BİY355 OMURGASIZLAR BİYOLOJİSİ LABORATUVARI I
PROF. DR. AYLA TÜZÜN ANKARA ÜNİVERSİTESİ
FEN FAKÜLTESİ
BİYOLOJİ
Protozoa’nın Elde Edilmesi
Protozoonlar tek hücreden yapılmış mikroskobik canlılardır. Denizlerde, tatlı sularda, ıslak yosunlar arasında ve rutubetli topraklarda
yaygındırlar.
Özellikle tatlı sularda yaşayan türleri akarsulardan daha çok göl ve gölcük gibi bitkilerin bol bulunduğu ortamları tercih ederler. Hareket organelleri olan pseudopod, sil ve kamçı gibi yapılan sadece suda faal olduğu için, kuru ortamlarda aktif halde bulunamazlar. Ancak uygun olmayan çevre koşullarında oluşturdukları korunma yapıları olan kistler içerisinde bulunurlar. Bu kist yapıları rüzgarlarla ya da kuş ve
böceklerin ayaklarına takılarak her yöne doğru dağıldığından, dünyanın hemen her yerinde aynı türleri görebiliriz.
Deniz protozoonları ise uygun olmayan yaşam koşullarıyla karşı karşıya
kaldıklarında kist yapısında bulunmazlar. Bunun sonucu olarak da tatlı
su protozoonlarına oranla yayılma alanları daha sınırlıdır.
Protozoonların çeşitli tek hücreli ve çok hücreli canlıların vücut sıvıları ya da hücrelerinde yaşayan parazit türleri de vardır.
Doğada kısaca bulunduğu ortamları özetlediğimiz protozoon örneklerini, laboratuvarda inceleyebilmemiz için çeşitli yöntemler uygulanır.
1. Doğrudan doğruya su birikintileri ya da havuz suyundan örnek alarak, inceleme:
Bu yöntemle en kolay görülebilen örnek kamçılarıyla hareket eden Euglena sp.
türleridir. Euglena türleri havuzdan alman suda uzun süre yaşayamadığı için, laboratuvar çalışmasına başlamadan en çok bir ya da iki saat önce kavanozla örnek alınır ve incelemeye başlayıncaya kadar kavanoz serin yerde saklanır.
Euglena'ları havuz suyunda bolca görebilmek ya da bir arada görebilmek için alınan suyun ya santrifüj edilmesi ya da kavanozun bir kısmının siyah kağıtla kaplanıp, kaplanmayan kısmının ışığa çevrilmesi gerekir. Böylece fototaksi olayı nedeniyle bütün hayvanlar ışık bulunan tarafta toplanacaklardır.
