Birinci Kalkınma Plânı Hazırlandı
UDK : 33
Başbakanlık Devlet Plânlama Teşkilâtı tarafın
dan hazırlanmış ve hükümet tarafından kabul edil
miş olan Bilinci Beş Yıllık Kalkınma Plânı T.B.M.M. ne sevkedilmiş bulunmaktadır. Plân T.B.M.M. de görüşülüp kabul edildikten sonra 1963 yılı başından itibaren tatbik mevkiine konacaktır.
Plân, Devlet Plânlama Teşkilâtı tarafından Ba
kanlar Kurulunca 29 Haziran 1961 tarihinde ve
rilmiş olan hedef ve stratejilere uyularak bir yıl
lık bir çalışma sonunda hazırlanmıştır. Haziran 1961 tarihinden sonra gelen hükümetlerce de ay
nen kabul edilmiş olan.bu strateji ile tesbit edi
len esasları aşağıda veriyoruz.
PLÂN HEDEFLERİ VE STRATEJİSİ GENEL ESASLAR:
1. Türk toplumunun seçtiği yaşayış şekli olan demokrasi düzeni içinde en yüksek kalkınma hı
zını sağlıyacak, devam ettirecek ve sosyal adaleti gerçekleştirecek bir kalkınma plânı yapılacaktır.
KALKINMA PLÂNLARI:
2. 15 yıllık bir perspektif içinde 5 er yıllık dönemleri kavramak üzere kalkınma plânları ha
zırlanacak ve bu çerçeve içinde plânlar her yıl gözden geçirilecektir.
Nüfus artış hızı ile kalkınma hızı arasındaki uzun vadeli münasebetler üzerinde ayrıca durula
caktır.
3. Türk ekonomisi Devlet ve özel teşebbüs sektörlerinin yanyana bulunduğu karma bir eko
nomidir. Plânlama bakımından karma ekonomi
nin sağladığı imkânlardan en çok faydalanma yol
, lan üzerinde durulacak ve bu sistemin kuralla
rına uyulacaktır.
Devlet sektörünün faaliyeti, kararlaştırılan ge
lişme hızını gerçekleştirecek ve stratejinin gerek, tirdiği yönde dengeli bir kalkınma sağlıyacak şe
kilde planlanacaktır.
Toplam tasarrufun artmasına paralel olarak özel teşebbüsün yatırımlarını artırması, bunları hızlı Ve dengeli bir kalkınmanın gerektirdiği sa
halara yöneltmesi teşvik edilecek ve bu teşvikte doğrudan doğruya kontrollardan kaçınılarak vergi ve kredi politikaları, sermaye piyasasının teşek
külü ve geliştirilmesi gibi dolaylı tedbirlere baş
vurulacaktır.
4. Devletin iktisat politikasında açıklık ve kararlılık esas olacaktır.
Maliye, para, fiyat, dış ticaret ve yatırım poli
tikalarında kararlılık ve açıklık esaslarına uyu
lacak ve^ gerek Devlet sektöründe, gerek özel sek
törde uzağı görme ve güvenle hareket etme im
kânı sağlanacaktır.
KALKINMA HIZI :
5. Önümüzdeki plân devresinde nüfusun şim
diki artış hızı gözönünde tutularak % 7 civarında bir kalkınma hızına ulaşmak hedef olaıak tes
bit edilmiştir. Yapılan ilk hesaplara göre bunun gerçekleştirilmesi % 14 kadarı iç, % 4 kadarı dış kaynaklardan sağlanmak suretiyle gayrisafî mil
lî hasılanın % 18 i civarında bir yatırım yapılma
sına bağlıdır.
TASARRUF POLİ Tİ KASI:
6. Milli gelirimizdeki artışların mümkün olan büyük kısmı yatırıma ayrılacaktır.
İstenilen kalkınmanın ancak milletin bazı fe
dakârlıklara katlanması ile gerçekleşebileceği mu
hakkaktır. Verimliliği artıracak entansif tarım, sanayileşme, insan gücünün değerlendirilmesi gi
bi hususların hepsi yatırımla gerçekleşebilir. Bu ise büyük miktarda tasarrufa ihtiyaç gösterir.
Tasarrufu artırmak gayesiyle halkımızın büyük çoğunluğunun geçim seviyesi bu günkü yaşama standardlarının altına düşürülmeyecektir. Ancak, önümüzdeki bir kaç yılda millî gelirimizin artış
ların büyük kısmının yatırımlara ayrılması, ula
şılması istenen gayenin kaçınılmaz bir şartadır.
Toplumun gelecekte daha yüksek bir refah sevi
yesine ulaşabilmesi için bu fedakârlığa katlan
mayı kabul etmek gereklidir. Bununla beraber tasarruflar artırılırken aşağıdaki esaslar gözönün
de bulundurulacaktır:
a) Zarurî ihtiyaç mallarının istihlâki en az nüfus artışı kadar artmalıdır.
b) Tasarruf artışı, gelir dağılımındaki fark
ları büyütücü yönde değil, azaltıcı yönde olma
lıdır.
Tasarruf ve yatırımların artırılması, esas iti
bariyle, lüks malların istihlâkindeki artışı önleme yoluyla olacaktır. Bu sebeple gerçekte, toplumdan beklenilen fedakârlık ilk bakışta göründüğünden daha azdır. Zira, fert başına düşen ortalama istih
lâk miktarı çok az artsa bile daha âdil bir gelir dağılımı sağlamak çoğunluğun yaşama standardı
nın yükselmesi ve toplum refahının artması müm
kün olacaktır.'
7. Gerekli tasarrufu elde etmek için bir yan
dan özel tasarruf teşvik edilecek, öbür yandan E.M.M. 71
ise kamu tasarruflarının âzami seviyelerine çıka
rılması yollarına başvurulacaktır.
Halkın gönüllü olarak yapacağı tasarrufun art
ması şarttır. îyi bir organizasyon toplam tasarruf
ması şarttır. İyi bir oıganizasyon toplam tasarruf * lan artırabileceği gibi bu fonların en iyi şekilde yatırılmasını da kolaylaştırır. Bu konuda alınma
" sı gerekli tedbirler üzerinde durulacaktır. Ayrıca özel tasarrufların artmasını sağhyabilecek ve is
rafı önliyecek tedbirler alınacaktır.
Bazan çok 'cazip görünüşlü bir cebrî tasarruf vasıtası olan enflâsyondan sakınmak gerekir. Enf
lâsyon yoluyla cebrî tasarruf sosyal adalet ilke
lerine aykırı sonuçlar doğurduğu gibi ekonomide kaynakların israfına ve istikrarsızlığa da sebep ol
maktadır. Burada enflâsyondan kasıt para bas
mak suretiyle harcamalar yapmak yüzünden umu
mî fiyat seviyesinde vukua gelen devamlı ve hızlı artışlar veya kalkınma gayesine bağlı olmayan te
diye muvazenesi açıkları yaratılması halidir.
Kamu tasarrufunu artırmak için başvurulacak en önemli vasıta vergileme olmalıdır. Sosyal ada
let, verginin müterakki bir mahiyet taşımasını gerektirir. Gelir vergisi, teşkilât yetersizliği ve sosyal organizasyonun bünyesi bakımından bir çok az gelişmiş memlekette olduğu gibi bizde de mü
terakkiliği istenilen derecede sağlamaktan uzak
tır. Bu sebepten, gelir vergisinin boşluklarını gi
derebilmek için diğer vergileri ıslah etmek ve bu suretle müterakkiliği sağlamak gereklidir.
Müterakki vergi yanında İktisadî Devlet Te
şebbüsleri de önemli bir tasarruf kaynağı olmak durumundadır. Türlü hissî tutumlarla İktisadî Devlet Teşebbüslerinin yatırılabilir kaynak yarat
ma imkânlarının feda edilmesine, hele temelsiz, intizamsız ve perakende sosyal adalet kayguları ile bir çok işletmelerin, yatırılabilir kaynaklan tüketici müesseseler olarak devam etmelerine ke
sin olarak son verilecektir.
Her türlü sosyal sigortalarda memleketin önemli tasarruf kaynaklan olarak mütalâa edile
rek bu sosyal sigorta fonlartnın rasyonel bir şe
kilde kullanılması sağlanacaktır.
Y ATIRIM POLİ Tİ KASI:
8. Uzun süreli bir perspektif içinde ve eko
nominin bütünü gözönünde tutularak Devlet ya
tırımları düzenlenecek; aynı esaslara göre özel sektör yatırımlanna da yön verilecektir.
Ekonominin kıt sermaye kaynaklarının en iyi şekilde kullanılabilmesi için yatırımların genel ve uzak görüşlü ölçülere göre yapılması lâzım
dır. Bu uzun süreli genel görüşü plân çalışmala
rı ortaya koyacaktır. Yatınm kıstaslan, büyük ya
tıranlar için proje değerlendirme safhasında, kü
çük yatırımlar için ise ilgili iktisat politikası esas
ları düzenlenirken gözönünde tutulacaktır.
Türkiye'de kalkınma, dar imkânların uzun bir devre içinde en çok verimli sahalara yatırılması ile gerçekleşecektir. Türkiye gibi millî gelirinin yarıya yakın kısmı tarımdan gelen ve nüfusunun dörtte üçü köylerde yaşıyan bir memlekette ta
rım ile sanayi arasında yatırımlar bakımından ter
cihin, ya hep ya hiç olarak değil, marjinal ayar
lamalar şeklinde düşünülmesi icap eder.
Yatırımların uzun bir perspektif içinde/yapıl
ması, ileri teknolojiden geniş ölçüde faydalan
mayı, yatırım kararlarında teknolojik imkân ve ilerlemeleri daima gözönünde tutmayı ve teşvik etmeyi gerektirir.
Devlet eliyle yapılacak yatırımlarda esas pren
sip, uzun süreli gelişme için gerekli yatırımları, stratejik yatırımları ve özel teşebbüsün gerçek
leştiremediği yatırımları yapmak olacaktır.
Memleketimizde kalkınma hızı esas itibariyle sermaye birikmesi ile kayıtlı bulunacaktır. Bu da reel bakımdan, memleket dâhilinde istihsal ede
bileceğimiz veya .ithal edebileceğimiz sermaye mallan miktarı ile sınırlıdır. Bu sebeple sermaye malları ile ihraç malları endüstrileri yatırımla
rına öncelik verilecektir.
9. Yatırımların yapılmasında ve coğrafi dağı
lışında bölgeler arası dengeli bir kalkınmanın esasları gözönünde bulundurulacaktır.
Türkiye'de bölgeler arasında iktisadî faaliyet hacmi ve gelir seviyesi bakımından büyük farklar vardır. Dengeli bir kalkınmanın unsurlanndan biri de bölgeler arasındaki büyük eşitsizlikleri ortadan kaldırmaktır. Bu itibarla yatırımların böl
gelere dağılışında böyle bir dengeye götürecek şekilde hareket etmek gereklidir.
Bölgeler arası denge hedefine ulaşmanın bir çok karışık meselelerin çözümlenmesini gerekti
receği muhakkaktır. Bunun için konunun ele alı
nışında üç safhalı bir hareket programı uygula
mak yerinde olacaktır.
a) Birinci safhada daha çok, yatırımların ku
ruluş yeri ile ilgili kararlar üzerinde durulacaktır.
Bu hususta:
(1) Yatınm projelerinin hazırlanmasında bir
den fazla kuruluş yeri üzerinde inceleme yapılma
sı telkin edilecek,
(2) Diğer yatırım kıstaslarına göre eşit du>
rumda bulunan projelerden, geri kalmış bölgele
ri kuruluş yeri olarak gösterenler tercih edüer çektir.
b) İkinci safhada özel teşebbüs yatırımlarjnjfl Delil bölglere tevcihi için teşvik tedbirleri alın^t cak, kamu yatırımlarının programlan arasınd*d|
bu bölgelere öncelik tanınacaktır.
c) Son safhada etraflı bölge kalkınma plâfl' lan hazırlanacaktır. Bölgeler arası tercihte hem
iktisadi (bölgelerin gelişme potansiyeli) hem de sosyal (geri kalmış bölgelerin kaldırılması) un
surlar Üzerinde durulacaktır.
VASIFLI İNSAN Y ETİŞTİRME :
l
10. Kalkınma hızını artırma ve plânın başarı
sını sağlama bakımından sıhhatli ve bilgili işgü
cünün sistemli bir şekilde yeteri kadar yetiştiril
mesi özel bir önem arzetmektedir. Gerek plânlar
la ele alınacak yatırımların en verimli bir şekilde gerçekleştirilmesi gerekse kapasite ve imkânlardan . en çok faydalanılabümesi için araştırıcı ve teknik bilginin artırılması maksadiyle her seviyedeki eği' . time ve öğretime öncelik verilecektir.
KAMU HARCAMALARI :
11. İstihlâke yönelen kamu harcamalarının toplamında ancak nüfus artışı yüzdesi civarında bir artırma yapılabilecektir.
İstenilen kalkınma hızını sağlamak için millî gelirdeki artışın önemli bir kısmının yatırımlara yöneltilmesi gerektiğinden, daha çok istihlâk ma
• hiyeti arzeden kamu harcamalarının • belli sınırlar içinde tutulmasında zaruret vardır. Bu çeşit hiz
metlere yöneltilen harcamaların fert başına dü
şen miktarını sabit tutmayı bu hususta mâkul bir ölçü saymak gerekir.
12. Kamu hizmetlerinin teşkilâtlandırılması ve yapılmasına halkın da katılmasını sağlamak üze
re gerekli tedbirler alınacak ve ,bu hususta gayret gösteren topluluklara, diğer kıstaslar da gözönün
de tutulmak suretiyle, öncelik tanınacaktır. ' 'Kamu hizmetlerinin dağıtılmasında şimdiye kadar takibedilen usul' Devletin tek .taraflı olarak hareketi şeklinde olmuştur. Halkın, hizmetin teş
kilâtlandırılmasına ve yapılmasına katılmasını sağlamak hem yapılan işlerin daha başarılı ol
masını kolaylaştırır, hem de Devletin yükünü ha
fifletir. Kamu hizmetinin kamu otoriteleri ile hal
kın birlikte çalışmasını gerektiren bir iş olduğu fikrini yerleştirmenin ve toplulukları çeşitli me
selelerini halletmek üzere bir arada hareket ve teşkilâtlanmaya teşvik etmenin büyük sosyal fay
daları vardır. Bu suretle başka türlü ortaya çık
mayacak olan bir enerjiyi harekete geçirmek, kul
Ianılmıyan iş gücünü değerlendirmek ve kalkın
mayı kolaylaştıracak sosyal şartları hazırlamak da mümkün olacaktır
ORGANİZASY ON :
13. İmkânların tam kullanılabilmesi ve iyi şe
kilde değerlendirilebilmesi için tarımda, ticaret
te, sanayide ve Devlet hizmetlerinde organizas
yonu ıslah edici ve modernleştirici tedbirler ah' nacaktır.
Tarım alanında reorganizasyon hayati önem taşımaktadır. Zirai reform yolu ile, işletmelerin
en uygun büyüklüğe kavuşturulması, makineleş
meden en büyük ölçüde fayda sağlanması ve iş
letmelerin rasyonel istihsal metodlannı uygula
maları gereklidir. Bu yapılmadıkça yeni yatırım
o ların yeteri kadar verimli olması beklenemez.
Ticaret ve sanayide organizasyon ıslahatı şart
tır. Bilhassa, kaynaklardan en iyi şekilde fayda
lanmayı sağlamak üzere, gerekli alanlarda dağınık ufak sermaye ve işletmelerin bir araya getirilme
si ve böylece büyük istihsalin verimliliğinden fay
dalanılması lâzımdır.
Özel sektörde hâsıl olan tasarrufun artması ve bunun en verimli sahalara gitmesi, iyi işleyen bir sermaye piyasasının varlığına bağlıdır. Halbuki memleketimizde bu bakımdan tam bir boşluk var
dır. Kamu fonlarının dışında sermâye, sahibine sıkı sıkıya bağlıdır Bu yüzden de ufak sermaye
lerin birleşmesi mümkün olamamaktadır. Banka sistemini sosyal sigortalar ve esham tahvilât bor
saları gib'i kurumları ellerindeki fonların kulla
nılması bakımından bir sermaye piyasası meyda
na getirecek şekilde yeniden teşkilâtlandırmak şarttır.
Devlet hizmetlerinde de iyi organizasyon ek
sikliğinden doğan israf büyük olmaktadır. Bazı sahalarda yeniden düzenleme tedbirleri ile top
luma maliyetini artırmadan Devlet hizmetlerinden daha fazla verim sağlanması mümkündür.
KALKINMA PLÂNI
Plân üç ana kısımdan meydana gelmektedir.
1. Millî ekonominin genel kalkınması : Bu kısım millî ekonomide meydana gelecek kalkınmayı, şartlarını ve esaslarını ortaya kıy
maktadır % 7 lik kalkınma ile bugün 52,7 milyar T L. olan gayri safî millî hasıla 1967 de 73,9 mil
yar TL. 1977 de ise 145,3 milyar TL. ye, fert ba
şına millî gelir ise 1790 TL. den, 1967 de 2190 TL.
ye ve 1977 de de 3200 TL. ye yükselecektir.
Yılda % 7 lık kalkınma hızını sağlayabilmek için millî gelirin % 18 inin yatırımlara harcan
ması lâzımdır. ,
Bu yatırımların nasıl yapılacağı tablo : 1 de gösterilmiştir
2. Sektörlerde meydana gelecek kalkınma : Ekonomimiz 40 çeşitli fâaliyet koluna bölüne
rek ayrı ayrı,etüt edilmiş ve genel ekonomideki gelişmenin her sektördeki tesiri ve sektörün ne şekilde gelişmesi icap ettiği ayrı ayrı tayin' edil
miştir. Bu çalışmalar neticesinde sektördeki mal
lara talebi karşılamak üzere yapılacak faaliyetle
rin yaratacağı katma değer ve yatırımların haci
mi ve yıllara göre dağılışı elde edilmiştir...
E.M.M. 71
Tablo 1 : Harcama hedefleri 1963 1967
(1961 fiyatlariyle Milyar T. L.)
Yıllar
1962 1963 1964 1965 1966 1967
1962 1963 1864 1965 1966 1967
G.S.M.H.
(1)
52.7 = 56.4 60.3 64 5 69.0 73.9
100.0 100.0 100.0 100.0 100.0 100.0
Özel tüketim •
(2) 38.6 + ' 40.5,
43.0 45.4 47.6 50.2
73.2 71.8 71 3 70.4 69.0 67.9
Özel yatırım
(3) 3.5 + 3.8 4.2 4.T 5.3 5.9 G.S.M.H.
6.0 6.7 7.0 7.3 7.7 8.0
Cari kamu harcamaları
(4) 7.6 + 8.6 9.0 9.5 10.5 11.5 nın yüzdesi olarak
14.4 15.2 14.9 14.7 15.2 ' 15.5
Kamu yatırımı
(5) 5.1—
5.8 6.6 7.1 7.8 ' 8.4
7.9 10.3 10.9 11.0 11.3 11.4
Cari ödeme
açığı (6) 2.1 . 2.3 2.5 , 2.2 2.2 2.1
4.0 4.1 4.1 3.4 3.2 2.8 ,
Toplam yatırım
(7) 8.6 9.6 10.8 • 11.8 13.1 14.3
16.3 17.0 17.9 18.3 19.0 19.4 Yıllık ortalama artışlar Yüzde olarak
(19631967)
7.0 5.4 11.0 8.7 10.6 10.7
Tablo 2:
Sektörün Adı
1. TARIM II. MADENCİLİK
1. Madencilik 2. Petrol ve ürünleri
Bazı Hizmetlerin
• TOPLAM
Yarattığı Katma 1962 23.100,0
933,8 777,8 1.711,6
Değer 1963 24.030,0
1.019,4 874,9 1.894,3
1461 28.45.0,0
1.333,1 1.336,1 2.669,2
III. İMALÂT SANATİI
1. Gıda a. Et
* b. Süt c. Konserve d. Un
e. Bitkisel yağ f. Şeker g Çay h. Yem
2. İçki *
3. Tütün
4. Dokuma giyim 5. Ağaç ve mamulleri
TOPLAM
76,1 245,9 20,0 83,3 255,0 452,4 199.1 4,0 1.335,8 248,3 717,4 2.110,6 ' 15,0
99,5 284.5 24,6 100,0 272,2 452,4 214,2 4,6 1.452,0 274,1 730,1 2.260,0 27,4
130,8
" 431,2 20,4 125,0 349,5 554,2 352,8 22,1 1.986,0 383,5 848,3 2.950,0 42,1
6.
7.
8.
9.
10.
11.
12.
13.
14.
15.
Kâğıt Lâstik Plâstik Kimya
Metalden başka madeni mamuller a. Pişmiş kilden yapı malzemesi b. Cam ve mamulleri
c. Çanak, çini, porselen d. Çimento
e. Çimentodan gereçler
TOPLAM Demir Çeİik Metalürji
a. Demir b. Bakır
c. Diğer madenler
TOPLAM Madeni Eşya
Makina İmalâtı a. Makina
b. Ziraat Makina ve .aletleri TOPLAM Elektrik makine ve cihazları Taşıt, tamir ve imali a. Gemi
b. Karayolu taşıtları c. Demiryolu taşıtları d. Uçak tamiri
TOPLAM îmalât Sanayii toplamı
IV. İNŞAAT V. ENERJİ
1.
2.
Elektrik
Kok ve Havagazı
TOPLAM VI. ULAŞTIRMA
1.
2.
3.
4.iri
6.
7.
VII.
VIII.
Demiryolu Taşıması Karayolu » Denizyolu » Havayolu >
Limanlar İskeleler Hava Alanları Haberleşme
TOPLAM TURİZM
MESKEN
1962 76,1 85,6 121,0 365,0
27,1 48,2 33,5 161,0
269,8
421,2 185,3 10,2 617,7 476,0
123,0 30,,7 ,153,7 61,4
10,0 41,3 45,5
— 96,8 6.748,1 2.694,0
394,0 32,6 426,6
348,9 977,9 282,9 40,3 47,3 _ 350 ,0 O 2.047,3
76,2
• 2.198,1
1963 92,4 189,0 . 143,0 428.0 28,3 52,4 44,4 183,0
308,1
452,7 188,7 13,0 653,4 517,0
190,0 122,9 312,9 86,1
19,2 83,1 90,5
— 192,8 7.671,3 3,011,0
452,0 38,5 490,5
437,7 1.060,6 957,3 45,1 48,4 _ 369,0 2.318,1 99,4 2.369,8
1967
• 125,4 370,9 445,5 864,0 42,3 73,1 82,2 270,0 22,4 490,0
827,2 323,7 23,4 1.174,3 , 695,0
C
821,0 164,9 985,9 260,4
55,7 537,9 150,0 24,5 768,1 12.398,4 4.412,0
. 740,0 63,5 803,5
615,9 1.466,2 504,2 v 71,1 54,3 __
359,0 3.370,7.
325,0 3.199,2
E.M.M. 71
Tablo 3 : S E K T Ö R
1. TARIM 1. Sulama
2. Arazi iyileştirilmesi 3. Traktör alet ve donatımı 4. Hayvancılık tesis ve araçları da
mızlık hayvan 5. Depolama 6. Taşkın kontrolü 7. Ormancılık 8. Balıkçılık 9. Diğerleri
T O P L A M Çiftçinin emek iştiraki Tarım yatırımı
M. MADENCİLİK 1. Madencilik 2 Petrol ve ürünleri
T O P L A M III. İMALÂT SANAYİİ
1 Gıda a. Et b. Süt c. Konserve d. Un
c. Bitkisel yağ i Şeker g. Çay h. Yem
T O P L A M 2. İçki
3. Tütün
4. Dokuma giyim 5. Ağaç ve mamulleri 6. Kâğıt
7.. Lâstik 8. Plâstik 9. Kimya
10. Metalden başka madenî mamulleri a. Pişmiş kilden yapı malzemesi b. Cam ve mamulleri
c. Çanak, çini, porselen d. Çimento'
e. Çimentodan gereçler T O P L A M 11. Demir Çelik Mealurji
a. Demir b; Bakır
c. Diğer madenler
T 0 P L AM 12. Madenî eşya
13. Makina imalâtı
Sektörlerde Yatırımlar.
1963
360,7 78,0 315,8 100,4 10,0 30,0 163,3 37,0 179,6 1274,8 61,,6 1213,2
215.5 242,3 457,8
4,6 9,3 16,1 14,9 2a ,4 41,0 42,8, 0 , 3 . 150,4 32,3 60,2 80,0 13,7 10,0 46,0 3,0 102,0 12,6
— 45,4 60,0
— 118,0
1109,8 47,3 '
— 1157,1 20,0
1964
798,6 99,8 320,1 104,0 15,0 40,0 175,2 43,0 226,8 1822,5 110,3 1712,2
307,6 427,6 735,2
20,0 16,7 5,6 9,8 2'4,9 59,0 49,4 3,3 188,7 38,3 92,4 160,0 36,1 100,0 83,0 9,0 568,0 14,5
— 44,6 14,0 23,7 96,8
475,0 47,0 40,0 562 .0"
30,0
1965
1155,9 132,7 134,1 104,8 20,0 50,0 102,6 58.0 275,6 2335,2 152,6 2182,0
361,5 433,1 794,6
25,0 12,6 5,0 3,5 31,4 48,0 25,9 6,4 157,8 25,2 34,4 190,0 13,7 140,0 91,0 46,0 859,0 1,0
— 2,0 42,0 23,7 68,7
241,5
— 58,2 199,7 55,0
1966
1494,3 160,9 355,8 79,7 25,0 ' 60 .,0 217,3 73,0 315,5 2780,1 189,6 2590,0
411,0 398,9 809,9
15,0 15,7 4,1 4,0 11,5 27,2 10,7 3,5 91,7
" 20,0 9,4 220,0 2,8 165,0 22,0 31,0 831,0 1.4
— 2,0
—
— 3,4
29,0 70,0 99,0 65,0
1
1967
1623,6 212,9 364,7 89,2 30,0 70,0 228.5 84,3 361,7 3064,9 213,9 2851,0
217,0 218,5 435,5
33,1 12,2 4,1 4,0 20,4 38,3 4.8 0,4 117,6 6,5 9,4 260.0 33,2 138,0 12,0 6,0 375,0
1,4
— 2,0 14,0
— 17,4
J 5 , 0
—,
— 15,0 67,5
Toplam
5433,1 684,3 1690,5 478,1 100,0 250,0 986,9 295,3 1358,2 11277,5 728,0 10548,4
1512,6 1720,4 3233 ,0
97,7 66,5 35,2 36,2 109,6 213,5 133,6 13.9 706,2 122,3 205,8 910,0 99,5 553,0 254,0 94,0 ' 2735,0
30,9
— 96,0 130,0 47,4 304,3
1870,3 94,3 168,2 2132 ,8 237 ,5
a. Makina
b . ' Ziraat Makina ve âletleri T O P L A M 14. Elektrik makine ve cihazları
15. Taşıt, tamir ve imali:
a. Gemi Karayolu b. Karayolu taşıtları b. Demiryolu taşıtları d. Uçak tamiri
T O P L A M İmalât Sanayii Toplamı IV. İNŞAAT
V. ENERJİ 1. Elektrik
2. Kok ve Havagazı
T O P L A M VI. ULAŞtlRMA
1. Demiryolu Taşıması 2. Karayolu Taşıması 3. Denizyolu Taşıması 4. Havayolu Taşıması 5. Limanlar İskeleler 6. Hava alanları 7. Haberleşme 8. Radyo
T O P L A M VII. SOSYAL HİZMETLER
VIII. SAĞLIK IX. TURİZM X. MESKEN XI.. EĞİTİM
, G E N E L T O P L A M
1963 176,6
15,0 191,6 96,0 13,8 20,0 27,2 25,0 86,0 2166,3 6063 ,0 676,4 30,0 706,4
237,1 597,5 30,6
—
ı50,6 27,7 237,5 17,0 1298,0 58İ,0 200,5 145,5 2085 ,0 660,0 9513,7
1964 165,6
14,9 180,5 64,0 20,6 55,0 47,4 '28,1 151,1 2359,9 6947 ,0 820,0 30 0 850,0
268,0 ' 740,0 42,0
— \ 60,3 22,3 211,8 11 5 1355,9 426,1 _ 230 ,1
148,8 2229,0 783,0 10829,6
1965 160,6
—
160,0 16,0
—
62,0 30,8 27,0 119,8 2276,9 7669,0
1013,1 44,8 1057,9
353,4 790,1 ",
70,8
—
38,3 22,3 202,2
5,2
1482,3 637,0 278,2 164,7 2390 ,0 ' 795,0 l?058,6
1966 100,6
—
100,6 22,0
—
40,0 3,5 43 5 1726,4 8323,0 1190,0 43,5 1233,5
481,3 1037 ,9 70,0
—
16,8 22,2 • 190 ,'o'
33,7 1851,9 1030,0 310,2 175,6 15940,0 836,0 13166\6
1967 435,1
—
435,1 46,0
—
20,0 2;0 22,0 1559,7 8983,0 1256,2 30,0 1286,2
726,8 1126,0 90,(t
—
28,3.
22,2 165,4 12,6 2171,3 1291,8 317 ,9 193,0 2818,0 1153,0 14077 ,1
Toplam 1038,5 29,9 1067 ,8 244,0 34,4 197,0 110,9 30,0 422,4 10089' 2 37975 ,0
4955 ,7 178,3 5134,0
2066 ,6 4291,5 303,4
—
294,3 116,7 1006,9 80,0 8159,4 3965,9 1346,9 827,0 12116,0 ,4227 ,0 59645,6 İngaat yatırımları diğer yatırımlar İçersinde mevcut olduğundan toplama katılmamıştır
Bu tablolardan görüleceği gibi tarıma büyük önem verilmekte, verimi arttırarak, üretimi art
tırıp yurdumuzu kendine yeter duruma getirmek için gerekli tarım enfastrüktür yatırımları yapıl
maktadır.
Memleketin ihtiyacı bulunan ve yurt içinde imal edilmesi ekonomik olacak olan mallarm yurt içinde imâl edilebilmesi için imalât sanayiinin ge
liştirilmesi plânlanmıştır. Böylece pek çok ihtiya>
cımızın yurt içinden temin edileceği ve büyük bir ithalât ikamesi meydana geleceği düşünülmek
tedir.
Mesken inşaatına yapılan yatırım eski merte
besinde devam edecektir. Sade aynı yatırımla da
ha çok ünite elde edebilmek için tedbirler alına
cak, sosyal mesken normlarının aşılmamasına ça
lışılacaktır.
Ulaştırma sektöründe alınacak tedbirlerle ta şuna işlerinin millî ekonomiye ve klasik şartlara uygun şekilde yürütülmesine çalışılacaktır. Yani uzun mesafe ve ağır yük taşımaları demir ve de
niz yoluyla yapılacak, karayolu taşıması bu iki sistemi besleyici şekilde çalışacaktır. Yapılacak yatırımlar daha çok ulaştırma sisteminin standart
larını iyileştirici yönde olacaktır.
Eğitim ve sağlık işlerinde büyük bir gelişme sağlamak istenmektedir. 15 yıllık faaliyet sonun
da büyük ilkokul çağındaki çocukları okutmağa
8 EM.M. 71
müsaade edecek kadar okul yapmak plânlanmış
tır. Tabii kademe kademe, ihtiyaca göre diğer okullarda geliştirilecek, bilhassa teknik ve mes
leki öğretime önem verilecektir.
Pahalı hastaneler yerine sağlık hizmetlerini halkın ayağına kadar götürücü ve daha çok koru
yucu bir sağlık sistemi, sağlık ocakları geliştirile
cektir.
3. Plânın uygulanması:
Plânın uygulanması ve kamu sektörünün daha verimli şekle getirilmesi için alınması gerekli ted birleri göstermektedir.
Plânın meslek camiamızca ilgili Jusımlannı burada ayrıca veriyoruz. Devlet Plânlama Teşkilâ
tı, ana plân dokümanında her sektör için vaz et
tiği esaslara varmak üzere yaptığı çalışmaları sek
tör programları şeklinde yayınlayacaktır. Meslek camiamızla ilgili sektörlere ait programları ya
yınlandığında elde edip üyelerimize dağıtacağı
mızı ümit ediyoruz.
SAYIN ÜYELERİMİZİN DİKKÂTİNE
Mensubu bulunduğumuz T.M.M.O.B. meslek
dağlarımızın ve aileleri efradının her türlü tabii ve sosyal olaylar karşısında duçar olabilecekleri çeşitli maddi sıkıntıları en kolay şekilde gider
mek; Sosyal güvenliğimizi teminat altına almak ve dolayısiyle üyelerimizi türlü istikbal endişele
rinden kurtarmak amacı ile bir mesleki Sosyal Grup Sigortası temin etmiş ve üyelerimizin istifa
desine sunmuştur.
Bu sigorta statüsü, Mühendislik Mimarlık ga
zetesinin 114 üncü sayısında özet olarak; daha son
ra vaki umumi arzu üzerine 116 inci sayıya ek tam metin olarak yayınlanmış; daha sonra da Teknik Haber Gazetesinin muhtelif sayılarında üyeleri
mize duyurulmaya çalışılmıştır.
Sosyal Sigortamızın, statüyü tetkik eden bütün meslekdaşlarımız tarafından büyük bir ilgi ve memnunlukla karşılandığı, devamlı surette gelen mektup ve giriş talepnamejerinden anlaşılmakta ve müracaatlar devam etmektedir. Bununla'bera
ber bazı üyelerimizin, kendi lehlerine tesis olu
nan böyle bir mesleki kurumdan veya kendileri
ne sağladığı menfaatlerden henüz haberdar ol
madıkları; ve hattâ bazılarının ferdi sigortalara girmek suretile ikibuçuk misli gibi fahiş primler ödemek zorunda kaldıkları da zaman zaman istih
bar olunmaktadır.
Bu bakımdan hepimiz için çok önemli olan bu konuyu ayrıca Oda olarak da ele almayı ve yeni
den üyelerimize duyurmayı lüzumlu ve faydalı görmekteyiz.
Bu kurumla, meslekdaşlarımızın vefat, kaza, tam veya kısmi maluliyet, ihtiyarlık, emeklilik ve kredi ihtiyacı gibi halleri teminat altına alınmak
tadır. Primler yaşla değişmemekte; doktor mua
yenesine lüzum gösterilmemekte Mühendis veya Mimar olmak ve ihtisas odalarından birisine ka
yıtlı bulunmaktan başka hiçbir giriş şartını ihti
va etmemektedir. Üyelerimize, gerek vefat, malu
liyet, çalışma gücünün ziyaı gibi hallerde, gerek
se ihtiyarlık ve emeklilik hajlerinde ödenecek taz
minat miktarları üyenin o tarihe kadar yatırmış bulunduğu primlerden her halükarda ve mutlaka daha fazla olmakta; ikinci seneden sonra iştira tu
tarını alarak sigortadan çıkma veya aidat yatır
maksızın sigortalı kalma imkânlarını tanımakta, ve sigortalı üyelerimize ihtiyaçları halinde istik
raz suretiyle ödünç para vermektedir.
Bütün bu lehteki özelliklerine mukabil üyele
rimiz için hiçbir mahzurlu tarafı bulunmayan
«Türk Mühendis ve Mimarlar Sosyal Sigortası», aynı zamanda, kendisine paraele olarak hazırlanıp 205 sayılı kanunla yürürlüğe konan ve fakat giri
şi mecburi olan «Ordu Yardımlaşma Kurumu» da dahil olmak üzere Türkiye'de mevcut bil'umum mesleki grup sigortalan yardımlaşma sandıklan, ve bilhassa ferdi sigortalara nazaran en üstün va
sıflı ve üyeleri lehine en fazla imkân ve avantaj
ları muhtevi olan bir sigortadır. Ezcümle ferdi si
gortalara nazaran vasati % 60 nisbetinde ucuzdur.
Şöyleki: Türkiye'nin1 en cazip ferdi sigortasında 237 lira 52 kuruş aidatla temin olunan maddi men
faatlar «Türk Mühendis ve Mimarlar Sosyal Grup Sigortası» nda sadece 100 lira ile sağlanabil
mektedir.
Yukarıda belirttiğimiz sosyal güvenlik temi
natlarından başka, ayrıca üyelerimizin en kolay şekilde tasarruf etmelerini ve bu tasarrufu en kâr
lı şekilde kıymetlendirip çoğaltmalarını da sağh
yan bu mesleki kuruma, gerek Devlet hizmetinde olan, gerekse serbest çalışan bütün meslekdaşla
rımızın girmelerini, şahsi ve ailevi istikbal emni
yetleri bakımından önemle tavsiye ederiz.
Statünün tam metnini muhtevi broşürler ile giriş beyannameleri mecmuamızın bu sayısı için
de gönderilmektedir.
> Elektrik Mühendisleri Odası Yönetim Kurulu
