TOPRAK MAHSULLERĐ OFĐSĐ GENEL MÜDÜRLÜĞÜ

(1)

1

1-) TMO HUBUBAT ALIMLARI VE FĐYATLARI

A- HUBUBAT

TÜĐK verilerine göre 2010 yılında ülkemizde 19.674 bin ton buğday, 7.250 bin ton arpa, 366 bin ton çavdar, 204 bin ton yulaf, 93 bin ton tritikale üretilmiştir. 2011 yılında ise 21.800 bin ton buğday, 7.600 bin ton arpa, 370 bin ton çavdar, 215 bin ton yulaf, 103 bin ton tritikale üretimi tahmin edilmiştir. (TÜĐK II. Tahmin) Bahsi geçen ürünlerin toplam üretimi, 2010’da 27.587 bin ton iken 2011’da % 9,1’lik bir artışla 30.088 bin ton olarak beklenmektedir.

2011/2012 alım döneminde, piyasalar yakinen takip edilmiş, hasadın başlamasıyla birlikte 30 Mayıs 2011’de taahhütname karşılığı alımlara başlanmış, 441 bin ton ürün taahhütname karşılığı alınmıştır.

14 Temmuz 2011’de müdahale alım fiyatları aşağıda yer alan tabloda yer aldığı şekilde açıklanmış ve 31.01.2012 tarihine kadar 807.927 ton buğday, 167.214 ton arpa ve 1.766 ton çavdar olmak üzere toplam 976.907 ton peşin alım yapılmıştır. Ayrıca 952 bin ton ürün emanet alınarak depolanmıştır.

2011/2012 DÖNEMĐ TMO MÜDAHALE ALIM FĐYATLARI (TL/TON)

MÜDAHALE ALIM FĐYATI CĐNSĐ

TEMMUZ

AĞUSTOS EYLÜL EKĐM KASIM MAKARNALIK

BUĞDAY 640 645 650 655

MAKARNALIK

BUĞDAYLAR DÜŞÜK VASIFLI MAKARNALIK BUĞDAY

520 525 530 535

ANADOLU KIRMIZI VE BEYAZ SERT BUĞDAY

605 610 615 620

DĐĞER KIRMIZI VE

BEYAZ BUĞDAY 575 580 585 590 EKMEKLĐK

BUĞDAYLAR

YEMLĐK BUĞDAYLAR 500 505 510 515

ARPA-ÇAVDAR-TRĐTĐKALE-YULAF 455 460 465 470 ASGARĐ ALIM (ARPA-ÇAVDAR-

TRĐTĐKALE VE YULAF) 400 405 410 415 Tablo:1

Ayrıca Bakanlığımızca 2011 yılı ürünü buğday için 50 TL/Ton, arpa, çavdar, yulaf, tritikale için 40 TL/Ton prim ödenecektir.

SAYI: 2012/2 HUBUBAT BÜLTENĐ 02.02.2012

TOPRAK MAHSULLERĐ OFĐSĐ

GENEL MÜDÜRLÜĞÜ

(2)

B- MISIR

2010 yılında 4,31 milyon ton olarak gerçekleşen mısır üretiminin, 2011 yılında % 2,6 azalışla 4,2 milyon ton gerçekleşmesi tahmin edilmektedir. (TÜĐK II. Tahmin)

Mısır hasadı tamamlanmıştır.

2011/2012 dönemi piyasa fiyatlarının üretici lehine gelişmesi nedeniyle müdahale alım fiyatı açıklanmasına ihtiyaç duyulmamış ancak piyasanın depolama ihtiyacının karşılanması, talep eden üreticilere

% 30 avans ödenmesi ve tüm kesimlere makbuz senedi karşılığı kredi kullanma imkânı sağlanması amacıyla 19 Ağustos 2011 tarihi itibariyle geçen yılın mısır müdahale alım fiyatı esas alınarak, emanet alımlara başlanmıştır.

2. ürün mısır hasadının başlamasıyla birlikte piyasa fiyatlarının düşüş eğilimine girmesi üzerine TMO, üretici mağduriyeti oluşmaması bakımından 17 Kasım 2011’de mısır müdahale alım fiyatını 540 TL/ton olarak açıklamıştır. Bu kapsamda 31 Ocak 2012 tarihi itibariyle 47.112 ton peşin, 128.177 ton emanet alım yapılmıştır. Emanet alımlar 31 Aralık 2011 itibariyle sona ermiş olup, peşin alımlar devam etmektedir.

Emanetteki mısırlar en geç 31 Mayıs 2012 tarihine kadar depolanacaktır.

31 Ocak 2012 itibariyle piyasa fiyatları bölgelere göre değişmekle birlikte, %14 rutubetli mısır 510 – 565 TL/ton aralığında işlem görmektedir.

Ayrıca Bakanlığımızca 40 TL/ton prim yanında; gübre, sertifikalı tohumluk, toprak analizi ve mazot desteğiyle (14 TL/ton) birlikte toplam 54 TL/ton ilâve destek ödemesi yapılacaktır.

C- ÇELTĐK

2010 yılı çeltik üretimi 860 bin ton iken 2011 yılı üretiminin % 4,7 artışla 900 bin ton olacağı tahmin edilmiştir (TÜĐK II. Tahmin). Türkiye çeltik üretiminin pirinç eşdeğeri yaklaşık olarak 540 bin tondur. Ülkemiz yıllık pirinç tüketimi ise 600 bin ton civarındadır.

2011/2012 dönemi çeltik hasadı 13 Eylül itibariyle başlamış olup hasat tamamlanmıştır. Hasadın başlamasıyla birlikte 60 randımanlı Osmancık çeşidi çeltik piyasa fiyatları 1.050-1.100 TL/Ton aralığında üretici lehinde oluştuğundan TMO çeltik müdahale alım fiyatlarının açıklanmasına gerek duymamıştır. Ancak müdahale alım fiyatlarının açıklanmasına ihtiyaç duyuluncaya kadar 28 Eylül 2011 tarihinde piyasanın depolama ihtiyacının karşılanması, talep eden üreticilere % 30 avans ödenmesi ve tüm kesimlere makbuz senedi karşılığı kredi kullanma imkanı sağlanması amacıyla geçen yıl emanet alımlarda uygulanan müdahale alım fiyatları esas alınarak emanet alım işlemlerine başlamıştır.

Çeltik piyasa fiyatlarının hasadın tamamlanmasına yakın 1.000-1.040 TL/Ton aralığında düşüş eğilimine girmesiyle TMO, çeltik üretiminde gelinen seviyenin korunması ve üretici mağduriyeti oluşmaması bakımından 4 Kasım 2011 tarihinde çeltik müdahale alımlarına başlamıştır.

31 Ocak 2012 tarihi itibariyle piyasa fiyatları bölgelere göre değişmekle birlikte, 60 randıman Osmancık çeltik çeşidi 1.000 – 1.010 TL/ton, Baldo çeltik çeşidi ise 1.200 – 1.350 TL/ton aralığında işlem görmektedir.

(3)

3

2011/12 alım döneminde ürün cinslerine göre uygulanan çeltik müdahale alım fiyatları aşağıdaki tabloda gösterilmiştir.

GRUP ÇEŞĐDĐ ALIM

KODU

FĐYAT (TL/TON)

BALDO 3570 1.200

ROCCA 3560

UZUN TANE OSMANCIK-97, DRAGO, KORAL, RĐBE, SÜREK-95, NEĞĐŞ, GÖNEN, BEŞER, KIRKPINAR, EDĐRNE, HALĐLBEY, ECE, DURAĞAN, KIZILTAN, KARADENĐZ, TUNCA, GALA, DĐĞER UZUN TANELĐ ÇELTĐKLER

3550 1.060

VENERĐA 3540

ORTA TANE ARCO, CALROSE, KARACADAĞ, MARATELLĐ, AKÇELTĐK, ŞUMNU, SARIÇELTĐK, SERHAT-92, KIZILIRMAK, DĐĞER ORTA TANELĐ ÇELTĐKLER

3530 950

KRASNODARSKY-421 3520

KISA TANE

MISIR ÇELTĐĞĐ VE DĐĞER KISA TANELĐ ÇELTĐKLER 3510 870

Ayrıca Bakanlığımızca 100 TL/ton prim yanında; gübre, sertifikalı tohumluk, toprak analizi ve mazot desteğiyle (22 TL/ton) birlikte toplam 122 TL/ton ilâve destek ödemesi yapılacaktır.

31 Ocak 2012 tarihi itibariyle 10.648 ton peşin, 3.661 ton emanet alım yapılmıştır. Emanet alımlar 31.12.2011 tarihi itibariyle sona ermiş olup, peşin alımlar devam etmektedir. Emanetteki çeltikler en geç 31 Mayıs 2012 tarihine kadar depolanacaktır.

(4)

2-) T.M.O. ĐÇ SATIŞ ŞEKĐLLERĐ, ESAS VE FĐYATLARI ĐLE BORSA FĐYATLARI

A-) ĐÇ SATIŞ ŞEKĐL VE ESASLARI

- Peşin Bedel Mukabili Satışlarımız:

1 Kasım 2011 tarihinden itibaren, stoklarımızda bulunan eski yıl mahsulü (2011 yılı mahsulü dışındaki) ekmeklik ve makarnalık buğdaylar ile mahsul yılına bakılmaksızın arpa (liman işyerlerinde mevcut, şubeler arası nakliye ile oluşan arpa stokları hariç), çavdar ve tritikale stoklarının tamamı; yerli ekmeklik buğdaylar (yemlik ve standart dışı hariç) ile ithal buğdaylar un ve bisküvi fabrikalarına yönelik, makarnalık buğdaylar makarna, bulgur ve irmik fabrikalarına yönelik, yemlik ve standart dışı buğday, arpa, çavdar ve tritikaleler ise kişi ve/veya kuruluş ayırımı yapılmaksızın [gerektiğinde kullanıcılarına öncelik verilecektir] peşin bedel mukabili satılmaktadır.

Stoklarımızda bulunan tüm pirinçler kişi ve kuruluş ayrımı yapılmaksızın peşin bedel mukabili satılmaktadır.

Peşin bedel mukabili satışlarımızda; talep sahiplerince yatırılan emtia bedelleri TMO “ Alınan Sipariş Avansları” hesaplarına alınır. Teslimat süresince TMO fiyat ve ücretlerinde değişme olursa değişiklik teslimatı yapılmamış mala aynen yansıtılır. Alıcı mal almaktan vazgeçerse, bakiye mal bedeli alıcıya iade edilir. Ayrıca teslim anında satışların her hangi bir sebeple TMO tarafından durdurulması halinde teslimatı yapılmamış malın bedeli talepleri halinde alıcıya iade edilir veya satışların yeniden açılmasını müteakip cari fiyat, ücret ve esaslarla teslimata devam edilir.

Paranın banka TMO hesabına alınmış olması satış için kabul anlamına gelmemektedir.

Ayrıca, işyeri bilgisi dışında banka hesabına para yatırılmış olması durumunda akit ve zımni kabul anlamı doğmamaktadır.

- Maniplasyon ücretleri;

Açık yığın, MAYDÜ ve Nodalarda 5,00 TL/Ton,

Tüm kapalı depolarda 7,50 TL/Ton

Çuvallı hububat satışlarında 7,50 TL/Ton

Ancak, pirinç ve kırmızı iç mercimek satışlarında maniplasyon ücreti alınmamaktadır.

- Nakliye ilave ücretleri;

Şubeler arası nakliye ile oluşan stokların satışlarında 32,00 TL/Ton nakliye ilave ücreti tahsil edilmektedir.

Ancak, Şubeler arası nakliye ile oluşmuş pirinç ve kırmızı iç mercimek stoklarının satışında nakliye ilave ücreti alınmamaktadır.

(5)

5

B) ĐÇ SATIŞ FĐYATLARI

Đç satış fiyatlarımız Tablo:2’de belirtilmektedir.

HUBUBAT ĐÇ SATIŞ FĐYATLARI (TL/TON)

CĐNSĐ KOD NO ŞUBAT 2012

SATIŞ FĐYATI

Anadolu Durum NO:1 1121 765

Anadolu Durum NO:2 1122 755

Düşük Vasıflı Durum Buğday 1141 620

Anadolu Beyaz Sert Buğday NO:1 1211 725

Anadolu Kırmızı Sert Buğday NO:1 1221 725

Beyaz Yarı Sert Buğday NO:1 1311 685

Kırmızı Yarı Sert Buğday NO:1 1321 685

Diğer Beyaz - Kırmızı Buğday NO:1 1411-1421 655 Diğer Beyaz - Kırmızı Buğday NO:2 1412-1422 645 Diğer Beyaz - Kırmızı Buğday NO:3 1413-1423 635

Yemlik Buğdaylar 1611-1621 595

Standart dışı buğday 1691 585

1521 725

Đthal ABD Buğdayı

1544 715

Đthal Alman Buğdayı 1523 725

Đthal Kazak Buğdayı 1528 725

Đthal Ukrayna Buğdayı 1543 725

Arpa NO:1 2111 565

Arpa NO:2 2112 555

Yemlik Arpa-Çavdar-Tritikale 2161-2261-2271 500

Çavdar NO:1 2211 565

Çavdar NO:2 2212 555

Tritikale NO:1 2221 565

Tritikale NO:2 2222 555

Tablo: 2

NOT: Yukarıdaki fiyatlara KDV ve maniplasyon ücreti dahil olmayıp, şubeler arası nakliye ilave ücreti dahildir.

Pirinç satış fiyatlarımız Tablo:3’de belirtilmektedir.

PĐRĐNÇ SATIŞ FĐYATLARI

CĐNSĐ KOD NO PAKETLĐ

5 KG (TL)

PAKETLĐ 2 KG (TL)

PAKETLĐ 1 KG (TL) Đthal Orta Tane Pirinç (Mısır) 3697 10,00 4,00 2,00 NOT: Paketleme ücreti, Maniplasyon, Nakliye Đlave Ücreti ve KDV dahil, diğer masraflar hariçtir.

Tablo: 3

(6)

C) BORSA ĐŞLEM HACĐMLERĐ VE FĐYATLARI

Borsalarda işlem gören buğday, arpa, çavdar ve yulaf Kuruluşumuzca Eskişehir, Konya, Polatlı, Çorum, Bandırma ve Edirne ticaret borsalarından, mısır ise Adana ticaret borsasından günlük olarak takip edilmektedir.

Ocak ayına ait ortalama fiyatlar Tablo:4’de gösterilmiştir.

BORSA FĐYATLARININ KARŞILAŞTIRILMASI BORSALAR

TMO SATIŞ FĐYATI

ESKĐŞEHĐR KONYA POLATLI ÇORUM EDĐRNE ADANA BANDIRMA ^TL/Ton

ÜRÜN ADI Fiyat TL/Ton

Đşlem Mik.

(Ton) Fiyat TL/Ton

Đşlem Mik.

(Ton) Fiyat TL/Ton

Đşlem Mik.

(Ton) Fiyat TL/Ton

Đşlem Mik.

(Ton) Fiyat TL/Ton

Đşlem Mik.

(Ton) Fiyat TL/Ton

Đşlem Mik.

(Ton) Fiyat TL/Ton

Đşlem Mik.

(Ton) Ocak DURUM

BUĞDAYI ^- ^- ⁶³⁹ ^2.767 ^- ^- ⁵³⁰ ³³ ^- ^- ^- ^- ^- ^- 765

ANADOLU KIRMIZI SERT EKM.

BUĞDAY

585 583 621 2.646 620 7.111 - - - - - - - - 725

DĐĞER BEYAZ EKM.

BUĞDAY

563 281 564 837 590 9 - - - - - - 567 129 655

DĐĞER KIRMIZI

EKM.

BUĞDAY

579 3.520 586 2.034 603 563 - - 578 1.029 - - - - 655

ARPA ⁵⁶² ⁶⁵⁸ ⁵⁵¹ ^1.946 ⁵⁵² ³²⁵ ⁵³⁴ ⁵⁹ ^- ^- ^- ^- ^- ^- 555

ÇAVDAR 522 41 - - 540 12 - - - - - - - - 555

YULAF ⁷⁴⁶ ⁴¹ ⁸⁰⁹ ³² ⁷⁹⁰ ⁶⁸ ^- ^- ^- ^- ^- ^- ^- ^- -

MISIR 541 24.908 - - - - - - - - - - - - -

PĐRĐNÇ* ^1.700 2.000

ÇELTĐK* 919 -

MERCĐMEK**

(KIRMIZI ĐÇ)

1.460 -

* Pirinç ve Çeltik fiyatları Osmancık çeşidine ait olup, serbest piyasa toptan fiyat ortalamasıdır.

** Mercimek fiyatları Kırmızı Đç Mercimeğe ait olup Mersin Ticaret Borsası Ocak ayı fiyat ortalamasıdır.

Tablo:4

(7)

7

3-) DÜNYA HUBUBAT PĐYASALARI (Aşağıdaki veriler IGC’nin 19.01.2012 tarih 418 nolu aylık raporuna göredir.)

ÜRETĐM

BUĞDAY

Ekim alanında yaşanan %1,4 oranındaki artıştan ve ortalamanın üzerine çıkan rekoltelerden destek bulan 2011/12 dönemi dünya buğday üretimi 690 m. ton (653 m.) rekor düzeyine ulaşmıştır. Arjantin ile Avustralya’nın yanı sıra, başta Çin ve Kazakistan olmak üzere çeşitli diğer ülkelerde yapılan son hasatlardaki yukarı yönlü revizyonların ardından, bu rakam Kasım ayı HPR’nu 7 m. ton oranında aşmıştır.

Aralık ayındaki kurak hava koşullarının hasada hız kattığı Arjantin’de mahsul tahmini 1,0 m. ton artışla 14,0 m. (14,7 m) düzeyine çıkarılmıştır. Geçen sezonun rekorunun altında kalmakla birlikte, rekolteler beklenenden daha iyi idi. Rekoltelerin önceki tahminlerinde üzerinde gerçekleştiği Brezilya’da üretim tahmini 0,7 m. ton artarak 5,8 m. (5,9 m.) seviyesine ulaştı.

Doğu ve güney Avustralya’da görülen kurak hava koşulları hasat faaliyetlerine yardımcı oldu.

Rekoltelerin tahmin edilenin üzerine çıkmasına bağlı olarak, üretim 28,0 m. ton (27,9 m.) rekor düzeyinde tahmin edilmekte ve daha öncesinin 1,8 m. üzerine çıkmaktadır. Başta buğday kuşağının kuzey kesimi olmak üzere Batı Avustralya’da sezon başında ve Yeni Güney Galler’in bazı bölgelerinde hasat esnasında görülen aşırı yağışlı koşullar bir miktar kalite kötüleşmesine neden oldu. Güney Afrika’da ise, üretim tahmini 0,1 m. ton oranında azaltılarak 1,8 m. (1,4 m.) düzeyine düşürülmüş olup, bu durum Free State Eyaletinde bu sezon yaşanan kuraklığı yansıtmaktadır.

MISIR

Arjantin’in büyük bölümü ile güney Brezilya’da görülen sıcak ve kurak hava koşulları rekoltede düşüşlere neden olmaktadır, ancak Çin, Ukrayna ve ABD’de daha önceden hasat edilen mahsullere yönelik yüksek tahminler neticesinde 2011/12 dönemi dünya üretimi öngörüsü 8 m. ton artışla 861 m. (826 m.) rekoruna ulaşmaktadır. Ekim alanı 165,4 m. ha. (161,7 m.) seviyesi ile geçen seneden %2,3 daha yüksek tahmin edilirken, ortalama rekolte de birazcık artışla 5,2 ton/ha. (5,1 ton/ha.) düzeyine çıkmaktadır.

ABD’de geciken ekimler ve sezonun büyük bölümünde yaşanan olumsuz hava şartları ortalama rekolteyi 2003 yılından bu yana yaşanan en düşük seviye olan 9,2 ton/ha. (9,6 ton/ha.) seviyesine indirmiştir.

Hasat edilen alandaki %3 artışa rağmen, üretim 313,9 m. ton düzeyi ile 2010 yılının 2,3 m. ton gerisinde idi.

Ocak ayındaki son resmi tahmin bir öncekinin 1,2 m. üzerinde idi. Rekoltelerin beklenenden daha yüksek olduğunun teyit edilmesinin ardından, AB ve Ukrayna ile ilgili üretim tahminleri sırasıyla 65,0 m. ton (55,8 m.) ve 21,0 m. (11,5 m.) seviyelerine çıkarılmıştır. Bununla birlikte, açık ara farkla en büyük revizyon mahsulün 191,8 m. ton (177,3 m.) rekor düzeyi ile resmi olarak daha öncesinin 7,3 m. üzerinde beklendiği Çin’de idi.

Resmi veriler rekoltelerin tüm zamanların en yükseği olan ve Uzakdoğu Asya ortalamasının oldukça üzerine çıkan 5,8 ton/ha seviyesine tırmandığını ortaya koymaktadır.

Arjantin’de ekimler tamamlanmaya yaklaşmıştır ve ilerleme bir yıl öncesi ile kabaca aynıdır. Sıcak ve kurak koşullara bağlı olarak, mahsul koşulları son iki ay esnasında epeyce kötüleştiler, ancak son görülen aralıklı yağışlar batı Buenos Aires, Cordoba ve La Pampa bölgelerinde bir miktar rahatlama sağladılar. Kurak hava dalgasının mahsullerin en fazla savunmasız oluğu önemli tozlaşma evresine tesadüf etmesi nedeniyle, ortalama rekoltelerin önceki yılın %14 altında kalacağı tahmin edilmektedir. Ekim alanının tahmini 3,8 m. ha.

(3,2 m.) düzeyine ulaşmasına rağmen, üretimin 23 m. ton (22,9 m.) seviyesi ile önceki sezondan bu yana hemen hemen değişmeden kalacağı tahmin edilmekte olup, Kasım ayında yapılan öngörüye göre 4,0 m.

gerileme söz konusudur.

Güney Brezilya’da Aralık ayı sonundaki yağmurlar kritik olarak kurak kalan bölgelerde fayda sağlamış, olup bu bölgelerden bazılarında acil durum ilan edilmiş durumdadır. Birinci (ana) mahsul ekim alanında 8,6 m.

ha. düzeyine ulaşacak şekilde gerçekleşen %9 artışın ardından, kısa süre içinde ekilecek olan, ancak normal olarak düşük rekolte veren ikinci mahsul ile birlikte toplam ekimlerin 14,5 m. ha. (13,8 m.) seviyesine ulaşacağı tahmin edilmektedir. Toplam üretim 59,0 m. ton (57,5 m.) seviyesi ile 2010/11 döneminin 15 m. üzerine

(8)

beklenmektedir, ancak bu rakam Kasım ayında tahmin edilenin 1,0 m. gerisindedir. Aralık ayında görülen yağmurlar Güney Afrika’da yeni ekilen mahsullerin faydasına olmuştur. Ekimlerde yaşanan artışı müteakiben, üretimin Kasım ayı öngörüsü ile aynı olacak şekilde toparlanarak 12,3 m. ton (10,9 m.) seviyesinde gerçekleşeceği tahmin edilmektedir.

ARPA

Rekoltelerdeki genel iyileşmeyi yansıtacak şekilde, dünya arpa üretiminin 2011/12 döneminde %8 oranında artarak 133,6 m. ton seviyesine çıkacağı tahmin edilmektedir. AB, Kanada ve Fas ile ilgili düşük rakamlar Avustralya ile ilgili olarak yapılan yukarı yönlü revizyonla tamamen denge bulmadığından dolayı, bu rakam Kasım ayından bu yana 0,6 m. ton azaltılmıştır.

Kurak hava koşulları Avustralya’nın güneydoğu hasadına hız kazandırdı. 4,0 m. ha. olan toplam ekim alanı 2010/11 döneminden bu yana %8 oranında yükseldi. Batı Avustralya’da görülen normalden daha düşük ekim alanı büyüklüğü genel ekimlerin beş yıllık ortalamanın 4,5 m. ha. gerisinde kaldığı anlamına gelmekte olup, bu eyalette rekoltelerde yaşanan büyük artışla birlikte ülke üretimi 8,5 m. ton (8,1 m.) seviyesini yakalayacak şekilde yükselmiştir ve bu tahmin daha öncekinin 0,2 m. üzerindedir. Kalitenin genel olarak 2010/11 döneminden daha iyi olduğu görülmektedir ve bazı raporlarda %40 gibi bir oranda maltlık şartnameyi karşılayacağı ileri sürümektedir. Maltlık arpaya yönelik yoğun bölgesel talepten destek bulan Arjantin’deki üretimin 3,3 m. ton (3,0 m.) düzeyi ile son yıllardaki ortalama çıktıyı epey aşması beklenmektedir.

TÜKETĐM

BUĞDAY

Dünya buğday tüketiminin 2011/12 döneminde 25 m. ton oranında artarak 681 m. seviyesine çıkacağı tahmin edilmekte olup, buna yemlik kullanımda son 21 yılın en yükseği olan 129 m. düzeyine çıkacak şekilde görülen 14 m. tonluk sıçrama da dahildir. Mısırın küresel arzındaki daralma ve bu hububata nispetle görülen cazip buğday fiyatları yemlik olarak orta ve düşük kalitedeki ürünlerin kullanımını artırmakta olup, rekor düzeydeki dünya mahsulünü ve elde ettiği 2010 yılı hasadından da hava koşullarının zarar verdiği arz stokunu devreden Avustralya’yı içerecek şekilde bazı ülkelerde yaşanan kalite gerilemesini takiben bu ürünlerin arzı bollaşmış durumdadır. Sın Piyasa Raporu ile kıyaslandığında, dünya yemlik kullanımı öngörüsü AB, Çin, Ukrayna ve Đran ile ilgili artışları da içerecek şekilde 3,5 m. ton oranında yükseltilmiştir.

Küresel gıda amaçlı tüketim ile ilgili projeksiyon 463,0 m. ton düzeyinde neredeyse değişmeden kalmış ve önceki yıla kıyasla %1,4 oranında artarak %1,0 olan uzun vadeli trendi birazcık aşmıştır. Buna, yerel hasatların iyi olduğu Hindistan ile Kuzey Afrika’daki somut artışlar da dahildir. Dünyadaki endüstriyel kullanım Kasım ayı ile aynı kalacak şekilde 19,9 m. ton seviyesinde tahmin edilmektedir ve bir yıl öncesine (19,3 m.) kıyasla sadece mütevazı bir artış söz konusudur. Bu öngörüye, 4,6 m. ton (4,3 m.) düzeyi ile başta AB’de olmak üzere, 8,3 m. ton (7,9 m.) etanol amaçlı kullanım da dahildir.

MISIR

Mısır tüketiminin 2011/12 döneminde 867 m. tona çıkacağı tahmin edilmekte olup, bu rakam yeni bir rekordur ve bir yıl öncesinin 23 m. üzerindedir. Öngörü Kasım ayından bu yana 6 m. ton artarak neredeyse tamamen Çin’in önemli oranda artan mahsul tahmini yansıtmaktadır. Dünya yemlik kullanımı 488 m. ton düzeyi ile 2010/11 döneminin 14 m. üzerine çıkmıştır. Bu durum artışın ortalamanın üzerinde olduğunu ortaya koyarken, bazı ülkelerde mısırın yerini düşük ve orta kaliteli buğday almaktadır. Mısırın yemlik kullanımındaki artışın en fazla Rusya, Meksika, Kuzey Afrika, ve Çin’de görülmesi olasıdır. Arzlardaki çok fazla artışın

(9)

9

Küresel endüstriyel kullanım 247 m. ton (242 m.) rekor düzeyinde öngörülmekle birlikte, bu rakam yıllık büyümenin trendin altında kaldığını göstermektedir. ABD’nin etanol sektöründe hızlı bir büyümenin yaşandığı önceki yılların aksine, bu yılki artışa esas olarak Çin’deki nişasta üretiminde görülen artışlar yol açmaktadır. ABD’deki etanol sektörünün artık olgunlaşmış olmasına ve iç piyasadaki benzin talebinin hız kesmesine bağlı olarak, 2011/12 dönemindeki etanol amaçlı kullanımın 0,5 m. ton oranında azalarak 127,0 m.

seviyesine ineceği öngörülmektedir. Aralık 2001’deki Hacimsel Etanol Özel Tüketim Vergisi Đndiriminin sonuna yaklaşan aylarda bazı etanol harmanlayıcıları üretimi hızlandırmış olmakla birlikte, politika değişikliğinin sektör marjlarının geleceğini etkileyeceğine dair emareler vardır. Bununla birlikte, durum büyük oranda ham petrol ve mısır fiyatlarına bağlı olacaktır.

ARPA

Yem sektöründeki daralan arzlara ve rekabetçilikten uzak olan fiyatlara bağlı olarak, 2011/12 dönemindeki dünya arpa tüketiminin bir yıl öncesine göre çok az değişerek 136,2 m. ton (135,5 m.) seviyesinde gerçekleşeceği tahmin edilmektedir. Büyük oranda AB’deki yemlik kullanım kesintisi nedeniyle, bu öngörü Kasım ayının 3,3 m. ton daha gerisindedir. AB’deki yemlik arpa kullanımı 36,0 m. ton seviyesi ile daha öncesinin 2,9 m. gerisinde tahmin edilmektedir ve buğday ile mısırın sahip olduğu daha cazip fiyatlar nedeniyle önceki yılın 4,5 m. ton altındadır. Küresel yemlik kullanım 90,2 m. ton (90,3 m.) düzeyi ile şu anda yaklaşık son 40 yılın en düşük seviyesindedir. Endüstriyel tüketimin 2011/12 döneminde 29,2 m. tona (28,9 m.) çıkacak şekilde sadece bir miktar yükseleceği tahmin edilmektedir. Bira üretimi sektöründeki büyümeyi bir dizi ülkedeki zorlu ekonomik koşullar sınırlamaktadır; bira üretimindeki arpa kullanımının %1,4 oranında artarak 28,5 m. ton seviyesine ulaşması beklenmektedir.

STOK

BUĞDAY

Kullanımdaki güçlü artışa rağmen, dünya buğday stoklarının 2012/12 dönemi sonunda rekor yakın bir düzey olan 204 m. ton (195 m.) seviyesine çıkacağı tahmin edilmektedir. Bu rakam son beş yılın ortalamasının 39 m. yon daha üzerindedir ve 2006/07 dönemindeki son düşük seviyenin 77 m. üzerindedir. Son tepe noktası 1999/00 döneminde 206 m. ton olarak gerçekleşmişti ve toplamın neredeyse yarısı Çin’de idi.

Son HRP’den bu yana küresel stok rakamında gerçekleşen 4,1 m. ton büyüme esasen sekiz büyük ihracatçı ile ilgili olarak 74,3 m. ton (71,0 m.) seviyesine ulaşacak şekilde yapılan öngörü artışından kaynaklanmaktadır. Hasadın daha önce tahmin edilenin üzerine çıkmasına ve ihracatların durgun seyretmesine bağlı olarak, Ukrayna ile ilgili tahmin 1,7 m. ton artışla 5,7 m. (3,5 m.) seviyesine çıkarılmıştır. Yüksek üretim neticesinde Kazakistan’a ait rakam 1,6 m. ton artarak 6,0 m. (1,9 m.) seviyesine çıkarken, Arjantin, Avustralya ve Kanada için de ufak yukarı yönlü revizyonlar gerçekleştirilmiştir. Bununla birlikte, kısmen mahsul beklentilerindeki azalmaya bağlı olarak, hem AB hem de Rusya ile ilgili stok projeksiyonları düşürülmüştür: AB öngörüsü daha öncesinin 0,9 m. ton altına indirilerek 10,5 m. ton (10,6 m.) olurken, Rusya’nınki 0,8 m. düşüşle 11,3 m. (13,4 m.) olarak karşımıza çıkmaktadır. Çin’in mahsul tahmininde yapılan yukarı yönlü revizyon yüksek yemlik kullanım tahmini ile sadece kısmen dengelenirken, Haziran 2012 sonu itibariyle devir stokları tahmini 1,5 m. ton artışla 60,0 m. düzeyine çıkarılmakta ve küresel toplamın %29’una karşılık gelmektedir.

MISIR

125 m. ton seviyesinde olan 2011/12 döneminin (ilgili pazarlama yılları) sonundaki dünya kapanış stokları tahmini iki ay öncesine kıyasla 2 m. oranında artış göstermiştir.

Devir stoklarının geçen yıldan bu yana 6 m. ton azalarak stokların toplamda sadece 115 m. olduğu 2006/07 döneminden bu yana görülen en düşük seviyede gerçekleşeceği tahmin edilmektedir. Hasadın beklenenden daha iyi olmasına bağlı olarak, ABD’deki sezon sonu stokları 20,9 m. ton düzeyi ile daha öncesinin 1,0 m. üzerinde öngörülmektedir. Bu durum yine de geçen yıla kıyasla son onyedi yılın en düşüğüne inecek şekilde %27 oranında gerileme olduğunu ortaya koymaktadır. Çin’de elde edilecek bol mahsulün 2011/12

(10)

dönemi stoklarını önceki yıldan bu yana 3,6 m. artışla 57,5 m. ton düzeyine çıkaracağı tahmin edilmektedir.

Bununla birlikte, resmi verilerin yokluğunda, bu öngörü varsayımsal olarak değerlendirilmelidir.

ARPA

2011/12 döneminin sonundaki dünya arpa stoklarına ilişkin tahmin 2,6 m. ton oranında artırılarak 26,0 m. (28,6 m.) seviyesine çıkmıştır, ancak yine de son dört yılın en düşük düzeyindedir. AB’de yemlik kullanımda yapılan kesinti mahsul tahminindeki gerilemeyi fazlasıyla dengelemektedir ve devir stoklarına ilişkin öngörü 2,4 m. ton artırılarak 9,5 m. (11,4 m) düzeyine çıkarılmıştır, ancak bu düzey 2009/10 sonunda gerçekleşen 18,4 m.

doruk noktasının altında kalmaktadır. Kanada ve ABD’deki stokların ise sırasıyla sadece 0,8 m. ton (1,4 m.) ve 1,0 m. (1,9 m.) düzeylerine gerileyeceği beklenmekte olup, bu rakamlar bu ülkelerin son beş yıldaki ortalama devir stoklarının yarısından daha azdır. Đhracattaki yavaşlamaya bağlı olarak, Ukrayna’daki sezon sonu stoklarına ilişkin öngörü 0,4 m. ton artırılmış ve 1,4 m. (1,0 m.) düzeyine çıkarılmıştır.

02/02/2011 TARĐHLĐ DÜNYA HUBUBAT FĐYATLARI ÜRÜN KODU FĐYAT ABD$/Ton

ABD 2HRW 309,00

FRANSIZ EKM. BUĞ. 294,10

ARJANTĐN EK 268,00

ABD 2SRW 276,50

KANADA DURUM 2WAD 392,40

A.B.D HARD AMBER NO1 -

FRANSIZ ARPA 282,90

RUS ARPA 275,00

ABD MISIR (3YC) 282,30

ABD UZUN DANE PĐRĐNÇ 541,00 (*)02/02/2012 Tarihli Merkez Bankası $ Satış Kuru: 1,7681

(**)KAYNAK: REUTERS

(***) Rus Arpa fiyatı 31.01.2012 tarihli IGC Raporuna göredir.

(****)ABD Uzun TANE Pirinç fiyatı 27.01.2012 tarihli IGC Raporuna göredir.

Tablo: 5

DÜNYA BUĞDAY ÜRETĐM,

TĐCARET, TÜKETĐM VE STOK MĐKTARLARI (MĐLYON TON) BUĞDAY 2003/04 2004/05 2005/06 2006/07 2007/08 2008/09 2009/2010

2010/2011 TAHMĐN

2011/2012 ÖNGÖRÜ

ÜRETĐM 556 628 621 598 607 685 679 653 690

TĐCARET 102 110 110 ₁₁₁ ₁₁₀ ₁₃₇ ₁₂₈ ₁₂₆ 135

TÜKETĐM 594 616 625 ₆₀₉ ₆₀₂ ₆₄₅ ₆₅₂ ₆₅₆ 681

STOK 129 138 136 ₁₂₅ ₁₃₂ ₁₇₂ ₁₉₉ ₁₉₅ 204

*KAYNAK: IGC OCAK 2012

Tablo: 6

DÜNYA MISIR ÜRETĐM,

TĐCARET, TÜKETĐM VE STOK MĐKTARLARI (MĐLYON TON) MISIR 2003/04 2004/05 2005/06 2006/07 2007/08 2008/09 2009/2010

2010/2011 TAHMĐN

2011/2012 ÖNGÖRÜ

ÜRETĐM 628 713 698 710 797 800 820 826 ₈₆₁

TĐCARET 80 76 79 87 101 84 86 93 ₉₃

TÜKETĐM 647 686 701 725 779 784 821 844 ₈₆₇

(11)

11

DÜNYA HUBUBAT ÜRETĐMĐ (2011/2012 ÖNGÖRÜ MĐLYON TON)

ÜLKE ADI BUĞDAY ARPA MISIR AVRUPA (27 ÜLKE) 137,8 51,8 65,0

ÇĐN 117,9 2,6 191,8

HĐNDĐSTAN 85,9 1,6 21,0

A.B.D. 54,4 3,4 313,9

RUSYA 56,2 17,0 -

KANADA 25,3 7,8 10,7

AVUSTRALYA 28,0 8,5 0,3

TÜRKĐYE 19,0 6,5 3,6

UKRAYNA 22,4 9,1 21,0

ARJANTĐN 14,0 3,3 23,0

KAZAKĐSTAN 20,0 2,5 -

DÜNYA TOPLAMI 689,8 133,6 860,8 *KAYNAK: IGC OCAK 2012

Tablo: 8

DÜNYADA BUĞDAY ÜRETEN ÜLKELERĐN ÜRETĐM DURUMLARI (MĐLYON TON)

BUĞDAY ÜRETEN ÜLKELER

2005 ÜRETĐMĐ (MĐLYON

TON)

2006 ÜRETĐMĐ (MĐLYON

TON)

2007 ÜRETĐMĐ (MĐLYON TON)

2010/2011 TAHMĐN ÜRETĐMĐ (MĐLYON TON)

2011/2012 ÖNGÖRÜ ÜRETĐMĐ (MĐLYON

TON)

2011 ÖNGÖRÜ ÜRETĐM RAKAMLARINA

GÖRE DÜNYA ÜRETĐMĐNDEKĐ

PAYI %

UZAK DOĞU 195,4 207,2 216,3 219,2 227,3 227,2 235,0 34,1

ÇĐN 97,5 108,5 109,3 112,5 115,1 115,2 117,9 17,1

HĐNDĐSTAN 68,6 69,4 75,8 78,6 80,7 80,8 85,9 12,5

AVRUPA 138,1 129,5 124,2 155,5 143,0 140,7 142,3 20,6

AB-27 122,7 125,1 119,7 150,7 138,3 136,8 137,8 20,0

FRANSA 37 35,4 32,8 39,0 38,3 38,1 36,1 5,2

ALMANYA 23,7 22,4 20,8 26,0 25,2 24,0 23,1 3,3

ĐNGĐLTERE 14,9 14,7 13,1 17,3 14,1 14,9 15,3 2,2

ROMANYA 7,6 5,0 2,9 7,2 5,2 6,0 7,4 1,1

MACARĐSTAN 5,1 4,4 4,0 5,6 4,4 3,8 4,1 0,6

BAĞ.DEVL.TOPL. 92,2 85,3 93,6 117,3 113,6 82,3 113,4 16,4

RUSYA 47,7 44,9 49,4 63,8 61,7 41,5 56,2 8,1

UKRAYNA 18,7 13,8 13,9 25,9 20,9 16,8 22,4 3,2

KAZAKĐSTAN 11 12,5 16,5 13,0 16,5 10,0 20,0 2,9

ABD 57,2 49,2 55,8 68,0 60,4 60,1 54,4 7,9

KANADA 26,8 25,3 20,1 28,6 26,8 23,2 25,3 3,7

AVUSTRALYA 25,4 10,8 13,6 21,4 21,8 27,9 28,0 4,1

PAKĐSTAN 21,7 21,7 23,3 21,0 24,0 23,9 24,0 3,5

TÜRKĐYE 18 17,5 15,5 17,0 18,5 17,5 19,0 2,8

ARJANTĐN 12,6 14,5 16,3 8,4 8,8 14,7 14,0 2,0

SURĐYE 4,7 4,9 4,1 2,1 4,0 3,6 3,5 0,5

DÜNYA 620,9 597,5 609,1 685,0 678,5 652,6 689,8 100,0

*KAYNAK: IGC OCAK 2012

^{Tablo: 9}