Bitlis
TR63 (Hatay, TR631 Hatay Hakkari ) TRB24 Hakkari
Kahramanmaraş TR632 Kahramanmaraş (Gaziantep, TRC11 Gaziantep
Osmaniye) TR633 Osmaniye Adyaman, TRC12 Adyaman
TR71 (Krkkale, TR711 Krkkale Kilis ) TRC13 Kilis
Aksaray, TR712 Aksaray (Şanlurfa, TRC21 Şanlurfa
Niğde, TR713 Niğde Güneydoğu Diyarbakr ) TRC22 Diyarbakr
Orta Nevşehir, TR714 Nevşehir Anadolu (Mardin, TRC31 Mardin
Anadolu Krşehir) TR715 Krşehir Batman, TRC32 Batman
TR72 (Kayseri, TR721 Kayseri Şrnak, TRC33 Şrnak
Sivas, TR722 Sivas Siirt) TRC34 Siirt
Yozgat) TR723 Yozgat Toplam 12 26 81
TRB
TR90 TR83
TR6 Akdeniz TR61
TRC
TRC1
TR7
TR52
2. Düzey
TRB1
TRB2
TRC2
TRC3 TR4
TR41
TRA
TRA1 TR42
TR32
TR33
TR9
TRA2 TR3
İstatistiki Bölge Birimleri Snflamas (İBBS)
1. Düzey 2. Düzey 3. Düzey 1. Düzey
Ege
3. Düzey TR Türkiye
TR8
TR81 TR2
TR21
TR22 Karadeniz TR82
GENEL BİLGİLER DİYARBAKIR
Tarihçe
Mezopotamya ile Anadolu medeniyetlerinin geçiş bölgesinde olan Diyarbakr’n tarihi çok eski devirlere dayanmaktadr. Paleolitik (Yontma Taş Çağ) ve Mezolitik (Orta Taş Çağ) dönemlerde Diyarbakr ve çevresinde var olan mağaralara baklarak yaplan arkeolojik araştrmalara göre, burada dünyann ilk yerleşim yerlerinin bulunduğu anlaşlmştr. Eğil ve Silvan yaknlarndaki Hassun, Dicle Nehri ve kollar
üzerindeki Ergani yaknlarnda ise Hilar mağaralarnda bu çağdan kalma kalntlar tespit edilmiştir.
Şehrin, 65 kilometre kuzeybatsnda Ergani ilçesi yaknlarnda yer alan Çayönü Tepesi kazlarnda, dünyann en eski kenti bulunmuştur. Çayönü'ndeki insanlar zamanla göçebelikten yerleşik hayata, avc-toplayc dönemden besin üretimine geçmiştir. Dolaysyla Diyarbakr, günümüzden 10 000 – 12 000 yl önceki Neolitik Dönem’den (Cilal Taş Çağ) başlayarak dünyaya yaylan yerleşik yaşama ilk geçiş ve kentleşme örüntülerinin başlangc olarak kabul edilen bölgeleri içermektedir.
Şehrin kent merkezinde, M.Ö. 3000 yllarnda Hitit ve Hurri -Mittani egemenliği yaşanmştr. M.Ö. 1260 ylna kadar egemenliklerini sürdüren Hurri-Mitaniler'den sonra Diyarbakr'a srasyla Asurlular, Aramiler, Urartular, İskitler, Medler, Persler, Makedonyallar, Selevkoslar, Partlar, Ermeniler, Romallar, Sasaniler, Bizansllar, Emeviler, Abbasiler, Şeyhoğullar, Hamdaniler, Mervaniler, Selçuklular, İnaloğullar, Nisanoğullar, Artuklular, Eyyübiler, Moğollar, Akkoyunlular, Safeviler ve Osmanllar hakim olmuşlardr.
Diyarbakr, Osmanllar döneminde önemli eyaletlerden birinin merkezi olmuş, doğuya sefer yapan ordularn hareket üssü ve kşlağ görevini görmüştür. Osmanl İmparatorluğu'nun son dönemlerinde özellikle I. Dünya Savaş'nn yakn zamanlarnda hastalk, yangn ve sefalet yüzünden büyük sknt
çeken Diyarbakr; Cumhuriyet devrinde büyük ve önemli mimari, sosyal, kültürel ve ekonomik hareketler yaşamştr. 1950'lerden sonra yeni şehir kurulmuş; yollar, hastaneler, okullar ve modern yaplarla gün geçtikçe büyümüş ve gelişmiştir. Yeni şehir; kara, hava ve demir yolaryla Türkiye'nin dört bir yanna bağlanmş önemli merkezlerden biri haline gelmiştir.
Coğrafi Durum
15 272 km²’lik bir alana sahip olan Diyarbakr, Güneydoğu Anadolu Bölgesi'nin orta ksmnda, El
Cezire'nin (Mezopotamya) kuzey ksmnda yer almaktadr. Tarihte “Bereketli Hilal” olarak bilinen bu
bölgenin üzerinde bulunmas, sahip olduğu önemin ilk göstergesidir. Doğuda Batman ve Muş, batda
Şanlurfa, Adyaman, Malatya, kuzeyde Elazğ ve Bingöl, güneyde ise Mardin illeri bulunmaktadr. İlin
yüzey şekilleri oldukça sadedir. Çevresi yüksekliklerle kuşatlmştr. Ortas çukur bir havza
durumundadr. Diyarbakr Havzas denen bu çukur alann eksenini bat-doğu doğrultulu geniş Dicle
Vadisi oluşturur. Kuzeyden Güneydoğu Toroslar yay ile kuşatlmştr. Bu dağlar Doğu Anadolu
Bölgesi'yle Güneydoğu Anadolu'yu birbirinden ayrr.
TÜİK, Seçilmiş Göstergelerle Diyarbakır, 2013 XII
Diyarbakr ovalar bazalt levhalar ile örtülü krmz-kahverengi topraklardr. Dicle nehrinin ortasndan geçtiği Diyarbakr Ovas ilin en büyük ovasdr. Bunun yannda; Gevran (Ergani) Ovas, Karahan Ovas, Kiki Ovas ve Behremki Ovas ilin büyük ve bereketli ovalardr. Diyarbakr’da bulunan en yüksek dağ, Karacadağ’dr. En yüksek doruğu, yaklaşk 1 938 m. yükseklik gösteren Kollubaba Tepesidir. Güneydoğu Toroslarn bir kesimini oluşturan Maden Dağlar 2 230 m. gibi doruklara sahiptir. Bunlarn doğuya doğru uzantlarna İnceburun Dağlar ad verilir. Lice-Kulp çizgisinin kuzeyindeki dağlarn doruklar 2 900 m.’ yi geçer (Ömer Tepesi, Tosun Tepesi). Lice-Hazro-Silvan arasnda da dağlk alanlar dikkati çeker. Burada Yumru Dağ belirgin bir yükselti olarak görülür. İlin güney kesiminde Mardin eşiği-basamağnn kuzey etekleri yer almaktadr.
Diyarbakr’n en önemli akarsuyu Dicle Nehridir. İli Dicle ve kollar sulamaktadr. Maden Suyu ile Birklin Suyu Dolucan’da birleşerek Dicle Nehri’ni meydana getirmektedir. Yine Devegeçidi Suyu, Havar, Yenice, Karasu dereleri, Anbar, Kuru, Pamuk, Sinan ve Batman, Göksu ve Aşağ Hanik çaylar
Dicle’ye katlmaktadr. Diğer küçük akarsular ise Sinan Suyu, Çangüş Suyu, Göz Suyu, Medrap Suyu ve Kalhane Suyu ile Meda Çay ve Sinek Çaydr. Diyarbakr’da tabii göl yoktur. Baraj gölleri ile göletler vardr. Bunlardan bazlar; Devegeçidi, Karakaya, Dicle ve Kralkz gibi büyük baraj göletleridir.
Diyarbakr'da sert bir kara iklimi egemendir. Yazlar çok scak geçer fakat kşlar Doğu Anadolu Bölgesi kadar soğuk geçmez. Bunun başlca nedeni Güneydoğu Toroslar yaynn kuzeyden gelen soğuk rüzgarlar kesmesidir. Son yllarda yaplan barajlarn oluşturduğu yapay göller geniş buharlaşma yüzeyleri oluşturarak normal iklim özelliklerine göre kşlarn biraz daha lk, yazlarn ise nemli geçmesine neden olmaktadr. Güneydoğu Anadolu'nun doğal bitki örtüsü olan bozkr, Diyarbakr'da da egemendir. İlkbaharda ksa bir süre içinde yeşerip çiçeklenen otsu bitkiler yaz mevsimi başnda kesilen yağşlar nedeniyle kurumaktadr. Çevredeki dağlar, yer yer meşe ormanlaryla kapldr. Ormanlk alanlar ilin toplam yüzeyinin onda birini bile bulmaz.
İdari ve Sosyo-Ekonomik Durum
Diyarbakr ilinin nüfusu, 2013 Adrese Dayal Nüfus Kayt Sistemi sonuçlarna göre 1 607 437 kişidir.
Diyarbakr ilinde 17 ilçe ve belediye bulunmaktadr. Nüfus bakmndan en büyük ilçeleri srasyla Bağlar, Kayapnar, Yenişehir, Sur, Ergani, Bismil, Silvan’dr. Yüzölçümü bakmndan en büyük ilçesi ise Bismil’dir. Nüfus bakmndan en küçük ilçesi Çüngüş’tür, yüzölçümü bakmndan en küçük ilçesi Kocaköy’dür. Diyarbakr nüfus açsndan, Türkiye’nin en büyük onikinci kentidir.
İlin Öne Çkan Özellikleri
Diyarbakr ilinin tarihi çok eski devirlere dayanmaktadr. Peygamber ve sahabe mezarlar, eski Diyarbakr’n etrafn çeviren tarihi surlar, Ören yerleri, tarihi ve doğal sit alanlar, mağaralar ve sivil mimari örnekleriyle zengin bir tarihi mirasa sahiptir. İlde Arkeoloji Müzesi, Cahit Stk Taranc Müzesi ve Ziya Gökalp Müzesi bulunmaktadr. Ayrca Ulu Camii, Safa Camii, Behram Paşa Camii, Nebi Camii, Melik Ahmet Camii, Zinciriye Medresesi, Meryem Ana Kilisesi vb. gibi çeşitli dönemlere ait cami, medrese ve kiliseler bulunmaktadr. Diyarbakr'n el sanatlar içerisinde kuyumculuk, ipekçilik ve bakrclk önde gelmektedir. El sanatlar, I. Dünya Savaş'na kadar çok ileri bir düzeyde olmuştur.
Örneğin Konya’daki Mevlana, Bağdat'taki İmam- Azam türbesinin altn ve gümüş işlemeli kaps ile
Genel Bilgiler
avize, şamdan ve kandilleri Diyarbakr'da yaplmştr. Eskisi kadar olmamakla birlikte günümüzde önemini koruyan bu el sanatlarnda hasr bilezik, kişmiş gerdanlk, gümüş işlemeli naln ve çekmeceler Diyarbakr'n kuyumcularnn beğenilen ürünleri arasndadr. Köylerde el dokumaclğ ve hal, kilim üretimi de yaplmaktadr.
Diyarbakr ilinde genç nüfusun ağrlğ dikkat çekici oranlardadr. 2013 ylnda il nüfusunun % 56’s 25 yaşn altndadr. 25-65 yaş aras nüfus toplam nüfusun % 39,8’ini, 65 yaş üstü nüfus toplam nüfusun
% 4,2’sini oluşturmaktadr. Türkiye’de 2013 yl yllk nüfus artş hz ‰ 13,7 iken Diyarbakr ilinde ‰ 10,9’dur.
Diyarbakr, son nüfus saymlar ve Adrese Dayal Nüfus Kayt Sistemi sonuçlarna bakldğnda, il baznda sürekli dşarya göç veren bir il durumundadr. 2013 yl Adrese Dayal Nüfus Kayt Sistemi sonuçlarna göre Diyarbakr ilinin ‰ -7,74 net göç hz ile göç verdiği anlaşlmaktadr. Ancak bunun yannda, kent merkezinin özellikle son 20 ylda çok büyük ölçeklerde göç aldğ ve bu göçün kaynağnn genellikle krsal bölgeler olduğu bilinmektedir.
Sanayi ve Hizmetler sektöründe bir gelişme olmakla beraber ilin asl ekonomisi tarma dayaldr.
Başlca tarm ürünleri ise buğday, arpa, dar, pirinç, mercimek, baklagiller, saf pamuk, tütün ve keten tohumudur. Son yllarda sebze ve meyvecilik gelişmektedir. Hyar, domates, patlcan, biber, fasulye, kabak ve taze soğan yetiştirilen ürünlerdir. Diyarbakr karpuzu ve kavunu iri olduğu gibi, çok lezzetlidir.
Meyvecilikte daha çok üzüm, ceviz, badem, nar, dut ve armut yetiştirilir. Lice ve Kulp ilçelerindeki ipek kozas üretimi, Türkiye’deki üretimin yaklaşk olarak 1/3’üne tekabül etmektedir. İl geniş çayr ve meralar ile küçükbaş hayvanclğna çok elverişlidir. Hayvanclk verimi henüz düşüktür. Koyun, kl keçisi ve sğr yetiştirilmektedir.
Türkiye’nin mevcut en zengin petrol yataklar Diyarbakr-Siirt snrnda, Batman ili ile Diyarbakr’n
Bismil ilçesi snrlar içindedir. Diyarbakr’da ilk petrol kuyusu 1961’de Shell firmas tarafndan
açlmştr. TPAO (Türkiye Petrolleri Anonim Ortaklğ) ise 1973’ten beri faaliyettedir. Memleketimizde
senede çkan ham petrol istihsalinin yarsna yakn Diyarbakr’dan elde edilir. Hazro ilçesinde de linyit
çkarlr. Ergani’de bakr madeni bulunmaktadr. İl, mermer merkezi olma yolundadr. Üretilen
mermerin büyük ksm ihraç edilmektedir. Organize sanayi bölgesi, 1992 ylnda kurulmuştur. Son
senelerde en büyük gelişme inşaat sektöründe olmuştur. Küçük sanayi, dokumaclk, bakrclk,
demircilik ve kuyumculuk da gelişmiştir.
TÜİK, Seçilmiş Göstergelerle Diyarbakır, 2013 1
Temel Göstergeler
1. TEMEL GÖSTERGELER
Bu bölümde bölgedeki gelişmelere ait temel göstergeler İBBS 2. düzey (26 bölge) ve İBBS 3.düzey (81 il) ayrmnda verilmiştir. Kişi başna göstergeler hesaplanrken her bir düzey için ilgili yla ait Adrese Dayal Nüfus Kayt Sistemi (ADNKS) sonuçlar kullanlmştr.
ADNKS’ye göre il, ilçe, belediye, köy ve mahalle nüfuslar belirlenirken: Nüfus ve Vatandaşlk İşleri Genel Müdürlüğü (NVİGM) tarafndan, ilgili mevzuat ve idari kaytlar uyarnca Ulusal Adres Veri Taban'nda yerleşim yerlerine yönelik olarak yaplan idari bağllk, tüzel kişilik ve isim değişiklikleri dikkate alnmaktadr.
Bu kapsamda, 6360 ve 6447 sayl kanunlar ile düzenlenen ve bu kanunlar uyarnca ilk mahalli idareler genel seçimlerinde yürürlüğe girecek olan idari bağllk ve tüzel kişilik değişiklikleri ile 5393 sayl Yasa'nn 8 inci ve 11 inci maddelerine göre alnan ve söz konusu Kanun gereğince ilk mahalli idareler seçimlerinde uygulanacak olan birleşme ve katlmalar, belediye ve köy tüzel kişiliğinin kaldrlmasna ve bir beldenin köye dönüştürülmesine dair kararlar, Yüksek Seçim Kurulu Başkanlğ'nn 421 sayl Kararna istinaden, NVİGM tarafndan 1 Aralk 2013 tarihi itibaryla Ulusal Adres Veri Taban'na yanstldğ için, 2013 ADNKS sonuçlar belirtilen değişiklikleri içermektedir.
Tanm ve Kavramlar
Yllk nüfus artş hz: İki saym tarihi arasndaki dönemde her 1000 nüfus için yllk artan nüfustur.
Yllk nüfus artş hz, doğal artş bağnts ile hesaplanmaktadr;
P
n+t= P
n* e
rtBurada;
P
n: n tarihindeki (dönem başndaki) nüfusu, P
n+t: n+t tarihindeki (t yl sonra) nüfusu, e : Logaritmay,
r : Yllk nüfus artş hzn,
t : İki tarih arasndaki süreyi (yl olarak) göstermektedir.
İki saym yl nüfuslarnn birbirine oranlanmas yoluyla elde edilen rakamsal değerler, oransal değerler olup, yllk nüfus artş hzn ifade etmemektedir.
Yllk nüfus artş hz Microsoft Excel programnda aşağdaki formül kullanlarak da hesaplanabilmektedir:
= (LN (Sonraki Saym / Önceki Saym) / (iki saym yl arasndaki fark))*1 000 Örnek:
= (LN(2013 ADNKS nüfusu / 2012 ADNKS nüfusu) / (İki ADNKS dönemi arasndaki yl fark))*1 000
= (LN(76 667 864 / 75 627 384)/(1))*1 000
= ‰13,7
Nüfus yoğunluğu: Bir kilometrekareye düşen nüfustur. Nüfus yoğunluğu hesaplanrken göller hariç yüzölçümü verileri kullanlmştr.
Net göç: Belirli bir ilin aldğ göç ile verdiği göç arasndaki farktr. Belirli bir ilin aldğ göç verdiğinden
fazla ise net göç pozitif, verdiği göç aldğ göçten fazla ise göç negatiftir.
Net göç hz: Göç edebilecek her bin kişi için net göç saysdr.
m
(.i-i.) =[(M
.i-M
i.)/(P
i,t+n-0,5*(M
.i-M
i.))]*k m
(.i-i.): Net göç hz
M
.i: Aldğ göç M
i.: Verdiği göç M
.i- M
i.: Net göç
P
i,t+n: i'nin t+n zamandaki daimi ikametgah nüfusu i : Göçün incelendiği alan
k : Sabit say (k=1 000)
Örneğin; Diyarbakr ilinin, 2012-2013 döneminde aldğ göç 35 466, verdiği göç 47 949, toplam nüfus 1 607 437’dr. 2012-2013 dönemine ilişkin net göç hzn hesaplamak için;
m
(Diyarbakr)= [(35 466-47 949)/( 1 607 437-0,5*(35 466-47 949)]*1000 m
(Diyarbakr)= -7,74 olarak bulunur.
Yaş: Kişinin bitirmiş (tamamlamş) olduğu yaştr.
Daha önceki yllarda, “kişilerin bitirmiş olduğu yaş bilgisi” bir yl 365 gün olarak dikkate alnarak hesaplanmştr. 2013 ADNKS yaş hesabnda ise, önceki yllardan farkl olarak “artk yllar” göz önünde bulundurulmuştur. Artk yl, Miladi takvimde 366 gün olan, yani diğer yllara göre bir gün uzun olan yllara verilen addr. Bu fazladan gün 29 Şubat olarak dört ylda bir uygulanr.
Cinsiyet oran: Her 100 kadn için erkek saysdr.
Cinsiyet oran= (P
E/P
K)*100 P
E: Erkek nüfus
P
K: Kadn nüfus
Toplam yaş bağmllk oran: “15-64” yaş grubundaki her 100 kişi için “0-14” ve “65 ve daha yukar”
yaş gruplarndaki kişi saysdr.
(0-14 yaştaki nüfus
)+ (
65 ve daha yukar yaş grubundaki nüfus)Toplam yaş bağmllk oran= --- * 100 (
15-64) yaştaki nüfusBrüt okullaşma oran: İlgili öğrenim türündeki tüm öğrencilerin, ait olduğu öğrenim türündeki teorik yaş grubunda bulunan toplam nüfusa bölünmesi ile elde edilir.
A: Toplam öğrenci says
B: Teorik yaş grubundaki toplam nüfus
A Brüt okullaşma oran = --- x 100 B
Net okullaşma oran: İlgili öğrenim türündeki teorik yaş grubunda bulunan öğrencilerin, ait olduğu öğrenim türündeki teorik yaş grubunda bulunan toplam nüfusa bölünmesi ile elde edilir.
A: Teorik yaş grubundaki öğrenci says
B: Teorik yaş grubundaki toplam nüfus
TÜİK, Seçilmiş Göstergelerle Diyarbakır, 2013 3
Temel Göstergeler
Kaba evlenme hz: Belli bir yl içinde her bin nüfus başna düşen evlenme saysdr.
1000
∗
= N KEH E
KEH: Kaba evlenme hz
E : Evlenme says
N : Yl ortas nüfus
Kaba boşanma hz: Belli bir yl içinde her bin nüfus başna düşen boşanma saysdr.
1000
∗
= N KBH B
KBH: Kaba boşanma hz
B : Boşanma says
N : Yl ortas nüfus
Ortalama ilk evlenme yaş: Belli bir yl içinde ilk kez evlenen çiftlerin ortalama evlenme yaşdr.
Ortalama ilk evlenme yaş erkek ve kadn için ayr hesaplanmaktadr.
N y Y
N 1
i i
∑
==
Y: Ortalama ilk evlenme yaş
y
i: ilk kez evlenen i. kişinin yaş
N: ilk kez evlenen kişi says
Kaba doğum hz: Belli bir yl içinde her 1000 nüfus başna düşen doğum saysdr.
1000
×
= N KDH D
KDH: Kaba doğum hz
D : Doğum says
N : Yl ortas nüfus
Toplam doğurganlk hz: Bir kadnn, doğurgan olduğu dönem boyunca (15-49 yaşlar arasnda) yaşayacağ ve belirli yaşa özel doğurganlk hzn takip edeceği varsaym altnda doğurabileceği ortalama canl doğan çocuk saysdr.
49
5
45 19 15
⎥ ×
⎦
⎢ ⎤
⎣
= ∑
−⎡
−
i= i
i
N
TDH D
TDH: Toplam doğurganlk hz
D
i: i. yaş grubundaki doğum says
N
i: i. yaş grubundaki yl ortas kadn nüfus
Kaba ölüm hz: Belli bir yl içinde her 1 000 nüfus başna düşen ölüm saysdr.
Ö 1000 KÖH = N ×
KÖH: Kaba ölüm hz
Ö : Ölüm says
N : Yl ortas nüfus
Bebek ölüm hz: Belli bir yl içinde her 1 000 canl doğum başna düşen bebek ölüm saysdr.
BÖ 1000 BÖH = D ×
BÖH: Bebek ölüm hz
BÖ : Bebek ölüm says
D : Canl doğum says
İhracat: Bir ülkede yerleşik kişi ve kurumlarn diğer ülkelere mal satmasdr.
İthalat: Bir ülkede yerleşik kişi ve kurumlarn diğer ülkelerden mal satn almasdr.
Gayrisafi katma değer (GSKD): Bir bölgede yerleşik ekonomik birimlerin belli bir dönemde bu bölgedeki ekonomik faaliyetleri sonucunda ürettikleri mal ve hizmetlerin (çkt) üretim değerinden, bu üretimde bulunabilmek için kullandklar mal ve hizmetler (ara tüketim) değerinin çkarlmas sonucu elde edilen değerdir.
GSKD (temel fiyatlarla) = Çkt (temel fiyatlarla) - Ara Tüketim (alc fiyatlaryla)
Bölgesel kişi baş gayrisafi katma değer: Cari fiyatlarla bölgesel gayri safi katma değerin yl ortas
bölge nüfus tahminine bölünmesi ile elde edilen değerdir. Hesaplanan bu değerin ithalat ağrlkl
ortalama dolar kuruna bölünmesi ile dolar değeriyle kişi baş bölgesel gayri safi katma değere ulaşlmaktadr.
Yerel birim:Coğrafi olarak tanmlanan bir yerdeki mal ve hizmetlere ilişkin faaliyetleri ya da bunlarn bir ksmn yürüten bir birimdir. Yerel birim, girişimin; büro, mağaza, büfe, fabrika, atölye, maden ocağ, şantiye, otel, lokanta, kafe, okul, hastane, depo gibi yerleşik olan bölümüdür. Yerel birim, bu yerde bir veya daha çok kişinin, tam süreli veya ksmi süreli olarak çalşmas ile girişim için ekonomik faaliyet yürütür. Girişim merkezinin bulunduğu yer ile yardmc faaliyet yürüten birimlerin her biri ayr ayr yerel birimdir.
Çalşan says: Ücretle çalşanlarn yllk ortalama saysna iş sahibi ve ortaklarla, ücretsiz çalşan aile fertlerinin ve çraklarn yllk ortalama saysnn eklenmesi ile bulunur.
İstihdam oran: İstihdamn, kurumsal olmayan çalşma çağndaki nüfus içindeki orandr.
TÜİK, Seçilmiş Göstergelerle Diyarbakır, 2013 5
Temel Göstergeler
İşsizlik oran: İşsiz nüfusun toplam işgücü içindeki orandr.
Maaş ve ücretler: Bir işveren tarafndan, yannda ücret, maaş, yevmiye karşlğ çalşan kişiye, çalşmas karşlğnda yaplan nakdi (para) veya ayni (mal) ödemelerin toplam olarak tanmlanr.
Maddi mallara ilişkin brüt yatrm: Referans dönemi süresince tüm maddi mallara (arazi, makine ve teçhizat, mevcut bina ve yaplarda, inşaatlarda ve binalardaki büyük tadilatlar) yaplan yatrmdr.
Trafik kazas: Karayolu üzerinde hareket halinde olan bir veya birden fazla aracn karştğ ölüm, yaralanma ve zararla sonuçlanmş olan olaydr.
Belediyelerde kişi başna çekilen günlük su miktar: Belediyeler tarafndan içme ve kullanma suyu şebekesi ile dağtlmak üzere temin edilen günlük ortalama su miktarnn, içme ve kullanma suyu şebekesi ile hizmet verilen belediye nüfusuna orandr.
İçme ve kullanma şebekesi ile dağtlmak üzere çekilen yllk toplam su miktarnn (litre olarak) şebeke ile hizmet verilen nüfusa ve 365’e bölünerek kişi baş su miktar hesaplanmaktadr.
Örneğin;
Toplam çekilen içme suyu miktar (m
3/yl)
İçme ve kullanma suyu şebekesi ile hizmet verilen belediye nüfusu
192 720 3 520
ise,
İçme suyu miktar =[192 720 (m
3/yl) *1000 (litre/m
3) / 365 (gün/yl)] = 528 000 (litre/gün) Kişi baş çekilen günlük su miktar = [528 000 (litre/gün) / 3520 (kişi)]
= 150 litre/kişi-gün olarak hesaplanr.
Nüfus ve Konut Araştrmas: 2011 Nüfus ve Konut Araştrmas, Adrese Dayal Nüfus Kayt Sistemi’nden elde edilemeyen; hanehalk özellikleri, işgücü, istihdam ve işsizlik, göç ve göç nedeni, engellilik ile bina ve konut nitelikleri gibi bilgileri sağlamak amacyla yaplmştr. Bu araştrma; “2 Ekim 2011” tarihini referans gün kabul ederek, 3 Ekim-31 Aralk 2011 tarihleri arasnda, örnekleme yöntemiyle seçilmiş saym bölgelerindeki yaklaşk 2,2 milyon hanenin yan sra kurumsal yerlerde bulunan kişilerle yaplmştr. Araştrmada yaklaşk 9 milyon kişi ile yüz yüze görüşme gerçekleştirilmiştir.
Araştrmada, ülkemizde ikamet eden Türkiye Cumhuriyeti vatandaşlar ile yabanc uyruklu kişiler kapsanmştr. Ancak, alt aydan ksa süreli ülkemizde bulunan (örneğin yurt dşnda ikamet edip, tatilini Türkiye’de geçiren) T.C. vatandaşlar kapsam dşnda tutulmuştur.
Hanehalk: Aralarnda akrabalk bağ bulunsun ya da bulunmasn ayn konutta yaşayan bir veya birden fazla kişiden oluşan topluluktur. Konut dşnda bir adres biriminde (işyeri, otel, pansiyon, misafirhane vb.) birlikte yaşayan kişiler de hanehalk olarak değerlendirilmiştir.
Nüfus ve Konut Araştrmasnda "Bir konut bir hanehalk teşkil eder." yaklaşm kullanlmştr. Ayn
konutta yaşayan herkes (kirac, çalşan, arkadaş vb.) ayn hanehalknn üyesi kabul edilmiştir.
Bina: Bir veya birden fazla konut ya da işyeri birimini kapsayan bir tavan veya çatyla örtülmüş
temelden tavana kadar uzanan dş duvarlar ile kaplanmş, ikamet, sanayi, ticaret, eğitim ve diğer
çeşitli kullanmlara tahsis edilen müstakil bir yapdr. Binalar, ikamet amaçl ve diğer (ikamet amaçl
olmayan) olarak iki kategoriye ayrlmaktadr. Net kullanm alan bakmndan en az yars ikamet amacyla kullanlan binalar (boş konutlar, yazlk/mevsimlik konutlar, kapc daireleri dahil) ikamet amaçl binalar olarak tanmlanr.
Bina kat says: Bodrum, zemin, normal ve çat katlar dahil toplam kat saysdr. Cadde seviyesinin altnda yer alan katlar da toplam kat saysna dahildir.
Bina inşa yl: Binann nihai olarak bitirildiği veya fiilen ikamete açldğ yldr.
Konut: Bir hanehalknn yaşayabilmesi için inşa edilmiş, düzenlenmiş veya dönüştürülmüş; binann tamamn kapsayan veya binann ayr bir bölümünde bulunan, oda veya oda grubundan ve uzantlarndan (koridor, giriş gibi) oluşan bir ev veya apartman dairesidir.
Borulu su sistemi: Su şebekesi veya su deposu gibi özel bir sisteme boru ile bağl olan ve akarsu sağlayan (çeşme, musluk gibi) sistemdir.
Tuvalet: Dört taraf kapal, ayr bir kaps bulunan, insan dşksnn ve kirli sularn plastik, beton, toprak vb. maddelerden yaplmş bir boru yoluyla ana kanala, foseptik çukura veya lağm borularna aktldğ
yerdir.
Banyo: Dört taraf kapal olan, ayr bir kaps bulunan, kirli sularn akmas için bir yolu (gideri) bulunan, ykanmaya tahsis edilmiş ve tüm vücudun ykanmasna uygun yerdir.
Yaşam Memnuniyeti Araştrmas:
Mutluluk: Ac, keder ve zdrabn yokluğu ve bunlarn yerine sevinç, neşe ve tatmin duygularnn varlğyla karakterize edilen durum; hayattan genel olarak memnun olma halidir.
Memnuniyet: İhtiyaçlarn ve isteklerin karşlanmasndan doğan tatmin duygusudur.
Umut düzeyi: Anket kapsamnda görüşülen bireylerin “çok umutlu”, “umutlu”, “umutlu değil” ve “hiç
umutlu değil” kategorileri itibariyle umut düzeylerinin derecelendirmeleridir.
TÜİK, Seçilmiş Göstergelerle Diyarbakır, 2013 7
Temel Göstergeler
TÜİK, Seçilmiş Göstergelerle Diyarbakır, 2013 9
Temel Göstergeler
1.1 İBBS 2. Düzey (26 bölge) kişi başna gayri safi katma değer, 2011
($) Sra
TR Türkiye 9 244 -
TR10 İstanbul 13 865 1
TR21 Tekirdağ, Edirne, Krklareli 12 029 5
TR22 Balkesir, Çanakkale 8 954 8
TR31 İzmir 11 443 6
TR32 Aydn, Denizli, Muğla 8 668 9
TR33 Manisa, Afyonkarahisar, Kütahya, Uşak 8 283 11
TR41 Bursa, Eskişehir, Bilecik 12 126 4
TR42 Kocaeli, Sakarya, Düzce, Bolu, Yalova 13 138 2
TR51 Ankara 12 259 3
TR52 Konya, Karaman 7 118 13
TR61 Antalya, Isparta, Burdur 10 122 7
TR62 Adana, Mersin 7 232 12
TR63 Hatay, Kahramanmaraş, Osmaniye 5 904 19
TR71 Krkkale, Aksaray, Niğde, Nevşehir, Krşehir 7 087 14
TR72 Kayseri, Sivas, Yozgat 6 675 16
TR81 Zonguldak, Karabük, Bartn 8 536 10
TR82 Kastamonu, Çankr, Sinop 6 594 18
TR83 Samsun, Tokat, Çorum, Amasya 6 762 15
TR90 Trabzon, Ordu, Giresun, Rize, Artvin, Gümüşhane 6 652 17
TRA1 Erzurum, Erzincan, Bayburt 5 901 20
TRA2 Ağr, Kars, Iğdr, Ardahan 4 001 25
TRB1 Malatya, Elazğ, Bingöl, Tunceli 5 820 21
TRB2 Van, Muş, Bitlis, Hakkari 3 515 26
TRC1 Gaziantep, Adyaman, Kilis 4 952 22
TRC2 Şanlurfa, Diyarbakr 4 282 24
TRC3 Mardin, Batman, Şrnak, Siirt 4 689 23
Kişi başna gayri safi katma değer
1.2 İBBS 2. Düzey (26 bölge) TÜFE göstergeleri
(%) Sra (%) Sra
TR Türkiye 7,40 - 7,49 -
TR10 İstanbul 7,48 13 7,89 5
TR21 Tekirdağ, Edirne, Krklareli 7,50 12 8,24 2
TR22 Balkesir, Çanakkale 7,46 14 7,86 6
TR31 İzmir 7,94 4 7,27 19
TR32 Aydn, Denizli, Muğla 7,29 22 6,92 25
TR33 Manisa, Afyonkarahisar, Kütahya, Uşak 6,98 24 7,29 18
TR41 Bursa, Eskişehir, Bilecik 7,62 8 7,49 14
TR42 Kocaeli, Sakarya, Düzce, Bolu, Yalova 7,79 6 7,94 4
TR51 Ankara 7,54 11 7,74 9
TR52 Konya, Karaman 7,84 5 7,43 16
TR61 Antalya, Isparta, Burdur 7,65 7 7,24 20
TR62 Adana, Mersin 7,45 15 7,72 10
TR63 Hatay, Kahramanmaraş, Osmaniye 7,36 18 6,92 25
TR71 Krkkale, Aksaray, Niğde, Nevşehir, Krşehir 8,44 2 7,80 7
TR72 Kayseri, Sivas, Yozgat 7,40 16 7,45 15
TR81 Zonguldak, Karabük, Bartn 7,60 9 7,67 11
TR82 Kastamonu, Çankr, Sinop 7,33 20 6,97 24
TR83 Samsun, Tokat, Çorum, Amasya 7,33 20 7,39 17
TR90 Trabzon, Ordu, Giresun, Rize, Artvin, Gümüşhane 7,34 19 7,51 13
TRA1 Erzurum, Erzincan, Bayburt 8,04 3 7,67 11
TRA2 Ağr, Kars, Iğdr, Ardahan 6,63 25 7,15 23
TRB1 Malatya, Elazğ, Bingöl, Tunceli 7,40 16 7,75 8
TRB2 Van, Muş, Bitlis, Hakkari 7,22 23 7,22 21
TRC1 Gaziantep, Adyaman, Kilis 8,51 1 9,08 1
TRC2 Şanlurfa, Diyarbakr 7,55 10 8,09 3
12 aylk ortalamalara göre değişim oran
(2012-2013)/(2011-2012) Bir önceki yln ayn ayna göre
değişim oran
(Aralk 2013/Aralk 2012)
TÜİK, Seçilmiş Göstergelerle Diyarbakır, 2013 11
Temel Göstergeler
1.3 İBBS 2. Düzey (26 bölge) sanayi ve hizmetler sektörü göstergeleri, 2011
(%) Sra (%) Sra (%) Sra (%) Sra
TR Türkiye 100,0 - 100,0 - 100,0 - 100,0 -
TR10 İstanbul 24,2 1 30,0 1 38,1 1 31,5 1
TR21 Tekirdağ, Edirne, Krklareli 2,4 17 2,6 10 2,5 10 2,4 10
TR22 Balkesir, Çanakkale 2,5 16 1,8 17 1,3 18 1,6 16
TR31 İzmir 6,1 3 6,4 3 6,7 3 4,6 6
TR32 Aydn, Denizli, Muğla 5,0 4 3,9 8 2,7 8 2,2 11
TR33 Manisa, Afyonkarahisar, Kütahya, Uşak 3,9 9 3,3 9 2,6 9 2,4 9
TR41 Bursa, Eskişehir, Bilecik 4,8 6 5,9 4 6,4 5 6,7 4
TR42 Kocaeli, Sakarya, Düzce, Bolu, Yalova 4,4 8 5,3 5 6,4 4 7,1 3
TR51 Ankara 6,6 2 8,8 2 10,2 2 14,3 2
TR52 Konya, Karaman 2,9 13 2,3 14 1,6 14 1,6 14
TR61 Antalya, Isparta, Burdur 4,9 5 4,3 6 3,4 6 3,6 7
TR62 Adana, Mersin 4,6 7 3,9 7 3,0 7 3,4 8
TR63 Hatay, Kahramanmaraş, Osmaniye 3,2 12 2,5 11 1,8 12 4,7 5
TR71 Krkkale, Aksaray, Niğde, Nevşehir, Krşehir 1,8 19 1,2 20 0,9 21 0,7 22
TR72 Kayseri, Sivas, Yozgat 2,7 15 2,5 13 2,0 11 2,1 13
TR81 Zonguldak, Karabük, Bartn 1,3 22 1,2 21 1,4 17 1,2 18
TR82 Kastamonu, Çankr, Sinop 0,9 25 0,7 25 0,5 24 1,2 19
TR83 Samsun, Tokat, Çorum, Amasya 3,3 11 2,3 15 1,5 15 1,6 15
TR90 Trabzon, Ordu, Giresun, Rize, Artvin, Gümüşhane 3,4 10 2,5 12 1,7 13 1,2 17
TRA1 Erzurum, Erzincan, Bayburt 1,0 24 0,8 24 0,6 23 0,7 24
TRA2 Ağr, Kars, Iğdr, Ardahan 0,8 26 0,4 26 0,2 26 0,7 20
TRB1 Malatya, Elazğ, Bingöl, Tunceli 1,7 20 1,4 19 0,9 20 0,7 23
TRB2 Van, Muş, Bitlis, Hakkari 1,3 21 0,8 23 0,4 25 0,4 26
TRC1 Gaziantep, Adyaman, Kilis 2,8 14 2,3 16 1,4 16 2,2 12
TRC2 Şanlurfa, Diyarbakr 2,2 18 1,8 18 1,1 19 0,7 21
TRC3 Mardin, Batman, Şrnak, Siirt 1,2 23 0,9 22 0,6 22 0,6 25
Not. 1. "Finans ve Sigorta faaliyetleri" ile "Bilgi ve iletişim faaliyetleri" içinde yer alan “Programclk ve yaynclk faaliyetleri” kapsam dşdr.
2. Rakamlar yuvarlamadan dolay toplam vermeyebilir.
Maddi mallara ilişkin brüt yatrmlarn Türkiye toplam
içindeki pay
Maaş ve ücretlerin Türkiye toplam
içindeki pay
Yerel birim saylarnn Türkiye toplam
içindeki pay
Çalşan saylarnn Türkiye toplam
içindeki pay
TÜİK, Seçilmiş Göstergelerle Diyarbakır, 2013 13
Temel Göstergeler
TÜİK, Seçilmiş Göstergelerle Diyarbakır, 2013 15
Temel Göstergeler
TÜİK, Seçilmiş Göstergelerle Diyarbakır, 2013 17
Temel Göstergeler
TÜİK, Seçilmiş Göstergelerle Diyarbakır, 2013 19
Temel Göstergeler
TÜİK, Seçilmiş Göstergelerle Diyarbakır, 2013 21
Temel Göstergeler
TÜİK, Seçilmiş Göstergelerle Diyarbakır, 2013 23
Temel Göstergeler
TÜİK, Seçilmiş Göstergelerle Diyarbakır, 2013 25
Temel Göstergeler
TÜİK, Seçilmiş Göstergelerle Diyarbakır, 2013 27
Temel Göstergeler
TÜİK, Seçilmiş Göstergelerle Diyarbakır, 2013 29
Temel Göstergeler
TÜİK, Seçilmiş Göstergelerle Diyarbakır, 2013 31
Temel Göstergeler
TÜİK, Seçilmiş Göstergelerle Diyarbakır, 2013 33
Temel Göstergeler
TÜİK, Seçilmiş Göstergelerle Diyarbakır, 2013 35
Temel Göstergeler
TÜİK, Seçilmiş Göstergelerle Diyarbakır, 2013 37
Temel Göstergeler
1.4 İBBS 3. Düzey (81 il) nüfus ve göç göstergeleri, 2013
(%) Sra (%) Sra (kişi/km2) Sra (‰) Sra
TR Türkiye 76 667 864 100,0 - 91,3 - 100 - 13,7 -
TR100 İstanbul 14 160 467 18,5 1 100,0 1 2 725 1 21,8 13
TR211 Tekirdağ 874 475 1,1 23 100,0 1 139 15 25,7 6
TR212 Edirne 398 582 0,5 48 70,1 42 66 37 -2,8 72
TR213 Krklareli 340 559 0,4 54 68,2 46 54 48 -1,9 68
TR221 Balkesir 1 162 761 1,5 17 100,0 1 81 31 1,7 58
TR222 Çanakkale 502 328 0,7 41 57,5 64 51 53 17,3 18
TR310 İzmir 4 061 074 5,3 3 100,0 1 338 3 13,8 27
TR321 Aydn 1 020 957 1,3 20 100,0 1 130 17 14,2 25
TR322 Denizli 963 464 1,3 21 100,0 1 82 30 13,5 29
TR323 Muğla 866 665 1,1 24 100,0 1 67 34 18,1 16
TR331 Manisa 1 359 463 1,8 14 100,0 1 104 23 9,8 46
TR332 Afyonkarahisar 707 123 0,9 31 56,1 68 49 56 4,5 53
TR333 Kütahya 572 059 0,7 36 66,8 49 48 60 -2,4 71
TR334 Uşak 346 508 0,5 52 68,8 45 65 38 12,3 36
TR411 Bursa 2 740 970 3,6 4 100,0 1 263 5 19,5 15
TR412 Eskişehir 799 724 1,0 25 100,0 1 58 43 12,6 34
TR413 Bilecik 208 888 0,3 71 77,0 32 49 57 23,1 9
TR421 Kocaeli 1 676 202 2,2 11 100,0 1 464 2 25,1 7
TR422 Sakarya 917 373 1,2 22 100,0 1 190 9 16,6 20
TR423 Düzce 351 509 0,5 51 59,8 59 137 16 14,4 24
TR424 Bolu 283 496 0,4 61 67,1 47 34 67 8,6 50
TR425 Yalova 220 122 0,3 69 70,4 41 260 6 38,5 2
TR510 Ankara 5 045 083 6,6 2 100,0 1 206 8 15,9 22
TR521 Konya 2 079 225 2,7 7 100,0 1 53 49 13,0 31
TR522 Karaman 237 939 0,3 66 70,9 39 27 73 10,6 42
TR611 Antalya 2 158 265 2,8 5 100,0 1 104 22 30,9 5
TR612 Isparta 417 774 0,5 46 69,2 44 50 55 2,7 57
TR613 Burdur 257 267 0,3 65 64,5 50 38 64 11,4 38
TR621 Adana 2 149 260 2,8 6 100,0 1 154 13 11,1 40
TR622 Mersin 1 705 774 2,2 10 100,0 1 110 20 13,5 28
TR631 Hatay 1 503 066 2,0 13 100,0 1 258 7 13,0 32
TR632 Kahramanmaraş 1 075 706 1,4 18 100,0 1 75 33 11,7 37
TR633 Osmaniye 498 981 0,7 42 75,1 34 160 12 13,8 26
TR711 Krkkale 274 658 0,4 62 84,4 31 61 41 -0,3 64
TR712 Aksaray 382 806 0,5 49 62,6 51 51 54 7,6 52
TR713 Niğde 343 658 0,4 53 53,0 76 47 61 9,9 45
TR714 Nevşehir 285 460 0,4 60 59,1 63 53 51 0,9 59
TR715 Krşehir 223 498 0,3 68 74,2 36 35 66 10,3 44
TR721 Kayseri 1 295 355 1,7 15 100,0 1 76 32 15,9 23
TR722 Sivas 623 824 0,8 32 70,5 40 22 77 0,5 60
Nüfus 2013
İl ve ilçe merkez nüfusunun toplam nüfus içindeki oran
2013
Nüfus yoğunluğu
2013
Yllk nüfus artş hz
2012-2013
TÜİK, Seçilmiş Göstergelerle Diyarbakır, 2013 39
Temel Göstergeler
1.4 İBBS 3. Düzey (81 il) nüfus ve göç göstergeleri, 2013 (devam)
(%) Sra (%) Sra (kişi/km2) Sra (‰) Sra
TR723 Yozgat 444 211 0,6 44 59,5 60 32 69 -20,1 78
TR811 Zonguldak 601 567 0,8 33 59,1 62 182 10 -8,2 73
TR812 Karabük 230 251 0,3 67 75,0 35 56 46 22,4 11
TR813 Bartn 189 139 0,2 75 38,6 79 91 25 3,7 55
TR821 Kastamonu 368 093 0,5 50 56,2 67 28 72 22,8 10
TR822 Çankr 190 909 0,2 73 62,6 52 25 74 34,7 3
TR823 Sinop 204 568 0,3 72 53,7 73 35 65 16,3 21
TR831 Samsun 1 261 810 1,6 16 100,0 1 139 14 8,0 51
TR832 Tokat 598 708 0,8 34 59,8 58 60 42 -25,2 80
TR833 Çorum 532 080 0,7 40 69,4 43 42 62 4,0 54
TR834 Amasya 321 977 0,4 57 67,1 48 57 45 -1,0 66
TR901 Trabzon 758 237 1,0 29 100,0 1 163 11 0,5 61
TR902 Ordu 731 452 1,0 30 100,0 1 123 18 -13,5 76
TR903 Giresun 425 007 0,6 45 59,2 61 62 40 12,9 33
TR904 Rize 328 205 0,4 56 62,2 56 84 29 12,4 35
TR905 Artvin 169 334 0,2 76 55,7 69 23 75 13,4 30
TR906 Gümüşhane 141 412 0,2 77 50,0 77 22 76 44,8 1
TRA11 Erzurum 766 729 1,0 27 100,0 1 30 70 -14,8 77
TRA12 Erzincan 219 996 0,3 70 57,3 65 19 80 9,6 48
TRA13 Bayburt 75 620 0,1 81 54,0 72 20 79 -2,3 70
TRA21 Ağr 551 177 0,7 38 53,5 75 48 58 -2,2 69
TRA22 Kars 300 874 0,4 59 43,0 78 30 71 -13,0 75
TRA23 Iğdr 190 424 0,2 74 53,6 74 53 50 0,1 63
TRA24 Ardahan 102 782 0,1 79 35,2 81 21 78 -36,9 81
TRB11 Malatya 762 538 1,0 28 100,0 1 65 39 0,2 62
TRB12 Elazğ 568 239 0,7 37 71,5 38 67 35 9,8 47
TRB13 Bingöl 265 514 0,3 64 56,7 66 32 68 11,4 39
TRB14 Tunceli 85 428 0,1 80 62,5 53 11 81 -9,9 74
TRB21 Van 1 070 113 1,4 19 100,0 1 55 47 17,1 19
TRB22 Muş 412 553 0,5 47 37,9 80 51 52 -1,7 67
TRB23 Bitlis 337 156 0,4 55 54,7 70 48 59 -0,3 65
TRB24 Hakkari 273 041 0,4 63 54,7 71 38 63 -25,1 79
TRC11 Gaziantep 1 844 438 2,4 8 100,0 1 270 4 24,6 8
TRC12 Adyaman 597 184 0,8 35 62,5 54 85 28 3,2 56
TRC13 Kilis 128 586 0,2 78 72,8 37 90 26 33,7 4
TRC21 Şanlurfa 1 801 980 2,4 9 100,0 1 96 24 22,4 12
TRC22 Diyarbakr 1 607 437 2,1 12 100,0 1 107 21 10,9 41
TRC31 Mardin 779 738 1,0 26 100,0 1 89 27 8,6 49
TRC32 Batman 547 581 0,7 39 76,9 33 118 19 20,7 14
TRC33 Şrnak 475 255 0,6 43 62,4 55 66 36 17,6 17
TRC34 Siirt 314 153 0,4 58 61,5 57 57 44 10,5 43
Kaynak: TÜİK, Adrese Dayal Nüfus Kayt Sistemi Sonuçlar, 2013 Not. 1. Nüfus yoğunluğu için göller hariç alanlar kullanlmştr.
2. Yllk nüfus artş hzlar hesaplanrken 2013 yl idari bölünüş yaps dikkate alnmştr.
Nüfus 2013
İl ve ilçe merkez nüfusunun toplam nüfus içindeki oran
2013
Nüfus yoğunluğu
2013
Yllk nüfus artş hz
2012-2013
1.4 İBBS 3. Düzey (81 il) nüfus ve göç göstergeleri, 2013 (devam)
Sra Sra (%) Sra (‰) Sra
TR Türkiye 47,7 - 100,7 - 96,0 -
- -
TR100 İstanbul 40,5 75 101,0 31 97,4 10 4,7 19
TR211 Tekirdağ 40,3 76 106,1 10 98,1 2 15,7 5
TR212 Edirne 38,6 80 102,3 24 96,5 29 -1,9 43
TR213 Krklareli 39,1 78 104,4 14 97,3 15 2,4 28
TR221 Balkesir 44,0 63 100,0 48 97,1 21 -0,8 39
TR222 Çanakkale 41,1 73 102,9 20 98,0 5 13,1 6
TR310 İzmir 40,0 77 99,7 54 98,1 3 3,5 22
TR321 Aydn 44,8 55 100,0 48 97,3 13 2,3 29
TR322 Denizli 44,3 61 99,4 57 98,1 4 3,2 23
TR323 Muğla 42,6 68 103,9 17 97,8 6 5,3 16
TR331 Manisa 44,5 59 100,7 35 96,9 22 -0,5 38
TR332 Afyonkarahisar 49,3 39 98,6 65 96,4 31 -6,5 59
TR333 Kütahya 42,3 69 98,3 72 97,2 17 -5,3 52
TR334 Uşak 44,6 57 99,2 59 97,1 18 0,5 32
TR411 Bursa 42,9 66 100,2 40 96,8 25 5,0 17
TR412 Eskişehir 39,0 79 99,7 55 97,6 7 7,0 14
TR413 Bilecik 41,9 70 108,7 3 97,4 11 4,9 18
TR421 Kocaeli 43,0 65 102,8 22 97,2 16 9,8 10
TR422 Sakarya 44,8 56 100,1 46 96,4 30 3,9 21
TR423 Düzce 45,2 52 100,4 38 96,0 34 3,0 25
TR424 Bolu 45,1 53 98,4 71 95,8 37 2,6 27
TR425 Yalova 43,3 64 100,2 45 97,6 9 22,3 4
TR510 Ankara 40,6 74 98,8 64 97,6 8 6,5 15
TR521 Konya 50,5 31 98,5 69 97,1 19 -1,9 44
TR522 Karaman 50,3 34 99,0 63 97,1 20 -2,9 49
TR611 Antalya 42,6 67 102,2 25 98,6 1 11,4 8
TR612 Isparta 44,5 60 99,3 58 96,7 26 -2,6 48
TR613 Burdur 47,1 46 97,7 76 96,6 28 4,5 20
TR621 Adana 48,4 42 100,0 47 95,5 39 -5,7 53
TR622 Mersin 47,3 45 99,2 59 97,3 12 -2,4 46
TR631 Hatay 54,3 21 101,3 29 97,3 14 -6,8 60
TR632 Kahramanmaraş 59,0 16 103,4 19 93,7 58 -4,4 51
TR633 Osmaniye 54,0 22 101,5 28 93,7 59 -0,5 37
TR711 Krkkale 44,6 58 100,5 37 95,7 38 -9,9 69
TR712 Aksaray 52,3 25 99,1 61 94,6 49 -5,8 54
TR713 Niğde 53,9 23 99,9 51 95,5 42 -2,2 45
TR714 Nevşehir 49,3 40 97,9 75 96,1 33 -6,4 57
TR715 Krşehir 45,0 54 99,4 56 95,5 40 -0,4 36
TR721 Kayseri 49,9 36 100,7 36 96,8 24 2,2 30
TR722 Sivas 51,5 27 99,9 50 93,7 56 -6,2 56
Kaynak: Adrese Dayal Nüfus Kayt Sistemi Sonuçlar
Toplam yaş bağmllk oran
2013 Cinsiyet oran
2013
Okuma yazma bilen oran (+6 yaş)
2013 Net göç hz
2012-2013