MARDİN ÇİMENTO SANAYİİ VE TİCARET A.Ş. 31 MART 2009 TARİHİ İTİBARİYLE SPK NIN SERİ: XI NO: 29 SAYILI TEBLİĞİNE GÖRE HAZIRLANAN FİNANSAL TABLOLAR

(1)

MARDİN ÇİMENTO

SANAYİİ VE TİCARET A.Ş.

31 MART 2009 TARİHİ İTİBARİYLE SPK’NIN SERİ: XI NO: 29 SAYILI TEBLİĞİNE GÖRE HAZIRLANAN FİNANSAL TABLOLAR

(2)

İÇİNDEKİLER SAYFA BİLANÇO ... 1-2 GELİR TABLOSU-KAPSAMLI GELİR TABLOSU... 3-4

ÖZKAYNAK DEĞİŞİM TABLOSU... 5

NAKİT AKIM TABLOSU ... 6-7 MALİ TABLOLARA İLİŞKİN NOTLAR ... 8-62 NOT 1 ŞİRKETİN ORGANİZASYONU VE FAALİYET KONUSU ... 8

NOT 2 FİNANSAL TABLOLARIN SUNUMUNA İLİŞKİN ESASLAR ... 8-24 NOT 3 BÖLÜMLERE GÖRE RAPORLAMA... 25

NOT 4 NAKİT VE NAKİT BENZERLERİ... 25

NOT 5 FİNANSAL YATIRIMLAR ... 26

NOT 6 FİNANSAL BORÇLAR ... 27

NOT 7 TİCARİ ALACAK VE BORÇLAR ... 28

NOT 8 DİĞER ALACAK VE BORÇLAR ... 29

NOT 9 STOKLAR... ... 29

NOT 10 MADDİ DURAN VARLIKLAR ... 30-32 NOT 11 MADDİ OLMAYAN DURAN VARLIKLAR ... 32-33 NOT 12 DEVLET TEŞVİK VE YARDIMLARI... 33

NOT 13 KARŞILIKLAR, KOŞULLU VARLIK VE YÜKÜMLÜLÜKLER... 34

NOT 14 TAAHHÜTLER VE ZORUNLULUKLAR... .. 34

NOT 15 ÇALIŞANLARA SAĞLANAN FAYDALAR... 34-35 NOT 16 DİĞER VARLIK VE YÜKÜMLÜLÜKLER... 36

NOT 17 ÖZKAYNAKLAR ... 37-39 NOT 18 SATIŞLAR VE SATIŞLARIN MALİYETİ ... 39

NOT 19 PAZARLAMA, SATIŞ VE DAĞITIM GİDERLERİ, GENEL YÖNETİM GİDERLERİ... 40

NOT 20 DİĞER FAALİYETLERDEN GELİR/GİDERLER ... 41

NOT 21 FİNANSAL GELİRLER... 42

NOT 22 FİNANSAL GİDERLER... 42

NOT 23 VERGİ VARLIK VE YÜKÜMLÜLÜKLERİ (ERTELENMİŞ VARLIK VE YÜKÜMLÜLÜKLER DAHİL) ... 43-46 NOT 24 HİSSE BAŞINA KAZANÇ ... 46

NOT 25 İLİŞKİLİ TARAF AÇIKLAMALARI ... 47-51 NOT 26 FİNANSAL ARAÇLARDAN KAYNAKLANAN RİSKLERİN NİTELİĞİ VE DÜZEYİ ... 51-59 NOT 27 FİNANSAL ARAÇLAR ... 60-61 NOT 28 BİLANÇO TARİHİNDEN SONRAKİ OLAYLAR ... 61

NOT 29 FİNANSAL TABLOLARI ÖNEMLİ ÖLÇÜDE ETKİLEYEN YA DA FİNANSAL TABLOLARIN AÇIK, YORUMLANABİLİR VE ANLAŞILABİLİR OLMASI AÇISINDAN AÇIKLANMASI GEREKEN DİĞER HUSUSLAR ... 62

(3)

MARDİN ÇİMENTO SANAYİİ VE TİCARET A.Ş.

BAĞIMSIZ DENETİMDEN GEÇMEMİŞ

31 MART 2009 TARİHİ İTİBARİYLE BİLANÇO

(Tüm tutarlar, Türk Lirası (TL) olarak gösterilmiştir)

Bağımsız Denetimden

Geçmemiş

Bağımsız Denetimden Geçmiş

Dipnot 31 Mart 31 Aralık

Referansları 2009 2008

VARLIKLAR

Dönen Varlıklar 134.807.628 101.000.574 Nakit ve Nakit Benzerleri 4 71.766.661 30.943.698

Finansal Yatırımlar 5 5.805.867 5.886.922

Ticari Alacaklar 7 25.945.306 26.416.958

Diğer Alacaklar 8 586.772 1.242.463

Stoklar 9 22.230.201 25.850.662

Diğer Dönen Varlıklar 16 8.472.821 10.659.871

Cari Olmayan / Duran Varlıklar 147.002.745 146.007.667 Finansal Yatırımlar 5 23.212.064 20.908.064 Maddi Duran Varlıklar 10 123.325.014 124.653.392 Maddi Olmayan Duran Varlıklar 11 250.777 240.694

Diğer Duran Varlıklar 16 214.890 205.517

TOPLAM VARLIKLAR 281.810.373 247.008.241

(4)

BAĞIMSIZ DENETİMDEN GEÇMEMİŞ

31 MART 2009 TARİHİ İTİBARİYLE BİLANÇO

Bağımsız Denetimden

Geçmemiş

Bağımsız Denetimden Geçmiş

Dipnot 31 Mart 31 Aralık

KAYNAKLAR Referansları 2009 2008

Kısa Vadeli Yükümlülükler 85.514.066 22.072.640

Finansal Borçlar 6 6.353.612 6.495.809

Ticari Borçlar 7 8.697.713 8.842.458

Diğer Borçlar 8 58.281.385 1.681.151

- Ödenecek Temettü 56.820.080 130.482

- Diğer Borçlar 1.461.305 1.550.669

Dönem Karı Vergi Yükümlülüğü 23 7.119.371 3.638.570

Borç Karşılıkları 13 574.036 474.036

Çalışanlara Sağlanan Faydalara İlişkin

Karşılıklar 15 738.181 649.429

Diğer Kısa Vadeli Yükümlülükler 16 3.749.768 291.187

Uzun Vadeli Yükümlülükler 3.833.225 4.392.640 Çalışanlara Sağlanan Faydalara İlişkin

Karşılıklar 15 2.119.297 2.012.666

Ertelenmiş Vergi Yükümlülüğü 23 1.713.928 2.379.974

ÖZKAYNAKLAR 192.463.082 220.542.961

Ödenmiş Sermaye 17 90.515.700 90.515.700

Hisse Senetleri İhraç Primleri 23.430 23.430

Kardan Ayrılan Kısıtlanmış Yedekler 17 57.900.601 46.188.479

Geçmiş Yıllar Karı 17 15.413.534 15.413.534

Net Dönem Karı 28.609.817 68.401.818

TOPLAM KAYNAKLAR 281.810.373 247.008.241

(5)

BAĞIMSIZ DENETİMDEN GEÇMEMİŞ 31 MART 2009 TARİHİNDE SONA EREN DÖNEME AİT GELİR TABLOSU

Bağımsız Denetimden Geçmemiş

Bağımsız Sınırlı Denetimden Geçmiş

1 Ocak- 1 Ocak-

Dipnot 31 Mart 31 Mart

Referansları 2009 2008

FAALİYETLER

Satış Gelirleri 18 66.722.817 40.833.614

Satışların Maliyeti (-) 18 (30.542.495) (20.914.737)

BRÜT KAR 36.180.322 19.918.877

Pazarlama, Satış ve Dağıtım Giderleri (-) 19 (3.557.782) (2.214.894) Genel Yönetim Giderleri (-) 19 (3.514.940) (2.799.739)

Araştırma ve Geliştirme Giderleri (-) 19 (84.291) -

Diğer Faaliyet Gelirleri 20 291.454 75.277

Diğer Faaliyet Giderleri (-) 20 (580.141) (134.054)

FAALİYET KARI 28.734.622 14.845.467

Finansal Gelirler 21 8.933.422 6.400.752

Finansal Giderler (-) 22 (2.458.126) (1.104.844)

VERGİ ÖNCESİ KAR 35.209.918 20.141.375

Vergi Gelir/Gideri (6.600.101) (3.893.949)

Dönem Vergi Gelir/Gideri 23 (7.266.147) (4.709.408)

Ertelenmiş Vergi Geliri/Gideri 23 666.046 815.459

DÖNEM KARI 28.609.817 16.247.426

Hisse başına kazanç 24 0,32 0,18

(6)

BAĞIMSIZ DENETİMDEN GEÇMEMİŞ 31 MART 2009 TARİHİNDE SONA EREN DÖNEME AİT GELİR TABLOSU

1 Ocak- 1 Ocak-

Dipnot 31 Mart 31 Mart

Referansları 2009 2008

DÖNEM KARI 28.609.817 16.247.426

Diğer Kapsamlı Gelir:

Finansal varlıklar değer artış fonundaki değişim ^- ^- ^-

Duran varlıklar değer artış fonundaki değişim ^- ^- ^-

Finansal riskten korunma fonundaki değişim ^- ^- ^-

Yabancı para çevrim farklarındaki değişim ^- ^- ^-

Emeklilik planlarından aktüeryal kazanç ve kayıplar

- - -

Özkaynak yöntemiyle değerlenen ortaklıkların

diğer kapsamlı gelirlerinden paylar ^- ^- ^-

Diğer kapsamlı gelir kalemlerine ilişkin vergi gelir/giderleri

- - -

DİĞER KAPSAMLI GELİR (VERGİ SONRASI)

- - -

TOPLAM KAPSAMLI GELİR - 28.609.817 16.247.426

Toplam Kapsamlı Gelirin Dağılımı:

Azınlık payları - - -

Ana ortaklık payları - 28.609.817 16.247.426

(7)

MARDİN ÇİMENTO SANAYİİ VE TİCARET A.Ş.

BAĞIMSIZ DENETİMDEN GEÇMEMİŞ 31 MART 2009 TARİHİNDE SONA EREN DÖNEME AİT ÖZKAYNAK DEĞİŞİM TABLOSU

Dipnot Referansları

Ödenmiş Sermaye

Sermaye Düzeltmesi

Farkları

Hisse Senetleri İhraç Primleri

Kardan Ayrılan Kısıtlanmış

Yedekler

Geçmiş Yıllar Karı

Toplam

1 Ocak 2008 itibariyle bakiye 73.144.000 5.523.033 23.430 30.688.474 119.970.414 229.349.351 Sermaye artışı 17.371.700 (5.523.033) - - (11.848.667) - Ödenen temettüler - - - - (77.208.209) (77.208.209) Dönem Karı - - - - 16.247.426 16.247.426

31 Mart 2008 itibariyle bakiye 17 90.515.700 - 23.430 30.688.474 47.160.964 168.388.568

1 Ocak 2009 itibariyle bakiye 90.515.700 - 23.430 46.188.479 83.815.352 220.542.961 Transferler - - - 11.712.122 (11.712.122) - Ödenen temettüler - - - - (56.689.696) (56.689.696) Dönem Karı - - - - 28.609.817 28.609.817

31 Mart 2009 itibariyle bakiye 17 90.515.700 - 23.430 57.900.601 44.023.351 192.463.082

(8)

BAĞIMSIZ DENETİMDEN GEÇMEMİŞ 31 MART 2009 TARİHİNDE SONA EREN DÖNEME AİT NAKİT AKIM TABLOSU

1 Ocak- 1 Ocak-

İşletme faaliyetlerinden elde edilen Dipnot 31 Mart 31 Mart

nakit akımları Referansları 2009 2008

Dönem karı 28.609.817 16.247.426

- Gelir vergisi gideri 23 6.600.101 3.893.949

- Finansal yatırımların yeniden değerlemesinden

kaynaklanan zarar 22 81.055 753.371

- İştirak karlarından elde edilen paylar 21 (2.304.000) (1.283.839)

- Finansal gelirler 21 (1.284.303) (2.689.380)

- Finansal giderler 22 222.881 214.229

- Kıdem tazminatı karşılığı 15 106.631 196.954

- Kullanılmamış izin karşılığı 15 (77.210) 138.619

- Dava karşılığı 13 100.000 -

- Duran varlıkların amortisman ve itfa payları 10-11 2.436.201 2.165.778 - Enerji iadeleri gelir tahakkuku 16 (3.701.361) (1.708.349)

30.789.812 17.928.758

İşletme sermayesinde gerçekleşen değişimler

Ticari alacaklardaki (artış) 471.652 1.682.134

Stoklardaki (artış) 3.620.461 (7.910.761)

Diğer alacaklar ve dönen varlıklardaki azalış 6.544.102 (356.584)

Ticari borçlardaki artış / (azalış) (144.745) 1.191.824

Diğer borçlar, Diğer duran Varlıklar ve gider

tahakkuklarındaki (azalış) 3.593.655 5.557.976

44.874.937 18.093.347

Ödenen gelir vergisi 23 (3.785.346) (2.166.514)

Ödenen faizler (356.250) (298.532)

Ödenen kıdem tazminatı 15 (67.947) -

Faaliyetlerden elde edilen nakit 40.665.394 15.628.301

(9)

BAĞIMSIZ DENETİMDEN GEÇMEMİŞ 31 MART 2009 TARİHİNDE SONA EREN DÖNEME AİT NAKİT AKIM TABLOSU

1 Ocak- 1 Ocak-

Yatırım faaliyetlerinden elde edilen Dipnot 31 Mart 31 Mart

nakit akımları Referansları 2009 2008

Finansal varlık alımından kaynaklanan nakit çıkışı - (649.062)

Alınan faizler 21 1.284.303 2.689.380

Maddi duran varlık alımı amacıyla yapılan ödemeler 10 (1.088.826) (6.770.117)

Maddi olmayan duran varlık alımı 11 (29.080) (757)

Yatırım faaliyetlerinde (kullanılan)/elde edilen

net nakit 166.397 (4.730.556)

Alınan krediler 4.687.917 3.500.000

Kredi geri ödemeleri (4.696.745) (4.000.000)

Finansman faaliyetlerinde (kullanılan)

net nakit (8.828) (500.000)

Nakit ve nakit benzerlerindeki (azalış) 40.822.963 10.397.745 Dönem başı nakit ve nakit benzerleri 4 30.943.698 66.919.445

Dönem sonu nakit ve nakit benzerleri 4 71.766.661 77.317.190

(10)

BAĞIMSIZ DENETİMDEN GEÇMEMİŞ 31 MART 2009 TARİHİ İTİBARİYLE FİNANSAL TABLOLARA İLİŞKİN DİPNOTLAR

1. ŞİRKETİN ORGANİZASYONU VE FAALİYET KONUSU

Mardin Çimento Sanayii ve Ticaret A.Ş. (“Şirket”) 2 Haziran 1969 tarihinde Türkiye Çimento Sanayii Türk Anonim Şirketi önderliğinde kurulmuş ve üretim faaliyetlerine 1975 yılında başlamıştır. Şirket’in fiili faaliyet konusu klinker, çimento üretimi ve satışını gerçekleştirmektir. Şirket’in kanuni merkez adresi Savur Yolu 6’ncı km. Mardin’dir. Şirket ana ortağı ve esas kontrolü elinde bulunduran taraf %55,85 oranında Ordu Yardımlaşma Kurumu’dur. Ordu Yardımlaşma Kurumu (OYAK), özel hukuk hükümlerine tabi, mali ve idari bakımdan özerk, tüzel kişiliği haiz bir kuruluş olup, 1 Mart 1961 tarihinde 205 sayılı yasa ile kurulmuştur. TSK mensuplarının “yardımlaşma ve emeklilik fonu” olan OYAK, anayasamızın öngördüğü sosyal güvenlik anlayışı içinde, üyelerine çeşitli hizmet ve faydalar sağlamaktadır. OYAK’ın sanayi, finans ve hizmet sektörlerinde faaliyet gösteren 50’yi aşkın doğrudan ve dolaylı iştiraki de bulunmaktadır. OYAK ile ilgili detaylı bilgilere resmi internet sitesi olan (www.oyak.com.tr) adresinden ulaşılabilmektedir.

Şirketin hisse senetleri 1987 yılından itibaren İstanbul Menkul Kıymetler Borsası' nda işlem görmektedir.

31 Mart 2009 ve 2008 tarihleri itibariyle Şirket’in satılmaya hazır finansal yatırımlar içinde takip ettiği hisse senedi yatırımlarının detayı aşağıdaki gibidir:

Sermayedeki pay oranı (%)

Kuruluş ve

faaliyet yeri 31 Mart 2009 31 Aralık 2008 Ana faaliyeti

Şirket

Omsan Lojistik İstanbul %12,80 %12,80 Lojistik Şirket’in kayıtlı sermaye tavanı 200.000.000 TL’dir (31 Aralık 2008: 200.000.000 TL).

31 Mart 2009 tarihi itibariyle Şirket’de çalışan ortalama personel sayısı 319 kişidir (31 Aralık 2008: 320 kişi).

Ödenecek temettü:

25 Mart 2009 tarihinde yapılan olağan genel kurul sonucu, 2008 yılı karına ait toplam 56.689.695,60 TL tutarında brüt, 48.186.241,26 TL net temettünün 29 Mayıs 2009 tarihi itibariyle nakit olarak dağıtılmasına karar verilmiştir.

Mali tabloların onaylanması:

Mali tablolar, Yönetim Kurulu tarafından 29 Nisan 2009 tarihinde onaylanmış ve yayınlanması için yetki verilmiştir. Genel Kurul’un mali tabloları değiştirme yetkisi bulunmaktadır.

2. FİNANSAL TABLOLARIN SUNUMUNA İLİŞKİN ESASLAR 2.1 Sunuma İlişkin Temel Esaslar

Finansal tabloların hazırlanış temelleri ve belirli muhasebe politikaları

Şirket, yasal defterlerini ve kanuni mali tablolarını Türk Ticaret Kanunu (“TTK”) ve vergi mevzuatınca belirlenen muhasebe ilkelerine uygun olarak tutmakta ve hazırlamaktadır.

(11)

2. FİNANSAL TABLOLARIN SUNUMUNA İLİŞKİN ESASLAR (devamı) 2.1 Sunuma İlişkin Temel Esaslar (devamı)

Finansal tabloların hazırlanış temelleri ve belirli muhasebe politikaları (devamı)

Sermaye Piyasası Kurulu (“SPK”), Seri: XI, No: 29 sayılı “Sermaye Piyasasında Finansal Raporlamaya İlişkin Esaslar Tebliği” ile işletmeler tarafından düzenlenecek finansal raporlar ile bunların hazırlanması ve ilgililere sunulmasına ilişkin ilke, usul ve esasları belirlemektedir. Bu Tebliğ, 1 Ocak 2008 tarihinden sonra başlayan hesap dönemlerine ait ilk ara finansal tablolardan geçerli olmak üzere yürürlüğe girmiştir ve bu Tebliğ ile birlikte Seri: XI, No: 25 "Sermaye Piyasasında Muhasebe Standartları Hakkında Tebliğ" yürürlükten kaldırılmıştır. Bu tebliğe istinaden, işletmeler finansal tablolarını Avrupa Birliği tarafından kabul edilen haliyle Uluslararası Finansal Raporlama Standartları (“UMS/UFRS”) göre hazırlamaları gerekmektedir. Ancak Avrupa Birliği tarafından kabul edilen UMS/UFRS’nin Uluslararası Muhasebe Standartları Kurulu (“UMSK”) tarafından yayımlananlardan farkları Türkiye Muhasebe Standartları Kurulu (“TMSK”) tarafından ilan edilinceye kadar UMS/UFRS’ler uygulanacaktır. Bu kapsamda, benimsenen standartlara aykırı olmayan, TMSK tarafından yayımlanan Türkiye Muhasebe/Finansal Raporlama Standartları (“TMS/TFRS”) esas alınacaktır.

Avrupa Birliği tarafından kabul edilen UMS/UFRS’nin UMSK tarafından yayımlananlardan farkları TMSK tarafından ilan edilinceye kadar, finansal tablolar SPK Seri: XI, No: 29 sayılı tebliği çerçevesinde UMS/UFRS’ye göre hazırlanmaktadır. İlişikteki finansal tablolar ve dipnotlar, SPK tarafından 14 Nisan 2008 tarihli duyuru ile uygulanması zorunlu kılınan formatlara uygun olarak sunulmuştur. Bu kapsamda geçmiş dönem mali tablolarında bazı sınıflamalar yapılmıştır.

Mali tablolar, bazı finansal araçların yeniden değerlenmesi haricinde, tarihi maliyet esasına göre hazırlanmaktadır.

Kullanılan para birimi

Şirket, mali tablolarını faaliyette bulunduğu temel ekonomik çevrede geçerli olan para birimi (fonksiyonel para birimi) TL cinsinden sunmuştur. 5083 sayılı “Türkiye Cumhuriyeti Devletinin Para Birimi Hakkında Kanun” (5083 sayılı Kanun) ile Türkiye Cumhuriyeti Devleti’nin para biriminin ismi Yeni Türk Lirası (YTL), alt birimi ise Yeni Kuruş (YKR) olarak tanımlanmıştır. Diğer taraftan Bakanlar Kurulu’nun Yeni Türk Lirası ve Yeni Kuruşta Yer Alan Yeni İbarelerinin Kaldırılmasına ve Uygulama Esaslarına İlişkin Bakanlar Kurulu Kararı”nın eki Karar ile Türkiye Cumhuriyeti Devletinin Para birimi olan YTL ve YKR’de yer alan “Yeni” ibareleri 01.01.2009 tarihinden itibaren yürürlükten kaldırılmıştır.Bu sebeple ekli mali tablolar TL cinsinden hazırlanmıştır.

Yüksek enflasyon dönemlerinde mali tabloların düzeltilmesi

SPK’nın 17 Mart 2005 tarih ve 11/367 sayılı kararı uyarınca, Türkiye'de faaliyette bulunan ve SPK Muhasebe Standartları'na (UMS/UFRS uygulamasını benimseyenler dahil) uygun olarak mali tablo hazırlayan şirketler için, 1 Ocak 2005 tarihinden itibaren geçerli olmak üzere enflasyon muhasebesi uygulamasına son verilmiştir. Buna istinaden, 1 Ocak 2005 tarihinden itibaren UMSK tarafından yayımlanmış 29 No’lu “Yüksek Enflasyonlu Ekonomilerde Finansal Raporlama” Standardı (“UMS/TMS 29”) uygulanmamıştır.

(12)

2. FİNANSAL TABLOLARIN SUNUMUNA İLİŞKİN ESASLAR (devamı) 2.2 Muhasebe Politikalarındaki Değişiklikler

Muhasebe politikalarında yapılan önemli değişiklikler geriye dönük olarak uygulanmakta ve önceki dönem mali tabloları yeniden düzenlenmektedir. Şirket, SPK Seri: XI No: 29 sayılı tebliğe uyumlu olmak açısından 1 Ocak 2007 tarihinden itibaren muhasebe politikalarında gerekli değişiklikleri yapmıştır. Bu değişikliklerin detayları Not 29’da verilmiştir.

2.3 Muhasebe Tahminlerindeki Değişiklikler ve Hatalar

Muhasebe tahminlerindeki değişiklikler, yalnızca bir döneme ilişkin ise, değişikliğin yapıldığı cari dönemde, gelecek dönemlere ilişkin ise, hem değişikliğin yapıldığı dönemde hem de gelecek dönemlerde, ileriye yönelik olarak uygulanır. Şirket’in cari yıl içerisinde muhasebe tahminlerinde önemli bir değişikliği olmamıştır.

Tespit edilen önemli muhasebe hataları geriye dönük olarak uygulanır ve önceki dönem finansal tabloları yeniden düzenlenir.

Şirket, Seri: XI No: 29 sayılı Tebliğ’e uyumlu olarak finansal tablolarını 1 Ocak 2008 tarihinden sonra başlayan hesap dönemlerine ait ilk ara finansal tablolardan geçerli olmak üzere uygulamıştır. Şirket’in 31 Aralık 2007 tarihli açılış mali tablolarında Seri XI No:29 sayılı tebliğ uyarınca yapılan sınıflama kayıtlarının detayı Not 29’da verilmiştir.

2.4 Yeni ve Revize Edilmiş Uluslararası Finansal Raporlama Standartları

Şirket cari dönemde Uluslararası Muhasebe Standartları Kurulu (UMSK) ve UMSK’nın Uluslararası Finansal Raporlama Yorumları Komitesi (UFRYK) tarafından yayınlanan ve 1 Ocak 2009 tarihinden itibaren geçerli olan yeni ve revize edilmiş standartlar ve yorumlardan kendi faaliyet konusu ile ilgili olanları uygulamıştır.

UMS 1, “Finansal Tabloların Sunumu” (Değişiklik)

Değişiklik, özsermaye değişim tablosunun sadece hissedarlar ile yapılan gelir gider işlemlerinin içermesini öngörmektedir. Hissedarlar dışındakilerle yapılan gelir gider işlemlerinin ise özsermaye değişim tablosundan ayrı olarak “Kapsamlı Gelir Tablosu”’nda gösterilmesi gerekmektedir. Direk olarak özsermaye altında takip edilen de dahil olmak üzere, tüm gelir gider kalemleri tek bir tablo (“Kapsamlı Gelir Tablosu”) veya iki ayrı tablo olarak (“Gelir Tablosu” ve “Kapsamlı Gelir Tablosu”) gösterilebilmektedir. Buna bağlı olarak, Şirket, gelir ve giderlerini iki ayrı tabloda göstermeyi seçmiş ve finansal tablolar ve dipnotlar değişikliklere göre hazırlanmıştır.

UFRS 8 “Faaliyet Bölümleri”

UFRS 8 “Faaliyet Bölümleri”, UMS 14 ‘Bölümlere Göre Raporlama’nın yerine geçmektedir. Bu standart, bölümlere göre raporlamanın yönetimin bakış açısına göre hazırlanan ve iç raporlamada kullanılan bölümleme kriterleri baz alınarak yapılmasını getirmektedir. Bu nedenle, faaliyet bölümleri, karar almaya yetkili merciye iç raporlamada sunulan bölümlemelerle tutarlı olacak şekilde raporlanmaktadır. Bu durum daha önceden raporlanan bölüm sayısında herhangi bir azalmaya/artmaya sebep olmamıştır.

(13)

2. FİNANSAL TABLOLARIN SUNUMUNA İLİŞKİN ESASLAR (devamı) 2.4 Yeni ve Revize Edilmiş Uluslararası Finansal Raporlama Standartları (devamı)

Yukarıda bahsedilen etkiler dışında Şirket’in varlık ve yükümlülüklerinde bir değişiklik olmamıştır.

2008 yılı karşılaştırmalı bilgileri yeniden düzenlenmiştir.

Aşağıda yer alan standartlar ile önceki standartlara getirilen değişiklikler ve yorumlar 1 Ocak 2009 tarihinde veya söz konusu tarihten sonra başlayan mali dönemler için zorunlu olduğu halde Şirket’in faaliyetleri ile ilgili değildir:

• UFRS 1 (Değişiklik), “Uluslararası Finansal Raporlama Standartlarının İlk Kez Uygulanması”,

• UFRS 2 (Değişiklik), “ Hisse Bazlı Ödemeler”,

• UFRS 7 (Değişiklik), “ Finansal Araçlar: Açıklamalar”,

• UMS 23(Değişiklik), “Borçlanma Maliyetleri”,

• UMS 32(Değişiklik), “ Finansal Araçlar: Sunum”,

• UFRYK 13, “ Müşteri Bağlılık Programları”,

• UFRYK 15, “ Gayrimenkul İnşaatı İle İlgili Anlaşmalar”,

• UFRYK 16, “ Yurtdışındaki İşletme İle İlgili Net Yatırımın Finansal Riskten Korunması”, UFRS’lerdeki İyileştirmeler

Mayıs 2008’de Uluslararası Muhasebe Standartları Kurulu (UMSK) Standartlarla ilgili tutarsızlıkları ortadan kaldırmak ve anlatımı daha açık hale getirmek için ilk toplu değişiklikleri yayınlamıştır.

Şirket, belirtilen değişiklikleri henüz uygulamaya geçirmemiş olmakla beraber, bu değişikliklerin finansal tablolar üzerinde önemli bir etkisinin olmayacağını öngörmektedir.

UFRS 5, “Satış Amaçlı Elde Tutulan Duran Varlıklar ve Durdurulan Faaliyetler” Bağlı ortaklığındaki kontrolü kaybedecek şekilde bir satış planı olan bir işletme’nin, satış sonrası eski bağlı ortaklığında payı kalması halinde bile bu bağlı ortaklığın tüm varlık ve yükümlülüklerini satış amaçlı olarak sınıflandırması gerekmektedir.

UMS 1, “Finansal Tabloların Sunumu”, alım satım amaçlı olarak sınıflandırılan finansal varlık ve yükümlülükler, bilançoda doğrudan cari varlıklar veya kısa vadeli yükümlülükler olarak sınıflanamaz.

UMS 19, “Çalışanlara Sağlanan Faydalar” geçmiş hizmet maliyetleri, plan varlıklardan getiri ve kısa ve uzun vadede çalışanlara sağlanan fayda tanımlarını değiştirmiştir. Planlarda yapılan değişiklikler, gelecekteki hizmetlerle ilişkili faydalarda azalmaya sebep olur ise kesinti olarak kaydedilir. Muhtemel borçların kaydıyla ilgili referans UMS 37 ile tutarlılık göstermesi açısından silinmiştir.

UMS 20, “Devlet Yardımlarının Muhasebeleştirilmesi ve Devlet Yardımlarının Kamuya Açıklanması”

İleride verilecek, sıfır veya düşük faiz oranlı kredilere, faiz yüklenmesi gerekir. Alınan ve iskonto edilen tutar arasındaki fark devlet yardımı olarak kabul edilir. Bununla birlikte, çeşitli terimler diğer UFRS ile tutarlı olması için değiştirilmiştir.

UMS 23, “Borçlanma Maliyetleri” Borçlanma maliyetinin tanımı, borçlanma maliyetinin parçaları olarak düşünülen iki tip maddeyi de kapsayacak şekilde değiştirilmiş, etkin faiz oranı kullanılarak UMS 39’a uyumlu olarak hesaplanan faiz gideri şeklinde tanımlanmıştır.

(14)

UMS 27, “Konsolide ve Konsolide Olmayan Finansal Tablolar” Bir ana ortaklık bağlı ortaklığın değerlemesini UMS 39’a uyumlu olarak rayiç değerden yaparsa, bu değerlemeyi ilgili varlık satılacak varlık olarak sınıflandırıldığında da devam ettirir.

UMS 28, “İştiraklerdeki Yatırımlar”, Eğer bir iştirak UMS 39’a uygun olarak rayiç değerinden muhasebeleştirildiyse, sadece UMS 28’in gerektirdiği, iştiraklerin fonlarını ana şirkete aktarmasında herhangi bir önemli sınırlama olup olmadığının açıklanmasını gerektirir. Değer düşüklüğü analizi açısından bir iştirakteki yatırım, tek bir varlık olarak değerlendirilir. Dolayısı ile yatırım tutarının içinde yer alan şerefiye için ayrıca değer düşüklüğü analizi yapılmaz.

UMS 29, “Yüksek Enflasyonlu Ekonomilerde Finansal Raporlama” tarihi maliyetten değerlenecek aktif ve pasiflere ilişkin istisnalar referansı değiştirilmiş, ve sabit kıymet bir örnek olarak verilmiştir.

Ayrıca bazı terimler diğer UFRS ile tutarlılık için revize edilmiştir.

UMS 34, “Ara Dönem Finansal Raporlama” eğer işletme UMS 33 kapsamı içindeyse, hisse başına kazanç, ara dönem finansal raporlarda da açıklanır.

UMS 31, “Ortak Girişim Paylarının Mali Raporlaması” Eğer ortak girişim, UMS 39’ a uygun olarak, rayiç değerden muhasebeleştirilmişse, UMS 31 sadece girişimcilerin ve girişimin taahhütlerinin açıklanmasını ve aktif, pasif, gelir ve giderlerin özet bir şekilde açıklanmasını gerektirir.

UMS 36, “Varlıklarda Değer Düşüklüğü”, “Rayiç değer eksi satış maliyeti” değerini hesaplamak için iskonto edilmiş nakit akışları kullanıldığında kullanılan iskonto oranı ile ilgili, “kullanım değeri”

hesaplamasında gerekli olan ek açıklamalarla tutarlı olan ek açıklamalar gerekmektedir.

UMS 38, “Maddi Olmayan Varlıklar” Promosyon faaliyetleri ve reklam harcamaları, işletmenin ürünlere ulaşma hakkı gerçekleştiğinde veya hizmeti aldığında gider olarak kaydedilir.

UFRS 7, “Finansal Araçlar” Dipnotlar: ”Toplam faiz gelirinin” finansal maliyetlerin bir parçası olarak anılmasının kaldırılması.

UMS 8, “Muhasebe Politikaları, Muhasebesel Tahmin ve Hatalardaki Değişimler” Muhasebe politikalarını belirlerken, UFRS’de tanımlanan uygulama yöntemlerinin kullanılması zorunludur.

UMS 10, “Raporlamadan Sonraki Olaylar” raporlama döneminin bitişinden sonra açıklanan temettüler yükümlülük olarak yansıtılmaz.

UMS 16 “Maddi Duran Varlıklar”, “Net satış fiyatı”, “gerçeğe uygun değer eksi satış maliyeti”

terimiyle yer değiştirmektedir. Kiralamak üzere elde tutulan maddi duran varlıklar, kiralama işleminin sonunda işletmenin faaliyet seyri içerisinde satılmak için tutulduğu takdirde stoklara sınıflanırlar.

UMS 18, “Hasılat”, UMS 39’da tanımlandığı üzere, “direkt maliyet” teriminin “işlem maliyetiyle”

değiştirilmesi.

UMS 39, “Finansal Araçlar: Muhasebeleştirme ve Ölçme” türev ürünlerin durumlarında oluşan değişim bir yeniden sınıflama değildir ve dolayısıyla ilk kayda alımdan sonra rayiç değer değişiklikleri

(15)

korunma amaçlı olarak sınıflandırılmasına karar vermek için UMS 39’daki “bölüm” referansı kaldırılmıştır. Rayiç değer koruma muhasebeleştirmesinin durdurulmasında bir borç enstrümanını yeniden ölçmek için revize edilmiş etkin faiz oranının kullanılması gerekmektedir.

UMS 40, “Yatırım Amaçlı Gayrimenkuller” gelecekte yatırım amaçlı olarak kullanılmak üzere yapılan, geliştirme ve yatırımlar, yatırım amaçlı gayrimenkul olarak sınıflanır. Rayiç değer güvenilir bir biçimde hesaplanamaz ise, devam etmekte olan yatırım rayiç değeri hesaplanabilir hale gelene kadar ya da tamamlanana kadar maliyet değerinden taşınır. Ayrıca, muhasebe politikalarındaki gönüllü değişikliklerin UMS 8 ile tutarlı olması için gereken koşullar değiştirilmiş ve kira yoluyla edinilen yatırım amaçlı gayrimenkulün değerinin ilgili yükümlülükteki artış kadar artması gerektiği açıklanmıştır.

UMS 41 “Tarımsal Faaliyetler”, vergi öncesi iskonto oranının rayiç değer belirlenmesinde kullanılmasıyla ilgili referans kaldırılmıştır. Ek dönüşümler sonucu oluşan nakit akışlarının rayiç değer hesaplamasında kullanılmasını yasaklayan madde kaldırılmıştır. Ek olarak,”satış noktası maliyetleri”

teriminin yerine “satış maliyetleri” terimi getirilmiştir.

Bu değişikliklerin ilk kez uygulanmasının Şirket'in finansal tablolarına etkisi incelenmektedir.

Henüz yürürlüğe girmemiş ve Şirket tarafından erken uygulanması benimsenmemiş standartlar ile mevcut önceki standartlara getirilen değişiklikler ve yorumlar

Aşağıdaki Standartlar ve Yorumlar bu finansal tabloların onaylanma tarihinde yayınlanmış ancak yürürlüğe girmemiştir:

• UFRYK 17, “Parasal Olmayan Varlıkların Hissedarlara Dağıtımı”

1 Temmuz 2009 tarihinde veya bu tarihten sonra başlayan hesap dönemleri için geçerlidir.

• UFRYK 18, “Müşterilerden Varlık Transferi” 1 Temmuz 2009 tarihinde veya bu tarihten sonra başlayan hesap dönemleri için geçerlidir.

• UFRS 1 “Uluslararası Finansal Raporlama Standartlarının ilk kez uygulanması”

Kasım 2008’de yayınlanmış olup, 1

Temmuz 2009 tarihi itibariyle ve sonrasında başlayan mali dönemler için geçerlidir.

• UFRS 3, “İşletme Birleşmeleri”

• UMS 27, “Konsolide ve Bireysel Finansal Tablolar” UMS 28, “İştiraklerdeki Yatırımlar”

• UMS 31 “İş Ortaklıklarındaki Paylar”

Satın Alma Yönteminin Uygulanması Hakkında Kapsamlı Değişiklik

• UMS 39, “Finansal Araçlar: Muhasebeleştirme ve Ölçme”

Riskten Korunmaya Konu Olabilecek Kalemlere İlgili Değişiklikler

(16)

UFRS 3, “İşletme Birleşmeleri”

Değişiklikler, işletme birleşmelerindeki satın alımlar ile ilgili maliyetlerin oluştuğu anda gider yazılmasını ve satın alım sırasında muhasebeleştirilen koşullu bedelin gerçeğe uygun değerinde sonradan meydana gelen değişikliklerin şerefiyeden düzeltilmesi yerine gelir tablosunda dikkate alınmasını gerektirmektedir.

UFRYK 17 “Parasal olmayan varlıkların hissedarlara dağıtımı”

UFRYK 17, hissedarların teslim alacağı parasal veya parasal olmayan varlıkları seçme hakkına sahip olmaları durumu da dahil olmak üzere, karşılıklı olan tüm parasal olmayan varlıkların dağıtımı için uygulanacaktır. Bu yorumun Şirket’in finansal tablolarına bir etkisi olması beklenmemektedir.

UFRYK 18 “Müşterilerden Varlık Transferi”

Yorum, müşterilerden alınan maddi duran varlıkların, inşaat yapımı için alınan nakdin veya bu türde müşterilerden alınan varlıkların muhasebeleştirilmesi konusuna açıklık getirmektedir. Bu yorumun Şirket’in finansal tablolarına bir etkisi olması beklenmemektedir.

UMS 39, “Finansal Araçlar: Muhasebeleştirme ve Ölçme” Riskten Korunmaya Konu Olabilecek Kalemlerle İlgili Değişiklikler

Bu değişiklik, enflasyona karşı riskten korunma muhasebesinin ancak ilgili finansal aracın nakit çıkışlarının sözleşmeden kaynaklanacak şekilde enflasyona bağlı olması halinde yapılabileceğine açıklık getirmektedir.

UFRS 1 “Uluslararası Finansal Raporlama Standartlarının ilk kez uygulanması”

UMS ve UFRS’lerde 3 Temmuz 2008 tarihine kadar gerçekleştirilen değişikliklerin UFRS 1’de gerektirdiği değişiklikleri içermektedir.

UFRS’lerdeki iyileştirmeler

Nisan 2009’da Uluslararası Muhasebe Standartları Kurulu (UMSK) 12 standartta toplam 15 adet değişiklik gerçekleştirmiştir. UMSK’nın değişiklik getirdiği standartlar aşağıda sunulmuş olup, Şirket sözkonusu değişikliklerin etkilerini incelemektedir.

- UFRS 2: UFRS 2 ve UFRS 3’ün kapsamı

- UFRS 5: Satış amaçlı elde tutulan duran varlıklar ve durdurulan faaliyetlere ilişikin dipnotlar - UFRS 8: Faaliyet bölüm aktiflerine ilişkin dipnotlar

- UMS 1: Değiştirilebilir enstrümanların kısa ve uzun vadeli olarak sınıflandırılması - UMS 7: Kayıtlara alınmamış aktiflere ilişkin yapılan harcamaların sınıflandırılması - UMS 17: Leasing yolu ile elde edilmiş arsa ve binaların sınıflandırılması

- UMS 18: Şirket’in aracı veya satış sözleşmesinin asıl tarafı olup olmadığına ilişkin karar verme

- UMS 36: Şerefiyenin değer düşüklüğü testinde kullanılan muhasebeleştirme birimi

(17)

- UMS 38: UFRS 3’ün revize edilmesi nedeniyle ortaya çıkan ek düzeltmeler

- UMS 38: Şirket birleşmesi sırasında alınan gayri maddi duran varlıkların rayiç değer ölçümü - UMS 39: Finansal borçların ön ödemeleri nedeniyle ortaya çıkan cezaların gömülü enstrüman

olarak değerlendirilmesi

- UMS 39: Şirket birleşme sözleşmelerinde muafiyet - UMS 39: Nakit akım riskinden korunma muhasebesi - UFRYK 9: UFRYK 9 ve UFRS 3’ün kapsamı

- UFRYK 16: Şirketlerin türev enstrüman’a sahip olabilmesine ilişkin kısıtlamalarda yapılan değişiklikler

2.5 Önemli Muhasebe Politikalarının Özeti Hasılat

Gelirler, tahsil edilmiş veya edilecek olan alacak tutarının gerçeğe uygun değeri üzerinden ölçülür.

Tahmini müşteri iadeleri, indirimler ve karşılıklar söz konusu tutardan düşülmektedir.

Malların satışı

Malların satışından elde edilen gelir, aşağıdaki şartların tamamı yerine getirildiğinde muhasebeleştirilir:

• Şirket’in mülkiyetle ilgili tüm önemli riskleri ve kazanımları alıcıya devretmesi,

• Şirket’in mülkiyetle ilişkilendirilen ve süregelen bir idari katılımının ve satılan mallar üzerinde etkin bir kontrolünün olmaması,

• Gelir tutarının güvenilir bir şekilde ölçülmesi,

• İşlemle ilişkili ekonomik faydaların işletmeye akışının olası olması, ve

• İşlemden kaynaklanan ya da kaynaklanacak maliyetlerin güvenilir bir şekilde ölçülmesi.

Temettü ve faiz geliri

Faiz geliri, kalan anapara bakiyesi ile beklenen ömrü boyunca ilgili finansal varlıktan elde edilecek tahmini nakit girişlerini söz konusu varlığın kayıtlı değerine indirgeyen efektif faiz oranı nispetinde ilgili dönemde tahakkuk ettirilir.

Hisse senedi yatırımlarından elde edilen temettü geliri, hissedarların temettü alma hakkı doğduğu zaman kayda alınır.

(18)

2. FİNANSAL TABLOLARIN SUNUMUNA İLİŞKİN ESASLAR (devamı) 2.5 Önemli Muhasebe Politikalarının Özeti (devamı)

Stoklar

Stoklar, maliyetin ya da net gerçekleşebilir değerin düşük olanı ile değerlenmektedir. Sabit ve değişken genel üretim giderlerinin bir kısmını da içeren maliyetler stokların bağlı bulunduğu sınıfa uygun olan yönteme göre ve ağırlıklı ortalama maliyet yöntemine göre değerlenir. Net gerçekleşebilir değer, olağan ticari faaliyet içerisinde oluşan tahmini satış fiyatından tahmini tamamlanma maliyeti ile satışı gerçekleştirmek için yüklenilmesi gereken tahmini maliyetlerin toplamının indirilmesiyle elde edilir.

Maddi Duran Varlıklar

Maddi duran varlıklar, maliyet değerlerinden birikmiş amortisman ve birikmiş değer düşüklükleri düşüldükten sonraki tutar üzerinden gösterilirler.

Kiralama veya idari amaçlı ya da halihazırda belirlenmemiş olan diğer amaçlar doğrultusunda inşa edilme aşamasındaki varlıklar, maliyet değerlerinden varsa değer düşüklüğü kaybı düşülerek gösterilirler. Maliyete yasal harçlar da dahil edilir. Kullanıma ve satışa hazır hale getirilmesi önemli ölçüde zaman isteyen varlıklar söz konusu olduğunda, borçlanma maliyetleri Şirket’in ilgili muhasebe politikası uyarınca aktifleştirilir. Bu tür varlıklar, diğer sabit varlıklar için kullanılan amortisman yönteminde olduğu gibi, kullanıma hazır olduklarında amortismana tabi tutulurlar.

Arazi ve yapılmakta olan yatırımlar dışında, maddi duran varlıkların maliyet tutarları, beklenen faydalı ömürlerine göre doğrusal amortisman yöntemi kullanılarak amortismana tabi tutulur. Beklenen faydalı ömür, kalıntı değer ve amortisman yöntemi, tahminlerde ortaya çıkan değişikliklerin olası etkileri için her yıl gözden geçirilir ve tahminlerde bir değişiklik varsa ileriye dönük olarak muhasebeleştirilir.

Maddi duran varlıkların elden çıkarılması ya da bir maddi duran varlığın hizmetten alınması sonucu oluşan kazanç veya kayıp satış hasılatı ile varlığın defter değeri arasındaki fark olarak belirlenir ve gelir tablosuna dahil edilir.

Maddi Olmayan Varlıklar

Satın alınan maddi olmayan duran varlıklar

Maddi olmayan duran varlıklar, maliyet değerlerinden birikmiş itfa payları ve birikmiş değer düşüklükleri düşüldükten sonraki tutarıyla gösterilirler. Bu varlıklar beklenen faydalı ömürlerine göre doğrusal amortisman yöntemi kullanılarak amortismana tabi tutulur. Beklenen faydalı ömür ve amortisman yöntemi, tahminlerde ortaya çıkan değişikliklerin olası etkilerini tespit etmek amacıyla her yıl gözden geçirilir ve tahminlerdeki değişiklikler ileriye dönük olarak muhasebeleştirilir.

Bilgisayar yazılımı

Satın alınan bilgisayar yazılımları, satın alımı sırasında ve satın almadan kullanıma hazır olana kadar geçen sürede oluşan maliyetler üzerinden aktifleştirilir. Söz konusu maliyetler, faydalı ömürlerine göre (3-5 yıl) amortismana tabi tutulur.

(19)

Varlıklarda Değer Düşüklüğü

İtfaya tabi olan varlıklar için defter değerinin geri kazanılmasının mümkün olmadığı durum ya da olayların ortaya çıkması halinde değer düşüklüğü testi uygulanır. Varlığın defter değerinin geri kazanılabilir tutarını aşması durumunda değer düşüklüğü karşılığı kaydedilir. Geri kazanılabilir tutar, satış maliyetleri düşüldükten sonra elde edilen gerçeğe uygun değer veya kullanımdaki değerin büyük olanıdır. Değer düşüklüğünün değerlendirilmesi için varlıklar ayrı tanımlanabilir nakit akımlarının olduğu en düşük seviyede gruplanır (nakit üreten birimler). Değer düşüklüğüne tabi olan finansal olmayan varlıklar her raporlama tarihinde değer düşüklüğünün olası iptali için gözden geçirilir.

Borçlanma Maliyetleri

Kullanıma ve satışa hazır hale getirilmesi önemli ölçüde zaman isteyen varlıklar söz konusu olduğunda, satın alınması, yapımı veya üretimi ile doğrudan ilişkilendirilen borçlanma maliyetleri, ilgili varlık kullanıma veya satışa hazır hale getirilene kadar varlığın maliyetine dahil edilmektedir.

Yatırımla ilgili kredinin henüz harcanmamış kısmının geçici süre ile finansal yatırımlarda değerlendirilmesiyle elde edilen finansal yatırım geliri aktifleştirmeye uygun borçlanma maliyetlerinden mahsup edilir.

Diğer tüm borçlanma maliyetleri, oluştukları dönemde gelir tablosuna kaydedilmektedir.

Finansal Araçlar

Finansal varlıklar

Finansal yatırımlar, gerçeğe uygun değer farkı kar veya zarara yansıtılan ve gerçeğe uygun değerinden kayıtlara alınan finansal varlıklar haricinde, gerçeğe uygun piyasa değerinden alım işlemiyle doğrudan ilişkilendirilebilen harcamalar düşüldükten sonra kalan tutar üzerinden muhasebeleştirilir. Yatırımlar, yatırım araçlarının ilgili piyasa tarafından belirlenen süreye uygun olarak teslimatı koşulunu taşıyan bir kontrata bağlı olan işlem tarihinde kayıtlara alınır veya kayıtlardan çıkarılır.

Finansal varlıklar “gerçeğe uygun değer farkı kar veya zarara yansıtılan finansal varlıklar”, “vadesine kadar elde tutulacak yatırımlar”, “satılmaya hazır finansal varlıklar” ve “kredi ve alacaklar” olarak sınıflandırılır.

Etkin faiz yöntemi

Etkin faiz yöntemi, finansal varlığın itfa edilmiş maliyet ile değerlenmesi ve ilgili faiz gelirinin ilişkili olduğu döneme dağıtılması yöntemidir. Etkin faiz oranı; finansal aracın beklenen ömrü boyunca veya uygun olması durumunda daha kısa bir zaman dilimi süresince tahsil edilecek tahmini nakit toplamının, ilgili finansal varlığın tam olarak net bugünkü değerine indirgeyen orandır. Gerçeğe uygun değer farkı kâr veya zarara yansıtılan finansal varlıklar dışında sınıflandırılan finansal varlıklar ile ilgili gelirler etkin faiz yöntemi kullanmak suretiyle hesaplanmaktadır.

(20)

Finansal Araçlar (devamı)

Gerçeğe uygun değer farkı kâr veya zarara yansıtılan finansal varlıklar

Gerçeğe uygun değer farkı gelir tablosuna yansıtılan finansal varlıklar; alım-satım amacıyla elde tutulan finansal varlıklardır. Bir finansal varlık kısa vadede elden çıkarılması amacıyla edinildiği zaman söz konusu kategoride sınıflandırılır. Finansal riske karşı etkili bir koruma aracı olarak belirlenmemiş olan türev ürünleri teşkil eden bahse konu finansal varlıklar da gerçeğe uygun değer farkı kâr veya zarara yansıtılan finansal varlıklar olarak sınıflandırılır. Bu kategoride yer alan varlıklar, dönen varlıklar olarak sınıflandırılırlar.

Vadesine kadar elde tutulan finansal varlıklar

Şirket’in vadesine kadar elde tutma olanağı ve niyeti olduğu, sabit veya belirlenebilir bir ödeme planına sahip, sabit vadeli borçlanma araçları, vadesine kadar elde tutulacak yatırımlar olarak sınıflandırılır. Vadesine kadar elde tutulacak yatırımlar etkin faiz yöntemine göre itfa edilmiş maliyet bedelinden değer düşüklüğü tutarı düşülerek kayıtlara alınır ve ilgili gelirler etkin faiz yöntemi kullanılmak suretiyle hesaplanır.

Satılmaya hazır finansal varlıklar

Satılmaya hazır finansal varlıklar (a) vadesine kadar elde tutulacak finansal varlık olmayan veya (b) gerçeğe uygun değer farkı gelir tablosuna yansıtılan finansal varlık olmayan finansal varlıklardan oluşmaktadır. Satılmaya hazır finansal varlıklar kayıtlara alındıktan sonra güvenilir bir şekilde ölçülebiliyor olması koşuluyla gerçeğe uygun değerleriyle değerlenmektedir. Gerçeğe uygun değeri güvenilir bir şekilde ölçülemeyen ve aktif bir piyasası olmayan menkul kıymetler maliyet değeriyle gösterilmektedir. Satılmaya hazır finansal varlıklara ilişkin kar veya zararlara ilgili dönemin gelir tablosunda yer verilmektedir. Bu tür varlıkların makul değerinde meydana gelen değişiklikler özkaynak hesapları içinde gösterilmektedir. İlgili varlığın elden çıkarılması veya değer düşüklüğü olması durumunda özkaynak hesaplarındaki tutar kar / zarar olarak gelir tablosuna transfer edilir.

Satılmaya hazır finansal varlık olarak sınıflandırılan özkaynak araçlarına yönelik yatırımlardan kaynaklanan ve gelir tablosunda muhasebeleştirilen değer düşüş karşılıkları, sonraki dönemlerde gelir tablosundan iptal edilemez. Satılmaya hazır olarak sınıflandırılan özkaynak araçları haricinde, değer düşüklüğü zararı sonraki dönemde azalırsa ve azalış değer düşüklüğü zararının muhasebeleştirilmesi sonrasında meydana gelen bir olayla ilişkilendirilebiliyorsa, önceden muhasebeleştirilen değer düşüklüğü zararı gelir tablosunda iptal edilebilir.

Krediler ve alacaklar

Sabit ve belirlenebilir ödemeleri olan, piyasada işlem görmeyen ticari ve diğer alacaklar ve krediler bu kategoride sınıflandırılır. Krediler ve alacaklar etkin faiz yöntemi kullanılarak iskonto edilmiş maliyeti üzerinden değer düşüklüğü düşülerek gösterilir.

(21)

Finansal Araçlar (devamı) Finansal varlıklar (devamı)

Finansal varlıklarda değer düşüklüğü

Gerçeğe uygun değer farkı kar veya zarara yansıtılan finansal varlıklar dışındaki finansal varlık veya finansal varlık grupları, her bilanço tarihinde değer düşüklüğüne uğradıklarına ilişkin göstergelerin bulunup bulunmadığına dair değerlendirmeye tabi tutulur. Finansal varlığın ilk muhasebeleştirilmesinden sonra bir veya birden fazla olayın meydana gelmesi ve söz konusu olayın ilgili finansal varlık veya varlık grubunun güvenilir bir biçimde tahmin edilebilen gelecekteki nakit akımları üzerindeki olumsuz etkisi sonucunda ilgili finansal varlığın değer düşüklüğüne uğradığına ilişkin tarafsız bir göstergenin bulunması durumunda değer düşüklüğü zararı oluşur. İtfa edilmiş değerinden gösterilen finansal varlıklar için değer düşüklüğü tutarı gelecekte beklenen tahmini nakit akımlarının finansal varlığın etkin faiz oranı üzerinden iskonto edilerek hesaplanan bugünkü değeri ile defter değeri arasındaki farktır.

Bir karşılık hesabının kullanılması yoluyla defter değerinin azaltıldığı ticari alacaklar haricinde, bütün finansal varlıklarda, değer düşüklüğü doğrudan ilgili finansal varlığın kayıtlı değerinden düşülür.

Ticari alacağın tahsil edilememesi durumunda söz konusu tutar karşılık hesabından düşülerek silinir.

Karşılık hesabındaki değişimler gelir tablosunda muhasebeleştirilir.

Satılmaya hazır özkaynak araçları haricinde, değer düşüklüğü zararı sonraki dönemde azalırsa ve azalış değer düşüklüğü zararının muhasebeleştirilmesi sonrasında meydana gelen bir olayla ilişkilendirilebiliyorsa, önceden muhasebeleştirilen değer düşüklüğü zararı, değer düşüklüğünün iptal edileceği tarihte yatırımın değer düşüklüğü hiçbir zaman muhasabeleştirilmemiş olması durumunda ulaşacağı itfa edilmiş maliyet tutarını aşmayacak şekilde gelir tablosunda iptal edilir. Satılmaya hazır özkaynak araçlarının gerçeğe uygun değerinde değer düşüklüğü sonrasında meydana gelen artış, doğrudan özkaynaklarda muhasebeleştirilir.

Nakit ve nakit benzerleri

Nakit ve nakit benzeri kalemleri, nakit para, vadesiz mevduat ve satın alım tarihinden itibaren vadeleri 3 ay veya 3 aydan daha az olan, hemen nakde çevrilebilecek olan ve önemli tutarda değer değişikliği riski taşımayan yüksek likiditeye sahip diğer kısa vadeli yatırımlardır.

Finansal yükümlülükler

Şirket’in finansal yükümlülükleri ve özkaynak araçları, sözleşmeye bağlı düzenlemelere, finansal bir yükümlülüğün ve özkaynağa dayalı bir aracın tanımlanma esasına göre sınıflandırılır. Şirket’in tüm borçları düşüldükten sonra kalan varlıklarındaki hakkı temsil eden sözleşme özkaynağa dayalı finansal araçtır. Belirli finansal yükümlülükler ve özkaynağa dayalı finansal araçlar için uygulanan muhasebe politikaları aşağıda belirtilmiştir.

Finansal yükümlülükler gerçeğe uygun değer farkı kar veya zarara yansıtılan finansal yükümlülükler veya diğer finansal yükümlülükler olarak sınıflandırılır.

(22)

Finansal Araçlar (devamı)

Gerçeğe uygun değer farkı kar veya zarara yansıtılan finansal yükümlülükler

Gerçeğe uygun değer farkı kar veya zarara yansıtılan finansal yükümlülükler, gerçeğe uygun değeriyle kayda alınır ve her raporlama döneminde, bilanço tarihindeki gerçeğe uygun değeriyle yeniden değerlenir. Gerçeğe uygun değerlerindeki değişim, gelir tablosunda muhasebeleştirilir. Gelir tablosunda muhasebeleştirilen net kazanç ya da kayıplar, söz konusu finansal yükümlülük için ödenen faiz tutarını da kapsar.

Diğer finansal yükümlülükler

Diğer finansal yükümlülükler, finansal borçlar dahil, başlangıçta işlem maliyetlerinden arındırılmış gerçeğe uygun değerleriyle muhasebeleştirilir. Diğer finansal yükümlülükler sonraki dönemlerde etkin faiz oranı üzerinden hesaplanan faiz gideri ile birlikte etkin faiz yöntemi kullanılarak itfa edilmiş maliyet bedelinden muhasebeleştirilir.

Etkin faiz yöntemi, finansal yükümlülüğün itfa edilmiş maliyetlerinin hesaplanması ve ilgili faiz giderinin ilişkili olduğu döneme dağıtılması yöntemidir. Etkin faiz oranı; finansal aracın beklenen ömrü boyunca veya uygun olması halinde daha kısa bir zaman dilimi süresince gelecekte yapılacak tahmini nakit ödemelerini tam olarak ilgili finansal yükümlülüğün net bugünkü değerine indirgeyen orandır.

Kur Değişiminin Etkileri

Şirket’in mali durumu ve faaliyet sonuçları, Şirket’in geçerli para birimi olan ve konsolide mali tablolar için sunum birimi olan TL cinsinden ifade edilmiştir.

Şirket’in finansal tablolarının hazırlanması sırasında, yabancı para cinsinden (TL dışındaki para birimleri) gerçekleşen işlemler, işlem tarihindeki kurlar esas alınmak suretiyle kaydedilmektedir.

Bilançoda yer alan dövize endeksli parasal varlık ve yükümlülükler bilanço tarihinde geçerli olan kurlar kullanılarak Yeni Türk Lirası’na çevrilmektedir. Gerçeğe uygun değeri ile izlenmekte olan parasal olmayan kalemlerden yabancı para cinsinden kaydedilmiş olanlar, gerçeğe uygun değerin belirlendiği tarihteki kurlar esas alınmak suretiyle TL’ye çevrilmektedir. Tarihi maliyet cinsinden ölçülen yabancı para birimindeki parasal olmayan kalemler yeniden çevrilmeye tabi tutulmazlar.

Kur farkları, aşağıda belirtilen durumlar haricinde, oluştukları dönemdeki kar ya da zararla muhasebeleştirilirler.

• Geleceğe yönelik kullanım amacıyla inşa edilmekte olan varlıklarla ilişkili olan ve yabancı para birimiyle gösterilen borçlar üzerindeki faiz maliyetlerine düzeltme kalemi olarak ele alınan ve bu tür varlıkların maliyetine dahil edilen kur farkları,

• Yabancı para biriminden kaynaklanan risklere (risklere karşı finansal koruma sağlamaya ilişkin muhasebe politikaları aşağıda açıklanmaktadır) karşı finansal koruma sağlamak amacıyla gerçekleştirilen işlemlerden kaynaklanan kur farkları,

(23)

2. FİNANSAL TABLOLARIN SUNUMUNA İLİŞKİN ESASLAR (devamı)

2.5 Önemli Muhasebe Politikalarının Özeti (devamı)

Kur Değişiminin Etkileri (devamı)

• Yurtdışı faaliyetindeki net yatırımın bir parçasını oluşturan, çevrim yedeklerinde muhasebeleştirilen ve net yatırımın satışında kar ya da zararla ilişkilendirilen, ödenme niyeti ya da ihtimali olmayan yurtdışı faaliyetlerden kaynaklanan parasal borç ve alacaklardan doğan kur farkları.

Hisse Başına Kazanç

Gelir tablosunda belirtilen hisse başına kazanç, net karın, yıl boyunca piyasada bulunan hisse senetlerinin ağırlıklı ortalama sayısına bölünmesi ile bulunmuştur.

Türkiye’de şirketler, sermayelerini, hissedarlarına geçmiş yıl karlarından dağıttıkları “bedelsiz hisse”

yolu ile arttırabilmektedirler. Bu tip “bedelsiz hisse” dağıtımları, hisse başına kazanç hesaplamalarında, ihraç edilmiş hisse gibi değerlendirilir. Buna göre, bu hesaplamalarda kullanılan ağırlıklı ortalama hisse sayısı, söz konusu hisse senedi dağıtımlarının geçmişe dönük etkileri de dikkate alınarak bulunmuştur.

Bilanço Tarihinden Sonraki Olaylar

Bilanço tarihinden sonraki olaylar; kara ilişkin herhangi bir duyuru veya diğer seçilmiş finansal bilgilerin kamuya açıklanmasından sonra ortaya çıkmış olsalar bile, bilanço tarihi ile bilançonun yayımı için yetkilendirilme tarihi arasındaki tüm olayları kapsar.

Şirket, bilanço tarihinden sonraki düzeltme gerektiren olayların ortaya çıkması durumunda, mali tablolara alınan tutarları bu yeni duruma uygun şekilde düzeltir.

Karşılıklar, Koşullu Varlık ve Yükümlülükler

Geçmiş olaylardan kaynaklanan mevcut bir yükümlülüğün bulunması, yükümlülüğün yerine getirilmesinin muhtemel olması ve söz konusu yükümlülük tutarının güvenilir bir şekilde tahmin edilebilir olması durumunda mali tablolarda karşılık ayrılır.

Karşılık olarak ayrılan tutar, yükümlülüğe ilişkin risk ve belirsizlikler göz önünde bulundurularak, bilanço tarihi itibariyle yükümlülüğün yerine getirilmesi için yapılacak harcamanın tahmin edilmesi yoluyla hesaplanır.

Karşılığın, mevcut yükümlülüğün karşılanması için gerekli tahmini nakit akımlarını kullanarak ölçülmesi durumunda söz konusu karşılığın defter değeri, ilgili nakit akımlarının bugünkü değerine eşittir.

Karşılığın ödenmesi için gerekli olan ekonomik faydanın bir kısmı ya da tamamının üçüncü taraflarca karşılanmasının beklendiği durumlarda, tahsil edilecek tutar, ilgili tutarın tahsil edilmesinin hemen hemen kesin olması ve güvenilir bir şekilde ölçülmesi halinde varlık olarak muhasebeleştirilir.

(24)

Finansal Bilgilerin Bölümlere Göre Raporlanması

Raporlanabilir bölüm, bölüm bilgileri açıklanması zorunlu olan bir endüstriyel bölüm veya coğrafi bölümdür. Endüstriyel bölümler, belirli bir mal veya hizmeti ya da birbirleriyle ilişkili mal veya hizmet grubunu sağlama veya risk ve fayda açısından Şirket’in diğer bölümlerinden farklı özelliklere sahip bölümlerdir. Coğrafi bölümler, Şirket’in belirli bir ekonomik çevrede mal veya hizmet temin eden ve risk ve fayda açısından başka bir ekonomik çevre içerisinde faaliyet gösteren diğer bölümlerden farklı özelliklere sahip bölümlerdir.

Bir endüstriyel bölümün veya coğrafi bölümün raporlanabilir bölüm olarak belirlenebilmesi için gereklilik, bölüm hasılatının büyük bir çoğunluğunun ilişkili taraf dışı müşterilere yapılan satışlardan kazanılması ve ilişkili taraf dışı müşterilere yapılan satışlardan ve diğer bölümler ile gerçekleştirilen işlemlerden elde edilen bölüm hasılatının, tüm bölümlere ilişkin iç ve dış toplam hasılatın en az

%10’unu oluşturması veya kar veya zararla sonuçlanan bölüm sonucunun kar elde edilen bölümlerin toplam sonuçları ve zarar eden bölümlerin toplam sonuçlarının mutlak anlamda büyük olanının en az

%10’una isabet etmesi veya bölüm varlıklarının, tüm bölümlerin toplam varlıklarının en az %10’unu oluşturmasıdır.

Şirket, ihraç kaydıyla yaptığı satışların nihai varış noktalarını esas alarak, bölüm bilgilerinin raporlanmasına yönelik birinci format olarak coğrafi bölümleri belirlemiştir. Şirket, sadece çimento ürünlerinin üretimi ve satışı alanında faaliyet gösterdiği için finansal bilgilerini bölümlere göre raporlamamıştır(Dipnot 3).

Devlet Teşvik ve Yardımları

Devlet teşvikleri, teşviklerin alınacağına ve Şirket’in uymakla yükümlü olduğu şartları karşıladığına dair makul bir güvence olduğunda gerçeğe uygun değerleri üzerinden kayda alınırlar.

Maliyetlere ilişkin devlet teşvikleri, karşılayacakları maliyetlerle eşleştikleri ilgili dönemler boyunca tutarlı bir şekilde gelir olarak muhasebeleştirilir.

Kurum Kazancı Üzerinden Hesaplanan Vergiler

Gelir vergisi gideri, cari vergi ve ertelenmiş vergi giderinin toplamından oluşur.

Cari vergi

Cari yıl vergi yükümlülüğü, dönem karının vergiye tabi olan kısmı üzerinden hesaplanır. Vergiye tabi kâr, diğer yıllarda vergilendirilebilir ya da vergiden indirilebilir kalemler ile vergilendirilmesi ya da vergiden indirilmesi mümkün olmayan kalemleri hariç tutması nedeniyle, gelir tablosunda yer verilen kârdan farklılık gösterir. Şirket’in cari vergi yükümlülüğü bilanço tarihi itibariyle yasallaşmış ya da önemli ölçüde yasallaşmış vergi oranı kullanılarak hesaplanmıştır.

(25)

2. FİNANSAL TABLOLARIN SUNUMUNA İLİŞKİN ESASLAR (devamı)

2.5 Önemli Muhasebe Politikalarının Özeti (devamı)

Kurum Kazancı Üzerinden Hesaplanan Vergiler (devamı) Ertelenmiş vergi

Ertelenmiş vergi yükümlülüğü veya varlığı, varlıkların ve yükümlülüklerin mali tablolarda gösterilen tutarları ile yasal vergi matrahı hesabında dikkate alınan tutarları arasındaki geçici farklılıkların bilanço yöntemine göre vergi etkilerinin yasallaşmış vergi oranları dikkate alınarak hesaplanmasıyla belirlenmektedir. Ertelenmiş vergi yükümlülükleri vergilendirilebilir geçici farkların tümü için hesaplanırken, indirilebilir geçici farklardan oluşan ertelenmiş vergi varlıkları, gelecekte vergiye tabi kar elde etmek suretiyle söz konusu farklardan yararlanmanın kuvvetle muhtemel olması şartıyla hesaplanmaktadır. Bahse konu varlık ve yükümlülükler, ticari ya da mali kar/zararı etkilemeyen işleme ilişkin geçici fark, şerefiye veya diğer varlık ve yükümlülüklerin ilk defa mali tablolara alınmasından (işletme birleşmeleri dışında) kaynaklanıyorsa muhasebeleştirilmez.

Ertelenmiş vergi yükümlülükleri, Şirket’in geçici farklılıkların ortadan kalkmasını kontrol edebildiği ve yakın gelecekte bu farkın ortadan kalkma olasılığının düşük olduğu durumlar haricinde, bağlı ortaklık ve iştiraklerdeki yatırımlar ve iş ortaklıklarındaki paylar ile ilişkilendirilen vergilendirilebilir geçici farkların tümü için hesaplanır. Bu tür yatırım ve paylar ile ilişkilendirilen vergilendirilebilir geçici farklardan kaynaklanan ertelenmiş vergi varlıkları, yakın gelecekte vergiye tabi yeterli kar elde etmek suretiyle söz konusu farklardan yararlanmanın kuvvetle muhtemel olması ve gelecekte ilgili farkların ortadan kalkmasının muhtemel olması şartlarıyla hesaplanmaktadır.

Ertelenmiş vergi varlığının kayıtlı değeri, her bilanço tarihi itibariyle gözden geçirilir. Ertelenmiş vergi varlığının kayıtlı değeri, bir kısmının veya tamamının sağlayacağı faydanın elde edilmesine imkan verecek düzeyde mali kar elde etmenin muhtemel olmadığı ölçüde azaltılır.

Ertelenmiş vergi varlıkları ve yükümlülükleri varlıkların gerçekleşeceği veya yükümlülüklerin yerine getirileceği dönemde geçerli olması beklenen ve bilanço tarihi itibariyle yasallaşmış veya önemli ölçüde yasallaşmış vergi oranları (vergi düzenlemeleri) üzerinden hesaplanır. Ertelenmiş vergi varlıkları ve yükümlülüklerinin hesaplanması sırasında, Şirket’in bilanço tarihi itibariyle varlıklarının defter değerini geri kazanması ya da yükümlülüklerini yerine getirmesi için tahmin ettiği yöntemlerin vergi sonuçları dikkate alınır.

Ertelenmiş vergi varlıkları ve yükümlülükleri, cari vergi varlıklarıyla cari vergi yükümlülüklerini mahsup etme ile ilgili yasal bir hakkın olması veya söz konusu varlık ve yükümlülüklerin aynı vergi mercii tarafından toplanan gelir vergisiyle ilişkilendirilmesi ya da Şirket’in cari vergi varlık ve yükümlülüklerini netleştirmek suretiyle ödeme niyetinin olması durumunda mahsup edilir.

Dönem cari ve ertelenmiş vergisi

Doğrudan özkaynakta alacak ya da borç olarak muhasebeleştirilen kalemler (ki bu durumda ilgili kalemlere ilişkin ertelenmiş vergi de doğrudan özkaynakta muhasebeleştirilir) ile ilişkilendirilen ya da işletme birleşmelerinin ilk kayda alımından kaynaklananlar haricindeki cari vergi ile döneme ait ertelenmiş vergi, gelir tablosunda gider ya da gelir olarak muhasebeleştirilir.