ISSN 2147-4885 (Online) Sayı 22 - Nisan 2018
Yeni sayıda yeni bir ‘Merhaba’,
Yıl, 2013. Yaz yeni yeni bitiyor, sonbahar geliyor…
‘EMDR’ın ülkemizdeki gelişimini desteklemek için neler yapabili- riz’ diye düşündüğümüz toplantılardan birindeyiz. ‘EMDR ile ilgili bilgileri, haberleri ve gelişmeleri paylaştığımız bir yayın organı olsa’ diye bir fikir çıktı; ‘o da online yayınlansa’ diye bir anda gelişti.
2017 sonbaharında, çok değerli büyüğüm EMDR Türkiye Derneği Yayın Kurulu Başkanı Sayın Psikiyatrist Önder Kavakçı’dan dergimizin yeni dönemdeki editörlüğünü üstlen- mem için bir teklif geldi. Kendisine şahsıma duyduğu güven için sonsuz teşekkür ederim. Devamını 2. sayfada...
Uzm. Psk. Zeynep Zat
EMDR TürkiyE-Bülteni
Bu Sayıda Editörden
Kitap Bölüm Özeti
“Utanç Benim Güvenli Yerim” Utanç Temelli Kronik Depresyonu
Çözmek İçin Uyarlanabilir Bilgi İşleme Yöntemleri
Bazı hastalar kendilerini değersiz görmeleri ve kötü hissetmeleri yüzünden hayat boyu kronik depresyondan mustariptir.
Devamı 7. sayfada...
EMDR-TR Derneği Yayın Organı Yayın Kurulu Başkanı: Hejan Epözdemir Yayın Kurulu (Alfabetik Sırayla) : Altuna Türkoğlu, Emre Konuk, İnci Canoğulları, Önder Kavakçı, Zeynep Zat,
Editör: Zeynep Zat
Akademik Danışma Kurulu (Alfabetik Sırayla):
Dr. Derek Farell, Dr. Udi Ören,
EMDR Alt Komiteleri
Uluslar Arası İlişkiler, Akreditasyon, Eğitim:
Asena Yurtsever, iletişim: asenayurt@hotmail.com Araştırma: Önder Kavakçı, iletişim:
okavakci@yahoo.com
EMDR HAP ve Krize Müdahale Başkanı:
Şenel Karaman, iletişim: senelkaraman@gmail.com, İstanbul Başkanı: Yusuf Ahmet Kulca, iletişim:
4. EMDR Sempozyumu
Duyuru
Değerli Meslektaşlarımız,
EMDR Derneği’nin düzenlediği sem- pozyumların dördüncüsü bu yıl 7-8 Nisan 2018 tarihlerinde İstanbul Kültür Üniver- sitesi iş birliği ile gerçekleşecektir.
Devamı 3. sayfada...
Paylaşım
Gerçekleşen Sempozyumlar Hakkında
“Gebelik ve İlişkili Durumlar için EMDR Çözümleri” . Doç. Dr. Önder Kavakçı
“Fibromiyalji ve Migren Tedavisinde EMDR”
Uzm. Psk. Zeynep Zat
EMDR TürkiyE-Bülteni
Editörden
Yeni sayıda yeni bir ‘Merhaba’,
Yıl, 2013. Yaz yeni yeni bitiyor, sonbahar geliyor…
‘EMDR’ın ülkemizdeki gelişimini desteklemek için neler yapabiliriz’ diye düşündüğümüz toplantılardan birindeyiz. ‘EMDR ile ilgili bilgileri, haberleri ve gelişmeleri paylaştığımız bir yayın organı olsa’ diye bir fikir çıktı; ‘o da online yayınlansa’ diye bir anda gelişti.
2017 sonbaharında, çok değerli büyüğüm EMDR Türkiye Derneği Yayın Kurulu Başkanı Sayın Psiki- yatrist Önder Kavakçı’dan dergimizin yeni dönem- deki editörlüğünü üstlenmem için bir teklif geldi.
Kendisine şahsıma duyduğu güven için sonsuz teşekkür ederim.
Dergimizin fikir annelerinden ve 2015-2018 yılların- da editörlüğünü yürütmüş olan çok değerli büyüğüm Sayın Dr. Hejan Epözdemir’den de bayrak devri geldi. Kendisine her zaman önümde ışık olduğu ve beni desteklediği için sonsuz teşek- kür ederim.
2018’in nisan sayısı itibariyle, ilk gününü hatır- ladığım EMDR Türkiye E-Bülteni’nin editörlüğünü üstlenmiş bulunuyorum.
EMDR Türkiye E-Bülteni’nin oluşması için fikri geliştiren ve bugüne dek en sağlıklı şekilde yaşatan Sayın Psikiyatrist Önder Kavakçı ve Sayın Dr.
Hejan Epözdemir başta olmak üzere katkısı bulu- nan tüm meslektaşlarıma tüm emekleri için çok teşekkür eder; devraldığım bayrağın hakkını vere- bilmek için elimden geleni yapacağımı belirtmek isterim.
Bu sayımızda,
Sizler için Robin Shapiro’nun EMDR Solutions II Kitabı’ndan, EMDR Terapisi ile depresyon tedavi- sine dair ilgi çekici bir bölümün çevirisini yaptık.
Keyifle okuyacağınızı düşünüyoruz. Bildiğiniz gibi EMDR Türkiye Derneği eğitim takvimi geçtiğimiz aylarda açıkladı. İlk eğitimimiz olan “Migren ve Fibromiyalji” Emre Konuk ve Zeynep Zat tarafından gerçekleştirildi. Doç. Dr. Önder Kavakçı ise “Gebe- lik ve İlişkili Durumlar için EMDR” adlı ikinci eğitimi gerçekleştirdi. Biz de bu sayıda, Doç. Dr. Önder Kavakçı ve Zeynep Zat’ın bu eğitim hakkında düşünce ve görüşlerine bültenimizde yer verdik.
Bunlar dışında her zamanki gibi haberler ve duyurular ve makale göndermek isteyenler için gerekli bilgilerin sunulduğu yazım kurallarına ilişkin metinleri de bültenin son sayfalarında görebilirsiniz.
Bu yılki, EMDR Türkiye Derneği IV. Sempozyumu yaklaşıyor. Nisan ayında gerçekleştireceğimiz sem- pozyumda hepinizi aramızda görmek için sabır- sızlanıyoruz.
Veda etmeden, bu yeni görevimde EMDR Terapisi ile ilgilenen siz değerli EMDR Terapisi ile çalışan uzmanlarımız, vak’a sunumları, makale önerileri ve yürüttüğünüz bilimsel çalışmaların e-bültenimizde yer almasını isterseniz sizlerle iş birliği içinde olmaktan büyük mutluluk duyacağım.
En derin saygı ve sevgilerimle, Zeynep Zat, MSc
DBE Projeler Koordinatörü
Uzm. Psk. Zeynep Zat
Sayı 22 - Nisan 2018
EMDR TürkiyE-Bülteni
DUYURU
Değerli Meslektaşlarımız,
Emdr Türkiye Derneği’nin düzenlediği sempozyumların dördüncüsü bu yıl 7-8 Nisan 2018 tarihlerinde İstanbul Kültür Üniversitesi iş birliği ile gerçekleşecektir. Sempozyumumuzda, ülkemizin travma ve EMDR alanındaki önemli isimlerini ve yurtdışından gelecek konuşmacıları bir araya getirmeyi planladık.
Sempozyum ana başlığını ‘Çocukluktan Yetişkinliğe Travma ve EMDR’ olarak belirledik. Bu kapsamda erken dönem travmaların ve yetişkinliğe etkileri, ‘bağlanma’ ve ‘travmanın nörobiyolojisi’ konularına yer verilecektir.
Sempozyum öncesi 6 Nisan 2018’de, sevgili Emdr Eğitmeni Udi Oren “Beden Odaklı Psikoterapi olarak EMDR Terapisi” adlı kurs verecektir. Aynı gün yine “Çocuğun Bütüncül Terapisi: Çocuk Psikoterapisine AIP/EMDR Modeli Yerleştirme” adlı kurs sevgili Esther Bar Sadeh ve Barbara Wizansky tarafından veri- lecektir.
Travma ve EMDR alanına ilgi duyan tüm meslektaşlarımızı 4. EMDR Sempozyumuna bekliyoruz. 7-8 Nisan 2018 tarihlerinde İstanbul Kültür Üniversitesi’nde buluşmak dileğiyle.
Gerekli bilgiler ve kayıt işlemleri için http://www.emdrsempozyumu2018.com/ adresini ziyaret edebilir- siniz.
EMDR Türkiye Derneği Sekreteryası
Sayı 22- Nisan 2018
EMDR TürkiyE-Bülteni
Doç. Dr. Önder Kavakçı tarafından 25 Şubat 2018 tarihinde İstanbul’da “Gebelik ve ilişkili durumlar için EMDR çözümleri” başlıklı eğitim verildi. Eğitime İstan- bul dışında, Ankara, İzmir ve Antalya’dan EMDR terapistleri webcast üzerinden katıldı. Dr. Önder Kavakçı kendi geliştirdiği aşırı gebelik bulantı kusması (hiperemesis gravidarum) protokolü yanı sıra, doğum korkusu için grup EMDR protokolü, gebelikte anksi- yete ve depresyonu, doğum sonrası TSSB ve depre- syonu için EMDR çözümlerini örneklerle anlattı.
Halen yaygın olarak gebelik döneminde EMDR kullanılmadığı, bu alanda yeterince araştırma olmadığı için terapistlerin haklı gerekçelerle gebelik döneminde EMDR terapisi kullanmaktan kaçındıkları vurgulandı.
Dr. Kavakçı; gebelik bulantı kusmasının ruhsal sorun- larla bağlantısını, kolay müdahalelerle gebelerin hem ruhsal hem de bedensel olarak nasıl rahatlatılabi- leceğini gösterdi. Sunumda gebeliğin daha huzurlu geçmesi için EMDR terapisinin sağladığı olanaklardan söz edildi. Dr. Kavakçı’ya göre “Gebelik döneminde ruhsal sorunların yaygın olarak görülür. Psikiyatristler- in ilaç tedavilerinin olası yan etkiler nedeni ile bu dönem sorunlarına müdahale etmekten kaçınmak- tadır. Psikologlar ise yeterince bilginin/araştırmanın yokluğu ya da var olan uygulamaların pratiğe dönük olmaması nedeni ile bu dönemde kadınlara yeterince yardım sağlayamamaktadır.
Sonuçta da bir çok gebe bu dönemi önemli derecede psikiyatrik problemler içinde geçirir. Bu hem anne sağlığı hem de gelişmekte olan bebek için önemli sorunlara neden olur. Gebelik dönemindeki ruhsal sorunlar doğu- mun erken ya da komplikasyonlu olmasına, bebekte gelişim sorunlarına neden olabilir. Anne de tansiyon yüksekliği, kanamalar gibi bedensel sorunlara yol aça- bilir. Anne ve bebekte gelişecek sorunlar çoğu zaman evlilik ilişkisinde de sıkıntıları beraberinde getirir. Gebe- likte yaşanan sorunlar, gebelik sonrasında depresyonun daha sık görülmesindeki en önemli belirleyicilerdendir.
Doğumda ya da hemen sonrasında yaşanan travmatik olaylar da yine doğum sonrası depresyonu kolaylaştırır.
Doğumla ilişkili depresyon ya da TSSB anne, bebek ve evlilik üzerinde uzun süreli yıkıcı etkilere yol açabilir.
Herhangi bir sorunla ruh sağlığı profesyonellerine başvuran anneye, gebelik dönemi, doğum yaşantıları ve doğum sonrası dönem sorulmalıdır. Bu dönemde travmatik yaşantıların, kayıpların (istemli kürtajlar dahil) olup olmadığı değerlendirilmelidir. Aradan kaç yıl geçmiş olursa olsun bu dönem sorunlarının terapide çalışılması kadının beden, ruh sağlığında ve ilişkilerinde önemli iyileşmelere yol açabilir.”
Sunum ile ilgili değerlendirme yapan Dr. Kavakçı; “Bu eğitimde biz bir yandan gebelik dönemi bulantı kusmasının, doğum yapma korkusunun, gebelik döne- minde ve sonrasında anksiyete ve depresyon durum- larının EMDR Terapisi ile nasıl kolayca tedavi edilebi- leceğinin yollarını gösterirken, bir yandan da bu döne- min önemi hakkında farkındalık yaratmak istedik. Geri bildirimlerden aldığımız yüksek memnuniyet, doğru şeyler yaptığımızı bize söyledi.” şeklinde açıklamada bulundu.
PAYLAŞIM
Sayı 22 - Nisan 2018
Doç. Dr. Önder Kavakçı
“Gebelik ve İlişkili Durumlar için EMDR
Çözümleri”
Sempozyumu Hakkında
EMDR TürkiyE-Bülteni
2018 yılının ilk workshop’unu Fibromiyalji ve Migren Tedavisinde EMDR Terapisi üzerine Sayın Emre Konuk hocamız ile birlikte verdik. Öncelikle Emre Hoca ile bu projeler üzerine 2011’den bu yana çalışıyor olmaktan çok büyük mutluluk duyuyorum.
Bu süreçte hem kronik ağrılar çeken vakaları yoğun şekilde görmüş olmak, süpervizyonlarda vakaların formülasyonlarını ve tedavi planlarını nasıl geliştire- ceğimizi öğrenmek benim için çok keyifliydi.
Bu eğitimde de tüm bu bilgi birikimi ve deneyimi katılımcılar ile paylaşmak büyük bir heyecan olacaktı benim için. Workshop’a gelen yoğun ilgi ise hepimizi çok sevindirdi. Tam bir yeni yıl hediyesiydi.
31 Aralık günü dernek sekretaryamız Gülümser Hanım’dan aldığım telefonda kendisinin sevinçli ve telaşeli sesini unutamıyorum. Kendisine bu eğitim için verdiği emekler için teşekkür ederim. Arka fonda çalışan diğer arkadaşlarımız Arzettin Öztürk, Ergün Avcı, teknik destek veren arkadaşlarımıza da buradan bir kez daha teşekkürler. .
Eğitim günü ise Emre Hoca’nın muhteşem bilgi birikimi esprili anlatışı ile buluştuğunda katılımcılara keyifli ve öğretici bir başlangıç oldu. Hocamız migren tedavisi ve araştırmasından detaylı bir şekil- de bahsetti ve bir canlı video gösterdi. Günün ikinci yarısında bende fibromiyalji tedavisinde EMDR Terapisi’nden araştırmamızı, ölçeklerimizi ve tedavi için geliştirdiğimiz protokolü katılımcılar ile paylaştım. Birde canlı seans videomu sundum.
Eğitime Ankara, Antalya, İzmir’den (alfabetik sıray- la) katılımcılar oldu. Bu süreci sağlıklı ve güvenli şekilde yürüten Feyza İmren, Şirin Atçeken ve Şenel Karaman’a sonsuz teşekkürler.
Eğitime İstanbul, Ankara ve İzmir’den katılan değerli meslektaşlarıma sonsuz teşekkürler. EMDR Türkiye Derneği adına bu eğitimi vermiş olmak, derneğimiz için yararlı bir çalışmada bulunmak adına çok kıymetliydi. Bugüne dek biriken bilgimizi ve deneyimlerimizi paylaşmak benim için değer- liydi. Özellikle, ağrı çeken insanların yaşamına ağrının etrafında organize olmuş ilişki ve hayatları- na işlevsellik kazanmaları için destek olabilirsek ne mutlu. Ağrı danışanları ile çalışırken, bu benim için çok anlamlı ve değerli bir nokta haline geldi.
Umarım dilim döndüğünce aktarabilmiş, yararlı olabilmişimdir.
PAYLAŞIM
“Fibromiyalji ve Migren Tedavisinde EMDR”
Sempozyumu Hakkında
Sayı 22 - Nisan 2018
Uzm. Psk. Zeynep Zat
EMDR TürkiyE-Bülteni
Kitap Bölüm Özeti
Yönergeler*
Yazar: Knipe, J Editör: Shapiro, R Basım Yılı: 2009
Kitap Adı: EMDR Solutions II For Depression, Eating Disorders, Performance and More
Kitp Bölüm Adı: Shame is my safe place:
Adaptive Information Processing MEthods of Resolving Chronic Shame Based Depression
Bazı hastalar kendilerini değersiz görmeleri ve kötü hissetmeleri yüzünden hayat boyu kronik depresyon- dan mustariptir. Bu bölümde, EMDR’ın, ailenin değerli gördüğü ideal imajı edinmek için sürekli kendilerini ayıplayıp kişiliklerinden utanan ve/veya gerçeğe karşı direnen, çocukluk istismarı yaşamış kişilere nasıl uygulandığı anlatılmaktadır.
Öz kimliğin oluşması çocuklu döneminde meydana gelir. Bu durum, çocuğun yaşadığı elverişsiz ortamdan dolayı kimi zaman çarpıtılabilir. “İyi ebeveynleri olan kötü çocuk olmak, kötü ebeveynleri olan iyi çocuk olmaktan daha iyidir” diyebiliriz. İstismar edilmiş bir çocuk için kendisi hakkındaki kötülük hissi, istismar edilmeye ve tüm bu gerçekliğin hala farkında olun- masına göre daha az korkutucudur.
Eğer iyi ebeveynleri olan kötü bir çocuksanız yine de aklınızda ebeveynleriniz iyi olarak kalır. Böylece bir umudunuz olur ve belki bir gün sizde iyi çocuk ola- bilirsiniz ve aileniz size sevgi gösterebilir. Ebeveyn- lerin bu görevi üstlenirken yetersiz olmalarında bazı sebepleri vardır – hastalık, kendi ruhsal bozuklukları, sorumluluk korkusu, bağımlılık vs. Korkmuş veya olgunlaşmamış ebeveynler şüphelerini ve korkularını çocuklarına geçirirler. Psikodinamik bir dil kullanarak diyebiliriz ki utanma kimliği psikolojik bir savunma mekanizmasıdır, travmatik kayıplardan ve duygusal terk edilmeden çocuğu korur.
30 yıl sonra, utanmış olan çocuğun büyümüş hali kendini terapistin odasında, kronik depresyon için yardım isterken, kendini suçlarken bulur ve kendine güveni kaybolmuştur. Bradshaw (2005), utanmanın bağımlılığın etkisi ve sonucu olduğunu, ve çocukluk- taki terk edilmişlik duygularını örtmeye yaradığını söyler. Tomkins (1992), utanma duygusunun otoma- tik-nörolojik olarak programlanmış bir cevap olduğunu ve kişinin akılsızca, uygun olmayan ya da çevresi tarafından desteklenmeyen bir davranışta bulunduğu zaman ortaya çıktığını belirtir. Örneğin, kişi yoldan geçen birini eski bir arkadaşına benzeterek ona el sallar ama sonra onun yabancı biri olduğunu fark eder. Bunu bir utanç duygusu takip eder, fiziksel enerji azalır, baş öne eğilir, kişi kendini suçlamaya başlar.
Terapiye gelen hastalarda gördüğümüz kadarıyla utanma duyguları hata veya ahlaki bir olay olmadığı zaman da açığa çıkar. Mesela, saldırı veya hırsızlık mağdurlarında çoğunlukla yönelim bozukluğu, man- tıksız şekilde kendini eleştirme (“O parkta yürüme- meliydim”) vardır. Çocuklar ve yetişkinler için, utan- manın rahatsız edici duygusu; kontrol ve tahmin edilebilir bir dünyada yaşıyor olma illüzyonunu koru- mak ve hayatta korkutucu olaylar olabilme ihtimalini reddetmek için bulunuyor olabilir.
“Utanç Benim Güvenli Yerim” Utanç Temelli Kronik Depresyonu Çözmek İçin Uyarlanabilir Bilgi İşleme Yöntemleri
Sayı 22 - Nisan 2018
EMDR TürkiyE-Bülteni
Sayı 22 - Nisan 2018
Standart EMDR prosedürleri bu tip hikayeleri olan hastalarda genellikle etkilidir. Bugün, kişinin kendi hakkındaki değersiz olduğu konusundaki düşünce- leri ve utanç hissi geçmişteki travmatik olaylar ile aralarında bir köprü oluşturur. 8 adımlık standart EMDR Terapisi ile bu olayların anıları işlenebilir.
Kendinin yetersiz olduğuna çok fazla inanan çoğu hasta bu hislerin nasıl başladığından emin değildir.
İstismar edilmiş bir çocuk travma hakkındaki bilgiyi, imkansız bir duruma uyarlanabilir verilmiş bir karşılık olarak ayrıştırabilir. Kendini korumak için içsel ihtiyaçlar ve zarardan kaçış, bağlılık arama ve rahat- lık hisleriyle çatışır. Çocuk büyüdükçe kişiliğin
“normal gözüken” kısmı hala kendini kötü hissediyor olabilir. (“Kötü olduğumu biliyorum çünkü kötü bir insan gibi hissediyorum.”). Ya da dışsal olarak günlük hayatla ilgili yaptığı yorumlarla örneğin, “Bu kötü şeyler benim başıma geliyor çünkü hak ediyorum” kendini kötü hissediyor olabilir.
Bu ayrıştırmadaki bağlantı kopukluğu yüzünden, bu kişiler terapide kendilerini ve ailelerini anlatırken oldukça mantıksızdır. Örneğin, bir hasta babasının yaptığı uygunsuz davranışlara rağmen dünyadaki en iyi baba olduğunu söyler.
TEORİK TEMELLER
Kendinden utanmayı da içine alan psikolojik savun- malar, EMDR ile tedavi edilebilir. Burada, psikolojik savunma kelimesi geniş olarak kullanılmıştır çünkü rahatsız edici bilgi veya duygulanımın bilinçli ortaya çıkışını engelleyen mental veya davranışsal işlemler örüntüsü olarak kullanılmaktadır. Standart EMDR ile, travmaya odaklanarak olumsuzlukları hedef alıyoruz: olumsuz travma sonrası görüntüler, düşünceler, duygular ve fiziksel duyumlar. Terapistin odasının güvenliğinden emin olan hastadan çözülmemiş travma hafızasındaki parçalara ulaşması istenir. Çift yönlü uyarma setleriyle, travmatik anılar normal anılara dönüştürülür ve hastanın kendine güveni artar. Nitekim bu güvenin seviyesi de VOC skalasıyla ölçülür. EMDR tera- pistleri hastalarının şimdi ve geçmişteki travmatik yaşantılarında güvenli hissetmelerini isterler.
Savunmacı ego durumları, travmatik hafıza durum- larına göre olumlu duygulanım yaratırlar. İdealize edilmiş ebeveyn ile olan bağlara değer vermek gibi.
Bu tip bir savunma yapısı olan bir hasta kendi psikolojik savunmasının göreceli olumlu yönlerini aklında tutabiliyorsa ve BLS (çift yönlü uyarım) setlerine katılıyorsa, bu savunmanın önemi ve gücü azalacaktır, altında yatan travma sonrası rahatsızlığı açığa çıkaracaktır ki bu da direk olarak EMDR prosedürleriyle işlenebilir.
20’lerinde bir kadın standart EMDR’ı çok yakın bir arkadaşının ölümünden sonra ortaya çıkan kayıp ve keder hislerini çözmek için başarıyla kullanmıştır. Bir gün bana gelip başka şeyler üzerinde çalışmak istediğini söyledi. Çocukken istismar edildiğine dair güçlü varsayımları vardı. Yıllarca kendinden utan- mıştı. “Kim olduğunu bilmiyorum ama olduğundan eminim, bilmek istemiyorum ama bilmek istiyorum.”
dedi. Konuşmamızı sürdürdükçe, “Bilmek
EMDR TürkiyE-Bülteni
Sayı 22 - Nisan 2018
UTANMANIN PSİKOLOJİK SAVUNMASINI HEDEF ALMAK
Danışanlardan birinde “Kötü bir insan olduğumu biliyorum” dan “Tarafsız ve mantıklı olarak, yeterli ve iyi bir insan olduğumu bilebilirim, fakat hala utanma duygularım olabilir, özellikle çocukluk anılarımı düşündüğüm zaman” cümlesine geçiş gözlenmiştir.
Bunu bir gelişme olarak görebiliriz. Sıradaki hedefler hastaları geride kalan utanç duygularından kurtar- maktır.
Utanç Kaynaklı Çocukluk Travması
Whitney, uzun süreli bir evliliği olan, çocukları ve torunları olan bir bayandır. 13 yaşında tecavüze uğradığı ve istismar edildiği için travmalar yaşamıştır. 10 yıl bir erkek terapist tarafından, daha sonra da EMDR uzmanı olmayan diğer bir bayan terapist tarafından tedavi görmüştü. Hasta, hayatı boyunca pişmanlık hissettiğini söyler. Ailesini çok sevgi dolu olarak tanımlar. Fakat bu sevgi dolu hayatının içinde bazen de annesi ve babası tarafından sözlü ataklar da olduğunu belirtir. Bu anıların istismar anılarından daha güçlü olduğunu söyler.
EMDR hazırlık evresinde, Whitney güvenli yer hayal etmede güçlükler yaşamıştır. Birkaç haftalık seastan sonra, benim ofisimde güvenli hissettiğini belirtti.
Artık travma tedavisi için hazırdı. Ebeveynleriyle olan bir olaya değindiğimizde “Ben kötüyüm, şeytanım, Hitler gibiyim” diye bir karşılık verdi. Daha sonra bir şekilde kendisini EMDR’ın bile onun kötülüğüne etki etmeyeceğine inandırdı.
Kendiyle ilgili kötü düşüncelerine hiçbir zaman gerekçe bulamıyordu. Terapide ve ilişkilerinde sürekli kusurları olduğunu düşünüp özür diliyordu.
Seanslardan birinde yine bunu yaptığında ona özür dilemesi gereken bir şey olmadığını ve çok fazla olumlu özelliği olduğunu söyledim. Fakat egosu olumsuzluklarla doluydu ve mantıklı düşünemiyor- du.
Kaçınma savunmasını hedef alan bir soruyla başladım “Bilmemek ile ilgili güzel olan nedir?” bu soruya “Bilseydim dayanamazdım” diye cevap verdi.
Öyle kalmasını söyledim ve bir set başlattım. Daha sonra, o kişinin kim olduğunu bildiğini ama hafızasın- da resmi olmadığını söyledi. 30 dakika boyunca bu işleme devam etti ve sonunda istismarı yapan kişinin 8 yaşındayken amcası olduğu ortaya çıktı. İstismar sırasında gözlerini kapadığını hatırladı. Bu ve takip eden üç seansta, amcasına olan bağlılığının olanları hatırlamasına engel olduğu ortaya çıktı. İlerleyen seanslarda artık utanma ve yetersizlik hislerinin olmadığını söyledi ve kendine değer vermeye başladı.
Bu soru şekli (“___ ile ilgili güzel olan nedir?”) hedeflemeye başlamadan önce kullanılabilir.
Yukarıdaki örnekte, kaçınma savunması “___
(kaçınılan düşünce veya olay) ile ilgili güzel olan nedir?”) sorusuyla hedeflenmiştir.
Savunmayı hedef almak için alternatif bir yol ise 0-10 ölçeğidir. Terapist hastaya “Şimdi, bu seansı eski zor anılarınız hakkında konuşmak için kullanıyor olsay- dık, 0-10 arasında ne kadar istemezdiniz?”. Daha sonra, “Bu sayıyı vücudunuzun neresinde hissedi- yorsunuz?”. Hedeflemeye başlamak için terapist
“Konuşmamak isteyen gücünüz hakkında düşünün.
Onu vücudunuzda nerede? Parmaklarımı takip edin.” Hastanın izniyle BLS setleri başlatılır ve bilgi işlenir.
EMDR TürkiyE-Bülteni
Sayı 22 -Nisan 2018
Terapist: Bedeninizde nerede bu 10?
Whitney: Göğsüm ve karnımda.
Terapist: Annenin içeri girdiğinde hem burada hem orada olabildiğini düşün şimdi.
Whitney: Evet
Terapist: O düşünceyle kal ve parmaklarımı takip et.
Soruların amacı olumlu duygulara ulaşmak ve onları hedef almaktı. Sıradaki diyalogda hasta utanma, ebeveynlere bağlılık, korku ve terk edilme duyguları arasında gidip geliyor.
Whitney: (1 set EM) Onların da saçmalıkları vardı.
(EM) Tam o anda bütün dünya değişti. Benim için de onlar için olduğu kadar kötüydü durum. (EM). O anda bir şey olmuştu ve sonrasında hiçbir şey eskisi gibi değildi (EM). Babamın kötü bir gün geçiriyor olduğunu ve güçsüz olduğunu düşünmeliyim. (EM).
Fakat hiçbir avukatım yoktu, avukata ihtiyacım vardı.
(EM). Şu anda sadece bir resim olarak gözüküyor, fazla gerçekçi değil. (EM).
Bilgi kanalının sonuna ulaştık. Bende hastadan orijinal hedef görüntüsüne geri dönmesini istedim.
Terapist: Annenin burada neler oluyor sorusunu sorduğu zamanı yeniden düşün. Şimdi ne geliyor aklına?
Whitney: Annemin olayı boş verdiğine inanamı- yorum. Ne olduğunu gördüğünü biliyorum (EM).
Annem çok tatlı çok iyi bir insandı. Ne kadar kibar olduğuna inanamazsınız (EM). Babamdan çok onun için zordu bu durum (EM). İki ebeveynimin de kaybını yaşıyorum, buna dayanamıyorum (EM).
Bunun nasıl hissettirdiğini biliyor musunuz? Biri ölmüş gibi hissediyorum (EM). Sanki ben şu an başka bir çocuğa bakıyorum (EM). O çocuk artık kirlenmiş (EM). Ben kirlenmemiş olsaydım annem Seanslar ilerledikçe bana kendisi hakkında daha çok
bilgi vermeye başladı. 13 yaşındaki tecavüzü konuşurken, tecavüzcünün rahatsız edici bir görüntüsü aklına geldi. Daha sonra gözünün önüne babası geldi. Bunun çok gerçekçi olduğunu ve konuşmamız gerektiğini söyledi. Gözüne gelen bu görüntüde babası uygunsuz bir şey yapıyordu. Daha sonra annesi içeri girip ne olduğunu soruyor ve babası da bir şey olmadığını söylüyordu. Hasta bu yaşantısını anlatırken çok kararlı gözüküyordu.
Babasının kendisine karşı istismarda bulunduğu konusunda kendisini suçluyordu.
Terapist: Küçük bir çocuğu nasıl suçlayabilirsin?
Babanı böyle bir şey yapmaya nasıl zorlamış olabilir- sin?
Whitney: Tek bildiğim onu buna benim zorladığım Terapist: Bunun küçük bir çocuğa olduğunu duysay- dın veya sevdiğin bir çocuğa aynısı olsaydı, ya da kendi çocuklarına olsaydı çocuğunu mu suçlardın?
Whitney: Bir çocuğu bu yüzden asla suçlamam. Ama kendimi bu durumda düşündüğüm zaman suçlan- maya layık olduğumu görüyorum.
Terapist: Yani senin için geçerli olan kurallar başka- larından farklı mı?
Whitney: Evet. Şu anda çok korkuyorum – zor konuşuyorum. Kendim hakkındaki bu düşüncem – kötü olduğum, tek güvenli yerim. Ondan vazgeçemi- yorum. Garip geldiğini biliyorum ama vazgeçemi- yorum.
Bu konuşmaları onun bu çatışmayı çözmede istekli olduğunu gösteriyor.
EMDR TürkiyE-Bülteni
Sayı 22 - Nisan 2018
Eğer ben kendi çocuklarımdan biri olsaydım ne yapardım bilemiyorum. (EM). Baktığım zaman o çocuğun değersiz olduğunu görüyorum. Bir keresinde kocam kızımızı kucağına alıyordu ve ben çok kızmıştım. (EM). Ama kendimle ilgili bir sorun vardı. Sonra onun rahatsız olduğunu düşündüm.
Whitney: O hiçbir şey yapmadığını söylerken, annem ise ne yapacağını bilmediği için maske takıyor.
İlerleyen seanslarda babası tarafından başka bir istismarın daha farkına vardı. Bu olayın birden fazla tekrar etmesi onun için çok üzücüydü. Birkaç hafta boyunca utanç duygusu hissetti. Birkaç seans daha sonra kötü olduğuna dair hissettiği duyguların şimdi- ki zamana ait değil, çocukluğundaki istismara bağlı olduğunu gördü.
EM’lere başlamadan önce yetişkin kısmın çocuk kısmına bakmasını istiyorum. Bu travmatik yaşantıya ulaşmaktan daha fazlasını sağlayabilir.
Whitney: Bir sebepten dolayı ağlamamaya çalışıyor- muşum gibi bir hissim var. Bunu çocuklar yapar.
Neden olduğunu bilmiyorum, şu anda böyle bir imajım olduğunu düşünüyorum.
Terapist: Ona bakmaya devam eder (EM)
Whitney: Masada tuzağa düşmüşüm gibi bir görüntü var (EM). Direnemedim mücadele edemedim.
Sadece orada yatıp olanlara izin verdim. (EM).
Terapist: Tekrar çocuğa bakın. Şimdi ona baktığınız- da ne hissediyorsunuz?
Whitney: Çocuğun gittiğini hissediyorum.
Terapist: Sen, yetişkin olarak bunun hakkında ne diyorsun?
Whitney: Şu anda o yetişkin haline geldim. (EM)
Bu hatırlanmış an, Whitney’in utanma kimliğinin işte tam da başladığı yerdir.
Danışan ilerleyen seanslarda travmalarında kurtuldukça tüm ilişkilerinde şok edici ve derinden bir değişim hissettiğini belirtti. Önceden var olan utanç ve “ben kötüyüm” hissi artık kaybolmuştu. Zaten görünüşünden ve söylediklerinden de depresif duygu durumunun kaybolduğunu rahatlıkla göre- biliriz. “Sanki yeni bir gözlük takmışım ve her şeyi daha net görebilir hale gelmişim”
SONUÇ
Utancın çözülmesi ve giderilmesi –ilk önce kognitif etkisi daha sonra da sözel olmayan duysal etkisi- doğrudan öz-güven, hissedilen enerjinin artması ve depresif duyulanımın kalkmasıyla ilişkilidir. Ego durumu modeli içinde danışana “O travma durumun- da çocuk şu an ne hissetmektedir”, “Çocuk o duygu durumunu vücudunda nerede hissediyor?”, “Bir yetişkin olarak şu anda yaşadığından ne kadar farklı” tarzında sorular sormak travmanın çözümlen- mesi adına yararlı olabilir. Genelde danışandan bir ego durumundan diğerine bakması istenir. Böylece çok yoğun ve baskın yaşanan travmatik anıya bir yandan yaklaşıp bir yandan da uzaklaşmaya çalı- şarak danışanın problematik dissosiye dağılmayı tersine çevirmesi sağlanır. Bu prosedür çocuk kısma daha önceden hiç verilmemiş bir şeyi vermek gibidir:
Duyarlı bir yetişkinden ilgi görmek. Bu yaklaşımda her zaman SUD ve VOC skorları alınmayabilir.
Çünkü numara istemek danışanı yetişkin ego duru- muna geri sokabilir ve böylece çocuk kısma giriş zorlaşabilir.
EMDR TürkiyE-Bülteni
1. E-bültene gönderilecek araştırma yazıları, A4 boyutlarında beyaz kağıda üst, alt, sağ ve sol boşluk 2,5 cm. Bırakılarak (16 x 24,7’lik alana) çift aralıklı ve düz metin olarak yazılmalıdır (Bu ölçüler, gönderilen tablo ve grafiklerin dergi sayfa boyutları dışına taşmamasını ve daha kolay kullanılmasını sağlayacaktır).
2. Yazılarda Türk Dil Kurumu’nun yazım kılavuzu örnek alınmalı, yabancı sözcükler yerine olabildiğince Türkçe sözcükler kullanılmalıdır.
Türkçe’de pek alışılmamış sözcükler yazıda kullanılırken ilk geçtiği yerde yabancı dildeki karşılığı parantez içinde verilmelidir (Türkçe ve İngilizce).
3. Araştırma yazıları başlık sayfası, özet (Türkçe ve İngilize), anahtar kelimeler, ana metin, kaynaklar, ekler, tablolar, şekil başlıkları, şekiller, yazar notları ve yazışma adresi ile genişletilmiş İngilize uzun özet (summary) bölümlerini içermelidir.
a) Başlık sayfası: Sadece araştırma yazısı başlığı ve kısa başlık bu sayfada yer almalıdır. Yazarların adı ve soyadı, unvanı ve çalıştığı kurumu içeren bilgiler de bu sayfada yer almalıdır.
b) Özet ve anahtar sözcükler: Araştırma yazısı, Türkçe ve İngilizce olmak üzere her iki dilde ‘Özet’
ve ‘Abstract’ başlıkları altında 250 kelimeyi geçmeyecek şekilde olmalıdır. Anahtar kelimeler (3 ile 6 arasında) Türkçe özetin altında ‘Anahtar kelimeler’ ve İngilizce özetin altında ‘Key words’
başlığı kullanılarak verilmelidir. Türkçe ve İngilizce özetin her biri yeni bir sayfadan başlamalıdır.
c) Ana metin: Yeni bir sayfadan başlamalıdır.
Görgül makalelerde (araştırma yazılarında) metin, sırasıyla giriş, yöntem, sonuçlar ve tartışma bölüm- lerinden oluşmalıdır. Derleme türü yazılarda da yöntem bölümü dışında diğer adımlar benzer şekil- de yazılmalıdır. Makalenin başlığı ana metnin ilk sayfasında yer almalı ve başlıktan sonra, “Giriş” alt başlığı yazılmadan paragraf ile metne başlanma- lıdır. Yöntem, Sonuçlar ve Tartışma bölümleri yeni bir sayfadan başlamamalıdır; bir bölüm bittikten sonra, aynı sayfada diğeri onu izlemelidir.
Giriş bölümü, yapılan araştırma ile ilgili olarak,
Sonuçlar, araştırmada kullanılan istatistiksel
analizleri, her değişkene ait ortalama ve standart sapma değerlerini içermelidir. Tablolar ve şekiller ayrı bir sayfada yazının en sonunda verilmelidir. Veri- lecek olan tablolarda ortalamalar ortalama işareti, standart sapmalar ise “s” ile gösterilmelidir.
d) Kaynaklar: Yeni bir sayfadan başlamalıdır. Metin içinde belirtilen tüm kaynaklar ‘Kaynakça’ listesi içinde yer almalıdır. APA 5 formatına uygun yazıl- malıdır.
e) Ekler: Yeni bir sayfadan başlamalıdır. Araştırmada kullanılan ölçekler gibi ek bilgileri içerir.
f) Tablolar: Yeni bir sayfadan başlamalıdır ve her bir tablo ayrı bir sayfada verilmedir. Tablo numarası (Tablo 1: gibi) ve Tablo başlığı tablonun üstünde kelimelerin yalnızca baş harfleri büyük olarak yer almalıdır.
g) Şekil başlıkları ve şekiller: Yeni bir sayfadan başlamalıdır. Şekil numarası ve şekil başlıkları kelimelerin baş harfleri büyük olarak aynı sayfada alt alta verilmelidir. Şekillerin her biri ise ayrı sayfalarda verilmelidir.
h) Yazar notları: Yeni bir sayfadan başlamalıdır. Eğer araştırma bir tez çalışmasının özeti ise veya araştır- mayı destekleyen kurum(lar) var ise bu bölümde belirtilmelidir. Ayrıca araştırmacının, araştırmaya katkılarından dolayı teşekkür etmek istediği kişiler de bu sayfada belirtilmelidir.
ı) Yazışma adresi: Yeni bir sayfadan başlamalıdır.
Yazarın veya yazarlardan bağlantı kurulabilecek olan kişinin adresi, telefon numarası ve varsa faks numarası ile e-posta adresi bu bölümde yer almalıdır i) Genişletilmiş İngilizce özet (Summary): Yeni bir sayfadan başlamalıdır. Çift aralıklı, 4-10 sayfa uzun- luğunda olmalı; giriş, yöntem, bulgular ve tartışma bölümlerini içermelidir. İngilizce kısa başlık mutlaka belirtilmelidir.
4) Yazılardan ifade edilen düşüncelerden yazarları sorumludur.
5) Yayın Kurulu, yazıda gerekli gördüğü sözcükleri değiştirebilir.
6) Kurallara uymayan yazılar yayınlanmaz.
Yazım Kuralları Genel İlkeler
Sayı 22 - Nisan 2018
Psikoloji ve Pskiyatri Dünyasından Haberler
EMDR TürkiyE-Bülteni
Bu yıl 19.’su düzenlenen EMDR Avrupa Kongresi 29 Haziran – 1 Temmuz 2018 tarihleri arasında Strasbourg, Fransa’da yapılacaktır. Detaylı bilgiye http://www.emdr2018.com/index.php/en/ adresinden ulaşabilirsiniz.
4. Ulusal EMDR Sempozyumu 7-8 Nisan 2018 tarihleri arasında İstanbul Kültür Üniversitesi’nde gerçekleşecektir.
Detaylı bilgiye http://www.emdrsempozyumu2018.com/- index.php adresinden ulaşabilirsiniz.
Bu yıl 3.’sü düzenlenen Ulusal Cinsel Sağlık Kon- gresi 19-22 Nisan 2018 tarihleri arasında
Antalya’da düzenlenecektir. Detaylı bilgiye http://www.cised.org.tr/kongre2018/ adresinden ulaşabilirsiniz.
19-22 Nisan 2018 tarihleri arasında Gönen Otel’de EMDR II. Düzey Eğitimi verilecektir. Detaylı bilgiye http://yetiskinveaile.dbe.com.tr/ adresinden ulaşabilirsin- iz.
Sayı 22 - Nisan 2018
