/
5
. / ■'Z
&
_____________________ CUMHURİYET_____
HABERLER
Fransız aydın ve yazarı, Türk dostu Pierre Loti’nin 150. doğum yılı...
5 2 5 mektubu satın alındı
► Kültür Bakanı tstemihan Talay, dün düzenlediği
basın toplantısında Loti’nin “büyük bir yazar, fikir
adamı ve Türk dostu” olduğunu belirtti. Yazarın
kişiliğini, edebiyatçılığını ve Türklerle olan yakın
bağlarını kamuoyunun bilgisine sunmak istediklerini
belirten Talay, Loti’nin 1910’lu yıllarda Fransız devlet
adamı Louis Barthou ve diğer bazı yakınlarına yazdığı
525 adet mektuptan oluşan bir koleksiyonu satın
aldıklarını bildirdi.
ANKARA (Cumhuriyet Bürosu)
- Fransız aydın ve yazar, Türk dos tu Pierre Loti, 150. doğum yılında Kültür Bakanlığı’nca düzenlenecek çeşitli etkinliklerle anılacak. Lo ti’nin Türklere olan sevgisini orta ya koyduğu 525 mektubunu satm alan Kültür Bakanlığı, Pierre Loti Dostlan Demeği’ni yeniden kura cak ve bir dokümantasyon ve araş tırma merkezi oluşturacak.
Kültür Bakanı İstemihan Talay, dün düzenlediği basın toplantısın da Loti’nin “büyük bir yazar, fikir
adamı ve Türk dostu” olduğunu be
lirtti. Yazann kişiliğini, edebiyatçı lığını ve Türklerle olan yakın bağ- lannı kamuoyunun bilgisine sun mak istediklerini belirten Talay, Lo ti’nin 1910’lu yıllarda Fransız dev let adamı Louis Barthou ve diğer bazı yatanlarına yazdığı 525 adet mektuptan oluşan bir koleksiyonu satm aldıklarını bildirdi.Talay, “Bi
zim tarihimiz için çok büyük önem taşıyan bu mektupları bir kitap ha linde toplamak ve daha sonra on dan incelemeler yapmayı amaçlıyo ruz. Pierre Loti’nin en önemli özel liklerinden biri de inandığı doğru lan en zor koşullarda bile cesaretle savunabilecek erdemli bir kişiliğe sahip olmasıdır” diye konuştu.
Talay, Loti’nin, Osmanlı İmpa ratorluğunun parçalanması sıra
sında Avrupa’dan dışlanma süreci ni yaşayan Türklere inandığım ve büyük destek sağladığım anlattı. Pi erre Loti Müzesi Müdür Yardımcı sı Jean PierreMelot da Loti’nin çok sevdiği Türkiye’yi tüm ömrü bo yunca gönlünde yaşattığını, yazann Dışişleri Bakanlığı yaptığı dönem de de Türkiye’nin “şiddetlisavunu
cularından” biri olduğunu kaydet
ti.
Pierre Loti Evi Demeği Başkam
Bruna Vercier, bu etkinliklerin Tür
kiye ile Fransa arasındaki ilişkiler açısından da faydalı olacağı düşün cesini dile getirdi.
Araştırma merkezi_______
Alman bilgiye göre, Loti’nin sa tm alınan mektuplannın büyük bir kısmında Osmanlı İmparatorlu ğumun uğradığı haksızlıklar dile getiriliyor. Yazann Türk ulusuna olan sempatisini ortaya koyduğu
mektuplar çevrilerek kitap olarak bastırılacak. Etkinlikler kapsamın da, daha önce faaliyetine son veri len Pierre Loti Dostlan Demeği ye niden kurulacak.
4-5 Mayıs 2000 tarihlerinde İs tanbul’da “21. Yüzyıla Girerken Pi
erre Loti, Türkiye ve Avrupa; Pier re Loti’nin 150. Doğum Yddönü- münde Türidye ve Avrupa'nın Siya sal ve Edebi İlişkileri” konulu bir
toplantı düzenlenecek. Fransız ve Türk bilim ve edebiyat adamları nın katılacağı toplantının devamı, Loti’nin doğum yeri olan Roche- fort’ta 2000 yılı sonbaharında yapı lacak. Kültür Bakanlığı, Loti üze rine yapılacak yaym, lisansüstü ve doktora tezlerini de destekleyecek.
Asıl adı Julien Viaud olan Pier re Loti, 14 Ocak 1850’de Fran sa’nın Atlantik sahilindeki Roche- fort’ta doğdu, ilki 1876’da, sonun cusu 1913 ’te olmak üzere toplam 4
kez İstanbul’a geldi. Bu gezilerden sonra “Aziyade”, “Fantôme d’Ori-
ent (Şark’taki Hayalet)”, “Les De- senchantees (Gönül Kırgınlan)” ve
“Suprêmes Visions d’Orient
(Şark’tan Son Görüntüler)” adlı ki
tapları yazdı. Denizcilik mesleğiy le dünyanın her tarafına sürüklenen Loti’nin gönlünde, 1876’daki ilk Türkiye yolculuğu ve ilk romanın dan, Türkiye ve âşık olduğu Aziya de için dönüşü olmayan bir bağlı lık doğmuştu. Yaşamı boyunca Türksever olarak kalan yazar, 1910’da “La Turquie Bien Alimee
(Sevgili Türkiye)” başlığı altında
makaleler yazdı. 1913 ’te “La Tur
quie Agonisante (Can Çekişen Tür-
kiye)”yi yayımladı. Avrupa ülkele rinin Osmanlı İmparatorluğu’nu paylaşma girişimlerine karşı Tür kiye’yi savundu. Bu gayretlerini 1919’da “Les Massacres d’Arme-
nie (Ermeni Katliamları)” ve “Les Allies qu’il Nous Faudrait (Kaybet tiğimiz Dostlar” adlı makalelerinde
de sergiledi, ancak şiddetli tepkiler gördü. Türkiye üzerine son olarak 1920’de “La Mort de Notre Chere
France en Orient (Sevgili Fransa- ıııızın Doğu’daki Ölümü” adlı kita
bını yazdı.
10 Haziran 1923’te Hendaye’de ölen Loti’nin mezarı Oleron’daki evinin bahçesinde bulunuyor.
Kişisel Arşivlerde İstanbul Belleği Taha Toros Arşivi
