1-) TMO HUBUBAT ALIMLARI VE FĐYATLARI
HUBUBAT
TÜĐK verilerine göre 2009 yılında ülkemizde 20.600 bin ton buğday, 7.300 bin ton arpa, 343 bin ton çavdar, 218 bin ton yulaf, 99 bin ton tritikale üretilmiştir. 2010 yılında 19.660 bin ton buğday, 7.240 bin ton arpa, 366 bin ton çavdar, 204 bin ton yulaf, 93 bin ton tritikale üretimi tahmin edilmiştir. Bahsi geçen ürünlerin toplam üretimi, 2009’da 28.560 bin ton iken 2010’da % 3,5’lik bir azalışla 27.563 bin ton olarak beklenmektedir. (TÜĐK)
2010/2011 alım döneminde, piyasalar yakinen takip edilmiş, hasadın başlamasıyla birlikte 17 Mayıs 2010’da taahhütname karşılığı alımlara başlanılmış, 53 bin ton ürün taahhütname karşılığı alınmıştır. 2 Haziran 2010’da müdahale alım fiyatları aşağıda yer alan tabloda yer aldığı şekilde açıklanmış ve 30.05.2011‘ e kadar 980 bin ton buğday, 917 bin ton arpa, 16 bin ton çavdar, yulaf ve tritikale olmak üzere 1.913 bin ton ürün peşin alım işlemine, 362 bin ton ürün emanet alım işlemine tabi tutulmuştur. Ayrıca 12 bin ton arpa yerinde emanet alım işlemine tabi tutulmuştur.
2011/2012 alım döneminde hasadın başlamasıyla birlikte piyasalar yakinen takip edilmiş ve 26 Mayıs 2011 tarihinde taahhütname ile alım talimatı verilmiş olup 30 Mayıs 2011 tarihinde taahhütname karşılığı alımlara başlanmış, 30 Hazirana kadar 68.680 ton arpa, 33.856 ton buğday olmak üzere 102.536 ton ürün taahhütname karşılığı alınmıştır.
Ayrıca Bakanlığımızca 2011 yılı ürünü buğday için 50 TL/Ton, arpa, çavdar, yulaf, tritikale için 40 TL/Ton prim ödenecektir.
2010/2011 ALIM DÖNEMĐ MISIR ve ÇELTĐK
2010/2011 Dönemi Mısır;
2009 yılında 4.25 milyon ton olarak gerçekleşen mısır üretimi 2010 yılında % 1,4 artışla 4,31 milyon ton gerçekleşmiştir. (TÜĐK)
Yıllık mısır tüketimimiz ise ikame ürünlerin piyasa fiyatlarına bağlı olarak yaklaşık 4–4,5 milyon ton seviyelerindedir.
TMO, 2010 yılında arzın yoğun yaşandığı dönemde piyasaları düzenlemek amacıyla 11.08.2010 tarihinde taahhütname karşılığı alım uygulamasını başlatmış, üreticilere ücretsiz, sektöre ise cüzi fiyatla depolama imkânı sağlamıştır. Bu kapsamda 14.505 Ton alım yapılmıştır.
Ancak piyasa fiyatlarının üretici aleyhine oluşmaya başlamasıyla 25 Ağustos 2010 tarihinde müdahale alım fiyatı 490 TL/ton olarak belirlenmiş, peşin ve emanet alımlara başlanmıştır
2010 yılı mısır alım döneminde 83.491 ton peşin, 72.991 ton emanet alım yapılmıştır. 31.05.2011 tarihi itibariyle emanete alınan mısırların 72.466 tonu iade edilmiş, 525 tonu peşin alıma tabi tutulmuştur.
Üreticilere ürün bedellerinin tamamı olan net 39 milyon TL ödenmiştir.
SAYI: 2011/7 HUBUBAT BÜLTENĐ 06.07.2011
TOPRAK MAHSULLERĐ OFĐSĐ
GENEL MÜDÜRLÜĞÜ
2011/2012 Dönemi Mısır;
I. ürün mısır ekilişleri tamamlanmıştır. Bitki gelişim durumu iyi olup, herhangi bir sıkıntı bulunmamaktadır
.
04.07.2011 tarihi itibariyle bölgelere göre değişiklik göstermekle birlikte mısır piyasa fiyatları 630 -730 TL/ton aralığında değişmektedir.
Ayrıca Bakanlığımızca 2011 yılında 40 TL/ton destekleme primi ödenecektir.
.
2010/2011 Dönemi Çeltik;
2010/11 döneminde 99 bin hektarlık alanda 860 bin ton (pirinç karşılığı 516 bin ton) çeltik üretimi gerçekleşmiştir. (TÜĐK)
Ülkemiz yıllık Pirinç tüketimi ise 600 bin ton olarak öngörülmektedir.
2010/11 döneminde piyasa fiyatlarının üretici beklentisini karşılaması nedeniyle çeltikte müdahale alım fiyatları açıklanmamıştır.
Ancak üretici ve sanayicilerin depo ihtiyaçlarının karşılanabilmesi için 6 Eylül 2010 tarihinden itibaren taahhütname karşılığı alımlara başlanmış, 12 Kasım 2010 tarihinde ise makbuz senedi karşılığı kredi kullanılabilmesi için, 2008/2009 dönemi müdahale alım fiyatları (Osmancık için 870 TL/ton, Baldo için 960 TL/ton, Orta tane için 790 TL/ton ve Kısa tane için 720 TL/ton) esas alınarak emanet alım yapılmıştır.
Taahhütname karşılığı alımı yapılan çeltiklerden 3.329 ton’u emanet alıma dönüştürülmüştür.
31.05.2011 tarihi itibariyle emanete alınan çeltiklerin tamamı iade edilmiş olup, stoklarımızda emanet çeltik bulunmamaktadır.
Bakanlığımızca 2010 yılında 100 TL/Ton destekleme primi ödenmiştir.
2011/2012 Dönemi Çeltik;
Çeltik ekilişleri 15 Mayıs tarihinde tamamlanması gerekirken havaların yağışlı gitmesi nedeniyle gecikerek 10 Haziran tarihinde tamamlanmıştır. Geçen yıla göre ekilişlerde % 5’lik bir artış olacağı, üretimin ise % 8 civarında bir artışla 930 bin ton olarak gerçekleşeceği tahmin edilmektedir.
Piyasa ve TMO stoklarına bakıldığında hasat sezonuna kadar pirinç ve çeltik stoklarının tüketimin üzerinde olduğu tahmin edilmektedir.
04.07.2011 tarihi itibariyle Piyasa fiyatları bölgelere göre değişmekle birlikte, 60 randıman Osmancık çeltik çeşidi 1.000 – 1.150 TL/Ton, Baldo çeltik çeşidi ise 1.200 – 1.400 TL/Ton aralığında işlem görmektedir.
Ayrıca Bakanlığımızca 2011 yılında 100 TL/Ton destekleme primi ödenecektir.
2-) T.M.O. ĐÇ SATIŞ ŞEKĐLLERĐ, ESAS VE FĐYATLARI ĐLE BORSA FĐYATLARI
A-) ĐÇ SATIŞ ŞEKĐL VE ESASLARI
- Peşin Bedel Mukabili Satışlarımız:
1 Haziran 2011 itibariyle (mısır, pirinç ve mercimek hariç) serbest satışlarımız tamamlanmıştır.
Stoklarımızda tüm mısırlar, mısırı hammadde olarak kullananlara yönelik olarak peşin bedel mukabili satılmaktadır.
Stoklarımızda bulunan tüm pirinçler ve kırmızı iç mercimekler kişi ve kuruluş ayrımı yapılmaksızın peşin bedel mukabili satılmaktadır.
Peşin bedel mukabili satışlarımızda; Talep sahiplerince yatırılan emtia bedelleri TMO “ Alınan Sipariş Avansları” hesaplarına alınır. Teslimat süresince TMO fiyat ve ücretlerinde değişme olursa değişiklik teslimatı yapılmamış mala aynen yansıtılır. Alıcı mal almaktan vazgeçerse, bakiye mal bedeli alıcıya iade edilir. Ayrıca teslim anında satışların her hangi bir sebeple TMO tarafından durdurulması halinde teslimatı yapılmamış malın bedeli talepleri halinde alıcıya iade edilir veya satışların yeniden açılmasını müteakip cari fiyat, ücret ve esaslarla teslimata devam edilir.
Paranın banka TMO hesabına alınmış olması satış için kabul anlamına gelmemektedir. Ayrıca, işyeri bilgisi dışında banka hesabına para yatırılmış olması durumunda akit ve zımni kabul anlamı doğmamaktadır.
- Mamul Madde Đhracatı Sonrası Yapılan Satışlarımız:
Mamul Madde imalatçı-ihracatçılarına, yapmış oldukları ihracat karşılığında arpa ve mısır satışlarımız, stok ve piyasalara ilişkin değerlendirmelerimiz neticesinde 31.05.2011 tarihi itibariyle sona erdirilmiştir.
- Maniplasyon ücretleri;
Açık yığın, MAYDÜ ve Nodalarda 5,00 TL/Ton,
Tüm kapalı depolarda 7,50 TL/Ton
Çuvallı hububat satışlarında 7,50 TL/Ton
Ancak, pirinç ve kırmızı iç mercimek satışlarında maniplasyon ücreti alınmamaktadır.
- Nakliye ilave ücretleri;
Şubeler arası nakliye ile oluşan stokların satışlarında 32,00 TL/Ton nakliye ilave ücreti tahsil edilmektedir.
Ancak, Şubeler arası nakliye ile oluşmuş pirinç ve kırmızı iç mercimek stokları ile ithal buğdayların satışında nakliye ilave ücreti alınmamaktadır.
B) ĐÇ SATIŞ FĐYATLARI
Yeni alım kampanyasına girilecek olması nedeniyle hububat satışlarımız –mısır, pirinç ve mercimek hariç- 01.06.2010 tarihi itibariyle durdurulmuştur.
Mısır satış fiyatlarımız Tablo:1’de belirtilmektedir.
MISIR SATIŞ FĐYATLARI
ÜRÜN CĐNSĐ KOD NO SATIŞ FĐYATI
(TL/TON)
Yerli Mısır 2410 590
NOT: Maniplasyon ve Nakliye Đlave Ücreti dahil, KDV hariçtir.
Tablo: 1
Pirinç satış fiyatlarımız Tablo:2’de belirtilmektedir.
PĐRĐNÇ SATIŞ FĐYATLARI
CĐNSĐ KOD NO PAKETLĐ
5 KG (TL)
PAKETLĐ 2 KG (TL)
PAKETLĐ 1 KG (TL) Diğer Uzun Dane(Osmancık) 3651 – 3661 10,00 4,00 2,00 Đthal Orta Tane Pirinç (Mısır) 3697 10,00 4,00 2,00 NOT: Paketleme ücreti, Maniplasyon, Nakliye Đlave Ücreti ve KDV dahil, diğer masraflar hariçtir.
Tablo: 2
Kırmızı iç mercimek satış fiyatlarımız Tablo:3’de belirtilmektedir.
KIRMIZI ĐÇ MERCĐMEK SATIŞ FĐYATLARI
PERAKENDE SATIŞLAR
ÇEŞĐDĐ KODU
1 KG (TL) 2 KG (TL) 5 KG (TL)
Diğer Đç Mercimekler
3281 3282 3283 3285
2,00 4,00 10,00
NOT: Perakende satışlarda; maniplasyon, paketleme, nakliye ilave ücreti ve KDV dahildir.
Tablo: 3
C) BORSA ĐŞLEM HACĐMLERĐ VE FĐYATLARI
Borsalarda işlem gören buğday, arpa, çavdar ve yulaf Kuruluşumuzca Eskişehir, Konya, Polatlı, Çorum, Bandırma ve Edirne ticaret borsalarından, mısır ise Adana ticaret borsasından günlük olarak takip edilmektedir.
Haziran ayına ait ortalama fiyatlar Tablo:4’de gösterilmiştir.
BORSA FĐYATLARININ KARŞILAŞTIRILMASI
BORSALAR TMO SATIŞ
FĐYATI
ESKĐŞEHĐR KONYA POLATLI ÇORUM EDĐRNE ADANA BANDIRMA TL/Ton
ÜRÜN ADI Fiyat TL/Ton
Đşlem Mik.
(Ton) Fiyat TL/Ton
Đşlem Mik.
(Ton) Fiyat TL/Ton
Đşlem Mik.
(Ton) Fiyat TL/Ton
Đşlem Mik.
(Ton) Fiyat TL/Ton
Đşlem Mik.
(Ton) Fiyat TL/Ton
Đşlem Mik.
(Ton) Fiyat TL/Ton
Đşlem Mik.
(Ton) (Haziran) DURUM
BUĞDAYI - - 644 53 - - 635 11 - - - -
ANADOLU KIRMIZI SERT EKM.
BUĞDAY
653 60 683 342 741 53 - - - -
DĐĞER BEYAZ EKM.
BUĞDAY
- - 662 370 - - - 616 891 -
DĐĞER KIRMIZI EKM.
BUĞDAY
- - 666 279 648 499 616 320 600 2.709 - - - - -
ARPA 471 1.048 571 4.129 372 3.940 448 689 - - - -
ÇAVDAR 531 6 - - - -
YULAF - - - -
MISIR - - - 657 13.893 - - 590
PĐRĐNÇ* 2.040 2.000
ÇELTĐK* 1.051 -
MERCĐMEK**
(KIRMIZI ĐÇ) 1.4491 2.000
* Pirinç ve Çeltik fiyatları Osmancık çeşidine ait olup, serbest piyasa toptan fiyat ortalamasıdır.
** Mercimek fiyatları Kırmızı Đç Mercimeğe ait olup Mersin Ticaret Borsası Haziran ayı fiyat ortalamasıdır.
Tablo:4
3-) DÜNYA HUBUBAT PĐYASALARI (Aşağıdaki veriler IGC’nin 30.06.2011 tarih 412 nolu aylık raporuna göredir.)
ÜRETĐM BUĞDAY
Dünyada buğday üretim öngörüsü, kayıtlardaki en yüksek üçüncü düzey olacak olan 666m. ton seviyesinde öngörülüyor (650m.). 6 Haziran’da yayınlanan IGC tahmininden 3m. ton daha yüksek. AB mahsul beklentilerinde biraz daha görülen bozulma, Çin, Hindistan, Türkiye ve ABD’de yükselen tahminlerle dengelendi.
AB’de geniş yayılımlı yağmurlar batı üye ülkelerde duruma istikrar kazandırdı, ama bahardaki kuraklıktan kaynaklanan rekolte kaybı Fransa, Almanya ve Birleşik Krallık’ın bazı kesimlerinde şu anda geri dönüşümsüz olarak nitelendiriliyor. Bunun aksine makarnalık buğday hasadının yaklaştığı Đspanya ve Yunanistan’da daha kurak hava koşullarına ihtiyaç var. Doğu AB’nin çoğu kesiminde hava koşulları iyi devam ediyor. Toplam AB üretim tahminleri 6 Haziran’dan beri 2.3m. ton gerileyerek 133.1m. seviyesine indi (136.0m).
Kazakistan’da yağmurlar baharlık mahsule faydalı oldu ve üretimin %40 artarak 14.0m. ton seviyesine çıkması bekleniyor. Geniş yayılımlı yağmurlar batı Rusya’da kışlık buğdaya da faydalı oldu ve Urallar ile Sibirya’da toprağın nem koşullarını iyileştirdi. Rusya’da baharlık buğday ekimleri 14.5m. ha ile tamamlandı;
geçen yıla göre görülen 0.8m. artış, kışlık buğday ekim alanlarındaki 11.5m. ha seviyesine gerilemeyi kısmen dengeledi (13.0m.).Bu yılın fazlasıyla azalan kış ölçümlerine izin vererek, toplam hasat alanının 25.0m. ha.
Seviyesine sıçraması bekleniyor (22.5m.). Mahsul öngörüsü 54.0m. ton seviyesinde değişmedi (41.5m.).
Ukrayna’da yağmurlar erken zamanlardaki kurak koşulları rahatlattı ve artan sıcaklıklar mahsulün olgunlaşmasını hızlandırdı. Toplam hasat alanı 6.8m. ha ile geçen yıla göre %8 yüksek öngörülüyor ve üretim öncekine göre değişmeyen 21.0m. ton seviyesinde öngörülüyor (16.8m.).
Kanada’da serin ve yağışlı hava koşulları güney ovalarında ekimleri geciktirmeye devam ederken, bazı kesimlerde tekrar tohumlama gerekiyor. Manitoba’da ekilmemiş alanlar 2005’ten beri görülen en yüksek düzeyde olabilir. Ancak Kanada’nın toplam hasat edilmiş alanı, makarnalık buğdaydaki üçte ikilik artış dahil olmak üzere 9.3m. ha. düzeyi ile halen geçen yılın %12 üzerinde öngörülüyor. Rekoltelerin geçen yılın biraz üzerinde öngörülmesiyle, üretim öncekine göre değişmeyen 25.0m. ton seviyesinde öngörüldü (23.2m.).
ABD kışlık buğday hasadı Haziran sonu itibariyle üçte birinden fazlası tamamlanmak suretiyle iyi bir ilerleme gösterdi. Rekolteler beklenenden yüksekti ve kışlık buğday üretim tahminleri 1.0m. ton artarak 39.0m.
ton seviyesine çıktı (40.4m). Baharlık ve makarnalık buğday ekimleri nihayet tamamlanmaya yaklaştı, ama ekili alanlar, özellikle makarnalık başta olmak üzere, ilk öngörülerin gerisinde kalacak gibi görünüyor. Toplam ABD buğday hasat alanı şu anda geçen yıla göre %2.5 düşük olan 18.8m. ha. Seviyesinde öngörülüyor. Trend rekolteler varsayıldığında, üretim öncekine göre 0.5m. düşük olan 55.5m. ton seviyesinde öngörülüyor (60.1m.).
Artan fiyatlara tepki olarak alanların %7 yükselerek 4.7m. ha. Seviyesine çıktığı Arjantin’de ekim koşulları genellikle elverişliydi. Geçen sezonun rekor düzeylerinden düşük olan ortalama rekolteler varsayıldığında, üretimin 13.0m. ton seviyesine gerilediği öngörülüyor (15.0m.). Çin’de aşırı yağışlar Yangtze Nehri havzasında kuraklığı sona erdirdi ve mahsul öngörüsü geçen seneye benzer şekilde 2.0m. ton artarak 115.0m. seviyesine çıktı. Hindistan’ın üretim tahmini, beklenenden yüksek resmi raporları takiben bir 1.0m. ton daha artarak rekor 84.0m. düzeyine çıktı. Pakistan tahminleri 0.5m. ton artarak 24.0m. seviyesine yükseldi (23.9m). Haziran ayındaki sıcak ve kurak hava koşulları Đran ve Suriye’de elverişli hasat koşulları sağlarken, üretim öngörüleri sırasıyla 13.5m. ton (15.5m.) ve 3.8m. (3.6m.) düzeylerindeydi. Türkiye’de ortalamanın üzerindeki sıcaklıklar başta güneydoğuda olmak üzere hasadın ilerlemesine yardımcı oldu, ama diğer büyüme bölgelerindeki yağışlar mahsul kalitesini etkileyebilir. Üretim tahmini 1.0m. ton artarak 19.0m. seviyesine çıktı (17.5m.).
Cezayir’de serin ve yağışlı koşullar hasadı geciktirdi ve mahsul kalitesini etkiledi, ama yağışlar üretimin öncekine göre 0.9m. ton daha yüksek olan 5.2m. ton seviyesinde tahmin edildiği (4.9m.) Fas’ta mahsul beklentilerini yükseltti. Güney Afrika’da artan ekimler ve önemli miktardaki yağışları takiben yükselen rekolte nedeniyle, üretimin 2.0m. ton seviyesine çıkması bekleniyor (1.5m.). Avustralya’nın güneydoğusunda ekimler neredeye tamamlandı ve daha fazla yağışa ihtiyaç olmasına rağmen Batı Avustralya’da iyi şekilde ilerleme gösterdi. Toplam ekim alanlarının 2010’da %6 kadar daha yüksek olan 14.2m. ha. seviyesinde olması bekleniyor, ama azalan rekolte beklentileri nedeniyle, mahsulün 25.0m. ton seviyesi ile geçen yıla göre biraz daha düşük olması öngörülüyor (26.0m.).
MISIR
2011/12 döneminde dünya mısır üretiminin geçen seneye göre 33m. yüksek olan rekor 858m. ton seviyesine ulaşması öngörülüyor. 6 Haziran güncellemesinden beri görülen 15m. artışın bir kısmı, resmi verilere dayanan Çin’de son sezonlardaki üretim tahminlerinde yapılan düzenlemelerden kaynaklanıyor. Diğer yerlere gelince; mahsul beklentileri ABD, Rusya, Ukrayna ve AB’de iyileşti.
ABD’de kuzey ovalarında ve orta barıda devam eden yağmurlar çiftçilerin mısır ekimlerini tamamlamasını zorlaştırdı ve bazıları ayçiçekleri gibi daha az olgunluğa ihtiyaç duyan mahsule kaydı. Ekim alanları öngörüsü beklenenden geçen yıla göre %4.6 daha yüksek olan USDA’nın 30 Haziran Ekim Alanı raporuna uygun olarak 0.7m. ha. artarak 37.3m. seviyesine çıktı (35.7m). Ortalama terkler varsayıldığında, hasat alanları 34.2m. ha. düzeyinde öngörüldü (33.0m.). Artan ekimlerin çoğunun Mısır Kuşağı dışındaki daha az verimli arazi üzerinde olması beklendiğinden ötürü, ortalama rekolte trendin altında kalabilir. Mahsul öngörüsü öncekine göre 3m. yüksek olan rekor 339.0m. ton seviyesinde (316.2m.).
AB’de mısır ekimleri özellikle güneydoğu üye ülkelerde olmak üzere geçen seneye göre daha yüksek.
Geniş yayılımlı yağmurlar Fransa, Almanya ve Polonya’nın önceden kurak olan bölgelerinde toprak nemini iyileştirdi ve Bulgaristan, Macaristan ve Đspanya’da da beklentiler yükseldi. Mahsul öngörüleri öncekine göre 0.5m. yüksek olan 59.1m. ton seviyesinde (55.6m.). Genel olarak elverişli olan hava koşulları, hasat alanlarının geçen yılki 1.2m. ha. seviyesine benzer olduğu Kanada’da mahsul gelişimine faydalı oldu. Trend rekolteler esas alındığında (yani 2010 rekorundan düşük), üretim 11.0m. ton olacak (11.7m.).
Cazip fiyatlar ve elverişli hava koşulları Ukrayna’da ekim alanlarını dörtte bir kadar yükselterek 3.4m.
ha. seviyesine çıkardı. Öngörülen rekoltelerdeki artışlarla birlikte, verim öngörüsü öncekine göre 1.5m. yüksek olan 14.0m. ton seviyesine çıktı (11.5m.). Ekim alanlarının Rusya’da da artan yurtiçi ihtiyaçlara tepki olarak 1.7m. ha. seviyesine çıkması bekleniyor (1.4m.). Rekoltelerdeki olası toparlanma ile birlikte üretimin yaklaşık üçte iki kadar ani şekilde yükselerek 4.8m. ton seviyesine çıkması öngörülüyor.
Çin’de ekimler genel olarak elverişli koşullar altında neredeyse tamamlandı, geniş yayılımlı yağmurlar Yangtze Nehri havzasında kuraklığı kırdı. Alanların %1 artarak 31.7m. ha. seviyesine çıkması bekleniyor. Güçlü talep ve yüksek fiyatlara tepki olarak, bazı çiftçiler soya fasulyesi ve küçük taneli hububattan uzaklaşabilir.
Resmi raporlara uygun olarak, 2009 ve 2010 mahsul tahminlerine yapılan yükseliş revizyonlarını takiben, 2011 öngörüleri 10m. ton artarak 180.0m. seviyesine çıktı (177.3m).
2011/12 mahsul hasadının halen tamamlanıyor olduğu güney yarımkürede cazip fiyatların ve güçlü talebin Arjantin’in 2012/13 üretimini 24.0m. ton seviyesine çıkarması bekleniyor (21.0m). Normal hava koşulları altında Güney Afrika’nın 2012/13 mısır alanları 2.8m. ha. seviyesine tırmanabilir (2.4m.); üretim 12.3 m. ton seviyesinde öngörülüyor (11.4m.).
ARPA
2011’de dünya arpa üretimi 6 Haziran’da yayınlanan öngörüden 1.6m. ton düşük olan 131.5m. ton seviyesinde öngörüldü (124.1m). AB, Ukrayna ve Kanada için gerileyen tahminler Kazakistan ve Fas’ta iyileşen beklentilerle kısmen dengelendi.
AB’de batı üye ülkelerinde yağmurlar toprak nemini iyileştirdi, ama rekoltelerin erken zamanlardaki kuraklık nedeniyle Fransa, Almanya ve Birleşik Krallık’ta keskin şekilde gerilemesi bekleniyor. Genel olarak arpa alanlarının 12.3m. ha. seviyesi ile geçen yıla benzer olması tahmin edilirken, biraz gerileyen kışlık arpa ekim alanları artan baharlık arpa alanları ile telafi ediliyor. Üretim tahminleri bir 0.9m. ton daha gerileyerek, on yıllar boyunca görülen en düşük düzeyi olan 51.9m. seviyesine geriledi (53.3m.).
Rusya’da yağmurlar mahsul gelişimine faydalı oldu. Geçen seneki ciddi kuraklıkla azalan hasat alanlarının üçte bir kadar yükselerek 8.6m. ha. seviyesine çıkması öngörülüyor. Beş yıllık ortalama rekolteler varsayıldığında, üretimin neredeyse iki katına çıkarak, öncekine göre değişmeyen 16.0m. ton seviyesine yükselmesi bekleniyor (8.4m.). Ukrayna’da çiftçiler arpa yerine daha fazla mısır ve diğer mahsul ekimi yaptıklarından dolayı arpa alanlarının 4.0m. ha. seviyesine gerilemesi öngörülüyor (4.7m.). Ortalama rekolteler ile birlikte, üretim önceki öngörünün 0.7m. gerisinde ve geçen yıl ile aynı düzeyde olan 8.8m. ton seviyesinde olacaktır.
Hasat alanlarının şu anda geçen senenin sadece biraz üzerinde olması beklentisi ile birlikte Kanada’da elverişsiz hava koşulları arpa ekimlerini azalttı. Rekolteleri geçen yıl ile benzer varsaydığımızda, üretim öncekine göre 0.7m. ton düşük olan 8.0m. ton seviyesinde öngörülüyor (7.6m.). ABD’de yağmurlar kuzey düzlüklerinde arazi işlerini geciktirmeye devam ediyor. 2010’dan beri alanlarda değişiklik olmaması ile birlikte, üretimin geçen yılki 3.9m. ton seviyesini geçmesi beklenmiyor.
Sıcak ve kurak hava koşulları kuzey Fas ve Cezayir’de hasadı hızlandırdı, ama Tunus’ta yağışlar ilerleyişi yavaşlattı. Fas’ta üretimin %12 artarak 2.9m. ton seviyesine çıkması beklenirken, artan ekimlerle tetiklendi. Güneydoğu Avustralya’da ekimler iyi şekilde ilerliyor, ama daha fazla yağışa ihtiyaç duyulan batı Avustralya’nın bazı kesimlerinde gecikiyor. Alanların 4.2m. ha. seviyesi ile geçen seneye göre biraz daha yüksek olması öngörülüyor (4.1m.), ama rekoltelerin sezonun rekora yakın düzeylerini yakalaması pek olası olmadığından dolayı, üretim %10 düşük olan 8.4m. ton seviyesinde öngörülüyor.
TÜKETĐM BUĞDAY
2011/12 döneminde dünya buğday tüketimi öngörüsü, daha çok şu anda 119.1m. ton düzeyi ile 21 yılın zirve düzeyinde belirtilen (114.8m.) yemlik kullanımda revize edilen rakamlar nedeniyle, 670m. ton seviyesi ile önceki düzeyinden 3m. ton daha yüksek (660m.). Geçen yıl ile kıyaslandığında yemlik kullanımdaki artışın büyük çoğunluğunun, ithal buğdayın üretilmiş yemlerde mısırın bir kısmının yerini alacağı Uzak Doğu Asya’da görülmesi bekleniyor. Geçen sefere göre görülen artış, önceki öngörüye göre daha yüksek olan üretimin hayvancılıkta kullanılan yemlerle büyük ölçüde absorbe edildiği Çin’de ve düşük/orta kaliteli buğday üzerindeki kota esaslı €12 ithalat tarifesinin askıya alınmasının 2011 sonuna kadar uzatıldığı AB’den kaynaklanıyor. AB, Güney Kore, Filipinler, Tayland, Vietnam ve Đsrail’de de yemlik buğday kullanımında artış öngörülüyor. Bağımsız Devletler Topluluğu’nda hububatın yemlik kullanımının geçen yılki zayıf hasat sonrasında önemli ölçüde toparlanması beklenmesine rağmen, arpa dahil olmak üzere daha fazla alternatif buğday kullanımını bu yıl seviyelerinde tutacak. Global yemeklik tüketimin %1.2 artış göstererek 461.4m. ton seviyesine çıkması öngörülürken, endüstriyel kullanımın AB’de etanolün artan kullanımıyla başı çekmek üzere rekor 21.0m.
seviyesine ulaşması bekleniyor (19.3m.).
MISIR
Et ve nişasta ürünlerine yönelik artan talebin dünya mısır tüketimini 2011/12 döneminde yeni bir zirve düzeye taşıması bekleniyor, ama yükselen fiyatlar, daralan arzlar ve potansiyel olarak tekdüze olan ABD etanol talebi nedeniyle, yıllık büyüme beş yıllık ortalama olan %4’ten gerileyerek %1 ile sınırlı kalabilir. Toplam kullanım 6 Haziran GMR güncellemesinden 11m. yükselerek 861m. ton seviyesinde öngörülüyor (849m.). AB ve Rusya için öngörüler o zamandan beri biraz yükselmiş olmasına rağmen, artışın çoğu Çin için güncellenen arz ve
ve endüstriyel talepteki önemli artışları içeriyor. Dünyada yemlik tüketim şu anda 488m. ton düzeyi ile bir ay öncesinde göre 3m. yüksek ve geçen yıla göre 7m. yüksek öngörülüyor. Gelişmekte olan ülkelerden gelen talebin güçlü kalması bekleniyor, ama alternatif yemlik hububattan gelen artan rekabet tüketimi sınırlayacak.
Endüstriyel kullanım öngörüsü 244m. ton düzeyi ile (241m.) geçen seferden 6m. yüksek, ama %1’lik yıllık büyüme öngörüsü son yıllardaki önemli yavaşlama ile kıyaslandığında genel olarak değişmedi. 2011 sonunda sona erecek olan etanol vergi kredileri yenilenmeyebilir ve daha az verimli olan bazı tesislerde kar marjlarını potansiyel olarak etkileyebilir. Ancak alttan destek veren ham petrol ve mısır fiyatları da büyük önem taşıyor.
Etanol harmanlaması yine de zorunlu seviyeleri geçecektir, ama son derece güçlü büyüme görülen yıllar sonrasında mısırın etanol endüstrisi tarafından kullanımının 127m. ton düzeyi ile istikrarlı kalması öngörülüyor.
ARPA
Üretimde önceki öngörüye göre daha düşük bir toparlanma ile birlikte, 2011/12 döneminde global tüketim öncekine göre 0.3m. düşük ve 2010/11 dönemine göre %1.5 yüksek olan 137.8m. ton seviyesinde öngörülüyor. Yemlik talep Rusya’daki artışın AB, Ukrayna, Kanada ve Suudi Arabistan’daki gerilemeleri fazlasıyla dengelemesi nedeniyle 90.8m. ton seviyesi ile biraz daha yüksek öngörülüyor (90.6m.). Rusya öngörülerinin geçen yılın neredeyse iki katı olması ile yemlik kullanımın 3.3m. ton yükselerek 9.5m. seviyesine çıkması öngörülüyor, ama bu düzey halen 2009/10 dönemindeki 12.2m. düzeyinin altında kalıyor. AB, Ukrayna ve Kanada’da yem sektöründeki kullanımın daralan stoklar nedeniyle düşmesi öngörülüyor. Suudi Arabistan2da birleşik yemlerde artan kullanım yemlik arpaya yönelik talebi azaltıyor; öngörüler 0.8m. ton gerileyerek, yedi yılın en düşük düzeyi olan 5.8m. seviyesine geriledi (6.8m.). Malt dahil olmak üzere global endüstriyel kullanım öngörüsü 29.6m. ton seviyesi ile değişmezken, Pasifik Asya ve Güney Amerika’da artan biracılık kullanımı nedeniyle 2010/11 dönemine göre %2.7 artış gösterdi.
STOK BUĞDAY
2011/12 dönemi sonunda sekiz majör ihracatçının stok öngörüleri, büyük ölçüde Rusya’da açılış stoklarının önceki tahminlerden yüksek olması nedeniyle 3.4m. ton yükselerek 61.3m. seviyesine çıktı (66.6m.).
Bunlar 10.0m. seviyesi ile önceki düzeyine göre 5m. ton yüksek öngörülürken, ülkenin güney kesimlerinde sezon sonu arzlarının beklenenden yüksek olmasını yansıttı. 2011/12 dönemi sonunda ABD, Arjantin, Kanada ve Ukrayna’daki küçük yükseliş revizyonları ile birlikte bu düzey AB’de öngörülen stoklardaki keskin gerilemeyi fazlasıyla dengeledi. Azalan üretim öngörüleri nedeniyle, AB stokları öngörüleri öncekinden 2.1m. ton düşük olan 10.1m. düzeyinde (10.8m.). 2011/12 sonunda global stoklar Haziran başındaki güncelleme ile kıyaslandığında 3m. yüksek olan 185m. ton düzeyinde öngörüldü, ama halen bir yıl öncesinde göre 4m.
gerileme yansıtıyor. 59m. ton seviyesindeki Çin stoklarının dünya toplamının neredeyse üçte ikisine karşılık gelmesi bekleniyor.
MISIR
Çin’de mahsuldeki yükseliş revizyonları genel olarak artan tüketim tahminleri ile eşleştirilirken, artan ABD öngörüsü 2011/12 (ilgili piyasa yılları) dönemi sonunda dünya stokları öngörüsünü 5m. ton yükselterek 119m. seviyesine yükseltti. Çin’de hububat envanterleri hakkındaki veriler kamuya açık olmamasına rağmen, mısırda kapanış stoklarının hafifçe yükselerek, neredeyse dünya toplamının yarısına karşılık gelen 56m. ton seviyesine çıkması öngörülüyor. Öngörülen rekor seviyedeki mahsul, talepteki gerileme ve yüksek devir düzeyleri nedeniyle, ABD devir düzeyi öncekine göre 5.4m. ton yüksek olan 23.1m. düzeyinde öngörülüyor (21.0). AB, Brezilya ve Güney Afrika dahil olmak üzere dünya toplamının kıyasla daha düşük yüzdesine sahip olan diğer majör üreticilerdeki stokların da daralması bekleniyor.
ARPA
Global kullanımın üretimi geçmesinin beklenmesi nedeniyle, 2011/12 (ilgili piyasa yılları) sonunda dünya stoklarının son 15 yılın en düşük düzeyi olan 21.3m. ton seviyesine gerilemesi öngörülüyor (27.5m.).
Majör ihracatçılarda devir düzeylerinin 2010/11 döneminde göre 5.5m. düşük olan toplam 13.2m. ton düzeyine
gerilemesi bekleniyor. AB’de yurtiçi talebin güçlü kalması öngörülüyor ve azalan ihracatlara rağmen stokların 6.4m. ton seviyesine inmesi öngörülüyor (9.8m.). Avustralya’da arzların bu yıla göre biraz daha yüksek olması beklenmesine rağmen, kapanış stoklarının büyük ölçüde artan ihracatlar nedeniyle 3.0m. ton seviyesine inmesi öngörülüyor (3.3m.). Kanada’da tüketim ve ihracatlardaki gerileme revizyonları ile eşlik edilse dahi, azalan mahsul tahminlerinin önceki tahminlerden 0.2m. düşük ve geçtiğimiz on yıl ortalamasının üçte biri düzeyinde olan sadece 0.7m. ton devir düzeyi ile sonuçlanması bekleniyor (1.2m.).
06/07/2011 TARĐHLĐ DÜNYA HUBUBAT FĐYATLARI ÜRÜN KODU FĐYAT ABD$/Ton
ABD 2HRW 295,80
FRANSIZ EKM. BUĞ. 288,90
ARJANTĐN EK 320,00
ABD 2SRW 250,30
KANADA DURUM 2WAD 646,40
A.B.D HARD AMBER NO1 -
FRANSIZ ARPA 266,20
RUS ARPA 180,00
ABD MISIR (3YC) 308,10
ABD UZUN DANE PĐRĐNÇ 540,00 (*)06/07/2011 Tarihli Merkez Bankası $ Satış Kuru: 1,626
(**)KAYNAK: REUTERS
(***)ABD Uzun TANE Pirinç fiyatı 01.07.2011 tarihli IGC Raporuna göredir.
Tablo: 5
DÜNYA BUĞDAY ÜRETĐM,
TĐCARET, TÜKETĐM VE STOK MĐKTARLARI (MĐLYON TON) BUĞDAY 2003/04 2004/05 2005/06 2006/07 2007/08 2008/09 2009/2010
2010/2011 TAHMĐN
2011/2012 ÖNGÖRÜ
ÜRETĐM 556 628 621 598 609 686 679 650 666
TĐCARET 102 110 110 111 110 137 128 122 126
TÜKETĐM 594 616 625 609 605 644 652 660 670
STOK 129 138 136 125 131 172 199 189 185
*KAYNAK: IGC HAZĐRAN 2011
Tablo: 6
DÜNYA MISIR ÜRETĐM,
TĐCARET, TÜKETĐM VE STOK MĐKTARLARI (MĐLYON TON) MISIR 2003/04 2004/05 2005/06 2006/07 2007/08 2008/09 2009/2010
2010/2011 TAHMĐN
2011/2012 ÖNGÖRÜ
ÜRETĐM 628 713 698 710 796 799 821 825 858
TĐCARET 80 76 79 87 101 84 86 94 93
TÜKETĐM 647 686 701 725 779 784 822 849 861
STOK 105 135 132 117 132 147 146 122 119
*KAYNAK: IGC HAZĐRAN 2011 Tablo: 7
DÜNYA HUBUBAT ÜRETĐMĐ (2011/2012 ÖNGÖRÜ MĐLYON TON)
ÜLKE ADI BUĞDAY ARPA MISIR AVRUPA (27 ÜLKE) 133,1 51,9 59,1
ÇĐN 115,0 2,6 180,0
HĐNDĐSTAN 84,0 1,5 21,0
A.B.D. 55,5 3,9 339,0
RUSYA 54,0 16,0 -
KANADA 25,0 8,0 11,0
AVUSTRALYA 25,0 8,4 0,3
TÜRKĐYE 19,0 6,2 4,0
UKRAYNA 21,0 8,8 14,0
ARJANTĐN 13,0 2,1 24,0
KAZAKĐSTAN 14,0 2,0 -
DÜNYA TOPLAMI 666,2 131,5 858,2 *KAYNAK: IGC HAZĐRAN 2011
Tablo: 8
DÜNYADA BUĞDAY ÜRETEN ÜLKELERĐN ÜRETĐM DURUMLARI (MĐLYON TON)
BUĞDAY ÜRETEN ÜLKELER
2005 ÜRETĐMĐ (MĐLYON
TON)
2006 ÜRETĐMĐ (MĐLYON
TON)
2007 ÜRETĐMĐ (MĐLYON TON)
2008 ÜRETĐMĐ (MĐLYON TON)
2009 ÜRETĐMĐ (MĐLYON TON)
2010/2011 TAHMĐN ÜRTEĐMĐ (MĐLYON TON)
2011/2012 ÖNGÖRÜ ÜRTEĐMĐ (MĐLYON
TON)
2011 ÖNGÖRÜ ÜRETĐM RAKAMLARINA
GÖRE DÜNYA ÜRETĐMĐNDEKĐ
PAYI %
UZAK DOĞU 195,4 207,2 216,3 219,2 227,3 227,2 230,7 34,6
ÇĐN 97,5 108,5 109,3 112,5 115,1 115,2 115,0 17,3
HĐNDĐSTAN 68,6 69,4 75,8 78,6 80,7 80,8 84,0 12,6
AVRUPA 138,1 129,5 124,2 156,1 143,4 139,8 137,8 20,7
AB-27 122,7 125,1 119,7 151,2 138,7 136,0 133,1 20,0
FRANSA 37 35,4 32,8 39,5 38,3 38,2 34,0 5,1
ALMANYA 23,7 22,4 20,8 26,0 25,1 24,0 23,0 3,5
ĐNGĐLTERE 14,9 14,7 13,1 17,3 14,4 15,1 14,0 2,1
ROMANYA 7,6 5,0 2,9 7,8 4,8 6,0 6,5 1,0
MACARĐSTAN 5,1 4,4 4,0 5,7 4,4 3,6 3,9 0,6
BAĞ.DEVL.TOPL. 92,2 85,3 93,6 117,3 113,6 82,3 103,5 15,5
RUSYA 47,7 44,9 49,4 63,8 61,7 41,5 54,0 8,1
UKRAYNA 18,7 13,8 13,9 25,9 20,9 16,8 21,0 3,2
KAZAKĐSTAN 11 12,5 16,5 13,0 16,5 10,0 14,0 2,1
ABD 57,2 49,2 55,8 68,0 60,4 60,1 55,5 8,3
KANADA 26,8 25,3 20,1 28,6 26,8 23,2 25,0 3,8
AVUSTRALYA 25,4 10,8 13,6 21,4 21,8 26,3 25,0 3,8
PAKĐSTAN 21,7 21,7 23,3 21,0 24,0 23,9 24,0 3,6
TÜRKĐYE 18 17,5 15,5 17,0 18,5 17,5 19,0 2,9
ARJANTĐN 12,6 14,5 16,3 8,4 8,8 15,0 13,0 2,0
SURĐYE 4,7 4,9 4,1 2,1 4,0 3,6 3,8 0,6
DÜNYA 620,9 597,5 609,1 685,6 678,7 650,2 666,2 100,0
*KAYNAK: IGC HAZĐRAN 2011
