Cumhuriyet Üniversitesi Di Hekimli i Fakültesi Dergisi
Cilt:8 Say :1 2005
*Cumhuriyet Üniversitesi, Di Hekimli i Fakültesi, Protetik Di Tedavisi Anabilim Dal , S)VAS.
44
SÜREKL YUMU AK ASTAR MADDES
LE TAM
PROTEZ YAPIMI Ç N ALTERNAT F B R TEKN K
AN ALTERNATIVE TECHNIQUE FOR THE CONSTRUCTION OF
COMPLETE DENTURES WITH PERMANENT SOFT DENTURE LINER
Mehmet TURGUT*
ÖZET
Sürekli yumu ak maddesi ile beslenen tam protezler, özellikle tam protez aç s ndan iyi bir destek sa layamayan resiliensi dü ük ve ince olan rezorbe olmu alveoler kretlere sahip hastalar için iyi bir seçenektir. Sürekli yumu ak astarlamadan alveoler kretin korunmas için okluzal streslerin da t lmas ya da tamponlama amac ile faydalan lmaktad r. Bu makalede sürekli yumu ak astar maddesi ile beslenen tam protezler için alternatif bir teknik anlat lmaktad r.
Anahtar kelimeler: Tam protez, sürekli yumu ak astar maddesi, alternatif teknik
SUMMARY
Resilient-lined complete dentures are a viable option, especially for patients with severely reduced (flat) residual alveolar ridges, who cannot tolerate conventional hard acrylic resin denture bases due to poor conditions like a thin and non-resilient mucosa. The use of processed resilient liners for purposes of cushioning or stress distribution to protect the frail residual ridges is desirable. This article describes a new approach to resilient lined complete dentures.
Key words: Complete denture, lining material. alternative technique
G R
Resorbe alveler kretler, tam protezlerin sürekli yumu ak astar maddesi (SYAM) ile beslenmesi için genellikle iyi bir endikasyondur. Ayr ca SYAM ile beslenen tam protezler, özellikle tam protez aç s ndan iyi bir destek sa layamayan resiliensi dü ük ve ince olan alveoler kretlere sahip hastalar için iyi bir seçenektir. Bilindi i gibi okluzal yükler alveoler kretler üzerinde yo unla maktad r ve bu yükler a r lara, protez stomatitlerine yol açabilmektedir.1–2
Tamprotezinetkinli i,stabilitesivehastamemnuniyetini etkileyen önemli faktörlerden biri okluzal kuvvetlerin destek dokular üzerine e it olarak da t labilmesidir.3 SYAM protezin kullan m s ras nda kaide s n rlar n n geni tutulmas ve y k c kuvvetlerin azalt lmas yla resobsiyonun önlenmesi ve protez memnuniyetini art rmak için kullan l rlar.4–6 Bir tam protezin ba ar l olmas için çi neme s ras nda stabil olmal d r. Tam protezlerin yap m nda özellikle protez kaidesinin uyumu ve stabilizasyonu etkilemeyen okluzal temaslar n varl n n önemli oldu u baz çal malarda
bildirilmi tir.7-8Tam protezlerinstabilizasyonunuetkileyen faktörlerin ba nda okluzal temaslar, protez kaidesinin boyutlar ve destek dokular n anatomisi gelmektedir.9-11
Okluzal kuvvetler özellikle mandibulada alveoler kemik üzerinde yo unla maktad r.11-14 SYAM kullan m n n tercih edili sebebi ço unlukla bu okluzal kuvvetlerin absorbe etmek ve da tabilmektir. Kawano15 SYAM uygulanm tam protezlerde streslerin uygun da t labilmesi için kal nl n n 3 mm olmas gerekti ini vurgulam t r. Buna ra men ayn kuvvet uyguland SYAM uygulanm bir tam protez sert akrilik kaideli proteze oranla alveoler kemik üzerinde daha fazla stres olu turmaktad r.1 Ayr ca SYAM uyguland nda protezin a zdan uzakla ma e ilimi de artmaktad r. Bu uzakla man n yönü ve miktar SYAM uygulama ekli ile do rudan ilgilidir.16
Bumakaledesürekliyumu akastar maddesi ile beslenen tam protezler için alternatif bir teknik sunulmaktad r. Bu tekni in amac yapay di lerle tam protez kaidesi aras ndaki rijit ba lant n n kesilmesi ile protezin klinik
Cumhuriyet Üniversitesi Di Hekimli i Fakültesi Dergisi
Cilt:8 Say :1 2005
45 ba ar s n n art r lmas d r. Bu teknik hem alt hem de üst
çenede tam arka uygulanabilir. Tekni in sunumunda sadece mandibular sa tarafa uygulan gösterilmi tir.
TEKN 0 N UYGULANI I
1. Di li prova safhas na kadar uygulanan i lemler konvansiyonel tam protez yap m yla ayn d r. Fakat SYAM ve sert akrilik rezinin kal nl n n optimum olabilmesi için silikon (Primasil, TISSI dental, Italy) bir yer tutucu kullan lmal d r (Resim 1).18 Di dizimi s ras nda yapay di lerin (Major dent, Major Prodotti Dentari, )taly) en az 1.5-2 mm kadar mumun içinde yer almas na özen gösterilmelidir. Ayr ca bu safhada ana modelden hidrokolloid ölçü maddesi ile duplikasyonu yap l rak çal ma modeli elde edilir.
Resim 1. Silikon yer tutucu.
2. Modelasyon i lemi sonras mum üzerinde di eti kenarlar nazararvermedenyapaydi leryerinden ç karlr (Resim 2). Bunun için bir forseps (Aesculap DP 393, U.S.A.)kullan larakaynendi çekimigibi iyice kavrad ktan sonrabukkolingual yönde yava hareketlerle yapay di ler yerlerinden ç kar l rlar.
3. Ana modelden elde edilen çal ma modeli üzerine silikon yer tutucu ile beraber kaide yerle tirilir. Ana model artikülatörden ayr lmamal ve artikülatörün ayarlar n n korunmas na özen gösterilmelidir.
4. Mummodelasyonu,muflalamavemumuneliminasyonu
i lemlerinden sonra akrilik rezinin(Paladent 20, Heraeus- Kulzer, Germany) polimerizasyonu üretici firman n önerileri do rultusunda yap l r. Bu i lem s ras nda silikon yertutucuç kar lmamal d r.Akrilik rezinin polimerizasyonu
tamamland ktansonraç kar lmal d r.Bilinen uygulamalarla
protez kaidesinin tesviye ve polisaj i lemleri yap l r.
Resim 2. Yapay di lerin ç kar lm hali.
5. Yapay di lerin olu turdu u yuvalardan fissür çelik frezlerin yard m ile akrilik rezin a nd r larak kaidenin mukoza ile temasta olan yüzeylerine kadar uzanan bo luklar meydana getirilir (Resim 3). Bu i lem s ras nda kaide üzerindeki gingival marjinlerin bozulmamas na ve her iki yapay di aras ndaki akrilik rezinin korunmas na özen gösterilmelidir(Resim4). Olu turulan bu bo luklar n iç yüzeyleri boyunca 1mm kal nl nda bir ront çelik frez yard m ile rehber oluklar olu turulur. Rehber oluklar aras akrilik rezin bir çelik hard frezle kald r l r (Resim 5).
Resim 3.Yapay di lerin olu turdu u bo luklardan akrilik
protezin mukozaya temas eden yüzeyine do ru a nd rma.
6. Silikon yer tutucu yerle tirilir. Silikon yer utucu ile birlikte artikülatör üzerindeki ana model üzerine yeniden
Cumhuriyet Üniversitesi Di Hekimli i Fakültesi Dergisi
Cilt:8 Say :1 2005
46
Resim 4.Rehber oluklar n aç lm hali.
Resim 5. A nd rmalardan sonra protez kaidesinin okluzalden
görünümü.
Resim 6. Protez kaidesinin silikon yer tutucu ile birlikte yeniden
ana modele yerle tirilmi hali.
yerle tirilir (Resim 6). Kaidenin iyi oturup oturmad ndan emin olunmal d r.
7. Yapay di lerin kaide içinde kalan k s mlar na retansiyonu art rmak için yuvalar aç l r.
8. Yeniden di dizimi yap l r ve mum modelasyon tamamlan r (Resim 7).
Resim 7.Yeniden di dizimi ve gingival marjin bölgesindeki
mum modelasyon.
9. Muflalama ve mum eliminasyonu sonras silikon yer tutucu ç kar l r. SYAM (Molloplast B, Detax, Germany) üretici firman n önerileri do rultusunda uygulan r ve polimerizasyonu yap l r.
TARTI MA
SYAM’lar n baz fizikselözelliklerindekiyetersizliklerden dolay klinik uygulamalar s n rl olmaktad r. Bir SYAM da aranan baz fiziksel özellikleri aras nda; reziliens, biouyumluluk, boyutsal stabilite, akrilik rezine olan adezyonu, uygulanmalar ndaki kolayl k ve kolay temizlenebilir olmas söylenebilir.19 Sert akrilik rezinin direncinin azalt lmamas için SYAM kal nl n n s n rl olarak uygulan yor olmalar sonucu arzu edilen faydalar azaltmakta; reziliensini, boyutsal stabilitesini ve protez kaidesine adezyonunu olumsuz yönde etkilenmektedir. Bu tekni in uygulanmas sonucu SYAM kal nl n n art r lmas arzu edilen faydalar n daha uzun süreli olmas n sa layacakt r.
Konvansiyonel yöntemlerle yap lan uygulamalarda yapay di ve protez kaidesi rijit bir ba lant ya sahiptir. Buna ba l olarak çi neme s ras nda olu an kuvvetler protez kaidesini do rudan etkilemektedir. Bu teknik sayesinde yapay di ile protez kaidesi aras ndaki rijit ba lant n n
Cumhuriyet Üniversitesi Di Hekimli i Fakültesi Dergisi
Cilt:8 Say :1 2005
47 kesilmesi(Resim8)ve SYAM’ n fleksibilitesinin art r lmas
ile protez destek dokular okluzal streslerden daha az etkilenecektir.
Resim 8. Akrilik rezin ve yapay di aras ndaki rijit ba lant n n
kesilmesinin ematize edilmi hali.
SYAM ile yapay di aras ndaki ba lant ile ilgili ara t rmaya literatürde rastlanmam t r. Fakat özellikle Molloplast B’nin polimetilmetakrilata (PMMA) olan ba lant s oldukça iyidir.17 Bu sebeple bu teknikte SYAM olarak Molloplast B ve yapay di olarak da PMMA esasl di ler kullan lm t r.
Butekniklebeklenenavantajlar:(1) SYAM kal nl n n art r lmas sonucu fleksibilitesinin artmas , (2) Tam protez destek dokular ve/veya implant üzerine gelecek yüklerin azalt lmas , (3) SYAM ile sert akrilik rezin aras nda daha iyi bir ba lant n n sa lanmas d r. Hastan n protetik tedavi seans nda herhangi bir de i iklik olmamas na ra men bu yöntemin uygulan nda labaratuar i lemleri s ras nda daha fazla zaman gerekmekte ve ayr ca tedavi maliyeti de artmaktad r.
KAYNAKLAR
1. Shim JS, Watts DC. An examination of the stress distribution
in a soft-lined acrylic resin mandibular complete denture by finite element analysis. Int J Prosthodont 2000; 13:19-24.
2. Braden M, Wright PS, Parker S. Soft lining materials. A
review. Eur J Prosthodont Restor Dent 1995; 3:163-74.
3. Jacobson TE, Krol AJ. A contemporary review of the factors
involved in complete denture. Part II: Stability. J Prosthet Dent 1983; 49:165-72.
4. Wendt DC. The degenerative denture ridge-care and
treatment. J Prosthet Dent 1974; 32:477-91.
5. Parker HM. Impact reduction in complete and partial
dentures. A pilot study. J Prosthet Dent 1966; 16:227-45.
6. Wright PS. Observation on long-term use of a soft-lining
material for mandibular complete dentures. J Prosthet. Dent 1994; 72:385-92.
7. Bocage M, Lehrhaupt J. Lingual flange design in complete
denture. J Prosthet Dent 1977; 37: 499-506.
8. Jooste CH, Thomas CJ. The influence of the retromylohyoid
extension on mandibular complete denture stability. Int J Prosthodont 1992; 5:34-8.
9. Atwood DA. Reduction of residual ridge: A major oral disease
entity. J Prosthet Dent 1971; 26:266-79.
10. Tallgren A. The continuing reduction of residual alveolar
ridges in complete denture wearers: A mixed-longitudinal study covering 25 years. J Prosthet Dent 2003; 89:427-435.
11. KawasakiT,Takayama Y, Yamada T, Notani K. Relationship
between the stress distribution and the shape of the alveolar residual ridge three dimensional behaviour of a lower complete denture. J Oral Rehabil 2001; 28:950-7.
12. Daegling DJ, Hylander WL. Experimental observation,
theoretical models, and biomechanical inference in the study of mandibular form. A J Phys Anthrop 2000; 112:541-51.
13. Rahn AO, Heartwell CM. Textbook of complete denture. 5th
ed. Tokyo: A Wolters Kluwer Com; 1993. p. 26-7.
14. Watson CJ, Huggett R, Wahab A. The construction of
replica complete dentures for use in measuring pressures at the denture base-mucosal surface interface. Quintessence Int 1986; 17: 237-44.
15. Kawano F. The influence of the soft lining materials on
pressure distribution. J Prosthet Dent 1991; 65:567-75.
16. Kawano F. Effect of soft denture liner on stress distribution in
supporting structures under a denture. Int J Prosthodont 1993; 6:43-9.
17. Ayd n AK, Terzio lu H, Ak nay AE. Bond strength and
failure analysis of lining materials to denture base. Dent Mater 1999; 15:211-18.
18. Kutay O. A silicone rubber spacer used to determine the
optimum thickness for hard and resilient materials in complete dentures. J Prosthet Dent 1993; 69:329-32.
19. Garcia LT, Jones JD. Soft liners. Dent Clin North Am 2004 ;
48 :709-20
Yaz=>ma Adresi:
Yrd.Doç.Dr. Mehmet TURGUT Cumhuriyet Üniversitesi Di Hekimli i Fakültesi
Protetik Di Tedavisi Anabilim Dal 58140 Kampüs / S)VAS
Tel : 0 346 2191010 / 2794 E-posta : mturgut@cumhuriyet.edu.tr
Akrilik rezin Sürekli yumu ak
