İş İlişkisinin Sona Ermesi: İş Sözleşmesinin Feshi. İş İlişkisinin Sona Ermesinin Değişik Biçimleri
11
0
0
Tam metin
(2) 09.04.2017. a) Süreli Fesih. a) Süreli Fesih. Bildirim‐İhbar Süreleri (Madde 17). Bildirim‐İhbar Süreleri (Madde 17). ‐ İşi altı aydan az sürmüş işçi için bildirimin diğer tarafa yapılmasından başlayarak iki hafta, . ‐ Buna göre örneğin işyerinde 3 yıl çalışan bir işçinin iş sözleşmesi süreli olarak feshedilirse,. ‐ İşi altı aydan bir buçuk yıla kadar sürmüş olan işçi için İşi altı aydan bir buçuk yıla kadar sürmüş olan işçi için bildirimin diğer tarafa yapılmasından başlayarak ……….. hafta,. Fesih bildirimi yapıldıktan sonra ………… daha iş ilişkisi devam ‐ Fesih bildirimi yapıldıktan sonra ………… daha iş ilişkisi devam edecek, . ‐ İşi bir buçuk yıldan üç yıla kadar sürmüş olan işçi için bildirimin diğer tarafa yapılmasından başlayarak altı hafta,. ‐ ……. haftanın sonunda iş ilişkisi fiilen bitecek…. ‐ İşi üç yıldan fazla sürmüş işçi için, bildirimin yapılmasından başlayarak …………… hafta,. Süreli Feshin Hüküm ve Sonuçları. İşverenin Süreli Fesih Hakkı. Bildirim (İhbar) Sürelerine Uyulmaması (Madde 17). ‐ 4857 sayılı İş Kanunu işçiye iş sözleşmesini feshederken herhangi bir neden gösterme zorunluluğu getirmiyor (işçi açısından tek yükümlülük bildirim sürelerine uymak…). ‐ Bildirim süresine uymayan taraf, bildirim süresine ilişkin ücret tutarında tazminat ödemek zorunda (………….. tazminatı), bu yükümlülük her iki taraf için de geçerli… ‐ İşveren, işçinin bildirim süresine ilişkin ücretini peşin ödemek kaydıyla, bildirim (ihbar) süresinin sona ermesini beklemeden sözleşmeyi sona erdirme hakkına sahip… . ‐ İşverenin sözleşmeyi fesih hakkı ise işçinin iş güvencesi kapsamında olup olmamasına göre iki durumda ele alınıyor… kapsamında olup olmamasına göre iki durumda ele alınıyor ‐ Birinci durum: İşçi ................... kapsamında değilse, işveren de aynı işçi gibi herhangi bir neden göstermesine gerek olmadan bildirim sürelerine uyarak sözleşmeyi feshedebilir…. ‐ Bu hak sadece ……………… tanınmış…(işten ayrılacağı kesinleşen işçinin bildirim süresi içinde ilgisinin ve veriminin düşeceği, moralinin bozulacağı ihtimali doğrultusunda…) . ‐ İkinci durum: İşçi …………………. kapsamında ise işverenin sözleşmeyi fesih hakkı sınırlandırılıyor… . İşverenin Süreli Fesih Hakkı. İşverenin Süreli Fesih Hakkı. İş Güvencesi Nedir?. Ülkemizde İş Güvencesinin Kapsamı. ‐ İşçinin korunması amacıyla işverenin iş sözleşmesini feshetme hakkının sınırlandırılması…. ‐ İşçinin ……. veya daha fazla işçi çalıştıran bir işyerinde çalışması… (işverenin aynı işkolunda birden fazla işyeri varsa bu işyerlerindeki toplam işçi sayısının ……. olması yeterli…). Birleşmiş Milletler, ILO, Avrupa Konseyi ve AB’nin nin çeşitli çeşitli ‐ Birleşmiş Milletler, ILO, Avrupa Konseyi ve AB belgelerinde yer almış, özellikle ILO’nun 158 Sayılı “Hizmet İlişkisine İşveren Tarafından Son Verilmesi” sözleşmesi önemli…. ‐ İşçinin en az altı ………. kıdemi olması… (aynı işverenin bir veya değişik işyerlerinde geçen süreler birleştirilerek hesap edilir…). ‐ İşverenin iş sözleşmesini fesih hakkının belirli koşullara bağlanması (…………… nedenler…) . ‐ İşletmenin bütününü yöneten işveren vekili ve yardımcıları ile işletmenin bütününü yöneten ve işçiyi işe alma ve çıkarma yetkisi bulunan işveren vekilleri kapsam dışı… ‐ Sadece belirsiz süreli sözleşme ile çalışan işçilere uygulanıyor…. 2.
(3) 09.04.2017. İşverenin Süreli Fesih Hakkı. İşverenin Süreli Fesih Hakkı. Geçerli Neden Nedir?. Geçerli Neden ve Geçerli Fesih. ‐ İş sözleşmesinin feshi için ……………….. olmamakla birlikte, . ‐ İşçi iş güvencesi kapsamında ise işveren sözleşmeyi feshedebilmek için geçerli bir nedenin varlığını ispat etmek zorunda…. ‐ İş ilişkisini ciddi bir biçimde zedeleyen, ‐ Taraflar arasında güven ve işbirliği anlayışını ortadan kaldıran, Taraflar arasında güven ve işbirliği anlayışını ortadan kaldıran ‐ İşyeri çalışma düzenini bozan, . ‐ Aksi takdirde işçi mahkemeye başvurarak feshin geçersiz olduğu iddiasıyla dava açıp işe iade edilmesini isteyebiliyor…. ‐ İş ilişkisinin devamı halinde işveren için bazı muhtemel olumsuzlukları ortaya çıkaran ve sözleşmenin bildirimli olarak feshedilmesini mümkün kılan nedenler…. ‐ Dolayısıyla iş güvencesi kapsamındaki bir işçinin iş sözleşmesi geçerli bir nedene dayalı şekilde süreli (………….) fesih yapılarak sonlandırılabilir…. İşverenin Süreli Fesih Hakkı. İşverenin Süreli Fesih Hakkı: Geçerli Nedenler. Geçerli Neden ve Geçerli Fesih (Madde 18) ‐ Geçerli fesih nedenleri Kanun’da başlıklar itibariyle belirtilmiş 1) İşçinin …………………….. veya 2) İşçinin ……………………….. ya da 3) İşletmenin, İşyerinin veya İşin Gereklerinden Kaynaklanan nedenler... ‐ Nedenler …………… ve açık biçimde sıralanmamış… ‐ Hangi durumların geçerli neden olarak kabul edilmesi gerektiği, Kanun’un gerekçesindeki örnek olaylara ve …………….. kararlarına bakılarak açıklanmaya çalışılıyor (tartışmalı kararlar söz konusu…). İşverenin Süreli Fesih Hakkı: Geçerli Nedenler. 1‐ İşçinin Yetersizliği ‐ Fiziki yetersizlik (sık sık hastalanma ve çalışamaz duruma getirmemekle birlikte işini gerektiği şekilde yapmasını devamlı olarak etkileyen hastalık ve kaza durumları…) ‐ Mesleki yetersizlik (ortalama olarak benzer işgörenlerden daha az verimli çalışma, gösterdiği niteliklerden beklenenden daha düşük performansa sahip olma, işe yoğunlaşmanın giderek azalması, işe yatkın olmama, öğrenme ve kendisini yetiştirme yetersizliği, uyum yetersizliği…) ‐ …………………………………………. sonuçları çok önemli kriter…. İşverenin Süreli Fesih Hakkı: Geçerli Nedenler. 2‐ İşçinin Davranışları. 2‐ İşçinin Davranışları. Çok ağır olmamakla birlikte, işçinin işin normal yürütümünü ve işyerindeki uyumunu olumsuz etkileyen davranışlar… . ‐ İşyerinde iş akışını ve iş ortamını olumsuz etkileyecek şekilde ilişkilere girmek…. İşverene vermek (ya da zararın tekrarı tedirginliği) ‐ İşverene ………….. vermek… (ya da zararın tekrarı tedirginliği) ‐ İşyerinde rahatsızlık meydana gelecek şekilde çalışmak… ‐ Arkadaşlarından ……………….. istemek… ‐ Arkadaşlarını işverene karşı kışkırtmak… ‐ İşinin uyarılara rağmen eksik, kötü veya yetersiz yapmak…. ‐ İşin akışını durduracak şekilde uzun telefon görüşmeleri yapmak ‐ Sık sık işe ……… gelmek… ‐ İşini aksatarak işyerinde dolaşmak… ‐ Amirleri ve iş arkadaşları ile ciddi geçimsizlik göstermek, sıkça ve gereksiz yere tartışmaya girmek…. 3.
(4) 09.04.2017. İşverenin Süreli Fesih Hakkı: Geçerli Nedenler. İşverenin Süreli Fesih Hakkı: Geçerli Nedenler. 2‐ İşçinin Davranışları. 3‐ İşletmenin, İşyerinin ve İşin Gerekleri. ‐ İş arkadaşlarını psikolojik, duygusal ve davranışsal bir şekilde rahatsız etmek…. İşçinin dışında, onun herhangi bir yetersizliği, kusuru veya olumsuz davranışı olmaksızın ortaya çıkan nedenler…. ‐ İşyerine ait araç ve gereçleri özel amaçla kullanmak… İşyerine ait araç ve gereçleri özel amaçla kullanmak. İşletme Dışından Kaynaklanan Nedenler İşletme Dışından Kaynaklanan Nedenler. ‐ Kişisel bilgi ve kayıtları, istihbarat raporlarını zamanında işverene ulaştırmamak…. ‐ Sürüm ve satış olanaklarının azalması…. ‐ İşyerinde …………………. yasağına uymamak… ‐ İşyerinin iş ilişkisi içinde olduğu kişi ve kurumlardan kendisi ile ilgili sık sık şikayetler gelmesine neden olmak…. İşverenin Süreli Fesih Hakkı: Geçerli Nedenler. ‐ Talep ve satış azalması…. ‐ Piyasada genel durgunluk,. ‐ Enerji sıkıntısı…. ‐ İç ve dış ………………………,. ‐ Ülkede yaşanan …………………..… ‐ Hammadde kaybı,. İşverenin Süreli Fesih Hakkı: Geçerli Nedenler. 3‐ İşletmenin, İşyerinin ve İşin Gerekleri. ‐ İşveren “………. son çare olması ilkesi”ne göre hareket edecek…. İşletme İçinden Kaynaklanan Nedenler. ‐ Bu ilkeye göre işveren fesihten mümkün olduğu kadar kaçacak ve ancak başka çare kalmadığı takdirde fesih yoluna başvuracak…. ‐ ……………………… yöntemlerinin uygulanması… ‐ Yeni teknolojinin uygulanması… ‐ İşyerlerinin bazı bölümlerinin iptal edilmesi… ‐ Bazı iş türlerinin kaldırılması…. İşverenin Süreli Fesih Hakkı: Geçerli Nedenler Geçerli Bir Neden Oluşturmayan Durumlar (Madde 18). ‐ Fazla …………………. kaldırılması, çalışma sürelerinin kısaltılması, işçinin belirli bir süre ücretsiz izne çıkarılması, kısmi süreli bir işe geçirilmesi, başka bir işverenin işletmesine geçici olarak geçirilmesi, başka bir bölümde işine devam etmesi, eğitilerek işte kalmasını sağlayacak olanakların oluşturulması, gereksiz harcamaların kısılarak tasarruf yapılması, üretim ve verimliliğin artırılması, ……………………….. biçimlerinin uygulanması… . Süreli Fesih Hakkının İşveren Tarafından Kötüye Kullanılması Hangi durumlarda feshin kötü niyete dayalı olduğu kabul edilir?. ‐ ………….. üyeliği veya çalışma saatleri dışında veya işverenin izni ile çalışma saatleri içinde sendikal faaliyete katılmak…. ‐ İşçinin mevzuattan veya sözleşmeden doğan …………... işverenden talep etmesi,. ‐ İşyeri sendika temsilciliği yapmak… İşyeri sendika temsilciliği yapmak. ‐ Bunları takip için işveren aleyhine idari veya adli makamlara Bunları takip için işveren aleyhine idari veya adli makamlara başvurması veya bu hususta başlatılmış sürece katılması,. ‐ Mevzuattan veya sözleşmeden doğan haklarını takip için işveren aleyhine idari veya adli makamlara başvurmak veya bu hususta başlatılmış sürece katılmak… ‐ Doğum izninde ve kadın işçilerin çalıştırılmasının yasak olduğu sürelerde işe gelmemek, hastalık veya kaza nedeniyle Kanun’un öngördüğü bekleme sürelerinde işe geçici devamsızlık yapmak…. ‐ Düşünce, siyasi ve felsefi inanç, din, toplantı ve gösteri yürüyüşü gibi anayasal temel hak ve özgürlüklerini kullanması, ‐ İşverenin bazı usulsüzlüklerini ve yasalara aykırı uygulama ve davranışlarını ilgili resmi makamlara bildirmesi,. 4.
(5) 09.04.2017. Süreli Fesih Hakkının İşveren Tarafından Kötüye Kullanılması Hangi durumlarda feshin kötü niyete dayalı olduğu kabul edilir? ‐ İşverenin yasal olmayan bir isteğini kabul etmekten ve yerine getirmekten kaçınması, ‐ İşveren …………………. tanıklık yapması, ‐ Zorunlu olmayan fazla çalışmayı reddetmesi…. Süreli Fesih Hakkının İşveren Tarafından Kötüye Kullanılması Sendikal Tazminat: ‐ İşçinin sendikalı olması ve sendikanın faaliyetlerine katılması karşısında işverenin fesih yoluna başvurması durumunda, işçinin .......................... tutarından az olmamak kaydıyla ödenecek olan sendikal tazminat… sendikal tazminat ‐ İşveren, işçinin çalışma saatleri dışında sendikanın faaliyetlerine katılması, işyeri sendika temsilciliği yapması ya da işçinin sendikaya üye olması veya üye olmak istemesi nedeniyle sözleşmesini feshediyorsa sendikal tazminat ödemek zorunda… . Süreli Fesih Hakkının İşveren Tarafından Kötüye Kullanılması Kötü Niyet Tazminatı: ‐ İşveren, iş güvencesi kapsamında olmayan işçilerin iş sözleşmesini, fesih hakkını kötüye kullanarak sona erdirmesi durumunda, ihbar tazminatına ek olarak ihbar tazminatının …… ……….. tutarında kötü niyet tazminatı ödemek zorunda… tutarında kötü niyet tazminatı ödemek zorunda ‐ Kötü niyetin belirlenmesinde temel ölçüt “objektif iyi niyet kurallarına aykırılık”… (Objektif iyi niyet kurallarına aykırılık; işverenin fesih hakkını kullanırken zarar verme kastı, kusuru, meşru bir çıkarı yokken veya bu hakkı sosyal amacından saptırarak kullanması hallerinde söz konusu olabilir…). İş Güvencesi Hükümlerinin Uygulanması Sözleşmenin Feshinde Usul (Madde 18 – 21) 1‐ Öncelikle geçerli bir neden olarak kabul edilecek bir durumun ortaya çıkmış olması gerekiyor… 2‐ Bu durum işçinin yetersizliği veya işçinin davranışı ile ilgili ise, işçinin …………………. alınacak, savunmanın yazılı olması ……………. işçinin alınacak savunmanın yazılı olması ancak ispat koşulu olması açısından savunma yazılı olarak istenilmesi ve alınması daha uygun… 3‐ Bu yapıldıktan sonra işçiye fesih bildirimi ……… olarak ve fesih nedeni açık ve kesin biçimde belirtilerek yapılacak, işçinin fesih bildirimini almaktan kaçınması halinde durum bir tutanakla saptanmalı …. İş Güvencesi Hükümlerinin Uygulanması. İş Güvencesi Hükümlerinin Uygulanması. İşçinin Fesih Bildirimine İtirazı ve Dava Açma Hakkı (Madde 20). Mahkemece Feshin Geçersizliğine Karar Verilen Durumlar. 4‐ İş güvencesi kapsamındaki bir işçinin sözleşmesi feshedilirse, işçi fesih bildiriminin kendisine tebliğinden itibaren …………… süre içinde neden gösterilmediği veya gösterilen nedenin geçerli olmadığı iddiasıyla iş mahkemesine dava açabilir… . ‐ Feshin …………… yapılmamış olması…. 5‐ Yargılama sürecinde işveren geçerli nedenin varlığını ispat etmekle yükümlü…. ‐ Fesih nedeninin açık ve kesin olarak belirtilmemiş olması… ‐ Fesih nedeni olarak belirtilen nedenin somut olarak mevcut olmaması… ‐ Belirtilen nedenin feshi gerektirecek ……….. bir neden olmaması. 6‐ Toplu iş sözleşmesinde hüküm varsa veya taraflar anlaşırsa uyuşmazlık özel hakeme de götürülebilir… . ‐ İşçinin verimi veya davranışı ile ilgili bir nedense, işçinin savunmasının alınmamış olması…. 7‐ İşçinin açtığı dava ……………… içinde sonuçlandırılmalı… . ‐ İşverenin geçerli olduğunu iddia ettiği fesih nedenini ispat edememesi…. 5.
(6) 09.04.2017. İş Güvencesi Hükümlerinin Uygulanması. İş Güvencesi Hükümlerinin Uygulanması. İşçinin Fesih Bildirimine İtirazı ve Dava Açma Hakkı (Madde 20). İşçinin Fesih Bildirimine İtirazı ve Dava Açma Hakkı (Madde 20). 8‐ Mahkeme, yapılan feshin usulüne uygun olduğuna ve geçerli nedene dayandığına karar verirse işçinin işe iade davası reddedilmiş olur (fesih gerçekleşir, işveren sadece feshin hukuki sonuçlarından sorumlu olur…). 10‐ Mahkemeden feshin geçersiz olduğuna dair karar çıkarsa işçi kesinleşen mahkeme kararının kendisine tebliğinden itibaren ……. …………… içinde işe başlatması için işverene başvurmak zorunda… (işçi bu süre içinde başvuruda bulunmazsa fesih geçerli sayılır…) . ‐9‐ Bunun yanında mahkeme belirli durumlarda feshin geçersiz olduğuna ve işçinin ……………………. karar verebilir…. 11‐ İşveren ise işe iade kararı çıkan işçiyi …………….. içinde işe başlatmak zorunda… . Geçersiz Feshin Sonuçları 12‐ İşçi işverene …………… içinde başvurup da işveren işçiyi ……….. içinde işe başlatmaz ise işçiye en az dört aylık ve en çok …………. aylık ücreti tutarında tazminat ödemekle yükümlü olur… 13‐ İşveren ayrıca kararın kesinleşmesine kadar çalıştırmadığı süre için işçiye en çok ………………. kadar doğmuş bulunan ücret ve ü i i i i k k d d ğ b l ü t diğer haklarını öder…. Geçerli ve Geçersiz Fesihte İşverenin Yükümlülükleri Feshin geçerli sayılması halinde ödenecek tazminat; ‐ İhbar tazminatı ‐ Koşulları varsa kıdem tazminatı Feshin geçersiz sayılması ve işçinin işe başlatılmaması halinde; F hi i l i i i i b l l h li d. 14‐ İşveren ayrıca süreli feshin hukuki sonuçlarından sorumludur… (ihbar tazminatı ve hak edilmişse ……………. tazminatı…). ‐ ………….. tazminatı ‐ Koşulları varsa ………… tazminatı ‐ İşçinin en az dört aylık ve en çok ………… aylık ücreti tutarında iş güvencesi tazminatı ‐ Kararının kesinleşmesine kadar işçinin çalıştırılmadığı süre için en çok dört aya kadar doğmuş bulunan ücret ve diğer hakları. Süreli Feshin Hüküm ve Sonuçları. b) Süresiz (Derhal) Fesih. İş Arama İzni (Madde 27). İşçi ile işveren arasında belirli ya da belirsiz süre için kurulmuş olan iş ilişkisinin devam ettirilmesi, ortaya çıkan bir durum nedeniyle;. ‐ Geçerli nedene dayalı bir fesih yapılmışsa; bildirim süreleri içinde işveren işçiye yeni bir iş bulması için gerekli olan iş arama iznini iş saatleri içinde ve ücret kesintisi yapmadan vermeye mecbur (işçinin talep etmesine gerek yok…) b (i i i t l t i k k ) ‐ İş arama izninin süresi günde ……… saatten az olamıyor ve işçi isterse iş arama izin saatlerini birleştirerek toplu kullanabiliyor… ‐ İş arama izni süresi içinde işçi çalıştırılır ise çalıştırıldığı bu sürenin ücreti işçiye ……….. zamlı ödenmek zorunda…. ‐ taraflardan biri için …………………….. hale gelmişse, ya da ‐ taraflardan birinin davranışı yüzünden iş ilişkisinde bulunması gereken ………………………. çökerse süresiz (………………) fesih hakkı ortaya çıkar. Bu durumda ilgili tarafın sözleşmeyi sona erdirmek için haklı bir nedeni olduğu kabul edilir. . ‐ İşçi iş bulmuş ise bu hükümlerden yararlanamaz…. 6.
(7) 09.04.2017. b) Süresiz (Derhal) Fesih. İşçinin Süresiz (Derhal) Fesih Hakkı. ‐ Haklı neden işçi için de işveren için de söz konusu olabilir (24. madde işçi için, 25. madde işveren için haklı nedenler…). ‐ İş Kanunu 24. madde…. ‐ Feshin geçerli olabilmesi için karşı tarafa bildirim yapılmış olmalı, fesih bildirimi karşı tarafa ulaştığı ve ……………… anda fesih gerçekleşmiş oluyor ve iş sözleşmesi sona eriyor… gerçekleşmiş oluyor ve iş sözleşmesi sona eriyor ‐ Feshin ………….. olma zorunluluğu yok (ancak ispat koşulu olması açısından yazılı yapılması yararlı…) ‐ Durumun öğrenildiği günden başlayarak altı işgünü içinde yapılmalı, olayın gerçekleştiği tarih ile öğrenildiği tarih arasındaki süre 1 yılı aşmamış olmalı (maddi çıkar sağlanması durumu hariç). ‐ İşverenin işçiye karşı iş sözleşmesinden doğan borçlarını yerine getirmemesinden kaynaklanır… Süresiz fesih hakkı sağlayacak nedenler üç grupta toplanır; ‐ Süresiz fesih hakkı sağlayacak nedenler üç grupta toplanır; 1‐ ……………. nedenleri, 2‐ Ahlak ve ……………….. kurallarına aykırı davranışlar ve 3‐ Zorlayıcı nedenler . İşçinin Süresiz (Derhal) Fesih Hakkı. İşçinin Süresiz (Derhal) Fesih Hakkı. 1‐ ………………… Nedenleri. 1‐ Sağlık Nedenleri. a) İş sözleşmesinin konusu olan işin yapılmasının, işin niteliğinden kaynaklanan bir sebeple işçinin sağlığı veya yaşayışı için tehlikeli olması…. b) İşçinin, sürekli olarak yakından ve doğrudan buluşup görüştüğü işverenin veya başka bir işçinin ……………….. bir hastalığa veya işçinin işi ile bağdaşmayan bir hastalığa (akıl hastalığı, sara, akciğer hastalığı, kronik şizofren vb.) hastalığı, sara, akciğer hastalığı, kronik şizofren vb.) tutulması…. ‐ Örneğin işçi bir kimya fabrikasında çalışıyor ise o fabrikada Ö ği i i bi ki f b ik d l i f b ik d soluduğu kimyasallar işçinin sıklıkla hasta olmasına ya da vücudunda alerjik reaksiyonlara sebep veriyorsa, bu rahatsızlıklar giderek işçi için bir meslek hastalığı halini almaya başlamışsa, bu durum işçinin özel yaşantısını da etkiliyorsa, işçi elinde bulunan sağlık raporları ile işverene yazılı müracaat ederek iş akdini süresiz (derhal‐haklı neden ile) feshedebilir. . ‐ Örneğin işçi çalıştığı ortamda işveren, işveren vekili ya da diğer işçiler ile birlikte çalışıyorsa ve bu kişilerden biri verem hastalığına yakalanmışsa ve tedavisine gerekli özeni göstermiyorsa, bir risk söz konusu olduğundan işçi haklı nedenle iş akdini feshedebilir. . İşçinin Süresiz (Derhal) Fesih Hakkı. İşçinin Süresiz (Derhal) Fesih Hakkı. 1‐ Sağlık Nedenleri. 2‐ Ahlak ve ………………. Kurallarına Aykırı Davranışlar. c) İşçinin sağlığını tehlikeye düşüren bir durumun ortaya çıkması halinde, işçinin ………………. rağmen işverenin gerekli önlemleri almaması (İş Sağlığı ve Güvenliği Kanunu, Madde 13). a) ………………….. ‐ Örneğin kimya fabrikasında çalışan işçi için o fabrikada solunan kimyasallar sıklıkla hasta olmaya ya da vücutta alerjik reaksiyonlara sebep oluyorsa ve işçinin talebine rağmen işveren gerekli önlemleri almıyorsa ya da işçiye koruyucu malzemeleri temin etmiyorsa işçi haklı nedenle iş akdini feshedebilir. . ‐ İşverenin iş sözleşmesi yapıldığı sırada bu sözleşmenin esaslı noktalarından biri hakkında yanlış vasıflar veya şartlar göstermek yahut gerçeğe uygun olmayan bilgiler vermek veya sözler h ğ l bil il k öl söylemek suretiyle işçiyi yanıltması… ‐ İşverenin kusurlu ve kasıtlı davranmak suretiyle işin esaslı noktaları ile ilgili olarak işçinin işi kabul kararını etkilemesi ve onu yanılgıya düşürmesi (işin niteliği, görevi, kapsamı, sorumlulukları, unvan, statü, ücret, sosyal yardımlar, çalışma süreleri, izinler, görev yeri gibi işin esaslı özelliklerle ilgili olmalı). 7.
(8) 09.04.2017. İşçinin Süresiz (Derhal) Fesih Hakkı. İşçinin Süresiz (Derhal) Fesih Hakkı. 2‐ Ahlak ve İyi Niyet Kurallarına Aykırı Davranışlar. 2‐ Ahlak ve İyi Niyet Kurallarına Aykırı Davranışlar. b) İşçinin ………………. Haklarına Saldırı Niteliğindeki Davranışlar . b) İşçinin ……………. Haklarına Saldırı Niteliğindeki Davranışlar . ‐ İşverenin (ya da vekilinin) işçinin veya ailesinin üyelerinden birinin şeref ve namusuna dokunacak şekilde sözler söylemesi, davranışlarda bulunması, sataşması ya da gözdağı vermesi… d l d b l d öd ğ i. ‐ İşverenin (ya da vekilinin) işçi hakkında şeref veya haysiyet kırıcı asılsız ağır isnat veya ithamlarda bulunması… . ‐ İşverenin (ya da vekilinin) işçiyi ya da aile üyelerinden birini yasalara karşı davranışa özendirmesi, kışkırtması, sürüklemesi…. ‐ İşverenin (ya da vekilinin) işçiye cinsel tacizde bulunması…. ‐ İşverenin (ya da vekilinin) işçiye ya da aile üyelerinden birine karşı hapsi gerektiren bir suç işlemesi… . ‐ İşçinin diğer bir işçi veya üçüncü kişiler tarafından işyerinde cinsel tacize uğraması halinde bu durum kendisine bildirilmesine rağmen işverenin ya da vekilinin gerekli tedbirleri almaması… . İşçinin Süresiz (Derhal) Fesih Hakkı. İşçinin Süresiz (Derhal) Fesih Hakkı. 2‐ Ahlak ve İyi Niyet Kurallarına Aykırı Davranışlar. 2‐ Ahlak ve İyi Niyet Kurallarına Aykırı Davranışlar. c) ……………….. İlgili Hakların Verilmemesi. d) ………………… Koşullarının Uygulanmaması. ‐ İşçinin …………… ve asıl ………… dışındaki ………. unsurları Kanun hükümleri veya sözleşme şartlarına uygun olarak hesap edilmez ve ödenmezse… öd. ‐ Kanun ve sözleşmelerle belirlenmiş ya da belirli bir süre uygulandıktan sonra bir işyeri uygulaması haline gelmiş bir koşulun işverence uygulanmaktan kaçınılması… k l i l k k l. ‐ İşçinin eksik alabileceği …………… karşılanmazsa…. ‐ Çalışma koşullarının uygulanmaması; çalışma koşullarında esaslı bir değişiklik yapılması ile var olan bir çalışma koşulunun ortadan kaldırılması ve uygulanamaz hale gelmesi anlamına geliyor…. ‐ Eksik ödeme söz konusu olursa… ‐ ……………. makul bir süre geçmesine rağmen zamanında ödenmemesi…. İşçinin Süresiz (Derhal) Fesih Hakkı. İşverenin Süresiz (Derhal) Fesih Hakkı. 3‐ Zorlayıcı Nedenler. ‐ İş Kanunu 25. madde…. ‐ İşçinin çalıştığı işyerinde bir haftadan fazla süre ile işin durmasını gerektirecek zorlayıcı nedenler ortaya çıkar ve bu durum ………………….. fazla devam ederse…. ‐ İşçinin işverene karşı iş sözleşmesinden doğan borçlarını yerine getirmemesinden kaynaklanır…. ‐ Kaçınılamayan ve önceden tahmin edilemeyen nedenlerle (zorlayıcı nedenler‐ deprem, su baskını, şiddetli kar ve yağmur, yangın, kaza, arıza) çalışmanın geçici olarak sürdürülememesi…. ğ y g p p ‐ Süresiz fesih hakkı sağlayacak nedenler dört grupta toplanır; 1‐ Sağlık nedenleri, 2‐ Ahlak ve iyi niyet kurallarına aykırı davranışlar,. ‐ Zorlayıcı bir neden varsa işçi bir hafta bekler, işveren bu süre boyunca çalışamayan işçiye her gün için yarım gündelik ücret öder, bu süre bittikten sonra ücret ödeme borcu kalkar, bu durumda işçi ücret almadan bekler ya da sözleşmeyi fesheder…. 3‐ Zorlayıcı nedenler ve 4‐ …………………………………. 8.
(9) 09.04.2017. İşverenin Süresiz (Derhal) Fesih Hakkı. İşverenin Süresiz (Derhal) Fesih Hakkı. 1‐ Sağlık Nedenleri. 1‐ Sağlık Nedenleri. ‐ İşçinin kendi kastından veya derli toplu olmayan yaşayışından ya da …………… düşkünlüğünden doğan bir hastalık veya sakatlık nedeniyle, ardı ardına üç işgünü veya bir ayda beş işgününden fazla süren devamsızlık yapması…. ‐ İşçinin ………... edilemeyecek bir hastalığa tutulmuş ve işyerinde çalışmasına sakınca bulunduğunun Sağlık Kurulu’nca saptanmış olması…. ‐ Örneğin işçi disiplinli çalışma ve sosyal hayattan kopmuş ise, aşırı derecede alkol tüketiyorsa, bundan dolayı sürekli hastalanıyor ve akıl sağlığı tehdit altında oluyor ise, bu nedenlerle işçi bir ay içinde ardı ardına üç işgünü veya bir ayda beş iş gününden fazla süren devamsızlık yaparsa iş akdi haklı nedenle (süresiz‐derhal) feshedilir.. ‐ Örneğin işçinin tedavisi olanaksız olan kas erimesi hastalığına Ö yakalanması durumunda iş sözleşmesi haklı nedenle (süresiz‐ derhal) feshedilebilir. ‐ Söz konusu nedenler dışında hastalık, kaza, doğum gibi nedenlerle derhal fesih hakkı, işçinin devamsızlığının ilgili bildirim (ihbar) sürelerini 6 hafta aşmasından sonra doğar.... İşverenin Süresiz (Derhal) Fesih Hakkı. İşverenin Süresiz (Derhal) Fesih Hakkı. 2‐ Ahlak ve İyi Niyet Kurallarına Aykırı Davranışlar. 2‐ Ahlak ve İyi Niyet Kurallarına Aykırı Davranışlar. a) Yanıltma. b) İşverenin veya Diğer İşçilerin Kişilik Haklarına Saldırı, ……………….. ve Sarhoşluk. ‐ İşçinin, gerekli vasıflar veya şartlar kendisinde bulunmadığı halde bunların kendisinde bulunduğunu ileri sürerek, yahut gerçeğe uygun olmayan bilgiler veya sözler söyleyerek işvereni ğ l bil il öl ö l ki i yanıltması… ‐ İşçinin, iş sözleşmesinin …………………….. ile ilgili olarak yanlış ve doğru olmayan bilgiler vermesi… ‐ İşi etkilemeyen (esaslı olmayan) veya özel yaşama ilişkin olan gerçeğe aykırı bilgiler fesih nedeni olarak kabul edilmez…. ‐ İşçinin, işveren veya bunların aile üyelerinden birinin şeref ve namusuna dokunacak sözleri ve davranışları, ya da işveren d k k öl i d l d i hakkında asılsız ihbar ve isnatlarda bulunması… ‐ İşçinin, işverene veya onun aile üyelerinden birine ya da işverenin bir başka işçisine sataşması (kavga etme, tehdit, fiili saldırı, tahrik, hakaret gibi davranışlar “………………” olarak kabul edilir)…. İşverenin Süresiz (Derhal) Fesih Hakkı. İşverenin Süresiz (Derhal) Fesih Hakkı. 2‐ Ahlak ve İyi Niyet Kurallarına Aykırı Davranışlar. 2‐ Ahlak ve İyi Niyet Kurallarına Aykırı Davranışlar. b) İşverenin veya Diğer İşçilerin Kişilik Haklarına Saldırı, ………………….. ve Sarhoşluk. c) İşçinin ……………. Borcuna Aykırı Davranışları . ‐ İşçinin, işverenin başka bir işçisine cinsel tacizde bulunması (işçinin işverene cinsel tacizde bulunması bu hüküm (i i i i i l id b l b hükü kapsamında değil, “şeref ve namusa dokunacak davranışlar” kapsamına girer)… ‐ İşçinin işyerine sarhoş veya uyuşturucu madde almış olarak gelmesi veya işyerinde alkollü içki veya uyuşturucu madde kullanması…. ‐ İşçinin iş sözleşmesinden doğan temel borçlarından biri olarak ……………………… borcu; ‐ İşçinin işvereni ve işletmenin çıkarlarını gözetmesi, işvereni maddi ve manevi zararlardan koruması, işverenin ve işletmenin başarısı için gerekli katkı ve desteği sağlaması… ‐ İşçinin, işverenin güvenini kötüye kullanmak, hırsızlık yapmak, işverenin meslek sırlarını ortaya atmak gibi doğruluk ve bağlılığa uymayan davranışlarda bulunması… . 9.
(10) 09.04.2017. İşverenin Süresiz (Derhal) Fesih Hakkı. İşverenin Süresiz (Derhal) Fesih Hakkı. 2‐ Ahlak ve İyi Niyet Kurallarına Aykırı Davranışlar. 2‐ Ahlak ve İyi Niyet Kurallarına Aykırı Davranışlar. d) İşçinin İşyerinde Suç İşlemesi. e) İşçinin İşine ………………….. Devamsızlığı. ‐ İşçinin işyerinde ……………………. fazla hapisle cezalandırılan ve cezası ertelenmeyen bir suç işlemesi… ‐ Suç ……………… işlenmiş olmalı, . ‐ İşçinin işverenden izin almaksızın veya haklı bir nedene dayanmaksızın ardı ardına …….. işgünü veya bir ay içinde iki defa herhangi bir tatil gününden sonraki işgünü, yahut bir ayda ……… h h i bi il ü ü d ki i ü ü h bi d işgünü işine devam etmemesi…. ‐ Verilen hapis cezasının paraya çevrilmiş olması ya da suçun işverene karşı işlenmiş olması önemli değil…. ‐ İzin almaksızın veya haklı bir nedene dayanmaksızın olması önemli…. ‐ İşverenin bu fesih hakkını, işçiye verilen ceza hükmünün kesinleşmesinden ve öğrenilmesinden sonraki altı işgünü içinde kullanması gerekiyor. . ‐ Haklı nedenlerin neler olduğu tartışmalı (akrabaların ölümü, seçime katılma, dini ödevler, hastalık genelde haklı nedenler…). İşverenin Süresiz (Derhal) Fesih Hakkı 2‐ Ahlak ve İyi Niyet Kurallarına Aykırı Davranışlar f) İşçinin Görevini Yapmaması ‐ İşçinin yapmakla ödevli bulunduğu görevleri, kendisine hatırlatıldığı halde yapmaması, en temel borcu olan iş görme borcunda ……….. meydana gelmesi, işverenin talimatlarına uyma b d d l i i i li l borcunu yerine getirmemesi… ‐ İşçiye görevini yapmadığı hatırlatıldıktan sonra, hala yapmamakta ısrar etmesi durumunda feshin yapılması mümkün ‐ Uyarının ispat açısından yazılı olması, işçinin görev ve iş tanımlarının belirgin ve açık biçimde belirlenmiş olması önemli… . 10.
(11) 09.04.2017. İşverenin Süresiz (Derhal) Fesih Hakkı. İşverenin Süresiz (Derhal) Fesih Hakkı. 2‐ Ahlak ve İyi Niyet Kurallarına Aykırı Davranışlar. 3‐ Zorlayıcı Nedenler. g) İş Güvenliğini Tehlikeye Düşürme ve İşvereni Zarara Uğratma. ‐ İşçiyi işyerinde bir haftadan fazla bir süre ile çalışmaktan alıkoyan zorlayıcı bir nedenin ortaya çıkması…. ‐ İşçinin kendi isteği veya savsaması yüzünden işin güvenliğini tehlikeye düşürmesi, işyerinin malı olan veya malı olmayıp da eli altında bulunan makineleri, tesisatı veya başka eşya ve l d b l ki l i i b k maddeleri ………………………… ücretinin tutarıyla ödeyemeyecek düzeyde hasara ve kayba uğratması (işi özenle yapma borcunun yerine getirilmemesi…). ‐ Bu nedenler, işyerinde işçiyi çalışmaktan alıkoyan nedenler değil, işçinin işyerine gitmesini ve dolayısıyla çalışmasını d ğil i i i i i i i i d l l l engelleyen sel, kar, deprem gibi doğal afetler ve benzeri nedenler… (işçinin hastalanması, kaza geçirmesi, tutuklanması gibi nedenler bu bend kapsamında değil…). ‐ İşin güvenliğini tehlikeye düşürme davranışı ile hasar ve kayba uğratma davranışından herhangi birinin varlığı yeterli, işçiye bu konuda uyarıda veya hatırlatmada bulunulması da gerekli değil…. ‐ Zorlayıcı bir nedenle çalışamayan işçiye, bu bekleme süresi içinde bir haftaya kadar her gün için ………………………………. İşverenin Süresiz (Derhal) Fesih Hakkı. Toplu İşçi Çıkarma. 4‐ İşçinin Tutuklanması. ‐ İş Kanunu 29. madde…. ‐ İşçi, işyeri ile ilgisi olmayan bir suç işlemiş, gözaltına alınmış veya tutuklanmış ise işveren, işçinin sözleşmesini, iş sözleşmesinin feshi için gerekli olan süre (ihbar‐bildirim süresi) tamamlandıktan sonra sona erdirebilir. . ‐ ILO 158 sayılı sözleşme ve AB yönergeleri esas alınarak düzenlenmiş… ‐ Bir toplu işçi çıkarmanın ............. fesih olarak kabul edilebilmesi için;. ‐ Bu bekleme süresince işverenin yarım ücret ödeme zorunluluğu yok…. ‐ Ekonomik, teknolojik, yapısal ve benzeri işletme, işyeri veya işin gerekleri nedeniyle yapılması,. ‐ Tutuklamanın haklı ya da haksız oluşu, hükmün uygulanmasını etkilemiyor…. ‐ İşverenin bunu en az ………..…. önceden bir yazı ile işyeri sendika temsilcilerine, ilgili bölge müdürlüğüne ve İŞKUR’a bildirmesi, . Toplu İşçi Çıkarma. Süresiz (Derhal) Fesih İşçi tarafından. Süreli Fesih Süreye uymazsa ihbar tazminatı öder. ‐ İşyerinde çalışan işçi sayısı; 20‐100 işçi arasında ise en az ……. işçinin, 101‐300 işçi arasında ise en az ……….. oranında işçinin, 301 ve daha fazla ise en az ……….. işçinin işine İş Kanunu 17. madde uyarınca bir aylık süre içinde işine İş Kanunu 17. madde uyarınca bir aylık süre içinde aynı veya farklı tarihlerde son verilmiş olması, ‐ Yapılan bildirimde işçi çıkarmanın nedenleri, bundan etkilenecek işçi sayısı ve grupları ile işe son verme işleminin hangi zaman dilimlerinde yapılacağının belirtilmesi gerekir. . Haklı Nedenler Kıdem 1‐ Sağlık Nedenleri tazminatı alır 2‐ Ahlak ve iyi niyet kurallarına aykırı davranışlar 3‐ Zorlayıcı nedenler. İş Sözleşmesinin Feshi Süresiz (Derhal) Fesih İşveren tarafından. Haklı Nedenler 2. Madde 1‐ Sağlık Nedenleri hariç kıdem 2‐ Ahlak ve iyi niyet tazminatı kurallarına aykırı davranışlar y ş öder 3‐ Zorlayıcı nedenler 4‐ İşçinin Tutuklanması. Süreli Fesih İŞ GÜVENCESİ YOK Geçerli bir neden sunmak zorunda değil. Kıdem tazminatı öder İhbar tazminatı öder. İŞ GÜVENCESİ VAR Geçerli bir neden sunmak zorunda Geçerli Nedenler 1‐ İşçinin yeterliliği 2‐ İşçinin davranışları 3‐ İşletmenin, işyerinin veya işin gereklerinden kaynaklanan nedenler. FESİH KARŞISINDA İŞÇİ İŞ MAHKEMESİNE İŞE İADE DAVASI AÇABİLİR. Fesih geçersiz sayılırsa işveren bir ay içinde işçiyi işe başlatmak zorunda… yoksa ‐ iş güvencesi tazminatı, ‐ işçinin çalıştırılmadığı süre için ücret ve diğer hakları ve ‐kıdem ve ihbar tazminatı öder.. 11.
(12)
Benzer Belgeler
İşçiye yeni iş arama izninin verilmesi için iş sözleşmesinin işveren tarafından süreli fesih yoluyla sona erdirilmiş olması gerekli değildir, işçi tarafından da
Aynı alt işveren tarafından ve aynı iş sözleşmesi çerçevesinde farklı kamu kurum veya kuruluşlarında çalıştırılmış olan işçilerden iş
TAKAS: Bir borcun bir karşı alacağın feda edilmesi suretiyle sona erdirilmesidir..
Evlilik birliği, ortak hayatı sürdürmeleri kendilerinden beklenmeyecek derecede temelinden sarsılmış olursa, eşlerden her biri boşanma davası açabilir..
Süresi Belirli veya Belirsiz İş Sözleşmelerinin HAKLI SEBEPLE DERHAL FESHİ GENEL OLARAK. İK 24-25’de yer alan ahlak ve iyi niyet kurallarına uymayan haller ve benzeri
İncelemiş bulunduğumuz tezimizin konusunu “İş Güvencesi ve İş Sözleşmelerinin Bildirimli Fesih ile Sona Erdirilmesi” oluşturmaktadır. İnceleme üç
The ANN'&apo s;s ability to discriminate outcomes was assessed using receiver operating characteristic (ROC) analysis an d the results were compared with a
Evliliğin Sona Ermesinin Hukuki
