Devlet Üniversitelerinde Okutulmakta Olan Seçmeli Güzel Sanatlar Müzik Dersi Öğretim Süreçlerinin Öğretim Elemanı Ve Öğrenci Görüşlerine Göre Uygulanma Durumu

(1)

DEVLET ÜNİVERSİTELERİNDE OKUTULMAKTA OLAN SEÇMELİ GÜZEL SANATLAR MÜZİK DERSİ ÖĞRETİM SÜREÇLERİNİN ÖĞRETİM

ELEMANI VE ÖĞRENCİ GÖRÜŞLERİNE GÖRE UYGULANMA DURUMU

Elvan KARAKOÇ

DOKTORA TEZİ

GÜZEL SANATLAR EĞİTİMİ ANABİLİM DALI MÜZİK ÖĞRETMENLİĞİ BİLİM DALI

GAZİ ÜNİVERSİTESİ

EĞİTİM BİLİMLERİ ENSTİTÜSÜ

(2)

i

TELİF HAKKI ve TEZ FOTOKOPİ İZİN FORMU

YAZARIN Adı : Elvan Soyadı : KARAKOÇ Bölümü : Müzik Öğretmenliği İmza : Teslim tarihi : TEZİN

Türkçe Adı : DEVLET ÜNİVERSİTELERİNDE OKUTULMAKTA OLAN SEÇMELİ GÜZEL SANATLAR MÜZİK DERSİ ÖĞRETİM SÜREÇLERİNİN ÖĞRETİM ELEMANI VE ÖĞRENCİ GÖRÜŞLERİNE GÖRE UYGULANMA DURUMU

İngilizce Adı : THE STATE OF APPLICATION OF TEACHING PROCESSES IN FINE ARTS MUSIC ELECTIVE COURSES BEING TAUGHT AT STATE UNIVERSITIES ACCORDING TO THE VIEWS OF TEACHING STAFF AND STUDENTS

(3)

ii

ETİK İLKELERE UYGUNLUK BEYANI

Tez yazma sürecinde bilimsel ve etik ilkelere uyduğumu, yararlandığım tüm kaynakları kaynak gösterme ilkelerine uygun olarak kaynakçada belirttiğimi ve bu bölümler dışındaki tüm ifadelerin şahsıma ait olduğunu beyan ederim.

Yazar Adı Soyadı: Elvan KARAKOÇ

(4)

iv

(5)

v

TEŞEKKÜR

Bu araştırmada yardım ve desteklerini gördüğüm, araştırmanın gerçekleşmesinde ve akademik gelişimimde pay sahibi olan kişilere teşekkür etmek istiyorum. Öğrencisi olmaktan onur ve gurur duyduğum; engin bilgisi, deneyimi, ileri görüşlülüğü, sabrı ve hoşgörüsüyle ilgi ve desteğini hiçbir zaman esirgemeyen, araştırma sürecinde akademik bilgi ve deneyimleriyle büyük katkılar sağlayan, araştırmayı yöneten, yönlendiren değerli hocam ve danışmanım Prof. Yılmaz ŞENDURUR’a, araştırmanın her aşamasında destekleri, ilgileri ve akademik bilgileriyle çalışamama yön veren değerli hocalarım Prof. Ülkü ÖZGÜR ve Yrd.Doç.Dr. Yücel KAYABAŞI’na, hem kişilik hem de akademik yönünü her zaman örnek aldığım ve akademik gelişmemde büyük emeği olan değerli hocam Nezihe ŞENTÜRK’e, değerli zamanını ayırarak görüş ve önerileri benimle paylaşan, bana deneyimlerinden yararlanma olanağı veren değerli hocam Bige Bediz KINIKLI’ya, araştırmanın ortaya çıkmasında görüş ve önerileriyle özellikle yöntem, veri analizi aşamalarında yoğun çalışma temposuna rağmen bana sonsuz destek olan, yapıcı yaklaşım tarzı ve akademisyen kişiliğiyle bende önemli izler bırakan çok değerli arkadaşım ve hocam Yrd. Doç. Dr. Emre DÖLARSLAN ve ailesine, araştırmanın nitel verilerinin analizinde yoğun çalışma ve iş yaşantısına rağmen tüm desteğini, bilgilerini benimle paylaşan canım arkadaşım, hocam Arş. Gör. Emel BAYRAK’a ve ailesine, raştırmanın veri toplama sürecinde gerekli kolaylığı sağlayan ve desteklerini esirgemeyen hocam Prof. Dr. Dolunay AKGÜL BARIŞ’a, sonsuz teşekkürlerimi sunarım. Bu çalışmada olduğu gibi hayatın diğer alanlarında da yardımına ihtiyacım olduğu anda beni yalnız bırakmayan, desteklerini ve akademik bilgilerini esirgemeyen sevgili arkadaşlarım, Yrd.Doç.Dr. Serpil UMUZDAŞ, Yrd.Doç.Dr. Serkan UMUZDAŞ, Yrd.Doç.Dr. Köksal APAYDINLI ve Öğr.Gör. Eda NAZLIMOĞLI’na ,

Bu günlere gelmemi sağlayan, hayatın her aşamasında olduğu gibi akademik yönden de gelişmem ve ilerlemem konusunda destek, ilgi ve sevgilerini hiçbir zaman esirgemeyen çok değerli annem Türkan ERGÜN ve babam Mustafa Ayhan ERGÜN’e, çalışmanın her aşamasında güçleri, destekleri, inançları, ilgi ve sevgileriyle özellikle de veri toplama sürecindeki destekleriyle yanımda olan kardeşlerim Hakan ERGÜN, Öğr.Gör. Gülşah ERGÜN’e ve canım yeğenlerim Duru ve Deniz’e,

Onunla hayatı paylaştığım için onur ve gurur duyduğum bu çalışmanın her sayfasında emeği ve desteği olan canım eşim Ömer Cem KARAKOÇ’a, bu çalışmaları yaparken onunla olamadığım zamanları hiçbir zaman geri getiremeyeceğim için ondan özür dilediğim biricik kızım Zeynep KARAKOÇ’a, yaşamımın her aşamasında maddi ve manevi desteklerini esirgemeyen değerli ailemizin üyeleri Kamile KARAKOÇ ve Osman KARAKOÇ’a, minnet ve teşekkürlerimi sunarım. Son olarak, araştırmanın örneklem grubunda yer alan tüm öğrenci ve öğretim elemanlarına teşekkürü borç bilirim.

(6)

vi

DEVLET ÜNİVERSİTELERİNDE OKUTULMAKTA OLAN SEÇMELİ

GÜZEL SANATLAR MÜZİK DERSİ ÖĞRETİM SÜREÇLERİNİN

ÖĞRETİM ELEMANI VE ÖĞRENCİ GÖRÜŞLERİNE GÖRE

UYGULANMA DURUMU

DOKTORA TEZİ

Elvan KARAKOÇ

GAZİ ÜNİVERSİTESİ

EĞİTİM BİLİMLERİ ENSTİTÜSÜ

Nisan 2015

ÖZ

Bu araştırmanın amacı, Devlet üniversitelerinde okutulmakta olan seçmeli güzel sanatlar müzik dersi öğretim süreçlerini öğretim elemanı ve öğrenci görüşlerine göre incelemek, bir durum tespiti ve sonuca uygun öneriler yapmaktır. Araştırmada bütüncül bir yaklaşımla nicel ve nitel boyutlu betimsel araştırma yöntemi kullanılmıştır. Araştırmanın evrenini, Türkiye’deki devlet üniversitelerinde okutulan seçmeli güzel sanatlar müzik dersini yürütmekte olan öğretim elemanları, güzel sanatlar bölüm koordinatör/bölüm başkanları ve bu dersi alan öğrenciler oluşturmaktadır. Araştırmanın örneklemini, 2013-2014 eğitim-öğretim yılında Ankara ilindeki devlet üniversitelerinde okutulan seçmeli güzel sanatlar müzik dersini yürütmekte olan öğretim elemanları, güzel sanatlar bölüm koordinatör/bölüm başkanları ve bu dersi alan öğrenciler oluşturmaktadır. Araştırma probleminin çözümü için gereken veriler, Devlet üniversitelerinde okutulmakta olan seçmeli güzel sanatlar müzik dersi öğretim süreçlerini öğretim elemanı ve öğrenci görüşlerine göre incelemek ve bir durum tespiti yapmaya yönelik olarak gerçekleştirilen literatür taraması, anket ve yapılandırılmış görüşme yoluyla toplanmıştır. Anket ve görüşme formları öğretim elemanı ve öğrencilere göre yapılandırılarak uygulanmıştır. Verilerin istatistiksel çözümlemelerinde SPSS 12.0 paket

(7)

vii

programı içerisindeki çeşitli istatistiksel çözümleme tekniklerinden yararlanılmıştır. Bu bağlamda, frekans (f ), yüzde (%), aritmetik ortalama (Χ ), standart sapma (ss) değerleri hesaplanmıştır. Ölçeğin yapı geçerliğini ortaya koymak amacıyla faktör analizi yapılmış ve güvenirlik değerleri de belirtilmiştir. Analiz sonucunda ortaya çıkan boyutların farklılıklarını algılamak için t-testi uygulaması yapılmıştır. İstatistiksel anlamlılık düzeyi olarak 0,05 seçilmiştir. Yapılan çözümlemeler sonucunda, Devlet üniversitelerinde okutulmakta olan seçmeli güzel sanatlar müzik dersi öğretim süreçleri ile ilgili olarak örnekleme dahil olan üniversitelerde farklı uygulamaların mevcut olduğu, dersi yürüten öğretim elemanlarının çağdaş bir öğretim programına sahip olmadıkları ortaya çıkmıştır. İlgili öğretim elemanı ve öğrenci görüşlerinin alınması ve literatür taraması yoluyla toplanan veriler ve bunlardan elde edilen bulgular doğrultusunda seçmeli müzik dersi programları uygulamadaki görünümünü ortaya çıkarmak amaçlanarak çağdaş bir öğretim programında olması gereken öğelere dayalı olarak, dersin daha işlevsel bir yapıya ve işlerliğe kavuşturulmasına yönelik çeşitli önerilerde bulunulmuştur.

Bilim Kodu: Eğitim Bilimleri

Anahtar Kelimeler:Güzel Sanatlar Bölümleri, Seçmeli Müzik Dersi, Öğretim Süreci,Program Sayfa Adedi: 237

(8)

viii

THE STATE OF APPLICATION OF TEACHING PROCESSES IN FINE

ARTS MUSIC ELECTIVE COURSES BEING TAUGHT AT STATE

UNIVERSITIES ACCORDING TO THE VIEWS OF TEACHING STAFF

AND STUDENTS

M.S Thesis

Elvan KARAKOÇ

GAZI UNIVERSITY

GRADUATE SCHOOL OF EDUCATIONAL SCIENCES

April 2015

ABSTRACT

The purpose of this research is to investigate the teaching processes within the fine arts music elective courses being taught at state universities according to the views of the teaching staff and students, and to provide an assessment of the situation and make due recommendations based on the results. A descriptive method of research with quantitative and qualitative dimensions was employed with a holistic approach. The target population of this study is composed of the teaching staff operating the fine arts music elective courses that are offered in the state universities in Turkey, fine arts department coordinators/heads of department, and students taking this course. The research sample consists teaching staff operating the fine arts music elective course being taught at state universities in Ankara during the 2013-2014 academic year, fine arts department coordinators/heads of department, and students taking this course. The data necessary for the solution of the research problem were gathered by means of a literature review, surveys, and structured interviews with a view to analyzing the teaching processes within the fine arts music elective being taught at state universities based on the views of the teaching staff and students and providing an assessment of the situation. Survey

(9)

ix

and interview forms were used by structuring them for teaching staff and students. The various statistical analysis techniques within the SPSS 12.0 software package were used in the statistical analysis of the data. Within this context, the frequency (f), percentage (%), mean average (Χ), and standard deviation (SD) values were calculated. Factor analysis was performed and reliability values were also expressed in order to present the construct validity of the scale. The t-test was applied in order to detect differences in the size of the figures resulting from analysis. P values of 0.05 were accepted as statistically significant. As a result of the analyses the universities included in the sample in relation to the teaching processes within the fine arts music elective courses being taught in state universities incorporated differing practices and that teaching staff operating the courses did not possess a contemporary teaching curriculum. Various recommendations have been made with a view to bringing a more useful structure and some functionality to the course based on elements that must be a part of any contemporary curriculum, with the aim of uncovering the practical application of elective music course curriculums in line with data collected by taking the views of teaching staff and students related to the issue and to review the literature and the obtained findings.

Science Code: Educational Sciences

Key Words:Department of Fine Arts, Music Elective Courses, Teaching Process, Programme Page Number: 237

(10)

viii

İÇİNDEKİLER

ÖZ... vi ABSTRACT... vii İÇİNDEKİLER ... viii TABLOLAR LİSTESİ... xv

SİMGELER VE KISALTMALAR LİSTESİ... xix

BÖLÜM I... 1

GİRİŞ ... 1

1.1. Problem Durumu... 5

1.2. Problem Cümlesi ... 7

1.3. Alt Problemler ... 7

1.3.1. Araştırmanın Nitel Boyutuna İlişkin Alt Problemler…………..….. 8

1.3.2. Araştırmanın Nicel Boyutuna İlişkin Alt Problemler…….….……. 8

1.4. Amaç ... 9

1.5. Önem... 9

1.6. Varsayımlar ... 9

1.7. Sınırlılık ... 9

(11)

ix

BÖLÜM II... 11

KURAMSAL ÇERÇEVE... 11

2.1. Lisans Eğitimi ... 11

2.2. Sanat Eğitimi………... 14

2.3. Sanat Eğitiminin Gerekliliği...16

2.4. Müzik Eğitimi…... 18

2.5. Üniversitelerde Güzel Sanatlar Bölümlerinin Tarihçesi………. 21

2.6. Program Kavramı ... 23 2.7. Eğitim Programı... 24 2.8. Öğretim Programı………... 26 2.9. Program Öğeleri………..… 28 2.9.1. Amaçlar (Hedefler)………...……… 28 2.9.2. İçerik………..….... 29

2.9.3. Öğrenme ve Öğretme (Eğitim Durumu)……….…...… 30

2.9.4. Değerlendirme………... 31

2.10. Müzik Öğretim Programı………...…..… 32

2.10.1. Müzik Öğretimde Amaçlar (Hedefler)………...….. 32

2.10.2. Müzik Öğretiminde İçerik………... 32

2.10.3. Müzik Öğretiminde Öğretme-Öğrenme Durumları…………...… 33

2.10.4. Müzik Öğretiminde Ölçme-Değerlendirme Durumları………..… 33

2.11. İlgili Araştırmalar……….……… 34

2.11.1. Yurtiçinde Yapılan Araştırmalar... 35

(12)

x

BÖLÜM III... 46

YÖNTEM... 46

3.1. Araştırmanın Modeli ... 46

3.2. Evren ve Örneklem ... 48

3.3. Veri Toplama Araçları………..….. 49

3.3.1.Nitel Verilerin Toplanması………...……… 50

3.3.1.1.Görüşme Formu Hazırlanması ve Geliştirilmesi……….…… 50

3.3.2. Nicel Verilerin Toplanması……….. 51

3.3.2.1.Anketin Hazırlanması ve Geliştirilmesi……… 51

3.4. Verilerin Analizi……….………….… 56

3.4.1. Nitel Verinin Çözümlenmesi ve Yorumlanması……… 56

3.4.1.1. Görüşme Formlarının Çözümlenmesi………. 56

3.4.2. Nicel Verinin Çözümlenmesi ve Yorumlanması………...…… 58

3.4.2.1. Anketlerin Çözümlenmesi……… 58

3.5. Bulguların Sunulması ve Yorumlanması ... 59

BÖLÜM IV ... 60

BULGULAR VE YORUMLAR ... 60

4.1. Araştırmanın Nitel Boyutuna İlişkin Bulgular ve Yorumlar……….. 61

4.1.1. Görüşme Yapılan Koordinatör/Bölüm Başkanlarının Kişisel Özelliklerine İlişkin Dağılımlar………...………..… 61

4.1.2. Görüşme Yapılan Öğretim Elemanlarının Kişisel Özelliklerine İlişkin Dağılımlar……….... 62

4.1.3. Nitel Boyutun Birinci Alt Problemine İlişkin Bulgu ve Yorumlar.. 64

4.1.3.1. Seçmeli Güzel Sanatlar Derslerinin Önemi ve Gerekliğine İlişkin Koordinatör/Bölüm Başkanı Görüşleri……… 64

(13)

xi

4.1.3.2. Seçmeli Güzel Sanatlar Derslerinin Ne Kadar Zamandır Uygulanmakta Olduğuna İlişkin Koordinatör/Bölüm

Başkanı Görüşleri………...… 66 4.1.3.3. Seçmeli Güzel Sanatlar Dersleri Adı Altında Hangi

Derslerin Okutulduğuna İlişkin Koordinatör/Bölüm Başkanı Görüşleri……….………. 68 4.1.3.4. Seçmeli Güzel Sanatlar Derslerinin Hangi Fakültelerde

Okutulduğuna İlişkin Koordinatör/Bölüm Başkanı

Görüşleri……….. 71 4.1.3.5. Seçmeli Güzel Sanatlar Derslerinin Kredisi, Seçmeli yada Zorunlu Olmasına İlişkin Koordinatör/Bölüm Başkanı Görüşleri……….………. 72 4.1.3.6. Seçmeli Güzel Sanatlar Derslerinin Öğretim Elemanı ve

Sayı Olarak Yeterliliğine İlişkin Koordinatör/Bölüm

Başkanı Görüşleri………...… 73 4.1.3.7. Seçmeli Güzel Sanatlar Derslerinin İşlendiği Mekan,

Donanım ve Yeterliklerine İlişkin Koordinatör/Bölüm Başkanı Görüşleri………...… 75 4.1.4. Nitel Boyutun İkinci Alt Problemine İlişkin Bulgular ve

Yorumlar………. 76 4.1.4.1. Seçmeli Güzel Sanatlar Müzik Dersleri Tanımsal

Programına İlişkin Öğretim Elemanı Görüşleri………..… 77 4.1.4.2. Seçmeli Güzel Sanatlar Müzik Dersi İçin Hazırlanan Bir

Programın Varlığına İlişkin Öğretim Elemanı

Görüşleri…... 79 4.1.5. Nitel Boyutun Üçüncü Alt Problemine İlişkin Bulgular ve

Yorumlar………... 82 4.1.6. Nitel Boyutun Dördüncü Alt Problemine İlişkin Bulgular ve

(14)

xii

4.1.7. Nitel Boyutun Altıncı Alt Problemine İlişkin Bulgular ve

Yorumlar………... 120 4.1.8. Nitel Boyutun Altıncı Alt Problemine İlişkin Bulgular ve

Yorumlar………... 136 4.2. Araştırmanın Nicel Boyutuna İlişkin Bulgular ve Yorumlar…………... 152

4.2.1. Anket Uygulanan Öğrencilerin Kişisel Özelliklerine İlişkin

Dağılımlar………..… 152 4.2.2. Nicel Boyutun Birinci Alt Problemine İlişkin Bulgular ve

Yorumlar………... 153 4.2.3. Nicel Boyutun İkinci Alt Problemine İlişkin Bulgular ve

Yorumlar………...… 155 4.2.3.1. Amaçlar Boyutu Tanımlayıcı İstatistikleri…………... 156

4.2.3.2. Amaçlar Boyutuna İlişkin Faktör Analizi………. 157 4.2.3.3. Amaçlar Boyutuna İlişkin Güvenirlik Analizi………….. 159 4.2.4. Nicel Boyutun Üçüncü Alt Problemine İlişkin Bulgular ve

Yorumlar………... 159 4.2.4.1. İçerik Boyutu Tanımlayıcı İstatistikleri………...………. 160 4.2.4.2. İçerik Boyutuna İlişkin Faktör analizi………..… 162 4.2.4.3. İçerik Boyutuna İlişkin Güvenirlik Analizi……...……… 163 4.2.5. Nicel Boyutun Dördüncü Alt Problemine İlişkin Bulgular ve

Yorumlar………..………...….. 164 4.2.5.1. Öğrenme-Öğretme Süreci Tanımlayıcı İstatistikleri….... 164 4.2.5.2. Öğrenme-Öğretme Sürecine İlişkin Faktör Analizi…… 166

4.2.5.3. Öğrenme-Öğretme Sürecine İlişkin Güvenirlik Analizi.. 168 4.2.6. Nicel Boyutun Beşinci Alt Problemine İlişkin Bulgular ve

Yorumlar………... 169 4.2.6.1. Değerlendirme Süreci Tanımlayıcı İstatistikleri………... 169 4.2.6.2. Değerlendirme Sürecine İlişkin Faktör Analizi…...……. 172

(15)

xiii

4.2.6.3. Değerlendirme Sürecine İlişkin Güvenirlik Analizi...… 173

4.2.7. Ders Programı Öğelerinin Toplu Değerlendirilmesi……..………. 174

4.2.7.1. Amaç ve İçerik Öğelerinin Öğrenciler Tarafından Algısı………... 175

BÖLÜM V... 177

SONUÇ, TARTIŞMA VE ÖNERİLER... 177

5.1. Nitel Alt Problemlere İlişkin Sonuçlar………...………. 177

5.1.1. Nitel Birinci Alt Probleme İlişkin Sonuçlar……….… 177

5.1.2. Nitel İkinci Alt Probleme İlişkin Sonuçlar………...…… 178

5.1.3. Nitel Üçüncü Alt Probleme İlişkin Sonuçlar………...…….… 179

5.1.4. Nitel Dördüncü Alt Probleme İlişkin Sonuçlar……… 180

5.1.5. Nitel Beşinci Alt Probleme İlişkin Sonuçlar………. 181

5.1.6. Nitel Altıncı Alt Probleme İlişkin Sonuçlar……….… 182

5.2. Nicel Alt Probleme İlişkin Sonuçlar………..…………..… 183

5.2.1. Nicel Birinci Alt Probleme İlişkin Sonuçlar……….………... 183

5.2.2. Nicel İkinci Alt Probleme İlişkin Sonuçlar………..…… 184

5.2.3. Nicel Üçüncü Alt Probleme İlişkin Sonuçlar………..…. 185

5.2.4. Nicel Birinci Alt Probleme İlişkin Sonuçlar……… 186

5.2.5. Nicel Birinci Alt Probleme İlişkin Sonuçlar……… 186

5.2.6. Ders Programı Öğelerinin Toplu Sonuçları……….…… 187

5.3. Tartışma………..…... 189

5.3.1. Seçmeli Müzik Dersleri Hakkında Genel Görüşler…………..…... 189

5.3.2. Seçmeli Müzik Dersleri Programı……….… 190

5.3.3. Seçmeli Müzik Dersleri Programı Amaçlar Boyutu…………...… 192

(16)

xiv

5.3.5. Seçmeli Müzik Dersleri Programı Öğrenme-Öğretme Süreci…... 194

5.3.6. Seçmeli Müzik Dersleri Programı Değerlendirme Süreci……..… 195

5.4. Öneriler………..…… 197

5.4.1. Yapılacak Araştırmalara Yönelik Öneriler……….… 198

KAYNAKÇA... 199

ÖZGEÇMİŞ……….. 212

EKLER ... 214

EK-1. Öğretim Elemanı Anıları……….….………… 215

EK-2. Hacettepe Üniversitesi Seçmeli Dersler Listesi………...… 220

EK-3. Görüşme Formu……… 224

EK-4. Anketler………..… 230

(17)

xv

TABLOLAR LİSTESİ

Tablo 1. Araştırmanın Örneklemini Oluşturan Öğrenci, Öğretim Elemanı Koordinatör/Bölüm

Başkanı Sayıları... 48

Tablo 2. Pilot Uygulama Güvenilirlik Analizi Sonuçları………..……….. 52

Tablo 3. Öğretim Elemanı Görüşleri Anket Oluşturma………... 54

Tablo 4. Öğrenci Anketi Son Şekli...55

Tablo 5. Görüşme Yapılan Koordinatör/Bölüm Başkanlarının Kişisel Özelliklerine İlişkin Dağılımlar……….…….61

Tablo 6.Görüşme Yapılan Öğretim Elemanlarının Kişisel Özelliklerine İlişkin Dağılımlar..63

Tablo 7. Seçmeli Güzel Sanatlar Dersleri Önemi……….………64

Tablo 8. Seçmeli Güzel Sanatlar Dersleri Tarihçesi……….…………66

Tablo 9.Seçmeli Güzel Sanatlar Dersleri ve Seçmeli Müzik Dersi Adları………..68

Tablo 10.ÜN1 Ders İncelemeleri……….………69

Tablo 11.ÜN2 Ders İncelemeleri……….69

Tablo 12.ÜN3 Ders İncelemeleri……….70

Tablo 13.Okutulan Fakülteler………..……71

Tablo 14.Seçmeli Güzel Sanatlar Dersleri Kredisi………..72

Tablo 15.Öğretim Elemanı Sayıları………...73

Tablo 16.Mekan ve Donanım Bilgileri………....75

Tablo 17.Tanımsal Program Hakkında Öğretim Elemanlarının Görüşleri………..77

Tablo 18.Program Hakkında Öğretim Elemanlarının Görüşleri………..79

(18)

xvi

Tablo 20.Amaçlara İlişkin Öğretim Elemanlarının Görüşleri–1……….85

Tablo 21.Amaçlara İlişkin Öğretim Elemanlarının Görüşleri–2………...85

Tablo 24.Amaçlara İlişkin Öğretim Elemanlarının Görüşleri–5...91

Tablo-28.Amaçlara İlişkin Öğretim Elemanlarının Görüşleri– 9………95

Tablo-29.Amaçlara İlişkin Öğretim Elemanlarının Görüşleri–10………...96

Tablo 30. Amaçlara İlişkin Öğretim Elemanlarının Görüşleri–11………...97

Tablo 31.Amaçlara İlişkin Öğretim Elemanlarının Görüşleri–12………..….99

Tablo 32. Amaçlara İlişkin Öğretim Elemanlarının Görüşleri–13………...100

Tablo 33. Amaçlara İlişkin Öğretim Elemanlarının Görüşleri–14……….101

Tablo 34. Amaçlara İlişkin Öğretim Elemanlarının Görüşleri–15……….103

Tablo 35. İçerik Hakkında Öğretim Elemanlarının Toplu Görüşleri………..…107

Tablo 36. İçeriğe İlişkin Öğretim Elemanlarının Görüşleri-1...107

Tablo 37. İçeriğe İlişkin Öğretim Elemanlarının Görüşleri-2………108

Tablo 40. İçeriğe İlişkin Öğretim Elemanlarının Görüşleri-5………....112

Tablo 41. İçeriğe İlişkin Öğretim Elemanlarının Görüşleri-6………....113

Tablo 44.İçeriğe İlişkin Öğretim Elemanlarının Görüşleri-9………116

(19)

xvii

Tablo 46. İçeriğe İlişkin Öğretim Elemanlarının Görüşleri-11……….….118

Tablo 47. Öğrenme Öğretme Süreci Hakkında Öğretim Elemanlarının Toplu Görüşleri…..121

Tablo 48.Öğrenme Öğretme Sürecine İlişkin Öğretim Elemanlarının Görüşleri-1………...121

Tablo 49. Öğrenme Öğretme Sürecine İlişkin Öğretim Elemanlarının Görüşleri-2……...…122

Tablo 50.Öğrenme Öğretme Sürecine İlişkin Öğretim Elemanlarının Görüşleri-3……...…123

Tablo 52. Öğrenme Öğretme Sürecine İlişkin Öğretim Elemanlarının Görüşleri-5………...125

Tablo 57.Öğrenme Öğretme Sürecine İlişkin Öğretim Elemanlarının Görüşleri-10……….130

Tablo 59.Öğrenme Öğretme Sürecine İlişkin Öğretim Elemanlarının Görüşleri-12…….…133

Tablo 61.Değerlendirme Süreci Hakkında Öğretim Elemanlarının Toplu Görüşleri……....138

Tablo 62.Değerlendirme Sürecine İlişkin Öğretim Elemanlarının Görüşleri-1……….138

Tablo 67.Değerlendirme Sürecine İlişkin Öğretim Elemanlarının Görüşleri-6…………...143

(20)

xviii

Tablo 74.Anket Uygulanan Öğrencilerin Kişisel Özelliklerine İlişkin Dağılımlar……...…152

Tablo 75.Seçmeli Müzik Dersi Hakkında Öğrenci Görüşleri Tanımlayıcı İstatistikleri…...153

Tablo 76.Amaçlar Boyutu Tanımlayıcı İstatistikleri……….…………156

Tablo 77.Amaçlar Boyutu Faktör Analizi Sonuçları-1……….….158

Tablo 78.Amaçlar Boyutu Faktör Analizi-2………..158

Tablo 79. Amaçlar Boyutuna İlişkin Güvenilirlik Analizi Sonuçları……….…159

Tablo 80.İçerik Boyutu Tanımlayıcı İstatistikleri………..160

Tablo 81.İçerik Boyutu Faktör Analizi-1………..….162

Tablo 82.İçerik Boyutu Faktör Analizi-2………...…162

Tablo 83.İçerik boyutlarına İlişkin Güvenilirlik Analizi Sonuçları………..….163

Tablo 84.Öğrenme-Öğretme Süreci Tanımlayıcı İstatistikleri……….….164

Tablo 85. Öğrenme- Öğretme Süreci Faktör Analizi-1……….….167

Tablo 86. Öğrenme- Öğretme Süreci Faktör Analizi-2………..168

Tablo 87. Öğrenme-Öğretme Sürecine İlişkin Güvenilirlik Analizi Sonuçları………..168

Tablo 88. Değerlendirme Süreci Tanımlayıcı İstatistikler………..169

Tablo 89. Değerlendirme Süreci Faktör Analizi-1………...172

Tablo 90- Değerlendirme Süreci Faktör Analizi-2……….173

Tablo 91. Değerlendirme Sürecine İlişkin Güvenilirlik Analizi Sonuçları………....173

Tablo 92. Ders Programı Öğelerinin Toplu Değerlendirilmesi……….….174

(21)

xix

SİMGELER VE KISALTMALAR LİSTESİ

AGSL Anadolu Güzel Sanatlar Lisesi MEB Milli Eğitim Bakanlığı

GÜGEF Gazi Üniversitesi Gazi Eğitim Fakültesi ODTÜ Orta Doğu Teknik Üniversitesi

TDK Türk Dil Kurumu

YÖK Yüksek Öğretim Kurumu Ü Koordinatör/ Bölüm Başkanı ÖE Öğretim Elemanı

X Ortalama Değer Ss Standart Sapma

P Anlamlılık Düzeyi Değeri

Sd Serbestlik Derecesi N Toplam Değer

f Frekans % Yüzde

(22)

1

BÖLÜM I

GİRİŞ

Eğitim insanlığın yaradılışından beri süregelen bir etkinlik alanıdır. Günümüz koşullarında bilim ve bilgiye, dolayısıyla eğitime duyulan gereksinim hızla artmaktadır. “Bireyin yaşamında önemli bir işleve sahip olan eğitimin genel tanımı şöyledir; Eğitim, bireyin davranışında, kendi yaşantısı yoluyla ve kasıtlı olarak istendik değişme meydana getirme sürecidir” (Ertürk, 1972, s. 12). Bir başka eğitim tanımında ise Günay (2006, s. 87)’ nin belirttiğine göre “bireyin dış çevreden edindikleri ile kendi içsel dinamiklerinin bileşke davranışları biçiminde oluşan bilgi ve beceri birikimleriyle, karşılaştığı sorunları çözücü, çevreye uyum sağlatıcı, yaratıcı, üretici ve özgürleştirici etkileşimler bütünüdür”.

Çağımızda artık her alanda belli bir birikimin gerekliliği ve uzmanlaşma çağın gerisinde kalmamak için bir zorunluluk haline gelmiştir. Bir ülkenin kalkınmışlık düzeyinin en önemli göstergelerinden biri nitelikli insan gücüdür. Hem dünyanın gelişen ve değişen koşullarına uyum sağlamada hem de ülkenin gereksinim duyduğu insan gücünü yetiştirmede eğitim kurumlarına önemli görevler düşmektedir. Bu durum, bütün toplumlar için eğitimi vazgeçilmez kılmaktadır. “Eğitimin amacı, insanlardaki davranış değişikliklerini toplumunun istekleri doğrultusunda yapmak olduğu için uyumlu insanlar yetiştirmeyi hedefler” (Karayağmurlar, 1990, s. 265).

Sağlıklı, dengeli, uyumlu, yaşamını en iyi biçimde sürdürüp geliştirebilen, bunun için tüm olanaklardan yararlanabilen, yeteneklerini ve güzel güçlerini harekete geçirip kullanabilen, sonuç olarak kendini en iyi biçimde gerçekleştirmek durumunda olan çağdaş insan bu gereksinmelerini karşılayabilmesi için günlük yaşam bilgilerinin yanı sıra gerçeği, doğruyu, yararlıyı, kullanışlıyı ve güzeli de araması gerekir. Bu arayış ve çabaların süresi ve ürünü olan

(23)

2

"bilim, teknik ve sanat", çağdaş insanın üç ana çalışma, yaratma ve gelişme alanıdır. Bu üç alan insanın biyolojik, toplumsal ve kültürel yapısında temel bulur (MEB, 1991, s. 4).

Her insan bazı özelliklerle belli bir toplum ve kültür içine doğmakta ve toplumda oluşup gelişmektedir. “Bireyin içinde yaşadığı kültürdeki özellikleri kazanmasına kültürlenme denilmektedir” (Ertürk, 1994, s. 7). Toplumsal değerlerle birlikte içinde bulunulan ekonomik koşullar değişime uğrayabilir ama kültürel yapıda bir değişim daha zor gerçekleşmektedir. En köklü değişimlerin ancak iyi bir eğitimle gerçekleşebileceği bilinen bir gerçektir. Karayağmurlar, Tan, (2003, s. 69) çalışmalarında belirttikleri üzere; “Eğitim toplumsal bir olaydır. Her toplumunda kendine özgü bir eğitim politikası vardır. Çünkü farklı toplumlar kendi yapılarına uygun eğitim modelleri geliştirirler. İçinde bulunulan çağın gerekleri ile herhangi bir toplumun yaşadığı ya da içinde bulunmak zorunda olduğu koşullar arasında tezatlıklar olabilir. Ancak değişmeyen şey değişimdir”.

Eğitim sürecine giren kişinin davranışlarında hangi değişmelerin oluşturulmak istendiği önceden bir plan ve program halinde belirlenir ve istenilen değişmeler belirlenen bu plan doğrultusunda gerçekleştirilmeye çalışılır. Bireyin davranışlarında istendik değişmeler meydana gelebilmesi için eğitim sürecinin planlanması gerekmektedir. Eğitim programına ilişkin çok çeşitli tanımların ve programın öğelerine ilişkin çeşitli adlandırmaların yapıldığı görülmektedir. “Eğitim programı tanımının oldukça geniş olmasının en büyük nedenlerinden birisi yazarların felsefelerinin, görüşlerinin ve eğitim anlayışlarının farklı olması olarak açıklanabilir. Kimileri eğitim programını sadece dersler olarak ele alırken kimileri de okul dışında ve içinde öğrenilen ve deneyim kazanılan her şey olarak ele almaktadır. Eğitim programı herhangi bir eğitim kurumunun amaçları doğrultusunda düzenlenmiş ve planlı olan eğitim etkinliklerinin tümü olarak tanımlanabilir (Erden, 1998, s. 3-4). Bir diğer tanımda ise Ertürk (1998, s. 95-96) eğitim programı yerine yetişek kavramı kullanılmakta ve öğrenci açısından bir öğrenme yaşantıları düzeni olduğu kadar eğitimci yönünden de eğitim durumlarının düzenlenmesi olarak tanımlamaktadır”.

Yukarıda verilen eğitim programı tanımlarına bağlı olarak “program geliştirme de programın öğeleri olan amaç, içerik, öğrenme-öğretme süreci ve değerlendirme boyutları arasındaki dinamik ilişkiler bütünü olarak tanımlanabilir” (Demirel, 2004, s. 348). Varış, (1978)’ e göre hiç kuşkusuz öğrenme-öğretme süreçleri; belirli hedefleri, plan, program ve organizasyonu, ögeler arası ilişkileri, bütünlük, karşılıklı etkileşim, değişim ve oluşumu içermektedir. Başka bir anlamda, öğrenme-öğretme süreçlerinin, insan davranışlarını

(24)

3

geliştirmek, değiştirmek ve yöneltmekle ilgili çok boyutlu, karmaşık ve hareketli bir özellik taşıdığı da söylenebilir. Bir eğitimcimize göre de, öğrenme-öğretme etkinliklerinin tasarlanması ve uygulanması oldukça karmaşıktır. Bu süreç öğrenme yönünden istenilen sonuca ulaşmak için birbirleriyle ilişkili birçok ünite ve işlevlerden oluşmaktadır.

Günümüz eğitiminde hedef, düşünen, öğrenen, tartışan, üreten, mutlu ve yaratıcı bir toplum yetiştirmektir. “Geleceğin toplumları, yalnız yaratıcı bireylere gereksinim duyan toplumlar olmayacak, aynı zamanda kendileri de yaratıcı olan toplum olacaktır. Yaratıcı toplumun yarın çağdaş insanlara gereksinimi vardır” (Karayağmurlar, 1990, s. 265). Bu bağlamda, “İster yaygın, ister örgün eğitim olsun, ister programlı, ister programsız eğitim olsun, eğitimin her türünde ve her sürecinde sanat bazen amaç olarak, bazen de araç olarak fakat daima ve mutlaka işin içine girer, girmelidir de” (Erinç, 1985, s.45).

Herbert Read, bilim ile sanatı birbirinden ayrı düşünmez. Ancak sadece sanatın ve bilimin yöntemlerinin farklı olduğunu vurgular. Her iki alanda dar bir görüşle ele alınmamalıdır. Çünkü sanat da bilimde aynı gerçeklikle uğraşmaktadır. Sadece bilim bunları açıklar, sanat ise betimler. Read, sadece sanatsal düzeyde daha iyi eserler yaratılması için değil, aynı zamanda sanatsal etkinlikler ve diğer eğitim alanlarının (derslerin) tümünde varolan düşünme süreçlerinin daha etkili, daha canlı bir şekilde çıkışının sağlanması gerektiğini savunur. Bu bakış açısı tüm öğretim alanları için yararlıdır. Burada amaç sadece estetik sorunların çözümüne dayalı eğitim değil, yalnız akla dayalı ya da aşırı mantığa dayalı eğitim sistemlerine karşı ilerici, özgürlükçü ve bütüncül bir eğitimdir (Karayağmurlar, Tan, 2003, s. 75).

“Toplumlar hakkında bilgi edinmemizde de, sanat yapıtlarının payı büyüktür. Sanat, insanlığı aydınlatıcı ve eğitici işlevinin yanında, estetiksel hazzın da kaynağıdır. Birey, sanat yoluyla farkında olmadan, hiç zorlamaksızın ve haz duyarak dünyayla ilgili yeni bilgiler edinir. Bu özelliği, sanatı, bilimsel yapıtlardan farklı kılmaktadır” (Bilen, 1995, s. 3).

Sanatın önemli işlevlerinden biri de, insanlar arasında iletişim sağlamaktır. “Sanat, dil ya da başka bir iletişim aracılığıyla ulaşılamayacak manevi bir düzeyde, insanların birbirlerine yakınlaşarak bir araya gelmelerini sağlar” (Bilen, 1995, s. 2). “Günümüzde sanat eğitimine duyulan ihtiyaç giderek artmaktadır. Örgün ve yaygın eğitimde estetik yargıya sahip bireyler yanında, kendisini ve çevresini de değiştirebilen yaratıcı insanlara ihtiyaç duyulmaktadır. Böyle bireylerin yetişmesi ancak uygun ve eşit eğitim olanaklarının sunulması ile gerçekleşebilir” (Karayağmurlar, Tan, 2003, s. 69).

(25)

4

“Sanat eğitiminin amaçlarından bazıları şunlardır:

 Sanat, bireye dışavurum olanağı verir ve böylece ruhsal sağaltıma yardım eder.

 Bireyin kendini kanıtlamasına, kimliğini bulmasına olanak sağlar.

 Bireyin her alanda kullanabileceği yaratıcı davranışı geliştirir.

 Bireyin, sanatı uygulayarak bir üretici ve sanatı izleyerek bir tüketici olarak, içinde yaşadığı kültüre katkısını sağlar.

 Bireyde, estetik ve pratik yargı gücünü geliştirir” (Kırışoğlu, 2005, s. 45).

Eğitim; bilim, teknik ve sanatın her üçünü de kapsayan bir içerikle düzenlenerek, bireyleri ve toplumları biçimlendirme, yönlendirme, değiştirme, geliştirme ve yetkinleştirmede en etkili süreç niteliğini kazanır. Belirli bir alanda yoğunlaşmanın yanında daha bütüncül bir insan olabilmek için de belirli bir oranda estetik beğeni sahibi olma gerekliliği de doğmuştur. Böyle bir eğitim, bireyi biyopisişik, toplumsal ve kültürel boyutlarıyla, bedensel, bilişsel, duyuşsal ve devinişsel davranış yapılarıyla da dengeli bir bütün olarak, en uygun ve en ileri düzeyde yetiştirmeyi amaçlar. Sanat eğitimi bu amaca dönük eğitim sürecinin üç ana boyutundan, üç ana bileşeninden biridir. Müzik eğitimi ise, çeşitli kollara ayrılan sanat eğitiminin başlıca dallarından birini oluşturur (Uçan, 2005, s. 28).

İnsan yavrusunun sessel ve müziksel gelişimi de doğum öncesinde başlar ve bütün yaşamı boyunca ilerleyerek devam eder. Bebeğin anne karnındayken annesinin kalp atışlarından ve annesinin dinlediği müziklerden etkilendiği, böylece sese karşı ilk tepkilerini verdiği yapılan deneylerle kanıtlanmıştır. Anne karnında başlayan bu ilişki, bebeğin dünyaya gelişiyle birlikte kendini farklı bir ortama taşır. Bebek, yeni geldiği bu ortamda kendisini bir ses dünyasının içinde bulur. Bu ses dünyasına kendisi de Sesiyle katılmaya başlar. İnsanın ses ile olan bu iç içeliği zamanla onun kendisini ifade etmesinin, iletişim kurmasının ayrılmaz bir parçası olur. Çevresinde olup biteni ses ile algılar. Kendi isteklerini ve tepkilerini de yine kendi sesi yoluyla verir. Böylece bebeğin sessel ve müziksel gelişim süreci, her geçen gün olgunlaşma ve yeni öğrenmelerle ilerleyerek devam eder (Yıldız, 2002, s. 32).

Müziksel çevresiyle iletişim ve etkileşim içinde bulunan birey, müzikle ilgili bazı temel davranışları kazandıkça, müzikle ve müziksel çevresiyle etkileşimi daha bilinçli, duyarlı ve verimli bir hale gelir ve buna bağlı olarak, daha ileri, kapsamlı ve karmaşık davranışlar sergiler (Uçan, 1997, s. 29). “Müzik eğitimi, temelde bireyin ve toplumun estetik gereksinimlerini karşılamaya, yaratma güdüsünü doyurmaya, beğenisini geliştirmeye, içinde yaşadığı doğal, toplumsal ve kültürel çevreyle uyumlu ve duyarlı olmasını sağlamaya yönelik davranış değişiklikleri oluşturmayı amaçlamaktadır” (Uçan, 1997, s. 176).

(26)

5

İnsan yaşamında müziksel davranışların yeri ve önemi, müziğin; bireysel, toplumsal, kültürel ekonomik, politik ve eğitimsel işlevlerinden kaynaklanır. Müzik eğitimi sürecine giren bireyin müziksel davranışlarında, önceden belirlenen amaçlar ya da hedefler yönünde belirli değişiklikler olması beklenir. Müzik eğitimi, bu beklentileri gerçekleştirdiği oranda etkili ve verimli olur. Müzik eğitiminde benimsenen anlayış ve yaklaşım ile izlenen yol-yöntem ne olursa olsun, müziksel öğrenme bireyseldir ve birey ancak kendi yaşantısıyla davranış kazanabilir.

“Müzik kültürü ve müzik eğitimi, onu oluşturan-gerçekleştiren insanla birlikte değişken gelişken ve dönüşken bir özellik gösterir. Müzik, bireyi ve toplumu besleyen başlıca yaşam ve kültür damarlarından biridir. Müzik eğitimi bu damarı açan, büyüten, genişleten, işleten ve geliştiren bir süreçtir. Müzik kültürü ise bu damardan bireye ve topluma akan, kendine özgü bir “kültürel kan” veya kendine özgü bir “kültürel özsu”dur”(Uçan, 2005, s. 7). Bu bilgiler doğrultusunda, “bilim, teknik ve sanat insan yaşamının vazgeçilemez üç öğesidir. Bu alanlardan hiçbiri tek başına var olamaz. Birinin veya ikisinin eksikliğinin çağdaş insanın yaşamında büyük eksiklikler doğuracağına kesin gözüyle bakılabilir” (İlhan, 1995, s. 2).

1.1. Problem Durumu

“Yükseköğretim bir ülkenin gerek duyduğu nitelikli insan gücünün yetiştirilmesinde, bilginin üretilmesinde ve topluma hizmette önemli işlevleri üstlenmektedir” (Gürüz, 2001). Başka bir ifadeyle bilimsel araştırma yapmak ve bilgi üretmek, meslek elemanı yetiştirmek, kültür kazandırmak üniversitelerin başlıca görevleri arasındadır. İnsan yaşamında en önemli kararların başında meslek seçimi gelmektedir. Üniversite eğitimi sırasında öğrenciler bağlı oldukları programlarda bulunan, tamamlamak zorunda oldukları mesleki derslerin yanı sıra başka alanlardan dersler seçmektedirler. Seçmeli dersler öğrencilerin ilgi alanlarında daha fazla bilgilenmesini sağlamanın yanı sıra farklı alanlarda yeteneklerini geliştirmelerine de yardımcı olmaktadır. Bu yönüyle seçmeli dersler öğrencilerin alanları dışındaki ilgi ve yetenekleri ile kendilerini tanımalarına ve sınamalarına olanak vermektedir. Yükseköğretim kanunları içerisinde 5. madde i bendinde “Yükseköğretim kurumlarında, Atatürk İlkeleri ve İnkılap Tarihi, Türk dili, yabancı dil zorunlu derslerdendir. Ayrıca, zorunlu olmamak koşuluyla beden eğitimi veya güzel sanat dallarındaki derslerden birisi okutulur. Bütün bu dersler en az iki yarıyıl olarak

(27)

6

programlanır ve uygulanır”(YÖK, 1981, madde 5) olarak seçmeli güzel sanatlar dersleri yer almaktadır. 1980’ li yıllarda yükseköğrenim öğrencilerini politik olaylardan ve kötü alışkanlıklardan uzak tutmak için 1982 anayasasına özellikle gençliğin korunması olarak madde yer almıştır. Türkiye Cumhuriyeti Anayasası (1982) madde 58’ der ki;

“Devlet, istiklâl ve Cumhuriyetimizin emanet edildiği gençlerin müsbet ilmin ışığında, Atatürk ilke ve inkılâpları doğrultusunda ve Devletin ülkesi ve milletiyle bölünmez bütünlüğünü ortadan kaldırmayı amaç edinen görüşlere karşı yetişme ve gelişmelerini sağlayıcı tedbirleri alır. Devlet, gençleri alkol düşkünlüğünden, uyuşturucu maddelerden, suçluluk, kumar ve benzeri kötü alışkanlıklardan ve cehaletten korumak için gerekli tedbirleri alır”.

Bu maddeden yola çıkılarak yükseköğretim kanunları içerisinde gençliği korumak ve kötü alışkanlıklardan uzaklaştırmak, boş zamanlarını kaliteli değerlendirmek amaçlı seçmeli güzel sanatlar dersleri konulmuştur.

Yükseköğretim kurumlarının öğretimini planlamak, düzenlemek, yönetmek, denetlemek, yükseköğretim kurumlarındaki eğitim-öğretim ve bilimsel araştırma faaliyetlerini yönlendirmek, bu kurumların kanunda belirtilen amaç ve ilkeler doğrultusunda kurulmasını, geliştirilmesini ve üniversitelere tahsis edilen kaynakların etkili bir biçimde kullanılmasını sağlamak ve öğretim elemanlarının yetiştirilmesi için planlama yapmak maksadı ile Yükseköğretim Kurulu kurulur (TC Anayasası, 1982, madde 131).

Seçmeli güzel sanatlar derslerinin düzenlenmesi ve planlanması kapsamında ise üniversitelerde, rektörlüğe bağlı çalışmalarını sürdüren güzel sanatlar bölümleri oluşturulmuştur. Her üniversitenin kendi yükseköğretim kurulunca işleyişini sürdüren bu bölümler kimi üniversitede çok faal olarak işleyişini sürdürmekte, kimi üniversitede ise bu bölümlerin varlığının olduğu bile bilinmemektedir. Seçmeli güzel sanatlar bölümleri çoğu üniversite programlarında derslerini seçmeli müzik ve seçmeli resim dersleri adı altında düzenleyerek açmışlardır. Genelde, yükseköğretimde lisans ve lisansüstü programları incelendiğinde büyük ölçüde dersler için tanımsal programların yer aldığı görülmektedir. Yükseköğretimde, üniversite yönetim kurulu kararıyla okutulan seçmeli güzel sanatlar müzik dersleri için de tanımsal programın ötesinde herhangi bir program geliştirme veya ortak program çalışmaları yapılmamıştır. Üniversitelerin kendi senato kararlarıyla açtıkları seçmeli müzik derslerinde sürdürülmekte olan programların gereksinimlere yanıt verip vermediği araştırılmamıştır. Seçmeli müzik dersinin, ders adlarından başlayan ve amaç, içerik ve öğretim yöntemleri ve değerlendirme sürecinin nasıl olması gerektiğine kadar devam eden belirsizlikler ve tartışmalar, her üniversitede devam etmektedir. Üniversitelerin kaynak yetersizliği (bilgisayar, internet, kitap, görsel-işitsel araç-gereç vb.),

(28)

7

bu alanda yapılan bilimsel çalışmaların eksikliği, dersin çağdaş bir öğretim yöntemine kavuşamaması, dersin çoğunlukla teknolojik destekler olmaksızın geleneksel yöntemler ile işlenmesi, seçmeli müzik derslerinin kimi üniversitelerde geniş program, mekan ve zaman ayrılarak uygulanması kimi üniversitede ise hiç okutulmadığı bu dersin uygulanmasında bir sıkıntı olduğunu göstermektedir.

Eğitim sistemleri, gelişmelere uyum sağlayabilecek ve gelişmeleri yönlendirebilecek bireyleri, ancak ülkenin kalkınma amaçlarıyla tutarlı eğitim programları uygulayabildikleri zaman yetiştirebilirler. Çünkü programlar; eğitilecek bireylere kazandırılacak davranış standartlarını, öğretilecek bilgi, beceri ve değerleri belirler, öğretme-öğrenme etkinliklerine ve değerlendirme çalışmalarına rehberlik eder (Yüksel, 2010, s. 18).

“Her çeşit eğitim sürecinin, bu süreçlerdeki öğretim ünitelerinin, belli bir düzen içinde ve bilinçli bir biçimde yapılması gereği vardır” (Günay ve Özdemir, 2003, s. 40). Varış’a (1978) göre hiç kuşkusuz öğrenme-öğretme süreçleri; belirli hedefleri, plan, program ve organizasyonu, ögeler arası ilişkileri, bütünlük, karşılıklı etkileşim, değişim ve oluşumu içermektedir. Başka bir anlamda, öğrenme-öğretme süreçlerinin, insan davranışlarını geliştirmek, değiştirmek ve yöneltmekle ilgili çok boyutlu, karmaşık ve hareketli bir özellik taşıdığı da söylenebilir.

Lisans eğitimi bireye meslek kazandıran bir süreçtir. Bu süreç içinde hangi mesleği seçmiş olursa olsun her insanın sanat eğitiminden yoksun kalmaması düşüncesiyle, üniversitelerin seçmeli müzik dersleri öğretim sürecinin belirlenerek betimlenmesi ve değerlendirilmesi bu çalışmanın konusunu oluşturmaktadır.

Bu noktalardan hareketle devlet üniversitelerindeki seçmeli güzel sanatlar programı inceleme ve geliştirme gereksiniminden aşağıdaki problem cümlesi oluşturulmuştur.

1.2. Problem Cümlesi

Devlet üniversitelerinde okutulmakta olan seçmeli güzel sanatlar müzik dersi öğretim süreçlerinin öğretim elemanı ve öğrenci görüşlerine göre uygulanma durumu nasıldır?

1.3. Alt Problemler

Bu bölümde “Devlet üniversitelerinde okutulmakta olan seçmeli güzel sanatlar müzik dersi öğretim süreçlerinin öğretim elemanı ve öğrenci görüşlerine göre uygulanma durumu” adlı tez çalışmasının nicel ve nitel boyutlarına ilişkin alt problemlere yer verilmektedir.

(29)

8

1.3.1. Araştırmanın Nitel Boyutuna İlişkin Alt Problemler

1. Devlet üniversitelerinde okutulmakta olan seçmeli güzel sanatlar müzik dersinin uygulanmasına ilişkin ders koordinatörlerinin görüşleri nelerdir?

2. Devlet üniversitelerinde okutulmakta olan seçmeli güzel sanatlar müzik dersinin programına ilişkin öğretim elemanı görüşleri nelerdir?

3. Devlet üniversitelerinde okutulmakta olan seçmeli güzel sanatlar müzik dersinin amaçlarına ilişkin öğretim elemanı görüşleri nelerdir?

4. Devlet üniversitelerinde okutulmakta olan seçmeli güzel sanatlar müzik dersi içeriğine ilişkin öğretim elemanı görüşleri nelerdir?

5. Devlet üniversitelerinde okutulmakta olan seçmeli güzel sanatlar müzik dersinin öğrenme-öğretme sürecine ilişkin öğretim elemanı görüşleri nelerdir?

6. Devlet üniversitelerinde okutulmakta olan seçmeli güzel sanatlar müzik dersinin değerlendirme sürecine ilişkin öğretim elemanı görüşleri nelerdir?

1.3.2. Araştırmanın Nicel Boyutuna İlişkin Alt Problemler

1. Devlet üniversitelerinde okutulmakta olan seçmeli güzel sanatlar müzik dersine ilişkin öğrenci görüşleri nelerdir?

2. Devlet üniversitelerinde okutulmakta olan seçmeli güzel sanatlar müzik dersinin amaçlarına ilişkin öğrenci görüşleri nelerdir?

3. Devlet üniversitelerinde okutulmakta olan seçmeli güzel sanatlar müzik dersi içeriğine ilişkin öğrenci görüşleri nelerdir?

4. Devlet üniversitelerinde okutulmakta olan seçmeli güzel sanatlar müzik dersinin öğrenme-öğretme sürecine ilişkin öğrenci görüşleri nelerdir?

5. Devlet üniversitelerinde okutulmakta olan seçmeli güzel sanatlar müzik dersinin değerlendirme sürecine ilişkin öğrenci görüşleri nelerdir?

(30)

9 1.4. Amaç

Bu araştırmanın amacı, Devlet üniversitelerinde okutulmakta olan seçmeli güzel sanatlar müzik dersi öğretim süreçlerini öğretim elemanı ve öğrenci görüşlerine göre incelemek, bir durum tespiti yapmak ve sonuca uygun öneriler geliştirmektir.

1.5. Önem

Bu araştırma, Devlet üniversitelerinde okutulmakta olan seçmeli güzel sanatlar müzik ders öğretim süreçlerini öğretim elemanı ve öğrenci görüşlerine göre incelemek, bir durum tespiti yapmak ve sonuca uygun öneriler yapmak açısından önemlidir. Ayrıca bu çalışmanın, program inceleme konusunda yapılacak yeni araştırmalara kaynak olması ve yeni çalışmalara ışık tutması açısından önem taşıdığı düşülmektedir.

1.6. Varsayımlar

Bu araştırmanın dayandığı temel sayıltılar şöyledir;

1. Seçilen araştırma yöntemi, araştırmanın amacına, konusuna ve problem çözümüne uygundur.

2. Araştırma için belirlenen örneklem, evreni temsil etmektedir.

3. Veri toplamak için kullanılan araç ve teknikler araştırma için gerekli bilgileri sağlayabilecek niteliktedir.

4. Araştırma için elde edilen bilgiler ve veriler, güvenilir ve yeterlidir.

5. Öğretim elemanları veri toplama aracı olarak yöneltilen soruları içtenlikle ve gerçeği yansıtacak şekilde yanıtlayacaklardır.

1.7. Sınırlılıklar Bu araştırma;

1. 2013-2014 eğitim-öğretim yılında Ankara ilindeki devlet üniversitelerinde okutulmakta olan seçmeli güzel sanatlar müzik dersini işleyen öğretim elemanları ile,

(31)

10

2. 2013-2014 eğitim-öğretim yılında Ankara ilindeki devlet üniversitelerinde okutulmakta olan seçmeli güzel sanatlar müzik dersini alan öğrenciler ile, 3. 2013-2014 eğitim-öğretim yılında Ankara ilindeki devlet üniversitelerinde

okutulmakta olan seçmeli güzel sanatlar müzik dersi program içerikleri ile, 4. Araştırmada öğretim elemanlarına yöneltilecek sorularla,

5. Araştırmada veri toplama aracı olarak kullanılacak öğrenci anket formu ile, 6. Araştırmacının ulaşabildiği kaynaklar ile,

7. Araştırma için ayrılabilen zaman ve maddi kaynaklarla, sınırlı tutulmuştur.

1.8. Tanımlar

Tanımsal Program: Bir dersin adı ile kapsamını veya içeriğini kısaca anlatan tanım’dan oluşur. Bu program dersin öğretim elemanınca hazırlanması beklenen (ayrıntılı) öğretim programına temel oluşturur (Uçan, 2002).

Eğitim Programı: Bir eğitim kurumunun çocuklar, gençler ve yetişkinler sağladığı, milli eğitim kurumunun amaçlarının gerçekleşmesine dönük tüm faaliyetler (Varış, 1987, s. 17). Öğretim Programı: Okulda ya da okul dışında bireye kazandırılması planlanan bir dersin öğretimiyle ilgili tüm etkinlikleri kapsayan yaşantılar düzeneğidir (Demirel, 2007, s. 6). Öğretim Tekniği: 1. Öğretmenin, ders verirken benimsediği ve izlediği yol, 2. Öğretim gereçlerinin kullanılmasında ya da öğretim etkinliklerinin yönetiminde tutulan yol (Oğuzkan, 1981, s. 135).

Öğretim Yöntemi: 1. Öğrencilerin özellikleri, ders araç ve gereçleri ile tüm öğrenme durumu göz önünde tutularak saptanan ve izlenen mantıklı yol, 2. Öğretim etkinliklerinin düzenlenmesi ve öğretim gereçlerinin kullanılması bakımından ölçünleşmiş olan yol (Oğuzkan, 1981, s. 135).

(32)

11

BÖLÜM II

KURAMSAL ÇERÇEVE

2.1. Lisans Eğitimi

“Çağdaş eğitim-öğretim esaslarına dayanan bir düzen içinde milletin ve ülkenin ihtiyaçlarına uygun insan gücü yetiştirmek amacı ile; ortaöğretime dayalı çeşitli düzeylerde eğitim-öğretim, bilimsel araştırma, yayın ve danışmanlık yapmak, ülkeye ve insanlığa hizmet etmek üzere çeşitli birimlerden oluşan kamu tüzelkişiliğine ve bilimsel özerkliğe sahip üniversiteler Devlet tarafından kanunla kurulur”(TC anayasası, 1982, madde 130). Hızla gelişen ve değişen çağımızda özellikle, özgür ve yaratıcı düşünen bireylere duyulan gereksinim giderek artmaktadır. “Bir toplumun yeni gücünü oluşturan üniversiteler, aydın veya çağdaş insanı yetiştirmekle yükümlüdürler. Aydın insan bireyselliğe, eşitliğe, özgürlüğe çok değer veren ve bu uğurda savaşmaktan kaçınmayan insandır. Sorunları tek açıdan değil, çeşitli açılardan görüp irdeleyen, karşıtlıkları ayrımsayabilen, değerlendirme yetisi gelişmiş kişidir” (İpşiroğlu, 1990, s. 175).

Değişen topluma yaraşır bireyler yetiştirmek, bilimsel araştırmalar yapmak, meslek edindirmek için hizmet veren yükseköğretimin amacı:

a) Öğrencilerini;

(1) ATATÜRK İnkılapları ve ilkeleri doğrultusunda ATATÜRK milliyetçiliğine bağlı,

(2) Türk milletinin milli, ahlaki, insani, manevi ve kültürel değerlerini taşıyan, Türk olmanın şeref ve mutluluğunu duyan,

(3) Toplum yararını kişisel çıkarının üstünde tutan, aile, ülke ve millet sevgisi ile dolu,

(4) Türkiye Cumhuriyeti Devletine karşı görev ve sorumluluklarını bilen ve bunları davranış haline getiren,

(33)

12

(5) Hür ve bilimsel düşünce gücüne, geniş bir dünya görüşüne sahip, insan haklarına saygılı, (6) Beden, zihin, ruh, ahlak ve duygu bakımından dengeli ve sağlıklı şekilde gelişmiş,

(7) İlgi ve yetenekleri yönünde yurt kalkınmasına ve ihtiyaçlarına cevap verecek, aynı zamanda kendi geçim ve mutluluğunu sağlayacak bir mesleğin bilgi, beceri, davranış ve genel kültürüne sahip, vatandaşlar olarak yetiştirmek,

b) Türk Devletinin ülkesi ve milletiyle bölünmez bir bütün olarak, refah ve mutluluğunu artırmak amacıyla; ekonomik, sosyal ve kültürel kalkınmasına katkıda bulunacak ve hızlandıracak programlar uygulayarak, çağdaş uygarlığın yapıcı, yaratıcı ve seçkin bir ortağı haline gelmesini sağlamak

c) Yükseköğretim kurumları olarak yüksek düzeyde bilimsel çalışma ve araştırma yapmak, bilgi ve teknoloji üretmek, bilim verilerini yaymak, ulusal alanda gelişme ve kalkınmaya destek olmak, yurt içi ve yurt dışı kurumlarla işbirliği yapmak suretiyle bilim dünyasının seçkin bir üyesi haline gelmek, evrensel ve çağdaş gelişmeye katkıda bulunmaktır (YÖK, 1981, Madde 4).

“Gençlik çoğunlukla ergen bireyle eşanlamlı kullanılmaktadır. Ancak ergen Latince “adolescent” yani büyümek, olgunlaşmak anlamındadır. Bireyin geçirdiği önemli ve belli gelişim dönemlerinden biridir” (Varış, 1968, s. 31). Bu dönemi UNESCO, yasamın 15-25 yas arasında kalan bölümü olarak göstermektedir (Köknel, 1979, s. 28). Buna karşılık temelde biyolojik bir kavram olarak nitelenebilecek gençlik tanımı günümüz şartlarında, ekonomik, toplumsal ve kültürel yönden geniş boyutlarda değerlendirilmektedir. Ortak bir gençlik tanımına varılmamış olsa bile, tanımlama ve açıklamaların biyolojik özellikler ve yas gruplarıyla sınırlı kalmadığı görülmektedir (Nirun, 1986, s. 1) “Erikson’a göre birey, gelişiminin her döneminde psikososyal bunalım yaşamaktadır. Bu durum, gençte kimlik ve benlik kavramının oluşmasında kendini göstermektedir. Benlik, bireyin yalnızca ona özgü tutumları, duyguları, algıları, değerleri ve davranışlarıyla kendine ilişkin görüşüdür”(Gander ve Gardiner, 1998, s. 452). “Gençlik döneminde, bireyin aile, okul, is ve yakın çevresi ile sürdürdüğü faaliyet ve ilişkileri sonucu edineceği davranış, tutum, düşünce ve bilgi birikimi, hem kendisinin hem de toplumun geleceğini biçimlendirecek unsurlar olacaktır (Nirun, 1986, s. 1). Okulların iki temel görevi vardır. Bunlar mesleğe hazırlamak ve toplumda sorumlu bir yurttaş olmalarını sağlamaktır (Gander ve Gardiner, 1998, s. 456).

Birey olarak insan, çocukluk döneminden gençlik dönemine, az ya da çok, bazı eksiklik, yetersizlik vb. olumsuzluklarla birlikte girer. Genç birey, durum, konum ve işlev yönünden tüm devingenlik, karışıklık, belirsizlik ve karmaşıklığına karşın gençlik dönemini çok yönlü, sağlıklı ve olabildiğince

(34)

13

dengeli yaşayarak, hem bedensel, devinişsel, bilişsel, duyuşsal, cinsel, toplumsal, törel, kültürel ve kişilik gelişiminin sağlanmasını, hem de bunlar sağlanırken bir yandan önceki dönemden kaynaklana olumsuzlukların giderilmesini, öbür yandan da yetişkinlik dönemine en iyi biçimde hazırlanmayı ister. Tüm bunlar, kuşkusuz en iyi ancak eğitim sayesinde gerçekleşebilir (Uçan, 1994, s. 82).

İnsanların tüm hayatlarını etkileyecek dönüm noktaları ya da karar anları vardır. Bunların başında da meslek seçimi gelmektedir. Meslek seçimi bir kişinin şahsi ve meslek hayatında mutlu olmasının ilk adımıdır. Üniversiteye adımını atan her öğrenci farklı ilgi, ihtiyaç ve öğrenme kapasitesine sahip olmanın yanında farklı donanım ve yeterliliğe sahiptir. “Hizmet öncesi dönem şeklinde de adlandırılan üniversite eğitiminde, öğrencilerin bireysel farklılıklarından kaynaklanan ilgi, ihtiyaç ve yetenekleri dikkate alınmadığında öğrenciler ilgili ortamdan uzaklaşacak, dolayısıyla da başarı düzeyleri düşecektir” (Erişti, 1998, s. 52).

Öğrencilerin karşılaştıkları sorunların çözümünde ilgi, ihtiyaç ve yetenekleri doğrultusunda alacakları seçmeli dersler onlara hem esneklik sağlayacak, hem de onları tatmin ederek mutlu olmalarına katkı sağlayacaktır. Seçmeli dersler öğrencilerin ilgi alanlarında daha fazla bilgilenmesini sağlamanın yanı sıra farklı alanlarda yeteneklerini geliştirmelerine yardımcı olacaklardır (Demir ve Ok, 1996, s. 121). Bu yönüyle seçmeli dersler, öğrencilerin alanları dışındaki ilgi ve yetenekleri ile kendilerini tanımalarına olanak verecektir. Gençlerin gerek özgüvenlerinin, gerekse yeteneklerinin gelişebilmesi için eğitim ortamlarının buna uygun olması gerekmektedir.

Bilim ve teknolojinin ekonomik ve sosyal yaşamı etkileyeceği bir gerçektir. Önemli olan çağdaş toplumların amacı insanı mutlu etmek olmasıdır. “Çok yönlü düşünebilen, düşüncelerini aktarabilen, başkalarının düşüncelerini olduğu gibi benimsemeyen, onları mutlak doğrular olarak görmeyen, eleştiren gerektiğinde tavır kaymasını bilen çağdaş insan, ancak çağdaş bir eğitimle yetişebilir” (İlhan, 1995, s. 1). Toplumda tek yönlülüğe doğru bir eğilim vardır. Oysaki dünyada orijinal buluşlara ve yaratıcılığa büyük bir ihtiyaç vardır. Lisans eğitiminin önemli bir işlevi de, yaratıcılık kaynaklarının keşfi ve öğrencilere kendi yetenek ve eğitimleri istikametinde gelişme olanaklarını hazırlamak yer alır (Karkın, 2008, s. 1).

Çağımızın sınırsız ve hızlı değişkenliğine, sonsuz istek ve beklentilerine, gerek çağa ayak uydurabilmek, gerek onda olumsuz bulduğumuz yönelme ve olgulara karşı gereken savaşımı verebilmek için, çok yönlü, çok boyutlu düşünmeyi öğrenmek gerekir. Doğru toplumsallaşmayı gerçekleştirebilmek, yetişen kuşaklara bu değerleri kazandırabilmek,

(35)

14

öğretebilmek ve her yeni kuşağın bir öncekini aşması gerektiğini kavratabilmek için her türlü eğitim ve öğretim yönteminin yeniden ele alınması gereklidir. Bu yeni yöntemler çok yönlü, çok boyutlu, sürekli yenilikler içeren ve yaratıcılığı destekleyen yöntemler olmalıdır. Böyle olunca sanat eğitiminin de en geniş, en zengin kapsamıyla bu yeni anlayış içerisinde yer alması gerekir (San, 1985, s. 36-37).

2.2. Sanat Eğitimi

Sanat, “İnsandaki estetik yanın irdelenmesi, algılanması, duyumsanması, sorgulanması ve insan nesne arasındaki güzele varma çabasıdır" biçiminde tanımlanabilir. Sanat toplumsal değişmeleri kolaylaştırır; bireylerin anlama, düşünme, algılama, yetilerini açık tutar, duygusal yanlarını harekete geçirir. Sanat aynı zamanda evrensel bir dildir” (Demir, 1990, s. 260).

İnsan, iyi bir müzik dinleyerek, etkili bir tiyatro oyununu seyrederek, bir resim-heykel müzesini gezerek sanatı yaşayan birey aynı yaşantıları, benzer coşkuları, eliyle çamur ya da plastik yoğurup biçimlendirirken, boyalarla uğraşırken, kağıtları katlayıp yeni biçim ve deneyimlere ulaşırken ya da basit müzik araçları veya ses veren herhangi bir cisimden bir takım değişik sesler üretirken pek çok farklı duygu yaşar (San, 1983, s. 218). “Sürekli kendini geliştirmek ve yaşamla arasında denge kurmak ve ayakta kalabilmek için mücadele eden insan (birey) açısından önemli olan yaşamın anlamını ortaya çıkarmaktır” (Çetin, 2002, s. 206). Bu bir anlamda aydınlanma isteğidir. “Bu günü geleceğe aktarabilmek ve aynı zamanda özgür, özgün, yaratıcı insan yapısı oluşturmak için de kuşkusuz sanat gereklidir. İnsanın yaratıcı güçleri de iki kaynaktan beslenmektedir. Bunlardan ilki yetenek ise diğeri de eğitimdir” (Küken, 1996, s. 15). İyi bir eğitim özellikle bireylerde, karşılaştıkları olayları anlama, muhakeme etme ve doğru kararlar verebilme yeteneğini oluşturmada en önemli etkenlerden biridir.

Sanat eğitimi; “insanlara kendi yaşantıları yoluyla amaçlı ve yöntemli olarak belirli sanatsal davranışlar kazandırma ya da insanların sanatsal davranışlarını kendi yaşantıları yoluyla amaçlı ve yöntemli olarak değiştirme, dönüştürme, geliştirme ve yetkinleştirme sürecidir” (Uçan, 2002, s. 3). Sanat eğitimini daha genel bir çerçevede ele almak gerekirse; “bireyin duygu, düşünce ve izlenimlerini anlatabilmede yeteneklerini ve yaratıcılık gücünü estetik bir düzeye ulaştırmak amacı ile yapılan tüm eğitim çabasına ‘sanat eğitimi’ denir” (Artut, 2001, s. 89).

(36)

15

Bilim insan oluşumunun bir yönü ise, öbür yönü de sanat eğitimidir. Sanat eğitimi bireyi, görmeye, aramaya, sormaya, deneme yapmaya, sonuçlandırmaya yönlendirir, eğitimin her kademesinde mutlaka olmalıdır. İnam, (1990, s. 84)’ ün belirttiği üzere, “sanattan yararlanılması gerekir. Sanat dünyayı açıklamamızla, doğa karşısında korkularımızla, ölüm karşısında çaresizliğimizle, siyasal baskılar altında ezilmeyle, ekonomik olarak, düşünce olarak, sömürüyle de ilgilidir sanat. Sanat gerçekliğin bilimle, teknolojiyle sınırlı boyutlarının ötesine gidip farklı boyutlarını gösterdiği için büyük bir olanaktır”. Özellikle teknolojinin hızla ilerlediği, makineleşmenin bazı sorunları da beraberinde getirdiği günümüzde bireye kendini farklı sanatsal yollarla ifade edebilme ortamları hazırlamak mutlu ve üretken nesillerin oluşması için de gereklidir. “Sanat için, insana özgü duyguların, düşüncelerin türlü araç ve gereçlerle anlatımı, dışa vuruşudur diyebiliriz. Güzellikler sanatla yaratılır. Yaşamı yüceltmek, daha anlamlı kılmak sanatla olanaklıdır. Sanat insana yaşamının her kesiminde güç ve zevk verebilir” (İlhan, 1995, s. 2).

Sanat eğitimi genel anlamında güzel sanatların tüm alanlarını ve biçimlerini içine alan, okul içi ve dışı yaratıcı sanatsal eğitimi tanımlamaktadır. Sanat insanın bilen, duyan, eğlenen, üreten yanlarının tümüyle ilgilidir. Yetkin, (1968, s. 127)’in belirttiği üzere “gerçekçi bir eğitim ilim ve sanatın ayrılmaz işbirliğine dayanmalıdır. İnsanda köklü bir ihtiyaca cevap veren sanatın, kişiliği eğiten en önemli etkenlerden biri olduğunu akıldan çıkarmamak gerekir”. Bugün sanat eğitimi bilimsel ve akılcı temellere oturmaktadır. “Yıldızlar, gezegenler yalnızca bilimlerin anlattığı gibi değildir. Nice değişik yüzleri vardır. Sanat bunu anlatacak, insan bütün boyutları ile kendini görecek, içselleşecek, zenginleşecektir” (İnam, 1990, s. 84). Yalnız burada bir noktayı iyice belirtmek yerinde olur. “Sanat eğitiminin amacı, sanat için eğitim değil, sanatla eğitim yoluyla olur” (Yetkin, 1968, s. 127). “Sanat yoluyla eğitim, çocuk ve ergende akılın denetiminden çok duyulara, duyguya, heyecana yer vererek, eğitim sistemlerindeki aşırı ussallaşmaya (rasyonalizasyon) karşı çıkmayı, bu olguyu dengelemeyi amaçlamaktadır” (San, 1983, s. 218). “Amaç kendine güvenli, bağımsız ve yeteneklerini sonuna değin kullanabilen, kendini yalnız bugüne değil, yarına da hazırlayabilen, kendisiyle birlikte çevresini de yönlendirebilen, çevreye, topluma saygı ve sorumluluk duyan coşkulu fakat dengeli, akıllı ve duyarlı çağdaş insanlar kazandırmaktır” İlhan (1995, s. 2).

İlhan (1995, s. 2) ‘nin belirttiği üzere “sanat eğitimi bugün bir zevk ve duygu eğitimi olmanın ve güzel biçimler yaratmayı amaçlamanın yanı sıra, daha çok yeni, özgün, atak,