PİYASALAR
1
Bu haftaki önemli ve kritik veri akışı öncesi dar bantta hareket eden EUR/USD paritesi günü 1,0565 seviyesinden sonlandırdı.
Beklentilere paralel gelen Almanya enflasyon verisi de paritede anlamlı bir değişime neden olmadı.
Dolar endeksi 100 seviyesinin üzerindeki seyrini sürdürerek 100,3’e kadar yükseldi. ABD ve Almanya 2 yıllık tahvil faizleri farkı, ülke politikalarının ayrışmasının etkisiyle “ECB” öncesi 9 yılın zirvesine çıktı. GBP/USD paritesinde ise aşağı yönlü hareket belirginleşti ve parite sonrasında toparlansa da 23 Nisan’dan bu yana ilk defa 1,50 seviyesinin altına geriledi. Günün dikkat çeken diğer paritesi ise USD/YEN paritesi oldu ve parite 123,3’e kadar çıktı. Günün kazananı ise önceki hafta Rus uçağının düşüşüyle baskı altında kalan TL oldu.
Döviz Piyasası
USD/TL kuru haftaya yaptırım endişelerinin eşliğinde 2,93 seviyesinden başlasa da beklentilerden iyi gelen dış ticaret açığı verisinin etkisiyle kayıplarını telafi etti ve 2,8978 seviyesine kadar gerilediği günü 2,9138 seviyesinden sonlandırdı. Bu kazançta ayrıca geçen haftaki sert değer kaybının ardından gelen kâr realizasyonu ve Türkiye'nin AB'ye üyelik sürecinin yeniden hız kazanma olasılığı etkili.
Emtia Piyasası
Dün USD 1.055 seviyesinden destek bulan altın bu hafta yapılacak toplantıda ECB’nin genişlemeye gitmesi beklentileriyle gelen alımlarla günü %0,7 değer kazanarak sonlandırdı.
Geçen hafta Suudi Arabistan yetkililerinden gelen bu haftaki OPEC toplantısında arz konusunda yeni kararlar alınabileceğine yönelik açıklamalarla yükselen petrol bu haftaya değer kaybederek başladı ve USD 45 seviyesinin üzerinde tutunamadı.
1.383
1.065 115,1
44,6 30 40 50 60 70 80 90 100 110 120 130
1.000 1.050 1.100 1.150 1.200 1.250 1.300 1.350 1.400 1.450 1.500
Oca 14 Nis 14 Tem 14 Eki 14 Oca 15 Nis 15 Tem 15 Eki 15 Altın ($/Ons) Brent Petrol ( $/Varil, sağ eksen)
Kaynak: Bloomberg
2,9138 2,9956
1,0565 1 1,05 1,1 1,15 1,2 1,25 1,3 1,35 1,4 1,45 1,5
2 2,2 2,4 2,6 2,8 3 3,2 3,4
Oca 14 Nis 14 Tem 14 Eki 14 Oca 15 Nis 15 Tem 15 Eki 15
$/TL Sepet €/$ (Sağ eks)
Kaynak: Bloomberg
$/TL 2,3350 2,9252 2,9138 -0,4% 24,8%
€/TL 2,8266 3,0993 3,0790 -0,7% 8,9%
Sepet* 2,5808 3,0125 2,9956 -0,6% 16,1%
€/$ 1,2098 1,0593 1,0565 -0,3% -12,7%
$/Yen 119,78 122,80 123,11 0,3% 2,8%
$ Endeks 90,27 100,02 100,17 0,1% 11,0%
Ka yna k: Reuters , Bl oomberg * (0,5$+0,5€) 31 Ara 14 27 Kas 15
Yıl Sonuna Göre Değişim 30 Kas 15 Günlük
Değişim
Altın($/Ons) 1.184 1.057 1.065 0,7% -10,1%
Petrol(Brent) 57,3 44,9 44,6 -0,6% -22,2%
Gümüş($/Ons) 15,7 14,1 14,1 -0,1% -10,4%
Ka yna k: Reuters , Bl oomberg
31 Ara 14 30 Kas 15 Günlük Değişim
27 Kas 15 Yıl Sonuna
Göre Değişim
Borsalar
Cumhurbaşkanı Tayyip Erdoğan ile Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putin'in görüşmeyeceğine yönelik açıklamalarla borsa yönünü eksiye çevirdi ve günü %0,5 kayıpla sonlandırdı.
Asya borsaları Çin'den gelen imalat PMI verilerinin ekonominin soğuduğuna dair endişeleri azaltmamasına rağmen, verilerin etkisini atlatarak yükseliş kaydetti.
TL’nin 2,93 seviyesinden gün boyu aşağı yönlü hareket etmesi sonrası bono piyasasında alım yönlü hareketler belirginleşti ve faizlerde gerileme görüldü. 5 ve 10 yıllık kağıtların faizi %10,45 ile
%10,15’e kadar geriledi. 2 yıllık gösterge kağıtta hacim Eylül’den bu yana en düşük seviyede iken; valörlü işlem geçmedi.
TCMB’nin yaptığı toplam fonlama miktarı 92,6 milyar TL düzeyine gerilerken; bu rakamın 57 milyar TL’lik kısmı %7,50’den haftalık repo fonlamasından, 35,6 milyar TL’lik kısmı %10,75’ten BİST repo, BAPP ve kotasyondan oluştu. Ortalama fonlama maliyeti %8,75 düzeyine geriledi.
Türkiye'nin 5 yıl vadeli CDS-kredi temerrüt faizi (Türkiye’nin borçlarını iflasa karşı sigortalamanın maliyeti) 265 seviyesine gerilerken; 2030 vadeli USD cinsi gösterge Eurobond faizi %5,42 seviyesine yükseldi.
%8,75
2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13
Oca 13 Mar 13 May 13 Tem 13 Eyl 13 Kas 13 Oca 14 Mar 14 May 14 Tem 14 Eyl 14 Kas 14 Oca 15 Mar 15 May 15 Tem 15 Eyl 15 Kas 15
TCMB Ağırlıklı Fonlama Faizi ve Faiz Koridoru
Ağırlıklı Fonlama Faizi Gecelik Borç Alma-Verme Faizi 0,2 766 0 500 1.000 1.500 2.000 2.500 3.000
6,5 7,5 8,5 9,5 10,5
Oca.14 Şub.14 Mar.14 Nis.14 May.14 Haz.14 Tem.14 Ağu.14 Eyl.14 Eki.14 Kas.14 Ara.14 Oca.15 Şub.15 Mar.15 Nis.15 May.15 Haz.15 Tem.15 Ağu.15 Eyl.15 Eki.15 Kas.15
Kaynak: BIST,*bileşik faiz (Ağırlıklı Ort) Milyon TL
75.233
60.000 65.000 70.000 75.000 80.000 85.000 90.000 95.000
0 100 200 300 400 500 600 700 800
Oca.14 Nis.14 Tem.14 Eki.14 Oca.15 Nis.15 Tem.15 Eki.15 İşlem Hacmi (milyon TL)
BIST 100 Endeks (sağ eksen)
Gösterge Tahvil* 7,97 10,71 10,54 -0,17 2,57
USD Libor( 3 aylık) 0,26 0,41 0,41 0,00 0,15
EUR Libor( 3 aylık) 0,06 -0,12 -0,12 0,00 -0,18
O/N İMKB Repo 10,85 10,65 10,65 0,00 -0,20
Eurobond 2030* 4,73 5,40 5,42 0,02 0,69
Ka yna k: Reuters , BIST, Bl oomberg * bi l eşi k fa i z 30 Kas 15 Yıl Sonuna Göre Değişim
31 Ara 14 27 Kas 15 Günlük
Değişim
BIST-100 85.721 75.638 75.233 -0,5% -12,2%
BIST-30 106.150 92.713 92.192 -0,6% -13,1%
Sanayi 78.725 77.252 76.905 -0,4% -2,3%
Hizmetler 62.195 56.091 55.730 -0,6% -10,4%
Mali 115.225 97.309 96.836 -0,5% -16,0%
Bankalar Endeksi 159.267 139.939 139.939 0,0% -12,1%
Dow Jones 17.823 17.798 17.720 -0,4% -0,6%
S&P 500 2.059 2.090 2.080 -0,5% 1,0%
DAX 9.806 11.294 11.382 0,8% 16,1%
Nikkei 225 17.451 19.884 19.747 -0,7% 13,2%
Günlük Değişim
31 Ara 14 27 Kas 15 30 Kas 15 Yıl Sonuna Göre Değişim
3
PİYASALARDAKİ GELİŞMELER
Ekim ayında dış ticaret açığı geçen yılın aynı ayına göre %42,5 azalarak öncü gösterge (USD 3,91 milyar) seviyesinin altında USD 3,62 milyar olarak açıklandı.
Merkez Bankası yılın ikinci Finansal İstikrar Raporu’nu yayımladı.
Bankacılık sektörünün Ekim 2015 itibarıyla kârı, önceki yılın aynı dönemine göre %2,2 artışla 21,22 milyar TL düzeyinde gerçekleşti.
Türkiye konut fiyatı endeksi (TKFE) Eylül döneminde bir önceki yıl aynı döneme göre %18,49 artarken, en yüksek yıllık değişim gerçekleşen il olan İstanbul'daki artış ise %26,38 oldu.
Almanya'da öncü verilere göre enflasyon Kasım ayında geçen yılın aynı dönemine göre %0,3 artarak beklentilere paralel gerçekleşti.
ABD Chicago PMI endeksi Kasım ayında büyüme beklentilerine karşılık 48,7'ye gerileyerek daralmaya işaret etti.
ABD'de sözleşmeleri imzalanan ve bekleyen konut satışları endeksi Ekim'de bir önceki aya göre %0,2 ile beklentilerin altında arttı.
Çin imalat sektörü satın alım yöneticileri endeksi (PMI) Kasım ayında 49,6 olarak açıklanarak, 49,8'lik beklentilerin altında kaldı ve Ağustos 2012'den bu yana en düşük seviyede gerçekleşti.
IMF, Çin Yuan’ını küresel rezerv sepetine dahil etti.
Hindistan Merkez Bankası politika faizini değiştirmeyerek %6,75 seviyesinde bıraktı.
Ekim ayında dış ticaret açığı geçen yılın aynı ayına göre %42,5 azalarak öncü gösterge (USD 3,91 milyar) seviyesinin altında USD 3,62 milyar olarak açıklandı.
İhracatın ithalatı karşılama oranı ihracatın ithalata göre güçlü seyretmesinin etkisiyle %78,6’ya yükseldi ve Ekim 2009’tan bu yana en yüksek seviyeye çıktı.
Mevcut konjonktüre karşın Ekim ayı verisinde Rusya’yla olan dış ticaret dengemizde geçen aya göre iyileşme dikkat çekiyor.
Rusya’nın Ekim ayı itibarıyla ihracatımızdaki payı %2,7, ithalatımızdaki payı ise %9 seviyesinde bulunuyor. İhracatımızdaki payı ithalatımıza göre sınırlı gözükse de ilişkilerimizin sadece dış ticaret anlamında olmaması buradaki risklerin önemini koruyor. Zira Rusya’da birçok Türk firmasının yatırımları bulunurken; Rusya Almanya’dan sonra Türkiye’ye en fazla turist gönderen ikinci ülke ve turizm tarafında da bizim için önemli bir ülke. Rusya’yla ilgili gelişmeler mevcut risk düzeyinde sürerse gerek dış ticaret dengesini gerekse cari işlemler dengemizi baskı altında bırakması olası. Ancak dış ticaret tarafında rotamızı farklı bir yöne çevirmemiz biraz zaman alsa da mümkün, dış ticaret kompozisyonunda jeopolitik risklerin belirginleşmesiyle önceki dönemlerde de değişikliğe gitmiştik. Ancak gelişmeler turizm ve enerji tarafında bizi baskı altında bırakabilir.
Öncü göstergelerin özellikle güven endekslerinin Kasım ayında keskin yükseliş kaydetmesi sonrası iç talepteki iyileşmeyle birlikte ithalat tarafında bozulma görebiliriz. Ancak petrol fiyatlarındaki aşağı yönlü seyir bu tarafta bize destek sağlayan ana etmen.
Avrupa Birliği ülkelerinin talebindeki artışın da katkısıyla büyüme kompozisyonunun net ihracat lehine değişeceği düşünülmekte.
Nitekim Avrupa Birliği’nin ihracattaki payı 2014 Ekim ayında %44,1 iken, 2015 Ekim ayında %47,3 seviyesinde bulunuyor. (Geçen ay %47,15 idi.)
Merkez Bankası'nın yayımlanan yılın ikinci Finansal İstikrar Raporu'nda dikkat çeken başlıklar aşağıda yer almaktadır.
• Kamuda uygulanan mali disiplin ve özel sektörde sağlanan basiretli borçlanma eğilimi devam etmekte.
• Bu sayede cari işlemler açığının eğilimi GSYH'ye oranla Avrupa Birliği normu olan %4 eşiğinin altında seyretmeye başladı.
• Dış ticaret hadlerindeki olumlu gelişmeler ve tüketici kredilerinin ılımlı seyri de cari dengedeki iyileşmeyi destekledi.
• Hanehalkı borçluluğu makul ve sürdürülebilir düzeylerde seyretmekte.
• Yabancı para krediler uzun vadelidir ve önemli bir kısmı kur riski yönetiminde görece daha başarılı olan büyük ölçekli firmalar tarafından kullanılmakta.
• Yabancı para firma kredilerinde tahsili gecikmiş alacak oranı düşük seyrini korumakta.
• Alınan önlemler, bankaların kısa vadeli dış borçlarının azalmasına ve kredi/mevduat oranının iyileşmesine katkı sağladı.
• Bankalara tahsis edilen depo limitleri ile Rezerv Opsiyonu Mekanizması kapsamında TCMB'de bulundurulan döviz ve altın varlıklarının toplamının, bankaların gelecek bir yıldaki dış borç ödemelerinin tamamını karşılayacak seviyeye ulaşması sağlandı.
• Önümüzdeki dönemde gerekli görülmesi halinde TCMB, Hazine Müsteşarlığı tarafından ihraç edilen eurotahvillerin teminata kabulündeki oranları kademeli olarak artırabilecek.
Bankacılık Düzenleme ve Denetleme Kurumu tarafından yapılan açıklamayla Ekim ayına ait Türk Bankacılık Sektörü'nün genel görünümüne ilişkin göstergeler kamuoyuna duyuruldu. Bankacılık Düzenleme ve Denetleme Kurumu'nun verilerine göre;
* Sektörün Ekim 2015 itibarıyla kârı, önceki yılın aynı dönemine göre %2,2 artışla 21,22 milyar TL düzeyinde gerçekleşti.
* Aktif büyüklüğü Ekim 2015 itibarıyla, geçen yılın aynı dönemine göre %22,5 artışla 2,35 trilyon TL olarak gerçekleşirken; krediler
%23,9 artışla 1,47 trilyon TL'ye ulaştı. Krediler 2014 sonuna göre ise %18,1 artış kaydetti.
* Menkul değerler Ekim 2015 itibarıyla, geçen yılın aynı dönemine göre %10,5 artışla 325,6 milyar TL düzeyine yükselirken, 2014 sonuna göre %7,7 artış gerçekleşti.
* Brüt takipteki alacakları Ekim 2015 itibariyle geçen yılın aynı dönemine göre %24,7 artarak 45,6 milyar TL olan sektörün, 2014 sonuna göre brüt takipteki alacakları %25,3 artış kaydetti.
* Sektörün mevduatları ise Ekim 2015'te %22,3 artarak 1,24 trilyon TL olurken; mevduatlarda geçen yıl sonuna kıyasla %17,6'lık artış yaşandı.
* Bankacılık sektörünün Ekim 2015 sonu itibariyle sermaye yeterlilik rasyosu ise %15,29 olarak gerçekleşti.
IMF, Çin Yuan’ını küresel rezerv sepetine dahil etti. Yuan; Dolar, Euro, Sterlin ve Yen’in yanında Özel Çekme Hakkı (SDR) sepetine eklenmesi Çin'in küresel finans piyasalara entegre olması açısından önemli bir dönüm noktası olmakla birlikte reformlar konusunda kat ettiği mesafeyi de göstermiş oldu. Yuan’ın sepetteki payı beklentiler doğrultusunda %10,92 olarak belirlenirken, Euro’nun %6 yüzdelik puandan daha fazlası kesildi. Buna göre Euro’nun payı %37,4'ten %30,93'e gerilerken, Yuan’ın payı %8,09 olan Sterlin ve %8,33 olan Yen’den daha fazla olacak. Dolar’ın payı ise çok değişmeyerek %41,73 olarak kaldı. IMF'nin kriterlerine uyabilmek için Çinli yetkililer yabancıların Çin döviz piyasalarına daha rahat ulaşması, daha sık tahvil ihracı ve Yuan’ın işlem saatlerinin genişletilmesi gibi birçok reformu son dönemlerde hayata geçirdi.
5
Bugün gerek yurtiçi gerekse yurtdışı tarafında imalat PMI verilerini takip edeceğiz.
Yurtiçi özelinde İSO imalat PMI olarak açıklanan imalat PMI verisi Ekim ayında 49,5 ile halen daralma bölgesinde yer alsa da geçen aya göre tekrar yükselişe geçmişti. Kasım ayı verisinde iyileşmenin sürmesini ancak 50 seviyesinin altındaki seyrini devam ettirmesini mümkün buluyoruz. Zira bu veri öncesi açıklanan ve iyileşen tüketici güven endeksi, reel kesim güven endeksi ve kapasite kullanım oranını dikkate alarak seçim belirsizliğinin sona ermesinin pozitif etkisinin imalat PMI verisinde de görebiliriz.
Avrupa tarafındaki toparlanmanın ihracat siparişlerini pozitif anlamda olumlu etkilemesini beklesek de reel kesim güven endeksinde gelecek 3 aya ilişkin ihracat siparişlerindeki bozulma ve Rusya’ya ilişkin gelişmeler risk oluşturuyor.
Bu yılın son ayına Euro Bölgesi ülkelerindeki imalat PMI verisini takip ederek başlayacağız. İmalat PMI verilerinin Kasım ayı öncü verilerinde beklentilerin üzerinde geldiğini görmüştük. Final verilerinde öncü verilere yakın gelmesi beklendiğinden piyasada önemli bir değişiklik yaratmasını beklemiyoruz. Bununla birlikte bölgenin işsizlik oranlarını da izleyeceğiz. Bölge genelinde işsizlik
%10’un üzerinde kalmayı sürdürüyor; bölgede toparlanma ivme kazanmadıkça rakamlarda çok net bir iyileşme beklenmiyor.
ABD’de Kasım ayı imalat PMI öncü verilere göre 52,6'ya gerileyerek Ekim 2013'ten bu yana en düşük değeri alırken; beklentilerin de altında gerçekleşmişti, bugün verinin nihai hali izlenecek.
VERİ GÜNDEMİ
UYARI: Bu bülten T.C. Ziraat Bankası A.Ş. tarafından, kamuya ilan edilen veriler kullanılarak hazırlanmış olup; sadece Bankamız müşterilerini bilgilendirme amacını taşımaktadır. Bültende yer alan veriler ve değerlendirmeler yatırım danışmanlığı kapsamında değildir. Bülten sayfalarında yer alan yazı, tablo ve grafikler Bankamızın izni olmaksızın kısmen veya tamamen çoğaltılamaz, dağıtılamaz ya da yayınlanamaz.
