• Sonuç bulunamadı

Ş Ğ İ İ İ İ İ İ İ Ğ Ğ

N/A
N/A
Protected

Academic year: 2022

Share "Ş Ğ İ İ İ İ İ İ İ Ğ Ğ"

Copied!
44
0
0

Yükleniyor.... (view fulltext now)

Tam metin

(1)

Ş

Ğ İ İ

İ İ İ İ İ

Ğ Ğ

(2)

İ

• Enürezis terimi eski Yunanca kökenli olup Yunanca “içine işemek”

anlamındaki “en ourein” ifadesinden gelmektedir

• “Kendini ıslatmak” anlamına da gelen bu ifade sosyal olarak kabul edilemeyen idrar yapma durumlarını karşılamaktadır

• Enürezis çocukluk çağında yaygın görülen bozukluklardan biridir

.

(3)

İ

• 7 yaşına gelmiş çocukların %10’u gece yatağını ıslatmakta, %2-3 kadarı ise gündüz kilotunu ıslatmaktadır

• Enürezis hem çocuk hem de aile için ciddi sıkıntı oluşturur

• Çocukların benlik saygısı etkileyen, yaşam kalitesi bozan bir

durumdur.

(4)

İ

• Enürezisli çocuklarda idrar sorunlarına ek olarak % 20 -% 40 oranında ek psikolojik bozukluklar vardır

• Bu nedenle enürezis varlığında değerlendirme ve tedavi sadece mevcut

semptomu değil aynı zamanda komorbid durumları içerek şekilde

kapsamlı yapılmalıdır

(5)

İ

İ İ İ

• ş ğ

(6)

İ

İ İ

ğ ş

ş

ğ

ğ ş

ş ğ ş

ş

ş ğ

ş

(7)

İ

(8)

İ

• İ İ

• ğ

• ğ ş

ş

(9)

İ

• Uluslarararası Çocuk Kontinansı Derneği (International Children’s Continence Society, ICSS) ise enürezis tanımını sadece uykuda idrar kaçırma olarak güncellemiştir (nokturnal enürezis)

• Gündüz ıslanmasını ise üriner inkontinans olarak adlandırmış (gündüz üriner inkontinansı) ve kendi içinde tekrar kategorize etmiştir

• Üriner inkontinans organik ( yapısal, nö-rolojik, fiziksel nedenler) veya fonksiyonel olabilir. Ancak vakaların büyük çoğunluğu fonksi-yonel nedenlere bağlı inkontinans tablolarıdır

• Gece ve gündüz idrar kaçırması olan grubun ise her iki tanıyla

(enürezis+üriner inkontinans) tanımlanmasını önermiştir

(10)

İ

• Enürezise yönelik yapılan çalışmalarda her iki tanılama sisteminin de

kullanılabildiği görülmektedir

(11)

İ

• Enürezisin nokturnanın en tipik belirtileri derin uyku ve zor uyandırılma ve buna paralel geceleri çok miktarda idrar kaçırmadır (poliüri)

• Tipik öykü; gece uyanması çok zor olan ve yatağı büyük miktarlarda idrarla ıslatan çocuktur

• Bir kısmında gün içinde mesane fonksiyonu tamamen normaldir, herhangi bir şikayetleri yoktur. Bir kısmında ise mesane disfonksiyonuna işaret eden belirtiler vardır. Örneğin; bazıları tuvalete seyrek gider ve birtakım manevralarla işemeyi erteler; bazıları ise sık sık ve sıkışarak idrara çıkar.

(12)

İ

• ş

• ğ ş

• ş ğ

(13)

İ

• ş

• İ ş ğ

ş ş ş

(14)

İ

İ İ

Genetik etkenler

Mesane fizyolojisi ve kapasitesi ile ilgili sorunlar

ADH salınımının sirkadiyen ritminin bozulması ve nokturnal poliüri Uyku fizyolojisi ile ilgili durumlar

Uygunsuz tuvalet eğitimi Zorlu yaşam olayları

Maturasyonda gecikme

(15)

İ

• Çocuklarda görülen dışa atım bozukluklarının (enürezis, enkoprezis) büyük çoğunluğu nörolojik, yapısal veya tıbbi nedenlere bağlı olmayan fonksiyonel bozukluklardır

• Enüreziste patogenezde genetik ve nörobiyolojik faktörler, çevresel etkiler ile etkileşmektedir

• Bazıları belirgin bir genetik bileşene sahipken (primer enürezis), bazı hastalarda genetik ve çevresel faktörler birleşmektedir (sekonder enürezis), bazıları ise

çoğunlukla çevresel nedenlere bağlı olarak ortaya çıkmaktadır

(16)

İ

• Enürezis genetik olarak belirlenmiş merkezi sinir sisteminin bir olgunlaşma bozukluğudur

• Enürezisli tüm çocukların %70 ila %80'inin ailesinde enürezis öyküsü tespit edilmiştir

• Uyum oranları ikizler arasında daha yüksektir Çocuğun enüreziden

etkilenme riski, bir ebeveynde olması durumunda %40, her iki ebeveynin de

olması durumunda %70 ‘tir.

(17)

İ

Mesane fizyolojisi ve kapasitesi ile ilgili sorunlar

• Normal bir çocukta mesane tam dolana ve pelvik tabanda istemli gevşeme meydana gelene kadar detrüsör kası da gevşek kalır

• Bazı çalışmalarda enürezis şikayeti olan çocuklarda bu mekanizmanın

uygun şekilde işlev görmediği, bu çocuklarda idrar kaçırma nedeninin

artmış idrar üretimi değil, mesane detrüsör kasının ani ve istemsiz

kasılmaları olduğu vurgulanmıştır

(18)

İ

ADH salınımının sirkadiyen ritminin bozulması ve nokturnal poliüri

• Etyolojide suçlanan diğer bir etken AVP (Arjinin Vazopressin-Antidiüretik hormon-ADH) dengesindeki bozukluktur

• Normalde AVP gece artar ve böylece gece idrar üretimi azalır. Bir çalışmada normalde olması beklenen nokturnal vazopressin zirvesinin enüretik çocuklarda olmadığı, buna bağlı olarak nokturnal poliüri geliştiği saptanmıştır. Ayrıca reseptör fonksiyonundaki bir bozukluğa paralel olarak geceleri olan AVP artışına yeterince yanıt verememe de ilişkilendirilen durumlar arasındadır

(19)

İ

Uyku fizyolojisi ile ilgili durumlar

ğ

ş

ş

(20)

İ

Zorlu yaşam olayları ve uygun olmayan tuvalet eğitimi

ğ ş

ş ş ğ

ğ ğ

ş ğ

ş

(21)

İ

Zorlu yaşam olayları ve uygun olmayan tuvalet eğitimi

• ş

• ğ ş ğ ş

ğ

(22)

İ

• Enürezis değerlendirilmesi yapılırken ayırıcı tanı akılda tutulmalı, buna yönelik sorularla öykü derinleştirilerek organik sorunlar dışlanmalıdır

• Özellikle yeni başlayan olgularda diabetes mellitus, diabetes insipitus, hipertroidi, böbrek yetmezliğine ilişkin belirtiler sorgulanmalıdır

• Epilepsi tanısına sahip çocuklarda nöbetler esnasında idrar, gaita kaçırmalar ola-bilir

• Ayrıca birtakım ilaçlarda poliüri veya sedasyon sebebiyle enürezise sebep olabilir, bu nedenle hastanın kullandığı ilaçlar da sorulmalıdır

(23)

İ

• Mesane ve idar yolu enfeksiyonları da enürezis sebepleri arasındadır

• Yine posterior üretral valf gibi anatomik sorunlar da enürezis sebebi olabilir

• Kabızlık mesane kapasitesini azaltıp mesane irritabilitesini arttırır, fonksiyonel mesane kapasitesini azaltarak idrar kaçırmaya sebep olabilir

• Bu nedenle enürezisli olgular değerlendirilirken ayrıntılı bir öykü alınması çok önemlidir. Fizik muayene ve tam idrar tahlili ayırıcı tanıda yardımcıdır. Daha ileri tetkik ve müdaheleler organik etyolojiden şüphelenilen durumlarda yapılmalıdır.

(24)

İ

• ğ

ğ

• ğ ş

İ İ

• ğ

• ş ş ş ğ

(25)

İ

İ

ğ

ş ş

ğ

• İ

• İ

ş ğ

(26)

İ

Çocuk ve Ailenin Psikoeğitimi

• Enürezis çocuğun benlik saygısını düşürür,

cesaretini kırar, suçluluk-yetersizlik hissi oluşturur

• Bazen de aile ‘çocuğum bunu isteyerek yapıyor’

şeklinde düşünerek çocuğa sert tepkilerde bulunabilir cezalandırabilir

• Tedavi sadece var olan semptomu ortadan kaldırmaz aynı zamanda diğer olumsuzlukları da düzeltir

(27)

İ

Çocuk ve Ailenin Psikoeğitimi

• ğ ğ

ş ş

• ğ

ğ ğ

ğ ş

(28)

İ

Davranışçı yaklaşımlar

• ş

ğ ğ

(29)

İ

Davranışçı yaklaşımlar

• ş ğ

ğ

• ğ

(30)

İ

Davranışçı yaklaşımlar

ş ğ

ğ ş

ğ ş

ş ş

ş

(31)

İ

Davranışçı yaklaşımlar

• ğ

• ğ

• ş ş

• ğ ğ

(32)

İ

İ İ

ş ş

ş

ğ

ğ ş

ş

ş ğ ş

ş

ş ş ğ

ğ

(33)

İ

İ İ İ

• ş

• ş

• ş

(34)

İ

İ İ İ

• ş

ğ

(35)

İ

İ İ İ

ş

ğ ğ

ş ğ ş

ş

(36)

İ

İ

• ş

• ğ

• ş

(37)

İ

Genetik etkenler

• Enkoprezis etyolojisinde birçok faktör üzerinde durulmaktadır.

Genetik çalışmalarda kabızlık ile ilgili durumlar dışında belirgin

saptanan bir özellik bulunmamıştır

(38)

İ

• Kabızlık

• Gastrointestinal sistem fizyolojisi ile ilgili durumlar da enkoprezis etyolojisinde suçlanan faktörlerdendir.

• Primer enkoprezis olgularının çoğunda konstipasyon görülmektedir.

• Çocuğun beslenme şekli de kabızlık ve enkoprezis gelişiminde önemlidir.

• Yeterince sıvı tüketmeyen veya posası az gıda ile beslenen çocuklarda kabızlık ve enkoprezis daha sık görülmektedir.

• Uzun süreli kabızlık barsak hareketlerini yavaşlatır, kolonda genişlemeye neden olarak dışkı içeriğinin dışarı taşmasına neden olabilir. Pimer enkoprezis kabızlık ve sonrasında kolonda biriken dışkıdan sıvı kısmın taşmasıyla oluşan alt tiple daha sık görülmektedir. Sekonder enkoprezis ise çoğunlukla kabızlık ve taşma

inkontinası olmayan alt tip ile birlikte görülmektedir

.

(39)

İ

• ğ

• ğ

• ğ

• ş ğ

• ğ

• ş

ş

ş ğ

(40)

İ

• Enkoprezis tespit edilen bir çocukta ayırıcı tanı yapılırken öncelikle bu dışkı kaçırma primer semptom mu yoksa başka duruma sekonder gelişen bir tablo mu bu ayırt edilmelidir

• Dışkı retansiyonuna neden olabilecek Hirschsprung hastalığı, rektum anüs stenozu, endokrin anomaliler ya da tıbbi durumlara yönelik sorgulama yapılmalıdır

• Kaka kaçırma gelişimsel bir gecikmenin ilk belirtisi olabilir veya karşı gelme davranışı olan bir

çocukta inatlaşma davranışı belirtisi olabilir, bu nedenle çocuğun hem tıbbi hem de ruhsal durumunu içeren ayrıntılı öykü alınmalıdır

(41)

İ

İ İ

• ğ ş ğ

ş

• ğ ş

(42)

İ

İ

(43)

İ

İ

• Kayıt tutma ve ödüllendirme çocuğun motivasyonu arttırır, enkopreziste önerilen davranışçı yöntemlerdendir

• Çocuktan günde üç kez her yemekten sonra beş ile on dakika arasında rahat bir şekilde tuvalete oturması istenir. Bu esnada ayaklarının yere değmesi önemlidir. Bu dönem postprandiyal

reflekslerin en aktif olduğu dönemdir. Bu dönemde illa idrar veya dışkı yapmasına gerek yoktur.

Bu oturumlar esnasında çocuğun olabildiğince rahat olması sağlamak için kitaplar okuma cep telefonu ile oyun oynama, resim çekme vb. gibi aktivitelere izin verilir

• Kayıt sistemine bu oturmalar kaydedilip yapıldığında ödüllendirme verilir

(44)

İ

İ

• Çocuğun yiyecek alımı düşük lifli gıdalarla sınırlıysa, diyeti düzenlenir

• Ayrıca çocuğun gün içi aldığı sıvı miktarının ayarlanması da tedaviye yardımcıdır

• Gerekli vakalarda laksatifler verilebilir

• İmipramin ile farmakolojik tedavinin de enkoprezis için yararlı olduğunu bildiren çalışmalar mevcuttur

• Komorbid psikiyatrik durumların tedavisi tedavinin etkinliğini de arttırır

Referanslar

Benzer Belgeler

Seride önceden belirlenen bir yüzde kadar veri atılmasıyla elde edilen yeni veriye aritmatik.

Meslek, kişilerin belli bir eğitimle edindikleri ve hayatlarını kazanmak için sürdürdükleri düzenli ve kurallı faaliyetler bütünü olarak.. tanımlanabilir. Meslek

lhaleyi alan firma cihazın teslimi sırasında cihaz için orijinal kullanım, bakım, onarlm Ve teknik servisi için gerekli dökümanlardan herbir cihaz için birer

[r]

 Açık öğretim lisans (4 yıllık) ve ön lisans (2 yıllık) programlarını tercih edebilmek için - Ġlgili YGS Puan Türünde - En az 140 puan.. 

Özetle bu e-kitapta, modelleme, sorgulamaya dayalı eğitim, 5E öğrenme modeli ile hazırlanan ders planları ve bilgi işlemsel düşünmenin ana

Oklüzal yüzeyleri uygun hale getirilen 16 adet dentin örneği, iki farklı hassasiyet giderici ajanın adeziv siman- tasyondaki bağlantıya etkisinin karşılaştırılmalı

maddesi’ne Türkiye Denetim Standartları (TDS)’na ve diğer düzenleyici Kurul ve Kurumların düzenlemelerine uygunluğun sağlanması hususundaki gözden geçirmelerin