TOPRAK MAHSULLERĐ OFĐSĐ GENEL MÜDÜRLÜĞÜ

(1)

1-) TMO HUBUBAT ALIMLARI VE FĐYATLARI

HUBUBAT

2010/2011 Hububat Alım Döneminde 17 Mayıs 2010 tarihinde gerek üreticiler, gerekse tüccar ve sanayicilerden taahhütname karşılığı alım yapılması konusunda işyerlerimize talimat verilmiş, 02 Haziran 2010 tarihinde aşağıdaki fiyatlar açıklanmış olup, üreticilerden peşin ve emanet, tüccar ve sanayicilerden ise emanet alımlar başlamıştır. “Yerinde emanet alım” uygulama esasları 18 Haziran 2010 tarihinde işyerlerine talimatlanmıştır.

2010/2011 DÖNEMĐ TMO MÜDAHALE ALIM FĐYATLARI (TL/TON)

MÜDAHALE ALIM FĐYATI

CĐNSĐ HAZĐRAN-

TEMMUZ- AĞUSTOS

EYLÜL EKĐM KASIM

MAKARNALIK BUĞDAY 575 585 595 605

MAKARNALIK

BUĞDAYLAR DÜŞÜK VASIFLI

MAKARNALIK BUĞDAY 470 480 490 500

ANADOLU BEYAZ SERT 550 560 570 580

ANADOLU KIRMIZI SERT 550 560 570 580

BEYAZ YARI SERT 520 530 540 550

KIRMIZI YARI SERT 520 530 540 550

DĐĞER KIRMIZI ve BEYAZ 490 500 510 520

EKMEKLĐK BUĞDAYLAR

YEMLĐK BUĞDAYLAR 440 450 460 470

ARPA-ÇAVDAR-TRĐTĐKALE-YULAF 415 425 435 445

ASGARĐ ALIM

(ARPA-ÇAVDAR-TRĐTĐKALE VE YULAF) 350 360 370 380

Tablo: 1

Ayrıca Bakanlığımızca 2010 yılı ürünü buğday için 50 TL/Ton, arpa, çavdar, yulaf, tritikale için 40 TL/Ton prim ödenmektedir.

31.12.2010 tarihi itibariyle 980.154 ton buğday ve 916.526 ton arpa, 15.661 ton çavdar ve 394 ton yulaf olmak üzere toplamda 1.912.735 ton ürün peşin olarak alınmış olup, alımlarımız devam etmektedir.

2008/2009 ALIM DÖNEMĐ MISIR ve ÇELTĐK

2008/2009 döneminde 430 TL/Ton fiyat üzerinden 25.08.2008 tarihinde başlayan mısır alımları kapsamında 832.378 ton mısır peşin olarak, 13.432 ton mısır ise emanet olarak alınmıştır. Alım fiyatlarına ilave olarak Bakanlığımızca 36 TL/TON prim ödemesi yapılmıştır.

2008/2009 dönemi çeltik alımları aşağıda Tablo:2’de belirtilen müdahale fiyatları üzerinden 23.09.2008 tarihinde başlamış, bu kapsamda 501 ton peşin, 4.446 ton emanet ve 131.127 ton yerinde emanet alım yapılmıştır.

SAYI: 2011/1 HUBUBAT BÜLTENĐ 03.01.2011

TOPRAK MAHSULLERĐ OFĐSĐ GENEL MÜDÜRLÜĞÜ TOPRAK MAHSULLERĐ OFĐSĐ

GENEL MÜDÜRLÜĞÜ

(2)

2008/2009 DÖNEMĐ TMO ÇELTĐK MÜDAHALE ALIM FĐYATLARI

ÇEŞĐDĐ ALIM FĐYATI* (TL/TON)

BALDO ÇELTĐK 960

OSMANCIK VE DĐĞER UZUN TANELĐ ÇELTĐKLER 870

ORTA TANELĐ ÇELTĐKLER 790

KISA TANELĐ ÇELTĐKLER 720

Tablo: 2

* Alım fiyatlarına ilave olarak Bakanlığımızca 90 TL/TON prim ödemesi yapılmıştır.

Çeltik üretiminde 2008 yılında rekor üretime rağmen, uygulanan emanet alım politikaları yanında yerinde emanet alım sistemi ile piyasaların oluşumu sağlanmış ve üreticiler ürünlerini TMO’ya satmak yerine yüksek fiyattan piyasaya satmayı ya da kredi kullanarak bekletmeyi tercih etmişlerdir. Uygulanan politikalar ile piyasalar üretici lehine gelişmiş ve TMO minimum seviyede ( 501 ton ) alım yapmıştır.

Mısır ve çeltik ürünlerinde emanete ürün bırakan tüm kesimlere makbuz senedi karşılığı kredi kullanma imkanı sağlanmış ve kredi faizinin %25’i TMO tarafından karşılanmıştır. Üreticiler ve üreticilerin ortağı olduğu kooperatif ve birlikler ile ÇKS belgesi alan Resmi Kurumların talepleri halinde ise ürün bedellerinin %30’u kadar avans ödemesi yapılmıştır.

2009/2010 Mısır Alım Dönemi;

31 Ağustos 2009 tarihi itibariyle üretici, sanayici ve tüccar ayrımı yapılmaksızın taahhütname karşılığı alım, 10 Eylül 2009 tarihinde ise 450 TL/Ton fiyat üzerinden peşin ve emanet alımlar başlamıştır. Bu kapsamda 30.06.2010 tarihi itibariyle 183.470 ton peşin 79.404 ton emanet alım yapılmıştır. 31 Ocak 2010 tarihi itibariyle emanet alımlar sona ermiştir. Emanete alınan mısırların son çekim tarihi ise 31 Mayıs 2010 tarihinde sona ermiştir. Emanet alınan 79.404 ton mısırın 352 tonu peşine dönmüş, 79.052 tonu ise iade edilmiştir.

2009 yılı üretim miktarı ise 4,25 Milyon ton olarak gerçekleşmiştir. (2009 TÜĐK)

Bakanlığımızca 2009 yılı mahsulü dane mısır için 40 TL/TON destekleme primi ödemesi yapılmıştır.

2009/2010 Dönemi Çeltik;

TÜĐK 2009 yılı verilerine göre, çeltik üretimi 2008 yılına göre % 0,4 oranında azalarak 750 bin ton olarak gerçekleşmiştir. Ekiliş miktarı ise önceki yıla göre yaklaşık % 3 azalarak 96.755 ha olmuştur.

Bakanlığımızca 2009 yılı ürünü çeltik için 100 TL/Ton destekleme primi ödenmiştir.

2009 yılında piyasalar TMO’ca yakından takip edilmiş, 2008 yılında uygulanan emanet alım politikaları sonucu ürününü bekleterek arzı zamana yayan üreticilerin ürünlerini değerinden sattıklarını görmeleri üreticilerin yoğun hasat döneminde ürünlerini piyasaya sürmemelerini sağlamış ve bunun sonucu piyasa fiyatları dengelenmiştir. Piyasa fiyatlarının üretici beklentisini karşılaması nedeniyle de TMO müdahale alım fiyatı açıklama gereği duymamıştır.

2010/2011 Dönemi Mısır;

2009 yılında 4.25 milyon ton olarak gerçekleşen mısır üretimi 2010 yılında % 1,2 düşüşle 4,2 milyon ton, olacağı tahmin edilmektedir. (TÜĐK II. Tahmin)

11 Ağustos 2010 tarihi itibariyle tüm kesimlerden taahhütname karşılığı alımlara başlanmıştır. Bu kapsamda 14.505 Ton alım yapılmıştır.

(3)

25 Ağustos 2010 tarihinde alım politikaları, müdahale alım ve satış fiyatları açıklanmıştır. Geçen yıl açıklanan fiyata göre %9 artışla 490 TL/Ton müdahale alım fiyatı açıklanarak peşin ve emanet alımlara başlanmıştır. Satış fiyatı ise 580 TL/Ton olarak açıklanmıştır. Bu kapsamda 30.12.2010 tarihi itibariyle 83.491 ton peşin, 72.952 ton emanet alım yapılmıştır.

Bakanlığımız tarafından mısır ürününe 2010 yılında ödenecek prim miktarı 40 TL/Ton’dur.

2010/2011 Dönemi Çeltik;

2010/11 döneminde ülkemiz çeltik üretiminin geçen yıla oranla % 15 artışla 860 bin ton (pirinç karşılığı 516 bin ton) gerçekleşeceği tahmin edilmektedir. (TÜĐK II. Tahmin) Ülkemiz yıllık pirinç tüketimi ise 600 bin ton civarındadır.

Ayrıca Bakanlığımızca 2010 yılında 100 TL/Ton destekleme primi ödenecektir.

2010/11 dönemi çeltik hasadı, 23 Ağustos tarihinde Güney Marmara Bölgesinde ve akabinde Karadeniz Bölgesinde lokal yerlerinde başlamış ve Kasım ayının ikinci haftasında Türkiye genelinde tamamlanmıştır.

TMO, hububat piyasalarını düzenleme görevi doğrultusunda 2010/11 dönemi çeltik alım politikalarını belirlemiş olup, tüccar ve sanayicinin depolama ihtiyaçlarının karşılanabilmesi için 6 Eylül 2010 tarihinden itibaren taahhütname karşılığı alımlara başlamış ve bu kapsamda 3.363 ton çeltik alımı yapmıştır.

12 Kasım 2010 tarihinde ise makbuz senedi karşılığı kredi kullanılabilmesi için, 2008/2009 dönemi müdahale alım fiyatları (Osmancık için 870 TL/ton, Baldo için 960 TL/ton, Orta tane için 790 TL/ton ve Kısa tane için 720 TL/ton) esas alınarak emanet alım talimatı verilmiştir.

Taahhütname karşılığı alımı yapılan çeltiklerden 3.329 ton’u emanet alıma dönüştürülmüştür. 31 Aralık 2010 tarihi itibariyle 303 tonu iade edilmiş olup halen TMO depolarında 3.026 ton çeltik bulunmaktadır.

Piyasalarda bölgelere göre ve randımana bağlı olarak değişmekle birlikte Osmancık çeltik çeşidi 1.000 - 1.200 TL/TON, Baldo çeltik çeşidi ise 1.250 - 1.350 TL/TON aralığında işlem görmektedir.

2-) T.M.O. ĐÇ SATIŞ ŞEKĐLLERĐ, ESAS VE FĐYATLARI ĐLE BORSA FĐYATLARI A-) ĐÇ SATIŞ ŞEKĐL VE ESASLARI

- Peşin Bedel Mukabili Satışlarımız:

Ekmeklik buğdaylar sadece un fabrikalarına yönelik, makarnalık buğdaylar ile arpa, mısır, çavdar ve tritikaleler ise kişi ve kuruluş ayırımı yapılmaksızın peşin bedel mukabili satılmaktadır.

Stoklarımızda bulunan tüm pirinçler ve kırmızı iç mercimekler kişi ve kuruluş ayrımı yapılmaksızın peşin bedel mukabili satılmaktadır.

Peşin bedel mukabili satışlarımızda; Talep sahiplerince yatırılan emtia bedelleri TMO “ Alınan Sipariş Avansları” hesaplarına alınır. Teslimat süresince TMO fiyat ve ücretlerinde değişme olursa değişiklik teslimatı yapılmamış mala aynen yansıtılır. Alıcı mal almaktan vazgeçerse, bakiye mal bedeli alıcıya iade edilir. Ayrıca teslim anında satışların her hangi bir sebeple TMO tarafından durdurulması halinde teslimatı yapılmamış malın bedeli talepleri halinde alıcıya iade edilir veya satışların yeniden açılmasını müteakip cari fiyat, ücret ve esaslarla teslimata devam edilir.

Paranın banka TMO hesabına alınmış olması satış için kabul anlamına gelmemektedir. Ayrıca, işyeri bilgisi dışında banka hesabına para yatırılmış olması durumunda akit ve zımni kabul anlamı doğmamaktadır.

- Mamul Madde Đhracatı Sonrası Yapılan Satışlarımız:

Mamul Madde imalatçı-ihracatçılarına, yapmış oldukları ihracat karşılığında 15 Eylül 2010 tarihinde başlanan satışlar devam etmektedir.

(4)

- Maniplasyon ücretleri;

Açık yığın, MAYDÜ ve Nodalarda 5,00 TL/Ton, Tüm kapalı depolarda 7,50 TL/Ton

Çuvallı hububat satışlarında 7,50 TL/Ton

Ancak, pirinç ve kırmızı iç mercimek satışlarında maniplasyon ücreti alınmamaktadır.

- Nakliye ilave ücretleri;

Şubeler arası nakliye ile oluşan stokların satışlarında 32,00 TL/Ton nakliye ilave ücreti tahsil edilmektedir.

Ancak, Şubeler arası nakliye ile oluşmuş pirinç ve kırmızı iç mercimek stoklarının satışında nakliye ilave ücreti alınmamaktadır.

B) ĐÇ SATIŞ FĐYATLARI

Hububat satış fiyatlarımız Tablo:3’te belirtilmektedir.

BUĞDAY-ARPA-ÇAVDAR- -TRĐTĐKALE ĐÇ SATIŞ FĐYATLARI

CĐNSĐ KOD NO OCAK 2011 SATIŞ FĐYATI

(TL/TON)

Anadolu Durum NO:1 1121 685

Anadolu Durum NO:2 1122 675

Düşük Vasıflı Durum Buğday 1141 560

Anadolu Beyaz Sert Buğday NO:1 1211 655

Anadolu Kırmızı Sert Buğday NO:1 1221 655

Beyaz Yarı Sert Buğday NO:1 1311 620

Kırmızı Yarı Sert Buğday NO:1 1321 620

Diğer Beyaz - Kırmızı Buğday NO:1 1411-1421 585

Yemlik Buğdaylar NO:1 1611-1621 525

Standart dışı buğday 1691 525

Đthal AB Buğdayı 1529 655

Arpa NO:1 2111 495

Arpa NO:2 2112 485

Yemlik Arpa 2161 420

Standart dışı arpa 2191 420

Çavdar NO:1 2211 495

Çavdar NO:2 2212 485

Asgari Alım Fiyatlı Çavdar 2261 420

Standart dışı çavdar tritikale 2291 420

Tritikale No:1 2221 495

Tritikale No:2 2222 485

Asgari Alım fiyatlı Tritikale 2271 420

NOT: Fiyatlarımıza KDV ve maniplasyon hariç, Şubelerarası Nakliye Đlave Ücreti dahildir.

Tablo: 3

(5)

Mısır satış fiyatlarımız Tablo:4’te belirtilmektedir.

MISIR SATIŞ FĐYATLARI

ÜRÜN CĐNSĐ KOD NO SATIŞ FĐYATI

(TL/TON)

Yerli Mısır 2410 580

NOT: Maniplasyon ve Nakliye Đlave Ücreti dahil, KDV hariçtir.

Tablo: 4

Pirinç satış fiyatlarımız Tablo:5’te belirtilmektedir.

PĐRĐNÇ SATIŞ FĐYATLARI

CĐNSĐ KOD NO PAKETLĐ

5 KG (TL)

PAKETLĐ 2 KG (TL)

PAKETLĐ 1 KG (TL) Diğer Uzun Dane(Osmancık) 3651 – 3661 10,00 4,00 2,00 Đthal Orta Tane Pirinç (Mısır) 3697 10,00 4,00 2,00 NOT: Paketleme ücreti, Maniplasyon, Nakliye Đlave Ücreti ve KDV dahil, diğer masraflar hariçtir.

Tablo: 5

Kırmızı iç mercimek satış fiyatlarımız Tablo:6’da belirtilmektedir.

KIRMIZI ĐÇ MERCĐMEK SATIŞ FĐYATLARI

PERAKENDE SATIŞLAR

ÇEŞĐDĐ KODU

1 KG (TL) 2 KG (TL) 5 KG (TL)

Diğer Đç Mercimekler

3281 3282 3283 3285

2,00 4,00 10,00

NOT: Perakende satışlarda; maniplasyon, paketleme, nakliye ilave ücreti ve KDV dahildir.

Tablo: 6

(6)

C) BORSA ĐŞLEM HACĐMLERĐ VE FĐYATLARI

Borsalarda işlem gören buğday, arpa, çavdar ve yulaf Kuruluşumuzca Eskişehir, Konya, Polatlı, Çorum, Bandırma ve Edirne ticaret borsalarından, mısır ise Adana ticaret borsasından günlük olarak takip edilmektedir.

Aralık ayına ait ortalama fiyatlar Tablo:7’de gösterilmiştir.

BORSA FĐYATLARININ KARŞILAŞTIRILMASI BORSALAR

TMO SATIŞ FĐYATI

ESKĐŞEHĐR KONYA POLATLI ÇORUM EDĐRNE ADANA BANDIRMA TL/Ton

ÜRÜN ADI Fiyat TL/Ton

Đşlem Mik.

(Ton) Fiyat TL/Ton

Đşlem Mik.

(Ton) Fiyat TL/Ton

Đşlem Mik.

(Ton) Fiyat TL/Ton

Đşlem Mik.

(Ton) Fiyat TL/Ton

Đşlem Mik.

(Ton) Fiyat TL/Ton

Đşlem Mik.

(Ton) Fiyat TL/Ton

Đşlem Mik.

(Ton) (Aralık) DURUM

BUĞDAYI - - 615 1.540 - - 568 165 - - - 685

ANADOLU KIRMIZI SERT EKM.

BUĞDAY

670 562 702 2.849 701 5.339 - - - 655

BEYAZ YARI SERT EKM.

BUĞDAY

579 281 635 1.655 - - - 647 184 620

KIRMIZI YARI SERT

EKM.

BUĞDAY

- - 672 2.291 656 388 635 2.868 646 1.632 - - - - 620

ARPA 485 979 503 639 468 305 458 168 - - - 495

ÇAVDAR - - 482 78 - - - 495

YULAF 741 15 698 166 905 24 - - - -

MISIR - - - 484 58.267 - - -

PĐRĐNÇ* 1.860 2.000

ÇELTĐK* 1.014 -

MERCĐMEK**

(KIRMIZI ĐÇ) 1.591 2.000

* Pirinç ve Çeltik fiyatları Osmancık çeşidine ait olup, serbest piyasa toptan fiyat ortalamasıdır.

** Mercimek fiyatları Kırmızı Đç Mercimeğe ait olup Mersin Ticaret Borsası Aralık ayı fiyat ortalamasıdır.

Tablo:7

3-)

DÜNYA HUBUBAT PĐYASALARI (Uluslararası Tahıl Konseyi-IGC Aralık ayında rapor yayınlamamış olup, aşağıdaki veriler IGC’nin 25.11.2010 tarih 406 nolu aylık raporuna göredir.)

ÜRETĐM BUĞDAY

Dünya buğday üretim tahmini 644m. ton düzeyi ile geçen aya göre değişmedi. 2009 yılına göre %5’lik bir düşüşe karşılık gelse de, kayıtlardaki en yüksek üçüncü düzey olarak kaldı. ABD ve Ukrayna tahminlerinden aşağı doğru revizyonlar var, ama bunlar Arjantin ve Brezilya’daki artışlarla dengeleniyorlar.

AB’de tahminler Macaristan ve Đtalya için düştü, ama Çek Cumhuriyeti, Fransa, Đspanya ve Birleşik Krallık’taki artışlar 127.4m. (129.9m.) ortak buğday ve 8.7m. (8.8m.) makarnalık buğday dahil olmak üzere toplam düzeyi 136.1m. ton (138.7m.) ile değiştirmedi.

Bağımsız Devletler Topluluğu’nda toplam üretim, batı Rusya ve doğu Ukrayna’daki ciddi kuraklık nedeniyle geçen yıla göre dörtte bir düşük olan 84.6m. ton düzeyinde tahmine edildi. Rusya’da buğday mahsulü geçen yıl veriminin %32 altında kalan 42.0m. ton düzeyinde kaldı. Alışılandan fazla yapılan terkler nedeniyle, toplam hasat alanı neredeyse %19 düşerken, ortalama rekolte %16 geriledi. Resmi raporları takiben, Ukrayna için mahsul tahminleri 0.3m. ton azalarak 17.2m. (20.9m.) seviyesine geriledi.

Kanada’da Kasım başında batı düzlüklerinde görülen yağışsız hava koşulları hasadın tamamlanmasına imkan sağladı. Mahsul tahmini 0.2m. ton yükselerek 22.2m. düzeyine çıktı, ama bu rakam halen 2009 düzeyinin %17 altında. Buğday kalitesi de geçen yılın altında rapor edildi.

ABD’de resmi üretim tahminleri hafifçe azalan rekolte tahminleri nedeniyle 0.4m. ton düşerek 60.1m. (60.4m.) seviyesine geriledi. Azalan ekimler nedeniyle, kışlık buğday veriminin Yumuşak Kırmızı Kışlık (SRW)

(7)

mahsulündeki %40’lım azalma dahil olmak üzere, %2.7 düşerek 40.4m. ton (41.5m.) seviyesine ineceği tahmin ediliyor. Bunun aksine Sert Kırmızı Baharlık (HRS) buğdayı üretimi büyük ölçüde artan ekimler nedeniyle %4 artarak 15.5m. ton (14.9m.) seviyesine çıktı. Makarnalık buğday mahsulü 2.9m. ton (3.0m.) düzeyiyle geçen yıldan sadece çok az düşüktü.

Arjantin’de hasat geçen yıl başlangıcının biraz önünde seyrederek başladı. Güney Buenos Aires kentinde zamanlı yağışlar koşulları iyileştirdi. Merkez bölgelerdeki daha sıcak ve kurak hava koşulları mahsul gelişiminin ilerlemesine yardımcı oldu, ama Cordoba, Santa Fe ve Entre Rios’ta daha fazla yağışa ihtiyaç var. Çoğunlukla elverişli büyüme koşullarını yansıtmak suretiyle, üretim öngörüleri 0.5m. ton yükselerek, 2009 düzeyinin 5.0m.

üzerinde olan 13.0m. düzeyine çıktı. Brezilya’da yağışlar güney-merkez bölgelerde hasadı geciktirmeye devam etti. Üretim 5.6m. ton düzeyi ile geçen seneye göre %14 yüksek öngörülürken, artan rekolte beklentileri nedeniyle öncekine göre çok az yükseldi.

Yağışlar ve fırtınalar Avustralya’nın doğu ve güney kesimlerinde hasadı geciktirmeye devam etti. Yağışlı hava özellikle şerit pas olmak üzere rekolteleri ve kaliteyi etkileyebilecek bitki hastalığı sorunlarını arttırdı. Ancak rekolte beklentileri, Batı Avustralya’da bu mevsimde devam eden kuraklık nedeniyle çok zayıf bir tablo çizen genel görünümün aksine, bu bölgelerde genellikle elverişli rapor ediliyor. Toplam mahsul öngörüsü 2009’Dan

%6 yüksek olan 23.0m. düzeyi ile değişmedi.

Güney Afrika’da Batı Cape’de buğday hasadı hız kazanırken, hafif yağışlar merkez büyüme bölgelerinde koşulları iyileştirdi. Ekimlerdeki düşüşü yansıtmak suretiyle, üretim 1.6m. ton düzeyi ile geçen yıl göre %20 kadar daha düşük tahmin edildi.

MISIR

ABD, Brezilya, Venezuela ve Filipinler’de azalan mahsul beklentileri nedeniyle, dünya mısır üretim öngörüleri 4m. ton düşerek, önceki yılın rekor düzeyinin (811m.) hemen altında olan 810m. seviyesine geriledi. Ekim alanlarındaki %2’lik artış artık rekoltelerdeki benzer miktarlarda düşüşlerle dengelenecek.

ABD mısır rekolteleri öngörüleri geçtiğimiz üç ay boyunca ardı ardına düşürüldü. Erken güney hasadı sonuçlarının hayal kırıklığı yarattığı bilinmesine rağmen, Ekim ayında öngörülen rekoltelerdeki azalma ortalama tane ağırlığının daha önce olduğundan fazla tahmin edildiğinden ötürü, beklenenden keskin oldu. Ortalama rekoltenin şu anda beş yıldır ilk defa düşmesi bekleniyor. Yine de ekili alanların geçen yıla göre %2 yükselmesiyle, ABD mahsul üretiminin halen kayıtlardaki en yüksek üçüncü düzeyde olacağı öngörülüyor.

Bir yıl öncesinin aksine, baharlık ekimleri hızlı bir ilerleme gösterdi ve hava bazen aşırı derecede sıcak veya yağışlı olmasına rağmen, mahsul genellikle elverişli koşullar altında tozardı. USDA’nın haftalık mahsul Đlerleme raporları koşullarda Ağustos’un ikinci yarısında göre çok az kötüleşme gösterdi, ama mısırın ortalama %70’i Haziran ve Ekim ayları arasında bir yıl öncesine göre kıyasla hafifçe yükselerek, iyi veya mükemmel olarak sınıflandırıldı. Ancak hasadın artık etkin olarak sona ermesiyle, rekolteler genellikle beklenenden düşük kalarak, ortalama geçen yılın &6 altında tahmin edildi.

Son yıllarda gözlenen olumsuz hava koşullarının etkilerini azaltmak için bitki genetiği kabiliyetleri, bu sezon çoğu yetiştirme bölgelerindeki sıcak ve yağışlı koşulların rekolteleri sınırlaması nedeniyle abartılmış olabilir.

Sınırlayıcı başka birçok olası etken vardı. 2009 hasadının geç bitirilmesi bazen tarımı sınırlayan aşırı nemden dolayı arazi işlerinin tamamlamasını önledi. Bazı durumlarda azot gübreleri kullanımı bahara kadar geciktirilerek, çoğunluğu yağışlarla yıkanıp gitti. Mayıs ve Haziran aylarındaki yağışlar erken kök gelişiminin zayıf kalmasına katkıda bulunurken, yaz sonunda mahsul gerilimini arttırdı. Genel olarak düşen rekolteler önceki yıl mısır ile birlikte ekim yapılmış olan arazilerde rapor edildi. Araştırmalar, bazı bölgelerde ortalamanın üzerinde seyreden gece sıcaklığının mahsul gelişimini hızlandırdığını, dolayısıyla tanelerin dolma süresinin kısaldığını gösterdi. Bazı çiftçiler, böceklere ve bitki öldürücü kimyasallara direnç göstermesi için sekiz özelliği birleştirmesine rağmen, diğer türlere göre daha düşük ortalama rekoltelere dönen genetiği değiştirilmiş yeni bir mısır tohumunun performansına yönelik endişelerini ifade ettiler.

ABD hasadının pratik olarak tamamlanmasıyla, resmi rekolte tahminleri Kasım ayında geçen yılın rekor düzeyinin %6 altında olan 9.7 ton/ha. seviyesine geriledi (tabloya bakınız.) En büyük düşüş Missouri’de görülmek üzere, Mısır Kuşağı boyunca daha düşük rekolteler kaydedildi. Mahsul tahminleri dolayısıyla 4.0m. ton azalarak, halen kayıtlardaki en büyük üçüncü düzey olan 319.0m. (333.0m.) seviyesine indi. Kanada için üretim tahminleri 2009’a göre %14 yüksek olan 11.0m. ton seviyesi ile değişmedi.

AB’de mahsul tahminleri Fransa, Đtalya ve Đspanya’daki artışların Avusturya ve Macaristan’daki hafif düşüşlerle sadece kısmen dengelenmesinden ötürü 0.6m. ton yükselerek 56.2m. (57.1m.) seviyesine çıktı. Ekim alanlarındaki düşüş nedeniyle, bu yıl merkez ve batı Avrupa’da üretim Fransa’daki %13’lük eksilme dahil olmak üzere geriledi. Ancak önemli ölçüde yükselen rekolteler Bulgaristan ve Romanya’da verim düzeyini sırasıyla 1.9m. ton (1.3m.) ve 9.1m. (7.4m.) seviyelerine taşıdı.

Beklenenden yüksek rekolteler nedeniyle, Ukrayna’nın mahsul tahminleri 0.6m. ton yükselerek, geçen yılın %10 üzerinde olan 11.6m. seviyesine çıktı. Çin’de elverişli hava koşulları hasada yardımcı oldu ve Kasım başında tamamlandı. Mahsul tahmini 162.0m. ton (154.0m.) düzeyinde değişmedi.

Arjantin’de mısır alanları elverişli hava koşulları ve genellikle yeterli toprak neminden faydalanırken, Kasım ortası itibariyle mahsulün dörtte üçü ekildi. Ancak merkez yetiştirme bölgelerinde daha fazla yağışa ihtiyaç var.

Ekim alanlarının %20 artarak 4.0m. ha. seviyesine çıkması (3.3m.) beklenirken, üretim öngörüleri rekor 25.0m.

ton (22.5m.) seviyesi ile öncekine göre değişmedi. Brezilya’nın merkez-güney bölgelerinde ana mahsul ekimleri son aşamalarında, ama ekimler yağışlı hava koşulları nedeniyle sıklıkla kesintiye uğradı. Alanların geçen yıla benzer olması beklenmesine rağmen, ortalama rekoltelerin 2009/10 dönemi rekor düzeyinin altında olacağı

(8)

varsayılıyor ve üretimin 52.3m. ton (56.0m.) seviyesine inmesi öngörülüyor. Hafif sağanaklar haricinde, Güney Afrika mısır kuşağında genellikle kuru hava koşulları hakim oldu. 2.6m. ha (2.7m.) düzeyindeki azalan alanlar esas alınarak, üretim öncekine göre değişmeyen 12.0m. ton (13.2m.) seviyesinde öngörüldü.

ARPA

Bağımsız Devletler Topluluğu, ABD ve Çin’deki gerilemeleri takiben, dünya arpa üretim tahminleri 1.2m. ton gerileyerek, son 40 yılın en düşük düzeyi olan 123.8m. (149.2m.) seviyesine indi. AB mahsul tahminleri geçen sezondan 9.0m. düşük olan 52.8m. ton seviyesinde değişmedi. Hasat edilen alanlar, çiftçilerin daha kârlı olan buğday ve kolza mahsulüne kaymasıyla veya düşük rekolteli arazileri gönüllü olarak kenara ayırmalarıyla,

%12’den fazla geriledi. Merkez, doğu ve kuzey bölgelerdeki yağışlı hava koşulları bu yıl mahsulü içinde maltlık kalite oranını önemli ölçüde düşürdü.

Rusya’nın arpa mahsulü 130 yılın en kötü kuraklığı nedeniyle yarıdan da fazla düştü. Üretim, hem alanların hem de rekoltelerin gerilemesiyle sadece 8.8m. ton (17.9m.) düzeyine kadar indi. Ukrayna’da olumsuz hava koşulları verim düzeyini geçen ay öngörüsünden 0.2m. düşük olan 8.8m. ton (11.8m.) seviyesine indirdi. Alanlarda ve rekoltelerdeki %10’luk düşüşün ardından, Kanada’da üretim öncekine göre değişmeyerek 8.3m. ton (9.5m.) seviyesine geriledi.

Đdeal yetişme koşulları Avustralya’nın doğu ve güney yetiştirme bölgelerinde rekolte beklentilerini yükseltmesine rağmen, yağışlar hasadı geciktirdi ve bitki hastalıklarının yayılmasına katkıda bulundu. Batı Avustralya’da kuraklığın üretimi en az %20 kesintiye uğratması öngörülüyor. Toplam üretim geçen aya göre değişmeyerek, 8.5m ton (8.0m) seviyesinde öngörülüyor.

TÜKETĐM BUĞDAY

2010/11 döneminde dünya buğday tüketiminin 10m. ton yükselerek, geçen ayın Piyasa Raporu ile kıyaslandığında 2m. yüksek olan 660m. düzeyine çıkması öngörülüyor. Global yemlik kullanım öngörüsü 1.5m.

ton yükselerek 113.6m. (109.9m.) seviyesine çıkarken, AB için hafifçe düşen rakamlar Pasifik Asya’da artan öngörülerle fazlasıyla dengelendi. Güney Kore ve Filipinler dahil olmak üzere buradaki yem üreticileri rekabetçi fiyata sahip yemlik buğday ithalatlarını yükseltirken, Çin’de hayvancılık üreticileri de yükselen mısır maliyetleri nedeniyle daha fazla buğday kullanıyorlar. Hindistan için artan revizyonlar nedeniyle, dünya yemeklik buğday kullanımı öncekine göre 0.7m. ton yükselerek, 2009/10 dönemine göre %0.8 daha yüksek olan 455.6m.

seviyesinde öngörüldü. Buğdayın dünyada endüstriyel kullanımı, bazı ülkelerde nişasta kullanım tahminlerinin azalması nedeniyle son GMR’den hafifçe daha düşük olan 21.6m. ton (19.8m.) seviyesinde öngörüldü. Buğdayın nişasta için global kullanımı şu anda 12.6m. ton (12.2m.) düzeyinde öngörülürken, etanol 5.8m. (4.6m.) kadarı AB’de olmak üzere 8.3m. (6.9m.) düzeyine yerleştirildi.

MISIR

2010/11 döneminde dünya mısır tüketimi öngörüleri, yemlik kullanımdaki düşüşlerin artan endüstriyel kullanım tahminleri ile karşılanması nedeniyle geçen aya göre neredeyse değişmedi. Toplam talep rekor 840m. ton (813m.) seviyesinde öngörülürken, yemlik kullanım 3m. düşük olan 487m. (470m.) seviyesine yerleştirildi. ABD yemlik/artık kullanım öngörüleri 2.4m. ton azalarak 134.6m. (131.0m) seviyesine inerken, daralan arzlar ve yükselen fiyatlar talebi sınırlayacak gibi görünüyor. Düşük kaliteli buğday ithalatlarının yerine geçmesindeki artışlarla, Güney Kore’de mısıra yönelik yemlik talebin öncekine göre 0.5m. ton düşük olan 6.9m. (6.4m.) seviyesine inmesi öngörülüyor. Dünyada endüstriyel talep öngörüleri 3m. ton yükselerek, 2009/10 dönemine göre 10m. yüksek olan 228m. seviyesine çıktı. Yükselen etanol fiyatları mısır değerindeki son yükselişlere eşlik etti ve ABD yakıt etanol üretimi kârlı kalmaya devam etti. Endüstriyel büyüme yavaşlamasına rağmen, etanol verimi Ekim ayında yeni bir rekor düzeye ulaştı. 2010/11 döneminde yakıt etanol üretimi için kullanılan mısır öncekine göre 2.5m. ton yüksek olan 121.9m. (116.0m.) seviyesinde öngörülürken, toplam ABD endüstriyel kullanımı 151.4m. (145.3m.) düzeyinde öngörüldü.

ARPA

Dünya arpa tüketimi yemlik için 90.2m. ve maltlık ile diğer endüstriyel kullanımlar için 28.8m. dahil olmak üzere toplamda öncekinden 0.5m. ton düşük olan 136.4m. (144.8m.) düzeyinde öngörülüyor. AB’de artan yemlik kullanım, başta Rusya olmak üzere Bağımsız Devletler Topluluğu, Çin ve Đran’daki düşüşlerle fazlasıyla dengelendi. AB’de yemlik kullanım öngörüleri 0.4m. ton yükselerek 39.4m. (41.4m.) seviyesine çıkarken, diğer yemlik içeriklerde artan rekabetçiliği ve çok yakında iç piyasaya müdahale stoklarından sunulan 2.7m. ton ile birlikte artan arzları yansıttı. Rusya için yemlik tahminleri, azalan mahsul tahminlerini takiben 0.5m. ton düşerek 6.8m. (12.5m.) seviyesine gerilerken, Đran’da yemlik talep düzeyi bir ay öncesine göre 0.1m. düşük olan 3.1m. (3.2m.) seviyesinde öngörüldü. Dünyada arpanın endüstriyel kullanımına yönelik öngörüler 28.8m.

ton (28.2m.) düzeyiyle değişmedi.

(9)

STOK BUĞDAY

2010/11 dönemi sonunda dünya buğday stokları öngörüsü geçen aya göre 1m. ton düşük ve bir yıl öncesinin 16m. altında olan 180m. düzeyindeydi, ama halen 2007/08 sonundaki son düşük düzeyden %49 daha yüksekti.

Sekiz Major ihracatçının stokları geçen aya göre neredeyse değişmeyerek 52.1m. ton (70.9m.) düzeyinde öngörüldü. 2009/10 sonu ile kıyaslandığında major ihracatçıların stoklarındaki %27’lik gerileme Rusya ve AB’deki önemli düşüşleri içeriyor, ama ABD’de devir düzeylerinin 23.0m. ton (26.6m.) ile nispeten yüksek kalması bekleniyor. Artan yemlik kullanım nedeniyle, Çin stokları öncekinden 1.0m. ton düşük olan 58.2m.

seviyesinde, ama bu rakam halen önceki yıl sonundaki devir düzeyinden 3.1m. daha yüksek.

MISIR

Düşen global arzlar ve yükselen talep bu yıl dünya envanterlerinde keskin bir düşüşe yol açacak. 2010/11 dönemi (ilgili piyasa yılları) sonunda devir stoklarının Ekim ayına göre 4m. gerileyerek, 121m. ton (152m.) düzeyine inmesi öngörülüyor. Bu da önceki beş yıl ortalamasının %12 altında ve toplam kullanımın sadece

%14’üne eşdeğer olacaktır. ABD kapanış stoklarının yarıdan fazla düşerek, devir düzeyinin toplamda sadece 10.8m. olduğu 1995/96 döneminden beri görülen en düşük düzey olan 21.5m. ton seviyesine inmesi öngörülüyor. Bu tahmin, daha fazla düşük kaliteli üretim beklentisini yansıtarak, bir ay öncesine göre 2.6m. ton daha düşük. Azalan mahsul öngörüleri Brezilya stoklarının genel görünümünü de daralttı.

ARPA

2010/11 (ilgili piyasa yılları) sonunda dünya arpa stokları, genellikle azalan üretim öngörülerini yansıtarak, bir ay öncesinin 0.6m. ton altında olan 25.4m. (37.9m.) seviyesine yerleştirildi. AB’de devir düzeyi büyük ölçüde artan yemlik kullanım nedeniyle Ekim ayında 0.5m. daha düşük olan 8.4m. ton (15.6m.) seviyesinde öngörüldü.

Rusya’nın 2010/11 devir düzeyi 0.8m. (2.2m.) düzeyi ile öncekinden 0.2m. ton yüksek olmasına rağmen, halen 10 yıldır görülen en düşük düzey olacak.

03/01/2011 TARĐHLĐ DÜNYA HUBUBAT FĐYATLARI ÜRÜN KODU FĐYAT ABD$/Ton

ABD 2HRW 342,80

FRANSIZ EKM. BUĞ. 322,90

ARJANTĐN EK 296,00

ABD 2SRW 338,50

KANADA DURUM 2WAD 371,00

A.B.D HARD AMBER NO1 -

FRANSIZ ARPA 279,00

RUS ARPA 163,80

ABD MISIR (3YC) 269,00

ABD UZUN DANE PĐRĐNÇ 605,00 (*)03/01/2011 Tarihli Merkez Bankası $ Satış Kuru: 1,545

(**)KAYNAK: REUTERS

(***)ABD Uzun TANE Pirinç fiyatı 24.12.2010 tarihli IGC Raporuna göredir.

Tablo: 8

DÜNYA BUĞDAY ÜRETĐM,

TĐCARET, TÜKETĐM VE STOK MĐKTARLARI (MĐLYON TON) BUĞDAY 2002/03 2003/04 2004/05 2005/06 2006/07 2007/08 2008/09

2009/2010 TAHMĐN

2010/2011 ÖNGÖRÜ

ÜRETĐM 566 556 628 621 598 609 686 677 644

TĐCARET 106 102 110 110 111 110 136 127 122

TÜKETĐM 601 594 616 625 610 612 638 650 660

STOK 165 129 138 136 125 121 169 196 180

*KAYNAK: IGC KASIM 2010

Tablo: 9

(10)

DÜNYA MISIR ÜRETĐM,

TĐCARET, TÜKETĐM VE STOK MĐKTARLARI (MĐLYON TON) MISIR 2002/03 2003/04 2004/05 2005/06 2006/07 2007/08 2008/09

2009/2010 TAHMĐN

2010/2011 ÖNGÖRÜ

ÜRETĐM 566 628 713 698 710 795 798 811 810

TĐCARET 107 80 76 79 87 101 84 86 94

TÜKETĐM 601 647 686 701 725 775 781 813 840

STOK 165 105 135 132 117 137 155 152 121

Tablo: 10

DÜNYA HUBUBAT ÜRETĐMĐ (2010 ÖNGÖRÜ MĐLYON TON)

ÜLKE ADI BUĞDAY ARPA MISIR AVRUPA (27 ÜLKE) 136,1 52,8 56,2

ÇĐN 115,0 2,9 162,0

HĐNDĐSTAN 80,7 1,3 19,0

A.B.D. 60,1 3,9 319,0

RUSYA 42,0 8,8 -

KANADA 22,2 8,3 11,0

AVUSTRALYA 23,0 8,5 0,4

TÜRKĐYE 17,5 5,9 4,0

UKRAYNA 17,2 8,8 11,6

ARJANTĐN 13,0 1,7 25,0

KAZAKĐSTAN 11,0 1,4 -

DÜNYA TOPLAMI 644,3 123,8 809,6

*KAYNAK: IGC KASIM 2010 Tablo: 11

(11)

DÜNYADA BUĞDAY ÜRETEN ÜLKELERĐN ÜRETĐM DURUMLARI (MĐLYON TON)

BUĞDAY ÜRETEN ÜLKELER

2005 ÜRETĐMĐ (MĐLYON TON)

2009 TAHMĐN ÜRETĐMĐ (MĐLYON TON)

2010(25.11.2010) ÖNGÖRÜ ÜRTEĐMĐ (MĐLYON TON)

2010 ÖNGÖRÜ ÜRETĐM RAKAMLARINA

GÖRE DÜNYA ÜRETĐMĐNDEKĐ

PAYI %

UZAK DOĞU 195,4 207,2 216,3 219,8 227,3 226,0 35,1

ÇĐN 97,5 108,5 109,3 112,5 115,1 115,0 17,8

HĐNDĐSTAN 68,6 69,4 75,8 78,6 80,7 80,7 12,5

AVRUPA 138,1 129,5 124,2 156,1 143,4 140,2 21,8

AB-27 122,7 125,1 119,7 151,2 138,7 136,1 21,1

FRANSA 37 35,4 32,8 39,5 38,3 38,1 5,9

ALMANYA 23,7 22,4 20,8 26,0 25,1 23,9 3,7

ĐNGĐLTERE 14,9 14,7 13,1 17,3 14,4 14,8 2,3

ROMANYA 7,6 5,0 2,9 7,8 4,8 6,2 1,0

MACARĐSTAN 5,1 4,4 4,0 5,7 4,4 3,6 0,6

BAĞ.DEVL.TOPL. 92,2 85,3 93,6 117,3 113,6 84,6 13,1

RUSYA 47,7 44,9 49,4 63,8 61,7 42,0 6,5

UKRAYNA 18,7 13,8 13,9 25,9 20,9 17,5 2,7

KAZAKĐSTAN 11 12,5 16,5 13,0 16,5 11,0 1,7

ABD 57,2 49,2 55,8 68,0 60,3 60,5 9,4

KANADA 26,8 25,3 20,1 28,6 26,8 22,0 3,4

AVUSTRALYA 25,4 10,8 13,6 21,4 21,7 23,0 3,6

PAKĐSTAN 21,7 21,7 23,3 21,5 24,0 22,6 3,5

TÜRKĐYE 18 17,5 15,5 17,0 18,0 17,5 2,7

ARJANTĐN 12,6 14,5 16,4 8,4 8,0 13,0 2,0

SURĐYE 4,7 4,9 4,1 2,1 4,0 3,6 0,6

DÜNYA 620,9 597,5 609,1 686,1 677,2 644,3 100,0

Tablo: 12