PSİKOLOJİ VE EĞİTİM PSİKOLOJİSİNİN TANIMI VE İŞLEVLERİ - 2

PSİKOLOJİ VE EĞİTİM PSİKOLOJİSİNİN TANIMI

VE İŞLEVLERİ - 2

GÖZLEM TEKNİKLERİ:

Ürünler doğrudan davranışlardan derlenir.

Bu teknikte bir gözleyen ve birde gözlenen

vardır. Davranışlar gözlem formuna kaydedilir.

 Bu formda kimin,

☺

Hangi amaçla (bilgi toplama nedeni)

☺

Hangi konuda (bilişsel, duygusal v.b.)

☺

Hangi koşullarda (sınıf, aile ortamı v.b.)

ve ne kadar süreyle gözlenin yapılacağı

(10/20 dk) belirtilir. Ayrıca gözlemin kaç kez

yapılacağı da kararlaştırılır.

Gözlem formları bir defada bir birey için tutulur.

Aynı anda 3-4 birey için tutulmaz.

GÖZLEM

DOĞAL KOŞULLARDA YA DA

SİSTEMATİK OLARAK yapılabilir.

Gözlemci yanlı olmamalı, duygularını ve yorumunu sonuca katmamalıdır.

Gözlemin sağlıklı olması için gözlem

birden fazla gözlemci ile yapılmalı.

GÖZLEM TEKNİĞİNİN GÜÇLÜ VE ZAYIF YANLARI

1. Doğal ortamda öğretmen (sınıfta) gereğinde kontrollü gözlem yaparak öğrencinin

öğrenmesini etkileyen faktörlerle ilgili güçlü bilgiler toplar.

2. Bir öğrenci ya da grupla ilgili gözlemler bir başkasına ya da gruba genellenemez.

3. Gözlem tekniği ile ilgili bilgiler sebep-sonuç

ilişkisini vermez (ör: öğrenciler sınıfta neden

böyle davranıyor?’u cevaplamaz)

Anket, envanter, test, ölçek v.b. araçlar:

Bu teknik bir grubun duygu, düşünce, tutum ve başarıları ya da performansları konusunda o grubu tanımlamak amacıyla kullanılır. Bu

araçların geçerlik ve güvenirlikleri önemlidir.

Bu araçların güçlü yanları ve sınırlılıkları:

1. Bilgiler çalışılan grubu tanımlamada kullanılır.

( grubun tümünü temsil eden örneklem kullanılmışsa bütüne genellenebilir.)

2. Korelasyonel çalışmalar yaparak değişkenler arasındaki ilişki açıklanabilir. (ör: öğrencilerin ifade ettikleri duygu, düşünce ve tutumları ile başarıları arasındaki ilişki incelenebilir.)

3. Ancak derlenen bilgiler, öğrencilerin neden böyle düşündükleri ya da tutum

geliştirdiklerini açıklamaz.

DENEYSEL İNCELEMELER

Etkileneceği düşünülen faktöre bağımlı, etkileyene ise bağımsız değişken denir.

Deneylerde en az bir deney bir de kontrol grubu

vardır.

Bağımsız değişkenin bağımlı üzerine etkisini görebilmek için sadece deney grubu işleme

konur.

Deney Grubu Ön Test Deneme Son Test

Kontrol Grubu Ön Test - Son Test

BAĞIMLI DEĞİŞKEN

Bağımsız değişkendeki değişiklikler

sonucunda, ölçülebilir değişiklik gösteren

(etkilenen) değişkendir.

BAĞIMSIZ DEĞİŞKEN

Deneycinin denetimi altında olan ve etkisi

gözlenmek istenen (etkileyen) değişkendir.

Deneysel Çalışmaların Güçlü Yanları ve Sınırlılıkları

1. Bir araştırma sonucunun genellenebilirliği sınırlıdır. (yapıldığı ortamla sınırlıdır,

Eksimo’larla yapılan çalışma tropikal iklimde yaşayana genellenemez.)

2. Deney gruplarının denkleştirilmesi ve

karıştırıcı değişkenin eliminasyonu her

zaman mümkün değildir.

VAK’A (OLAY) İNCELEMESİ

Tek bir kişi ya da grupla ilgili olarak tarih içinde ayrıntılı bilgi toplayarak bireyi ya da grubu

tanımaya yöneliktir.

GÜÇLÜ YANLARI VE SINIRLILIKLARI

1. Davranışın nedenlerine yönelik bir anlayış geliştirme konusunda oldukça yararlıdır.

(Freud’un çalışmaları)

2. Bu yolla sebep-sonuç ilişkisinin kurulması

sınırlı görülmektedir.