KKTC Sağlık Bakanlığına Bağlı Gaz mağusa Devlet Hastanes n n Tahs lat Uygulamalarına İl şk n Denet m Raporu
1983
S AYI Ş TAY 1978 1983
S AYI Ş TAY 1978
1983
S AYIŞTAY
1978
KKTC
SAYIŞTAY BAŞKANLIĞI
DENETİM RAPORU MD 3/2017
7 Nisan 2017
Bu rapor, değiştirilmiş şekli ile18/1978 sayılı Sayıştay Yasası'nın 3. maddesi uyarınca hazırlanmıştır.
7 Nisan 2017
Raporu Hazırlayanlar
Bu rapora Sayıştay Başkanlığının www.sayistay.gov.ct.tr
adresinden ulaşılabilir.
Denetçiler Hakan HALİLSOY Hüseyin ÖZGİT
KKTC Sayıştay Başkanlığı, değiştirilmiş şekliyle 18/1978 sayılı Sayıştay Yasası uyarınca, mali denetim yapmaya yetkili olduğu alanlarda kamu gelir, gider ve işlemlerini denetleyen,
sonucu bir raporla KKTC Cumhuriyet Meclisine, Bakanlar Kuruluna ve gerekmesi halinde Hukuk Dairesine bildiren Anayasal bir organdır. Sayıştay Başkanlığı, mali denetim yapmaya
yetkili olduğu alanlarda hesap verme sorumluluğu çerçevesinde, kamu kaynaklarının; etkin, verimli ve tutumlu kullanılıp kullanılmadığını da denetlemekte ve sonucu KKTC Cumhuriyet Meclisine sunmaktadır. Sayıştay Başkanı Osman Korahan Sayıştayın en üst amiri olup; 2 Üye, 25 Denetçi, 22 de diğer personelden ve Kurumun çalışmasından sorumludur.
İçindekiler
1.Giriş ... 1
2.Denetim Kaynak ve Yöntemi ... 1
3. Gazimağusa Devlet Hastanesinde Yapılan Tahsilatlara İlişkin Uygulamalar ... 1
3.1. Yataklı Tedavi Kurumları Dairesi (Kuruluş, Görev ve Çalışma Esasları) Yasası ve Bu Yasa Altında Yapılan Sağlık Kurumları Ücretler Tarifesi Tüzüğü Uyarınca Yapılan Tahsilatlar: ... 2
3.2. 8/2012 sayılı Sağlık Fonu Yasası ve “KKTC Sınırları Dahilinde Faaliyet Gösteren Kamu Sağlık Kurumlarının İcra Ettiği Gelir Getirici Faaliyetlerinin Sağlık Fonuna Gelir Olarak Aktarılmasına İlişkin Usul ve Esaslar Tüzüğü Uyarınca Yapılan Tahsilatlar: ... 3
3.3.Gazimağusa Devlet Hastanesinde Tahsilat Yapılan Bölümler ve Tahsilatlara İlişkin Uygulamalar: ... 5
4. Gazimağusa Devlet Hastanesinin Tahsilat Uygulamalarına İlişkin Tespit Edilen Önemli Hususlar ... 7
4.1 Hastalara Sunulan Tüm Sağlık Hizmetlerinin Hasta Kayıt Otomasyon Sistemine İşlenmemesi ve Kayıt Sistemindeki Diğer Eksiklikler ... 7
4.2 Hastane Servislerine Yatırılmadan Ayni Gün Hastaneden Taburcu Olunan Bazı Operasyonlara İlişkin Alınması Gereken Ücretlerin Tahsil Edildiğini Tevsik Edici Belgelerinin Sunulamaması ... 8
4.3 Yazar Kasa Fişi Kullanımından Kaynaklanan Sorun ve Riskler ... 9
4.3.1 Eczanedeki Yazar Kasadan İşlemi Bazında Döküm Alınamaması ... 9
4.3.2 Hastalar Tarafından Veznelerde Bırakılan Yazar Kasa Fişleri ... 10
4.4 Hastane Tarafından Sunulan Bazı Sağlık Hizmetlerinde Sadece Sağlık Fonu Yasası Altında Katkı Toplanması ... 10
4.5 Sağlık Bakanlığı Yataklı Tedavi Kurumları Dairesi Müdürlüğünce Gazimağusa Devlet Hastanesi İçin Temizlik Bakım ve İlaçlama Hizmeti Satın Alınan Özel Firma Çalışanının Hastane Veznesinde Tahsilat Yaptığının Saptanması ... 11
4.6 Bazı Kişilerin Tedavi Masraflarından Muaf Tutulması ... 12
5. Sonuç ... 14
6. Öneriler ... 16 Rapor 17 sayfadan ibarettir.
1. Giriş
Sayıştay Başkanlığınca tevdi edilen görev doğrultusunda, Gazimağusa Devlet Hastanesinin tahsilat uygulamalarına ilişkin 01.07.2016-31.08.2016 tarihleri arasında denetim gerçekleştirilmiş ve elde edilen sonuçlar aşağıda sunulmuştur.
1.1. KKTC Sağlık Bakanlığı ve Gazimağusa Devlet Hastanesi yetkilileri bu raporu görüşmek üzere toplanmalı ve raporda belirtilmiş olan bulguları inceleyerek gerekli adımları atmalıdır.
2.Denetim Kaynak ve Yöntemi
Aşağıda sunulan araştırma kaynakları denetim raporunun hazırlanmasına dayanak teşkil eden unsurlar olmuştur. Denetim;
• Değiştirilmiş şekli ile 34/2007 sayılı Yataklı Tedavi Kurumları Dairesi (Kuruluş, Görev ve Çalışma Esasları) Yasası,
• 8/2012 sayılı Sağlık Fonu Yasası,
• Değiştirilmiş şekli ile Sağlık Kurumları Ücretler Tarifesi Tüzüğü,
• KKTC Sınırları Dahilinde Faaliyet Gösteren Kamu Sağlık Kurumlarının İcra Ettiği Gelir Getirici Faaliyetlerinin Sağlık Fonuna Gelir Olarak Aktarılmasına İlişkin Usul ve Esaslar Tüzüğü,
çerçevesinde, yetkililerden elde edilen bilgi ve belgeler ışığında ve değiştirilmiş şekliyle 18/1978 sayılı Sayıştay Yasası’nın 23. maddesinde öngörülen yöntemle gerçekleştirilmiştir. Tespit edilen mevzuata aykırı bulgulara yönelik olarak Sayıştay Yasası’nın 25. ve 26. maddelerinin verdiği yetkiyle ilgililerden yazılı bilgi ve belge alınarak denetim tamamlanmıştır.
3. Gazimağusa Devlet Hastanesinde Yapılan Tahsilatlara İlişkin Uygulamalar
Gazimağusa Devlet Hastanesinin tahsilat uygulamalarına ilişkin yapılan incelemelerde Gazimağusa Devlet Hastanesine başvuran hastalardan;
• Yataklı Tedavi Kurumları Dairesi (Kuruluş, Görev ve Çalışma Esasları) Yasası ve bu Yasa’nın 20. maddesi altında yapılan değiştirilmiş şekli ile “Sağlık Kurumları Ücretler Tarifesi Tüzüğü”,
• 8/2012 sayılı Sağlık Fonu Yasası ve bu Yasası’nın 12(3) maddesi altında yapılan “KKTC Sınırları Dahilinde Faaliyet Gösteren Kamu Sağlık Kurumlarının İcra Ettiği Gelir Getirici Faaliyetlerinin Sağlık Fonuna Gelir Olarak Aktarılmasına İlişkin Usul ve Esaslar Tüzüğü”
uyarınca tahsilat yapıldığı ve karşılığında sağlık hizmetlerinden yararlanan kişilere;
• Sağlık Kurumları Ücretler Tarifesi Tüzüğünce tahsil edilen ödemelerine karşılık KKTC Sağlık Bakanlığı Tahsilat Makbuzu (Maliye Forma F.182) veya yazar kasa fişi,
• 8/2012 sayılı Sağlık Fonu Yasasınca tahsil edilen ödemelerine karşılık ise Kuzey Kıbrıs Türk Cumhuriyeti Sağlık Bakanlığı Sağlık Fonu tahsilat makbuzu veya yazar kasa fişi
verildiği görülmüştür.
3.1. Yataklı Tedavi Kurumları Dairesi (Kuruluş, Görev ve Çalışma Esasları) Yasası ve Bu Yasa Altında Yapılan Sağlık Kurumları Ücretler Tarifesi Tüzüğü Uyarınca Yapılan Tahsilatlar:
Kamu sağlık kurumlarına başvuran hastaların her türlü muayene, tetkik, tedavi ve ilaç bedelleri için ödemeleri gereken ücretler değiştirilmiş şekli ile 34/2007 sayılı Yataklı Tedavi Kurumları Dairesi (Kuruluş, Görev ve Çalışma Esasları) Yasası’nın 20. maddesi altında yapılan değiştirilmiş şekli ile Sağlık Kurumları Ücretler Tarifesi Tüzüğü’nde belirlenmiştir. Anılan Tüzüğün “Ücret Kategorileri”
yan başlıklı 4. maddesinde kamu sağlık kurumlarına başvuran hastaların ücret ödeme bakımından tam ücretli, indirimli ücretli ve ücretsiz olmak üzere üç farklı kategoriye ayrıldıkları belirtilmiştir;
• Tam Ücretli Kategori: Sağlık Kurumları Ücretler Tarifesi Tüzüğü’nün 4(1) maddesinde hangi hastaların tam ücretli kategoride oldukları belirtilmiş olup, tam ücretli kategoride bulunan hastaların Tüzüğe bağlı cetvellerde belirtilen ücretleri tam olarak ödeyecekleri belirtilmektedir. Ancak anılan Tüzüğün 4(1)(B) maddesinde 1976 Kıbrıs Türk Sosyal Sigortalar Yasası uyarınca Sigortalı olan hastaların tam ücretli kategoride oldukları ve bu kapsama giren hastaların (eş ve çocukları dahil) ücretlerinin 1976 Kıbrıs Türk Sosyal Sigortalar Yasası uyarınca Sosyal Sigortalar tarafından karşılanacağı sadece ayaktan tedavi için verilen ilaçların %20’sini kendilerinin geri kalanın ise Sosyal Sigortalar tarafından karşılanacağı belirtilmektedir.
• İndirimli Ücretli Kategori: Sağlık Kurumları Ücretler Tarifesi Tüzüğü’nün 4(2) maddesindehangi hastaların indirimli ücretli kategoride oldukları belirtilmiş olup, anılan
Tüzük maddesine göre herhangi bir sosyal güvenlik kurumundan maaş almayan ve Sosyal Hizmetler Dairesinden “Dar Gelirlilik Belgesine” sahip olan hastaların bu kategoride yer alacağı ve her türlü muayene, tetkik, tedavi ve ilaç bedelleri için ödemeleri gereken bedelin
%20’sini ödeyecekleri belirtilmektedir.
• Ücretsiz Kategori: Sağlık Kurumları Ücretler Tarifesi Tüzüğü’nün 4(3) maddesi uyarınca ücretsiz kategoride bulunan hastaların her türlü muayene, tetkik, tedavi ve ilaç ücretlerinden muaf olduğu ve tedavi ücretlerinin Bakanlık tarafından ücretsiz karşılanacağı belirtilmektedir.
Sağlık Kurumları Ücretler Tarifesi Tüzüğü uyarınca Gazimağusa Devlet Hastanesinde indirimli ücretli ve tam ücretli kategorideki hastalardan KKTC Sağlık Bakanlığı Tahsilat Makbuzu (Maliye Forma F.182) ile tahsil edilen ücretler muhasebe bölümü tarafından Gelir ve Vergi Dairesine yatırılmak sureti ile genel bütçe içerisindeki Tıbbi Tedavi ve İlaç Ücretleri bütçe kalemine gelir olarak işlenmektedir.
Sağlık Kurumları Ücretler Tarifesi Tüzüğü’nün 4(1)(B) maddesinde Sigortalıların sadece ayaktan tedavi için kendisi, eş ve çoçuklarına verilen ilaçların %20’sini kendilerinin karşılayacağı geri kalanın ise Sosyal Sigortalar tarafından karşılanacağı belirtilmektedir. Bu bağlamda Gazimağusa Devlet Hastanesinde yapılan incelemelerde sigortalılardan (kendisi, eş ve çoçuklarından) ayakta yapılan tedaviler için ilaç bedellerinin sadece %20’sinin KKTC Sağlık Bakanlığı Tahsilat Makbuzu (Maliye Forma F.182) ile tahsil edildiği geriye kalan ödenmesi gereken her türlü muayene, tetkik, tedavi ve ilaç ücretleri ile ilgili kayıtların Sosyal Sigortalar Dairesinden talep edilmek üzere Yataklı Tedavi Kurumları Dairesine gönderildiği görülmüştür.
3.2. 8/2012 sayılı Sağlık Fonu Yasası ve “KKTC Sınırları Dahilinde Faaliyet Gösteren Kamu Sağlık Kurumlarının İcra Ettiği Gelir Getirici Faaliyetlerinin Sağlık Fonuna Gelir Olarak Aktarılmasına İlişkin Usul ve Esaslar Tüzüğü Uyarınca Yapılan Tahsilatlar:
8/2012 sayılı Sağlık Fonu Yasası’nın 4. maddesi “Halkın ihtiyaçlarını karşılayabilecek nitelikte Devlet Hastahanesi ve sağlık merkezleri kurulması ve tamiratı ile tıbbi teçhizatın temini ve hastahane ve sağlık merkezleri hizmetlerinin yürütülmesi için ödenecek ücretlerin karşılanması için gerekli finansmana yardım maksadıyla özel bir Fon oluşturulur.” şeklinde düzenlenmiştir. 8/2012 sayılı Sağlık Fonu Yasası’nın 12(3) maddesinde “Kuzey Kıbrıs Türk Cumhuriyeti sınırları dahilinde faaliyet gösteren kamu sağlık kurumlarının icra ettiği gelir getirici faaliyetlerinin Sağlık Fonuna aktarılmasına ilişkin usul ve esasların bir tüzükle belirleneceği belirtilmiş olup bu madde altında
“KKTC Sınırları Dahilinde Faaliyet Gösteren Kamu Sağlık Kurumlarının İcra Ettiği Gelir Getirici Faaliyetlerinin Sağlık Fonuna Gelir Olarak Aktarılmasına İlişkin Usul ve Esaslar Tüzüğü”
hazırlanarak yürürlüğe konmuştur.
8/2012 sayılı Sağlık Fonu Yasası’nın “Fonun Gelirleri” yan başlıklı 5. maddesinde fonun gelirleri tanımlanmış ve anılan maddenin 5. fıkrasında ise fona yapılacak her türlü bağış, katkı ve yardımların
da Sağlık Fonun gelirleri arasında olduğu belirtilmiştir. Yapılan incelemelerde Gazimağusa Devlet Hastanesinde verilen sağlık hizmetlerinden yararlanan ücretsiz ve indirimli ücretli kategoride olan veya sigortalı olan hastalardan 8/2012 sayılı Sağlık Fonu Yasası kapsamında Sağlık Fonuna yatırılmak üzere “Kuzey Kıbrıs Türk Cumhuriyeti Sağlık Bakanlığı Sağlık Fonu” tahsilat makbuzu veya yazar kasa fişi karşılığı tahsilat yapıldığı görülmüş olup, bu tahsilatların Sağlık Fonu Yasası’nın 5(5) maddesi kapsamında katkı/bağış olarak alındığı anlaşılmıştır. Gazimağusa Devlet Hastanesinin sunmuş olduğu her bir sağlık hizmeti için alınacak katkı payı/bağış tutarlarının hangi mevzuat ve/veya kıstaslara göre belirlendiği, Sağlık Bakanlığı Müsteşarı Sn. Kemal Deniz Dana’dan, Sağlık Bakanlığı
Eski Müsteşarı Sn. Ömer Gür’den ve dönemin Gazimağusa Devlet Hastanesi Başhekimi Sn. Dr. Ahmet Özdeş Öznuh’dan 29.7.2016 tarih ve SAY.0.00-B.10.10.108-16/711,712,713 sayılı
yazılarımızla istenmiştir.
Dönemin Gazimağusa Devlet Hastanesi Başhekimi Sn. Dr. Ahmet Özdeş Öznuh’un 16.8.2016 tarih ve TYK.2.00-1D-513/16 sayılı cevap yazısında özetle, hastane veznelerinde tahsil edilen ücret tutarlarının Sağlık Bakanlığının 22.2.2012 tarih ve SAB.0.00-61/72/5-12/403 sayılı yazı uyarınca tahsil edildiğini, belirtmiştir.
Sağlık Bakanlığı Eski Müsteşarı Sn. Dr. Ömer Gür 18.8.2016 tarihli cevap yazısında özetle, bağış olarak toplanan ücretlerin kendilerinden önceki dönemde belirlendiğini ve kendisinin de aynı şekilde devam ettirdiğini, bu tahsilatlardan gelen kaynakla hastanelerdeki tamirat, hastane yapımı (Onkoloji Hastanesi), ambulans, tıbbi cihaz ve alet gibi ihtiyaçların karşılandığını, Genel Sağlık Sigortasının çıkmaması, otomasyonun tam uygulamaya geçmemesi, sigortaların aldığı sağlık hizmetlerinin karşılığını ödememesi, personel yetersizliği gibi nedenlerle hastanelerde kaynak bulma ve tahsilatta ciddi sorunlar yaşandığını, belirtmiştir.
Sağlık Bakanlığı Müsteşarı Sn. Kemal Deniz Dana ise konuya ilişkin 21.9.2016 tarih ve SAB.0.00- 24/79/38-16 2760 sayılı cevap yazısında özetle, 8/2012 sayılı Sağlık Fonu Yasası ve Yasa’ya bağlı Tüzük uyarınca yapılan tahsilatların ilgili dönemin Bakanı tarafından belirlendiğini, belirtmiştir.
Sağlık Fonu Yasası’nın 5. maddesi kapsamında Gazimağusa Devlet Hastanesinde tahsil edilen tutarlar yanında “KKTC Sınırları Dahilinde Faaliyet Gösteren Kamu Sağlık Kurumlarının İcra Ettiği Gelir Getirici Faaliyetlerinin Sağlık Fonuna Gelir Olarak Aktarılmasına İlişkin Usul ve Esaslar Tüzüğünün” 4. maddesinde belirtilen gelir getirici faaliyetlerden elde edilen gelirlerin de “Kuzey Kıbrıs Türk Cumhuriyeti Sağlık Bakanlığı Sağlık Fonu” tahsilat makbuzu veya yazar kasa fişi ile tahsil edilerek Sağlık Fonuna aktarıldığı görülmüştür.
3.3.Gazimağusa Devlet Hastanesinde Tahsilat Yapılan Bölümler ve Tahsilatlara İlişkin Uygulamalar:
Gazimağusa Devlet Hastanesinin tahsilat uygulamalarına ilişkin yapılan denetim kapsamında Gazimağusa Devlet Hastanesi muhasebe bölümü tarafından tutulan makbuz kayıt defterleri incelendiğinde 8 bölüme tahsilat makbuz blokları verildiği ve bu bölümlerde tahsilat yapıldığı görülmüştür. Makbuz kayıt defterlerinde bu bölümler aşağıdaki gibi isimlendirilmiştir;
• Poliklinik: Bu bölümde Sağlık Kurumları Ücretler Tarifesi Tüzüğü kapsamında tam ücretli(ilgili Tüzüğün 4(1)(b) maddesi uyarınca ücretlerin Sosyal Sigortalar tarafından karşılanacağı belirtilen Sigortalılar hariç) ve indirimli ücretli kategorilerdeki hastalardan tahsil edilen ücretlere KKTC Sağlık Bakanlığı Tahsilat Makbuzu (Maliye Forma F.182) kesildiği görülmüştür. Bu bölümde Sağlık Fonu Yasası kapsamında yapılan tahsilatlarda ise sadece 3 adet yazar kasa kullanıldığı ve KKTC Sağlık Bakanlığı Tahsilat Makbuzu kesilerek tahsilat yapılması gereken hastalar dışındaki hastalara yazar kasa fişi kesilerek katkı/bağış toplandığı görülmüştür.
• Röntgen Kayıt( X-Ray): Hastane yetkilileri ve ilgili bölümde çalışanlardan alınan bilgiler doğrultusunda, bu bölümde Röntgen, MR, Tomografi, EEG, EMG, USG, Mamografi, Doopler, Holter, Fizik Tedavi, Patoloji, EKG ücretlerinin tahsilatlarının yapıldığı anlaşılmıştır. Hastaların görüntüleme işlemleri için randevularını ve görüntüleme sonuçlarını tahsilatların yapıldığı bölümden değil işlemlerin yapıldığı birimlerden aldıkları görülmüştür.
Sağlık Kurumları Ücretler Tarifesi Tüzüğü kapsamında tam ücretli (Sosyal Sigortalar tarafından karşılanacağı belirtilen Sigortalılar hariç) ve indirimli ücretli kategorilerdeki hastalardan tahsil edilen ücretler için KKTC Sağlık Bakanlığı Tahsilat Makbuzu kesildiği saptanmıştır.
Röntgen Kayıt (X-Ray) bölümünde Sağlık Fonu Yasası kapsamında KKTC Sağlık Bakanlığı Tahsilat Makbuzu kesilerek tahsilat yapılması gereken hastalar dışındaki hastalardan yapılan tahsilatlarda ise 1 adet yazar kasa veya “Kuzey Kıbrıs Türk Cumhuriyeti Sağlık Bakanlığı Sağlık Fonu” tahsilat makbuzu kullanıldığı görülmüştür. MR, Tomografi ve Fizik Tedavi katkıları için Fon makbuzu kesildiği, diğer hizmetler için ise yazar kasa fişi kesildiği görülmüştür.
• Labaratuvar Bölümü: Kan ve diğer tetkiklere ilişkin ücretlerin tahsilatının yapıldığı bölümdür. Bu bölümde Sağlık Kurumları Ücretler Tarifesi Tüzüğü kapsamında tam ücretli (Sosyal Sigortalar tarafından karşılanacağı belirtilen Sigortalılar hariç) ve indirimli ücretli kategorilerdeki hastalardan tahsil edilen ücretler için KKTC Sağlık Bakanlığı Tahsilat Makbuzu kesildiği, Sağlık Fonu Yasası kapsamında yapılan tahsilatlarda ise sadece 1 adet yazar kasa kullanıldığı ve KKTC Sağlık Bakanlığı Tahsilat Makbuzu kesilerek tahsilat yapılması gereken hastalar dışındaki hastalara yazar kasa fişi kesilerek tahsilat yapıldığı görülmüştür. Ayrıca yapılacak tetkikler için ödeme yapıldıktan sonra hastalara tetkik takip barkodu verildiği ve hastaların çıkan tetkik sonuçlarını verilen barkotla başka birimden aldığı görülmüştür.
• Eczane Bölümü: Reçeteli ilaçlara ilişkin ücretlerin tahsil edildiği bölümdür. Bu bölümde hastalara Sağlık Kurumları Ücretler Tarifesi Tüzüğü kapsamında tahsil edilen ücretlere karşılık sadece yazar kasa fişi verildiği görülmüştür. Bu bölümde tam ücretli ve indirimli ücretli kategoride yer alan hastalardan ilgili Tüzük uyarınca tahsilat yapılmakta ve sadece yazar kasa fişi verilmektedir.
• Hasta Kabul Bölümü: Gazimağusa Devlet Hastanesi servislerinde yatılı tedavi olan hastaların taburcu edilmezden önce KKTC Sağlık Bakanlığı Kıbrıs Türk Hastahaneleri Hasta Müşahede Dosyalarında yer alan tedavi işlemlerine ilişkin (yataklı tedavi, teşhis, cerrahi müdahale, yapılan tetkikler, görüntüleme işlemleri, verilen ilaçlar ve diğer masrafların) ücretlerinin hesaplanarak tahsil edildiği bölümdür. Bu bölümde sadece Sağlık Kurumları Ücretler Tarifesi Tüzüğü kapsamında hastalardan tahsil edilen ücretler için KKTC Sağlık Bakanlığı Tahsilat Makbuzu kesildiği görülmüştür.
• Acil Bölümü: Acil servise başvuran hastaların ücretlerinin alındığı bölümdür. Ayırca bu bölümde mesai saati sonrası taburcu edilen yatılı tedavi olan hastaların ücretleri de tahsil edilmektedir. Bu bölümde Sağlık Kurumları Ücretler Tarifesi Tüzüğü kapsamında tam ücretli (Sosyal Sigortalar tarafından karşılanacağı belirtilen Sigortalılar hariç) ve indirimli ücretli kategorilerdeki hastalardan tahsil edilen ücretler için KKTC Sağlık Bakanlığı Tahsilat Makbuzu kullanıldığı, Sağlık Fonu Yasası kapsamında KKTC Sağlık Bakanlığı Tahsilat Makbuzu kesilerek tahsilat yapılması gereken hastalar dışındaki hastalardan toplanan miktarlar için ise “Kuzey Kıbrıs Türk Cumhuriyeti Sağlık Bakanlığı Sağlık Fonu” tahsilat makbuzu kullanıldığı görülmüştür.
• Muhaceret Kayıt Bölümü: Bu bölüm çalışma izinleri ve diğer izinler için gerekli işlemlerin tahsilatının yapıldığı bölümdür. Bu bölümde sadece Sağlık Fonu Yasası kapsamında tahsilat yapıldığı ve “Kuzey Kıbrıs Türk Cumhuriyeti Sağlık Bakanlığı Sağlık Fonu” tahsilat makbuzu kullanıldığı görülmüştür.
• Muhasebe Bölümü: Bu Bölüm Gazimağusa Devlet Hastanesi muhasebe bölümü olup, ana vezne işlemini de yerine getirmektedir. Diğer bölümlerde makbuz ve/veya yazar kasa fişi karşılığı toplanan ücret, katkı/bağışlar gün sonunda burada toplanmakta ve gerekli kontroller yapıldıktan sonra yatırımları sağlanmaktadır.
Muhasebe bölümünde, Sağlık Fonu kapsamındaki tahsilatlar için kullanılan Poliklinik,
Röntgen Kayıt (X-Ray), Labaratuvar bölümlerindeki yazar kasalardan gün sonu alınan Z raporlarının günlük tahsilat kontrolü yapılarak herbir yazar kasa için ilgili yazar kasada
toplanan ücret toplamı kadar bir tutarda Kuzey Kıbrıs Türk Cumhuriyeti Sağlık Bakanlığı Sağlık Fonu tahsilat makbuzu kesildiği ve Sağlık Fonuna yatırımının yapıldığı tespit edilmiştir. KKTC Sağlık Bakanlığı Tahsilat Makbuzu kesilerek tahsilat yapılan tutarlar için ise yine bu bölümde toplam tahsilat tutarı kadar bir tutarda KKTC Sağlık Bakanlığı Tahsilat Makbuzu kesilerek yatırımının sağlandığı görülmüştür.
Bu bölüm Sağlık Kurumları Ücretler Tarifesi Tüzüğü kapsamında toplanan ücretlerin Gelir ve Vergi Dairesi veznelerine yatırılması suretiyle genel bütçe içerisindeki Tıbbi Tedavi ve İlaç Ücretleri bütçe kalemine gelir olarak işlenmesini, Sağlık Fonu Yasası kapsamında toplanan miktarları ise Kıbrıs Türk Kooperatif Merkez Bankasında bulunan Sağlık Fonu hesabına yatırılmasını, sağlamaktadır. Ayrıca verilen sağlık kurul raporlarının tahsilatının da bu bölümde yapıldığı görülmüştür.
4 . Gazimağusa Devlet Hastanesinin Tahsilat Uygulamalarına İlişkin Tespit Edilen Önemli Hususlar
4.1 Hastalara Sunulan Tüm Sağlık Hizmetlerinin Hasta Kayıt Otomasyon Sistemine İşlenmemesi ve Kayıt Sistemindeki Diğer Eksiklikler
Gazimağusa Devlet Hastanesinde KKTC Sağlık Bakanlığına bağlı kamu sağlık kuruluşlarında kullanılan bilgisayar programı üzerinden hasta kayıt işlemelerinin gerçekleştirildiği ve her bir hasta için bir kayıt oluşturulduğu görülmüştür. Hastane tarafından kullanılan bilgisayar programından sağlık hizmetlerinden yararlanan hastanın; hasta kimlik bilgileri, hangi servislerden hangi tarihte sağlık hizmeti aldığı, sağlık hizmeti aldığı doktorun bilgileri, Sağlık Kurumları Ücretler Tarifesi
Tüzüğü’ne göre hangi kategoride bulunduğuna ilişkin bilgilerin yer aldığı görülmüştür. Ancak Gazimağusa Devlet Hastanesinde ücretler tahsil edilirken hastaların Sağlık Kurumları Ücretler Tarifesi Tüzüğü’ne göre hangi kategoride yer aldığına ilişkin bilgisayar programındaki bilgilerin tahsilat birimlerindeki tüm kullanıcılar tarafından değiştirilebildiği ve tam ücretli veya indirimli ücretli kategoride olan bir hastanın ücretsiz hasta kategorisinde sağlık hizmeti almasının sağlanabildiği ve bunun önlenmesine ilişkin herhangi bir engel ve/veya kontrol bulunmadığı tespit edilmiştir.
Gazimağusa Devlet Hastensi servislerinde yatılı tedavi gören hastalar adına “KKTC Sağlık Bakanlığı Kıbrıs Türk Hastahaneleri Hasta Müşahade Dosyası” oluşturulduğu ve bu dosyalarda hastaların kimlik bilgileri yanında yattıkları süre içerisinde hastane tarafından kendilerine yapılan cerrahi müdahale, tetkik, görüntüleme işlemleri ve verilen ilaç bilgilerinin yer aldığı görülmüştür. Tam ücretli ve indirimli ücretli kategorideki hastalar taburcu edileceklerinde ödeyecekleri miktar bu dosyalar içerisindeki bilgiler doğrultusunda hesap edilmekte ancak hastanede tam otomasyona geçilmediğinden dosyalarda eksik belge olup olmadığı kontrol edilememektedir. Bu nedenle hastanın bilgisayar programındaki kayıtlarında tüm bilgiler yer almadığı için dosya içerisinde eksik olan veya dosyadan çıkarılan tetkik, görüntüleme ve verilen ilaçlara ilişkin belgelerin hesaplamalara dahil edilmediği saptanmıştır. Sosyal Sigortalı hastaların dosyaları ise Hasta Kabul Bölümü tarafından hesaplandıktan sonra ücretlerin Sosyal Sigortalar Dairesi’nden talep edilebilmesi için Yataklı Tedavi Kurumları Dairesine gönderilmektedir.
4.2 Hastane Servislerine Yatırılmadan Ayni Gün Hastaneden Taburcu Olunan Bazı Operasyonlara İlişkin Alınması Gereken Ücretlerin Tahsil Edildiğini Tevsik Edici Belgelerinin Sunulamaması
Hastane servislerine yatırılmadan ayni gün hastaneden taburcu olunan bazı operasyonların hasta kayıt sisteminde yer almadığı görülmüştür. Değiştirilmiş şekli ile Sağlık Kurumları Ücretler Tarifesi Tüzüğü’ne ekli cetvelin “7. Kısım Diğer Ücretler Tarifesi” kısmında sunulan ERCP operasyonu ücretinin 2,500 TL, ekli cetvelin “2. Kısım Cerrahi Ücretler” kısmında ise sunulan Gastroskopi ve Kolonoskopi operasyonlarının ücretlerinin herbirinin 250 TL olduğu belirtilmektedir. Servislere yatırılmadan ERCP, Kolonoskopi ve Gastroskopi opersayonları geçiren ve aynı gün içerisinde hastaneden ayrılan kişilere ait bilgilerin ameliyathanedeki deftere kaydedildiği ancak anılan defter kayıtlarındaki hastaların operasyonlarına ilişkin bilgilerin tarafımıza sunulan Devlet Hastanesi tarafından kullanılan ve denetimimize sunulan hasta kayıt sistemi verilerinde yer almadığı saptanmış olup, değiştirilmiş şekli ile Sağlık Kurumları Ücretler Tarifesi Tüzüğü’ne göre tahsil edilmesi gereken ücretlerin tahsil edilip edilmediğinin ve eğer tahsil edilmiş ise anılan Tüzüğe göre ücret ödemesi
gereken hastalara ilişkin tahsilat dökümlerinin denetime sunulması dönemin Gazimağusa Devlet Hastanesi Başhekimi Sn. Dr. Ahmet Özdeş Öznuh’tan 29.7.2016 tarih ve SAY.0.00-B.10.10.108- 16/713 sayılı yazımızla istenmiştir.
Dönemin Gazimağusa Devlet Hastanesi Başhekimi Sn. Dr. Ahmet Özdeş Öznuh’un 16.8.2016 tarih ve TYK.2.00-1D-513/16 sayılı cevap yazısında özetle, hastanenin tüm birimlerinde otomasyon sistemine geçilemediğini, ameliyathane servisinde de hasta kayıt otomasyon sistemine geçilemediğinden kayıtların defterde tutulduğunu, belirtmiştir.
Konuya ilişkin cevap yazısında Sn. Dr. Ahmet Özdeş Öznuh sadece kayıtların defterde tutulma gerekçesini belirtmiş ancak ERCP, Kolonoskopi ve Gastroskopi operasyonu geçiren ve aynı gün içerisinde hastaneden ayrılan Sağlık Kurumları Ücretler Tarifesi Tüzüğü’ne göre ücret ödemesi gereken hastalardan ücretlerin tahsil edilip edilmediğine ilişkin herhangi bir bilgi ve/veya belge tarafımıza sunmamıştır.
Dolayısı ile Gazimağusa Devlet Hastanesi tarafından ERCP, Kolonoskopi ve Gastroskopi opersayonu geçiren ve aynı gün içerisinde hastaneden ayrılan değiştirilmiş şekli ile Sağlık Kurumları Ücretler Tarifesi Tüzüğü’ne göre ücret ödemesi gereken hastalardan tahsilat yapıldığına ilişkin herhangi bir tevsik edici belge talep edilmesine rağmen tarafımıza sunulamamıştır.
4.3 Yazar Kasa Fişi Kullanımından Kaynaklanan Sorun ve Riskler 4.3.1 Eczanedeki Yazar Kasadan İşlemi Bazında Döküm Alınamaması
Eczane Bölümüne reçeteleri ile gelen hastalara reçetelerdeki ilaçlar verilmekte olup, ilaç ücretleri hesaplamaları tahsilat yapan görevliler tarafından reçeteler üzerinde elde yapılmakta ve reçeteler üzerinde gösterilmektedir. Hesaplanan ilaç ücret tutarı hastalardan tahsil edildikten sonra hastalara yazar kasa fişi verilmekte ve hastalardan alınan reçeteler bu bölümde muhafaza edilmektedir. Gün sonunda yazar kasadaki toplam tahsilat yazar kasadan alınmakta ve Eczane Bölümü tarafından yazar kasadan yapılan toplam tahsilat tutarı kadar bir tutarda KKTC Sağlık Bakanlığı Tahsilat Makbuzu (Maliye Forma F.182) kesilmektedir. Eczanede kullanılan yazar kasanın diğer birimlerde kullanılan yazar kasalardan farklı olduğu, gün sonu detaylı (tahsilat işlemi bazında döküm) Z Raporu alınamadığı sadece gün içerisinde yapılan toplam tahsilat tutarını gösteren bir rapor alınabildiği dolayısıyla alınan Z raporundan herbir reçete için yapılan tahsilatların işlem bazında uyuşma ve kontrollerin yapılamadığı tespit edilmiştir.
Değiştirilmiş şekli ile Sağlık Kurumları Ücretler Tarifesi Tüzüğü’nün 16. maddesinde ücretlerin makbuz karşılığında tahsil edileceği belirtilmesine rağmen bu bölümdeki yoğunluktan dolayı yazar kasa fişi kullanıldığı görülmüştür. Bu bölümde kullanılan yazar kasanın işlem bazında döküm verebilen bir yazar kasa ile değiştirilmesi ve günlük tahsilatların herbir reçete ile işlem bazında uyuşma ve kontrollerinin yapılması gerekmektedir.
4.3.2 Hastalar Tarafından Veznelerde Bırakılan Yazar Kasa Fişleri
Yapılan incelemelerde tahsilat yapılan bölümlerde Sağlık Fonu Yasası kapsamında Poliklinik, Röntgen Kayıt (X-Ray) ve Labaratuvar bölümlerinde hastalara ödedikleri miktarlar kadar yazar kasa fişi verildiği, hastalara verilen yazar kasa fişlerinin bazı hastalar tarafından veznede bırakılıp alınmadığı, görülmüştür. Yazar kasa fişi üzerinde verilen sağlık hizmeti ile ilgili bilgi olmaması ve sadece ücret tutarının olması nedeni ile bu fişlerin tahsilat yapan görevliler tarafından yeni gelen ve yeni ödeme yapan diğer hastalara verilmek suretiyle tekrardan kullanılabileceği veya veznede bırakılan yazar kasa fişlerinin yanlış tahsil edildiği gerekçesiyle iptal edilerek fiş tutarının zimmete geçirilebileceği risklerini taşıdığı dolayısı ile bu bölümlerde yazar kasa fişi kullanımının suistimallere açık olduğu değerlendirilmektedir.
4.4 Hastane Tarafından Sunulan Bazı Sağlık Hizmetlerinde Sadece Sağlık Fonu Yasası Altında Katkı Toplanması
Sağlık Kurumları Ücretler Tarifesi Tüzüğü’nün 18. maddesinde tam ücretli kategori kapsamına giren kişiler için verilen Sağlık Kurulu Raporu ve belgelerinden Tüzükte belirtilen ücretlerin alınacağı, ücretsiz kategori kapsamına giren kişilerden ise kendi özel amaçları için isteyecekleri tıbbi rapor, sağlık belgesi ve sair raporlar için Tüzükte belirtilen ücretlerin alınacağı belirtilmiştir. Anılan Tüzüğe bağlı cetvelin ‘Ayakta Tedavi, Muayene Teşhis ve Diğer Hizmetlere İlişkin Ücret Tarifesi’ başlıklı üçüncü kısmının 15. maddesinde Tek Hekim Raporu 20.00 TL, Sağlık Kurulu Raporu 40.00 TL olarak belirlenmiştir. Anılan rapor ücretlerinin Tüzük kapsamında KKTC Sağlık Bakanlığı Tahsilat Makbuzu (Maliye Forma F.182) ile tahsil edilmesi ve toplanan tutarların Tıbbi Tedavi ve İlaç Ücretleri bütçe kalemine gelir olarak işlenmesi gerekmektedir.
İlgili rapor ücretlerini tahsil eden Hastane Muhasebe biriminin Tek Hekim Raporu ve Sağlık Kurulu Raporları için sadece KKTC Sağlık Bakanlığı Sağlık Fonu makbuzu kullanarak ilgili rapor ücretlerini katkı olarak topladıkları ve toplanan katkı miktarlarını Sağlık Fonuna yatırdıkları görülmüştür. Anılan raporların Sağlık Kurumları Ücretler Tarifesi Tüzüğü’nün 18. maddesi kapsamında KKTC Sağlık Bakanlığı Tahsilat Makbuzu (Maliye Forma F.182) kullanılarak tahsil edilmemesinin yasal dayanağı
ile gerekçeleri hakkında bilgi dönemin Gazimağusa Devlet Hastanesi Başhekimi Sn. Dr. Ahmet Özdeş Öznuh’tan 29.7.2016 tarih ve SAY.0.00-B.10.10.108-16/713 sayılı yazımızla talep edilmiştir.
Dönemin Gazimağusa Devlet Hastanesi Başhekimi Sn. Dr. Ahmet Özdeş Öznuh’un 16.8.2016 tarih ve TYK.2.00-1D-513/16 sayılı cevap yazısında özetle, Sağlık Kurul Raporu ücretlerinin KKTC Sağlık Bakanlığının Sağlık Fonu’na yatırılmasına ilişkin yasal dayanağın, Sağlık Bakanlığının 22.2.2012 tarih ve SAB.0.00-61/72/5-12/403 sayılı yazı olduğunu belirtmiştir. Sn. Dr. Ahmet Özdeş Öznuh’un cevap yazısından anlaşılacağı üzere Gazimağusa Devlet Hastanesi tarafından Sağlık Kurumları Ücretler Tarifesi Tüzüğü uyarınca alınması gereken sağlık raporu ücretlerinin tahsilatında KKTC Sağlık Bakanlığı Tahsilat Makbuzu (Maliye Forma F.182) kullanılması gerekirken kullanılmadığı ve sadece Sağlık Fonu Yasası altında Sağlık Fonu makbuzu ile Fona katkı toplandığı anlaşılmıştır.
Gazimağusa Devlet Hastanesi tarafından Sağlık Kurumları Ücretler Tarifesi Tüzüğü’nün 18. maddesi uyarınca raporlar ile ilgili ücretlerin “KKTC Sağlık Bakanlığı Tahsilat Makbuzu
(Maliye Forma F.182) kullanılarak tahsil edilmesi ve gelirlerin “Tibbi Tedavi ve İlaç Ücretleri” bütçe kalemine kayıt edilmesi gerekmektedir.
4.5 Sağlık Bakanlığı Yataklı Tedavi Kurumları Dairesi Müdürlüğünce Gazimağusa Devlet Hastanesi İçin Temizlik Bakım ve İlaçlama Hizmeti Satın Alınan Özel Firma Çalışanının Hastane Veznesinde Tahsilat Yaptığının Saptanması
Gazimağusa Devlet Hastanesinde tahsilat yapılan bölümlerde yerinde yapılan incelemelerde 12.07.2016 tarihinde Polikliniklere gelen hastaların kayıt ve ücret tahsilatlarının yapıldığı bölümde KKTC Sağlık Bakanlığı Sağlık Fonu’na yatırılan tutarların toplandığı yazar kasada Gazimağusa Devlet Hastanesi’nin temizlik hizmetleri sözleşmesi kapsamında hizmet satın aldığı Çalıkuşu Trading Ltd.’in çalışanı olan Sayın Tankut Uğur’un Sağlık Fonu kapsamında tahsilat yaptığı tarafımızca görülmüştür.
8/2012 sayılı Sağlık Fonu Yasası ve bu Yasanın 12(3) maddesi altında yapılan “KKTC Sınırları Dahilinde Faaliyet Gösteren Kamu Sağlık Kurumlarının İcra Ettiği Gelir Getirici Faaliyetlerinin Sağlık Fonuna Gelir Olarak Aktarılmasına İlişkin Usul ve Esaslar Tüzüğü”nün “Gelirlerin Tahsilatı”
yan başlıklı 7. maddesinde, elde edilecek gelirlerin tahsilatı ilgili kamu sağlık kurumunda görev ifa eden amirin görevlendireceği bir memur tarafından yapılır…” şeklinde olup, anılan kişinin tahsilat yapmakla görevlendirilmesinin yasal dayanağı dönemin Gazimağusa Devlet Hastanesi Başhekimi
Sn. Dr. Ahmet Özdeş Öznuh’tan 29.7.2016 tarih ve SAY.0.00-B.10.10.108-16/713 sayılı yazımızla talep edilmiştir.
Dönemin Gazimağusa Devlet Hastanesi Başhekimi Sn. Dr. Ahmet Özdeş Öznuh’un 16.8.2016 tarih ve TYK.2.00-1D-513/16 sayılı cevap yazısında “12.7.2016 tarihinde polikliniklere gelen hastaların kayıtlarının yapıldığı bölümde Bakanlığımızın bilgisi dahilinde diğer devlet hastanelerinde de olduğu gibi temizlik hizmetleri sözleşmesi kapsamında özel firma çalışanı görev yapmaktaydı. Personel eksikliğinden dolayı ilgili kayıt yerinde görev yapan bu personel sadece kayıt işlemi yapmaktadır.
Tahsilat işlemleri ise kamu görevlisi personelleri tarafından yapılmaktadır.” şeklinde bir açıklamada bulunmuştur.
Ancak Sn. Dr. Ahmet Özdeş Öznuh’un belirtmiş olduğunun aksine 12.07.2016 tarihinde tarafımızca yapılan incelemelerde Poliklinklere gelen hastaların kayıtlarının yapıldığı bölümde Çalıkuşu Trading Ltd. çalışanı Sayın Tankut Uğur’un para tahsilatı yaptığı ve hastalara yazar kasa fişi kestiği görülmüştür. İlgili yazar kasadan alınan gün sonu Z Raporunda gösterilen toplam tahsilat tutarının muhasebe bölümüne teslim edildiği ve muhasebe bölümüde görev yapan kamu çalışanı tarafından hazırlanıp imzalanan bir KKTC Sağlık Bakanlığı Sağlık Fonu makbuzu ile gelir olarak kayıt edildiği tespit edilmiştir. Dolayısı ile Çalıkuşu Trading Ltd. çalışanı Sayın Tankut Uğur’un yazar kasa ile tahsilat yaptığı için herhangi bir makbuz veya başka bir evrak imzalamadığı ve sorumluluk gerektiren vezne görevini hiçbir sorumluluk altına girmeden yürüttüğü görülmüştür. Hastane tarafından temizlik hizmetleri sözleşmesi kapsamında hizmet satın alınan bir özel firma çalışanının hastanede kamu görevlisi gibi çalıştırılmasının ve hastane veznesinde para tahsilatı yapmasının mevzuatlara aykırı bir uygulama olduğu dolayısı ile Hastane yönetimi tarafından bu uygulamaya derhal son verilmesi gerekmektedir.
Sayın Dr. Ahmet Özdeş Öznuh’un anılan cevap yazısında diğer hastanelerde de aynı uygulamanın olduğu belirtilmekte olup, bu konuya ilişkin KKTC Sağlık Bakanlığına bağlı diğer tüm devlet hastanelerinide kapsayacak şekilde bir denetim gerçekleştirilerek bu konu hakkında ayrıca bir denetim raporu hazırlanacaktır.
4.6 Bazı Kişilerin Tedavi Masraflarından Muaf Tutulması
Hastane yetkilileri tarafından tarafımıza sunulan belgelerde yapılan incelemelerde geçmiş ve şimdiki Sağlık Bakanlığı Müsteşarları tarafından Gazimağusa Devlet Hastanesi Başhekimliğine muhatap yazılar ile değiştirilmiş şekli ile 34/2007 sayılı Yataklı Tedavi Kurumları Dairesi (Kuruluş, Görev ve Çalışma Esasları) Yasası’nın 20. maddesi altında yapılan değiştirilmiş şekli ile “Sağlık Kurumları
Ücretler Tarifesi Tüzüğü”nün 20(1) maddesine atıf yapılarak bazı kişilerin tedavi masraflarından muaf tutulmasını talep ettikleri görülmüştür.
Ancak değiştirilmiş şekli ile 34/2007 sayılı Yataklı Tedavi Kurumları Dairesi (Kuruluş, Görev ve Çalışma Esasları) Yasası’nın 20. maddesi altında yapılan değiştirilmiş şekli ile “Sağlık Kurumları Ücretler Tarifesi Tüzüğü”nün “Özel Tarife Uygulaması ve Özel Hizmet Alınması” yan başlıklı 20(1) maddesi “Bakan veya Müsteşar maddi yönden ücret ödemeyecek durumda olduğu kanaatine vardığı kişi ve/veya kişilere bu Tüzükteki ücretlerden özel bir tarife uygulamasını emredebilir” şeklinde olup, maddeden özel bir tarife uygulanabileceği ancak kişilerin tüm ücretten muaf tutulması yönünde bir düzenleme içermediği, dolayısıyla Sağlık Bakanlığı Müsteşarı Sn. Kemal Deniz Dana’dan ve Sağlık Bakanlığı Eski Müsteşarı Sn. Ömer Gür’den konuya ilişkin yasal dayanak ve gerekçeleri 29.7.2016 tarih ve SAY.0.00-B.10.10.108-16/711,712 sayılı yazılarımızla istenmiştir.
Sağlık Bakanlığı Müsteşarı Sn. Kemal Deniz Dana konuya ilişkin 21.9.2016 tarih ve SAB.0.00- 24/79/38-16 2760 sayılı cevap yazısında özetle, değiştirilmiş şekli ile 34/2007 sayılı Yataklı Tedavi Kurumları Dairesi (Kuruluş, Görev ve Çalışma Esasları) Yasası’nın 20. maddesi altında yapılan değiştirilmiş şekli ile “Sağlık Kurumları Ücretler Tarifesi Tüzüğü”nün “Özel Tarife Uygulaması ve Özel Hizmet Alınması” yan başlıklı 20(1) maddesini bu güne kadar hastanede tedavi gören ve sonrasında oluşan tedavi ücretini ödemeye maddi durumu yetersiz ve/veya ödeme gücü olmayan kişi ve/veya kişilerin ilgili ücretten muaf tutulması şeklinde yorumlandığı nedeni ile uygulandığını, belirtmiştir.
Sağlık Bakanlığı Eski Müsteşarı Sn. Dr. Ömer Gür 18.8.2016 tarihli cevap yazısında özetle, hastalar tarafından tam bağış talep edildiğini, bu taleplerini Anayasa ve sosyal güvencelerine bağladıklarını, kendi döneminde hastanede hiç kimsenin rehin kalmayacağı yönünde kıstaslar koyduğunu belirtmiştir. Kıstasların ise, hastalara taksit yapılması, vatandaş olmayıp geçerli sosyal güvencesi olmayanlara bağış yapılmaması, vatandaş olup sosyal güvencesi olsun ya da olmasın ödeyebilecekleri kadar bağış yapılmasını içerdiğini, belirtmiştir.
Cevap yazılarından da anlaşılacağı gibi, hastalardan gelen talepler doğrultusunda Sn. Kemal Deniz Dana ve Sn. Dr. Ömer Gür’ün Sağlık Kurumları Ücretler Tarifesi Tüzüğünün 20(1) maddesini hiçbir ücret alınmamasına yönelik talimat verilebileceği şeklinde yorumladıkları anlaşmıştır. Ancak ilgili maddede sadece ilgili hastalara özel ücret uygulanabileceği belirtilmekte ve tüm ücretten muaf tutulabilecekleri belirtilmemekte olup, Sağlık Kurumları Ücretler Tarifesi Tüzüğü”ne göre ücret ödemesi gereken hastalara tam muafiyet sağlanamayacağı değerlendirilmektedir.
5. Sonuç
Gazimağusa Devlet Hastanesinin tahsilat uygulamalarına ilişkin yapılan incelemeler neticesinde;
• Hastaların Sağlık Kurumları Ücretler Tarifesi Tüzüğü’ne göre hangi kategoride yer aldığına ilişkin bilgisayar programındaki bilgilerin tahsilat birimlerindeki tüm kullanıcılar tarafından değiştirilebildiği ve tam ücretli veya indirimli ücretli kategoride olan bir hastanın ücretsiz hasta kategorisinde sağlık hizmeti almasının sağlanabildiği ve bunun önlenmesine ilişkin herhangi bir engel ve/veya kontrol bulunmadığı,
• Yatılı tedavi gören ve tam ücretli ve indirimli ücretli kategorideki hastalar taburcu edileceklerinde adlarına açılmış olan ve içerisinde tedavi süresince kendilerine yapılan işlemlere ilişkin belgelerin yer aldığı dosyalarının hasta kabul bölümü tarafından hesaplaması yapılırken dosya içerisinde eksik olan veya dosyadan çıkarılan tetkik, görüntüleme ve verilen ilaçlara ilişkin belgeler tam otomasyona geçilmediğinden hastaların bilgisayar programındaki kayıtlarından kontrol edilemediği dolayısı ile eksik belgelerin ücretlerinin hesaplanamadığı bununda gelir kaybına yol açabileceği,
• ERCP, Kolonoskopi ve Gastroskopi operasyonu geçiren ve aynı gün içerisinde hastaneden ayrılan değiştirilmiş şekli ile Sağlık Kurumları Ücretler Tarifesi Tüzüğü’ne göre ücret ödemesi gereken hastalardan tahsilat yapıldığına ilişkin tevsik edici belgelerin tarafımıza sunulamadığı dolayısı ile bu işlemlere ilişkin kontrollerin ve tahsilatların yapılmadığı,
• Eczane bölümünde kullanılan yazar kasadan işlem bazında gün sonu raporu alınamadığı için günlük tahsilatların herbir reçete ile işlem bazında uyuşma ve kontrollerinin yapılamadığı,
• Poliklinik, Röntgen Kayıt (X-Ray) ve Labaratuvar bölümlerinde hastalar tarafından alınmayan ve veznelerde bırakılan yazar kasa fişlerinin yazar kasa fişi üzerinde verilen sağlık hizmeti ile ilgili bilgi olmaması ve sadece ücret tutarının olması nedeni ile bu fişlerin tahsilat yapan görevliler tarafından yeni gelen ve yeni ödeme yapan diğer hastalara verilmek suretiyle tekrardan kullanılabileceği veya yanlış tahsil edildiği gerekçesiyle iptal edilerek fiş tutarının zimmete geçirilebileceği risklerini taşıdığı dolayısı ile bu bölümlerde yazar kasa fişi kullanımının suistimallere açık olduğu,
• Sağlık Kurumları Ücretler Tarifesi Tüzüğü’nün 18. maddesi uyarınca alınması gereken sağlık raporu ücretlerinin tahsilatında KKTC Sağlık Bakanlığı Tahsilat Makbuzu (Maliye Forma F.182) kullanılarak gelirlerin “Tibbi Tedavi ve İlaç Ücretleri” bütçe kalemine kayıt edilmesi gerekirken, ilgili raporlar için sadece Sağlık Fonu Yasası altında Sağlık Fonu makbuzu ile Fona katkı toplandığı,
• Hastane tarafından temizlik hizmetleri sözleşmesi kapsamında hizmet satın alınan özel bir firma çalışanının hastanede kamu görevlisi gibi çalıştırıldığı aynı zamanda hastane poliklinik bölümünün veznesinde para tahsilatı yaptığı bununda mevzuatlara aykırı bir uygulama olduğu nedeniyle bu uygulamaya derhal son verilmesi gerektiği ve bu konuda KKTC Sağlık Bakanlığına bağlı diğer tüm devlet hastanelerinide kapsayacak şekilde ayrı bir denetim yapılarak tespitlerin raporlanacağı,
• Rapor’un 4.6 bölümünde belirtilen müsteşarların Sağlık Kurumları Ücretler Tarifesi Tüzüğünün 20(1) maddesini hastalardan hiçbir ücret alınmamasına yönelik talimat verebilecekleri şeklinde yorumladıkları için bazı hastalara tam muafiyet uygulanmasını talep ettikleri görülmüş ancak Sağlık Kurumları Ücretler Tarifesi Tüzüğü”ne göre ücret ödemesi gereken hastalara tam muafiyet sağlanamayacağı ilgili Tüzüğün 20(1) maddesi uyarınca sadece özel tarifeler uygulanabileceği
sonucuna varılmıştır.
Denetime ilişkin 9.3.2017 tarihinde hazırlanmış olan Taslak Rapor, değiştirilmiş şekliyle 18/1978 sayılı Sayıştay Yasası’nın 27. maddesi gereği 9.3.2017 tarih ve SAY.0.00-B.10.10.108-17/249,250 sayılı yazıların ekinde KKTC Sağlık Bakanlığı ile Gazimağusa Devlet Hastanesi Başhekimliğine gönderilmiş ve denetim sonuçları hakkındaki yorumlarının Sayıştay Başkanlığına sunulması istenmiştir. Ancak, KKTC Sağlık Bakanlığı ile Gazimağusa Devlet Hastanesi Başhekimliği denetim sonuçlarına ilişkin yorumlarını Sayıştay Başkanlığına sunmamıştır.
6. Öneriler
Gazimağusa Devlet Hastanesinin tahsilat uygulamalarına ilişkin yapılan değerlendirmede;
• Gazimağusa Devlet Hastanesinde ücretlerin eksiksiz tahsil edilebilmesi için tüm bölüm ve servislerde ivedilikle tam otomasyon sistemine geçilerek, ayakta ve yatılı tedaviler süresince ERCP, Kolonoskopi ve Gastroskopi operasyonları dahil verilen her türlü sağlık hizmetinin bilgisayar sisteminde hastalar adına kayıt edilmesi,
• Tam otomasyon sistemine geçilene kadar bilgisayar sisteminde kayıtları tutulmayan ERCP, Kolonoskopi ve Gastroskopi operasyonları dahil verilen her türlü sağlık hizmeti için makbuz kullanılarak tahsilat yapılması ve bu tahsilatların hastanın kimlik bilgisi ve ücret ödeme bakımından kategorisi de belirtilecek şekilde kayıt altına alınması,
• Hastane birimlerinin Sosyal Sigortalar Dairesi’ndeki sigortalı kayıtlarına online anlık erişiminin sağlanması ve hastaların hastaneye başvurduğu tarih itibarı ile sigortalı olup olmadıklarının kontrol edilmesi,
• Hastaneye başvuran hastaların Sağlık Kurumları Ücretler Tarifesi Tüzüğü’ne göre hangi kategoride olduklarını gösteren belgeleri kimlik kartları ile birlikte ibraz etmeleri ve ücret ödeme bakımından sistemde görülen hastanın kategorisinde değişiklik gerekmesi durumunda gerekli kontroller yapıldıktan sonra bunun gerçekleştirilmesi,
• Hastane’nin Eczane Bölümü tarafından kullanılan yazar kasanın işlem bazında gün sonu raporu alabilen bir yazar kasa ile ivedilikle değiştirilmesi ve işlem bazında herbir reçete için yapılan tahsilatlara ilişkin kontrol ve uyuşmaların yapılması,
• Gün içerisinde makbuz veya yazar kasa fişi iptallerinin, hastalara verilen makbuz veya yazar kasa fişi sureti ile birlikte iptale ilişkin hastanın dilekçesinin alınması ve ilgili iptallerin hastane yönetiminin yazılı onayı ile yapılması,
• Sağlık Kurumları Ücretler Tarifesi Tüzüğü uyarınca KKTC Sağlık Bakanlığı Tahsilat Makbuzu ile tahsil edilmesi gereken sağlık raporu ücretlerinin tahsil edilip, Gelir ve Vergi Dairesi’ne yatırılmasının sağlanması için iç kontrollerin oluşturulması,
• Temizlik hizmetleri sözleşmesi kapsamında hizmet satın alınan özel bir firma çalışanının mevzuata ve yapılan temizlik sözleşmesine aykırı olarak Hastanede kamu görevlisi gibi çalıştırılarak para tahsilatı ve/veya hasta kaydı yapmasının önüne geçilmesi için gerekli kontrol ve denetimlerin Sağlık Bakanlığı tarafından yapılması
gerekmektedir.
Bilgilerinize saygı ile arz olunur.
