C V
Perşembe 31 Ağustos 2000
YAŞAM
-T T-^
EDİTÖR: Y e ş im P ü t g ü l
Faks: (0 2 1 2 ) SO S 68 02 yputgul@milliyet.com.tr
'¿Milliyet
Dolmabahçe
Sarayı'ndaki
paha biçilmez
binlerce antika
eser, dört yıl
önce vefat eden
IHüseyin Tuzlu;
üzerine kayıtlı
Sultan Abdülmecit tarafından yaptırılan Dolmabahçe Sarayı'nda altı padişah oturdu. Fotoğraf, dönemin Cumhurbaşkanı Turgut Özal konuklarına sarayı gezdirirken çekilmiş. Saray çalışanı Hüseyin Tuzlu, Özal'a eşlik eden gurup içinde.
D
olmabahçe Sarayı’nın içinde bulunan binlerce antika eser meğer dört yıl önce ölen Hüseyin Tuzlu adlı çalışan üzerine zimmetliymiş. En son 1952 yılında yapı lan envantere göre 72 bin objenin bulunduğu sa raydan bir eser kaybolsa hesap verecek kimseyok. Durumu doğrulayan TBMM Milli Saraylar Daire Başkanı Polat Akbulut; “Saray eşyalarının bir ölünün üzerinde zimmetli olduğunu göreve gel diğim ilk gün duydum. Kork tum. Hâlâ da korkularım de vam ediyor. Saray müdürü ar kadaşımız zimmeti üzerine al mamış. Ben de olsam almam. Ne olduğunu bilmediğim bir şe yi niye imzalayayım. Envanter tamamlanınca zimmet işi de halledilecek” diyor.
Sarayda geçen 43 yıl
Yıllarca Dolmabahçe Sarayı’nın bekçiliğini yapan Tuzlu’nun saraydaki tüm eserlerden so rumlu olmasının öyküsü ise oldukça ilginç. 43 yıl bilfiil Dolmabahçe Sarayı’nda görev yapan Tuzlu, saraya evi gibi bakardı. Zaman zaman sarayda yatar, eserlere zarar gelmemesi için titiz davra nırdı. 1978’de dönemin Koruma Müdürü Baha dır Atalay görevinden ayrılırken, üzerindeki zim meti o dönem vekaleten Müdür Yafdımcılığı ya pan Hüseyin Tuzlu’ya devretti. Tuzlu, 1997 yılının ocak ayında yaş haddinden emekliye ayrılmak zorunda kaldı. 65 yaşında emekli olan Tuzlu, gö zü gibi baktığı eserlerin sayımının yapılarak, üze rindeki zimmetin kalkmasını istedi, ancak emek liye ayrıldığı hafta kalp krizi geçirerek vefat etti.
50 yıllık bilmece
Sarayda son envanter çalışması 1952’de yapıl dı ve 72 bin obje bulunduğu kayıt altına alındı. Ancak, o tarihten bu yana başka sayım yapılma dı. Halen Dolmabahçe Sarayı Müdürü olan Sa vaş Savcı, sayım yapılmadığı için zimmeti üzerine almadı. Sarayın tüm odalarının mühür ve kapı ki litleri Savcı’da. Bu durumda prosedür gereği zimmetin de kendisine verilmesi gerekir. Ancak eserlerin sayımının yapılamamasından dolayı zimmet işlemi de dört yıldır gerçekleştirilmiyor. Saraydan bir eser kaybolmuş olsa, zimmet mer hum Hüseyin Tuzlu üzerinde olduğundan huku ken hesap sorulacak kimse yok. Hukuk adamları da kesin bir yargıda bulunmamakla birlikte eksik eserlerin üzerinde zimmet bulunan kişinin varis lerinden istenebileceğini belirtiyorlar.
Kayıplar belli değil
Diğer yandan son sayımdan sonra geçen 50 yıl zarfında ne kadar eşyanın kaybolduğu, çürüdüğü ya da kırıldığı da belli değil. İçinde başta hâzine ye ait eşyalar olmak üzere pek çok kıymetli tab lo, porselen yemek takımları, vazo, Beykoz cam işlemeler, avize, şamdan gibi paha biçilmez eser ler bulunuyor. TBMM Milli Saraylar Daire baş kanı Polat Akbulut, göreve geldiği günden itiba
Herbiri antika
Saraydaki 72 bin obje arasında gümüş şamdanlar dan, ceviz kaplama dolaplara, çini sobalardan, vazo gibi süs eşyalarına kadar pek çok eser var.
ren sayım işlemini başlattığını, oda oda sarayın tüm eşyalarını bilgisayara kaydettiklerini ve bun dan sonra da zimmet işleminin yapılacağını be lirtti. Binlerce objenin sayımı yapılmadan zim met işleminin yapılmasının zor olduğunu kayde den Akbulut şöyle devam etti; “1952 yılında yapı lan envanter defterlerinin tümünü bilgisayar or tamına geçirdik. Şimdi oda oda gezip eserleri ye niden bilgisayara kaydediyoruz ve oda sorumlu larına zimmetliyoruz. Diyelim odalarda bazı e- serler yok. Onu düşünmek bile istemiyorum.”
Tek tuşla saray karşınızda
Göreve geldiği günden beri zimmet olayını çözmeye çalıştığını belirten Akbulut şöyle devem etti: “Bodrumlarda kırık, dökük, harap bir şekil de duran eşyalarımızın da fotoğraflarını çekerek ayrı bir envanter çalışması yapıyoruz. Binlerce e- seriıv bakım onarımı yapılmakta. Oda bazında tüm eserler bilgisayara yükleniyor. Tuşa bastığı mızda tüm eserleri ekranda göreceğiz. Her esere barkod numarası veriyoruz. Bunlar kesinleşince zimmet problemi ortadan kalkacak ve saray gü venli hale gelecek.”
oerbilQmilliyet. com. tr.
Kişisel Arşivlerde İstanbul Belleği Taha Toros Arşivi
