ÖĞRENCİLERİN NASIL BİR ÖĞRETMEN İSTEDİĞİ İLE İLGİLİ BİR ARAŞTIRMA ÖRNEĞİ
Bu başlık altında; ilk olarak araştırmaya katılan öğrencilerin kişisel özellikleri verilmiş, ardından öğrencilerin nasıl bir öğretmen istediklerine yönelik ankette yer alan sorulara verdikleri yanıtlar tablolar ile sunulmuş ve elde edilen veriler yorumlanmıştır (Gökçe, 2015).
1. Araştırmaya Katılan Öğrencilerin Kişisel Özelliklerine İlişkin Bulgular
Araştırmaya katılan ilkokul öğrencilerinin okudukları sınıf düzeylerine göre dağılımı Tablo 6'da verilmiştir:
Tablo 6. İlkokul öğrencilerinin okudukları sınıf düzeylerine göre dağılımı
Araştırmaya katılan ilkokul öğrencilerinin cinsiyete göre dağılımı Tablo 7'de verilmiştir:
Tablo 7. İlkokul öğrencilerinin cinsiyete göre dağılımı
Tablo 7'de görüldüğü gibi, araştırmaya katılan öğrencilerin yaklaşık yarısı kız öğrenci, yarısı da erkek öğrencilerden oluşmaktadır. Yani araştırmaya katılan öğrencilerin cinsiyete göre dağılımının birbirine yakın oranda olduğu söylenebilir.
2. “Öğretmeniniz Ne Yaparsa Sizi Mutlu Eder?” Sorusuna İlişkin Öğrenci Görüşlerinin Dağılımı
Araştırma kapsamında öğrencilere yöneltilen “Öğretmeniniz ne yaparsa sizi mutlu eder?” sorusuna öğrencilerin verdiği yanıtların dağılımı Tablo 8'de sunulmuştur.
Tablo 8 incelendiğinde, öğrencilerin büyük çoğunluğu öğretmenleri; eğlenceli etkinlikler yaptırırsa, takdir ederse, överse, kızıp bağırmazsa, öğrencileri
severse ve onlara iyi davranırsa, oyun oynatırsa, beklenmedik sürprizler yaparsa, yeni bilgiler öğretirse, ödüllendirme yaparsa mutlu olduklarını belirtmiştir. Ayrıca pek çok öğrenci öğretmenleri; az ödev verirse, iyi not
verirse, resim yaptırırsa, müzik dinletirse, yazı yazdırmazsa, tahtaya kaldırırsa ve eşit davranırsa mutlu olduklarını ifade etmişlerdir.
Tablo 8. “Öğretmeniniz ne yaparsa sizi mutlu
eder?” sorusuna ilişkin öğrenci görüşlerinin dağılımı
3. “Öğretmeniniz Ne Yaparsa Sizi Üzer?” Sorusuna İlişkin Öğrenci Görüşlerinin Dağılımı
Araştırma kapsamında öğrencilere yöneltilen “Öğretmeniniz ne yaparsa sizi üzer?” sorusuna öğrencilerin verdiği yanıtların dağılımı Tablo 9'da
sunulmuştur:
Tablo 9. “Öğretmeniniz ne yaparsa sizi üzer?” sorusuna ilişkin öğrenci görüşlerinin dağılımı
Tablo 9 incelendiğinde, öğrencilerin büyük çoğunluğu öğretmenleri; kızarsa, bağırırsa, dersi sıkıcı işlerse, oyun oynatmazsa, ceza verirse, söz hakkı
vermezse, sevmezse, ilgi göstermezse, öğrencileri dinlemezse görev /
sorumluluk vermezse üzüldüklerini belirtmişlerdir. Diğer yandan öğrenciler
öğretmenleri çok ödev verirse, yazı yazdırırsa, soru sormalarına izin vermezse, istemedikleri yere oturtursa, canlarını acıtırsa / vurursa üzüldüklerini ifade
etmişlerdir.
Diğer yandan öğrenciler kendilerini mutlu eden öğretmen davranışlarında belirttiklerinden farklı olarak kendilerini üzen öğretmen davranışlarını da
belirtmişlerdir. Bunlar; öğretmenleri ceza verirse, söz hakkı vermezse, onları dinlemezse, teneffüse çıkarmazsa, ödevleri kontrol etmezse, canını acıtırsa, vurursa, istemediği yere oturtursa, verdiği sözü tutmazsa, derse girmezse, habersiz sınav yaparsa ve üzgün olursa öğrenciler üzüldüklerini belirtmişlerdir.
Öğrenciler, öğretmenleri ödevini kontrol etmezse, verdiği sözü tutmazsa, derse girmezse ve habersiz sınav yaparsa üzüldüklerini belirtmişlerdir. Herkes için geçerli olduğu gibi öğrenciler için de öğretmenin verdiği söz önemlidir. Eğer öğretmen verdiği bir sözü yerine getirmezse, öğrencilerin kendisine olan
güveninin sarsılmasına neden olur. Ayrıca öğretmenin ilerleyen zamanda vereceği sözlerin güvenilirliğinden şüphe duyulmasına da neden olur. Eğer öğrencilerin iyi ve dürüst yetişmeleri önemseniyorsa, öğretmenin her konuda olduğu gibi verdiği sözleri yerine getirmede de olumlu rol model olması beklenir.
Verilen ödevlerin kontrol edilmesi ise, öğrencilerin takip edildiğini ve
söylenilenlerin unutulmadığını hissettirir. Ayrıca verilen ödevlerin kontrol
edilmesi, öğrencilerin daha sonraki ödevlerini de özen göstererek yapmasını sağlayacaktır. Öğretmen ödevleri kontrol etmediğinde, öğrenciler ya sonraki ödevleri yapmayacak ya da ödevlerini yapmak için gereken özeni
göstermeyecektir. Bu nedenle eğer verilen ödevler ile öğrencinin öğrendiklerini tekrar etmesi ve pekiştirmesi amaçlanıyorsa verilen ödevler kontrol edilmelidir.
Öğretmenler öğrencilerin yaptıkları ödevlerin kontrolüyle hem öğrencilerin gelişimlerine katkı sağlar hem de öğrencileri daha iyi tanır.
Öğrencilerin daha önce derste eğlenceli etkinliklere yer verilmesi konusunda belirttiklerine benzer biçimde öğretmenin de güler yüzlü ve eğlenceli olmasını istemektedirler. Ayrıca öğrenciler daha önce belirttiklerinden farklı olarak
öğretmenin hoşgörülü, anlayışlı, sakin, nazik, arkadaş gibi olmasını, yanlışlarını düzeltmesini, anlamadığı konuları tekrar etmesini ve öğrencileri mutlu etmesini istemektedirler. Bu görüşlerden hareketle öğrencilerin tıpkı arkadaşlarıyla
olduğu gibi öğretmenleriyle de daha sıcak ve rahat paylaşımları önemsedikleri çıkarımı yapılabilir. Bu nedenle de öğretmenlerinin arkadaşlarıyla
paylaşımlarındaki içtenlik ve yakınlıkla hoşgörülü ve anlayışlı olmalarını önemsemektedirler.
5. Öğrenci - Öğretmen Etkileşimine İlişkin Olarak Öğrenciler Tarafından Belirtilen Görüşlerin Dağılımı
Öğrenci-öğretmen etkileşimine ilişkin olarak öğrencilerin verdiği yanıtlardan bazıları ilginç bulunmuştur. Çünkü 93 öğrenci öğretmenlerinin kendilerine nasıl davranmalarını istedikleri konusunda kendilerini dinlemesini istediğini belirtmiş, öğrencileri üzen öğretmen davranışları ile ilgili olarak 103 öğrenci öğretmenleri kendilerini dinlemezse üzüldüğünü belirtmiştir. Öğrenci-
öğretmen etkileşimine ilişkin olarak ise öğrencilerin %75'i öğrencilerin
kendilerini dinlediğini belirtmiştir. Benzer şekilde 57 öğrenci kendilerinin soru sormalarına izin verilmediği zaman üzüldüklerini belirtmiştir. Diğer yandan araştırmaya katılan öğrencilerin %72'si öğretmenlerinin derste kendilerinin de soru sormalarına izin verdiğini belirtmiştir. Öğrencilerin öğrenme-öğretme sürecinde ne kadar sürece dahil edilerek dinlenildiği ve soru sormalarına izin verildiği ile ilgili derinlemesine yapılacak çalışmalar ile daha etkili ve tutarlı sonuçların elde edileceği düşünülmektedir.
Tablo 11. Öğrenci-öğretmen etkileşimine ilişkin olarak
öğrenciler tarafından belirtilen görüşlerin dağılımı
Öğrenci - öğretmen etkileşimine ilişkin olarak öğrencilerin "evet" yanıtını verdiği en düşük özellikler ise sırayla şöyledir: Öğretmenin yapabilecekleri kadar ödev vermesi, derse ilgi ve dikkati çekmesi, tüm öğrencilerin özelliklerini bilmesi, sınavlar dışında da öğrencileri değerlendirmesi, ödevleri kontrol etmesi, sınıf içi kurallara tüm
öğrencilerin uymasını sağlaması, öğrencilere başarılı oldukları durumları söylemesi, derste öğrencilerin de soru sormalarına izin vermesi ve sınıf içinde karşılaşılan
sorunları çözmesi. Bu özellikler araştırmaya katılan öğrenciler tarafından "evet"
yanıtı verilen ancak araştırmaya katılan öğrencilerin dörtte üçünden azı tarafından
"evet" olarak belirtilen özelliklerdir. Bu nedenle denilebilir ki, aslında bu özellikler öğretmenlerin dikkat etmesi gereken konulara işaret etmektedir. Çünkü öğretmenler bu konularda da kendilerini geliştirdiklerinde, diğerlerinde olduğu gibi bu boyutlarda da öğrencilerden daha olumlu görüş alınabilir.
