TÜRKİYE ŞİŞE VE CAM FABRİKALARI A.Ş.
VE BAĞLI ORTAKLIKLARI
30 EYLÜL 2007 TARİHİNDE
SONA EREN ARA HESAP DÖNEMİNE AİT KONSOLİDE MALİ TABLOLAR
KONSOLİDE BİLANÇOLAR 1-2
KONSOLİDE GELİR TABLOLARI 3
KONSOLİDE ÖZSERMAYE DEĞİŞİM TABLOLARI 4
KONSOLİDE NAKİT AKIM TABLOLARI 5-6
KONSOLİDE MALİ TABLOLARA İLİŞKİN DİPNOTLAR
NOT 1 TOPLULUK’UN ORGANİZASYONU VE FAALİYET KONUSU 7-9
NOT 2 MALİ TABLOLARIN SUNUMUNA İLİŞKİN ESASLAR 10-11
NOT 3 UYGULANAN DEĞERLEME İLKELERİ / MUHASEBE POLİTİKALARI 12-18
NOT 4 HAZIR DEĞERLER 19
NOT 5 MENKUL KIYMETLER (NET) 19
NOT 6 FİNANSAL BORÇLAR 20
NOT 7 TİCARİ ALACAKLAR VE BORÇLAR (NET) 21-22
NOT 8 FİNANSAL KİRALAMA ALACAKLARI VE BORÇLARI (NET) 22
NOT 9 İLİŞKİLİ TARAFLARDAN ALACAKLAR VE BORÇLAR (NET) 23-24
NOT 10 DİĞER ALACAKLAR VE DİĞER FİNANSAL YÜKÜMLÜLÜKLER (NET) 25
NOT 11 CANLI VARLIKLAR (NET) 25
NOT 12 STOKLAR (NET) 25
NOT 13 DEVAM EDEN İNŞAAT SÖZLEŞMELERİ ALACAKLARI VE HAKEDİŞ BEDELLERİ (NET) 25
NOT 14 ERTELENEN VERGİ VARLIKLARI VE YÜKÜMLÜKLERİ 26
NOT 15 DİĞER CARİ / CARİ OLMAYAN VARLIKLAR VE KISA / UZUN VADELİ YÜKÜMLÜLÜKLER (NET) 26-27
NOT 16 FİNANSAL VARLIKLAR (NET) 27-29
NOT 17 POZİTİF / (NEGATİF)ŞEREFİYE (NET) 29-30
NOT 18 YATIRIM AMAÇLI GAYRİMENKULLER (NET) 30
NOT 19 MADDİ VARLIKLAR (NET) 31-32
NOT 20 MADDİ OLMAYAN VARLIKLAR (NET) 33
NOT 21 ALINAN AVANSLAR 34
NOT 22 EMEKLİLİK PLANLARI 34
NOT 23 BORÇ KARŞILIKLARI 34-35
NOT 24 ANA ORTAKLIK DIŞI PAYLAR / ANA ORTAKLIK DIŞI KAR ZARAR 35
NOT 25 SERMAYE / KARŞILIKLI İŞTİRAK SERMAYE DÜZELTMESİ 35
NOT 26, 27, 28 SERMAYE YEDEKLERİ, KAR YEDEKLERİ, GEÇMİŞ YIL KARLARI / (ZARARLARI) 35-37
NOT 29 YABANCI PARA POZİSYONU 37
NOT 30 DEVLET TEŞVİK VE YARDIMLARI 38
NOT 31 KARŞILIKLAR, ŞARTA BAĞLI VARLIK VE YÜKÜMLÜLÜKLER 39-40
NOT 32 İŞLETME BİRLEŞMELERİ 40
NOT 33 BÖLÜMLERE GÖRE RAPORLAMA 41-43
NOT 34 BİLANÇO TARİHİNDEN SONRAKİ OLAYLAR 44
NOT 35 DURDURULAN FAALİYETLER 45
NOT 36 ESAS FAALİYET GELİRLERİ 45
NOT 37 FAALİYET GİDERLERİ 46
NOT 38 DİĞER FAALİYETLERDEN GELİR / (GİDER) VE KAR / (ZARARLAR) 46
NOT 39 FİNANSMAN GELİRLERİ / (GİDERLERİ) (NET) 47
NOT 40 NET PARASAL POZİSYON KAR / (ZARARI) 47
NOT 41 VERGİLER 47-49
NOT 42 HİSSE BAŞINA KAZANÇ 49
NOT 43 NAKİT AKIM TABLOSU 49
NOT 44 DİĞER HUSUSLAR 50
NOT 45 FİNANSAL ARAÇLAR İLE İLGİLİ EK BİLGİLER 50-54
1
VARLIKLAR Referansları 2007 2006
Cari / Dönen Varlıklar
Hazır Değerler 4 425.601.249 512.646.333
Menkul Kıymetler (net) 5 116.929 100.998
Ticari Alacaklar (net) 7 605.324.269 465.298.087
Finansal Kiralama Alacakları (net) 8 - -
İlişkili Taraflardan Alacaklar (net) 9 14.124.192 17.883.781
Diğer Alacaklar (net) 10 81.964.703 71.863.676
Canlı Varlıklar (net) 11 - -
Stoklar (net) 12 628.440.365 582.730.948
Devam Eden İnşaat Sözleşmelerinden Alacaklar (net) 13 - -
Ertelenen Vergi Varlıkları 14 - -
Diğer Cari / Dönen Varlıklar 15 36.147.454 10.391.551
Toplam cari / dönen varlıklar 1.791.719.161 1.660.915.374
Cari Olmayan / Duran Varlıklar
Ticari Alacaklar (net) 7 4.296.090 3.803.264
Finansal Kiralama Alacakları (net) 8 - -
İlişkili Taraflardan Alacaklar (net) 9 - -
Diğer Alacaklar (net) 10 - -
Finansal Varlıklar (net) 16 208.066.195 198.420.160
Pozitif / (Negatif) Şerefiye (net) 17 19.729.259 19.729.259
Yatırım Amaçlı Gayrimenkuller (net) 18 - -
Maddi Varlıklar (net) 19 3.118.550.792 2.999.533.547
Maddi Olmayan Varlıklar (net) 20 21.930.602 8.004.043
Ertelenen Vergi Varlıkları 14 34.870.227 44.608.866
Diğer Cari Olmayan / Duran Varlıklar 15 1.021.493 421.577
Toplam cari olmayan / duran varlıklar 3.408.464.658 3.274.520.716
TOPLAM VARLIKLAR 5.200.183.819 4.935.436.090
2
YÜKÜMLÜLÜKLER Referansları 2007 2006
Kısa Vadeli Yükümlülükler
Finansal Borçlar (net) 6 408.209.554 446.817.638
Uzun Vadeli Finansal Borçların Kısa Vadeli Kısımları (net) 6 231.997.753 161.677.361
Finansal Kiralama İşlemlerinden Borçlar (net) 8 - -
Diğer Finansal Yükümlülükler (net) 10 51.999.467 49.497.889
Ticari Borçlar (net) 7 195.385.814 196.721.743
İlişkili Taraflara Borçlar (net) 9 8.691.721 9.446.858
Alınan Avanslar 21 27.006.243 12.456.730
Devam Eden İnşaat Sözleşmeleri Hakediş Bedelleri (net) 13 - -
Borç Karşılıkları 23 30.826.249 21.156.535
Ertelenen Vergi Yükümlülüğü 14 - -
Diğer Yükümlülükler (net) 15 43.242.220 10.381.593
Toplam kısa vadeli yükümlülükler 997.359.021 908.156.347
Uzun Vadeli Yükümlülükler
Finansal Borçlar (net) 6 601.337.084 642.478.835
Finansal Kiralama İşlemlerinden Borçlar (net) 8 - -
Diğer Finansal Yükümlülükler (net) 10 - -
Ticari Borçlar (net) 7 6.128.774 23.759
İlişkili Taraflara Borçlar (net) 9 - -
Alınan Avanslar 21 - -
Borç Karşılıkları 23 143.069.125 133.848.692
Ertelenen Vergi Yükümlülüğü 14 142.340.963 149.750.116
Diğer Yükümlülükler (net) 15 784.732 951.501
Toplam uzun vadeli yükümlülükler 893.660.678 927.052.903
Toplam Yükümlülükler 1.891.019.699 1.835.209.250
Ana ortaklık dışı paylar 24 863.685.980 743.630.471
ÖZSERMAYE 2.445.478.140 2.356.596.369
Sermaye 25 423.500.000 423.500.000
Karşılıklı İştirak Sermaye Düzeltmesi (-) 25 (620.857) (620.857)
Sermaye Yedekleri 26 401.856.847 401.183.849
Hisse Senetleri İhraç Primleri 2.173.638 2.157.676
Hisse Senedi İptal Karları - -
Yeniden Değerleme Fonu - -
Finansal Varlıklar Değer Artış Fonu 3.305.936 390.400
Öz Sermaye Enflasyon Düzeltmesi Farkları 396.377.273 398.635.773
Kar Yedekleri 27 390.960.191 346.819.985
Yasal Yedekler 109.682.071 84.686.336
Statü Yedekleri 6.101.305 5.201.257
Olağanüstü Yedekler 289.446.761 231.507.610
Özel Yedekler - -
Sermayeye Ekl.İştirak Hisseleri ve Gayrimenkul Satış Kazançları - -
Yabancı Para Çevrim Farkları (14.269.946) 25.424.782
Net Dönem Karı / (Zararı) 211.924.083 199.323.396
Geçmiş Yıllar Kar / (Zararları) 28 1.017.857.876 986.389.996
TOPLAM ÖZSERMAYE VE YÜKÜMLÜLÜKLER 5.200.183.819 4.935.436.090
3
Dipnot Referansları
1 Ocak- 30 Eylül 2007
1 Temmuz- 30 Eylül 2007
1 Ocak- 30 Eylül 2006
1 Temmuz- 30 Eylül 2006
ESAS FAALİYET GELİRLERİ 2.438.496.120 818.576.716 2.014.506.312 740.367.974
Satış Gelirleri (net) 36 2.438.496.120 818.576.716 2.014.506.312 740.367.974
Satışların Maliyeti (-) 36 (1.675.813.189) (547.382.524) (1.350.049.353) (499.168.622)
Hizmet Gelirleri (net) 36 - - - -
Esas Faaliyetlerden Diğer Gelirler / Faiz +
Temettü + Kira (net) 36 - - - -
BRÜT ESAS FAALİYET KARI / (ZARARI) 762.682.931 271.194.192 664.456.959 241.199.352
Faaliyet Giderleri (-) 37 (459.073.830) (165.103.581) (405.251.471) (149.277.475)
NET ESAS FAALİYET KARI / (ZARARI) 303.609.101 106.090.611 259.205.488 91.921.877
Diğer Faaliyetlerden Gelir ve Karlar 38 119.611.187 70.604.687 55.143.692 22.956.693
Diğer Faaliyetlerden Gider ve Zararlar (-) 38 (47.845.972) (14.363.985) (68.878.881) (11.382.560)
Finansman Gelirleri / (Giderleri) (Net) 39 3.537.168 (3.836.285) (20.543.986) 10.027.747
FAALİYET KARI / (ZARARI) 378.911.484 158.495.028 224.926.313 113.523.757
Net Parasal Pozisyon Kar / (Zararı) 40 - - - -
ANA ORTAKLIK DIŞI KAR / (ZARAR) (103.731.915) (49.462.650) (73.616.540) (20.289.295)
VERGİ ÖNCESİ KAR / (ZARAR) 275.179.569 109.032.378 151.309.773 93.234.462
Vergiler 41 (63.255.486) (22.646.537) 25.292.421 (19.343.668)
NET DÖNEM KARI 211.924.083 86.385.841 176.602.194 73.890.794
HİSSE BAŞINA KAZANÇ 42 0,50 0,20 0,42 0,17
Ekteki dipnotlar bu mali tabloların tamamlayıcı bir parçasıdır.
4
Sermaye
Karşılıklı İştirak Sermaye Düzeltmesi (-)
Hisse Senedi İhraç Primleri
Varlıklar Değer Artış Fonu
Enflasyon Düzeltmesi Farkları
Yasal Yedekler
Statü Yedekleri
Olağanüstü Yedekler
Para Çevrim Farkları
Geçmiş Yıllar Karları
Net Dönem Karı /
(Zararı) Toplam 1 Ocak 2006 itibariyle bakiye 423.500.000 (620.857) 2.157.676 8.168.910 398.382.683 69.363.357 2.040.415 188.262.565 (4.395.814) 1.050.076.165 (5.852.547) 2.131.082.553
Yedeklere transferler - - - - - 15.323.555 3.160.842 43.245.045 - (61.729.442) - -
Satılmaya hazır finansal varlıklardaki değişim - - - (7.855.010) - - - - - - - (7.855.010)
Yabancı para çevrim farkları - - - - - - - - 45.418.137 - - 45.418.137
Dağıtılan temettü - - - - - - - - - - - -
Efektif pay değişim etkisi - - - - 253.090 - - - - (253.090) - -
Net dönem karı - - - - - - - - - - 176.602.194 176.602.194
30 Eylül 2006 itibariyle bakiye 423.500.000 (620.857) 2.157.676 313.900 398.635.773 84.686.912 5.201.257 231.507.610 41.022.323 982.241.086 176.602.194 2.345.247.874
1 Ocak 2007 itibariyle bakiye 423.500.000 (620.857) 2.157.676 390.400 398.635.773 84.686.336 5.201.257 231.507.610 25.424.782 986.389.996 199.323.396 2.356.596.369
Yedeklere transferler - - - - - 23.102.779 900.048 66.374.095 - 108.946.474 (199.323.396) -
Satılmaya hazır finansal varlıklardaki değişim - - - 2.915.536 - - - - - - - 2.915.536
Yabancı para çevrim farkları - - - - - - - - (39.694.728) - - (39.694.728)
Dağıtılan temettü - - - - - - - - - (63.436.295) - (63.436.295)
Efektif pay değişim etkisi - - 15.962 - - 2.362.350 - - - (25.205.137) - (22.826.825)
Bağlı ortaklık satış etkisi - - - - (2.258.500) (469.394) - (8.434.944) - 11.162.838 - -
Net dönem karı - - - - - - - - - - 211.924.083 211.924.083
30 Eylül 2007 itibariyle bakiye 423.500.000 (620.857) 2.173.638 3.305.936 396.377.273 109.682.071 6.101.305 289.446.761 (14.269.946) 1.017.857.876 211.924.083 2.445.478.140
Ekteki dipnotlar bu mali tabloların tamamlayıcı bir parçasıdır.
5
Referanslar ı
30 Eylül 2007
30 Eylül 2006
İŞLETME FAALİYETLERİNDEN KAYNAKLANAN NAKİT AKIMLARI
Net dönem karı 211.924.083 176.602.194
Net dönem karını işletme faaliyetlerinden elde edilen nakit akımına getirmek
için yapılan düzeltmeler
- Amortisman ve itfa payları 19-20 243.433.078 223.397.417
- Finansal borçlara ilişkin kur farkı ve faiz tahakkukları 6 (117.901.713) 235.599.837
- Kıdem tazminatı karşılık gideri 23 22.964.436 22.268.437
- Şüpheli ticari alacak karşılığındaki değişim 7-10 2.759.599 5.366.473
- Stok değer düşüş karşılığındaki değişim 12 (4.463.606) 125.269
- Diğer çeşitli karşılıklardaki değişim 15 4.858.525 5.536.771
- Diğer çeşitli gelir tahakkuklarındaki değişim 15 (4.806.985) (5.901.345)
- Vadeye kadar elde tutulacak finansal varlık değerlemesi 16 176.316 (197.948)
- Döneme gelir yazılan şerefiye 17 (2.666.210) -
- Temettü gelirleri 38 (1.505.346) (807.414)
- Özsermaye yöntemiyle muhasebeleştirilen iştiraklerden elde edilen gelirler 38 (9.900.335) (8.799.977)
- Ana ortaklık dışı paylar 24 103.731.915 73.616.540
- Vergi tahakkuku 41 61.870.525 (25.292.421)
İşletme sermayesindeki değişim öncesi faaliyetlerden elde edilen nakit
akımı 510.474.282 701.513.833
- Ticari alacaklar 7 (140.712.507) (154.510.648)
- Stoklar 12 (39.716.818) (97.634.981)
- İlişkili şirketlerden alacaklar 9 3.784.588 (53.371.165)
- Diğer alacaklar ve dönen varlıklar (*) (35.643.869) (14.628.525)
- Ticari borçlar 7 (2.454.387) 37.402.682
- İlişkili şirketlere borçlar 9 (755.137) 1.221.577
- Alınan avanslar 21 14.507.175 6.876.430
- Diğer borçlar ve gider tahakkukları 38.424.679 34.152.656
Faaliyetlerden elde edilen nakit 347.908.006 461.021.859
- Ödenen vergi 23 (58.830.302) (51.127.920)
- Ödenen kıdem tazminatı 23 (13.996.143) (13.164.649)
İşletme faaliyetlerinden elde edilen nakit 275.081.561 396.729.290
YATIRIM FAALİYETLERİNDEN KAYNAKLANAN NAKİT
AKIMLARI
- Alım satım amaçlı finansal varlıklardaki değişim (net) 5 (15.931) 878.123
- Finansal varlıklardaki değişim (net) 16 (3.343.249) (26.625.476)
- Bağlı ortaklık alımı (*) 17 (15.143.577) -
- Maddi varlık alımları 19 (497.535.110) (601.655.573)
- Maddi olmayan varlık alımları 20 (5.314.335) (2.228.311)
- Satılan maddi varlıklardan elde edilen nakit 19 51.545.613 217.569.782
- Bağlı ortaklık satış etkisi 19 27.513.477 -
- Satılan maddi olmayan varlıklardan elde edilen nakit 20 2.620.064 -
- Temettü gelirleri 38 1.505.346 807.414
- Diğer yatırım faaliyetlerinde gerçekleşen değişimler 5.163.933 11.759.462
- Yabancı para çevrim farkı değişimi 29.195.972 (32.678.098)
Yatırım faaliyetlerinde kullanılan nakit (403.807.797) (432.172.677)
Ekteki dipnotlar bu mali tabloların tamamlayıcı bir parçasıdır.
6
Dipnot Referanslar
ı
1 Ocak- 30 Eylül 2007
1 Ocak- 30 Eylül
2006
FİNANSAL FAALİYETLERİNDEN KAYNAKLANAN NAKİT AKIMLARI
- Alınan yeni krediler 6 663.217.424 621.857.915
- Kredilerin geri ödemesi 6 (556.532.088) (474.422.166)
- Ödenen temettü (63.436.295) -
- Ana ortaklık dışı paylardaki değişim (net) 24 (6.503.236) (14.548.937)
Finansal faaliyetlerde (kullanılan) / elde edilen nakit 36.745.805 132.886.812
Nakit ve nakit benzeri kalemlerdeki net değişim 4 (91.980.431) 97.443.425
Dönem başı nakit ve nakit benzeri kalemler 4 512.646.333 445.663.780
Dönem sonu nakit ve nakit benzeri kalemler (**) 4 420.665.902 543.107.205
(*) Not 17’de açıklandığı üzere dönem içinde gerçekleşen bağlı ortalık alımı nedeniyle, bağlı ortaklığın alındığı tarihte alıma konu olan bilanço kalemlerinin değerleri nakit akım tablosunun ilgili kalemleri ile netleştirilmiştir.
(**) Vadeli mevduatların 4.935.347 YTL’lik kısmı Anadolu Cam Investment B.V. tarafından Balsand B.V.’nin Türkiye İş Bankası A.Ş.’den kullandığı kredinin teminatı olması nedeniyle bloke mevduattır. Bloke mevduat tutarı cari dönem nakit akım tablosunda “Diğer alacaklar ve dönen varlıklar” kaleminden düşülerek gösterilmiş olup, “Dönem sonu nakit ve benzeri kalemler” ile “Hazır Değerler” arasındaki fark bu işlemden kaynaklanmıştır.
1. Topluluk’un Organizasyonu ve Faaliyet Konusu
Türkiye Şişe ve Cam Fabrikaları A.Ş. Topluluğu (“Topluluk”), holding şirketi Türkiye Şişe ve Cam Fabrikaları A.Ş.
(“Şirket”) ve 35 bağlı ortaklık, 3 müşterek yönetime tabi işletme ve 2 iştirakten oluşmaktadır.
Topluluk, yönetim muhasebesi açısından düzcam, cam ev eşyası, cam ambalaj, kimyasal ve ithalat, ihracat ve sigorta aracılık hizmetleri yapan şirketleri kapsayan diğer grubu olmak üzere beş faaliyet grubuna ayrılmış olup, fiili faaliyet konusu cam ve buna yardımcı, tamamlayıcı sınai ve ticari faaliyette bulunmak, her türlü sınai ve ticari kuruluşun sermaye ve yönetimine iştirak etmektir.
Türkiye’nin en büyük özel ticari bankalarından biri olan Türkiye İş Bankası A.Ş. (“İş Bankası”) tarafından, 72 yıl önce Türkiye’de kurulmuştur. Şirket’in hisseleri İstanbul Menkul Kıymetler Borsası’nda (“İMKB”) 1986 yılından beri işlem görmektedir. İş Bankası bilanço tarihi itibariyle Şirket’te %66,1’lik paya sahiptir ve yönetimde kontrolü elinde tutmaktadır.
Konsolidasyona dahil edilen şirketler:
Konsolidasyona dahil edilen şirketlerin faaliyet konuları, faaliyet grupları ve Topluluk’un sermayeleri içindeki doğrudan ve dolaylı iştirak payları aşağıda verilmiştir:
Bağlı Ortaklıklar:
Şirket ünvanı Faaliyet konusu
Kayıtlı olduğu ülke
Faaliyet grubu
T. Şişe ve Cam Fabrikaları A.Ş. (*) Holding şirketi Türkiye Holding
Trakya Cam Sanayi A.Ş. (*) Düzcam, oto camı ve işlenmiş cam üretimi ve satışı
Türkiye Düzcam
Trakya Glass Bulgaria EAD. Düzcam, cam ev eşyası otomatik üretimi ve satışı Bulgaristan Düzcam
Trakya Cam Investment B.V. Finansman ve yatırım şirketi Hollanda Düzcam
Çayırova Cam Sanayii A.Ş. Buzlu cam üretimi ve satışı Türkiye Düzcam
Trakya Yenişehir Cam San. A.Ş. Düzcam üretimi ve satışı Türkiye Düzcam
Trakya Glass Logistics EAD Lojistik hizmetleri Bulgaristan Düzcam
Paşabahçe Cam Sanayi ve Tic. A.Ş. Cam ev eşyası otomatik üretimi ve satışı Türkiye Cam ev eşyası Paşabahçe Eskişehir Cam San.ve Tic. A.Ş. Cam ev eşyası otomatik üretimi ve satışı Türkiye Cam ev eşyası Denizli Cam San. ve Tic. A.Ş. (*) Soda ve kristal cam ev eşyası el üretimi ve satışı Türkiye Cam ev eşyası Camiş Ambalaj Sanayii A.Ş. Kağıt-karton ambalaj üretimi ve satışı Türkiye Cam ev eşyası Paşabahçe Mağazaları A.Ş. Cam ev eşyası perakende satışı Türkiye Cam ev eşyası
Paşabahçe Investment B.V. Finansman ve yatırım şirketi Hollanda Cam ev eşyası
OOO Posuda Cam ev eşyası otomatik üretimi ve satışı Rusya Cam ev eşyası
Anadolu Cam Sanayi A.Ş. (*) Cam ambalaj üretimi ve satışı Türkiye Cam ambalaj
JSC Mina Cam ambalaj üretimi ve satışı Gürcistan Cam ambalaj
OOO Ruscam Gorohovets Cam ambalaj üretimi ve satışı Rusya Cam ambalaj
OJSC Ruscam Pokrovsky Cam ambalaj üretimi ve satışı Rusya Cam ambalaj
Balsand B.V. Finansman ve yatırım şirketi Hollanda Cam ambalaj
OOO Ruscam Ufa Cam ambalaj üretimi ve satışı Rusya Cam ambalaj
Anadolu Cam Yenişehir San. A.Ş. Cam ambalaj üretimi ve satışı Türkiye Cam ambalaj
Anadolu Cam Investment B.V. Finansman ve yatırım şirketi Hollanda Cam ambalaj
Soda Sanayi A.Ş. (*) Soda ve krom kimyasalları üretimi ve satışı Türkiye Kimyasal
Şişecam Bulgaria Ltd. Soda satışı Bulgaristan Kimyasal
Cam Elyaf Sanayi A.Ş. Cam elyafı ve polyester üretimi ve satışı Türkiye Kimyasal
Camiş Madencilik A.Ş. Cam hammaddeleri üretimi ve satışı Türkiye Kimyasal
Camiş Egypt Mining Ltd. Co. Kum tedarikçisi Mısır Kimyasal
Camiş Elektrik Üretim A.Ş. Elektrik üretimi ve satışı Türkiye Kimyasal
Madencilik San. ve Tic. A.Ş. Cam hammaddeleri üretimi ve satışı Türkiye Kimyasal
Camser Madencilik A.Ş. Cam hammaddeleri üretimi ve satışı Türkiye Kimyasal
Şişecam Soda Lukavac DOO Ağır soda üretimi Bosna Hersek Kimyasal
Cam Pazarlama A.Ş. Topluluk ürünlerinin ihracatı Türkiye Diğer
Şişecam Dış Ticaret A.Ş. Topluluk ürünlerinin ihracatı Türkiye Diğer
Camiş Limited Yurtdışı alım hizmetleri İngiltere Diğer
Şişecam Sigorta Aracılık Hizmetleri A.Ş. Sigorta acenteliği Türkiye Diğer
(*) Bu şirketlere ait hisse senetleri İstanbul Menkul Kıymetler Borsası’nda (“İMKB”) işlem görmektedir.
1. Topluluk’un Organizasyonu ve Faaliyet Konusu (devamı)
Konsolidasyona dahil edilen şirketler (devamı):Bağlı ortaklıklar (devamı):
30 Eylül 2007 31 Aralık 2006 Doğrudan
sahiplik oranı
Dolaylı sahiplik oranı (*)
Doğrudan sahiplik
oranı
Dolaylı sahiplik
oranı
Şirket ünvanı % % % %
Trakya Cam Sanayi A.Ş. 67,10 65,45 67,07 66,55
Trakya Glass Bulgaria EAD
100,00
73,43 100,00 73,70
Trakya Cam Investment B.V. 100,00 73,43 100,00 73,70
Çayırova Cam Sanayi A.Ş. 68,40 55,40 68,40 52,72
Trakya Yenişehir Cam San. A.Ş. 100,00 70,63 100,00 71,57
Trakya Glass Logistics EAD 100,00 73,43 100,00 73,70
Paşabahçe Cam Sanayii ve Tic. A.Ş. 99,36 92,05 99,36 90,40
Paşabahçe Eskişehir Cam San. ve Tic. A.Ş.
100,00
89,27 100,00 88,18
Denizli Cam San. ve Tic. A.Ş.
51,00
39,71 51,00 41,80
Camiş Ambalaj Sanayii A.Ş. 100,00 87,08 100,00 93,76
Paşabahçe Mağazaları A.Ş. 100,00 75,62 100,00 65,99
Paşabahçe Investment B.V. 100,00 92,05 100,00 90,40
OOO Posuda 100,00 92,05 100,00 90,40
Anadolu Cam Sanayii A.Ş. 79,81 77,68 79,81 78,44
JSC Mina 80,64 62,64 80,64 63,25
OOO Ruscam Gorohovets 99,72 40,17 99,72 40,55
OJSC Ruscam Pokrovsky 99,99 39,62 99,99 40,00
Balsand B.V. 51,00 39,62 51,00 40,00
OOO Ruscam Ufa 100,00 39,62 100,00 40,00
Ferro Döküm Sanayi ve Tic. A.Ş. (**) - - 100,00 70,90
Anadolu Cam Yenişehir San. A.Ş. 100,00 81,01 100,00 81,65
Anadolu Cam Investment B.V. 51,85 40,28 51,85 40,67
Soda Sanayi A.Ş. 84,96 81,58 84,96 81,77
Şişecam Bulgaria Ltd. 100,00 81,58 100,00 81,77
Cam Elyaf Sanayi A.Ş. 98,35 85,60 98,35 74,53
Camiş Madencilik A.Ş. 21,54 16,81 21,54 17,06
Camiş Egypt Mining Ltd. Co. 99,70 16,79 99,70 17,01
Camiş Elektrik Üretimi A.Ş. 100,00 75,81 100,00 69,65
Madencilik San. ve Tic. A.Ş. 100,00 83,25 100,00 89,94
Şişecam Soda Lukavac D.O.O. 78,34 63,91 78,34 64,06
Camser Madencilik A.Ş. 100,00 17,09 - -
Cam Pazarlama A.Ş. 91,87 83,05 99,67 91,82
Şişecam Dış Ticaret A.Ş. 100,00 99,47 - -
Camiş Lojistik Hizmetleri A.Ş. (***) - - 69,58 28,78
Camiş Limited 100,00 92,53 100,00 94,67
Şişecam Sigorta Aracılık Hizmetleri A.Ş. 100,00 99,82 100,00 99,81
(*) Dolaylı sahiplik oranlarındaki değişim bölünme, birleşme ve bağlı ortaklık satış işlemlerinden kaynaklanmaktadır (Bkz. dipnot 32).
(**) Bağlı ortaklıklardan Ferro Döküm San. ve Tic. A.Ş. hisseleri 17 Temmuz 2007 tarihinde Metallink Metal Sanayi Yatırımları A.Ş.’ne satılmıştır.
(***) Camiş Lojistik Hiz.A.Ş. 03 Ağustos 2007 tarihinde Trakya Cam San.A.Ş. ile devrolma yolu ile birleşmiştir.
Müşterek yönetime tabi işletmeler:
Şirket ünvanı Faaliyet konusu Kayıtlı olduğu ülke Faaliyet grubu
Oxyvit Kimya San. ve Tic. A.Ş. Vitamin-K üreticisi Türkiye Kimyasal
Omco İstanbul Kalıp San. A.Ş. Kalıp üretimi ve satışı Türkiye Cam ambalaj
OOO Balkum Kum işleme ve satışı Rusya Cam ambalaj
1. Topluluk’un Organizasyonu ve Faaliyet Konusu (devamı)
Konsolidasyona dahil edilen şirketler (devamı):
Müşterek yönetime tabi işletmeler (devamı):
30 Eylül 2007 31 Aralık 2006 Doğrudan
sahiplik oranı
Dolaylı sahiplik oranı
Doğrudan sahiplik
oranı
Dolaylı sahiplik oranı
Şirket Ünvanı % % % %
Oxyvit Kimya San. ve Tic. A.Ş. 50,00 50,00 50,00 50,00
Omco İstanbul Kalıp San. A.Ş. 50,00 50,00 50,00 50,00
OOO Balkum 50,00 50,00 50,00 50,00
İştirakler:
Şirket ünvanı Faaliyet konusu Kayıtlı olduğu ülke Faaliyet grubu
OAO FormMat Kum üretimi satışı Rusya Cam ambalaj
Solvay Şişecam Holding AG Soda ürünleri ticareti Avusturya Kimyasal
30 Eylül 2007 31 Aralık 2006 Doğrudan
sahiplik oranı
Dolaylı sahiplik oranı
Doğrudan sahiplik
oranı
Dolaylı sahiplik oranı
Şirket Ünvanı % % % %
OAO FormMat 48,46 19,20 48,46 19,40
Solvay Şişecam Holding AG 25,00 20,39 23,75 19,42
Şirket’in merkez adresi ve ortaklık yapısı:
İş Kuleleri Kule 3, 4.Levent - Beşiktaş / İstanbul merkez adresinde faaliyet gösteren Şirket’in ortaklık yapısı aşağıdaki gibidir.
30 Eylül 2007 31 Aralık 2006 Pay Oranı Pay Tutarı Pay Oranı Pay Tutarı
Ortaklar % YTL % YTL
T. İş Bankası A.Ş. 66,10 279.962.603 66,10 279.962.603
Efes Holding A.Ş. 4,07 17.241.537 4,07 17.241.537
Diğer 29,83 126.295.860 29,83 126.295.860
100,00 423.500.000 100,00 423.500.000 Not: Yönetim Kurulu’muzun 03.09.2007 tarih ve 62 sayılı toplantısında, şirketimizin 423.500.000 YTL. olan çıkarılmış sermayesinin, 166.840.768 YTL. özsermaye kalemlerine ait enflasyon düzeltme farklarından, 359.075.232 YTL. enflasyon düzeltmesi sonucu oluşan geçmiş yıl karlarından karşılanmak suretiyle 949.416.000 YTL’sına artırılmasına karar verilmiş ve sermaye artışına ilişkin işlemler tamlanarak, 2 Ekim 2007 tarihinde tescil edilmiştir.
Kategorileri itibariyle cari dönem içerisinde çalışan personel sayısı:
30 Eylül
2007
31 Aralık 2006
Aylık ücretli 5.311 5.392
Saat ücretli 11.965 11.530
Toplam 17.276 16.922
2. Mali Tabloların Sunumuna İlişkin Esaslar
Uygulanan muhasebe standartları:Şirket ve Türkiye’de kayıtlı bağlı ortaklıkları yasal defterlerini ve mali tablolarını Türk Ticaret Kanunu ve vergi mevzuatınca belirlenen muhasebe ilkelerine uygun olarak tutmakta ve hazırlamaktadırlar. Yabancı ülkelerde kurulmuş olan bağlı ortaklıkların defterleri ise kayıtlı bulundukları ülkenin yasal mevzuatına uygun olarak hazırlanmaktadır.
Sermaye Piyasası Kurulu (“SPK”), Seri: XI, No: 25 sayılı "Sermaye Piyasalarında Muhasebe Standartları Hakkında Tebliğ”inde (“Seri: XI, No: 25 sayılı Tebliğ”) kapsamlı bir muhasebe ilkeleri seti yayınlamıştır. 23 Aralık 2004 tarihinde yayımlanan “Sermaye Piyasasında Muhasebe Standartları Hakkında Tebliğde Değişiklik Yapılmasına Dair Tebliğ” (“Seri: XI, No: 27 sayılı Tebliğ”) ile Seri: XI, No: 25 sayılı Tebliğ’e eklenen Ek Madde 1’de mali tablo ve rapor ile dipnot formatları dahil Kurul’ca yayımlanan muhasebe standartları açıklamaları saklı olmak üzere, işletmelerin Uluslararası Finansal Raporlama Standartlarını (“UFRS”) uygulamaları, Seri: XI, No: 25 sayılı Tebliğ’de öngörülen düzenleme ve ilan yükümlülüklerinin yerine getirilmesi hükmünde olduğu açıklanmış ve böylece, alternatif olarak Uluslararası Muhasebe Standartları Kurulu (“IASB”) ve Uluslararası Muhasebe Standartları Komitesi (“IASC”) tarafından çıkarılmış olan muhasebe standartlarının uygulanmasının da, SPK muhasebe standartlarına uyulmuş sayılacağı belirtilmiştir.
Buna istinaden Topluluk, mali tablolarını SPK'nın izin verdiği yukarıda bahse konu edilen alternatif uygulama çerçevesinde hazırlamayı ve kamuya açıklamayı benimsemiştir. Mali tablo ve dipnot formatları ise SPK’nın 20 Aralık 2004 tarihli duyurusu ile uygulanması zorunlu kılınan formatlara uygun olarak sunulmuştur.
Yüksek enflasyon dönemlerinde mali tabloların düzeltilmesi:
SPK’nın 17 Mart 2005 tarih ve 11/367 sayılı kararı uyarınca, Türkiye'de faaliyette bulunan ve SPK Muhasebe Standartları'na (UFRS uygulamasını benimseyenler dahil) uygun olarak mali tablo hazırlayan şirketler için, 1 Ocak 2005 tarihinden itibaren geçerli olmak üzere enflasyon muhasebesi uygulamasına son verilmiştir. Buna istinaden, 1 Ocak 2005 tarihinden itibaren IASB tarafından yayımlanmış 29 No’lu “Yüksek Enflasyonlu Ekonomilerde Finansal Raporlama” Standardı (“UMS 29”) uygulanmamıştır.
30 Eylül 2007 tarihi itibariyle Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası tarafından açıklanan dolar kuru 1 ABD Doları = 1,2048 YTL, 1 Euro = 1,7086 YTL’dir (31 Aralık 2006 tarihi itibariyle 1 ABD Doları = 1,4056 YTL, 1 Euro = 1,8515 YTL’dir).
Konsolidasyon esasları:
Konsolide mali tablolar Not 1’de açıklanan bağlı ortaklıklar, müşterek yönetime tabi işletmeler ve iştiraklerin finansal tablolarını kapsamaktadır.
Topluluk’un doğrudan veya dolaylı olarak %50’sinden fazlasına iştirak ettiği veya oy hakkına sahip olması nedeniyle işlemleri üzerinde kontrol yetkisine sahip olduğu bağlı ortaklıklar tam olarak konsolide edilmektedir. Topluluk ve konsolide edilen bağlı ortaklıkları arasında gerçekleşen önemli işlemler ve bakiyeler konsolidasyon sırasında yok edilir. %100’üne sahip olunmayan konsolide bağlı ortaklıkların, özkaynakları ve net kar / zararındaki üçüncü şahıslara ait paylar konsolide mali tablolarda ana ortaklık dışı pay olarak gösterilmektedir.
Müşterek yönetime tabi işletmeler, Topluluk’un konsolide mali tablolarında oransal konsolidasyon yöntemi kullanılarak gösterilmektedir. Oransal konsolidasyon yöntemine göre muhasebeleştirilen müşterek yönetime tabi işletmede müşterek kontrolün sona erdiği tarihten itibaren bu yöntemlerin uygulanmasına son verilir. Oransal konsolidasyon yöntemi esas itibariyle tam konsolidasyon yöntemi kapsamında yapılan işlemlerle aynıdır. Ancak, müşterek yönetim konsolidasyonu ile ilgili işlemlere başlanmadan önce, ilgili müşterek yönetime tabi iştiraklere ait bilanço ve gelir tablosuna ait büyüklükler Topluluk’un doğrudan ve / veya bağlı ortaklıkları vasıtasıyla sahip olduğu müşterek yönetime tabi işletmedeki pay kadar dikkate alınarak, Topluluk mali tablolarındaki benzer kalemlerle birlikte toplanır. Bu işlemler sonucunda oluşturulan konsolide mali tablolarda ana ortaklık dışı özsermaye ve ana ortaklık dışı kar / zarar tutarları bulunmaz. Müşterek yönetime tabi işletme ile Topluluk arasındaki işlemlerin mali tablolara alınmasında işlemin özü esas alınır. Bu çerçevede, müşterek yönetime tabi iştiraklere satılan veya devredilen ve söz konusu işletmede cari olmayan bir varlıkla ilgili karın, sadece diğer müteşebbislere isabet eden kısmı dikkate alınır.
2. Mali Tabloların Sunumuna İlişkin Esaslar (devamı)
Konsolidasyon esasları (devamı):Topluluk’un finansal ve operasyonel politikalarına önemli ölçüde etki edebildiği tüzel kişilikler, iştirak olarak adlandırılır ve özkaynak yöntemine göre muhasebeleştirilirler. Özkaynak yönteminde iştirak net varlık tutarıyla konsolide bilançoda gösterilir ve faaliyeti sonucunda ortaya çıkan Topluluk payı konsolide gelir tablosuna dahil edilir. İştiraklerin net aktif değerindeki düşüşün geçici olmaması durumunda iştirak değeri, konsolide mali tablolarda azaltılmış değeriyle gösterilir.
UMS 21 “Döviz Kurlarındaki Değişikliklerin Etkileri”’ne göre konsolidasyonda Topluluk’un yabancı ülkelerdeki iştiraklerinin aktif ve pasifleri bilanço günündeki parite ile Yeni Türk Lirası’na çevrilir. Gelir ve gider kalemleri ise dönemde gerçekleşen ortalama kur ile Yeni Türk Lirası’na çevrilir. Kapanış ve ortalama kur kullanımı sonucu ortaya çıkan kur farkları özsermaye içerisinde yabancı para çevrim farkları hesabında takip edilmektedir. Oluşan çevrim farkları faaliyetin sona erdiği döneme gelir ya da gider yazılır.
Bir şirketin Topluluk tarafından satın alımı gerçekleştiğinde ilgili bağlı ortaklığın aktif ve pasifleri, alım günü itibariyle gerçeğe uygun değerleriyle ölçülür. Azınlıkların payı, aktif ve pasiflerin gerçeğe yakın değerlerinin azınlık payı oranında hesaplanmasıyla elde edilir. Dönem içinde alınan veya satılan iştiraklerin, alımın gerçekleştiği tarihten başlayan veya satışın gerçekleştiği tarihe kadar olan faaliyet sonuçları konsolide gelir tablosuna dahil edilir.
Gerekli görülen durumlarda bağlı ortaklıkların mali tablolarını diğer grup içi şirketlerinin uyguladığı muhasebe prensiplerine uygun hale getirebilmek için düzeltmeler yapılır.
Karşılaştırmalı bilgiler ve önceki dönem tarihli mali tabloların düzeltilmesi:
Mali tablolardaki sayısal veriler önceki dönemle karşılaştırmalı olarak sunulmuştur. Mali tabloların kalemlerinin gösterimi veya sınıflandırılması değiştiğinde karşılaştırılabilirliği sağlamak amacıyla, önceki dönem mali tabloları da buna uygun olarak yeniden sınıflandırılır ve bu hususlara ilişkin olarak açıklama yapılır.
Netleştirme / Mahsup:
Finansal varlıklar ve yükümlülükler, yasal olarak netleştirme hakkı var olduğu takdirde ve net olarak ödenmesi ve/veya tahsili düşünüldüğünde veya varlığın elde edilmesi ile yükümlülüğün yerine getirilmesi aynı zamanda gerçekleştirilecek olduğunda bilançoda net değerleri ile gösterilirler.
Yeni ve güncelleştirilmiş standartlarının uygulaması:
Topluluk cari dönemde, Uluslararası Muhasebe Standartları Kurulu (“UMSK”) ve Uluslararası Finansal Raporlama Standartlarını Yorumlama Komitesi (“UFRYK”) tarafından yayınlanmış yeni ve revize edilmiş UFRS ve yorumlarından kendi faaliyet konusu ile ilgili olanlarını SPK tarafından 20 Aralık 2004 tarihinde yapılan duyuru ile uygulanması zorunlu kılınan formatlarla çelişen hususlar haricinde, uygulamıştır. Ekli mali tabloların onaylanma tarihi itibariyle aşağıdaki standartlar ve yorumlar yayınlanmış ancak yürürlüğe girmemiştir.
UFRYK 11 Grup Hisse Senetleri ve Geri Alınan Hisse Senedi Sözleşmeleri
1 Mart 2007 tarihinde ya da bu tarihten sonra başlayan yıllık dönemler için geçerlidir.
UFRYK 12 Hizmet İmtiyaz Anlaşmaları 1 Ocak 2008 tarihinde ya da bu tarihten sonra başlayan yıllık dönemler için geçerlidir.
UFRYK 13 Müşteri Bağlılığını Sağlama 1 Temmuz 2008 tarihinde ya da bu tarihten sonra başlayan yıllık dönemler için geçerlidir.
UFRYK 14 Tanımlanmış Fayda Planlarındaki Limit, Asgari Kaynak Gereksinimleri ve Bunların Karşılıklı Etkileşimi
1 Ocak 2008 tarihinde ya da bu tarihten sonra başlayan yıllık dönemler için geçerlidir.
UFRS 8 Faaliyet Bölümleri 1 Ocak 2009 tarihinde ya da bu tarihten sonra başlayan yıllık dönemler için geçerlidir.
UMS 23 Borçlanma Maliyetleri (revize) 1 Ocak 2009 tarihinde ya da bu tarihten sonra başlayan yıllık dönemler için geçerlidir.
Topluluk Yönetimi, sonraki dönemlerde yürürlüğe girecek standart ve yorumların gelecek dönemlerde uygulanmasının Topluluk konsolide mali tablolarına önemli etkisi olmayacağını düşünmektedir.
3. Uygulanan Değerleme İlkeleri / Muhasebe Politikaları
Ekteki konsolide mali tabloların hazırlanmasında kullanılan değerleme ilkeleri ve önemli muhasebe politikaları aşağıdaki gibidir:
a. Hasılat:
Gelirler, alınan veya alınacak olan bedelin gerçeğe uygun değeri ile ölçülür ve tahmini müşteri iadeleri, iskontolar ve benzer diğer karşılıklar kadar indirilir.
Malların satışı
Malların satışından elde edilen gelir, aşağıdaki şartlar karşılandığında muhasebeleştirilir:
• Topluluk’un mülkiyetle ilgili tüm önemli riskleri ve kazanımları alıcıya devretmesi,
• Topluluk’un mülkiyetle ilişkilendirilen ve süregelen bir idari katılımının ve satılan mallar üzerinde etkin bir kontrolünün olmaması,
• Gelir tutarının güvenilebilir bir şekilde ölçülmesi,
• İşlemle ilişkili olan ekonomik faydaların işletmeye akışının olası olması, ve
• İşlemden kaynaklanacak maliyetlerin güvenilebilir bir şekilde ölçülmesi.
Hizmet sunumu
• Hizmet sunum sözleşmesinden elde edilen gelir, sözleşmenin tamamlanma aşamasına göre muhasebeleştirilir.
Temettü ve faiz geliri
Faiz geliri, kalan anapara bakiyesi ve ilgili finansal varlıktan beklenen ömrü boyunca elde edilecek tahmini nakit girişlerini söz konusu varlığın net defter değerine getiren efektif faiz oranına göre ilgili dönemde tahakkuk ettirilir.
Hisse senedi yatırımlarından elde edilen temettü geliri, hissedarların temettü alma hakkı doğduğu zaman kayda alınır.
Kira geliri
Gayrimenkullerden elde edilen kira geliri, ilgili kiralama sözleşmesi boyunca doğrusal yönteme göre muhasebeleştirilir.
b. Stoklar:
Stoklar ağırlıklı ortalama maliyet yöntemine göre maliyetin ya da net gerçekleşebilir değerin (piyasa değerinden satış giderlerinin düşülmesi yoluyla hesaplanan değer) düşük olanı ile değerlenmektedir. Stokların maliyeti tüm satın alma maliyetlerini, dönüştürme maliyetlerini ve stokların mevcut durumuna ve konumuna getirilmesi için katlanılan diğer maliyetleri içerir.
3. Uygulanan Değerleme İlkeleri / Muhasebe Politikaları (devamı)
c. Maddi varlıklar:1 Ocak 2005 tarihinden önce satın alınan maddi varlıklar 31 Aralık 2004 tarihi itibariyle enflasyona göre düzeltilmiş maliyet değerlerinden birikmiş amortisman ve kalıcı değer kayıpları düşülerek yansıtılmıştır. İzleyen dönemlerden itibaren alınan kalemler ise satın alım maliyet değerlerinden birikmiş amortisman ve kalıcı değer kayıpları düşülerek yansıtılmıştır.
Maddi varlıkların, tahmin edilen faydalı ömürleri aşağıdaki gibidir:
Faydalı ömür
Binalar 14-50 yıl
Yeraltı ve yerüstü düzenleri 8-50 yıl
Makine ve cihazlar 5-15 yıl
Taşıtlar 3-15 yıl
Döşeme ve demirbaşlar 2-15 yıl
Özel maliyetler 4-10 yıl
Maddi varlıkların satışlarından elde edilen kar ve zararlar, ilgili gelir ve gider hesaplarına dahil edilmiştir.
Varlıkların kayıtlı değeri, tahmini ikame değerinden daha yüksek olduğu takdirde, karşılık ayrılmak suretiyle ikame değerine indirgenmektedir.
Maddi varlıkların tamir, bakım ve onarımı için harcanan tutarlar gider kaydedilmektedir. Sözü geçen varlıkların büyütülmesi veya geliştirilmesiyle ilgili olarak bütün giderler ve tamiratın finansmanı için alınan kredilerin dönem faiz giderleri aktifleştirilir ve yukarıda açıklanmış olan amortisman esaslarına bağlı olarak amortismana tabi tutulurlar.
d. Maddi olmayan varlıklar:
Maddi olmayan varlıklar, elde etme maliyetinden birikmiş itfa paylarının düşülmesi suretiyle gösterilmektedir.
Maddi olmayan varlıklar doğrusal amortisman metoduyla faydalı ömür esasına uygun bir şekilde amortismana tabi tutulmuştur.
e. Varlıklarda değer düşüklüğü:
Topluluk, ertelenen vergi alacağı ve şerefiye dışında kalan her varlık için her bir bilanço tarihinde, söz konusu varlığa ilişkin değer kaybının olduğuna dair herhangi bir gösterge olup olmadığını değerlendirir. Eğer böyle bir gösterge mevcutsa, o varlığın geri kazanılabilir tutarı tahmin edilir. Kullanıma uygun olmayan maddi olmayan duran varlıklarda ise geri kazanılabilir tutar her bir bilanço tarihinde tahmin edilir. Eğer söz konusu varlığın veya o varlığa ait nakit üreten herhangi bir biriminin kayıtlı değeri, kullanım veya satış yoluyla geri kazanılacak tutarından yüksekse değer düşüklüğü meydana gelmiştir. Değer düşüklüğü kayıpları gelir tablosunda muhasebeleştirilir.
Bir varlıkta oluşan değer düşüklüğü kaybı, o varlığın geri kazanılabilir tutarındaki müteakip artışın, değer düşüklüğünün kayıtlara alınmalarını izleyen dönemlerde ortaya çıkan bir olayla ilişkilendirilebilmesi durumunda daha önce değer düşüklüğü ayrılan tutarı geçmeyecek şekilde geri çevrilir.
f. Borçlanma maliyetleri:
Kullanıma ve satışa hazır hale getirilmesi önemli ölçüde zaman isteyen özellikli varlıklar söz konusu olduğunda, satın alınması, yapımı veya üretimi ile doğrudan ilişki kurulabilen borçlanma maliyetleri, ilgili özellikli varlık kullanıma veya satışa hazır hale getirilene kadar maliyetine dahil edilmekte, diğer tüm borçlanma maliyetleri katlanılan dönem içerisinde gider olarak mali tablolara alınmaktadır.
g. Finansal araçlar:
Finansal varlık ve borçlar, Topluluk’un bu finansal araçlara hukuki olarak taraf olması durumunda Topluluk’un bilançosunda yer alır.
3. Uygulanan Değerleme İlkeleri / Muhasebe Politikaları (devamı)
g. Finansal araçlar (devamı):
Finansal varlıklar
Finansal yatırımlar, gerçeğe uygun değer farkı kâr veya zarara yansıtılan ve gerçeğe uygun değerinden kayıtlara alınan finansal varlıklar haricinde kayıtlara gerçeğe uygun piyasa değerinden alım işlemiyle doğrudan ilişkili harcamalar düşüldükten sonra alınır. Yatırımlar, yatırım araçlarının ilgili piyasa tarafından belirlenen süreye uygun olarak teslimatı koşulunu taşıyan bir kontrata bağlı olan ticari işlem tarihinde kayıtlara alınır veya kayıtlardan çıkarılır.
Finansal varlıklar “gerçeğe uygun değer farkı kâr veya zarara yansıtılan finansal varlıklar”, “vadesine kadar elde tutulacak yatırımlar”, “satılmaya hazır finansal varlıklar” ve “kredi ve alacaklar” olarak sınıflandırılır. Sınıflandırma, finansal varlıkların niteliğine ve amacına bağlı olarak yapılır ve ilk muhasebeleştirme sırasında belirlenir.
Gerçeğe uygun değer farkı kâr veya zarara yansıtılan finansal varlıklar
Topluluk’un finansal varlığı elde etmesinin başlıca amacının yakın bir tarihte varlığı elden çıkarma olması, finansal varlığın Topluluk’un hep birlikte yönettiği ve kısa vadede oluşan karların hemen realize edildiği tanımlanmış bir finansal araç portföyünün bir parçasını oluşturması ve finansal riske karşı etkili bir koruma aracı olarak belirlenmeyen tüm türev ürünlerinde söz konusu finansal varlıklar gerçeğe uygun değer farkı kâr veya zarara yansıtılan finansal varlıklar olarak sınıflandırılır. Gerçeğe uygun değer farkı kâr veya zarara yansıtılan finansal varlıkların, gerçeğe uygun değerleriyle değerlenmesi sonucu oluşan kazanç ya da kayıp, kar/zararda muhasebeleştirilir. Kar / zarar içinde muhasebeleştirilen net kazanç ya da kayıplar, söz konusu finansal varlıktan elde edilen faiz ve/veya temettü tutarını da kapsar.
Etkin faiz yöntemi
Finansal varlığın itfa edilmiş maliyet ile değerlenmesi ve ilgili faiz gelirinin ilişkili olduğu döneme dağıtılması yöntemidir. Etkin faiz oranı; finansal aracın beklenen ömrü boyunca veya uygun olması durumunda daha kısa bir zaman dilimi süresince gelecekte tahsil edilecek tahmini nakdi, tam olarak ilgili finansal varlığın net bugünkü değerine indirgeyen orandır.
Vadesine kadar elde tutulacak ve satılmaya hazır borçlanma araçları ve kredi ve alacaklar olarak sınıflandırılan finansal varlıklar ile ilgili gelirler etkin faiz yöntemine göre hesaplanmaktadır.
Vadesine kadar elde tutulan yatırımlar
Topluluk’un vadesine kadar elde tutma olanağı ve niyeti olduğu sabit veya belirlenebilir bir ödeme planına sahip, sabit vadeli bono ve tahviller, vadesine kadar elde tutulacak yatırımlar olarak sınıflandırılır. Vadesine kadar elde tutulacak yatırımlar etkin faiz yöntemine göre itfa edilmiş maliyet bedelinden değer düşüklüğü tutarı düşülerek kayıtlara alınır.
Satılmaya hazır finansal varlıklar
Topluluk tarafından elde tutulan bazı hisse senedi ve borçlanma araçları satılmaya hazır finansal varlıklar olarak sınıflandırılır ve bu tür varlıklar gerçeğe uygun değerleriyle değerlenir.
Değer düşüklüğü giderleri, etkin faiz yöntemine göre hesaplanan faiz gelir ve döviz cinsinden varlıkların döviz kuruyla değerlenmelerinden doğan kayıp ve kazançlar haricinde gerçeğe uygun değerdeki değişikliklerden kaynaklanan kazanç ve kayıplar, doğrudan özsermaye içerisinde yatırımlar yeniden değerlendirme fonunda muhasebeleştirilir. Yatırımın elden çıkartılması ya da değer düşüklüğüne uğraması durumunda, önceden yatırımların yeniden değerlendirme fonunda muhasebeleştirilen toplam kazanç ya da kayıpları dönem içi kar / zarar hesaplarına dahil edilir.
Satılmaya hazır özkaynak araçlarıyla ilişkilendirilen temettüler, Topluluk ilgili ödemeleri almaya hak kazandığı zaman kar / zarar içinde muhasebeleştirilir.
Yabancı para cinsinden olan satılmaya hazır parasal varlıkların gerçeğe uygun değeri, ilgili yabancı para cinsinden rayiç değerinin raporlama tarihinde geçerli olan çevrim kuru kullanarak raporlanan para cinsine çevrilmesiyle bulunur. Varlığın, çevrim kurundan kaynaklanan gerçeğe uygun değerindeki değişiklikler kar/zarar içinde, diğer değişiklikler ise özkaynak altında muhasebeleştirilir.
3. Uygulanan Değerleme İlkeleri / Muhasebe Politikaları (devamı)
g. Finansal araçlar (devamı):
Krediler ve alacaklar
Ticari alacaklar, kredi alacakları ve diğer alacaklar, ilk kayıt tarihinde gerçeğe uygun değerleri ile muhasebeleştirilmektedirler. İlk kayıt tarihinden sonraki raporlama dönemlerinde, etkin faiz yöntemi kullanılarak iskonto edilmiş maliyeti üzerinden gösterilmişlerdir.
Finansal varlıklarda değer düşüklüğü
Gerçeğe uygun değer farkı kâr veya zarara yansıtılan finansal varlıklar dışındaki finansal varlıklar, her bilanço tarihinde bir finansal varlık veya finansal varlık grubunun değer düşüklüğüne uğradığına ilişkin göstergelerin bulunup, bulunmadığına dair değerlendirmeye tabi tutulur. Finansal varlığın ilk muhasebeleştirilmesinden sonra bir veya birden daha fazla olayın meydana gelmesi ve söz konusu olayın ilgili finansal varlığın veya varlık grubunun güvenilir bir biçimde tahmin edilebilen gelecekteki tahmini nakit akımları üzerindeki olumsuz etkisi sonucunda ilgili finansal varlığın değer düşüklüğüne uğradığına ilişkin tarafsız bir göstergenin bulunması durumunda değer düşüklüğü zararı oluşur. Kredi ve alacaklar için değer düşüklüğü tutarı gelecekte beklenen tahmini nakit akımlarının finansal varlığın etkin faiz oranı üzerinden iskonto edilerek hesaplanan bugünkü değeri ile defter değeri arasındaki farktır.
Bir karşılık hesabının kullanılması yoluyla defter değerinin azaltıldığı ticari alacaklar haricinde, bütün finansal varlıklarda, değer düşüklüğü doğrudan ilgili finansal varlığın kayıtlı değerinden düşülür. Ticari alacağın tahsil edilememesi durumunda bu tutar karşılık hesabından düşülerek silinir. Karşılık hesabındaki değişimler, kar veya zarar içinde muhasebeleştirilir.
Satılmaya hazır özkaynak araçları haricinde, değer düşüklüğü zararı sonraki dönemde azalırsa, ve azalış değer düşüklüğü zararının muhasebeleştirilmesi sonrasında meydana gelen bir olayla ilişkilendirilebiliniyorsa, önceden muhasebeleştirilen değer düşüklüğü zararı, değer düşüklüğünün iptal edileceği tarihte yatırımın değer düşüklüğü hiçbir zaman muhasebeleştirilmemiş olması durumunda ulaşacağı itfa edilmiş maliyet tutarını aşmayacak şekilde kar / zararda iptal edilir.
Değer düşüklüğü sonrası satılmaya hazır özkaynak araçlarının gerçeğe uygun değerinde sonradan meydana gelen artış, doğrudan özkaynaklarda muhasebeleştirilir.
Nakit ve nakit benzerleri
Nakit ve nakit benzeri kalemler, nakit para, vadesiz mevduat ve satın alım tarihinden itibaren vadeleri 3 ay veya 3 aydan daha az olan, hemen nakde çevrilebilecek olan ve önemli tutarda değer değişikliği riskini taşımayan yüksek likiditeye sahip diğer kısa vadeli yatırımlardır. Bu varlıkların defter değeri gerçeğe uygun değerlerine yakındır.
Finansal yükümlülükler
Topluluk’un finansal yükümlülükleri ve özsermaye araçları, sözleşmeye bağlı düzenlemelere ve finansal bir yükümlülüğün ve özkaynağa dayalı bir aracın tanımlanma esasına göre sınıflandırılır. Topluluk’un tüm borçları düşüldükten sonra kalan varlıklarındaki hakkı temsil eden sözleşme özkaynağa dayalı finansal araçtır. Belirli finansal yükümlülükler ve özkaynağa dayalı finansal araçlar için uygulanan muhasebe politikaları aşağıda belirtilmiştir.
Finansal yükümlülükler ya gerçeğe uygun değer farkı kâr veya zarara yansıtılan finansal yükümlülükler olarak ya da diğer finansal yükümlülükler olarak sınıflandırılır.
Gerçeğe uygun değer farkı kâr veya zarara yansıtılan finansal yükümlülükler
Gerçeğe uygun değer farkı kâr veya zarara yansıtılan finansal yükümlülükler, gerçeğe uygun değeriyle kayda alınır ve her raporlama döneminde, bilanço tarihindeki gerçeğe uygun değeriyle yeniden değerlenir. Gerçeğe uygun değerlerindeki değişim, kar/zararda muhasebeleştirilir. Kar/zarar içinde muhasebeleştirilen net kazanç ya da kayıplar, söz konusu finansal yükümlülük için ödenen faiz tutarını da kapsar.
Diğer finansal yükümlülükler
Diğer finansal yükümlülükler, banka borçları dahil olmak üzere, başlangıçta işlem maliyetlerinden arındırılmış gerçeğe uygun değerleriyle muhasebeleştirilir.
3. Uygulanan Değerleme İlkeleri / Muhasebe Politikaları (devamı)
g. Finansal araçlar (devamı):
Diğer finansal yükümlülükler (devamı)
Diğer finansal yükümlülükler sonraki dönemlerde etkin faiz oranı üzerinden hesaplanan faiz gideri ile birlikte etkin faiz yöntemi kullanılarak itfa edilmiş maliyet bedelinden muhasebeleştirilir.
Etkin faiz yöntemi, finansal yükümlülüğün itfa edilmiş maliyetlerinin hesaplanması ve ilgili faiz giderinin ilişkili olduğu döneme dağıtılması yöntemidir. Etkin faiz oranı; finansal aracın beklenen ömrü boyunca veya uygun olması durumunda daha kısa bir zaman dilimi süresince gelecekte yapılacak tahmini nakit ödemelerini tam olarak ilgili finansal yükümlülüğün net bugünkü değerine indirgeyen orandır.
h. İşletme birleşmeleri ve şerefiye:
Konsolide mali tablolarda, iktisap edilen Topluluk’un net varlıklarının makul değerindeki payı ile satın alma fiyatı arasındaki farkı gösteren pozitif şerefiye ve negatif şerefiye, 31 Mart 2004 tarihinden önce gerçekleşen satın almalara ilişkin ise aktifleştirilmiş ve doğrusal amortisman yöntemi kullanılarak faydalı ömrü üzerinden 31 Aralık 2004 tarihine kadar pozitif şerefiye itfa payı gider, negatif şerefiye itfa payı gelir yazılmak suretiyle gelir tablosu ile ilişkilendirilmiştir. UFRS 3 – “İşletme Birleşmeleri” çerçevesinde 31 Mart 2004 tarihinden sonra gerçekleşen satın almalardan kaynaklanan pozitif şerefiye için amortisman muhasebesi uygulanmamakta, hesaplanan pozitif şerefiye gözden geçirilerek varsa değer düşüklüğü ayrılmaktadır. Şerefiyenin değer düşüklüğüne uğrayıp, uğramadığının belirlenmesi, şerefiyenin tahsis edildiği nakit üreten birimlerin kullanım değerinin tahminini gerektirir. Kullanım değerinin hesaplanması, işletmenin nakit üreten birimden kaynaklanması beklenen gelecekteki nakit akımlarının ölçülmesi ile bugünkü değerin hesaplanması için uygun bir iskonto oranını gerektirir.
Yine aynı tarihten sonra gerçekleşen satın almalara ilişkin iktisap edilen tanımlanabilir varlık ve borçların makul değerinde Topluluk’un payının iktisap maliyetini aşması, diğer bir ifadeyle negatif şerefiye oluşması söz konusu ise bu tutar oluştuğu dönemde gelir olarak kaydedilmektedir.
ı. Kur değişiminin etkileri:
UMS 21 “Döviz Kurlarındaki Değişikliklerin Etkileri”’ne göre konsolidasyonda Topluluk’un yabancı ülkelerdeki iştiraklerinin aktif ve pasifleri bilanço günündeki parite ile Yeni Türk Lirası’na çevrilir. Gelir ve gider kalemleri ise dönemde gerçekleşen ortalama kur ile Yeni Türk Lirası’na çevrilir. Kapanış ve ortalama kur kullanımı sonucu ortaya çıkan kur farkları özsermaye içerisinde yabancı para çevrim farkları hesabında takip edilmektedir. Oluşan çevrim farkları faaliyetin sona erdiği döneme gelir ya da gider yazılır.
Topluluk’un yasal kayıtlarında, yabancı para cinsinden (YTL dışındaki para birimleri) muhasebeleştirilen işlemler işlem tarihindeki kurlar kullanılarak Yeni Türk Lirası’na çevrilmektedir. Bilançoda yer alan dövize bağlı varlık ve borçlar bilanço tarihinde geçerli olan kurlar kullanılarak Yeni Türk Lirası’na çevrilmişlerdir. Bu çevrimden ve dövizli işlemlerin tahsil/tediyelerinden kaynaklanan kambiyo karları/zararları gelir tablosunda yer almaktadır.
i. Hisse başına kazanç:
Cari döneme ait hisse başına kazanç hesaplaması, net dönem karından veya zararından adi hisse senedi sahiplerine isabet eden kısmın, dönem içindeki ağırlıklı ortalama adi hisse senedi sayısına bölünmesiyle hesaplanır. Dönem içinde ortakların elinde bulunan ağırlıklı ortalama adi hisse senedi sayısı, dönem başındaki adi hisse senedi sayısı ve dönem içinde ihraç edilen hisse senedi sayısının bir zaman ağırlıklı faktör ile çarpılarak toplanması sonucu bulunan hisse senedi sayısıdır (Dipnot: 42).
j. Bilanço tarihinden sonraki olaylar:
Bilanço tarihi ile bilançonun yayımı için yetkilendirme tarihi arasında, Topluluk lehine veya aleyhine ortaya çıkan olayları ifade etmektedir. Bilanço tarihi itibariyle söz konusu olayların var olduğuna ilişkin yeni deliller olması veya ilgili olayların bilanço tarihinden sonra ortaya çıkması durumunda, söz konusu hususlara ilişkin olarak mali tablo dipnotlarında açıklama yapılır.
