CAT LAM PETROL SAHASINDAKİ PETROL TOPLAMA SİSTEMİNDE TORTU ÖNLENMESİ
ÇALIŞMASI
ELEKTRONİK TEKNİKLER KULLANILARAK TORTU GİDERİLMESİ İŞLEMİNE İLİŞKİN SAHA
DENEYİ RAPORU
ODL - 2003001
ODELI -BEIJING COMPUTER TECHNOLOGY COMPANY (LTD)
6 - 2003
2 İÇİNDEKİLER
1. Tortu oluşumunun ilkeleri 1
1.1 Petrol sahası tortusu oluşumunun ilkeleri 1
1.2 Tortu ile ilgili laboratuvar deneyi 1
1.2.1 Su analizi 1
1.2.2 Tortu analizi 2
1.2.3 Tortu oluşumuyla ilgili laboratuvar deneyi 3
1.2.4 Tortu oluşumunun nedenleri 4
2. Saha deneyi ve veri analizi 6
2.1 Saha deneyi sahası 6
2.1.1 Önceki üretim durumu 6
2.1.2 Petrol toplama ve transfer sistemindeki tortu oluşumunun araştırılması
2.2 Saha deneyi seçeneği 8
2.3 Saha sonucu analizi 8
2.3.1 Phuong 48 Transit İstasyonunda gerçekleştirilen deney 8
2.3.2 Anh Nhi Lien’de gerçekleştirilen deney 14
2.4 Deneyin tekrarlanması 16
3. Uygulama başarıları 17
3.1 Uygulama kapsamı 17
3.2 Sonuç analizi 17
3.2.1 Uygulama hazırlık maliyeti 17
3.2.2 Uygulama sonrası dönem maliyeti 17
3.2.3 Maliyet karşılaştırması 18
3.3 Uygulama genişletilmesi başarılarının karşılaştırılması 18
1. Tortu oluşumunun ilkeleri
Tortu, kir ve pislik daima insan yaşamı ve üretimiyle bağlantılı olarak oluşarak çeşitli sıkıntılara ve zararlara yol açar. Tortu, ısıtma ve ısı iletim ekipmanının etkinliğinin önemli ölçüde azalmasına ve aynı zamanda tıkanıklıklara neden olarak boruları ve vanaları tıkar. Petrol sahasındaki üretim prosesi süresince borunun geri tepme basıncını azaltmak için petrol borusunda ılık su karıştırılır; ham petrol işleme verimliliğini arttırmak için sıcaklığını yükseltmek amacıyla su içeren ham petrolün ısıtılması gerekir. Bu işlem boru hatlarında ve ekipmanlarda tortu oluşumuna neden olur, boru geri tepme basıncını arttırır ve ham petrol işleme ekipmanı çıktısı azalır.
Tüm bunlar petrol sahası normal üretimini olumsuz ve ciddi şekilde etkiler, boruların ve ekipmanların bakım sıklığını ve değiştirilme ihtiyacını arttırır ve petrol sahasının genel verimini azaltır.
1.1 Petrol tortusu oluşumunun ilkeleri
Petrol sahası üretiminde tortu oluşumu günlük yaşamda olduğundan daha karmaşıktır. Bununla birlikte, genel olarak, borularda ve ekipmanda tortu oluşumu 4 adımda gerçekleşir:
- Adım 1: Sudaki iyon çökeltileri birbirleriyle birleşerek çözünürlüğü çok düşük olan tuz elementlerini oluştururlar:
Ca2+ + SO42- CaSO4
Ba2+ + SO42- BaSO4
Ca2+ + CO32- CaCO3
- Adım 2: Çökelmeden dolayı yukardaki moleküller birbiriyle birleşerek ve birbirlerine bağlanarak tanelenmeye neden olarak mikro kristalli taneleri ve kristal çekirdeğini oluştururlar.
- Adım 3: Kristal çekirdeğiyle birlikte çok sayıda iyon kademeli olarak kare kristal kütlelere benzer, bunlar kademeli olarak büyüyüp boru duvarına yapışır ve sıkı tortu katmanlarını oluşturur.
- Adım 4: Farklı koşullarda tortu farklı biçimde de oluşabilir.
1.2 Tortu ile ilgili laboratuvar deneyi 1.2.1 Su Analizi
(1) Su Analizi ve Cat Lam Petrol Sahasındaki bazı petrol şirketleri arasında karşılaştırma
Tablo 1-1 : Cat Lam petrol sahasındaki bazı petrol şirketlerinden alınan su kalitesi analizi verileri (g/ml)
Saha Alanı Ca2+ Mg2+ Cl- OH- SO42- HCO3- Mineral Tien Dai 94.1 8.51 8773.9 0 96.06 808.51 10067
Tan Dan 148 5.4 3640.0 0 88.5 366.0 6775
Kien An 28.2 6.9 4067 0 1365 4738 18155
Anh 101 5.0 6.08 4112 1687.0 432.2 11551 24973 Anh 148 5.0 9.11 3906.5 2013.6 84.05 7426.2 19590 Anh Dai fabrika su kalitesi OH- ve HCO3- ‘nin eş zamanlı varlığında diğerlerinden
4 (2) Anh Dai Petrol Fabrikası ve Da Tu petrol fabrikası arasındaki su kalitesi
karşılaştırması Örnek 1-2: Anh Dai ve Da Tu Petrol Sahalarındaki su kalitesi
Numune alma sahası Analiz maddeleri (g/ml)
Mineral içeriği Na++K+ Mg2+ Ca2+ Cl- SO42- HCO3- OH-
101 3/1 7974.08 0 5.01 4523.420 468.29 11551.93 1342.44 25865.165 101 Karışık 7187.88 6.08 5.01 4112.200 432.27 11551.93 1678.05 24973.420 112 3/1 4833.65 7.59 2.505 2570.125 60.04 7096.18 1174.635 15744.725 112 Karışık 4928.48 4.56 2.505 2570.125 48.03 7013.67 1510.245 16077.615 148 3/1 6061.89 10.63 7.515 3803.785 24.015 7756.29 1678.05 19342.175 148 Karışık 6145.8 9.11 5.01 3906.590 84.05 7426.24 2013.66 19590.460 Phuong 52 3/1 4172.11 7.595 7.515 5037.445 132.08 1650.28 671.22 11678.240 Phuong 52 Karışık 4203.72 12.15 5.01 5037.445 144.09 1567.76 839.025 11809.200 Phuong 48 3/1 3817.49 10.63 12.525 4317.810 360.225 1815.30 671.22 11005.200 Phuong 48 Karışık 3878.413 12.15 10.02 4420.615 336.21 1485.25 1006.83 11149.488 Phuong 48 +
Dökme su 4069.8 9.11 15.03 4215.005 636.4 2475.41 671.22 12091.975
Yukarıdaki örnekte HCO3- ve bu alandaki su kalitesine ait mineral içeriğinin yüksek olduğunu gösterir. Buradaki su NaHCO3 suyuna aittir.
1.2.2 Tortu numune analizi
Örnek 1-3: Anh Dai petrol fabrikasında tortu numunesinin kimyasal bileşim analizi (g) Numune sahası
Analiz maddesi
Su- karışım pompası kanadı- İstasyon 101
Isıtma pompası
varili (ısıtıcı) –
İstasyon 101
Petrol kuyusu dibi
Karışık su borusu Phuong 48
İstasyon
Su sahası kuyusu
Ağırlık kaybı için ısıtma
30.1 28.59 25.27 26.27 23.22
SiO2 0.13 0.9 4.27 0.24 0.18
Fe2O3 5.71 5.27 47.46 6.54 26.43
Al2O3 0.01 0.5 0.01 0.02 0.02
CaO 56 62.19 10.52 50.52 40.52
MgO 8 2.53 10.08 9.74 7.36
Örnek 1-3’de bu petrol sahasında su karışım sistemi probleminin genel olarak tortu oluşumu olduğunu, korozyonun ikincil bir faktör olduğunu göstermektedir. Buradaki tortu ağırlıklı olarak karbonatlardan oluşmaktadır fakat hem su besleme kuyusunda oluşan tortu ve korozyonun her ikisi de bariz problemlerdir. Dipteki tortuda bir miktar karbonat bulunmaktadır fakat bununla birlikte demir ihtiva eden pek çok madde ve az miktarda SiO2 kumu da bulunmaktadır.
1.2.3 Tortu oluşumuyla ilgili laboratuvar deneyi
Anh Nhi Lien
(Sıcaklık (0C)
Şekil.1: Karışan suyun sıcaklığı ve tortu artışı arasındaki ilişki: karışım suyunun sıcaklığı arttıkça bariz bir şekilde daha fazla tortu oluşmaktadır.
Basınç (atmosfer)
Şekil 1-2 : Anh Nhi Lien istasyonunda karışım suyu basıncı ve tortu oluşum eğilimi arasındaki ilişki: Basınç arttıkça tortu oluşum eğilimi azalmaktadır.
CaCO3oluşum eğilimi CaCO3 Tortusununbüyüme eğilimi
6 Şekil 1-3: Phuong 48 İstasyonunda karışım suyu basıncı ve tortu
oluşum eğilimi arasındaki ilişki: basınç arttıkça tortu oluşumu azalır.
1.2.4 Tortu oluşumunun nedenleri (1) Doymuş su kriterinin belirlenmesi
1952’de Stanf ve Davis tarafından ortaya konulan doyma endeksi
yaklaşımına ve su kalitesi analizine göre, doyma endeksi şu şekilde ifade edilir:
SI = pH - pHS = pH - (K + Pca + Palk)
Burada: pH: su kütlesinden ölçülen gerçek pH değeri pHS: CaCO3 doyma zamanında suyun pH değeri
Pca: kalsiyum iyon konsantrasyonunun negatif algoritması Palk: toplam alkali konsantrasyonunun negatif algoritması K: sıcaklık sabiti
SI O olduğunda CaCO3 tortulaşmayabilir SI = 0 olduğunda CaCO3 doymuştur
SI 0 olduğunda CaCO3 tortu oluşturabilir
Bu ifadede eski ve yeni su verisi değiştirildiğinde Da Tu petrol sahasında SI = 0,308
Anh Dai SI = 0,312
Yani her iki sahada da tortu oluşabilir.
(2) Anh Dai petrol sahasındaki suyun özellikleri
Anh Dai atık suyun (kirli su) pH değeri NaHCO3 alkali suyun varlığından dolayı 8’dir. Karışım için, Kalsiyum ve Magnezyum Karbon hidratlarını doymuş hale getirmek ve aşamalı olarak çökmelerini sağlamak için ısıtma gereklidir.
Ardından alkali durumdaki karbonatlar, çözünmeyen CaCO3 çökeltilerini yok etmek için aşağıdaki reaksiyona girebilirler:
Ca(H CO3)2 + 2HO- Ca CO3 + 2H2O+ CO3
(3) Anh Dai petrol sahasında suyun ısıya hassasiyeti
Basınç (atmosfer)
CaCO3tortusu
Suyun sıcaklığı arttıkça sudaki karbonat çözünürlüğü azalacaktır. Su sıcaklığı arttıkça, çözülebilir karbonat hidrat absorbe edecek ve çözülebilir hale gelecektir, reaksiyon şu şekildedir:
Ca(H CO3)2 Ca CO3 + CO2 + H2O (4) Tortulaşma eğilimi
Basınç arttıkça tortulaşma eğilimi azalacaktır. Bu, tortu oluşumunun giderek artmasındaki ve bunun devridaim sisteminde daha da kötü hale gelmesindeki ana faktördür.
(5) Tortulaşma seviyesi suda bulunan toplam çözülebilir tuzla ilgilidir.
Anh Dai Suyunun mineral içeriği Da Tu’dakinden büyük ölçüde daha yüksektir, bu nedenle Anh Dai’de tortu oluşturan negatif ve pozitif
iyonlarının bir araya gelmesine neden olan etmenler Da Tu’dakilerden çok daha fazladır, dolayısıyla Anh Dai’deki tortu seviyesi Da Tu’dan çok daha düşüktür.
2. Saha deneyi ve veri analizi 2.1 Saha deneyinin yapıldığı yer
- Da Dong: tortulaşmanın şiddetli olduğu Phuong 48 transit istasyonunda.
- Anh Dai: tortulaşmanın en şiddetli olduğu Anh Nhi Lien
Pompa İstasyonu Şekil 2-1: Küçük yuvarlak teknolojik çevrimdeki ortam numuneleri için yer
seçim planı
Ortam numunesi
Daha az miktarda petrol suyu
Üretim Kuyusu
Kuyu grubu
Ortam numunesi
3-to-1
Atık Su (kirli su)
2.1.1 Önceki üretim durumu
Anh Dai transit istasyonunda farklı seviyelerde görülen tortulaşma daha sonra tüm petrol toplama sistemlerine yayıldı ve petrol saha üretimini ciddi şekilde etkiledi (Şekle bakın):
Şek. 2-2 : Karışım pompası denge
dramındaki durum Şek. 2-3 : 1 Numaralı karışım – pompalama istasyonu dışının hali
Şek. 2-4: 2 Numaralı karışım pompası başında
8 Şek. 2-5: Karışım pompası çıkışında
Şek. 2-6: Karışım– iletim boru hattı Şek. 2-7: Karışım pompası kanadı 2.1.2 Petrol toplama sistemindeki gerçek tortulanmanın araştırılması
(1) Karışım pompasındaki tortunun durumu çok ciddi. Karışım pompalarının tamamı her döngüde sertleşen tortu nedeniyle tıkanmışa benziyor.
Phuong 48’deki karışım pompasının tortu sertleşme döngüsü yaklaşık ½ ay kadardır.
Anh 101’deki tortu sertleşme döngüsü yaklaşık 1,5 ay kadardır.
(2) Tortuya bağlı olarak merkezkaç pompa paletinin direnci ciddi ölçüde artmakta ve karışım pompasının gücü azalmakta ve bu da yüksek elektrik tüketimine yol açmaktadır.
(3) Vanalar, eklemler, eğimli eklemler gibi akışkan direnci nispeten yüksek olan parçalardaki veya noktalardaki tortu, geçirmezliği azaltarak hatalı ölçüm yapılmasına neden olmaktadır.
(4) Normal koşullar altında 2-1 ısıtma ekipmanlarındaki tortulanma hızı boru hattındakinden daha yüksektir ve ısıtma verimliliğindeki düşüşle ifade edilir. Aynı miktardaki petrolün işlendiği koşullardaki veriler göstermektedir ki karışımdaki akışkan sıcaklığı ve 2-1 ısıtma ekipmanlarındaki ısıtma hızı değişmemektedir. Anh 101 istasyonunun sıcaklığı 3 ayda 100C’nin ve Da Dong istasyonunun ise 150C’nin üzerinde düşüş göstermiştir. Bu da ısıtma ekipmanlarında oluşan tortu miktarı ve ısıtma hızı üzerinde gerçekten etkili olduğunu göstermektedir.
2.2 Saha deneyi seçeneği Phuong 48 transit deneyi:
1. Kimyasallar kullanılarak tortu oluşumunun önlenmesi deneyi
2. Elektronik teknikler kullanılarak tortu oluşumunun önlenmesi deneyi (1) Anh Nhi Lien 3-fazlı separatör:
1. Elektronik teknikler kullanılarak tortu oluşumunun önlenmesi deneyi
10 2.3 Saha sonuçlarının analizi
2.3.1 Phuong 48 transit istasyonunda gerçekleştirilen deney (1) Kimyasal deney
Süre: 7/10/2002 - 2/12/2002 (Bkz. Şek. 2-8)
Pompa istasyonu
Şek 2-8: Küçük yuvarlak teknolojik çevrimdeki kimyasal besleme yerlerinin seçilmesi
(1) Karışım grubundaki numunelerin tortu durumlarının karşılaştırılması
Tarih: 7/10/2002 0,2421 g/cm2 ay
kimyasal beslenmeden önceki tortulanma hızı
Tarih: 8/11/2002 20mg/L
0,0115 g/cm2 /ay kimyasal beslenmeden önceki tortulanma hızı
Tarih: 2/12/2002 10mg/L
0,0203 g/cm2 / ay kimyasal beslenmeden önceki tortulanma hızı Şek. 2-9: Karışım pompasındaki numunelerin tortu durumlarının karşılaştırılması
Ortam numunesi
Daha az miktarda petrol suyu
Üretim kuyusu 3-1
Kuyu grubu
Kimyasal besleme pompası
Ortam numunesi Kimyasal
besleme noktası
2-1
N- í ctrén
(2) Isıtma fırınındaki numunelerdeki tortulaşmanın karşılaştırılması. (Şek. 2-10)
Tarih: 28/9/2002 0,0683 g/cm2 / ay kimyasal beslenmeden önceki tortulanma hızı (3) Alt sonuç:
Tarih: 8/11/2002 20mg/L
0,0203 g/cm2 / ay kimyasal beslenmeden önceki tortulanma hızı
Tarih: 2/12/2002 10mg/L
0,0215 g/cm2 / ay kimyasal
beslenmeden önceki tortulanma hızı
Yukarıdaki fotoğraflar, ekipman sistemine tortu giderici kimyasal beslendikten sonra tortulanma hızının düştüğünü ve beslenen miktar arttıkça daha belirgin bir sonuç ortaya çıktığını ancak tortu oluşumunun ortadan kaldırılamadığını göstermektedir.
2. Scalewatcher elektronik cihazı kullanılarak gerçekleştirilen tortu giderme deneyi: 7/10/2002 - 2/12/2002.
Pompa istasyonu Şek 2-11: Elektronik tortu giderme cihazının yerleştirilmesi
Ortam numunesi
Üretim kuyusu 3-1
Kuyu grubu
Daha az miktarda petrol suyu Elektronik tortu giderme
Ortam numunesi
2-1Atık Su
12 Şek. 2-12: Üretim sistemine elektronik tortu giderme cihazının kurulumu sırasında
çekilen saha fotoğrafı
(1) Karışım pompasındaki deney plakasının tortulanma durumlarının karşılaştırılması 11/12/2002 tarihinde Phuong 48’de kimyasal tortu giderme işlemi sonlandırıldı ve elektronik tortu giderme cihazı takıldı. 24/12/2002 tarihinde 2 Numaralı karışım pompası filtresine bir deney bileziği takıldı ve bu bilezik 6/3/2003 tarihinde çıkarıldı.
Tarih: 7/10/2002 Kimyasal beslemeden önce hız: 0,2424 g/cm2
/ay
Tarih: 2/12/2002 Kimyasal beslemeden sonra hız: 0,0203 g/cm2
/ay
Tarih: 6/3/2003 Elektronik tortu giderme cihazı
kurulduktan sonra:
tortulanma gözlenmedi
Şek. 2-13: Karışım pompasındaki numunelerin karşılaştırılması
Şek. 2-14: Elektronik tortu giderme cihazı varlığında numunelerin durumu: numunelerin yüzeylerinde siyah, pürüzsüz, homojen ve sıkı bir koruyucu katmanı
gözlenmiştir
Şek. 4-12’de Karışım pompasındaki deney numunelerinin üzerinde tortu oluşmakla kalmayıp aynı zamanda ciddi bir korozyon ve pasın da oluştuğu görülmektedir. Bunlar üretim boru hattının beklenen yaşam ömrünü ciddi ölçüde kısaltacaktır.
Scalewatcher elektronik tortu giderme cihazı kullanıldıktan sonra borularda herhangi bir tortu oluşmadığı gibi numune yüzeyinde tortu ve pas oluşumunu önleyen ve borunun yaşam ömrünü koruyan bir koruyucu katman oluştu.
(2) Isıtma fırınındaki numunelerin üzerindeki tortulaşmanın karşılaştırılması
Tarih: 28/9/2002 Kimyasal beslemeden önce tortulaşma hızı:
0,0683 g/cm2 /ay
Tarih: 2/12/2002 Kimyasal beslemeden sonra tortulaşma hızı 10mg/L: 0,0215 g/cm2 /ay
Elektronik tortu giderme cihazı kurulduktan sonra:
tortulanma gözlenmedi
Şek. 2-15: Isıtma fırınındaki test plakasının üzerindeki tortunun karşılaştırılması (3) Karışım pompasının 3 Numaralı filtresine ait numunelerin üzerindeki tortu
gideriminin karşılaştırılması
17/3/2003 tarihinde Phuong 48 transit istasyonunda karışım pompasının 3 Numaralı filtresine bir tortu deney bileziği takıldı ve 22/4/2003 tarihinde bu
14 Şek. 2-16: Karışım pompasının 3 Numaralı filtresindeki numunelerin üzerindeki tortulaşmanın karşılaştırılması
Numune yüzeyinde siyah, pürüzsüz, homojen ve sıkı bir koruma katmanı oluştu.
(4) İyon konsantrasyonunun karşılaştırılması
Tablo 2-1: Phuong 48 transit istasyonunda kimyasallar kullanıldıktan önce ve sonra karışımdaki iyonlar
Numune sahası ve gün Analiz
maddesi
Phuong 48 Transit İstasyonundaki karışım suyu
29/9/2002 9/11/2002 24/2/2003
Ca2+ (g/ml) 10 16.4 23.8
Mg2+ (g/ml) 18.7 17.8 21.6
Not Kimyasal
beslenmeden önce
Kimyasal beslendikten
sonra
Elektronik cihaz kullanıldıktan sonra
Sudaki tortu pozitif iyon içeriği önceki haline göre artmıştır ve bu da tortu önleyici kimyasalın suyun içerisindeki Ca ve Mg iyonlarının karbonat oluşturmalarına izin vermediğini ve Ca ve Mg elementlerinin suda yalnızca iyon formunda kaldığını göstermiştir. Scalewatcher elektronik tortu giderme cihazı ile molekül girişim alanı Ca vµ Mg iyonlarının kristal oluşturmasını önlemektedir ve sonuçlar çok daha açıktır.
(5) Deneyden önce ve sonra basınçların karşılaştırılması
Tablo 2-2 : Phuong 48 Transit İstasyonunda gerçekleştirilen deneyden önce ve sonra basınçların ve kuru karışım pompası (susuz) basınçlarının
karşılaştırılması
(birim Mpa) Phuong 48
Test edilen
Deneyden önce Kimyasal deneyden sonra
Elektronik cihaz kullanımından sonra Karışım
pompalama basıncı
Kuru karışım pompalam a basıncı
Karışım pompalama basıncı
Kuru karışım pompalam a basıncı
Karışım pompalama basıncı
Kuru karışım pompalama basıncı Phuong 48
İstasyonu
1.90 1.30 2.20 1.65 2.20 1.60
(6) Tortu giderme etkinliğinin karşılaştırılması
Tablo 2-3: Phuong 48 Transit İstasyonundaki Karışım Pompalama İstasyonu ve Isıtma Fırınındaki tortulaşmanın incelenmesi
İnceleme sahası Tortu miktarı (g/cm2
/ay) Tortu
önleme (%)
Açıklama Arıtma
öncesi
Arıtma sonrası Phuong 48 transit
istasyonundaki karışım pompalama istasyonu
0.2421
0.0115 95.2 Tortulaşma önleyici kimyasal 20 mg/L 0.0203 91.6 Tortulaşma önleyici kimyasal 10 mg/L
0 100 Scalewatcher
Phuong 48 transit istasyonundaki
ısıtma fırını 0.0683
0.0203 70.3 Tortulaşma önleyici kimyasal 20 mg/L 0.0215 68.5 Tortulaşma önleyici kimyasal 10 mg/L
0 100 Scalewatcher
2.3.2 Anh Nhi Lien petrol sahasında gerçekleştirilen deney Elektronik cihaz kullanılarak yapılan tortu giderme deneyi Süre: 13/12/2002 - 4/2003
Tortulaşma inceleme sahası: tortulaşmanın ciddi boyutta olduğu karışım pompası
Elektronik tortu giderme cihazının kurulması
Çık. pompa
Üretim kuyusu Petrol pompası
Regulatör
Kuyu grubu Karışım
suyu fırını
Kar. pom Ortam numunesi
3-fazlı separatör
16 (1) Karışım pompalama istasyonundaki numunelerdeki tortu durumunun karşılaştırılması
13/12/2002 tarihinde Anh Nhi Lien’e elektrikli tortu giderme cihazı takıldı ve deney numuneleri alındı ve karışım pompasının 2 numaralı filtresine tortu sayacı takıldı ve 6/3/2003 tarihinde numuneler alındı.
(24/12/2002 - 6/3/2003)
Şek. 2-18: Karışım pompasının 2 numaralı filtresinden alınan numunelerdeki tortulaşma Patlama ve yangın korumasına uygundur. Müşteri patlamaya karşı dirençli bir
kutu monte etmiş. Elektrik devresinde sorun olduğundan ve elektrik kesildiğinden dolayı elektronik tortu giderme cihazı 13/12/2002 - 24/2/2003 tarihleri arasında normal olarak çalışamamış olabilir ve bu tarihlerde alınan tortu giderme kayıtları ve tortu göstergesi doğru sonuçları göstermiyor olabilir. 2 numaralı karışım pompasında tortulanma kalmıştır.
24/2/2003 tarihinde sorun giderildikten sonra tortu giderme cihazı normal çalışmaya başladı. 2 numaralı karışım pompasına deney bileziği yeniden takıldı ve 22/4/2003 tarihinde numuneler alındı.
6/3/2003 - 22/4/2003
Deney göstergesinin üzerinde siyah, pürüzsüz, homojen ve sıkı bir koruma katmanı oluştu.
Şek. 2-19: Karışım pompasının 2 numaralı filtresindeki deney bileziğinin durumu 2-4 : Deneyin tekrarlanması
- Elektronik tortu giderme cihazının kullanımı şunları göstermiştir:
(1) Su kalitesi değiştikçe ve suyun sertliği arttıkça tortu giderme kimyasallarının daima değiştirilmesi gerekmektedir.
(2) İnsanlar için toksisite ve boru hattı içinse korozyona neden olmaktadır.
(3) Tortu giderme kimyasalları belli bir seviyede çevre kirliliğine neden olmaktadır.
- Elektronik tortu giderme cihazı kompleks frekans düzenleyici sinyaller üretmektedir.
(1) Su kalitesinde herhangi bir kimyasal değişiklik olmamakta ve sudaki mineraller sonuçta stabil tortulaşma olacak şekilde sabit tutulabilmektedir.
(2) İnsan ve çevre açısından kimyasal kirlilik ve toksisite oluşturmamaktadır.
(3) Korozyon önleyici maddelerin uygun olmayan kullanımına bağlı ciddi korozyon oluşmamaktadır.
18 Saha deneyi analizi elektronik tortu giderme cihazının kullanılmasının çeşitli iyonların neden olduğu tortu oluşumuna karşı etkin bir şekilde savaşabildiğini ve ayrıca boru yüzeyinde korozyon önleyici, pas önleyici, siyah renkli bir koruyucu tabaka oluşturduğunu göstermiştir.
Ayrıca bu tip cihazlar takıldıktan sonra günlük bakıma gerek duymaz ve insan gücü ihtiyacını azaltır ve aynı zamanda çevre kirliliğine de yol açmaz.
Elektronik tortu giderme cihazının kullanıldıkça başarı ihtimalinin çok yüksek olduğu söylenebilir.
3. Uygulama başarıları 3.1 Uygulama kapsamı
Cat Lam petrol sahasında gerçekleştirilen saha deneyi karışım su borusu parçasında ve petrol toplama sisteminde tortulaşmanın önlendiğini tasdiklemiştir. Avrupa ve Amerika’da bu cihazların ham petrol işlemesinde veya örneğin petrol toplama şebekesindeki karışım suyu ikmal sisteminde, ısıtma fırınında, petrokimya rafinerindeki ısı eşanjörlerinde uygulandığında başarılı olduğu görülmüştür.
3.2 Sonuçların analizi 3.2.1 Hazırlık maliyeti (1) Tortu önleyici kimyasal
Bir ton kimyasal için 12.000 USD ve genel kullanım için 20 ppm
konsantrasyon için yılda 23,7 ton ve toplamda 280.440 USD gerekmektedir.
Tablo 3-1: Tortu oluşumunun önlenmesinde kimyasal tüketimi tablosu
Mad de
Anh Nhi Lien petrol sahası
Phuong 48 petrol sahası
Toplam Maliyet 0,000 Çin
para birimi Kimyasal miktarı (m3) 2900 1100 4000
Giriş Konsantrasyon (ppm) 20 20 0.08 0.096
Günlük tüketim miktarı (t)
0.058 0.022
Normal
Konsantrasyon (ppm) 15 15 0.06 0.072
Günlük tüketim miktarı (t)
0.0435 0.0165
Yıllık tüketim miktarı (t) 17.1825 6.5175 23.7 28.44 (2) İnsan gücü maliyeti: günde 3 vardiya gideri: 85,00 Çin para birimi; toplam
30.000 Çin para birimi civarındadır.(C.c 30.000).
3.2.2 Uygulama sonrası maliyet
(1) Scalewatcher elektronik cihazının satın alma fiyatı: C.c 30.000 – 200.000 civarında (boru çaplarına ve teknolojilere göre farklılık gösterir); dayanıklılık (sorunsuz/kazasız): yaklaşık 10 yıl.
(2) Yıllık tüketim: yaklaşık 10 kWh. Cc 1,0 per 1 kWh başına Cc 1,0 endüstriyel güç fiyatına göre yıllık maliyet: 10 yılda Cc 10,00 ve Cc 100,00 olacaktır.
3.2.3 Maliyet karşılaştırması
C¸t L©m petrol sahasındaki Anh Nhi Lien ve Phuong 48 petrol fabrikaları için hesaplandığı üzere yatırılan fon 1 yıl içerisinde geri kazanılabilir.
Böylelikle 10 yıl içerisinde yılda ortalama Cc 294.000 olacak şekilde 10 yılda Cc 2.940.000 tasarruf edilebilir.
Yukarıda bahsedilenler elektronik tortu giderme cihazının yatırılan fonu ciddi ölçüde geri kazandırdığını göstermektedir. Çevre faktörü de hesaba katıldığında elde edilen tasarruf muazzam boyuta ulaşmaktadır (çevre kirliliği durumunda).
3.3 Uygulamanın genişletilmesinin karşılaştırılması
(1) Tortu giderici kimyasal kullanımı; bu, su ortamı ve petrol sahaları arasındaki farkla sınırlı kalacaktır (farklı petrol sahaları için farklı kimyasalların hazırlanması gerekir). Tek bir preparasyonla tüm petrol sahalarına uygulama yapılamamaktadır.
(2) Elektronik cihazın yaydığı frekans düzenleyici sinyaller suyun kalitesine ve petrol sahası karakteristiğine bağlı olmamakla birlikte tortunun önlenmesinde çoğunlukla moleküler farklılık kullanılır. Bu, her türlü petrol sahasında ve ekipmanda ve farklı endüstrilerin sistemlerinde tatmin edici olabilir. Bu nedenle uygulama başarıları sınırsız olabilmektedir.
Mehmet Ali KARS
Scalewatcher TÜRKİYE Su Arıtma Sistemleri
A.nafiz Gürman mah.gürpınar sk.
Simtaş 1.Blok No :17/1 Merter / İstanbul Tel : +90 850 346 46 36 Fax : +90 850 346 46 36 Gsm : +90 505 092 84 22
info@scalewatcherturkey.com www.scalewatcherturkey.com www.scalewatcher.com www.swturkiye.com
