GÖNDERME SÜRECİ VE FORMAL- İNFORMAL DEĞERLENDİRME

(1)

(2)

Gönderme Süreci Gönderme Süreci

• Gönderme süreci, gönderme öncesi Gönderme süreci, gönderme öncesi süreçte özel gereksinimli olarak

süreçte özel gereksinimli olarak

belirlenen bireylere yönelik uygulanan belirlenen bireylere yönelik uygulanan

müdahale programının etkili olmadığı müdahale programının etkili olmadığı

durumlarda başlatılan bir süreçtir.

(3)

Gönderme Sürecinin Gönderme Sürecinin

Amacı Amacı

 Gönderme sürecinin temel amacı, öğrencinin özel eğitim Gönderme sürecinin temel amacı, öğrencinin özel eğitim hizmetleri için uygun olup olmadığına karar vermektir.

hizmetleri için uygun olup olmadığına karar vermektir.

 Bu süreçte, gönderme öncesinde öğrenci hakkında Bu süreçte, gönderme öncesinde öğrenci hakkında toplanan bilgiler, yapılan müdahaleler raporlaştırılır.

toplanan bilgiler, yapılan müdahaleler raporlaştırılır.

 Gönderme sürecinde raporlaştırma, öğrencinin kapsamlı Gönderme sürecinde raporlaştırma, öğrencinin kapsamlı değerlendirmesinde göz önünde bulundurulması gereken değerlendirmesinde göz önünde bulundurulması gereken

konulara ilişkin veri sağlamak amacını taşır.

(4)

 Öğrenci hakkında sahip olunan endişelerin betimlenmesi,Öğrenci hakkında sahip olunan endişelerin betimlenmesi,

 Problemin ne zaman (gün ve zaman), nerede (örn. bahçede Problemin ne zaman (gün ve zaman), nerede (örn. bahçede ya da sınıfta) ve hangi etkinlik sırasında (örn. küçük grup ya da sınıfta) ve hangi etkinlik sırasında (örn. küçük grup çalışmasında ya da işbirliği etkinliklerinde) ortaya çıktığının çalışmasında ya da işbirliği etkinliklerinde) ortaya çıktığının

yazılı açıklaması, yazılı açıklaması,

Gönderme raporunda bulunması gereken bilgiler:

(5)

Gönderme raporunda bulunması gereken Gönderme raporunda bulunması gereken

bilgiler:

• Yapılan uyarlamaların, kullanılan stratejilerin ve problemi çözmek Yapılan uyarlamaların, kullanılan stratejilerin ve problemi çözmek için uygulanan müdahalelerin yazılı kaydı,

için uygulanan müdahalelerin yazılı kaydı,

• Müdahale programının oluşturulmasına yardım eden, uygulayan Müdahale programının oluşturulmasına yardım eden, uygulayan ve/veya müdahale planını izleyen bireylerin (örn. okuldaki uzman ve/veya müdahale planını izleyen bireylerin (örn. okuldaki uzman personel, yardımcı öğretmen, aile ve akran ) isimleri,

personel, yardımcı öğretmen, aile ve akran ) isimleri,

• Başarıyla uygulanan ve başarısız olan müdahalelerin neler Başarıyla uygulanan ve başarısız olan müdahalelerin neler olduğunun yazılı açıklaması.

olduğunun yazılı açıklaması.

(6)

Gönderme Süreci...

Öğrencinin ayrıntılı değerlendirme için Rehberlik Öğrencinin ayrıntılı değerlendirme için Rehberlik Araştırma Merkezlerine gönderilmesi aşamasında Araştırma Merkezlerine gönderilmesi aşamasında ailenin onayı alınmalı, sürece ilişkin tüm bilgiler aile ile ailenin onayı alınmalı, sürece ilişkin tüm bilgiler aile ile

paylaşılmalıdır.

Gönderme raporunda öğrenci hakkında verilen bilgilerin Gönderme raporunda öğrenci hakkında verilen bilgilerin tanımlayıcı olması, gözlenebilir ve ölçülebilir olması tanımlayıcı olması, gözlenebilir ve ölçülebilir olması

önemlidir.

(7)

Ayrıntılı Değerlendirme Süreci Ayrıntılı Değerlendirme Süreci

• Rehberlik Araştırma Merkezleri tarafından gerçekleştirilen ayrıntılı Rehberlik Araştırma Merkezleri tarafından gerçekleştirilen ayrıntılı değerlendirme süreci, gönderme öncesinde uygulanan müdahale değerlendirme süreci, gönderme öncesinde uygulanan müdahale programında gelişme göstermeyen ya da beklenilenin altında programında gelişme göstermeyen ya da beklenilenin altında

gelişme gösteren öğrencinin çok yönlü değerlendirilmesi sürecidir.

• Ayrıntılı değerlendirme süreci bir ekip tarafından gerçekleştirilir. Ayrıntılı değerlendirme süreci bir ekip tarafından gerçekleştirilir.

• Ailenin de içinde bulunduğu ekip üyeleri, öğrenciyi kendi uzmanlık Ailenin de içinde bulunduğu ekip üyeleri, öğrenciyi kendi uzmanlık alanlarına göre değerlendirirler.

alanlarına göre değerlendirirler.

(8)

Ayrıntılı değerlendirme sürecinde, öğrenci hakkında çok yönlü bilgi toplanmaya çalışılır.

Formal değerlendirme araçları kullanılır.

Daha önce ilk belirleme aşamasında kullanılan

informal değerlendirme araçları (programa dayalı değerlendirme aracı, çalışma örneği analizi, hata analizi ve gözlem) ile birlikte formal bilgi

desteklenir.

(9)

Özel Eğitim Hizmetleri İçin Uygunluğuna Karar Özel Eğitim Hizmetleri İçin Uygunluğuna Karar

Verme Verme

• Rehberlik Araştırma Merkezleri aracılığı ile yapılan ayrıntılı

değerlendirme süreci sonunda öğrencinin özel eğitim hizmetleri için uygun olup olmadığına karar verilir.

• Bu değerlendirme sonucunda öğrenci için 3 farklı karar verilebilir. Bunlar:

(10)

Ayrıntılı Değerlendirme Süreci Sonrasında Olası Ayrıntılı Değerlendirme Süreci Sonrasında Olası

Kararlar:

• Hiçbir özel eğitim desteğine gerek kalmadan tekrar aynı sınıfta eğitim görmesi kararı.

• Kaynaştırma öğrencisi olarak genel eğitim sınıfında yani kendi sınıfında eğitim görmesi ve öğrenci için bireyselleştirilmiş

eğitim programı hazırlanması kararı.

• Öğrencinin kendisiyle aynı engel grubundaki bireylerle birlikte özel eğitim okulunda/sınıfında hazırlanacak bireyselleştirilmiş eğitim programı doğrultusunda eğitimini sürdürmesi kararı şeklindedir.

(11)

1. Öğrenci engelli olarak tanılanmış olmalıdır.1. Öğrenci engelli olarak tanılanmış olmalıdır.

2. Yetersizlik çocuğun eğitsel potansiyeli üzerinde 2. Yetersizlik çocuğun eğitsel potansiyeli üzerinde olumsuz etkiye yol açmalıdır.

olumsuz etkiye yol açmalıdır.

3. Öğrenci bu gereksinimlerini karşılamak için özel 3. Öğrenci bu gereksinimlerini karşılamak için özel olarak düzenlenmiş programlara, hizmetlere olarak düzenlenmiş programlara, hizmetlere

gereksinim duymalıdır.

BİR ÇOCUĞUN ÖZEL EĞİTİM HİZMETLERİ İÇİN UYGUNLUĞUNA BİR ÇOCUĞUN ÖZEL EĞİTİM HİZMETLERİ İÇİN UYGUNLUĞUNA

NASIL KARAR VERECEĞİZ?

(12)

İNFORMAL DEĞERLENDİRME YÖNTEMLERİ NEDİR İNFORMAL DEĞERLENDİRME YÖNTEMLERİ NEDİR??

 İnformal İnformal değerlendirme değerlendirme yöntemleri yöntemleri eğitimsel eğitimsel hedeflerin hedeflerin oluşturulması için öğrencinin performans düzeyine ilişkin bilgi elde oluşturulması için öğrencinin performans düzeyine ilişkin bilgi elde etmek üzere kullanılan yöntemlerdir.

etmek üzere kullanılan yöntemlerdir.

 Öğrenciyi diğer öğrencilerle karşılaştırmaktan daha çok kendi Öğrenciyi diğer öğrencilerle karşılaştırmaktan daha çok kendi içinde karşılaştırır ve bir becerideki ustalığını ölçer.

içinde karşılaştırır ve bir becerideki ustalığını ölçer.

(13)

 Gözlem Gözlem

 Görüşme Görüşme

 Kontrol listeleri/ kaba değerlendirme araçlarıKontrol listeleri/ kaba değerlendirme araçları

 EnvanterlerEnvanterler

 Çalışma örneği analiziÇalışma örneği analizi

 Hata analiziHata analizi

 Ölçüt bağımlı testlerÖlçüt bağımlı testler

 Ev ödevleri, sınavlar ve sınıf içi çalışmalarEv ödevleri, sınavlar ve sınıf içi çalışmalar

 TÜM BU ARAÇLAR GELİŞİMSEL SIRAYI YA DA MÜFREDATI TEMEL ALARAK HAZIRLANABİLİR.TÜM BU ARAÇLAR GELİŞİMSEL SIRAYI YA DA MÜFREDATI TEMEL ALARAK HAZIRLANABİLİR.

(14)

İNFORMAL DEĞERLENDİRMENİN FORMAL DEĞERLENDİRMEDEN FARKI İNFORMAL DEĞERLENDİRMENİN FORMAL DEĞERLENDİRMEDEN FARKI

NEDİR?

Formal değerlendirmede öğrenci performansı, bir Formal değerlendirmede öğrenci performansı, bir

norm grubuyla karşılaştırılır.

İnformal değerlendirmede ise, öğrencinin İnformal değerlendirmede ise, öğrencinin

performansı müfredatta yer alan konularla ya da performansı müfredatta yer alan konularla ya da

belirli bir sınıfın davranış ölçütleriyle belirli bir sınıfın davranış ölçütleriyle

karşılaştırılır.

(15)

• İnformal değerlendirme araçları standardize İnformal değerlendirme araçları standardize

edilmemiştir ve geçerlik – güvenirlik gibi teknik edilmemiştir ve geçerlik – güvenirlik gibi teknik

verilere sahip değildirler.

• Formal değerlendirme araçları ise teknik Formal değerlendirme araçları ise teknik ölçütlere sahiptirler.

ölçütlere sahiptirler.

(16)

 Formal değerlendirme araçlarında uygulama, puanlama, gereken Formal değerlendirme araçlarında uygulama, puanlama, gereken zaman ve uygulayıcıların uyması gereken davranışlar

zaman ve uygulayıcıların uyması gereken davranışlar belirlenmiştir.

belirlenmiştir.

 Ayrıca formal değerlendirme araçları teknik ve uygulamaya ilişkin Ayrıca formal değerlendirme araçları teknik ve uygulamaya ilişkin bilgileri içeren el kitabına sahiptirler.

bilgileri içeren el kitabına sahiptirler.

 İnformal değerlendirme araçlarının önceden hazırlanmış el İnformal değerlendirme araçlarının önceden hazırlanmış el kitapları olmayabilir.

kitapları olmayabilir.

(17)

 Formal değerlendirme araçları genellikle daha geniş bir davranış Formal değerlendirme araçları genellikle daha geniş bir davranış örneklemiyle değerlendirme yaparken;

örneklemiyle değerlendirme yaparken;

 İnformal değerlendirme araçları bir müfredat alanı içinde yer alan İnformal değerlendirme araçları bir müfredat alanı içinde yer alan alt becerileri yoğunlaşarak ayrıntıları ile tanımlarlar.

alt becerileri yoğunlaşarak ayrıntıları ile tanımlarlar.

(18)

İNFORMAL DEĞERLENDİRMENİN AVANTAJLARI NELERDİR?

• Öğrencinin güçlü ve zayıf yönlerini ortaya çıkarır.Öğrencinin güçlü ve zayıf yönlerini ortaya çıkarır.

• Öğretim programının planlanmasını ve uygulanmasını kolaylaştırır.Öğretim programının planlanmasını ve uygulanmasını kolaylaştırır.

• İlerlemenin gözlenmesine olanak sağlarİlerlemenin gözlenmesine olanak sağlar

• Öğretmen yapımı ölçüt bağımlı testler müfredatla doğrudan Öğretmen yapımı ölçüt bağımlı testler müfredatla doğrudan bağlantı kurulmasını sağlar

bağlantı kurulmasını sağlar

(19)

İNFORMAL DEĞERLENDİRMENİN AVANTAJLARI NELERDİR?

 Puanlama, uygulama ve sonuçları raporlaştırmada gereken Puanlama, uygulama ve sonuçları raporlaştırmada gereken personel ve zamanlama konusunda diğer değerlendirme personel ve zamanlama konusunda diğer değerlendirme yöntemlerinden daha etkilidir.

yöntemlerinden daha etkilidir.

 Öğretmenler tarafından etkili olarak uygulanabilir. Böylece Öğretmenler tarafından etkili olarak uygulanabilir. Böylece değerlendirme sürecinde öğretmenler de rol almış olurlar.

değerlendirme sürecinde öğretmenler de rol almış olurlar.

(20)

İNFORMAL DEĞERLENDİRMENİN İNFORMAL DEĞERLENDİRMENİN

DEZAVANTAJLARI NELERDİR?

 Öğretmen yapımı informal değerlendirme araçlarının Öğretmen yapımı informal değerlendirme araçlarının hazırlanışı ve kullanılışı zaman alabilir.

hazırlanışı ve kullanılışı zaman alabilir.

 Bu araçların hazırlanması öğretmenin yeterliliği ile sınırlıdır.Bu araçların hazırlanması öğretmenin yeterliliği ile sınırlıdır.

 Öğretim programıyla paralellik sağlanamayabilir.Öğretim programıyla paralellik sağlanamayabilir.

(21)

İNFORMAL DEĞERLENDİRMENİN DEZAVANTAJLARI NELERDİR?

 Davranışsal beceriler ve düzeyleri iyi sıralanmamışsa program Davranışsal beceriler ve düzeyleri iyi sıralanmamışsa program oluşturmaya kullanışlı veri sağlamazlar.

oluşturmaya kullanışlı veri sağlamazlar.

 Geçerlik-güvenirlik gibi teknik ölçütlere sahip olmadıkları için Geçerlik-güvenirlik gibi teknik ölçütlere sahip olmadıkları için dikkatle oluşturulmazlarsa, program planlama ve belirli eğitim dikkatle oluşturulmazlarsa, program planlama ve belirli eğitim

alanlarının tanımlanmasında yetersiz kalırlar alanlarının tanımlanmasında yetersiz kalırlar

(22)

FORMAL DEĞERLENDİRME FORMAL DEĞERLENDİRME

• Norma dayalı değerlendirmeNorma dayalı değerlendirme

• Standart testlerle yapılan değerlendirmeStandart testlerle yapılan değerlendirme

• Sınıflama/ yetersizliğin derecesiSınıflama/ yetersizliğin derecesi

• YerleştirmeYerleştirme ++

informal bilgi informal bilgi

(23)

Formal Değerlendirme Formal Değerlendirme

Norma dayalı testler/ standart testlerNorma dayalı testler/ standart testler

Çocuğun performansınıÇocuğun performansını

Yaş, cinsiyet vb. özellikler yönünden benzer Yaş, cinsiyet vb. özellikler yönünden benzer çocukların normları ile karşılaştırır.

çocukların normları ile karşılaştırır.

Çocuğun norm grubu içindeki yeri belirlenir.Çocuğun norm grubu içindeki yeri belirlenir.

Çocuğun norm grubuna göre ortalama- ortalama altı Çocuğun norm grubuna göre ortalama- ortalama altı ya da üstü olduğuna karar verilir.

ya da üstü olduğuna karar verilir.

Çocuğun farklı alanlardaki performansı karşılaştırılır. Çocuğun farklı alanlardaki performansı karşılaştırılır.

Güçlü-zayıf yönleri ile bir örüntü oluşur.

(24)

Formal değerlendirme Formal değerlendirme

• Zeka testleriZeka testleri

• Genel yetenek testleriGenel yetenek testleri

• Standart başarı testleriStandart başarı testleri

• Gelişim envanterleriGelişim envanterleri

(25)

Formal Değerlendirme ve Avantajları Formal Değerlendirme ve Avantajları

• Benzer yaş grubu içinde çocuğun yeri belirlenir.Benzer yaş grubu içinde çocuğun yeri belirlenir.

• Normlarının olması belirli yaşlar için ortalama ya da Normlarının olması belirli yaşlar için ortalama ya da beklenen performansı gösterir.

beklenen performansı gösterir.

• Çocuğun farklı testler ya da alanlardaki performansı Çocuğun farklı testler ya da alanlardaki performansı elde edilir.

elde edilir.

(26)

Formal Değerlendirme ve Sınırlılıkları Formal Değerlendirme ve Sınırlılıkları

• Program hazırlamaya yardım etmezProgram hazırlamaya yardım etmez

• EtiketlemeEtiketleme

(27)

Formal Değerlendirme Sürecinde Yaşanan Formal Değerlendirme Sürecinde Yaşanan

Sorunlar Sorunlar

Uygun aracın seçilememesinden kaynaklı sorunlarUygun aracın seçilememesinden kaynaklı sorunlar

Testörden kaynaklanan sorunlarTestörden kaynaklanan sorunlar

Değerlendirme yaklaşımından kaynaklanan Değerlendirme yaklaşımından kaynaklanan sorunlar

sorunlar

Seçilen ölçme aracının özelliğinden kaynaklanan Seçilen ölçme aracının özelliğinden kaynaklanan sorunlar

sorunlar

Ölçme aracının uygulama, puanlama ve Ölçme aracının uygulama, puanlama ve yorumlanmasına ilişkin sorunlar.

yorumlanmasına ilişkin sorunlar.

(28)

Uygun araç seçiminde ölçütler Uygun araç seçiminde ölçütler

 Amaca uygunAmaca uygun

 Pratik ölçütleriPratik ölçütleri

 Testin uzunluğuTestin uzunluğu

 Uygulanış kolaylığıUygulanış kolaylığı

 FiyatıFiyatı

 Başka formlarının olmasıBaşka formlarının olması

 Ulaşma kolaylığıUlaşma kolaylığı

 Teknik özellikleriTeknik özellikleri

 GeçerlikGeçerlik

 GüvenirlikGüvenirlik

 StandardizasyonStandardizasyon

 NormNorm