IRAK CUMHURİYETİ
IRAK 1991 YILINDAN BU YANA BM AMBARGOSU ALTINDA OLDUĞUNDAN, BU ÜLKE HAKKINDA SAĞLIKLI İSTATİSTİKİ VERİ BULUNAMAMAKTADIR.
I. IRAK CUMHURİYETİ ÜLKE PROFİLİ
Genel Bilgiler
Resmi Adı : Irak Cumhuriyeti
Yönetim Biçimi : Cumhuriyet
Resmi Dili : Arapça
Başkenti : Bağdat
Yüzölçümü : 437.072 km2
Nüfusu (1999) : 22,4 Milyon
Para Birimi : Irak Dinarı (ID)
Para Birimi Paritesi (2000) : 1 USD = 1.250 ID (Resmi Kur) 1 USD = 1.600 ID (Serbest Piyasa)
Dış Borç (1999) : 200 Milyar Dolar
İş Gücü (1989) : 4,4 Milyon
İşsizlik Oranı (%, 1999) : ---
Enflasyon (%, 1999) : 17
Cari İşlemler Dengesi (Milyon USD, 1999) : 0,3 Milyar Dolar Üyesi Olduğu Uluslararası İktisadi
Kuruluşlar : ABEDA, ACC, AFESD, AL, AMF, CAEU, CCC, ESCWA,
FAO, G-19, G-77, IAEA, IBRD, ICAO, ICRM, IDA, IDB, IFAD, IFC, IFRCS, ILO, IMF, IMO, Inmarsat, Intelsat, Interpol, IOC, ITU, NAM, OAPEC, OIC, OPEC, PCA, UN, UNCTAD, UNESCO, UNIDO, UPU, WFTU, WHO, WIPO, WMO, WToO
Temel Ekonomik Göstergeler
Yıl GSYİH*
(Milyar USD)
Kişi Başına
Gelir (USD) Büyüme Oranı
(%) Enlasyon Oranı (%)
İhracat **
(Milyar USD)
İthalat **
(Milyar USD)
1995 - - - -
1996 - - - -
1997 - - 10 140 6,9 5,8
1998 - - 13 110 12,4 8,4
1999 - - 17 80 18 14
* Nominal
IRAK’IN GSYİH’NIN SEKTÖREL DAĞILIMINA İLİŞKİN SAĞLIKLI
VERİLER BULUNMAMAKTADIR.
Dış Ticaretindeki Başlıca Ülkeler (1999)
IRAK’IN BM YAPTIRIMLAR REJİMİ ALTINDA GERÇEKLEŞTİRDİĞİ İHRACAT
SADECE HAM PETROL’DEN OLUŞMAKTADIR.
İHRACATIN, BM İZİNLERİ ÇERÇEVESİNDE GERÇEKLEŞTİRİLMESİ NEDENİYLE, ÜLKE
BAZINDA DEĞERLERİ TEMİN ETMEK MÜMKÜN BULUNMAMAKTADIR.
IRAK’A UYGULANAN AMBARGO NEDENİYLE İTHALATININ ÜLKE BAZINDA DAĞILIMI KESİN OLARAK TESPİT EDİLEMEMEKTEDİR.
BUNUNLA BİRLİKTE, İTHALATINDA;
RUSYA VİETNAM ÇHC TÜRKİYE FRANSA TUNUS ÜRDÜN CEZAYİR AVUSTRALYA MISIR İTALYA
TAYLAND
BAŞLICA ÜLKELER KONUMUNDADIR.
Dış Ticaretindeki Başlıca Maddeler (1999)
BM YAPTIRIMLAR REJİMİ ALTINDA IRAK’IN SADECE HAM PETROL İHRAÇ ETMEK HAKKI
BULUNMAKTADIR.
BM PETROL KARŞILIĞI GIDA VE İLAÇ PROGRAMI ÇERÇEVESİNDE, 986 VE 687 SAYILI BMGK KARARLARI KAPSAMINDA GIDA, İLAÇ VE İNSANİ İHTİYAÇ MADDELERİ
İTHAL EDİLMEKTEDİR.
II. TÜRKİYE-IRAK EKONOMİK İLİŞKİLERİ Yasal Altyapı
İmza
Tarihi İmza Yeri RG Tarih ve
No’su Yürürlüğe Giriş Tarihi
Ticaret Anlaşması 03.08.1965 Bağdat 12.11.1965-Yok 1966 Ekonomik ve Teknik İşbirliği Anlaşması 07.02.1976 Bağdat 14.05.1976-
15587 1976
Uluslararası Karayolu Taşımacılığı Anlaşması
16.08.1980 Ankara 05.01.1981- 17211
1981
Yapılan Son KEK 29.02.2000 Bağdat Yayımlanmayacak Bakanlar
Kurulu Kararı’na Bağlı İkili Ticaret Verileri (1.000 USD)
İhracat Genel İhracatımız
İçindeki Pay (%)
Irak İthalatı İçindeki Pay (%)
İthalat Genel İthalatımız
İçindeki Pay (%)
Irak İhracatı İçindeki Pay (%)
Hacim Denge
1995 123.000 0,01 - 0 0,00 - 123.000 123.000
1996 219.000 0,01 - 32.000 0,00 - 251.000 187.000
1997 549.000 0,02 - 454.000 0,01 - 1.003.000 95.000
1998 366.000 0,01 - 247.000 0,01 - 613.000 119.000
1999 247.000 0,01 - 414.400 0,01 - 661.400 -167.400
IV. DEĞERLENDİRME
Körfez Savaşı öncesinde Irak, dış ticaretimizde 2-2,5 milyar $ civarındaki ticaret hacmi ile ilk 4 ülke arasında yer almıştır. Ancak, Irak’ın Kuveyt’i işgal etmesi sonrasında yürürlüğe giren 6 Ağustos 1990 tarih ve 661 sayılı BMGK Kararı sonucunda Türkiye ile Irak arasındaki ticari ilişkiler durma noktasına gelmiştir.
1996 yılından itibaren Irak ile ticari ve ekonomik ilişkilerin geliştirilmesine yönelik ikili düzeydeki çabalar yoğunlaştırılmış ve bu bağlamda Körfez Savaşı sonrasında ilk olarak 1996 yılı Temmuz ayında kamu ve özel sektör temsilcilerinden oluşan bir üst düzey heyetimiz Irak’a resmi ziyarette bulunmuş ve aynı yılın Aralık ayında, altı yıllık aradan sonra, Türkiye-Irak KEK 11. Dönem Toplantısı yapılmıştır.
Sözkonusu toplantılarda alınan kararların etkin bir şekilde uygulanması ve 1996 yılı sonlarında BM yaptırımlar rejiminin yumuşatılmasını öngören “BM Petrol Karşılığı Gıda ve İlaç
Programı”nın yürürlüğe girmesi sonucunda 1997 yılında iki ülke arasındaki ticaret hacmi bir önceki yıla göre % 300 oranında artarak 1 milyar $ düzeyine ulaşmıştır.
1998 yılında ikili ticaret hacmi, Irak’ın “BM Petrol Karşılığı Gıda ve İlaç Programı” çerçevesinde Türkiye’den yaptığı alımları diğer ülkelere de yönlendirmesi, Iraklı kuruluşların Türk firmalarına olan borçlarının artması ve dünya petrol fiyatlarının düşmesi gibi nedenlerle bir önceki yıla göre %38 oranında gerilemiştir. 1999 yılında ise ticaret hacmi artan ham petrol ithalatına paralel olarak, bir önceki yıla göre %8 oranında artış kaydetmiş ve 661.4 milyon $ olarak gerçekleşmiştir.
Kaynaklar
International Financial Statistics Bağdat Ticaret Müşavirliği
Anlaşmalar Genel Müdürlüğü Notları
Faydalı Web Siteleri (özellikle ülke ile ilgili sayfalar) Dış Ticaret Müsteşarlığı
http://www.foreigntrade.gov.tr
İhracatı Geliştirme Etüd Merkezi http://www.igeme.org.tr
Hazine Müsteşarlığı
http://www.treasury.gov.tr
Devlet Planlama Teşkilatı http://www.dpt.gov.tr
UN Office of Iraq Programme http://www.un.org/Depts/oip Bilgi İçin:
Orhan Çakıroğlu: cakirogluo@dtm.gov.tr Tel : 312 212 88 00 / 1774
Faks : 312 212 87 41
