Tam Öğrenme
Modeli
Tam Öğrenme Kuramı
Okulda öğrenme (Tam öğrenme) kuramı, başarıyı normal dağılım eğrisinden üçgen dağılıma götüren ya da
okuldaki % 20 oranındaki beklendik başarıyı % 75 ile % 90'a hatta % 95'e çıkaran bir öğrenme sürecini ifade etmektedir.
Tam Öğrenme Kuramı
Amerikalı eğitimci Benjamin S. Bloom öğrenme konusunda yapılmış araştırmaların bulgularına dayanarak okuldaki (ya da sınıftaki) öğrenmeyi açıklamaya yönelik bir kuram geliştirmiştir.
Bloom'un kuramında okuldaki öğrenmeyi belirleyen etkenler:
1. Bilişsel giriş davranışları 2. Duyuşsal giriş davranışları 3. Öğretimin niteliği
Tam Öğrenme Kuramının Temeli
Bloom'a göre işin başından itibaren olumlu öğrenme
koşulları sağlanmış ise dünyada herhangi belli bir kişinin öğrenebileceği her şeyi hemen hemen herkes öğrenebilir.
Başka bir deyişle,
Tam öğrenme modeli “tüm öğrenciler okulda
öğretilenleri öğrenebilir” varsayımına dayanmaktadır.
Tam Öğrenme Kuramının Temeli
Bloom, belirleyici etkenler olan
öğrencinin özgeçmişi ve
öğretim hizmetinin niteliğinin, uygun hale getirilmesi durumunda
öğrenciler arasındaki farklılıkların giderilmesinin ve
okuldaki öğrencilerin en azından % 95'inin öğretilenlerin çoğunu öğrenerek en başarılı öğrenciler düzeyine
gelmelerinin mümkün olacağını,
diğer bir deyişle tam öğrenmenin gerçekleşebileceğini öne sürmektedir.
Okulda Öğrenme Kuramı (Bloom)
Öğrenci Nitelikleri Öğretim Öğrenme Ürünleri Bilişsel Giriş Davranışları
Duyuşsal Giriş Özellikleri Devinişsel Giriş Davranışları
Öğrenme Ünitesi veya Üniteleri Öğrenme Düzeyi ve Türü Öğrenme Hızı
Duyuşsal Ürünler
Tam Öğrenme Kuramının Ana Değişkenleri:
Öğrenci Nitelikleri
Bilişsel Giriş Davranışları
Eldeki bir ya da bir dizi öğrenme ünitesinin
öğrenilebilmesi için gerekli olan bütün bilgi, beceri ya da yeterlikler.
Herhangi bir öğrenme işi için gerekli ön koşul öğrenmeler
Belli bir öğrenme işi için temel olan önkoşul öğrenmeler
Tam Öğrenme Kuramının Ana Değişkenleri:
Öğrenci Nitelikleri
Duyuşsal Giriş Özellikleri
Belli bir dersle ilgili duyuşsal özellikler
Okula karşı tutum
Kişinin kendi kendine karşı tutumu (akademik benlik kavramı)
Öğretim Hizmetinin Niteliği Öğretmenin Özellikleri
Sınıftaki Öğretim Düzeyinde Genel Olarak
Sınıf ya da Okulun Özellikleri
Öğretim Hizmetinin Niteliği-1
Öğretmenin özellikleri
Sınıftaki öğretim düzeyinde
İşaretler, ipuçları vermesi
Öğrenci katılımını sağlaması
Pekiştireç vermesi
Dönüt ve düzeltme vermesi
Genel olarak
Öğretmenin hizmet öncesi eğitiminin süresi ve türü
Meslekteki hizmet süresi
Tutumları (otoriter, demokratik, iyimser-kötümser oluşu vb.
gibi)
Tam Öğrenme Kuramının Ana Değişkenleri:
Öğretim Hizmetinin Niteliği
İpuçları
1. Sözel ipuçları,
2. Yazı, şekil, grafik vb., 3. Film, slayt vb.,
4. Gösteri.
Öğrenciye, neyin öğrenileceğini açıklayan mesajların tümüdür.
Öğrencilerin harekete geçirilmesine ve istenilen davranışın yapılmasına yardımcı olan davranışlardır.
Konu,
öğrencinin düzeyi,
kültürel faktörler ve
çevredeki fırsatlar göz önünde bulundurulur.
Tam Öğrenme Kuramının Ana Değişkenleri:
Öğretim Hizmetinin Niteliği
Pekiştirme
Bir davranışı gösterme eğiliminin güçlendirilmesi sürecidir.
Bir davranışın olma sıklığını artıran uyarıcılardır.
Öğrencilerin ihtiyaçları ve bireysel farklılıklar gözetilir.
Tam Öğrenme Kuramının Ana Değişkenleri:
Öğretim Hizmetinin Niteliği Öğrenci Katılımı
Öğrencinin öğrenme süreci sırasında kendisine sunulan ipuçları ve yönergeler doğrultusunda bir şeyler
yapmasıdır.
Öğrenme sürecine etkin katılım olduğu sürece daha kalıcı izli öğrenme yaşantıları gerçekleşir.
Öğrenci katılımını sağlamak için grup çalışması, drama, benzetim gibi teknikler kullanılabilir ve ayrıca BDE çalışmalarına yer verilebilir. Bu da değişik öğretme stratejileri, yöntemler ve tekniklerin kullanılması demektir.
Tam Öğrenme Kuramının Ana Değişkenleri:
Öğretim Hizmetinin Niteliği Dönüt ve Düzeltme
Dönüt ve düzeltme öğretim hizmetinin niteliğini sağlamayı güvence altına almak için kullanılır.
Dönüt işlemleri genelde öğrenme ünitelerinin sonunda uygulanır ve öğrencilerin neler öğrendiklerini ve neleri öğrenmeleri gerektiği ortaya çıkarmaya çalışılır.
Dönüt ile öğrencilere neyi öğrenip neyi öğrenmedikleri bildirilir.
Düzeltme ise yanlışlarının düzeltilmesi eksiklerin tamamlanmasıdır.
Düzeltmelerde, her öğrenciye kendi öğrenme
eksikliklerini tamamlayabilmesi için hangi ders kitabı,
Öğretim Hizmetinin Niteliği-2
Sınıf ya da okulun özellikleri
Öğrenci sayısı
Donatım
Okul örgütünün ve yönetiminin tutumu vb. gibi
Tam Öğrenme Kuramının Ana Değişkenleri:
Öğrenme Ürünleri
Öğrenme Düzeyi ve Türü
Öğrenme Hızı
Duyuşsal Ürünler
Tam Öğrenme Kuramının Ana Değişkenleri:
Öğrenme Ürünleri
Öğrenme Düzeyi ve Türü Sınavlar:
Öğrenme düzeyinin belirlenmesi için her ünite sonunda sınavlar uygulanır.
Bu sınavlar sonunda öğrencilerin eksikleri ve
öğrenme güçlükleri ortaya çıkarılarak gerekli yardım sağlanır.
Tam Öğrenme Kuramının Ana Değişkenleri:
Öğrenme Ürünleri
Öğrenme Hızı
Tamamlayıcı Eğitim:
Bu işlemler ve uygulamalar sonunda öğrenciler arasındaki öğrenme hızı ve öğrenme düzeyi farklılıkları giderilecektir.
Bu farklılıkların giderilmesi için tamamlayıcı eğitim çalışmalarına yer verilmektedir.
Tam Öğrenme Kuramının Ana Değişkenleri:
Öğrenme Ürünleri
Duyuşsal Ürünler
Akademik benlik
Kendine güven
Güdülenmişlik
Ruh sağlığı
Tamamlayıcı Eğitim Çalışmaları
Öğrenme düzeyinin belirlenmesi işlemi ünite sonunda verilecek sınavlarla yapılır.
Bu sınavlardan elde edilecek sonuçlara bakarak
öğrencilerin eksikleri ve öğrenme güçlükleri ortaya çıkartılır ve gereken yardım sağlanır.
Öğrenciler arasındaki öğrenme hızı ve öğrenme düzeyi farklılıkları bu uygulamalar sonunda giderilir.
Bu farklılıkların giderilmesi için tamamlayıcı eğitim çalışmalarına yer verilmektedir.
Tamamlayıcı Eğitim Çalışmaları
1. Bire bir öğretim
2. Küçük gruplarla öğretim 3. Okulda ek öğretim
4. Evde ek öğretim 5. Programlı öğretim
6. Kaynak ve yardımcı kitaplarla öğretim 7. Akademik oyunlarla öğretim
8. Tekrar öğretim.
Bu seçeneklerden biri ya da birkaçı tamamlayıcı eğitim çalışmaları için devreye sokulmalıdır. Eğer bu seçeneklerden hiçbiri yeterli öğrenmeyi sağlayamıyorsa tekrar öğretim çalışmalarına yer
verilmelidir.
Tam Öğrenme Modelinin Temel İlkeleri
Öğrencilere planlı öğretim ve olumlu öğrenme koşulları sağlanmalıdır.
Yeterli zaman ayrılmalıdır.
İpucu, pekiştirme, dönüt ve düzeltme verilmelidir.
Öğrenci katılımı sağlanmalıdır.
Tam öğrenme ölçütü belirlenmelidir.
Bir ünite öğrenilmeden diğerine geçilmemelidir.
Tam Öğrenme Modelinin
Sınırlılıkları:
Çocuklukta kazanılan deneyimin okuldaki öğrenmeye etkisi, içinde bulunulan koşullarınkinden daha
fazladır.
Hedef davranışların ve ölçme araçlarının hazırlanması uzmanlık gerektirmektedir.
Uygulama sırasında her öğrenme biriminin sonunda düzeltme yapılmazsa tüm sistem felce uğrar.
Sınıflarda öğrenci sayısı fazladır. Oysa öğretmenin zamanı ve enerjisi sınırlıdır.
Tam Öğrenme Modelinin
Yararlı bulunan yanları:
Her öğrenci kesin başarı kazandığı için, öğrencinin kendine güveni ve saygısı artmaktadır.
Öğrencinin öğrenme ihtiyacını merkeze alan bireyselleştirilmiş öğrenme yaklaşımıdır. Her
öğrenciye ihtiyacı olduğu kadar zaman tanındığı için, eğitimde fırsat eşitliğinin uygulanmasına yardımcı olmaktadır.
Öğrenme görevlerinin (öğretmenin hedeflerinin ve uygulamanın ayrıntılı olarak planlanması), öğretmenin ne yapacağını önceden bilmesini sağlar. Bu nedenle
Kaynakça
Bilen, M. (1999). Plandan uygulamaya öğretim. Ankara:
Anı Yayıncılık.
Bloom, B. S. (1979). İnsan nitelikleri ve okulda
öğrenme (Human characteristics and school learning).
Çev. D. A. Özçelik). Ankara: Milli Eğitim Basımevi.
Demirel, Özcan (2008). Öğretim İlke ve Yöntemleri:
Öğretme sanatı (14. Baskı). Ankara: Pegem A Yayıncılık.
Senemoğlu, Nuray (2009). Gelişim, öğrenme ve öğretim: Kuramdan uygulamaya. Ankara: Pegem A Yayıncılık.