ÖNSÖZ...5 İÇİNDEKİLER...7 KISALTMALAR...17 GİRİŞ...19

(1)

İÇİNDEKİLER

ÖNSÖZ ...5

İÇİNDEKİLER...7

KISALTMALAR ...17

GİRİŞ ...19

I. BÖLÜM SPOR KAVRAMI, TARİHSEL GELİŞİMİ, BOYUTLARI, SÜJELERİ VE HUKUK İLE İLİŞKİSİ I. SPOR KAVRAMI VE TARİHSEL GELİŞİMİ...21

A) SPOR KAVRAMI ...21

B) SPORUN TARİHSEL GELİŞİMİ ...22

1. Eski Çağlardan Günümüze...22

2. Ülkemizde ...26

II. SPORUN BOYUTLARI...29

A) SPORUN BİYOLOJİK VE PSİKOLOJİK BOYUTLARI ...29

B) SPORUN SOSYAL VE EKONOMİK BOYUTLARI ...30

C) SPORUN SİYASAL VE İDEOLOJİK BOYUTLARI ...34

III. SPOR SÜJELERİ...36

A) GENEL OLARAK...36

B) SPORUN GERÇEK KİŞİ SÜJELERİ ...37

1. Sporcular...37

2. Teknik Direktörler ...41

3. Antrenörler ...42

4. Hakemler...43

5. Gözlemciler ...45

6. Seyirciler...45

C) SPORUN TÜZEL KİŞİ SÜJELERİ...47

1. Gençlik ve Spor Bakanlığı ...47

2. Ulusal Federasyonlar...49

a) Genel Olarak ...49

(2)

İçindekiler 8

b) Bağımsız Federasyonlar...50

aa. Bağımsız Federasyonların Kuruluşu, Görev ve Yetkileri ile Denetimi ...50

bb. Bağımsız Federasyonların Genel Kurulu...52

cc. Bağımsız Federasyonlarda Başkan ile Yönetim, Disiplin ve Denetim Kurulları...55

dd. Sportif Değerlendirme ve Geliştirme Kurulu...55

ee. Bağımsız Federasyonlar Açısından Tahkim Kurulu...56

c) Türkiye Futbol Federasyonu...60

aa. Türkiye Futbol Federasyonunun Kuruluşu, Görev ve Yetkileri ile Denetimi...60

bb. Türkiye Futbol Federasyonu Genel Kurulu...62

cc. Türkiye Futbol Federasyonu Başkanı ...63

dd. Türkiye Futbol Federasyonu Yönetim Kurulu...63

ee. Türkiye Futbol Federasyonu Uyuşmazlık Çözüm Kurulu ...64

ff. Türkiye Futbol Federasyonu Tahkim Kurulu ...66

3. Spor Kulüpleri...72

4. Spor Dernekleri ve Vakıfları...74

5. Uluslararası Olimpiyat Komitesi ve Türkiye Milli Olimpiyat Komitesi ...76

6. Uluslararası Federasyonlar...77

7. Spor Tahkim Mahkemesi (CAS/TAS)...79

a) Spor Tahkim Mahkemesinin Kuruluşu, Görev ve Yetkisi...79

b) Spor Tahkim Mahkemesi Kararlarına Karşı Başvurulacak Hukuksal Yollar...82

c) Spor Tahkim Mahkemesi Kararlarının Ulusal ve Uluslararası Federasyonlar Tarafından Tanınması ve Uygulanması...84

IV. SPOR-HUKUK İLİŞKİSİ...86

A) SPOR HUKUKU KAVRAMI VE ÖZELLİKLERİ...86

1. Spor Hukuku Kavramı...86

2. Spor Hukukunun Özellikleri...88

B) SPORUN ÇEŞİTLİ HUKUK DALLARIYLA İLİŞKİLERİ ...89

1. Anayasa Hukuku ile İlişkisi...89

2. İdare Hukuku ile İlişkisi...92

3. Ceza Hukuku ile İlişkisi...93

b) Bir Yaptırım Olarak Spor Faaliyetlerine Katılmaktan Yasaklanma Açısından...94

(3)

İçindekiler 9

c) Bir Yaptırım Olarak Spor Faaliyetlerine Katılma Açısından...95

d) Cezaevlerinde Hükümlülere Yönelik Bir Tretman Şekli Olarak Spor Faaliyetleri Açısından...96

4. Medeni Hukuk ve Borçlar Hukuku ile İlişkisi ...98

b) Hizmet Sözleşmesi ve Transfer Sözleşmesi Açısından...99

c) Spor Federasyonlarının, Spor Faaliyetleri Dolayısıyla Hukuki Sorumlulukları Açısından ...104

d) Spor Kulüpleri ile Organizatörlerinin, Seyircilerin ve Sporcuların, Spor Faaliyetleri Dolayısıyla Hukuki Sorumlulukları Açısından...105

aa. Spor Kulüplerinin, Spor Faaliyetleri Dolayısıyla Hukuki Sorumlulukları Açısından ...105

bb. Spor Organizatörlerinin, Spor Faaliyetleri Dolayısıyla Hukuki Sorumlulukları Açısından ...108

cc. Seyircilerin, Spor Faaliyetleri Dolayısıyla Oluşan Haksız Fiilleri Nedeniyle Hukuki Sorumlulukları Açısından...109

dd. Sporcuların, Spor Faaliyetleri Dolayısıyla Haksız Fiilleri Nedeniyle Hukuki Sorumlulukları Açısından ...110

5. İş Hukuku ve Sosyal Güvenlik Hukuku ile İlişkisi...110

a) İş Hukuku ile İlişkisi ...110

b) Sosyal Güvenlik Hukuku ile İlişkisi...111

aa. Sporcuların Sigortalandırılması Açısından...111

bb. Sporcuların, Sendika Kurma ile Toplu İş Sözleşmesi, Grev ve Lokavt Hakları Açısından ...113

II. BÖLÜM SPOR GÜVENLİĞİ VE DİSİPLİNİ I. SPOR GÜVENLİĞİ ...117

A) SPORDA GÜVENLİĞİ İHLAL EDEN ŞİDDET VE ŞİDDETİ ETKİLEYEN FAKTÖRLER...117

1. Sporda Şiddet ve Holiganizm ...117

2. Sporda Şiddeti Etkileyen Faktörler...121

a) Psikolojik, Sosyolojik, Kültürel ve Siyasal Faktörlerin Sporda Şiddete Etkisi...121

b) Medya ve Spor Eleştirmenlerinin Sporda Şiddete Etkisi ...124

B) SPORDA ŞİDDET VE DÜZENSİZLİĞİ ÖNLEMEYE YÖNELİK TEDBİRLER...127

1. İl ve İlçe Spor Güvenlik Kurulu Tarafından Alınması Gereken Tedbirler...127

2. Kolluk Kuvvetleri Tarafından Müsabaka Güvenliğine Yönelik Olarak Alınması Gereken Tedbirler...130

(4)

İçindekiler 10

b) Müsabaka Güvenliği Açısından Arama Yapılması...131

c) Stada Sokulması Yasak Maddeleri Taşıyanların, Taşkınlık Yapanların Men Edilmesi veya Yakalanması ...135

3. Spor Kulüpleri Tarafından Alınması Gereken Tedbirler...136

b) Statta Düzenin Sağlanması için Alınacak Tedbirler...138

aa. Elektronik Bilet Uygulaması ve Seyirci Koltuklarının Numaralandırılması...138

bb. Engellerin Konulması...143

cc. Stadların Kamera ve Benzeri Araçlarlarla Donatılması...143

c) Özel Güvenlik Görevlilerinin İstihdamı...146

C) HOLİGANLARA YÖNELİK ÖZEL UYGULAMALAR ...149

1. Taraftar Polis Uygulaması...149

2. Stada Giriş Yasağı ...154

a) Yabancı Ülkelerde ...154

b) Ülkemizde ...158

aa. Genel Olarak ...158

bb. Seyirden Yasaklama Tedbirinin Türleri...159

aaa)İdari Tedbir Olarak Seyirden Yasaklama ...159

bbb)Koruma Tedbiri Olarak Seyirden Yasaklama...161

ccc) Güvenlik Tedbiri Olarak Seyirden Yasaklama...163

cc. Seyirden Yasaklama Tedbirinin İnfazı ve Sonuçları ...169

3. Veri Bankası Uygulaması ...172

4. Faillerin İlgili Ülkeye İade veya Sınırdışı Edilmesi ya da Yurt Dışına Çıkışının Yasaklanması...173

5. Geçici Gözaltı veya Tutuklama Uygulaması...178

II. SPOR DİSİPLİNİ ...179

A) SPORDA FAİR PLAY İLKESİ...179

B) SPORDA DİSİPLİNİN SAĞLANMASI...180

1. Spor Kulüpleri Tarafından Disiplinin Sağlanması...180

2. Gençlik ve Spor Bakanlığı ile Spor Federasyonları Tarafından Disiplinin Sağlanması...181

b) Spor ve Gençlik Spor Bakanlığının Görev Alanına Giren Disiplin Suçlarının Soruşturulması ve Cezaları ...183

aa. Spor ve Gençlik Spor Bakanlığının Görev Alanına Giren Disiplin Suçlarının Soruşturulması...183

(5)

İçindekiler 11 bb. Spor Genel Müdürlüğünün Görev Alanına Giren Disiplin

Suçları ve Cezaları ...188

c) Türkiye Futbol Federasyonunun Görev Alanına Giren Disiplin Suçlarının Soruşturulması ve Cezaları ...194

aa. Türkiye Futbol Federasyonunun Görev Alanına Giren Disiplin Suçlarının Soruşturulması ...194

bb. Türkiye Futbol Federasyonunun Görev Alanına Giren Disiplin Suçları ve Cezaları ...204

cc. Futbolda Şike ve Teşvik Primi Disiplin Suçunun Soruşturulması ve Cezaları...212

aaa)Futbolda Şike ve Teşvik Primi İddialarına Karşı Disiplin Soruşturmasının Yapılması ...212

bbb)Şike ve Teşvik Primi İddiaları Dolayısıyla Başlatılan Adli Soruşturmanın Varlığı Halinde Disiplin Soruşturmasında İzlenecek Prosedür ...214

ccc) Futbolda Şike ve Teşvik Primi Disiplin Suçunun Cezaları ...217

3. Uluslararası Spor Federasyonları Tarafından Disiplinin Sağlanması...220

III. BÖLÜM SPORCULARIN, ORGANİZATÖRLERİN, ANTRENÖRLERİN VE HAKEMLERİN, SPOR FAALİYETLERİ DOLAYISIYLA MEYDANA GELEN ÖLÜM VE YARALANMALAR AÇISINDAN CEZAİ SORUMLULUĞU I. SPORCULARIN, SPOR FAALİYETLERİ DOLAYISIYLA DİĞER SPORCULARDA MEYDANA GELEN ÖLÜM VE YARALANMALAR AÇISINDAN CEZAİ SORUMLULUĞU ...227

A) TARİHSEL GELİŞİM...227

1. Eski Çağlardan Günümüze...227

2. İslam-Osmanlı Hukukunda ...229

B) SPORCULARIN, SPOR FAALİYETLERİ DOLAYISIYLA MEYDANA GELEN ÖLÜM VE YARALANMALAR AÇISINDAN CEZAİ SORUMLULUĞUNUN DEĞERLENDİRİLMESİ ...230

1. Genel Olarak ...230

2. Tipiklik Görüşü ...232

3. İlgilinin Rızası Çerçevesinde Cezasızlığı İleri Süren Görüşler ...234

4. Hakkın Kullanılması Bağlamında Cezasızlığı Savunan Görüşler ...237

5. İzin Verilen Risk Bağlamında Cezasızlığı Savunan Görüşler ...240

6. Taksirdeki Sübjektif Ölçü Kriteri Bağlamında Cezasızlığı Savunan Görüşler...241

7. Ceza Hukukunun Son Çare Olması İlkesi ile Cezasızlığı Savunan Görüşler...244

8. Kamu Yararının Bulunmaması Nedeniyle Cezai Takibatın Yapılmayabileceğini Öngören Alman Hukuku Açısından...247

(6)

İçindekiler 12

9. Karma Görüşler ...249

a) Kaza ve Kanun Müsaadesinin Birlikte Cezasızlığı Sağladığını İleri Süren Görüşler ...249

b) İlgilinin Rızası ile Hakkın Kullanılmasının Birlikte Cezasızlığı Sağladığını Savunan Görüşler...250

c) İzin Verilen Risk ile İlgilinin Rızası Ölçütünün Birlikte Cezasızlığı Sağladığını Savunan Görüşler...251

10. Anglo-Amerikan Hukuk Sisteminde Durum...254

b) İngiltere ve İrlanda Hukuk Uygulamasında Durum ...254

c) Amerika Birleşik Devletleri ve Kanada Hukuk Uygulamasında Durum...256

11. İleri Sürülen Görüşlerin Değerlendirilmesi ve Görüşümüz...260

II. ORGANİZATÖRLERİN, ANTRENÖRLERİN VE HAKEMLERİN, SPOR FAALİYETLERİ DOLAYISIYLA MEYDANA GELEN ÖLÜM VE YARALANMALAR AÇISINDAN CEZAİ SORUMLULUĞU ...265

A) ORGANİZATÖRLERİN, SPOR FAALİYETLERİ DOLAYISIYLA MEYDANA GELEN ÖLÜM VE YARALANMALAR AÇISINDAN CEZAİ SORUMLULUĞU ...265

1. Genel Olarak...265

2. Spor Organizatörlerinin, Özen ve Bakım Yükümlülüklerini İhlal Etmesi...266

3. Spor Organizatörlerinin, Risk Faktörü Açısından Özen ve Bakım Yükümlülüklerinin Derecesi...268

4. Spor Faaliyeti İçin Kamu Makamlarından Alınan İznin, Spor Organizatörlerinin Özen Yükümlülüğüne Etkisi...270

5. Seyircilerin Rızasının, Spor Organizatörlerinin Özen Yükümlülüğünden Kaynaklanan Cezai Sorumluluğuna Etkisi...271

6. Spor Organizatörlerinin, Seyircilere Karşı Oyuncuların ve Hakemin Güvenliğini Sağlama Yükümlülülüğü ...272

B) ANTRENÖRLERİN VE HAKEMLERİN, SPOR FAALİYETLERİ DOLAYISIYLA MEYDANA GELEN ÖLÜM VE YARALANMALAR AÇISINDAN CEZAİ SORUMLULUĞU ...273

1. Antrenörlerin Cezai Sorumluluğu...273

2. Hakemlerin Cezai Sorumluluğu ...274

IV. BÖLÜM SPOR FAALİYETLERİ DOLAYISIYLA İŞLENEN SUÇLAR I. GENEL OLARAK...277

II. SALT SPOR SUÇLARI...279

A) ŞİKE VE TEŞVİK PRİMİ SUÇLARI...279

(7)

İçindekiler 13

2. Şike ve Teşvik Primi Suçlarının Unsurları...287

a) Fail, Mağdur ve Korunan Hukuki Yarar...287

b) Maddi Unsur ...289

aa. Şike Anlaşmasının Varlığı ...289

bb. Şike Anlaşmasıyla Elde Edilmek İstenen Kazanç veya Menfaat...292

c) Manevi Unsur...295

d) Manevi Unsur İtibariyle Teşvik Primi ve Şike Arasındaki Farklar...295

e) Şike ve Teşvik Primi Açısından Amaç İtibariyle Öngörülen Özel Cezasızlık Nedenleri ...297

3. Şike ve Teşvik Primi Suçlarının Nitelikli Halleri...298

a) Suçun, Kamu Görevinin Sağladığı Güven veya Nüfuzun Kötüye Kullanılması Suretiyle İşlenmesi...298

b) Suçun, Federasyon veya Spor Kulüpleri ile Spor Alanında Faaliyet Gösteren Tüzel Kişilerin, Genel Kurul ve Yönetim Kurulu Başkan veya Üyeleri, Teknik veya İdari Yöneticiler ile Kulüplerin ve Sporcuların Menajerleri veya Temsilciliğini Yapan Kişiler Tarafından İşlenmesi...299

c) Suçun, Suç İşlemek Amacıyla Kurulmuş Bir Örgütün Faaliyeti Çerçevesinde Gerçekleştirilmesi ...300

d) Suçun, Bahis Oyunlarının Sonuçlarını Etkilemek Amacıyla İşlenmesi...301

e) Suçun, Kimliklerini Gizlemek Amacıyla Yüzlerini Bez veya Sair Unsurlarla Tamamen veya Kısmen Kapatmak Suretiyle İşlenmesi...303

4. Şike ve Teşvik Primi Suçlarının Özel Görünüş Şekilleri ...303

a) Teşebbüs...303

b) İştirak ...306

c) İçtima ...308

5. Şike ve Teşvik Primi Suçlarının Kovuşturulması ve Yaptırımı...309

a) Şike ve Teşvik Primi Suçlarının Kovuşturulması...309

b) Şike ve Teşvik Primi Suçlarının Yaptırımı...312

B) SPOR ALANLARINA YASAK MADDE SOKULMASI VE MÜSABAKA DÜZENİNİN BOZULMASI SUÇLARI ...317

2. Spor Alanlarına Yasak Madde Sokulması ve Müsabaka Düzeninin Bozulması Suçlarının Unsurları...319

3. Spor Alanlarına Yasak Madde Sokulması ve Müsabaka Düzeninin Bozulması Suçlarının Özel Görünüş Şekilleri ...327

(8)

İçindekiler 14

4. Spor Alanlarına Yasak Madde Sokulması ve Müsabaka Düzeninin

Bozulması Suçlarının Kovuşturulması ve Yaptırımı...328

C) SPOR ALANLARINDA TEHDİT VEYA HAKARET İÇEREN TEZAHÜRAT VE HALKI AŞAĞILAMA SUÇLARI ...329

2. Spor Alanlarında Tehdit veya Hakaret İçeren Tezahürat ve Halkı Aşağılama Suçlarının Unsurları...331

aa. Spor Alanlarında Tehdit veya Hakaret İçeren Tezahürat Suçu Açısından...333

bb. Spor Alanlarında Halkı Aşağılama Suçu Açısından...336

3. Spor Alanlarında Tehdit veya Hakaret İçeren Tezahürat ve Halkı Aşağılama Suçlarının Nitelikli Halleri...338

4. Spor Alanlarında Tehdit veya Hakaret İçeren Tezahürat ve Halkı Aşağılama Suçlarının Özel Görünüş Şekilleri ...338

5. Spor Alanlarında Tehdit veya Hakaret İçeren Tezahürat ve Halkı Aşağılama Suçlarının Kovuşturulması ve Yaptırımı...339

D) MÜSABAKA VE SEYİR ALANLARINA USULSÜZ SEYİRCİ GİRİŞİ SUÇLARI...340

2. Müsabaka ve Seyir Alanlarına Usulsüz Seyirci Girişi Suçlarının Unsurları ...342

a) Fail, Mağdur, Korunan Hukuki Yarar ...342

3. Spor Alanlarına Usulsüz Seyirci Girişi Suçlarının Nitelikli Halleri ...346

4. Spor Alanlarına Usulsüz Seyirci Girişi Suçlarının Özel Görünüş Şekilleri...347

5. Spor Alanlarına Usulsüz Seyirci Girişi Suçlarının Kovuşturulması ve Yaptırımı...347

E) YASAK ALANLARA GİRME SUÇU ...349

2. Yasak Alanlara Girme Suçunun Unsurları...350

a) Fail, Mağdur, Korunan Hukuki Yarar ...350

3. Yasak Alanlara Girme Suçunun Nitelikli Halleri ...352

4. Yasak Alanlara Girme Suçunun Özel Görünüş Şekilleri ...352

5. Yasak Alanlara Girme Suçunun Kovuşturulması ve Yaptırımı...352

(9)

İçindekiler 15 F) SEYİRDEN YASAKLANAN KİŞİNİN KOLLUK BİRİMİNE BAŞVURMAMASI

SUÇU ...354

2. Seyirden Yasaklanan Kişinin Kolluk Birimine Başvurmaması Suçunun Unsurları...355

a) Maddi Unsur ...355

b) Manevi Unsur...358

3. Seyirden Yasaklanan Kişinin Kolluk Birimine Başvurmaması Suçunun Özel Görünüş Şekilleri ...358

4. Seyirden Yasaklanan Kişinin Kolluk Birimine Başvurmaması Suçunun Kovuşturulması ve Yaptırımı ...358

III. SPOR FAALİYETLERİ VESİLESİYLE İŞLENEN SUÇLAR ...359

A) SPOR FAALİYETLERİ VESİLESİYLE VÜCUT DOKUNULMAZLIĞINA KARŞI İŞLENEN SUÇLAR ...359

2. Silah Kullanılması Suretiyle Kasten Yaralama Suçunun İşlenmesi ...361

3. Spor Alanlarında Kasten Yaralama Suçunun İşlenmesi ...361

4. Kasten Yaralama Suçunun Spor Dolayısıyla Kamu Görevlilerine Karşı İşlenmesi ...363

5. Spor Dolayısıyla İşlenen Kasten Yaralama Suçu Açısından Ceza Hukuku Genel Hükümlerinin Uygulanması ...364

6. Spor Dolayısıyla İşlenen Kasten Yaralama Suçu Açısından Görevli ve Yetkili Mahkeme ile Yaptırım ...365

B) SPOR FAALİYETLERİ VESİLESİYLE CİNSEL DOKUNULMAZLIĞA KARŞI İŞLENEN SUÇLAR ...366

2. Cinsel Saldırı Suçu Açısından ...366

3. Çocukların Cinsel İstismarı Suçu Açısından ...367

4. Reşit Olmayanla Cinsel İlişki Suçu Açısından ...369

5. Cinsel Taciz Suçu Açısından...369

6. Cinsel Dokunulmazlığa Karşı İşlenen Suçlarda Kovuşturma ve Görevli Mahkeme ...370

C) SPOR FAALİYETLERİ VESİLESİYLE HÜRRİYETE KARŞI İŞLENEN SUÇLAR ...371

1. Cebir, Tehdit ve Şantaj Suçları Açısından ...371

2. Hürriyeti Tahdit Suçu Açısından ...373

3. Ayırımcılık Suçu Açısından...374

D) SPOR FAALİYETLERİ VESİLESİYLE MÜLKİYETE KARŞI İŞLENEN SUÇLAR ...375

1. Mala Zarar Verme Suçu Açısından ...375

2. Yağma ve Hırsızlık Suçları Açısından...379

(10)

İçindekiler 16

E) SPOR FAALİYETLERİ VESİLESİYLE ŞEREFE KARŞI İŞLENEN SUÇLAR...380

F) SPOR FAALİYETLERİ VESİLESİYLE İŞLENEN DİĞER BAZI SUÇLAR...382

1. Rüşvet Suçu...382

2. Spor Alanlarında Silah Bulundurma Suçu...384

3. Genel Güvenliği Tehlikeye Sokma Suçu...389

4. Yasadışı Bahis Suçları...392

V. BÖLÜM SPOR HUKUKU AÇISINDAN DOPİNG I. GENEL OLARAK...401

II. DOPİNGE KARŞI MÜCADELENİN TARİHSEL GELİŞİMİ...402

III. DOPİNG KAVRAMI VE KAPSAMI ...406

IV. CEZA HUKUKU AÇISINDAN DOPİNG...408

A) ÇEŞİTLİ ÜLKELERDE...408

1. Çekoslavakya ve İsveç’te ...408

2. Fransa’da...408

3. İsviçre’de ...409

4. Avusturya’da ...410

5. Almanya’da ...410

6. Finlandiya’da ...413

7. İtalya’da...413

8. Diğer Bazı Ülkelerde...415

B) ÜLKEMİZDE...415

V. DOPİNG DOLAYISIYLA DİSİPLİN CEZALARININ UYGULANMASI...418

A) DOPİNG DOLAYISIYLA ULUSAL FEDERASYONLAR TARAFINDAN DİSİPLİN CEZALARININ UYGULANMASI...418

B) DOPİNG DOLAYISIYLA ULUSLARARASI FEDERASYONLAR TARAFINDAN DİSİPLİN CEZALARININ UYGULANMASI ...427

1. Uluslararası Federasyonlar Tarafından Disiplin Cezalarının Uygulanması...427

2. Dopinge İlişkin WADA Düzenlemeleri ve CAS Kararları...427

YARARLANILAN KAYNAKLAR ...433

(11)

KISALTMALAR

ABD Ankara Barosu Dergisi

AÜHFD Ankara Üniversitesi Hukuk Fakültesi Dergisi Bkz(bkz) Bakınız

C Cilt

CGTİK Ceza ve Güvenlik Tedbirlerinin İnfazı Hakkında Kanun CMK Ceza Muhakemesi Kanunu

dn Dipnot

E Esas

K Karar

Krş Karşılaştırınız KK Kabahatler Kanunu

m Madde

PVSK Polis Vazife ve Salahiyetleri Kanunu

S Sayı

s Sayfa

TCK Türk Ceza Kanunu

TFF Türkiye Futbol Federasyonu Y.CD Yargıtay Ceza Dairesi Y.CGK Yargıtay Ceza Genel Kurulu

(12)

(13)

GİRİŞ

Günümüzde spor faaliyetleri, gerek bireysel veya takım halinde gerekse amatörce veya profesyonelce yapılsın, hayatımızda önemli bir yer tutmaktadır. Hukuk, toplumsal hayatı düzenlemek için devreye girdiğinden, bu hayatın bir parçası olarak sportif faaliyetlerin güvenli ve düzenli olması açısından da hükümler öngörmektedir.

Hukuk, spor faaliyetlerini yapan, yaptıran, katılan, denetleyen ve- ya destekleyen gerçek kişiler ile özel veya kamu tüzelkişiler arasındaki ilişkileri çeşitli yönleriyle düzenlemektedir. Bu bağlamda, spor huku- kunun özerkliği konusu bir yana bırakılacak olursa, sporu spesifik açıdan değerlendiren hukuk disiplinleri olarak spor medeni hukuku, spor borçlar hukuku, spor ticaret hukuku, spor anayasa hukuku, spor ceza hukuku, spor idare hukuku, spor iş hukuku, spor tıp hukuku, spor sorumluluk hukuku ve spor federasyon hukuku gibi bir çok hu- kuk dallarından bahsedilebilir.

Ancak Spor Hukuku (Genel Esaslar) başlıklı bu çalışmamızda, spor hukukunun ana hatlarıyla önem taşıyan hususları çeşitli açılar- dan açıklanmaktadır. Bu çalışmamızda, beş bölüme yer verilmiştir. İlk bölümde, tümdengelim yöntemine başvurularak spor kavramı, tarih- sel gelişimi, boyutları, süjeleri ve spor-hukuk ilişkisine değinilmiştir.

İkinci bölümde spor güvenliği ve disiplini konuları ele alınmıştır.

Üçüncü bölümde, spor ve ceza hukuku başlığı altında, spor faaliyetle-

rinden dolayı meydana gelen yaralanma ve ölüm hallerinde sporcula-

rın cezai sorumluluk/sorumsuzluk konusu ile organizatörlerin, antre-

nörlerin ve hakemlerin cezai sorumluluğu konusu açıklanmıştır. Dör-

düncü bölümde, spor faaliyetleri dolayısıyla gerçekleşen başlıca suçlar

ayrıntılı şekilde incelenmiştir. Son bölümde ise, sporda dopinge ilişkin

açıklamalar yapılmıştır.

(14)

(15)

YARARLANILAN KAYNAKLAR

Acet, Mehmet: “Futbolda Şiddeti Etkileyen Sosyal Faktörler”, in:Futbolda Şiddet ve Önlenmesi, 7-8 Mayıs 2003, Ankara, Ankara Emniyet Müdür- lüğü Basımevi, 2003, s.128 vd.

Ağar, Serkan: “Türk Spor İdaresinde Türkiye Futbol Federasyon’nun Yeri ve İşlevi”, http://www.kazanci.com/cgi-bin/highlt/hebb/highlight.cgi?file=

hebb/files/makale-serkanagar-4.htm&query=biletfm, s.1 vd.

Akgül, Kadir/Çelen, Burçin/Oruç, Murat: “Ulusal ve Uluslararası Futbolcu Transferinde Yetiştirme Tazminatına Genel Bir Bakış”, İstanbul Barosu Dergisi Spor Hukuku Özel Sayısı, Mayıs 2007, s.129 vd.

Albanesi, Alfredo: “Sport e Diritto”, Rivista Di Diritto Sportivo, 1974, s.3 vd.

Anderson, Jack: “Citius, Altius, Fortıus? A Study of Criminal Violence In Sport”, Marquette Sports Law Review, Volume 11, Issue I Fall, Article 8, 2000, s.87 vd.

Amman, Tayfun: “Sporun Toplumsal Boyutları ve Hukuk”, in:Spor Hukuku Dersleri, Editör:Av.Kısmet Erkiner, Editör Yardımcısı:Arş.Gör.Ali Soysüren, İstanbul, Kadir Has Üniversitesi Spor Hukuku Araştırma ve Uygulama Merkezi Yayın No:02, 2007, s.173 vd.

Apaydın, Bahadır: “Türk Spor Hukuku’nun Tarihsel Gelişimi”, Galatasaray Üniversitesi Hukuk Fakültesi Dergisi, 2005/2, s.85 vd.

Arslan, Türker: “Futbol Tahkim Kurulu Kararları Işığında Seyirci Şiddeti”, in:La Violence et le fanatisme dans le sport, Sporda Şiddet ve Fanatizm, Galatasaray Üniversitesi Yayınları, İstanbul, 2004, s.403 vd.

Arslan, Türker: “Spor Müsabakalarında Şiddet ve Düzensizliğin Önlenmesi”, in:I.Uluslararası Spor Hukuku Kurultayı, Ankara Barosu Yayınları, 2010, Ankara, s.29 vd.

Arslan, Türker: “ Spor Tahkim Mahkemesi (CAS/TAS) “, in:Ankara Barosu Spor Hukuk Kurulu “Av.Atila Elmas” Armağanı, Ankara, 2012, s.81 vd.

Artuk, M.Emin/Gökcen, Ahmet/Yenidünya A. Caner: Ceza Hukuku Genel Hükümler, 9.Baskı, Adalet Yayınevi, Ankara, 2015.

Artuk, M.Emin/Gökcen, Ahmet/Yenidünya A. Caner: Ceza Hukuku Özel Hükümler, 15.Baskı, Adalet Yayınevi, Ankara, 2015.

(16)

Yararlanılan Kaynaklar 434

Asilzade, Laden: “Sporda Irkçılık ve Şiddet Kapsamında Ayrımcılık Yasağı”, http://www.sporhukuku.org.tr/makaleler/156-sporda-irkcilk-ve-siddet- kapsamında-ayrimcilik-yasa.html, Erişim Tarihi:16.04.2012.

Avcı, Mustafa: Osmanlı Hukukunda Suçlar ve Cezalar, Gökkubbe Yayınları, İstanbul, 2004.

Aydın, Ufuk: “Toplu İş Hukuku ve Profesyonel Sporcular”, Av.Kısmet Erkiner Armağanı Spor Hukuku Yazıları, İstanbul Barosu Yayınları, İs- tanbul, 2014, s.199 vd.

Baba, Yasemin: “Şike ve Teşvik Primi Suçu”, Türkiye Adalet Akademisi Der- gisi, S.10, 2012, s.775 vd.

Balcı, Murat / Aydın, Hüseyin/ Turan, Sinem / Albay, Buse / Özsoy, Sibel / Uçak, U. İrem: Futbolda Disiplin, 2.Baskı, Adalet Yayınevi, Ankara, 2020.

Başaran, Kenan: “Güvenlik Güçleri Bakış Açısından Stat Güvenliği ve Sorum- luluklar”, in:La Violence et le fanatisme dans le sport, Sporda Şiddet ve Fanatizm, Galatasaray Üniversitesi Yayınları, İstanbul, 2004, s.281 vd.

Baştürk, Faruk: “Futbol Mevzuatında Yapılan Son Değişiklikler”, in:”Spor Hukukunda Güncel Gelişmeler ve Sorunlar Sempozyumu”, Türkiye Mil- li Olimpiyat Komitesi Spor Hukuku Komisyonu, 15 Kasım 2008, Olimpiyatevi, İstanbul, 2008, s.114 vd.

Bayraktar, Köksal: “Şike Suçu”, Dokuz Eylül Üniversitesi Hukuk Fakültesi Dergisi, Cilt:21, Özel Sayı, PROF. DR. DURMUŞ TEZCAN’A ARMA- ĞAN, III, Izmir 2019, s.2757 vd.

Baysaling, Özer: Sporda Her Yönüyle Doping, İlpress Basım ve Yayın, İstan- bul, 2000.

Benillouche, Mikael: “Les dispositions pe’nales relatives a’ la pre’vention des violences lors des manifestations sportives: un cadre juridique en mutation”, Petites affiches, 27 juillet 2007, n. 150, P.6-Tous droits re’serve’s, s.1 vd.

Bıçak, Vahit: “Spor Ceza Hukuku”, Çağın Polisi Dergisi, S.85, Ocak 2009, s.3 vd.

Bıçakçı, Levent: “Türkiye’de ve Dünya’da Spor Hukuku, Yargısı ve Özellikle- ri”, in:Spor Hukuku Dersleri, Editör:Av.Kısmet Erkiner,Editör Yardımcı- sı:Arş.Gör.Ali Soysüren, İstanbul, Kadir Has Üniversitesi Spor Hukuku Araştırma ve Uygulama Merkezi Yayın No:28, 2007, s.445 vd.

Bolle, Pierre-Henri: “Sporda Şiddet ve Fanatizm Raporu”, in:La Violence et le fanatisme dans le sport, Sporda Şiddet ve Fanatizm, Galatasaray Üniver- sitesi Yayınları, İstanbul, 2004, s.445 vd.

(17)

Yararlanılan Kaynaklar 435 Bozkurt, Murat Nart: “Spor Hukuku Uyuşmazlıklarının Çözümünde Millet-

lerarası Spor Tahkim Mahkemesi”, ABD, S.2010/2, s.165 vd.

Covassi, Giangiacomo: L’attivita’ Sportiva Come Causa di Esclusione del Reato, Padova, 1984.

Crimi, Francesco: “Il Doping Autogeno (C.D.Autodoping): Delitto di Adozione e Sottoposizione a Pratiche Mediche Dopanti”, in:Diritto Dello Sport, Profili Penali, a cura Agostino Guardamagna, UTET Giuridica, Mi- lano, 2009, s.221 vd.

Çağlayan, Ramazan: Spor Hukuku (Spor Hukuku Temel Metinleri), Asil ya- yın, Ankara, 2007.

Çetin, Erol: Yeni Türk Ceza Yasasındaki Hakaret Suçları, Seçkin Yayınevi, Ankara, 2005.

Demirbaş, Timur: İnfaz Hukuku, 4.Baskı, Seçkin Yayınevi, Ankara, 2015.

Demirbaş, Timur: Kriminoloji, 4.Baskı, Seçkin Yayınevi, Ankara, 2012.

Demirbaş, Timur: Ceza Hukuku Genel Hükümler, 11.Baskı, Seçkin Yayınevi, Ankara, 2016.

Deryal, Yahya: Hukukun Temel Kavramları (Hukuka Giriş), Güncellenmiş 7.Baskı, Derya Kitabevi, Trabzon, 2011.

Dinç, Sami: “Spor Yargısında Delillerin Toplanması, Değerlendirilmesi ve Savunma Hakkı”, in:Spor Hukukunda Güncel Sorunlar-II Sempozyumu, Türkiye Milli Olimpiyat Komitesi Spor Hukuku Komisyonu, 30 Ocak 2010, Olimpiyatevi-Ataköy/İstanbul, s.109 vd.

Di Tano, Francesco: “Lesioni in ambito sportive e diritto penale:la c.d.misura soggettiva della colpa”, http://www.altalex.com/index.php?idnot=12576, Erişim Tarihi:25.08.2011.

Doğan, İsmail: “Türk Futbolunda Potansiyel İstanbul Ruhu ve Şiddet”, Fut- bolda Şiddet ve Önlenmesi, 7-8 Mayıs 2003, Ankara Emniyet Müdürlüğü Basımevi, Ankara, 2003, s.63 vd.

Doğan Koray: “Sporda Dopingin Cezalandırılabilirliği”, Prof. Dr. Mehmet Emin ARTUK’a Armağan, Editör:Prof.Dr.Mahmut KOCA, Seçkin Yayı- nevi, Ankara, 2020, s.935 vd.

Donatsch, Andreas: “Spor Organizatörünün Cezai Sorumluluğu”, Çev.Yrd.Doç.Dr.Mahmut Koca, in:Spor ve Ceza Hukuku, Proje Yönetici- si: Prof.Dr.Kayıhan İÇEL, Yayına Hazırlayan: Doç.Dr.Yener ÜNVER, Ankara, Seçkin Yayınevi, 2004, s.71 vd. (Bu makaleye, Donatsch,

“Spor…” olarak atıf yapılmıştır)

(18)

Donatsch, Andreas: “Sporcunun Cezai Korunmasına İlişkin Düşünceler”, Çev.Sevim GEZİCİ, in:Spor ve Ceza Hukuku, Proje Yönetici- si:Prof.Dr.Kayıhan İÇEL, Yayına Hazırlayan: Doç.Dr.Yener ÜNVER, An- kara, Seçkin Yayınevi, 2004, s.113 vd. (Bu makaleye, Donatsch, “Spor- cu…” olarak atıf yapılmıştır)

Donay, Süheyl: Sporda Şiddet ve Düzensizliğin Önlenmesi ve Şike ve Teşvik Primi, 2.Baskı, Beta Yayınları, İstanbul, 2012.

Dönmez, Kazım Yücel: “Antrenörlerin Sporcu Sayılıp Sayılmayacakları ve İş Kanunu Karşısındaki Durumları”, in:Ankara Barosu Spor Hukuk Kurulu

“Av.Atila Elmas” Armağanı, Ankara, 2012, s.211 vd.

Dönmezer, Sulhi: Genel Ceza Hukuku Dersleri, Bahçeşehir Üniversitesi Ya- yınları, İstanbul, 2003.

Egemenoğlu, Yunus: “Sporda Şiddet ve Düzensizliğin Önlenmesi Bağlamın- da Spor Kulüplerinin Yükümlülükleri”, in:Sporda Şiddet, Editör- ler:Prof.Dr.Cumhur Şahin, Prof.Dr.İzzet Özgenç, Doç.Dr.İlhan Üzülmez, Güncellenmiş 2.Bası, Seçkin Yaynevi, Ankara, 2012, s.25 vd.

Epözdemir, Rezan: “Müsabaka Alanlarındaki Sporcuların Hakaret İçeren Eylemleri İle Kasten Yaralama ve Mala Zarar Verme Eylemlerinin Türk Ceza Hukuku Açısından Değerlendirilmesi”, Dokuz Eylül Üniversitesi Hukuk Fakültesi Dergisi, Sayı:2, 2019, s.777 vd.

Erdemli, Atilla: “Spor Nedir?”, in:Spor Hukuku Dersleri, Editör:Av.Kısmet Erkiner, Editör Yardımcısı:Arş.Gör.Ali Soysüren, Kadir Has Üniversitesi Spor Hukuku Araştırma ve Uygulama Merkezi Yayın No:02, İstanbul, 2007, s.13 vd.

Erem, Faruk: “Ceza Hukukunda “Hakkın Kullanılması”, AÜHFD, C.41, 1989- 1990, S.1-4, Ankara, 1991.

Erkiner, Kısmet: Hukuki Boyutunda Doping, Nobel Yayınları, Ankara, 2006.

Erkiner, Kısmet: “Spor Hukuku ve Eğitimi”, in:Spor Hukuku Dersleri, Edi- tör:Av.Kısmet Erkiner, Editör Yardımcısı:Arş.Gör.Ali Soysüren, Kadir Has Üniversitesi Spor Hukuku Araştırma ve Uygulama Merkezi Yayın No:02, İstanbul, 2007, s.3 vd.

Erkiner, Kısmet: “Spora Tarihsel Bir Bakış”, in:Spor Hukuku Dersleri, Edi- tör:Av.Kısmet Erkiner, Editör Yardımcısı:Arş.Gör.Ali Soysüren, Kadir Has Üniversitesi Spor Hukuku Araştırma ve Uygulama Merkezi Yayın No:02, İstanbul, 2007, s.57 vd.

Erkiner, Kısmet: “Türkiye’nin Ulusal ve Uluslararası Boyutta Stad İçi ve Dışı Seyirci Sorunları”, in:La Violence et le fanatisme dans le sport, Sporda

(19)

Yararlanılan Kaynaklar 437 Şiddet ve Fanatizm, Galatasaray Üniversitesi Yayınları, İstanbul, 2004, s.209 vd.

Erkiner, Kısmet: “Uluslararası Olimpiyat Komitesi ve Milli Olimpiyat Komi- telerinin Spor Hukukunun Gelişmesindeki Rolü”, in:Spor Hukukunda Güncel gelişmeler ve Sorunlar Sempozyumu, Türkiye Milli Olimpiyat Komitesi Spor Hukuku Komisyonu, 15 Kasım 2008, Olimpiyatevi, İstan- bul, 2009, s.9 vd.

Ertaş, Şeref/Petek, Hasan: Spor Hukuku, Yetkin Yayınları, Ankara, 2011.

Fidanoğlu, Behiç Cüneyt: “Avrupa İnsan Hakları Sözleşmesi ve Sporda Dünya Anti-Doping Programı”, Ankara Barosu Dergisi, 2011, S.3, s.274 vd.

Genç, Durmuş Ali: Spor Hukuku, Alfa Yayınları, İstanbul, 1998.

Giresunlu, Gökçe: Şike Şike Futbol, Destek Yayınevi, İstanbul, 2011.

Gökcan, Hasan Tahsin/Artuç, Mustafa: Ceza ve Usul Hukukunda Kamu Görevlisi Kavramı ve Özel Soruşturma Usulleri, Seçkin Yayınevi, Anka- ra, 2007.

Gülşen, Recep: Hürriyeti Tahdit Suçları(TCK 179-187), Adalet Yayınevi, An- kara, 2002.

Günal, Gurur Gaye: “Sporda Şiddetin Tarihçesi, Örnek Olaylar ve İlgili Mev- zuatlar”, in:Ankara Barosu Spor Hukuk Kurulu “Av.Atila Elmas” Arma- ğanı, Ankara, 2012, s.291 vd.

Günal, A. Nadi/Küçükgüngör, Erkan: Türk Spor Hukukunun Genel Esasları ve İlgili Mevzuat, Yetkin Yayınları, Ankara, 1998.

Gündüz, Remzi/Gültaş, Veysel: Türk Ceza Kanunu (Özel Hükümler), C.2, Bilge Yayınevi, Ankara, 2009.

Güner, Rüştü: “Sporda Yasaklı Maddeler ve Yöntemler, Doping Kontrol Numunesi Alma İşlemi”, in:Spor Hukuku Dersleri, Editör:Av.Kısmet Erkiner, Editör Yardımcısı:Arş.Gör.Ali Soysüren, Kadir Has Üniversitesi Spor Hukuku Araştırma ve Uygulama Merkezi Yayın No:46, İstanbul, 2007, s.777 vd.

Güngör, Devrim: “Şike Suçu”, Ankara Barosu Dergisi, S.2011/4, s.38 vd.

Güngör, Şener/Kavalalı, A.Mümin: Uygulamada Toplantı ve Gösteri Yürü- yüşleri, Yetkin Yayınları, Ankara, 1990.

Günther, Hans-Ludwig: “Ceza Hukuku Açısından Spor Oyunlarında Kural İhlallerinin Değerlendirilmesi ve Nitelendirilmesi”, Çev.Yrd.Doç.Dr.

Mustafa Ruhan ERDEM, in:Spor ve Ceza Hukuku, Proje Yönetici- si:Prof.Dr.Kayıhan İÇEL, Yayına Hazırlayan: Doç.Dr.Yener ÜNVER, Seç- kin Yayınevi, Ankara, 2004, s.61 vd.

(20)

Güran, Sait: “Futbol Müsabakasında Şike Disiplin Suçu”, in:Ankara Barosu Spor Hukuk Kurulu “Av.Atila Elmas” Armağanı, Ankara, 2012, s.377 vd.

Hafızoğulları, Zeki: “Futbol Disiplin Hukukunda Bekletici Mesele”, in: An- kara Barosu Spor Hukuk Kurulu “Av.Atila Elmas” Armağanı, Ankara, 2012, s.497 vd.

Hakeri, Hakan: Ceza Hukukunda İhmal Kavramı ve İhmali Suçların Çeşitleri, Seçkin Yayınevi, Ankara, 2003.

Hakeri, Hakan: Ceza Hukuku Genel Hükümler, 17.Baskı, Adalet Yayınevi, Ankara, 2014.

Hardal, Şekip: “Spor Sözleşmeleri”, İstanbul Barosu Dergisi Spor Hukuku Özel Sayısı, Mayıs 2007, s.93 vd.

Hekimoğlu, M.Fahrettin: Uygulamalı-İçtihatlı Ceza İnfaz Hukuku ve Cezae- vi İdaresi, Adalet Yayınevi, Ankara, 2001.

Hill, Declan: Şike Futbol ve Organize Suçlar, Çeviri:Eren Odabaşı, Arkadaş Yayınevi, Ankara, 2010.

Ianniello, Tiziana: “Obblighi di Denuncia All’autorita’ Giudiziaria da Parte Degli Organi Sportivi”, in:Diritto Dello Sport, Profili Penali, a cura Agostino Guardamagna, UTET Giuridica, Milano, 2009, s.69 vd.

İçel, Kayıhan/Donay, Süheyl: Karşılaştırmalı ve Uygulamalı Ceza Hukuku, Genel Kısım, 1.Kitap, Beşinci Bası, Beta Yayınları, İstanbul, 2006.

İçli, Tülin Günşen: Kriminoloji, 2.Baskı, Seçkin Yayınevi, Ankara, 2007.

İnal, Tamer: “Sportif Alanda, Hukuka Aykırı Davranışlardan Doğan Sorumlu- luğun Sonuçları”, http://www.kazanci.com/cgi-bin/highlt/hebb/highlight.

cgi?file=hebb/files/makale-htamerinal-15.htm&query=sporfm, s.1 vd.

Jescheck, Hans-Heinrich: Alman Ceza hukukuna Giriş, Tercüme eden: Feri- dun Yenisey, Beta Yayıncılık, İstanbul, 2007.

Kangal, Zeynel: Kabahatler Hukuku, XII Levha Yayıncılık, İstanbul, 2011.

Karakuş, Osman: “Genel Kolluğun 6222 Sayılı Sporda Şiddet ve Düzensizli- ğin Önlenmesine Dair Kanun Hükümlerinin Uygulanması Bağlamında Görev ve Yetkileri”, in:Sporda Şiddet, Editörler:Prof.Dr.Cumhur Şahin, Prof.Dr.İzzet Özgenç, Doç.Dr.İlhan Üzülmez, Güncellenmiş 2.Bası, Seç- kin Yaynevi, Ankara, 2011, s.15 vd.

Karanfil, Celalettin: “6222 Sayılı Kanundan Kaynaklanan Suçların Soruştu- rulması Usulü İle Spor Alanlarına Yasak Madde Sokulması ve Müsabaka Düzeninin Bozulması, Spor Alanlarına Usulsüz Seyirci Girmesi Suçları”, Av.Kısmet Erkiner Armağanı Spor Hukuku Yazıları, İstanbul Barosu Ya- yınları, İstanbul, 2014, s.65 vd.

(21)

Yararlanılan Kaynaklar 439 Kaya, Mine: “Sporda Şiddet ve Düzensizlikten Kaynaklanan Tazminat Sorum-

luluğu”, Türkiye Adalet Akademisi Dergisi, Nisan 2012, S.9, s.117 vd.

Kayıran, Mehmet: “Atatürk’ün Gençlik ve Spor Hakkındaki Düşünceleri”, Eski Yeni Aylık Şehir Kültürü Dergisi, T.C.Eskişehir Valiliği, Yıl:1, Sayı:3, Mayıs 2009, s.8 vd.

Kaymaz, Seydi/Gökcan, Hasan Tahsin: 5237 sayılı Türk Ceza Kanununda Taksirle Adam Öldürme ve Yaralama Suçları, Seçkin Yayınevi, Ankara, 2006.

Kesim, Ümit: “Dünya Spor Tarihi”, in:Spor Hukuku Dersleri, Edi- tör:Av.Kısmet Erkiner, Editör Yardımcısı:Arş.Gör.Ali Soysüren, Kadir Has Üniversitesi Spor Hukuku Araştırma ve Uygulama Merkezi Yayın No:02, İstanbul, 2007, s.97 vd.

Keskin, O.Kadri: Ceza ve Hukuk Uygulamasında Taksirle Ölüme ve Yara- lanmaya Sebebiyet, Ankara, 1991.

Kıbrızlı, İbrahim: Futbolda Şiddet ve Önlenmesi, 7-8 Mayıs 2003, Ankara Emniyet Müdürlüğü Basımevi, Ankara, 2003, s.33 vd.

Kılcıgil, Ertan: “Popüler Kültür ve Futbolda Şiddet”, in:Futbolda Şiddet ve Önlenmesi, 7-8 Mayıs 2003, Ankara Emniyet Müdürlüğü Basımevi, An- kara, 2003, s.323 vd.

Koca, Mahmut: “6222 Sayılı Sporda Şiddet ve Düzensizliğin Önlenmesine Dair Kanunda Düzenlenen Suçlar ve Kabahatler”, in: Sporda Şiddet, Edi- törler:Prof.Dr.Cumhur Şahin, Prof.Dr.İzzet Özgenç, Doç.Dr.İlhan Üzül- mez, Güncellenmiş 2.Bası, Seçkin Yaynevi, Ankara, 2011, s.47 vd.

Koca, Mahmut/Üzülmez, İlhan: Türk Ceza Hukuku Genel Hükümler, 8.Baskı, Seçkin Yayınevi, Ankara, 2015.

Kocasakal, Ümit: “Spor Hukukunun Özellikleri Çerçevesinde Tahkim Yargı- laması ve Türkiye Futbol federasyonu Tahkim Kurulu”, İstanbul Barosu Dergisi Spor Hukuku Özel Sayısı, Mayıs 2007, s.41 vd.

Kocasakal, Ümit: “Sporda Şiddetin Önlenmesi”, in:”Spor Hukukunda Gün- cel Gelişmeler ve Sorunlar Sempozyumu”, Türkiye Milli Olimpiyat Komitesi Spor Hukuku Komisyonu, 15 Kasım 2008, Olimpiyatevi, İs- tanbul, s.92 vd.

Kocasakal, Ümit: “Artan Şiddet Olayları Karşısında Şiddetin Önlenmesine Dair 5149 Sayılı Kanunda Yapılması Gereken Değişiklikler”, in:Türkiye Milli Olimpiyat Komitesi Spor Hukuku Komisyonu “Spor Hukukunda Güncel Sorunlar –II” Sempozyumu, 30 Ocak 2010, Olimpiyatevi-Ataköy, s.55 vd.

(22)

Kocasakal, Ümit: “Sporda Hukuki ve Cezai Sorumluluk”, in:I.Uluslararası Spor Hukuku Kurultayı, Ankara Barosu Yayınları, Ankara, 2010, s.54 vd.

Koch, Hans-Georg: “Karşılaştırmalı Hukuk Açısından Dopingden kaynakla- nan Ceza ve İlaç Hukuku Sorunları”, Çev.Doç.Dr.Yener ÜNVER, in:Spor ve Ceza Hukuku, Proje Yöneticisi:Prof.Dr.Kayıhan İÇEL, Yayına Hazır- layan: Doç.Dr.Yener ÜNVER, Seçkin Yayınevi, Ankara, 2004, s.15 vd.

Köse, Hüseyin Alpay: “Şike ve Teşvik Primi Suçunda Alt Lige Düşme Ceza- sını Vermeye Hangi Merci Yetkilidir”, http://www.sporhukuku.org.tr/

dosyalar/makale-sike-alt-lig.pdf, Erişim Tarihi:28.11.2011.

Küçükgüngör, Erkan: “Profesyonel Futbolcu-Kulüp İlişkisi”, in:Spor Hukuku Dersleri, Editör:Av.Kısmet Erkiner, Editör Yardımcısı:Arş.Gör.Ali Soysüren, Kadir Has Üniversitesi Spor Hukuku Araştırma ve Uygulama Merkezi Yayın No:02, İstanbul, 2007, s.533 vd.

Leonori, Anna: “Lotta al Doping: Il nuovo contesto internazionale”, http://www.penale.it/page.asp?mode=1&IDPag=522, Erişim Tarihi:25.08.2011.

Létourneau, Gilles/Manganas, Antoine: “La tolérance des droits pénal et sportif, source de violence dans les sports”, Les Cahiers de droit, vol. 17, n° 3, 1976, s.741 vd, http://id.erudit.org/iderudit/042124ar, Erişim Tari- hi:25.08.2011.

Mahmutoğlu, Fatih Selami: “Spor Müsabakalarında Şiddet ve Düzensizliğin Önlenmesi”, in:I.Uluslararası Spor Hukuku Kurultayı, Ankara Barosu Yayınları, Ankara, 2010, s.37 vd.

Maletesta, Dominique / Jaccoud, Christophe: “Sporda Suç ve Güvenlik”, in:La violence et le fanatisme dans le sport, Sporda Şiddet ve Fanatizm, Galatasaray Üniversitesi Yayınları, İstanbul, 2004, s.25 vd.

Malkoç, İsmail: Yeni Türk Ceza Kanunu, 2.Cilt, 3.Baskı, Malkoç Kitabevi, Ankara, 2008.

Memiş, Pınar: “Sporda Şiddet Nasıl Önlenecek?”, Güncel Hukuk, Temmuz 2011, s.26 vd.

Merone, Giuditta: “Rischio Consentito e Responsabilita’ Penale Nell’ambito Dell’attivita’ Sportiva”, in:Diritto Dello Sport, Profili Penali, a cura Agostino Guardamagna, UTET Giuridica, Milano, 2009, s.13 vd.

Merone, Giuditta/Rigitano, Raffaella: “La Violenza Negli Stadi:Il Divieto di Acceso ai Luoghi delle Manifestazioni Sportive”, in:Diritto Dello Sport, Profili Penali, a cura Agostino Guardamagna, UTET Giuridica, Milano, 2009, s.73 vd.

(23)

Yararlanılan Kaynaklar 441 Mirra, Vittorio: “Responsabilita’ penale dell’organizzatore di manifestazioni sportive”, http://www.diritto.it/materiali/penale/mirra1.html#, Erişim Tarihi:05.04.2012.

Mutlu, Erol: “Avrupa’yı Salladık, İngiltere’yi Sarsacağız:Futbol, Milliyetçilik ve Şiddet”, in:Şiddet, Cogito, S.6-7, Kış-Bahar’96,Yapı Kredi Yayınları, s.367 vd.

Nuvolone, Pietro: “İllecito Sportivo e İlleito Penale”, Rivista Di Diritto Sportivo, 1981 s.186 vd.

Orhan, Ümit: 5149 Sayılı Sporda Şiddet ve Düzensizliğin Önlenmesine Dair Kanun Çerçevesinde Spor Güvenliği, İstanbul, Marmara Üniversitesi Sağlık Bilimleri Enstitüsü, Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi, 2007.

Oktar, Salih: “Ceza Kanunu Dışındaki Hukuka Uygunluk Sebepleri”, in:Ceza Hukuku Günleri, Beta Yayınları, İstanbul, 1998.

Öndeş, Ozan: “Süreç nasıl yönetil(me)meliydi…”, http://www.serencebey.com/

tr/detay.aspx?id=1567, Erişim Tarihi:29.11.2011.

Özbek, Veli Özer/Kanbur, Mehmet Nihat/Doğan, Koray/Bacaksız, Pı- nar/Tepe, İlker: Türk Ceza Hukuku Özel Hükümler, 7.Baskı, Seçkin Ya- yınevi, Ankara, 2014.

Özdemir Kocasakal, Hatice: “Son Değişiklikler Işığında Türkiye’deki Sportif İhtilaflar Bakımından CAS’ın Yargı Yetkisi ve CAS’a Başvuru Olanakla- rı”, in:Spor Hukukunda Güncel Sorunlar-II Sempozyumu, Türkiye Milli Olimpiyat Komitesi Spor Hukuku Komisyonu, 30 Ocak 2010, Olimpiyatevi-Ataköy/İstanbul, s.134 vd.

Özdemir Kocasakal, Hatice: “Uluslararası Spor Yargısı”, in:”Spor Hukukun- da Güncel Gelişmeler ve Sorunlar Sempozyumu”, Türkiye Milli Olimpi- yat Komitesi Spor Hukuku Komisyonu, 15 Kasım 2008, Olimpiyatevi, İs- tanbul, s.45 vd.

Özdirekcan, Bülent: “Dopingin ve Dopingle Mücadelenin Mağdurları: Spor- cular”, Av.Kısmet Erkiner Armağanı Spor Hukuku Yazıları, İstanbul Ba- rosu Yayınları, İstanbul, 2014, s.57 vd.

Özen, Mustafa: Sporda Şiddet ve Düzensizliğin Önlenmesine Dair Kanunda Yer Alan Suçlar ve Yaptırımları, Adalet Yayınevi, Ankara, 2013.

Özen, Muharrem/Yılmaz, Sacit: “Şike ve Teşvik Primi Suçları”, Ankara Baro- su Dergisi, S.2012/2, s.17 vd.

Özgenç, İzzet: “Değerlendirme ve Sonuç”, in:Sporda Şiddet, Editör- ler:Prof.Dr.Cumhur Şahin, Prof.Dr.İzzet Özgenç, Doç.Dr.İlhan Üzülmez, Güncellenmiş 2.Bası, Seçkin Yaynevi, Ankara, 2012, s.95 vd.

(24)

Özkara, Erdem: “Sporda Müsabakalarında Şiddet ve Düzensizliğin Önlenme- si”, in:I.Uluslarararsı Spor Hukuku Kurultayı, Ankara Barosu Yayınları, Ankara, 2010, s.28 vd.

Öztan, Bilge/Will, Michael R.: “Türkiye’de Müstakbel Spor Hukuku”, in:Prof.Dr.FIRAT ÖZTAN’A ARMAĞAN, C.II, Turhan Kitabevi, Ankara, 2010, s.1753 vd.

Öztuna, Barış: “Türk Sporcularının Sosyal Güvenliği”, International Journal of Science Culture and Sport (IntJSCS), Special Issue 3, July 2015, s.802 vd.

Öztürk, Bahri: “Sporda Şiddet ve Düzensizliğin Önlenmesine Çare Olarak Seyirden Yasaklanma”, in:Sporda Şiddet, Editörler:Prof.Dr.Cumhur Şa- hin, Prof.Dr.İzzet Özgenç, Doç.Dr.İlhan Üzülmez, Güncellenmiş 2.Bası, Seçkin Yaynevi, Ankara, 2012, s.33 vd.

Öztürk, Hande: “6222 Sayılı “Spor Müsabakalarında Şiddet ve Düzensizliğin Önlenmesine Dair Kanun” Hakkında”, Güncel Hukuk, Temmuz 2011, s.30 vd.

Öztürk, Yavuz: Uzlaşmalı Müsabaka Şike ve Teşvik Primi, Bilge Yayınevi, Ankara, 2012.

Öztürk, Bahri/Erdem, Mustafa Ruhan: Uygulamalı Ceza Hukuku ve Güven- lik Tedbirleri Hukuku, 12.Baskı, Seçkin Yayınevi, Ankara, 2012.

Özyavuz, Mesut: “Avrupa Konseyi Sportif Karşılaşmalarda ve Özellikle Futbol Maçlarında Seyircilerin Şiddet Gösterileri ve Taşkınlıklarına Da- ir Avrupa Sözleşmesi”, in:Spor Hukuku Dersleri, Editör:Av.Kısmet Erkiner, Editör Yardımcısı:Arş.Gör.Ali Soysüren, Kadir Has Üniversite- si Spor Hukuku Araştırma ve Uygulama Merkezi Yayın No:02, İstan- bul, 2007, s.849 vd.

Padovani, Tullio: Diritto Penale, Quarta Edizione, Giuffre Editore, Milano, 1998.

Petek, Hasan: “Sporcuların Sendikal Hakları”, Hukuki Perspektifler Dergi- si(HPD), S.7,Temmuz 2006, s.182 vd.

Ravera, Cristina: “La Nozione Di Doping Alla Luce Della L.N.376/2000”, in:Diritto Dello Sport, Profili Penali, a cura Agostino Guardamagna, UTET Giuridica, Milano, 2009, s.147 vd.

Rehberg, Jörg /Stefan Flachsmann: “İsviçre Ceza Hukukuna Göre “Do- ping”in Dolandırıclık Olarak Cezalandırılabilirliği”, Çev.Doç.Dr.Yener ÜNVER, in:Spor ve Ceza Hukuku, Proje Yöneticisi:Prof.Dr.Kayıhan İÇEL, Yayına Hazırlayan: Doç.Dr.Yener ÜNVER, Seçkin Yayınevi, Anka- ra, 2004, s.27 vd.

(25)

Yararlanılan Kaynaklar 443 Reinhart, Michael: “Sportif Faaliyetler Sırasındaki Yaralanmalar ve Kazalar-

da Ceza Takibatı Yapılmasında Kamu Menfaati”, Çev.Yrd.Doç.Dr.Veli Özer ÖZBEK, in:Spor ve Ceza Hukuku, Proje Yöneticisi:Prof.Dr.Kayıhan İÇEL, Yayına Hazırlayan: Doç.Dr.Yener ÜNVER, Ankara, Seçkin Yayı- nevi, 2004, s.51 vd.

Reinhart, Michael: “Sport und Strafrecht”, in:Praxishandbuch Sportrecht, Jochen Fritzweiler/Bernhard Pfister/Thomas Summerer(ed.), 2.Baskı, München, 2007, s.640 vd.

Saraç, Murat: “Şikeye İndirim Şiddete Teşvik”, Esas, Aylık Hukuk Dergisi, S.3, Aralık 2011, s.28 vd.

Sarıibrahimoğlu, Y.Selim / Bakanay, Mehmet Ali / Tekin, Tarık: Spor Hu- kuku, Ankara, 2002.

Savaşer, Yılmaz: “Yarış Hakemlerinin ve Kararlarının Hukuki Nitelikleri”, in:

Spor Hukuku Dersleri, Editör:Av.Kısmet Erkiner, Editör Yardımcı- sı:Arş.Gör.Ali Soysüren, Kadir Has Üniversitesi Spor Hukuku Araştırma ve Uygulama Merkezi Yayın No:02, İstanbul, 2007, s.889 vd.

Savaşer, Yılmaz: “Spor Yargısında Delillerin Toplanması, Değerlendirilmesi ve Savunma Hakkı”, in:Spor Hukukunda Güncel Sorunlar-II Sempoz- yumu, Türkiye Milli Olimpiyat Komitesi Spor Hukuku Komisyonu, 30 Ocak 2010, Olimpiyatevi-Ataköy/İstanbul, s.91 vd.

Schild, Wolfgang: “Antrenörün, Hakemin ve Seyircinin Ceza Sorumluluğu”, Çev.Doç.Dr.Hakan HAKERİ, in:Spor ve Ceza Hukuku, Proje Yönetici- si:Prof.Dr.Kayıhan İÇEL, Yayına Hazırlayan: Doç.Dr.Yener ÜNVER, Seç- kin Yayınevi, Ankara, 2004, s.41 vd.

Schild, Wolfang: “Doping Yapılmasında Müessir Fiil Nedeniyle Cezalandırı- labilirlik”, Çev.Dr.Ali Kemal YILDIZ, in:Spor ve Ceza Hukuku, Proje Yöneticisi:Prof.Dr.Kayıhan İÇEL, Yayına Hazırlayan: Doç.Dr.Yener ÜNVER, Seçkin Yayınevi, Ankara, 2004, s.95 vd.

Soyaslan, Doğan: Ceza Hukuku Genel Hükümler, 3. Baskı, Yetkin Yayınları, Ankara, 2005.

Standen, Jeffrey: “The Manly Sports:The Problematic Use of Criminal Law to Regulate Sports Violence”, The Journal of Criminal Law&Criminology, 2009 by Northwestern University, School of Law, Vol.99, No.3, s.619 vd.

Stephen, J./ Gulotta, Jr.: “Torts in Sports-Deterring Violence in Professional Athletics”, Fordham Law Review, Article 5, 1-1-1980, Volume 48, Issue 5, s.764 vd.

Şahin, Meral Ekici: Ceza Hukukunda Rıza, XII Levha Yayıncılık, İstanbul, 2012.

(26)

Şahin, H.Murat: Beden Eğitimi ve Sporda Temel Kavramlar Sözlüğü, 2.Baskı, Nobel Yayın Dağıtım, Ankara, 2004.

Şen, Ersan/Özdemir Bilgehan: Şike, Yargın Hukuk Yayınları, İstanbul, 2012.

Şenol, Talay: “Sporda Disiplin Hukuku, Delil ve Savunma Hakkı”, in:I.Uluslararası Spor Hukuku Kurultayı, Ankara Barosu Yayınları, An- kara, 2010, s.74 vd.

Taner, Tahir: Ceza Hukuku, Umumi Kısım, Üçüncü Basım, İstanbul, 1953.

Tankut, Nevzat/Parlar, Ali: Açıklamalı-İçtihatlı Ateşli Silahlar Bıçaklar Av Tüfekleri ve Patlayıcı Maddeler, Adalet Yayınevi, Ankara, 2004.

Temizer, M.Aytekin: “Türkiye Doping Kontrol Merkezi ve Doping Analizle- ri”, in:Spor Hukuku Dersleri, Editör:Av.Kısmet Erkiner, Editör Yardım- cısı:Arş.Gör.Ali Soysüren, Kadir Has Üniversitesi Spor Hukuku Araştır- ma ve Uygulama Merkezi Yayın No:47, İstanbul, 2007, s.801 vd.

Tezcan, Durmuş/Erdem, Mustafa Ruhan/Önok, R.Murat: Teorik ve Pratik Ceza Özel Hukuku, 12.Baskı, Seçkin Yayınevi, Ankara, 2015.

Tiryaki, Şefik: Futbolda Şiddet ve Önlenmesi, 7-8 Mayıs 2003, Ankara Emni- yet Müdürlüğü Basımevi, Ankara, 2003, s.48 vd.

Tosun, Öztekin: Suç Hukuku Dersleri, İstanbul, 1967.

Traversi, Alessandro: Diritto Penale Dello Sport, Milano, 2001.

Tsoukala, Anastassıa: “Avrupa’da Holiganizm ve İç Güvenli- ğin,Korunmasının Kaznçları Nelerdir?”, in:La Violence et le fanatisme dans le sport, Sporda Şiddet ve Fanatizm, Galatasaray Üniversitesi Ya- yınları, İstanbul, 2004, s.167 vd.

Tuzcuoğlu, Engin: “6222 Sayılı Yasa’nın “Şike ve Teşvik Pirimi” Başlıklı 11.Maddesine Uyan Eylem Nedeniyle Etkin Pişmanlıktan Yararlanmak Mümkün müdür?”, http://www.sporhukuku.org/dosyalar/makale-sike- ve-pismanlik.pdf, Erişim Tarihi:29.11.2011.

Türkkan, Adnan: “Disiplin Hukukunda Delil ve Savunma Hakkı”, in:Spor Hukuku Dersleri, Editör:Av.Kısmet Erkiner,Editör Yardımcı- sı:Arş.Gör.Ali Soysüren, Kadir Has Üniversitesi Spor Hukuku Araştırma ve Uygulama Merkezi Yayın No: 20, İstanbul, 2007, s.321 vd.

Udeh, Abdulkadir: Seküler Ceza Hukuku Kurumlarıyla Mukayeseli İslam Ceza Hukuku –Genel Hükümler-, Mütercim:Prof.Dr.Ali ŞAFAK, 2.Baskı, Kayıhan Yayınları, İstanbul, 2012.

Ulusoy, Kemal: “6222 Sayılı Yasanın Taraftara Bakışı ve Getirdiği Yükümlü- lükler”, in:Ankara Barosu Spor Hukuk Kurulu “Av.Atila Elmas” Arma- ğanı, Ankara, 2012, s.773 vd.

(27)

Yararlanılan Kaynaklar 445 Uruşak, Uğur: Ceza Hukukunda Hukuka Uygunluk Sebebi Olarak Bir Hak-

kın Kullanılması, 1.Bası, İstanbul, 2010.

Üçışık, Fehim: Spor Hukuku, Ötüken Neşriyat, İstanbul, 2011.

Ünlü, Taner: “Futbol Sözleşmelerinden Kaynaklanan Uyuşmazlıkların Çö- zümü”, Av.Kısmet Erkiner Armağanı Spor Hukuku Yazıları, İstanbul Barosu Yayınları, İstanbul, 2014, s.177 vd.

Ünver, Yener: Ceza Hukukunda İzin Verilen Risk, Beta Yayınları, İstanbul, 1998.

Ünver, Yener: “Ceza Hukuku Açısından Sporda Şiddet, Doping, Hukuka Aykırı Teşvik ve Şike”, Av.Dr.Şükrü Alpaslan Armağanı, İstanbul Baro- su-Türk Ceza Hukuku Derneği Yayını, Can Matbaacılık, İstanbul, 2007, s.537 vd.

Ünver, Yener: “Sporda Doping ve Ceza Hukuku”, Yeditepe Üniversitesi Hu- kuk Fakültesi Dergisi, Cilt:V, S.2, 2008, s.41 vd.

Ünver, Yener: “Spor Hukukuyla İlgili Alman Yargı Kararları ve Türk Huku- kuna İlişkin Değerlendirmeler”, in:Ankara Barosu Spor Hukuk Kurulu

“Av.Atila Elmas” Armağanı, Ankara, 2012, s.795 vd.

Üzülmez, İlhan: “6222 Sayılı Sporda Şiddetin ve Düzensizliğin Önlenmesine dair Kanunda Suçların ve Kabahatlerin İçtimaı”, in: Sporda Şiddet, Edi- törler:Prof.Dr.Cumhur Şahin, Prof.Dr.İzzet Özgenç, Doç.Dr.İlhan Üzül- mez, Güncellenmiş 2.Bası, Seçkin Yayınevi, Ankara, 2012, s.85 vd.

Vieweg, Klaus: “Spor Hukukunun Büyüsü”, Çev.Mehmet Arslan/Ali Yara- yan, İnönü Üniversitesi Hukuk Fakültesi Dergisi,Haziran-Aralık 2010,, Ci:1, Sayı:1, s.15 vd.

Will, Michael R.: “Uluslararası Sporun Yapısal Düzeni”, Çeviren:Cengiz Koçhisarlıoğlu, Ankara Üniversitesi Hukuk Fakültesi Dergisi, 1993, Sa- yı:1-4, Ankara, 1994, s.269 vd.

Yalçın, İsmail: Tüm Yönleriyle Kabahatler Hukuku, Seçkin Yayınevi, Ankara, 2007.

Yenerer Çakmut, Özlem: “Sporun Bir Dalı Olarak Futbolda Müşterek Bahis ve Ceza Hukuku”, Yeditepe Üniversitesi Hukuk Fakültesi Dergisi, Cilt:V, S.2, 2008, s.113 vd.

Yenisey, Feridun: “Sporda Cezai Sorumluluk”, in:Spor Hukuku Dersleri, Editör:Av.Kısmet Erkiner, Editör Yardımcısı:Arş.Gör.Ali Soysüren, Kadir Has Üniversitesi Spor Hukuku Araştırma ve Uygulama Merkezi Yayın No:02, İstanbul, 2007, s.267 vd.

(28)

Yılmaz, Halil: “Spor Güvenliği”, in:Spor Hukuku Dersleri, Editör:Av.Kısmet Erkiner, Editör Yardımcısı:Arş.Gör.Ali Soysüren, Kadir Has Üniversitesi Spor Hukuku Araştırma ve Uygulama Merkezi Yayın No:02, İstanbul, 2007, s.859 vd.

Yokuş Sevük, Handan: Uyuşturucu veya Uyarıcı Madde Kullanılmasına İlişkin Suçlar, Seçkin Yayınevi, Ankara, 2007.

Yurtcan Erdener: “Ulusal ve Uluslararası Boyutta Şiddet”, in:La Violence et le fanatisme dans le sport, Sporda Şiddet ve Fanatizm, Galatasaray Üniver- sitesi Yayınları, İstanbul, 2004, s. 297 vd. (Bu makaleye, Yurtcan, Şiddet olarak atıf yapılmıştır).

Yurtcan, Erdener: Sporda Şiddetin ve Düzensizliğin Önlenmesi Kanunu ve Yorumu, Kare Yayınları, İstanbul, 2006 (Bu esere, Yurtcan, 2006 olarak atıf yapılmıştır).

Yurtcan, Erdener: Sporda Şiddetin ve Düzensizliğin Önlenmesi Kanunu ve Yorumu, 2.Baskı, Adalet Yayınevi, Ankara, 2011 (Bu esere, Yurtcan, 2011 olarak atıf yapılmıştır).

Yüce, Turhan Tufan: Ceza Hukukunun Temel Kavramları, Turhan Kitabevi, Ankara, 1985.

Yüksel, Mehmet: “Emniyete Düşen Görevler”, in:Futbolda Şiddet ve Önlen- mesi, 7-8 Mayıs 2003, Ankara Emniyet Müdürlüğü Basımevi, Ankara, 2003, s.377 vd.

Zafer, Hamide: “Sporda Şiddet ve Düzensizliğin Önlenmesine Yönelik Bir Çare Olarak Seyirden Yasaklama (6222 Sayılı Kanun m.18)”, Türkiye Adalet Akademisi Dergisi, 2014, S.19, s.23 vd.