İÇİNDEKİLER
ÖNSÖZ... 7
İÇİNDEKİLER... 9
KISALTMALAR... 15
GİRİŞ ...17
BİRİNCİ BÖLÜM TÜRK HUKUKUNDA VE ULUSLARARASI BELGELERDE OTOPSİ I. OTOPSİKAVRAMIVEÇEŞİTLERİ ... 21
A. Tanımı ... 21
B. Çeşitleri... 23
II. OTOPSİNİNTARİHÇESİ ... 24
A. Dünya Tarihinde Otopsi... 24
B. Türk Tarihinde Otopsi ... 26
1. Osmanlı Dönemi... 26
2. Osmanlı Dönemi Belgeleri ile Otopsi Vakaları... 29
3. Cumhuriyet Dönemi ve Sonrası ... 30
III. ULUSLARARASIBELGELERVEAVRUPAİNSANHAKLARIMAHKEMESİ KARARLARINDAOTOPSİ... 31
A. Minnesota Protokolü... 31
B. Avrupa Birliği Düzenlemelerinde Otopsi... 44
1. Adli Otopsi Kurallarının Uyumlu Hale Getirilmesi Konusunda Üye Devletlere Tavsiye Kararı R (99) 3... 44
2. Adli Otopsi Kurallarının Uyumlu Hale Getirilmesi Konusunda Üye Devletlere Tavsiye Kararına R (99) 3 Ek Karar... 58
3. Avrupa İnsan Hakları Sözleşmesi ve Avrupa İnsan Hakları Mahkemesi Kararlarında “Yaşama Hakkı” ve “Otopsi”... 63
a) Genel Olarak... 63
b) Ölümü Soruşturma Yükümlülüğü... 65
İçindekiler 10
IV. OTOPSİNİNHUKUKİDAYANAĞI... 71
A. Ceza Muhakemesi Kanunu ... 71
B. Dört (4) Sayılı Cumhurbaşkanlığı Kararnamesi ... 77
C. Organ ve Doku Alınması, Saklanması, Aşılanması ve Nakli Hakkında Kanun... 77
D. Türk Silahlı Kuvvetleri İç Hizmet Kanunu ... 79
E. Adli Tıp Kurumu Kanunu Uygulama Yönetmeliği... 79
F. Yataklı Tedavi Kurumları İşletme Yönetmeliği... 83
G. Umumi Hıfzıssıhha Kanunu... 83
H. Genelgeler ... 84
V. OTOPSİNİNTALEPUSULÜVEOTOPSİYİGERÇEKLEŞTİRENKİŞİLER ... 85
A. Adli Otopsi... 85
B. Tıbbi Otopsi ... 86
VI. OTOPSİNİNHUKUKİNİTELİĞİ... 87
A. Bilirkişi İncelemesi-Keşif Görüşü... 87
B. Koruma Tedbiri Niteliğinde Olup Olmadığı... 87
VII.ÖLÜMNEDENİVEÖLÜMÜNORİJİNİNİNTAYİNEDİLMESİ ... 88
VIII.OTOPSİİŞLEMLERİ ... 89
A. Hazırlık... 90
B. Dış muayene... 90
1. Kimlik Özelliklerinin Tespiti... 90
2. Ölüm Anının Tayini... 91
3. Delillerin Tespiti... 94
4. Ölüm Sebebinin Belirlenmesinde ve Otopsinin Yönlendirilmesinde Kullanılabilecek İpuçlarının Tespiti ... 94
5. Dış Muayene Teknikleri ... 95
a) Yaralarda Dikkat Edilecek Hususlar... 96
b) Ağız Boğaz, Kulak, Burun ve Vajinal Boşlukların İncelenmesi... 96
c) Genital Bölge İncelemesi... 97
d) Silahla Öldürme Olaylarında İnceleme... 97
e) Boğma Vakalarında ... 98
C. İç Muayene... 99
D. Özel Hallerde Otopsi... 105
1. Yeni Doğanların İncelenmesi ... 105
2. Zehirlenme Olayları ... 106
İçindekiler 11
E. Laboratuvar İncelemesi ... 107
1. Organların ve Sıvıların Mikroskobik Patolojik İncelenmesi ... 107
2. Mikrobiyolojik İncelemeler ... 108
3. Toksikolojik İncelemeler ... 109
4. Moleküler Genetik İncelemeler ... 110
F. Diğer Yardımcı İncelemeler... 112
IX. OTOPSİRAPORU ... 113
A. Ön Rapor... 113
B. Asıl Rapor... 114
C. Negatif Otopsi... 115
İKİNCİ BÖLÜM ALMANYA’DA OTOPSİ I. GENELAÇIKLAMALAR ... 117
II. OTOPSİKAVRAMI,ÇEŞİTLERİ,SÜRESİVEMASRAFLAR... 118
A. Otopsi Kavramı ... 118
B. Otopsi Çeşitleri ... 118
1. Patolojik Otopsi... 118
2. Adli Otopsi... 119
3. Anatomik Otopsi ... 121
C. Otopsi Süresi ve Masraflar... 121
III. OTOPSİNİNHUKUKİVETOPLUMSALYÖNLERİ... 122
A. Otopsinin Hukuki Niteliği... 122
B. Kiliselerin Otopsi İşlemlerine Karşı Tutumu... 123
IV. YASALDAYANAK ... 123
V. OTOPSİYİGERÇEKLEŞTİRECEKKİŞİLER ... 125
VI. ADLİTIPTADIŞVEİÇMUAYENE ... 125
A. Dış Muayene... 126
1. Kıyafet İncelenmesi... 127
a) Amaç ... 127
b) İşlemler... 127
2. Çıplak Ceset İncelemesi... 129
a) Amaç ... 129
İçindekiler 12
b) İşlemler ... 130
c) Baş İncelemesi... 131
d) Boyun Bölgesi İncelemesi... 132
e) Göğüs Kafesinin İncelenmesi ... 132
f) Karın Duvarının İncelenmesi ... 132
g) Dış Genital ve Anal Bölgelerinin İncelenmesi... 133
h) Kol ve Bacakların İncelenmesi... 133
i) Sırtın İncelenmesi... 134
3. Özet Olarak Dış Muayene ... 134
4. Bulgu Dokümantasyonuna İlişkin Genel Hususlar ... 135
B. İç Muayene... 136
1. Genel Olarak ... 136
2. Standart Otopsi... 137
a) Kafa Boşluğu... 137
b) Göğüs Boşluğu ve Boğaz ... 139
c) Karın Boşluğu ... 141
d) İskelet Sistemi ... 143
VII.ÖZELOTOPSİTEKNİKLERİ... 143
A. Hava Ambolisinin İspat Edilmesi... 143
B. Boğaz Travmasında Otopsi Teknikleri... 144
C. Travma Ölümlerinde Otopsi Teknikleri... 145
D. Cinsel Suçlarda Otopsi Teknikleri ... 145
E. Muhafaza Tavsiyeleri... 146
VIII.OTOPSİRAPORU... 147
A. Genel Olarak... 147
B. Otopsi Raporunun İçeriği... 149
ÜÇÜNCÜ BÖLÜM İSVİÇRE’DE OTOPSİ I. OTOPSİNİNİSVİÇREHUKUKUNDAKİYERİ ... 153
A. Genel Bakış ... 153
B. Hukuki Dayanak... 155
C. İleri Teknoloji ve Otopsi... 162
İçindekiler 13
II. OTOPSİYEYARDIMCITEKNİKLER... 164
A. Bilgisayarlı Tomografi (BT) Taraması ... 164
B. Manyetik Rezonans Görüntüleme (Imagerie par résonance magnétique IRM)... 165
C. Post Mortem Anjiyografi (l’angiographie post-mortem)... 166
D. Çok Boyutlu Tarama... 168
III. ROMANDÜNİVERSİTEADLİTIPMERKEZİ(CENTREUNİVERSİTAİRE ROMANDDEMÉDECİNELÉGALECURML)... 169
A. Genel Olarak ... 169
B. CURML‘de Otopsi... 170
SONUÇ ...175
KAYNAKÇA ...179
KISALTMALAR
AİHM : Avrupa İnsan Hakları Mahkemesi AİHS : Avrupa İnsan Hakları Sözleşmesi BM : Birleşimiş Milletler
BT : Bilgisayarlı Tomografi
°C : Santigrat C. : Cilt
CİGM : Adalet Bakanlığı Ceza İşleri Genel Müdürlüğü CMK : 5271 sayılı Ceza Muhakemesi Kanunu
CMUK : 1412 sayılı Ceza Muhakemeleri Usulü Kanunu CURML : Romand Üniversite Adli Tıp Merkezi
DEO : Olağan Dışı Ölüm dk : Dakika
Dr. : Doktor
IRM : Manyetik Rezonans Görüntüleme m. : madde
M.Ö : Milattan Önce MP : Minnesota Protokolü MtDNA : Mitokondriyal DNA Prof. : Profesör
S. : Sayı s. : Sayfa
StPO : Alman Ceza Muhakemesi Kanunu TBB : Türkiye Barolar Birliği
TCK : 5237 sayılı Türk Ceza Kanunu
2238 sayılı Kanun : 2238 sayılı Organ ve Doku Alınması, Saklanması ve Nakli Hakkında Kanun
KAYNAKÇA
YAZILI KAYNAKLAR:
ATAN Yusuf/BAHŞİ İlhan/TATAROĞLU Zekeriya/ORHAN Musta- fa/ÇETKİN Murat, Charles Ambroise Bernard: Türkiye’de Adli Otop- sinin Başlangıcı, Adnan Menderes Üniversitesi Sağlık Bilimleri Fakül- tesi Dergisi 2018.
BİLGİN Nursel Gamsız/ÖGENLER Oya/AKÇA Tamer, Ülkemizde Adli Otopsinin Tarihçesi, Lokman Hekim Journal, 2011.
BURTON JL, The History of the autopsy, in Burton J, Rutty G. The Hospi- tal Autopsy.Second edt. Arnold Press, London, 2001: 1-6, King LS, Meehan MC. A History of the autopsy, a review. Am J Pathol, 1973;
73(2): 514-44.
CAN İsmail Özgür / KARAMAN Gökçe, Adli Otopsi ve İlgili Yasal Düzen- lemeler, in: Hukuk Öğrencileri İçin Adli Tıp, Ankara 2020.
CANTÜRK Gürol, Tıbbi Malpraktis İddialarında Adli Otopsinin Önemi, in: II. Ulusal Sağlık Hukuku Kongresi, Ankara 2015.
CELBİŞ Osman/AYDIN N. Engin/SOYSAL Zeki/MIZRAK Bülent, “Türki- ye’de Adli Otopsi Uygulamasındaki Güncel Hukuki Durum”, İnönü Tıp Fakültesi Dergisi, 11(1) 53-56, 2004.
CENTEL Nur/ZAFER Hamide, Ceza Muhakemesi Hukuku, 14. Bası, İstan- bul 2017.
ÇOLAK Haluk/TAŞKIN Mustafa/Ceza Muhakemesi Kanunu, Ankara 2005.
DADA MA/ANSARİ NA, Origins of the postmortem examination in diag- nosis. J Clin Pathol, 1996;49:965-966.
DOĞRU Osman/NALBANT Atilla, İnsan Hakları Avrupa Sözleşmesi Açıklama ve Önemli Kararlar, Legal: İstanbul, 2012, (Önemli Kararlar).
DUNAND Jean-Philippe/MAHON Pascal, Les certificats dans les relations de travail, Certificat de travail et certificat de salaire, Certificat médical et expertise médicale, Aspects de droit pénal, Collection du Centre d’étude des relations de travail (CERT) / vol. 11, Genève/Zurich/Bâle, 2018.
Kaynakça 180
DURAN Gökhan Yaşar, Ceza Muhakemesi Hukukunda Ölünün Kimliği- nin Belirlenmesi, Adli Muayene ve Otopsi (CMK 86-89), Bahçeşehir Üniversitesi Hukuk Fakültesi Dergisi, C. 14, S. 177-178, s. 1089-1164.
ERSOY Gökhan/TOPRAK Sadık, “Hukuki ve Tıbbi Açıdan Otopsi Süreci”, Klinik Gelişim Dergisi.
ESMARCH F., Über Künstliche Blutleere bei Operationen, Volkmanns Sammlung Klinischer Vorträge, 1873, Chir. Band I, No. 58.
FRANKLIN Daniel, Soren Blau, Physical and virtual sources of biological data in forensic anthropology: Considerations relative to practitioner and/or judicial requirements, Statistics and Probability in Forensic Anthropology, 10.1016/B978-0-12-815764-0.00008-3, (17-45), (2020).
GÖK Şemsi, Adaletin Oluşmasında Otopsinin Yeri, 1. Ulusal Adli Tıp Gün- leri, İstanbul 1995.
GRABHERR S./GYGAX E./SOLLBERGER B./ROSS S./OESTERHELWEG L./ BOLLIGER S./CHRISTE A./DJONOV V./THALI MJ./DIRNHOFER R., Two-step postmortem angiography with a modified heart-lung machine: preliminary results. AJR Am J Roentgenol. 2008 Feb;190(2):345-51. doi: 10.2214/AJR.07.2261. PMID: 18212219.
GRABHERR Silke/DEL MARLESTA Maria/BOLLMANN Marc/MANGİN Patrice/ RIZZO Elena, L’imagerie forensique Rev Med Suisse 2008.
GROß Dominik, Zwischen Theorie und Praxis: Traditionelle und aktuelle Fragen zur Ethik der Medizin, Könighausen & Neumann Yayınevi, Almanya, 1 Ocak 2000.
GÜLTEKİN TIRTIR Filiz/TIRTIR Mustafa, Adli Otopsi, İstanbul Barosu Dergisi, C. 81, S. 5, s. 1983-1996, İstanbul 2007.
HANCI İ. Hamit/ERDEM Yurdagül/POLAT Sevinç, Adli Hemşirelik, An- kara 2020.
HARRIS David John/O’BOYLE Michael/WARBRICK, Law of the European Convention on Human Rights Law of the European Convention on Human Rights, Oxford University Press, 2014, s. 214-218.
HAUSMANN Roland, L’examen du cadavre: à quoi faut-il faire attention, FORUM MÉDICAL SUISSE 2015;15(38):840–847.
HOMBACH Jean Pierre, Roy Black Schlagerstar, 2010.
KARAKEHYA Hakan, Ceza Muhekemesi Hukuku, Ankara 2016.
Kaynakça 181
KING LS/MEEHAN MC. A History of the autopsy, a review. Am J Pathol, 1973; 73(2): 514-44.
KORFF Douwe, Yaşam Hakkı, Avrupa Konseyi İnsan Hakları El Kitapları No:8.
MADEA Burkhard, Die ärztliche Leichenschau. Rechtsgrundlagen, prak- tische Durchführung, Problemlösung, 2. Bası, Springer Medizin yayı- nevi, Heidelberg 2006.
MALKOÇ İsmail/GÜLER Mahmut, Uygulamada Ceza Muhakemeleri Usu- lü Kanunu, Adil Yayınevi.
NORDEGREN Thomaz, The A-Z Encyclopedia of Alcohol and Drug Abu- se, Brown Walker Press, ABD 2002.
ÖZTÜRK Bahri/TEZCAN Durmuş/ERDEM Mustafa Ruhan vd. Nazari ve Uygulamalı Ceza Muhakemesi Hukuku, Ankara 2018.
SAVAŞ Vural/ MOLLAMAHMUTOĞLU Sadık, Ceza Muhakemeleri Usu- lü Kanununun Yorumu, Ankara 1998.
ŞAHİN Cumhur, Ceza Muhakemesi Kanunu Gazi Şerhi, Seçkin Yayıncılık, 1. Baskı, Aralık 2005.
TUNALI İbrahim, Adli Tıp, Ankara 2001.
YENİSEY Feridun/NUHOĞLU Ayşe, Ceza Muhakemesi Hukuku, Güncel- lenmiş 7. Baskı.
WIRTH Ingo, Kriminalistik-Lexikon, Kriminalistik Yayınevi, 4. Bası, Al- manya 2011.
İNTERNET KAYNAKLARI:
https://arastirmax.com/tr/system/files/dergiler/5674/makaleler/11/1/arastir max-turkiyede-adli-otopsi-uygulamasindaki-guncel-hukuki-
durum.pdf) (Erişim Tarihi: 27.04.2020).
ACADÉMİE SUİSSE DES SCİENCES MÉDİCALES (ASSM), Bases juri- diques pour le quotidien du médecin, 2020, https://www.fmh.ch/fr/
prestations/droit/bases-juridiques-quot-medecin.cfm (E.T.12.10.2020).
ALPER Behnan/AZMAK Derya/ÇEKİN Necmi/GÜLMEN Mete Kor- kut/KOÇ Sermet/ SALAÇİN Serpil, Adli Otopsiler ve Adli Patoloji, https://www.ttb.org.tr/eweb/adli/3.html (Erişim Tarihi: 23.04.2020).
Kaynakça 182
Beschluss der Bundesärztekammer, Stellungnahme zur “Autopsie”- Kurzfassung, https://www.pathologie.de/?eID=downloadtool&uid=517 (Erişim Tarihi: 19.04.2020).
Case Of Mccann And Others V. The Unıted Kıngdom (GC), 18984/91, 27.09.1995 (Erişim Tarihi: E.T.05.10.2020), p.147; Hugh Jordan v. Birle- şik Krallık, 24746/94, 04.05.2001, p.102 (Erişim Tarihi: 05.10.2020).
CECCHETTO G./BAJANOWSKI T./CECCHİ R., et al. Back to the Future - Part 1. The medico-legal autopsy from ancient civilization to the post- genomic era. Int J Legal Med 131, s.1069, 1069–1083 (2017), https://doi.org/10.1007/s00414-017-1584-8, (Erişim Tarihi: 19.08.2020).
DAŞKIN Diğdar, Hukuk Devleti ve Kişisel Güvenlik, http://www.umut.org.tr/
userfiles/files/Document/document_DIGDAR%20DASKIN.pdf (Erişim Tarihi: 27.04.2020).
DOĞRU Osman, Anayasa Mahkemesine Bireysel Başvuru El Kitapları Serisi – 5, Ankara 2018, https://www.anayasa.gov.tr/media/3555/yasama- hakki.pdf,(Erişim Tarihi: 05.10.2020).
DORAN Figen, Histokimya, Aegean Pathology Journal 2, 2005, http://www.turkjpath.org/pdf/pdf_APJ_683.pdf (Erişim Tarihi: 19.04.2020).
GRABHERR Silke, Quand les morts révèlent leurs secrets: les nouvelles méthodes d’investigation de la médecine légale, https://www.youtube.
com/watch?v=0T8Q9WW0NFY, (Erişim Tarihi:21.10.2020).
GRABHERR, les nouvelles méthodes d’investigation de la médecine léga- le, ayrıca bkz. Silke Grabherr, L’imagerie médicale donne une seconde vie à la médecine légale, Université de Genève, JOURNAL N°115;
https://www.unige.ch/lejournal/numeros/115/article1/, (Erişim Tarihi:
21.10.2020).
HANCI Hamit, “Adli Entomoloji”, TBB Dergisi, S. 49, 2003 http://tbbdergisi.barobirlik.org.tr/m2003-49-759 (Erişim Tarihi: 19.04.2020).
ŞEN Ersan, https://www.hukukihaber.net/adli-tip-kurumu-hakkinda- mevzuat-makale,6126.html ER:05.01.2021.
http://cdn.istanbul.edu.tr/statics/ogrenci-istanbultip.istanbul.edu.tr/wp- content/uploads/2010/05/079_solsistopanat2013-20141.pdf (Erişim Ta- rihi: 19.04.2020).
http://www.turkishstudies.net/turkishstudies?mod=makale_tr_ozet&makal e_id=24977 (Erişim tarihi: 02.05.2020).
Kaynakça 183 https://fr.wikipedia.org/wiki/Suisse_romande,
https://www.unine.ch/islc/home/presentation/dialectologie/lasuisse- romande.html, (Erişim Tarihi: 28.10.2020).
https://fr.wikipedia.org/wiki/Tomodensitom%C3%A9trie#/media/Fichier:C t-workstation-neck.jpg (Erişim Tarihi: 28.10.2020).
https://obgyn.onlinelibrary.wiley.com/doi/10.1002/uog.3869, (Erişim Tarihi:
28.10.2020).
https://onlinelibrary.wiley.com/doi/abs/10.1111/j.1617-0830.2007.00086.x, (Erişim Tarihi: 28.10.2020).
https://polizei.brandenburg.de/fm/32/Schmuck%202.pdf (Erişim Tarihi:
19.04.2020).
https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/18212219/ (Erişim Tarihi: 22.10.2020).
https://serval.unil.ch/resource/serval:BIB_0DEB39D0FD79.P001/REF (Eri- şim Tarihi: 28.10.2020).
https://www.admin.ch/opc/fr/classified-
compilation/19500267/index.html#fn1, (Erişim Tarihi: 26.10.2020).
https://www.admin.ch/opc/fr/classified-
compilation/19660262/index.html#fn1 (Erişim Tarihi: 26.10.2020).
https://www.admin.ch/opc/fr/classified-compilation/19995395/index.html, (Erişim Tarihi: 22.10.2020).
https://www.admin.ch/opc/fr/classified-compilation/20052319/index.html, (Erişim Tarihi: 22.10.2020).
https://www.coe.int/t/dg3/healthbioethic/texts_and_documents/RecR(99)3.
pdf, (Erişim Tarihi: 26.10.2020).
https://www.curml.ch/historique, (Erişim Tarihi: 20.10.2020).
https://www.curml.ch/prestations-de-lunite-romande-de-medecine- forensique-urmf (Erişim Tarihi: 20.10.2020).
INAUGURATION DU NOUVEAU PLATEAU TECHNIQUE D’AUTOPSIE, Dossier de presse 23 mai 2016, https://www.hug.ch/sites/interhug/files/presse/2016.05.23_communiqu e_et_dossier_de_presse_-_nouveau_plateau_technique_dautopsie.pdf, https://www.hug.ch/rapport-activite-2016/medecine-legale, (Erişim Tarihi: 20.10.2020).
Kaynakça 184
http://www.journalagent.com/terh/pdfs/TERH_1_1_47_49.pdf (Erişim Ta- rihi. 01.05.2020).
Kişisel Hallere İlişkin Kanun Hükmünde Kararname (Ordonnance sur l’état civil), https://www.admin.ch/opc/fr/classified-compilation/
20040234/index.html, (Erişim Tarihi: 20.10.2020).
KÖK Ahmet Nezih, “Pratisyen hekim otopsi yapabilir mi?”
https://www.medimagazin.com.tr/authors/ahmet-nezih-kok/tr-pratisyen- hekim-otopsi-yapabilir-mi-72-62-955.html (Erişim Tarihi: 01.05.2020).
MUTZENBERG Patrick/MANGIN P./ELGER B., Le droit de recours en matière d’autopsies médico-légales, Médecine & Droit, Volume 2012, Issue 117,2012, https://doi.org/10.1016/j.meddro.2012.08.001, (http://www.sciencedirect.com/science/article/pii/S1246739112000905), (Erişim Tarihi: 20.10.2020).
SCHNEGG Céline/REY Séverine, « Quand les morts passent un scanner », Anthropologie & Santé [En ligne], 15 2017, mis en ligne le 29 novembre 2017, consulté le 21 octobre 2020, https://journals.openedition.org/ anth- ropologiesante/2698, (Erişim Tarihi: 22.10.2020).
SHELMERDINE S. C./HUTCHİNSON J. C./WARD L./SEKAR T./
ASHWORTH M. T./LEVINE S./SEBİRE N. J./ARTHURS O. J., Feasi- bility of INTACT (INcisionless TArgeted Core Tissue) biopsy procedure for perinatal autopsy, Ultrasound in Obstetrics & Gynecology, 10.1002/uog.20387, 55, 5, (667-675), (2020), https://obgyn.onlinelibrary.
wiley.com/doi/epdf/10.1002/uog.20387, (Erişim Tarihi: 22.10.2020).
ÇEVİRİMİÇİ KAYNAKLAR
AİHM’nin 10 Nisan 2001 tarihli, 26129/95 başvuru numaralı Tanlı/Türkiye davası için bknz. https://www.kararara.com/aihm/turkce3/
aihm11850.htm (Erişim Tarihi: 01.05.2020).
AİHM’nin 19.02.1998 tarih, 158/1996/777/978 başvuru numaralı Kaya/Türkiye Davası’nın “Komisyon, ceset üzerinde yapılmış olan otopsinin kusurlu ve ek- sik olduğu görüşündedir.” Şeklinde 41. Paragrafındaki değerlendirmesi için bknz. Dışişleri Bakanlığı’nın 1998 tarihli gayrıresmi özet çevirisi, https://hudoc.echr.coe.int/app/conversion/pdf/?library=ECHR&id=001 -121583&filename=CASE%20OF%20KAYA%20v.%20TURKEY%20-
%20%5BTurkish%20Translation%5D%20by%20the%20Turkish%20Mi nistry%20of%20Foreign%20Affairs.pdf (Erişim Tarihi: 01.05.2020).
Kaynakça 185 http://www.abchukuk.com/cezahukuku/adli-tipsozlugu.html (Erişim Tari-
hi: 30.04.2020).
https://www.adlientomoloji.com/ (Erişim tarihi: 01.05.2020) https://www.akcigercerrahisi.com/ (Erişim Tarihi: 10.05.2020).
https://www.biyologlar.com/ (Erişim Tarihi: 29.04.2020).
https://www.doktordanhaberler.com/ (Erişim Tarihi: 19.04.2020).
https://www.doktortakvimi.com/blog/ (Erişim Tarihi: 19.04.2020).
https://www.duden.de/rechtschreibung/ (Erişim Tarihi: 19.04.2020).
https://www.gesundheit.de/lexika/medizin-lexikon/ (Erişim Tarihi: 19.04.2020).
https://kelimeler.gen.tr/ (Erişim Tarihi: 19.04.2020).
https://www.larousse.fr/dictionnaires/francais/ (Erişim Tarihi: 22.10.2020).
https://www.nedirnedemek.com/ (Erişim tarihi: 02.05.2020).
https://sagligabiradim.com/ (Erişim Tarihi: 24.04.2020).
https://www.saglikaktuel.com/ (Erişim Tarihi: 19.04.2020).
https://www.saglik.sozlugu.org/ (Erişim Tarihi: 19.04.2020).
https://www.saglikterimleri.com/ (Erişim Tarihi: 19.04.2020).
http://www.tahlilsonuclari.gen.tr/konu/238/seroloji-testi-nedir (Erişim Ta- rihi: 10.05.2020).
http://www.terimleri.com/ (Erişim Tarihi: 09.05.2020).
https://www.tipacilar.com/ (Erişim Tarihi: 19.04.2020).
https://www.tipakademi.com/ (Erişim Tarihi: 19.04.2020).
https://www.tiplopedi.com/ (Erişim Tarihi: 19.04.2020).
https://www.tipterimlerisozlugu.com/ (Erişim Tarihi: 19.04.2020).
https://www.toraks.org.tr/ (Erişim Tarihi: 19.04.2020).
https://www.turkcerrahi.com/makaleler/ (Erişim Tarihi: 19.04.2020).
https://www.turkcerrahi.com/tip-sozlugu/(Erişim Tarihi: 19.04.2020).
http://www.turkishstudies.net/ (Erişim tarihi: 02.05.2020).
