• Sonuç bulunamadı

11-14 yaş elit ve rekreatif basketbol oynayan kız ve erkek basketbolcuların fiziksel uygunluklarının belirlenmesi

N/A
N/A
Protected

Academic year: 2021

Share "11-14 yaş elit ve rekreatif basketbol oynayan kız ve erkek basketbolcuların fiziksel uygunluklarının belirlenmesi"

Copied!
59
0
0

Yükleniyor.... (view fulltext now)

Tam metin

(1)

11-14 YAŞ ELİT VE REKREATİF BASKETBOL OYNAYAN

KIZ VE ERKEK BASKETBOLCULARIN

FİZİKSEL UYGUNLUKLARININ BELİRLENMESİ

EREN RÜŞEN YÜKSEK LİSANS TEZİ

BEDEN EĞİTİMİ VE SPOR ANABİLİM DALI HAREKET VE ANTRENMAN BİLİMİ PROGRAMI

DANIŞMAN

Doç. Dr. ASİYE FİLİZ ÇAMLIGÜNEY

2019-İSTANBUL

TÜRKİYE CUMHURİYETİ MARMARA ÜNİVERSİTESİ SAĞLIK BİLİMLERİ ENSTİTÜSÜ

(2)
(3)
(4)
(5)

ii

TEŞEKKÜRLER

Tez konusunun seçimi ve tezin değerlendirilmesi sırasında yol gösteren ve sürekli destek olan hocam Doç. Dr. Asiye Filiz ÇAMLIGÜNEY ‘e, çalışmam sırasında yardımlarını unutamayacağım Abdurrahman BOYACI arkadaşıma, manevi desteğini ve tecrübelerini esirgemeyen Ersen TOPÇU ağabeyime ve Hale TARI hocama, aileme ve her zaman yanımda olan sevgili eşim Tümay Yulet NUR RÜŞEN’e ve canım kızım Bihter RÜŞEN’e teşekkür ederim.

(6)

iii

İÇİNDEKİLER

Sayfa No

BEYAN ... Hata! Yer işareti tanımlanmamış.

TEŞEKKÜRLER ... i

I. KISALTMA ve SİMGELER ... v

II. ŞEKİL ve RESİM TABLOLAR ... vi

ÖZET ...1 1. GİRİŞ ve AMAÇ ...5 1.1. Tezin Amacı ...7 1.2. Problem Durumu ...7 1.3. Tezin Önemi ...9 1.4. Araştırmanın Hipotezleri ...9 2. GENEL BİLGİLER ... 10

2.1. Çocuklarda Spor Katılımının Önemi ... 10

2.2. Çocuklarda Gelişimsel Değişimler ... 10

2.2.1. İskelet Gelişiminin Anatomisi ... 11

2.2.2. Vücut Bileşimi ve Biçimi ... 12

2.3. Çocukların Egzersiz İçin Fizyolojik Tepkileri... 13

2.4. Basketbol Tarihi ... 14

2.5. Basketbol ve Fiziksel Uygunluk ... 15

2.6. Temel Motorik Özellikler ... 16

2.6.1. Kuvvet ... 17 2.7. Sürat ... 18 2.8. Dayanıklılık (Aerobik-Anaerobik) ... 19 2.9. Esneklik ... 20 2.10. Koordinasyon ... 22 2.11. Denge ... 22 2.12. Çeviklik ... 23 3. GEREÇ ve YÖNTEM ... 24 3.1. Evren ve Örneklem ... 24

(7)

iv

3.2. Ölçüm ve Veri Toplama Araçları ... 25

3.3. İstatiksel Analiz ... 32

4. BULGULAR ... 33

5. TARTIŞMA ve SONUÇ ... 41

KAYNAK ... 44

(8)

v

I. KISALTMA ve SİMGELER

EEB :Erkek elit basketbolcu

ERB : Erkek rekreatif basketbolcu

KEB : Kız elit basketbolcu

KRB : Kız rekreatif basketbolcu Cm : Santimetre Kg : Kilogram Ts : Tekrar sayısı Hs : Hata sayısı Sn : Saniye

(9)

vi

II. ŞEKİL ve RESİM TABLOLAR

Şekil 3.1. Vücut ağırlığı ölçüm……….……...………..26

Şekil 3.2. Boy uzunluğu ölçümü……….…...………...27

Şekil 3.3.Flamingo Denge Testi………..….………...28

Şekil 3.4.Dikey sıçrama ölçümü………..……….…..29

Şekil 3.5.20m sürati ölçümü………..………...29

Şekil 3.6.Pro Agility………...………....30

Şekil 3.7.Mekik koşusu (shuttlerun) ölçümü………..………….…...30

Şekil 3.8.El kavrama kuvveti ölçümü………..………...31

Şekil 3.9.Sağlık topu geriye fırlatma ölçümü………..………32

Tablo 4.1.Erkek Elit Basketbol (EEB) ve Erkek Rekreatif Basketbolcu (ERB) grubu betimleyici istatistik tablosu……….……….………...33

Tablo 4.2.Kız Elit Basketbol (KEB) ve Kız Rekreatif Basketbolcu (KRB) grubu betimleyici istatistik tablosu………..………..34

Tablo 4.3.Erkek Elit Basketbol (EEB) grubu ve Erkek Rekreatif Basketbolcu (ERB) grubu Denge ve Dikey Sıçrama performans testleri karşılaştırılması……….…...35

Tablo 4.4.Kız Elit Basketbol (KEB) grubu ve Kız Rekreatif Basketbolcu (KRB) grubu Denge ve Dikey Sıçrama performans testleri karşılaştırılması………...…36

Tablo 4.5.Erkek Elit Basketbol (EEB) grubu ve Erkek Rekreatif Basketbolcu (ERB) grubu 20 metre Sürat, Proagility Çabukluk, Disklere Dokunma, Mekik Koşusu performans testleri karşılaştırılması………37

Tablo 4.6.Kız Elit Basketbol (KEB) grubu ve Kız Rekreatif Basketbolcu (KRB) grubu 20 metre Sürat, Proagility Çabukluk, Disklere Dokunma, Mekik Koşusu performans testleri karşılaştırılması………...………38

Tablo 4.7. Erkek Elit Basketbol (EEB) grubu ve Erkek Rekreatif Basketbolcu (ERB) grubu Sağ Pençe Kuvveti, Sol Pençe Kuvveti, Geriye Sağlık Topu Atma performans testleri karşılaştırılması………39

Tablo 4.8. Kız Elit Basketbol (KEB) grubu ve Kız Rekreatif Basketbolcu (KRB) grubu Sağ Pençe Kuvveti, Sol Pençe Kuvveti, Geriye Sağlık Topu Atma performans testleri karşılaştırılması………...…40

(10)

1

11-14 Yaş Elit ve Rekreatif Basketbol Oynayan Kız ve Erkek Basketbolcuların Fiziksel Uygunluklarının Belirlenmesi

Öğrencinin Adı: Eren RÜŞEN

Danışmanı: Doç. Dr. Asiye Filiz ÇAMLIGÜNEY Anabilim Dalı: Beden Eğitim ve Spor

ÖZET

Amaç: Araştırmada,11-14 yaş aralığında elit basketbol oyuncuları ve fiziksel rekreatif etkinlik amacı ile basketbol oynayan kız ve erkeklerin fiziksel uygunluk parametrelerinin belirlenip, değerlendirilmesi amaçlanmıştır.

Gereç ve Yöntem: Araştırmaya Işık spor kulübünde lisanslı kız (n=40) ve erkek (n=40) spor okullarında en az 1 yıldır aktif basketbol oynayan kız (n=40) ve erkek (n=40) olmak üzere toplamda 160 çocuk katılmıştır. Katılımcıların fiziksel uygunlarının belirlenmesi için antropometrik vücut ağılığı, boy, Beden Kütle İndeksi (BKİ) ve sportif performans (denge, dikey sıçrama, sürat, çeviklik, disklere dokunma, mekik koşusu, el kavrama, sağlık topu fırlatma) ölçümleri alınmıştır. İki grubu karşılaştırmak için bağımsız örneklem t testi kullanıldı. Ayrıca, katılımcıların boyları, ağırlıkları ve yaşları için tanımlayıcı istatistikler minimum, maksimum, ortalama ve standart sapmalar olarak gösterildi. Anlamlılık p <0.05 olarak alındı.

Bulgular: Erkek elit basketbol (EEB) ve erkek rekreatif basketbol (ERB) oyuncularının 20 metre sürat (p=,006*), proagility çabukluk (p=,003*) ve mekik koşusu (p=,002*), sağ pençe kuvveti (p=.000*), sol pençe kuvveti (p=.004*), geriye sağlık topu atma (p=.000*) performans değerleri istatistiksel olarak anlamlıdır (p<0.05). Denge (p=,189) ve dikey sıçrama (p=,064), disklere dokunma (p=,168) performans değerleri istatiksel olarak anlamlı değildir (p<0.05). Kız elit ve rekreatif basketbol (KEB) oyuncularının denge (p=,000*), dikey sıçrama (p=,001*), 20 metre sürat (p=,000*), proagility çabukluk (p=,000*) ve mekik koşusu (p=,000*), geriye sağlık topu atma (p=.000*)performans değerleri istatistiksel olarak anlamlıdır (p>0.05). Disklere dokunma (p=,498), sağ pençe kuvveti (p=.222) ve sol pençe kuvveti (p=.127) performans değerleri istatiksel olarak anlamlı değildir (p>0.05).

(11)

2

Sonuçlar: 11-14 yaş arası elit basketbol oyuncuları haftalık antrenman sayısı, antrenman süresi ve antrenmanın içeriği antropometrik ve fiziksel uygunluğu olumlu yönde etkilemektedir.

(12)

3

Determining the Physical Fitness of Boys and Girls Basketball Players Playing at 11-14 Years of Elite and Recreational Basketball

Student's Name: Eren RÜŞEN

Advisor: Assoc. Prof. ASİYE FİLİZ ÇAMLIGÜNEY Department: Physical Educationand Sports

SUMMARY

Objective:The aim of this study was to determine and evaluate the physical fitness parameters of boys and girls who play basketball with the aim of elite basketball players aged 11-14 and for physical recreational activities.

Materials and Methods:In the research, a total of 160 children (n=40) and female (n=40) were enrolled in the sportsclub of Işık sports club for girls (n=40) and boys (n=40). Anthropometric (weight, height, Body Mass Index (BMI)and sport performance (speed, vertical jump, balance, hand grip, flexibility, health ball throw, agility, shuttle run and tappingarm speed) measurements were taken to determinethe physical suitability of the participants. . Independent-Samples t test was used to compare the two groups. In addition, descriptive statistics for participants' height, weight and age were shown as minimum, maximum, mean and standarddeviations. Significance was taken as p <0.05.

Results:

Male elite and recreational basketball athletes 20 m speed (p=,006*), pro-agility (p=,003*) and shuttle run (p=,002*), right hand grip (p=.000*), left hand grip (p=.004*), health ball throw (p=.000*), performance values were found to be, which were statistically significant (p> 0.05). Balance (p=,189) ve vertical jump (p=,064), tapping (p=,168) performance values were found to be, which were not statistically significant (p<0.05). Female elite and recreational basketball athletes balance (p=,000*), vertical jump (p=,001*), 20 m speed (p=,000*), pro-agility (p=,000*) veshuttle run (p=,000*), health ball throw (p=.000*) performance values were found to be, which were statistically significant (p<0.05). Tapping (p=,498), right hand grip (p=.222) veleft hand grip (p=.127) performance values were found to be, which were not statistically significant (p>0.05).

(13)

4

Results: The elite basketball players between 11-14 years of age, the number of weekly training, the duration of training and the content of the training positively affect the anthropometric and physical suitability.

(14)

5

1. GİRİŞ ve AMAÇ

Basketbol, beş kişilik iki takımdan oluşan, oyun kurallarına uyarak rakip takımın sayı yapmasını önleyip, rakip takımın sepeti içine topu atıp, en çok basket sayısının hedeflendiği, topla oynanan bir takım spordur. Basketbol mücadelenin olduğu, cesaret, bütünlük, iş birliği, kendine güven gibi kişilik özelliklerini içeren ve bireyin sosyal davranışlarını olumlu şekilde geliştirip, toplum içinde yararlı bir kişilik kazandırır(Nalbant, 2013).

Basketbolun teknik özelliklerinin yanı sıra, mücadele sporu olması, skorun her an değişkenliği bu spora karşı duyulan ilginin artmasına neden olmaktadır. Basketbol dikkat, doğru zamanlama ve çeviklik özelliklerinin öne çıktığı bir spor olmaktan daha ileri gitmiştir. İyi bir performans için, daha çabuk ve daha yükseğe sıçramak en önemli bir biyomotor özelliktir. Basketbola çocuk yaşlarında başlanılmalıdır. Basketbol sporunu yapabilecek alt yapının oluşturulması ve çok yönlü gelişim, çocuk ve gençlerin antrenmanları için önemli bir hedeftir. Çocuk ve gençlerin basketbol oyun anlayışının temel yapısı; dinamik, hızlı, oyun içinde yer alan basketbolcu pozisyonlarına yönelik çok yönlülüğü ve yaratıcı oyun kurmayı kapsamalıdır (Muratlı,2011). Biyomotor gelişim kız ve erkekler çocuklarda 7 – 17 yaş arasında yaşın ilerlemesi ile artar (Kalkavan, 1996; Özer ve Özer, 2000). 13-14 yaşlarına kadar çocukların ağırlıklarının ve kuvvetlerinin benzer olmasına rağmen, antrenmanların kız çocuklarında kuvveti %25 oranında artırdığı erkeklerde ise %33 oranında olduğu da bildirilmektedir (Moğulkoç, 1997).

Ancak basketbolda fiziksel özelliklerin yanı sıra biyomotorik özellikler ile teknik-taktik ve spor yapma süresi gibi parametreler başarının elde edilmesinde önemlidir (Koç ve

(15)

6

Büyükipekçi, 2010). Basketbolda pek çok parametre olduğundan performans artışını tek bir kritere bağlamak zordur (Trninic ve Dizdar, 2000). Basketbol gibi toplu branşlarda optimal performans için sadece fiziksel uygunluğun öncelikli seçim kriteri olmayıp; fiziksel yapı, teknik-taktik ve karar verme yeteneğinin de dikkate alınması gerektiği belirtilmiştir (Smith ve Thomas 2000; Tsunawake ve ark., 2003).

(Balyi ve Richard 2009) göre erken veya geç olgunlaşmanın bazı avantaj ve dezavantajları vardır. Kuvvet, güç ve dayanıklılık söz konusu olduğu zaman erken olgunlaşanlar daha avantajlı olurlar. Özellikle vücut kütlesinin avantaj sağladığı sporlarda, erken olgunlaşan çocukların yeteneklerine bağlı olmaksızın vücut yapıları sayesinde avantajlı oldukları gözlemlenir. Bu nedenle erken olgunlaşan çocuklar geç olgunlaşan çocuklara nazaran daha erken başarılı olup keşfedilme şansı elde ederler. Fakat yetenekli çocukların keşfi ile ilgili endişe sadece geç olgunlaşanlarla ilgili değil, aynı zamanda erken olgunlaşanlarla da ilgilidir. Erken olgunlaşan çocukların bazıları sportif başarılarını erken olgunlaşmalarına borçlu olduklarından gerekli becerileri geliştirmezler ve bunun sonucunda geç ve ortalama hızda olgunlaşan çocukların olgunlaşma düzeyleri, erken olgunlaşanları yakaladığı zaman, erken olgunlaşan çocuklar kendilerini yetersiz olarak görebilirler. Bunun sonucunda, erken olgunlaşan çocukların çoğu 14-15 yaşlarında sporu bırakırlar. Benzer şekilde, geç olgunlaşan çocuklar, biyolojik olgunlaşmaları onlardan çok daha iyi düzeyde olan yaşıtlarının aksine, erken yaşlarda başarısızlıkla tanışır ve çok sıkı antrenman yapsalar dahi fiziksel olarak erken olgunlaşan yaşıtlarını yakalayamazlar. Bu nedenle bu çocukların keşfedilme ve cesaretlendirilme şansları düşüktür. Fakat geç olgunlaşan çocuklar da iyi bir sporcu olma potansiyeline sahip olabilirler. Bu yüzden geç olgunlaşan çocukları da sporun içinde tutmaya özen göstermek gereklidir.

(16)

7

1.1.Tezin Amacı

11-14 yaş arası elit basketbol oyuncuları haftalık antrenman sayısı, antrenman süresi ve antrenmanın içeriği fiziksel ve teknik-taktik gelişimlerini sağlanması için özel düzenlenmiş olması gerekmektedir. Spor okullarında rekreatif amaçlı basketbol kursuna giden çocukların antrenman sayısı, antrenman süresi ve antrenmanın içeriği sosyalleşme, sosyal beceri gelişimi, iletişim becerileri, temel teknik-taktik bilgi öğrenimi ve fiziksel gelişimlerine katkı sağlaması amacıyla özel düzenlenmelidir.

Elit ve rekreatif amaçlı yapılan basketbol antrenmanların çocuk sporcular üzerine etkisi farklılık gösterebilir. Bu farklılık antrenman saati, süresi ve kapsamına göre değişkenlik gösterir. Bu farklılıklar göz önüne alındığında araştırmada, 11-14 yaş aralığında elit basketbol oyuncuları ve fiziksel rekreatif etkinlik amacı ile basketbol oynayan kız ve erkeklerin fiziksel uygunluk parametrelerinin belirlenip, değerlendirilmesi amaçlanmıştır.

1.2.Problem Durumu

Sportif verimin düzeyi, spora başlama ve branşa yönelme yaşı ile yakın bir ilişki içindedir. Fiziksel etkinlikler büyümeyi uyarır, gelişkin bir fiziksel ve ruhsal sağlık kazandırır. Spora çocukluk döneminde başlama, spor branşlarında yüksek performansa ulaşmayı kolaylaştırır. Spora başlama dönemlerinde ve branşa yönelmede yapılan çalışmalar çocuklarda fiziksel ve teknik gelişim üzerinde önemli rol oynamaktadır. Ancak bu yaşlarda erken branşlaşma ve gereğinden fazla yapılan fiziksel yüklenmeler tekniklerini olumsuz etkileyecektir. Çocukların gelişme yaşı ile kronolojik yaşı aynı

(17)

8

değildir. Bu bağlamda bu yaşlarda yapılacak fiziksel yüklenmelerin çeşitleri önemlidir (Dickson ve Leblanc, 2005; Faigenbaum, 2001; Faigenbaum ve Westcott, 2000).

Basketbol da motorik özelliklerin geliştirilmesi ile beceri gelişimi sağlanarak birbiri ardına tekrarlayan koordineli hareketlerin düzenli bir şekilde yapılması amaçlanmaktadır. Motorik özellikler dediğimiz sürat, çabukluk, kuvvet ve dayanıklılık farklı yaşlarda geliştirilen özelliklerdir. Küçük çocuklarda çeviklik, çabukluk ve reaksiyon zamanının daha kolay geliştiği ve ergenlik döneminde ise uzuv uzaması gerçekleştiği için gelişimin önceki yıllara göre yavaşladığı bilinmektedir. Basketbol da önemli olan sporcuyu bu büyüme evrelerine hazırlayabilmektir. 12-14 yaş gruplarında kuvvet çalışmaları biyomekanik açıdan uzuv uzunluklarının değişimi performansı olumlu ve olumsuz olarak geliştirmektedir. Bu nedenle farklı kuvvet çalışmalarının çeviklik ve sıçrama özellikleri üzerindeki etkilerinin belirlenmesi, antrenman uygulamalarının içeriğini belirlemek için önemlidir (Gürses, 2004; Muratlı, 1997).

Büyüme; vücut yapısı ve kompozisyonundaki fonksiyonel değişim olarak ifade edilmektedir. Gelişme ise sinir, kas ve iskelet sistemindeki değişimdir (Bompa, 2007). Fizikte performans “birim zamana düşen iş olarak tanımlanmaktadır. Sportif performans ise atletik işin yerine getirilmesi için ortaya konulan eforların bütünüdür. (Bayraktar ve Kurtoğlu, 2009).

İlgili literatür taraması sonucunda, gelişim yaşında olan çocuk sporcuların gelişim süreçlerinin takip edilmesi önem arz etmektedir. Bunun yanı sıra spor kulüpleri ve spor okulları antrenmanları arasındaki farkların belirlenmesi gerekliliği sorgulanabilir. Kulüplerde performans sporcu adayı ve A takım seviyesine yükselmesi beklenen yetenekli sporcular tercih edilmesi gerekmektedir. Spor okulunda ise çocuklar

(18)

9

sosyalleşme, fiziksel aktivite, sosyal beceri gelişiminin yanı sıra fiziksel gelişimlerinin arttırma amacıyla tercih edebilirler. Bu nedenle elit basketbolcular ve rekreatif amaçla basketbol oynayan çocuk sporcuların durum tespiti amacıyla yapılan bu araştırmada, problem cümlesi “11-14 yaş arası elit basketbolcuların fiziksel uygunluğu rekreatif basketbol oyunculara göre daha iyi midir?” olarak belirlenmiştir.

1.3.Tezin Önemi

Sporcu gelişimi için fiziksel uygunluk ve performansın belirlenmesi gerekmektedir. Çocukluk ve ergenlik dönemindeki sporcuların değerlendirmelerinde yaş ve cinsiyet özellikleri fiziksel uygunluk ve sportif performans durumlarına etki etmektedir. Sporcuların performans değerlerinin bilinmesi basketbola uygun oyuncunun seçimi, bu sporcuların yetiştirilmesinde uygulanacak uygun antrenman uygulamalarının yapılmasını ve performansın en üst düzeyde gelişmesini sağlayacaktır.

Bu nedenle bu araştırma, elit ve rekreatif amaçlı basketbol oynayan sporcuların branşlarına özgü seçilmiş temel motorik parametreler ile cinsiyet ve yaşları ile durum tespiti yapılması açısından önem arz etmektedir.

1.4.Araştırmanın Hipotezleri

H1: 11-14 yaş arası elit basketbolcuların fiziksel uygunluğu rekreatif basketbol oyunculara göre daha iyidir.

H2: 11-14 yaş arası erkek elit basketbolcuların fiziksel uygunluğu erkek rekreatif basketbol oyunculara göre daha iyidir.

H3: 11-14 yaş arası kız elit basketbolcuların fiziksel uygunluğu kız rekreatif basketbol oyunculara göre daha iyidir.

(19)

10

2. GENEL BİLGİLER

2.1.Çocuklarda Spor Katılımının Önemi

Rekabetçi spor yapan çocuklar üzerinde araştırma yapmakla ilgilenmemiz için birçok neden var. Birincisi, çocuklar için organize spor birçok ülkede ve son birkaç on yılda birçok sporda çarpıcı bir şekilde genişledi. Amerika Birleşik Devletleri'nde, üç yaşındaki erkekler için bile rekabetçi bir spor dalı bulunmaktadır (Martens, 1986). İkincisi, hiçbir neden, çocukların, diğer deneyimlerle uğraşmaktan ziyade, rekabetçi sporlarla uğraşmayı tercih etmeleri gerçeğinden daha zorlayıcı değildir. Bunu destekleyen araştırmalar ilgili literatürde var (Duda ve ark. 1992). Kuzey Amerika'da lise (14-18 yaş) erkek ve kızların tercih edilen başarı alanını değerlendirmişlerdir. Erkeklerin sınıfta değil spor sahasında başarılı olmayı tercih ettiğini sonucunu bulmuşlardır. Bu, sporun erkekler için önemli bir başarı bağlamı olduğunu gösteren diğer araştırmaları doğrulamaktadır. İlginçtir ki, kızların da spor ortamlarında başarılı olmayı sınıf ortamlarından tercih etmişlerdir. Bu bulgu, kızların doğrudan diğer kızlarla rekabet etmemeyi tercih ettiğini tespit eden diğer araştırmalarla (Kleiber ve Hemmer, 1981) tutarlıdır. Bununla birlikte, kızların spor bağlamlarını, özellikle takım sporlarını, diğerlerine karşı başarılı olmak için uygun bağlamlar olarak gördükleri ortaya çıkmaktadır.

2.2.Çocuklarda Gelişimsel Değişimler

Çocuk Neden Bir Yetişkin Değildir? Çocuğun minyatür bir yetişkin olmadığını söylemek neredeyse bir klişe haline geldi. Çocuklar yetişkinliğe doğru giderken fiziksel, fizyolojik ve psikolojik olarak farklı gelişim aşamalarında geçerler. Burada tarif edilen

(20)

11

gelişim, antrenörlerin, çocukların, sporda neler yapabileceklerinin anlaşılması için çok önemlidir.

Çocukluktan ergenliğe kadar boyut ve şekildeki değişiklikleri meydana gelir. Kemik uzunluğu, büyüme plakalarının aktivitesine bağlıdır ve kemiğin olgunlaşması, kemik içindeki birincil ve ikincil merkezlerde kemikleşmenin bir sonucudur. Beslenme, hormonlar ve mekanik stres gibi kemik büyümesini etkileyen faktörlerin etkisi, egzersizin iskelet büyümesi, vücut geliştirme ve bileşim ve cinsel olgunluk üzerindeki etkisinin pozitif yönde olduğunu araştırmalara sürekli konu olmuştur. Bu bağlamda, çocuklar farklı yaşlarda farklı oranlarda büyür ve farklı çocuklar da farklı oranlarda gelişir, bu nedenle erken ve geç gelişim söz konusudur. Çocuklar sadece farklı oranlarda yetişmekle kalmaz, aynı zamanda performanslarını sınırlandırabilecek vücut oranlarında da değişiklikler meydana gelmektedir. Cenin haldeyken, kafa vücuttan nispeten büyüktür ve doğumda vücut uzunluğunun% 25'ini oluşturur. Doğumdan bir yıla kadar gövde en hızlı büyüyen kısımdır, oysa o zamandan beri ergenliğe kadar alt ekstremite boylarındaki toplam artışın% 66'sını oluşturur (Lee, 2003).

Ergenlikte, vücut şekli ve oranlarındaki farklılıklar cinsiyetler arasında belirgin hale gelir ve bu değişiklikler bazı aktivitelerde zorluklara neden olabilir. Kızlarda toplam vücut yağı artar, pelvis genişler ve göğüsleri gelişir; Bunların hepsi, bazı sporların becerinin yapılmasını zor hale getirebilir (Lee, 2003).

2.2.1. İskelet Gelişiminin Anatomisi

İskelet büyümesinin iki önemli bileşeni vardır: boyuna doğrusal büyüme ve iskelet olgunlaşması(Aldridge, 2003).

(21)

12

Doğrusal büyüme: Kemik uzunluğundaki artış, uzun kemiklerin herhangi bir ucundaki

büyüme plakalarındaki hücrelerin bölünmesiyle oluşur. Sırttaki vertebral gövdelerde benzer büyüme hem üst hem de alt yüzeylerde gerçekleşir. Genellikle bir ucundaki büyüme epifizi, diğer ucundaki epifizden daha fazla büyüyecek, böylece örneğin alt ekstremitedeki çoğu büyüme, diz etrafında gerçekleşir. Çünkü alt femoral ve üst tibialepifizler, uzvun üst ve alt uçlarındaki büyüme plakalarından daha fazla büyür (Aldridge, 2003).

Erkekler hayatın ilk yılında kızlardan biraz daha hızlı büyür, ancak 1-9 yaşları arasında aynı oranda büyürler. Bu büyümenin aseksüel (cinsiyetsiz) aşaması olarak bilinir. Kızlar ergenliklerine erkeklerden ortalama iki yıl önce başlar. Erkekler, yaşamın ilk yılında daha fazla büyür ve ergenlerin daha uzun süre büyüme gösterişli olmadığından kızların daha uzun boylu olma eğilimindedir.

İskelet Olgunlaşması: İskeletin olgunlaşması, röntgen incelemesi ile belirlenebilecek

kemikleşme oranına bağlıdır. İskeletin farklı kısımları farklı yaşlarda kemikleşme olmaya başlar ve farklı kemiklerdeki büyüme plakaları büyümeyi durdurarak farklı yaşlarda kemikleşme meydana gelir (Aldridge, 2003).

2.2.2. Vücut Bileşimi ve Biçimi

Vücut, üç farklı dokudan oluşur: yağ, kas ve kemik. Fiziksel aktivite vücut ağırlığının korunmasında önemlidir; yağsız vücut kütlesini arttırır ve toplam vücut yağını azaltır. Bununla birlikte, özellikle çocuklarda, eğitim etkilerini normal büyüme ve diyet gibi diğer etkilerden ayırmak çok zordur. Farklı sporlarda vücut bileşiminde farklılıklar görülebilir. Örneğin yüzücüler çok daha ağırdır ve çoğu sporda, diğer sporculardan daha fazla vücut yağına sahiptir. Diğer sporlarda daha düşük toplam vücut yağ ölçümleri,

(22)

13

basketbol oyuncuların %20 civarındadır. Bu farklılıklarda diyeti, yani doğru beslenme büyük bir rol oynamaktadır. Bununla birlikte, antrenmanda önemli bir faktördür. Araştırmacılar tarafından, en uzun süre egzersiz yapan ergen erkeklerin, daha az antrenman yapan erkeklerden daha fazla kas ve daha az şişman olduğu açıkça görülmüştür (Aldridge, 2003).Antrenman kas kütlesini artırarak ve yağları azaltarak vücudun şeklini değiştirebilse de, genel olarak vücut yapısı daha çok genetik olarak kontrol edilir.

2.3.Çocukların Egzersiz İçin Fizyolojik Tepkileri

Egzersiz, enerji gerektirir ve adenozintri-fosfatın (ATP) parçalanması sırasında adenozin di-fosfat (ADP) ve fosfatın (P) parçalanması sırasında kas kasılmasını desteklemek için enerji üretilir. ATP, besinlerin parçalanması sırasında oluşan karmaşık bir kimyasal bileşiktir. Kaslarda depolanan ATP miktarı çok azdır. Belki de bir sprinterin maksimum çalışmanın yaklaşık bir saniyesini sürdürmesi için yeterlidir. Bu nedenle, eğer aktivitenin bu sürenin ötesinde devam etmesi için ATP çok hızlı bir şekilde yenilenmelidir. Başlangıçta, başka bir yüksek enerjili fosfat, kreatin fosfatın (CP) parçalanmasından yeniden sentezlenir. Böylece kas kasılarak istenilen hareketi gerçekleştirebilir.

Farklı özelliklere sahip olan genetik olarak belirlenmiş kas lifleri tanımlanmıştır ve spesifik lif tiplerinin tercihli olarak toplanmasının egzersizin kesin taleplerine bağlı olduğu görülmektedir. Sprintler, tip II (anaerobik) liflerin baskınlığına sahip olma eğilimindeyken, maraton koşucular, tip I (aerobik) formunda kas liflerinin% 80-90'ı kadar olabilir. Çocuklarda ve ergenlerde kas lifi tipinin dağılımı erişkinlerde olduğu gibi aynıdır ve uzun süreli eğitim ile bile temelde değiştirilmez. Sonuç olarak, yüksek

(23)

14

anaerobik performansa sahip çocuklar ve ergenler benzer bir aerobik potansiyele sahip olmayabilir. Küçük çocuklar egzersiz sırasında ergenlere ve yetişkinlere göre daha az uzmanlaşmış enerji tepkilerine sahip olabilirler, ancak çocukların performansını geliştirmekle ilgileniyorsak, büyüme ve gelişme ile ilgili her enerji üreten sistemi dikkate almamız gerekir (Arsmstrong ve Welsman, 2003).

2.4.Basketbol Tarihi

Basketbolun mucidi James Naismith’dir. James A. Naismith Kanadalı spor antrenörü ve mucittir. Basketbol sporunun ve Amerikan Futbolu kaskının mucididir. Kanada'da Ontario'ya bağlı Ramsay Township'te 1861 yılında doğdu. Doğduktan 30 yıl sonra; 1891 kışında, James Naismith bir beden eğitimi öğretmenliği yaptığı yıllarda, hava şartlarının kötü olduğu günlerde, sahada beyzbol oynamak ya da futbol atmak çok zor gözüküyordu. Öğrencileri huzursuz ve sıkılmaya başlamıştı. Bu nedenle, Naismith, öğrencilerinin zevk alabileceği bir iç mekân oyunu düşünmeye başladı. Birkaç saat içinde, Naismith yeni bir oyun için 13 kural getirdi. Oyununun bir futbol topu ve bulduğu iki şeftali sepeti ile oynanmasına karar verdi. Topla oynayan oyuncunun topla hareket etmesine izin verilmedi. Bunun yerine, pas ile hareket etmesine izin verildi. Şeftali sepetleri, okulun karşı taraflarındaki balkonlara tutturulmuştu. Oyunun amacı, topu sepete atmaktı. Oyunun sonunda en fazla sepete top atan takım kazanan ilan edildi.

Günümüz basketbolu ise, bir takımda en fazla 12 sporcu olacak şekilde ve takımların oyunda beşer oyuncuyla mücadele edebileceği, ayrıca oyuncular arasın değişikliğin olduğu bir salon sporudur. Oyun olarak basketbol, on dakika süre ile dört periyodu bulunan ve top oyunda olmadığı zaman sürenini duraklatıldığı kuralları içerir. Her

(24)

15

takımın birinci ve ikinci devreler içerisinde bir mola hakkı vardır. Her mola bir dakika sürer. Oyuncu değişikliği sınırı yoktur. İki takımda karşılıklı oyun sahasında, 24 saniye içinde şut atmaya çalışırlar.

2.5.Basketbol ve Fiziksel Uygunluk

Basketbolda teknik beceriler bir sporcunun başarısını şüphesiz ki olumlu yönde etkileyen en önemli faktörlerdendir. Ancak sporcunun üst düzeydeki teknik becerilerini etkili bir biçimde kullanabilmesi sporcunun kondisyonel yetilerine bağlıdır. Fiziksel uygunluğu zayıf olan bir sporcunun basketbol oyununda başarılı olması oldukça zordur (Dündar, 2004; Pamuk ve ark., 2008; Sevim, 1997).

Başarılı bir basketbolcunun en önemli fiziksel uygunluk ögeleri dolaşım-solunum sistemi, kas gücü, kas dayanıklılığı, esneklik ve vücut kompozisyonudur (Sevim, 1997). Son yıllarda yapılan çalışmalarda fiziksel aktivite ve sağlık arasındaki ilişki ortaya koyularak, araştırmalar sürekli devam etmektedir. Bunun gerçekleşmesi için çocukluk döneminde yapılan fiziksel aktivite düzeyi yaşamın daha sonra ki yıllarında sağlık için yarar sağlayacaktır. Çocukluk dönemlerinde gerçekleşen fiziksel ve sportif aktiviteler yetişkinlik sırasında da bireyi pozitif yönde etkileyecektir. Bu yüzden fiziksel aktiviteyi yaşam tarzına dönüştürmek her yaşta bireye katkı sağlayacaktır. Fiziksel aktivite insan vücudunun birçok sistemini etkilemekte, çok sayıda sağlıkla ilgili yarar sağlamaktadır. Yapılan çalışmalar incelendiğinde sporcuların fiziksel fizyolojik özelliklerini içeren fiziksel uygunluk değerleri, yetenek seçimi tespitinde önem arz etmektedir. Uluslararası platformda sportif başarının yüksek olmasındaki nedenler; tesisler, antrenmanlarda kullanılan teknolojiler, bilimsel olarak antrenör tarafından uygulanan antrenman

(25)

16

yöntemleridir. Bilimsel yöntemleri uygulayan antrenörler başarıya ulaşmak için yetenek seçimi ve spor branşlarına yönlendirme konusunda sistemli çalışmalar uygulamaktadır (Bilinç ve ark., 2016).

Sporcuların iyi antrene edilebilmesi için fiziksel uygunluk ve sportif performanslarının belirlenmesi önemlidir. Sporcuların fiziksel uygunlukları ve performansları değerlendirilirken yaş, cinsiyet ve nörolojik olarak kaslarının gelişimi için spor yaşı önemli parametrelerdir. Sporcunun performansının belirlenmesi; branşa uygun oyuncunun seçimi ve antrenörlere uygun antrenman modellerinin uygulanması için bilgi vermektedir. Genç sporcuların iyi düzeyde becerilere sahip olmaları ve yüksek performans gösterebilmeleri için iyi antrene edilmesi gerekmektedir (Buzdağlı, 2018). 2.6.Temel Motorik Özellikler

Tüm spor dallarında temel motorik özelliklerinin geliştirilmesi antrenman ve performans açısından oldukça önemlidir. Temel motorik özelliklerin içeriksel yapısına göre beş bölümde incelenir. Kuvvet, sürat, dayanıklılık temel, hareketlilik ve beceri tamamlayıcı özelliklerdir.  Kuvvet  Sürat  Dayanıklılık  Hareketlilik  Beceri (Koordinasyon)

Bütün bu özellikler ancak uygun uyarıcı ve amaca yönelik antrenman programları ile gelişme gösterir. Bir başka deyişle, düzenli bir şekilde verilen ve uygulanan antrenman programları ile bu temel motorik özellikler gelişme gösterir (Duyul, 2005).

(26)

17

2.6.1. Kuvvet

Kuvvet “sporda verimi sağlayan ve belirleyen en önemli” parametrelerden birisidir. Kuvvet kavramı farklı bir deyişle “bir dirence karşı koyabilme yeteneği ya da bir direnç karşısında belirli bir ölçüde dayanabilme kabiliyeti” olarak tanımlanmaktadır. Takım sporlarında başarı için önemli bir faktördür. Müsabakalarda özellikle kas dayanıklılığı için kullanılır (Dündar, 1994).

Günümüzde kuvvet ve kuvvetli sporcu, sporcuların vücut yapıları ile birlikte, vücut ağırlıkları başına ürettikleri kuvvetleri ile orantı kurularak değerlendirilmektedir. Tüm sportif branşlarda kuvvetin başarıya etken bir faktör olduğu bir gerçektir. Özellikle siklet sporlarında kuvvetin niteliği ve niceliği daha da önem kazanmaktadır. (Duyul, 2005).

Kuvvet çeşitlilik göstermektedir kuvvet türlerini üç bölümde inceleyebiliriz;

Maksimal kuvvet; “istemli olarak kas sisteminin geliştirebildiği en büyük kuvvet” türü

olarak tanımlanabilir.

Çabuk kuvvet; “Yüksek bir hızla sinir kas sisteminin kasılarak direnç yenebilme”

yeteneğidir.

Kuvvette Devamlılık; Aktivitenin “sürekli kuvvet gerektirdiği çalışmalarda

organizmanın yorulmaya karşı gösterdiği direnç” olarak tanımlanır ( Sevim, 1997).

Kuvvetli sporcu “statik kuvveti, temel kuvveti, konsantrik kuvveti, eksantrik kuvveti, hız kuvveti, salt (mutlak) kuvveti, kuvvet limiti, rölatif kuvveti, başlama kuvveti,

(27)

18

kuvvette devamlılığı, ani hareket kuvveti, dinamik izometrik kuvveti, özel kuvveti, fonksiyonel kuvveti olan ve bu kuvvetlerini spor branşının istediği yönde geliştiren ve yarışmalarda en iyi kullanan” sporcu olarak tanımlanmaktadır. Spor branşında uygulanan hareket becerileri ve teknikler için vücut bölümlerinin de gerekli kas kuvvetine sahip olması gerekmektedir (Aydos ve ark, 2009).

Kasılma Çeşitlerine Göre Kuvvet

Kuvvet kasılma çeşitlerine göre izometrik kuvvet, izotonik kuvvet ve izokinetik kuvvet olarak adlandırılır.

İzometrik Kuvvet: Kas kasılması sırasında “direncin hareketsiz kalması ve kasın kasılma sırasında boyunda bir değişim” olmaması durumudur. Statik bir kuvvettir ve

eklemlerde hiçbir hareket gözlemlenmez.

İzotonik Kuvvet: Kasılma sırasında “kas boyunda değişim olması” durumudur. İki

çeşittir konsantrik ve eksantrik kuvvet.

Konsantrik Kuvvet: Kasılma sırasında “direnç kas grubunun ürettiği kuvvetten daha

düşük” olmasıdır. Kas boyunda kısalma meydana gelirken eklemde ve kemikte hareket oluşur.

Eksantrik Kuvvet: Kasılma sırasında “kas boyunda uzama oluşur ve kasılma sırasında

yer çekimine karşı” koyulur. Eklemde ve kemikte hareket oluşur.

İzokinetik Kuvvet: Bir kas grubunun “değişmeyen hızda tüm hareket genişliği içinde

maksimal” olarak kasılmasıdır. Kasılma sırasında kasılma hızı sabittir. Genellikle elektromekanik araçlarla uygulanabilir (Çağlayan, 2015).

(28)

19

Sürat geliştirilmesi en sınırlı olan, bireyin genetik olarak getirdiği fizyolojik durumunun genellikle diğer motor özelliklerle birleştirilip sonucunda iyileştirilebilen bir özelliktir. Çok hızlı bir biçimde yol alma ya da hareket etme olarak tanımlanabilir (Bompa 1998; Sevim 1997).

Fiziki olarak belirli bir zaman içerisinde kat edilen yol olarak tanımlanabilmektedir (Açıkada, 1991). Sporun her dalında başarılı olabilmek için değişik ölçülerde de olsa belirli bir sürat düzeyine ihtiyaç duyulmaktadır (Dündar, 2004). Sporda çabukluk ve çabuk kuvvet özellikleriyle ilgilidir. Sürat (hız) gelen uyarıların en büyük bir hızla motor nöronlarla algılandığı ve yanıtlandığı fiziksel aktivitedir (Alıcı, 2014).

Sürat kasların kasılma hızı ile lif tipine bağlıdır. Hareket süratiyle hızlı kasılan kas lifleri arasında pozitif bir ilişki vardır. Süratin farklı bileşenleri koordinasyon düzeyine ve üretilen kas kuvvetine bağlıdır. Kuvvet gelişimi daima hareket süratlerinin artışına sebep olmaktadır. Esneklik ve kasların gevşeme yeteneği yetersiz ise hareket genişliğine sınırlama olmakta ve sinir-kas sistemi koordinasyonunun kötüleşmesine sebep olmaktadır (Muratlı, 1997). Sürati etkileyen faktörler arasında Reaksiyon süratini, maksimal dönüşümsüz sürati, maksimal dönüşümlü sürati ve Kuvvet süratini saymak mümkündür.

2.8.Dayanıklılık (Aerobik-Anaerobik)

Dayanıklılık “sporcunun fiziki ve fizyolojik yorgunluğa dayanma gücü” olarak tanımlanabilmektedir (Sevim, 2002). Bir başka deyişle “bütün organizmaların uzun süren sportif aktivitelerinde yorgunluğa karşı koyabilme ve oldukça yüksek yoğunluktaki yüklenmeleri uzun zaman devam ettirebilmeleri yeteneği” olarak tanımlanabilmektedir (Sevim, 2002; Zorba 2001).

(29)

20

Dayanıklılığı enerji oluşumu açısından incelediğimizde “Aerobik ve Anaerobik olarak iki bölümde inceleyebiliriz; Aerobik dayanıklılık vücudun oksijen borçlanmasına girmeden, yeterli oksijen ortamında ve aerobik enerji üretimiyle desteklenen” kondisyonel özelliktir. Yani “uzun süre çalışma anında kullanabileceği maksimal oksijen miktarını” kapsamaktadır (Sevim, 1997). Anaerobik dayanıklılık ise “vücudun oksijenden faydalanmayarak vücutta bulunan enerji depolarını kullanarak” iş yükünü sürdürebilmesidir (Sevim, 1997).

Sporcuların fiziksel dayanıklılıklarının istenen seviyeye ulaşabilmesi için değişik antrenman metot ve içeriklerinin uygulanmasına bağlıdır. Dayanıklılık kavramı içerisinde yapılan çalışmalar vücutta aşağıda belirtilen değişiklikleri meydana getirir. Sporcunun vücut yapısı çok kısa süre içerisinde toparlanmaktadır. Vital kapasitesi artmaktadır ve kalbi güçlenmektedir. Vücudunda bulunan aktif kılcal damarların sayısı artış göstermektedir. Aktif kullanılan organizmaların sayısında artış gerçekleşmektedir (Sevim 2002).

Çocuklarda dayanıklılık çok erken yaşlarda gözlemlenebilir. Ancak bu dayanıklılık O2 borçlanmasının olmadığı ve sinir sisteminin herhangi bir stres altında bulunmadığı bir ortamda olmalıdır. Dayanıklılık özelliği; genetik yapıya, kas oranı ve çeşitlerine, aerobik ve anaerobik kapasitenin gelişimine bağlıdır. 14-17 yaş döneminde, temel dayanıklılığı geliştirmek için (aerobik kapasite) devamlılık yöntemiyle dayanıklılık çalışmaları yapılabilir. Burada koşma, bisiklet, yüzme sporları örnek olarak kullanılabilir. Çocuk kalbi, uygun yapılan yüklenmelerle gençlerde olduğu gibi antrenmana dayanabilme ve uyum sağlama yeteneğine sahiptir (Sevim, 2002).

(30)

21

Esneklik, eklemlerin müsaade ettiği oranda, geniş bir açıda ve değişik yönlere uygulayabilme” kabiliyetidir (Sevim, 2002). Esneklik, eklemlerin her yöne doğru olan hareketlerini optimal bir şekilde kullanma yeteneğidir. Esneklik genişliği, bir eklem sistemine ait parçaların hareket esnasında gerçekleştirdiği çok yönlülük olarak meydana gelir (Muratlı, 2003).

Sporcularda esneklik özelliğinin bağlı olduğu faktörler

 “Bireyin eklem yapısı”,

 “Bireyin kas liflerinin ve derinin gerilme yeteneği”,

 “Bireyin kaslarının ısınma derecesi”,

 “Bireyin yorgunluk kapasitesi”,

 “Merkezi sinir sisteminin uygulama süreci”,

 “Aktivite saati ve ortam ısısı”,

 “Yüklenmenin kalitesi”,

 “Yaş ve cinsiyet farklılığı” olarak tanımlanmaktadır.

Sporcularda esneklik ikiye ayrılır; “Eklemlerde meydana gelen hareketler dizisine statik esneklik ve eklem direncinin harekete karşı gelmesine dinamik esneklik” adı verilmektedir. Diğer bir ifade ile “kuvvetin harekete karşı” direnç göstermesidir. Kaslarımızın yeteri kadar esnek olmaması, eklem hareketliliğini önler. Vücudumuzda, bütün eklemlerin hareketliliği, hareket açıları farklıdır. Bundan dolayı esnekliğin özel olduğu sonucuna varılabilir (Özgür, 2002).

Yetersiz esnekliğin, “yeni ve değişik hareketlerin öğrenilmesini zorlaştırdığı, sporcunun yaralanmalara eğilimli olacağı, kuvvet, hız ve koordinasyonun gelişimini olumsuz

(31)

22

etkileyeceği ve bir hareketin kaliteli yapılma yeteneğini sınırlayacağı” belirtmektedir (Demirdizen, 2003).

Beden yapısının sağlıklı bir şekilde koordine olması ve vücudun iyi görünmesi için esneklik önemli bir faktördür. Esneklik sporcuda kas ağrılarının azaltılmasını ve kas kramplarının giderilmesini sağlamaktadır (Zorba, 2004).

Esneklik öncelikle insan sağlığıyla beraber tüm spor branşlarında önem teşkil etmektedir. Vücudun esneklik kazanımı ile kas içinde gerilim azalmakta ve vücudun rahatlaması sağlanmaktadır. Bunlar göz önünde bulundurulduğunda hem sağlığımız hem de günlük hayatımızın kolaylaşması açısından esneklik önemlidir (Akandere, 1993).

2.10. Koordinasyon

Koordinasyon, “iskelet kasının belli bir amaca yönelik bir hareketin gerçekleştirilmesi sırasında merkezi sinir sistemi ile ahenkli iş birliğidir. Koordinasyon mükemmelliğini sağlayan faktör, bu hareketin akışı ile ilgi fiziki yasalar, hareketi gerçekleştiren agonist ve antogonist kasların antrenmanlılık derecesi ve kulakta bulunan denge oranının” uyum düzeyidir (Bompa, 1998). Dolayısıyla bir sportif aktivite sırasında gereken çeşitli ve bir seri hareketin hızlı, akıcı ve uyumlu bir şekilde yapılması o harekete katılacak tüm vücut organlarının zamanlaması, ortaya konulacak performansın iyiliğini etkileyen bir faktördür. Bu noktada koordinasyon bozukluğu veya yetersizlik gerek sergilenecek performansın düşmesine, gerekse hareketin amacından sapması sonucu ortaya yaralanma riski doğuracak bir hareket çıkmasına neden olmaktadır (Bilge ve ark, 2000).

(32)

23

Spor bilimi açısından “amaçlanan hareket için, merkezi sinir sistemi ile iskelet-kas sisteminin karşılıklı uyum içinde etkileşimi demek olan koordinasyon içerisinde değerlendirilen bir yetenek olan denge, sıklıkla, motor yetenek, özellikle motor beceri performansı ile ilgili bir yetenek” olarak adlandırılır. Onun için dengedeki gelişmeler sporda beceri performansını etkileyebilir (Atan, 2009).

2.12. Çeviklik

Çevikliğin tanımı bilimsel literatürde önemli bir tartışma konusu olmuştur. Çeviklikle ilgili tartışmanın olası nedenlerinden biri, iyi bir çeviklik göstermek için gereken becerilerin çok faktörlü olmasıdır. Çevikliğin en sık rastlanan tanımı “hızlı bir şekilde yön değiştirme” özelliğidir. Bununla birlikte görsel tarama, öngörme, kalıp tanıma ve durum bilgisi gibi algılayıcı motor ve karar verme yeteneklerinin önemli unsurlarını içerir (Cooke ve ark., 2011). Başka bir tanıma göre çeviklik, “art arda yapılan hareketler sırası boyunca ani yön değiştirme sonucu vücudu kontrol edebilme yeteneğidir”. Örneğin; bu bir hücum oyuncusunun çalım veya feyk atmasına karşın savunma oyuncusunun buna karşılık olarak ona müdahale etmesi örnek olarak verilebilir) (Nas, 2010).

(33)

24

3. GEREÇ ve YÖNTEM

Elit basketbol oynayan ve rekreatif etkinlik amacı ile basketbol oynayan kız ve erkek çocukların fiziksel uygunluk parametrelerinin belirlenip, basketbol oyuncusu olabilmek için gereken fiziksel uygunluk değerlendirilmesi amacıyla tez çalışmasının yeri, araştırmanın tipi, evreni ve örneklemi, örnekleme yöntemi, ölçüm biçimleri, veri toplanması araçları, veri toplama yöntemi, verileri analiz biçimi hakkında bilgiler verilecektir.

3.1.Evren ve Örneklem

Çalışmanın evreni, İstanbul Avrupa yakasında bulunan, Işık Spor Kulübü sporcuları ve basketbol spor okuluna devam eden sporculardır. Örneklemi ise, Işık Spor Kulübünde en az 1 yıldır lisanslı olan elit basketbolcu (EB) (n=80) ve en az 1 yıldır rekreatif basketbolcu (RB) (n=80) 11-14 yaş arası erkek ve kız sporcu çocuklardan oluşmaktadır.

3.1.1 Araştırmanın Varsayımları ve Sınırlılıkları

Araştırmanın varsayımları;

 Çalışmaya katılacak basketbolcuların evreni temsil ettiği varsayılmıştır.

 Çalışmaya katılacak basketbolcuların çalışma hakkında yeterli bilgi verileceği varsayılmıştır.

(34)

25

 Çalışma konusu ile ilgili ulaşılabilecek kaynakların elde edilerek bilgilerin objektifliği yansıttığı varsayılmıştır.

Araştırmanın Sınırlılıkları;

 Bu çalışma, rekreaktif amaçlı en az 1 yıl basketbol oynayan 11-14 yaş arası kız ve erkek basketbolcular ile sınırlıdır.

 Bu çalışma, lisanslı olarak en az 1 yıl basketbol oynayan 11-14 yaş arası kız ve erkek basketbolcular ile sınırlıdır.

3.2.Ölçüm ve Veri Toplama Araçları

Alınacak olan ölçümleri öncesi katılımcılarda 1 gün boyunca herhangi bir fiziksel aktiviteye katılmamaları istenmiştir. Testler üç bölüm halinde gerçekleştirilmiştir. İlk olarak sporcuların boy ve kilo ölçümleri alınmıştır. İkinci olarak sportif performans ölçümleri için sporculardan ısınmaları istenmiştir. Isınma antrenör tarafından gerçekleştirilmiştir ve ısınma esnasında sporcuların yorgunluk seviyesine ulaşmamalarına dikkat edilmiştir. Son olarak ise uzman kişiler tarafından hazırlanan test parkuruna, tesadüfi örneklem yöntemi ile sportif performans ölçümleri alınmıştır. Ölçümler üçer tekrar ile alınmıştır. Alınan üç ölçümün en iyi dereceleri kaydedilmiştir. Ölçümler sporcuların antrenman yaptıkları kapalı çok amaçlı spor salonunda ve antrenman saatlerinde gerçekleştirilmiştir. Rekreatif kız ve erkek sporcular haftada iki gün bir buçuk saat antrenman yaparken, elit kız ve erkek sporcular ise haftada dört gün bir buçuk saat antrenman yapmakta ayrıca Türkiye Basketbol Federasyonu resmi müsabakasında oynamaktadır.

(35)

26

Antropometrik ölçümler Vücut ağırlığı ölçümü

Vücut ağırlığı 0,01 kg hassasiyette Tefal marka elektronik tartı ile ölçüldü. Ölçümlerde denekler şort giydi. Ölçümlerde baş dik, topuklar bitişik ve vücut dik pozisyonda, ayaklar çorapsız olarak vücut ağırlıkları alındı. Değerlendirme kilogram (kg) olarak kaydedildi.

(36)

27

Uzunluk ölçümleri

Boy uzunluğu0,1 mm, hassasiyetinde Holtain marka stadiometre ile ölçüldü. Ölçümlerde denekler şort giydi. Ölçümlerde baş dik, topuklar bitişik ve sırt boy ölçüm aletine yapışık, vücut dik pozisyonda ve derin bir nefes alınarak ölçüldü. Değerlendirme santimetre(cm) olarak belirlendi (Özer, 1993).

Şekil 3.2. Boy uzunluğu ölçümü

Flamingo Denge Testi

Statik dengeyi belirlemek için Flamingo Denge Testi kullanıldı. Denekten 4 cm yüksekliğinde, 50 cm uzunluğunda ve 3 cm genişliğinde bir tahta üzerinde dominant ayak ile dengede kalabildiği sürece durması istendi. Dominant olmayan ayak dizinden bükülüp, kalçaya doğru çekilip, aynı taraftaki el ile tutuldu. Kronometre ile dengede durma süresine bakıldı. Denge bozulduğunda (düşme, tutulan ayağı bırakma, yere dokunma durumunda ise) süre durduruldu (Hazar ve Taşmektepligil, 2008, Meredith ve Welk, 2007).

(37)

28

Şekil 3.3. Flamingo Denge Testi

Dikey Sıçrama

Deneklerden zaman ve mesafe ölçekli hassas zemin üzerinde adım almadan ve sekmeden bütün gücü ile yukarı doğru sıçraması istendi ve sıçradığı mesafe cihaz üzerinde santim cinsinden ölçüldü. Sporcular 2 kez sıçradıktan sonra en iyi derecesi dikey sıçrama değeri olarak kaydedildi (Arthur ve Bailey, 1998).

(38)

29

Şekil 3.4. Dikey sıçrama ölçümü

20 Metre Koşu Testi

20 m uzunluğundaki belirlenmiş alanda yüksek çıkış, maksimal hız ile 20 m üç defa koşturuldu ve en iyi sonuç süre sn cinsinden kronometre ile kaydedildi (Sevim, 2006).

Şekil 3.5. 20m sürati ölçümü

Pro Agility

Pro-agility çeviklik (20 yard koşu testi)test alanı, başlangıç çizgisinin 4,57 m (5 yard) soluna ve sağına yerleştirilen kukalar ile belirlendi. Başlangıç çizgisine fotosel kapısı yerleştirildi. Uygulama başlamadan denek başlangıç çizgisinde yerini aldı. Hazır olduğunda önce sağdaki kukaya 5 yd (4.57m) ilerideki çizgiye sağ eli ile sonra da hızla dönerek 10 yd (9.14m)soldaki kukaya dokundu ve tekrar başlangıç çizgisine koşarak testi sonlandırdı (Bayraktar, 2013).

(39)

30

Şekil 3.6. Pro Agility

Disklere Dokunma (sn)

“Yüksekliği 80 cm olan yazı masası üzerine, 80 cm aralıkla iki adet disk (20 cm çapında) yerleştirilerek uygulandı. Bir el ortada sabit tutularak, diğer elin diskler üzerindeki 25 devir süresi 1/10 saniye duyarlılıkla ölçüldü.

Mekik Koşusu (Shuttle Run)

“20 m’lik parkurda katılımcıların bir çizgiden diğerine hareket ettiği, geri dönüp yön değiştirdiği, test protokolüne uygun sinyal sesine göre hızlandığı bir testtir. Testteki amaç koşu ritmini olabildiğince uzun süre devam ettirebilmektir. Sinyal temposuna uyulamayan üçüncü uyarıda test sona erer”. Deneklerin test süresince tamamladığı 20 m’lik parkur sayısı kaydedildi (Kutlay ve ark., 2012).

(40)

31

El Kavrama Kuvveti

El kavrama kuvveti, el dinamometresi (Takkei Marka) ile, her iki el için ayrı, kilogram olarak ölçüldü (Kutlay ve ark., 2012).

Şekil 3.8. El kavrama kuvveti ölçümü

Sağlık Topu Geriye Fırlatma

Denek ayakta dik bir pozisyonda alır, topu mümkün olduğunca geriye yatay bir şekilde atmak için çift elle baş üstünden topu geriye fırlatır. Topun çıkış noktasından yere ilk temas ettiği noktaya kadar olan mesafe cm cinsinden kaydedildi. Çalışmada kullanılan sağlık topu 2 kg ağırlığındaydı. Deneklere test iki defa tekrar ettirilip ve en iyi sonuç kaydedildi(Sevim, 2006).

(41)

32

Şekil 3.9. Sağlık topu geriye fırlatma ölçümü

3.3.İstatiksel Analiz

Araştırmada elde edilen veriler SPSS (Statistical Package for Social Sciences) for Windows 22.0 programı kullanılarak analiz edildi. Verileri değerlendirilirken tanımlayıcı istatistiksel metotları (Sayı, Yüzde, Ortalama, Standart sapma) kullanıldı. Veriler normal dağıldığı için iki grup arası ortalamalardaki farkın anlamlılık testi için bağımsız örneklem t testi (Independent-Samples t test) kullanıldı. Elde edilen bulgular p<0,05 anlamlılık düzeyinde değerlendirildi.

(42)

33

4. BULGULAR

Erkek elit basketbol oyuncuları ile erkek rekreatif basketbol oyuncularının ve kız elit basketbol oyuncuları ile kız rekreatif basketbol oyuncularının antropometrik ve performans ölçümleri sonuçları yorumlandı.

Tablo 4.1. Erkek Elit Basketbol (EEB) ve Erkek Rekreatif Basketbolcu (ERB) grubu betimleyici istatistik tablosu

Değişken n Minimum Maksimum Ortalama Standart Sapma

Yaş (yıl) Erkek Elit Basketbol (EEB)

40 11,00 14,00 13,13 ,99 Erkek Rekreatif Basketbolcu (ERB) 40 12,00 14,00 13,00 ,75 Vücut Ağırlığı (kg)

Erkek Elit Basketbol (EEB) 40 22,00 47,80 32,94 6,63

Erkek Rekreatif Basketbolcu (ERB)

40 20,40 48,80 31,43 7,40

Boy (cm) Erkek Elit Basketbol (EEB)

40 120,00 154,00 135,65 7,32 Erkek Rekreatif Basketbolcu (ERB) 40 119,20 147,00 134,02 7,39 Beden Kütle İndeksi (kg/m2)

Erkek Elit Basketbol (EEB) 40 13,36 23,66 17,82 2,87

Erkek Rekreatif Basketbolcu (ERB)

40 13,35 23,08 17,29 2,61

Tablo4.1 de erkek elit basketbol (EEB) oyuncularının yaşları 13,13±,99 yıl, vücut ağırlıkları 32,94±6,63 kg, boy 135,65±7,32 cm ve BKİ 17,82±2,87 kg/m2; erkek rekreatif basketbol (ERB) oyuncularının yaşları 13,00±,75 yıl, vücut ağırlıkları 31,43±7,40 kg, boy 134,02±7,39 cm ve BKİ 17,29±2,61 kg/m2olarak belirlendi.

(43)

34

Tablo 4.2. Kız Elit Basketbol (KEB) ve Kız Rekreatif Basketbolcu (KRB) grubu betimleyici istatistik tablosu

Değişken n Minimum Maksimum Ortalama Standart Sapma

Yaş (yıl) Kız Elit Basketbol (KEB)

40 12,00 14,00 13,13 ,52 Kız Rekreatif Basketbolcu (KRB) 40 12,00 14,00 13,23 ,62 Vücut Ağırlığı (kg)

Kız Elit Basketbol (KEB) 40 20,90 55,60 33,00 7,36 Kız Rekreatif Basketbolcu

(KRB)

40 20,90 48,60 30,97 5,89

Boy (cm) Kız Elit Basketbol (KEB)

40 121,50 147,40 133,01 6,79 Kız Rekreatif Basketbolcu (KRB) 40 123,00 144,40 132,84 6,15 Beden Kütle İndeksi (kg/m2)

Kız Elit Basketbol (KEB) 40 13,68 25,59 18,49 3,03 Kız Rekreatif Basketbolcu

(KRB)

40 12,48 25,05 17,48 2,69

Tablo 4.2 de kız elit basketbol (KEB) oyuncularının yaşları 13,13±,52 yıl, vücut ağırlıkları 33±7,36 kg, boy 133,01±6,79 cm ve BKİ 18,49±3,03 kg/m2; kız rekreatif basketbol (KRB) oyuncularının yaşları 13,23±,62 yıl, vücut ağırlıkları 30,97±5,89 kg, boy 132,84±6,15 cm ve BKİ 17,48±2,69 kg/m2olarak belirlendi.

(44)

35

Tablo 4.3.Erkek Elit Basketbol (EEB) grubu ve Erkek Rekreatif Basketbolcu (ERB) grubu Denge ve Dikey Sıçrama performans testleri karşılaştırılması

Değişken n Minimum Maksimum Ortalama Standart Sapma

t p

Flamingo Denge Testi

(sn)

Erkek Elit Basketbol (EEB) 40 2,00 15,00 9,40 4,16 1,324 ,189 Erkek Rekreatif Basketbolcu (ERB) 40 1,00 15,00 8,10 4,61 Dikey sıçrama (cm)

Erkek Elit Basketbol (EEB)

40 9,07 33,10 22,01 5,40 1,882 ,064

Erkek Rekreatif Basketbolcu (ERB)

40 9,14 32,02 19,87 4,78

Tablo 4.3 de erkek elit basketbol (EEB) oyuncularının denge dereceleri 9,40±4,16 sn, dikey sıçrama 22,01±5,40 cm; erkek rekreatif basketbol (ERB) oyuncularının denge dereceleri 8,10±4,61 sn, dikey sıçrama 19,87±4,78 cm, olarak belirlendi. İstatistiksel olarak EEB ve ERB sporcularının denge (p=,189) ve dikey sıçrama (p=,064) performans değerleri istatiksel olarak anlamlı değildir (p<0.05).

(45)

36

Tablo 4.4.Kız Elit Basketbol (KEB) grubu ve Kız Rekreatif Basketbolcu (KRB) grubu Denge ve Dikey Sıçrama performans testleri karşılaştırılması

Değişken n Minimum Maksimum Ortalama Standart Sapma

Flamingo Denge Testi

(sn)

Kız Elit Basketbol (KEB) 40 3,00 15,00 10,28 4,27 4,621 ,000* Kız Rekreatif Basketbolcu

(KRB)

40 1,00 15,00 6,15 3,70

Dikey sıçrama (cm)

Kız Elit Basketbol (KEB) 40 13,76 32,15 22,63 4,52 3,415 ,001* Kız Rekreatif Basketbolcu

(KRB)

40 9,59 30,41 19,21 4,42

Tablo 4.4 de kız elit basketbol (KEB) oyuncularının denge dereceleri10,28±4,27sn ve dikey sıçrama 22,63±4,52 cm; kız rekreatif basketbol (KRB) oyuncularının denge dereceleri 6,15±3,70sn ve dikey sıçrama 19,21±4,42 cm olarak belirlendi. İstatistiksel olarak KEB ve KRB sporcularının denge (p=,000*) ve dikey sıçrama (p=,001*) performans değerleri istatistiksel olarak anlamlıdır (p>0.05).

(46)

37

Tablo 4.5. Erkek Elit Basketbol (EEB) grubu ve Erkek Rekreatif Basketbolcu (ERB) grubu 20 metre Sürat, Proagility Çabukluk, Disklere Dokunma, Mekik Koşusu performans testleri karşılaştırılması

Değişken n Minimum Maksimum Ortalama Standart Sapma

20 metre Sürat (sn)

Erkek Elit Basketbol (EEB) 40 1,31 4,98 4,15 ,56 -2,841 ,006* Erkek Rekreatif Basketbolcu (ERB) 40 3,57 5,23 4,45 ,36 Proagility Test (sn)

Erkek Elit Basketbol (EEB) 40 5,53 7,29 6,45 ,46 -3,078 ,003* Erkek Rekreatif Basketbolcu (ERB) 40 5,84 8,06 6,78 ,48 Disklere Dokunma (sn)

Erkek Elit Basketbol (EEB) 40 13,88 25,74 17,80 2,99 1,390 ,168 Erkek Rekreatif Basketbolcu (ERB) 40 11,53 23,37 16,87 2,95 Mekik Koşusu

Erkek Elit Basketbol (EEB)

40 33,08 41,52 37,32 4,22 3,180 ,002*

Erkek Rekreatif Basketbolcu (ERB)

40 28,5 36,5 32,5 4,02

Tablo 4.5 de erkek elit basketbol (EEB) oyuncularının 20 metre sürat 4,15±,56sn, proagility çabukluk 6,45±,46 sn, disklere dokunma 17,80±2,99 sn, mekik koşusu 37,3±4,2 kg; erkek rekreatif basketbol (ERB) oyuncularının 20 metre sürat 32,5±4,02, proagility çabukluk 6,78±,48sn, disklere dokunma 16,87±2,95 sn, mekik koşusu26,38±11,18 kg olarak belirlendi. İstatistiksel olarak EEB ve ERB sporcularının 20 metre sürat (p=,006*), proagility çabukluk (p=,003*) ve mekik koşusu (p=,002*) performans değerleri istatistiksel olarak anlamlıdır (p>0.05).Disklere dokunma (p=,168) performans değerleri istatiksel olarak anlamlı değildir (p<0.05).

(47)

38

Tablo 4.6. Kız Elit Basketbol (KEB) grubu ve Kız Rekreatif Basketbolcu (KRB) grubu 20 metre Sürat, Proagility Çabukluk, Disklere Dokunma, Mekik Koşusu performans testleri karşılaştırılması

Değişken n Minimum Maksimum Ortalama Standart Sapma

20 metre Sürat (sn)

Kız Elit Basketbol (KEB) 40 3,69 4,79 4,16 ,27 -4,660 ,000* Kız Rekreatif Basketbolcu

(KRB)

40 3,99 4,79 4,42 ,23

Proagility Test (sn)

Kız Elit Basketbol (KEB) 40 5,47 7,59 6,44 ,48 -3,944 ,000* Kız Rekreatif Basketbolcu

(KRB)

40 5,81 7,90 6,83 ,40

Disklere Dokunma (sn)

Kız Elit Basketbol (KEB) 40 11,66 24,76 17,68 3,08 ,681 ,498 Kız Rekreatif Basketbolcu

(KRB)

40 11,81 26,54 17,21 3,02

Mekik Koşusu

Kız Elit Basketbol (KEB) 40 22,32 32,64 27,48 5,16 ,547 ,000* Kız Rekreatif Basketbolcu

(KRB)

40 16,3 25,5 20,90 4,60

Vo2 değeri 27.48 ± 5.16 ml/kg/dk.

Tablo 4.6 da kız elit basketbol (KEB) oyuncularının 20 metre sürat 4,16±,27sn, proagility çabukluk 6,44±,48sn, disklere dokunma 17,68±3,08sn, mekik koşusu 27,48±5,16 kg; kız rekreatif basketbol (KRB) oyuncularının 20 metre sürat 4,42±,23sn, proagility çabukluk 6,83±,40sn, disklere dokunma 17,21±3,02sn, mekik koşusu 20,90±4,60 kg olarak belirlendi. İstatistiksel olarak KEB ve KRB sporcularının 20 metre sürat (p=,000*), proagility çabukluk (p=,000*) ve mekik koşusu (p=,000*) performans değerleri istatistiksel olarak anlamlıdır (p<0.05).Disklere dokunma (p=,498) performans değerleri istatiksel olarak anlamlı değildir (p>0.05).

(48)

39

Tablo 4.7. Erkek Elit Basketbol (EEB) grubu ve Erkek Rekreatif Basketbolcu (ERB) grubu Sağ Pençe Kuvveti, Sol Pençe Kuvveti, Geriye Sağlık Topu Atma performans testleri karşılaştırılması

Değişken n Minimum Maksimum Ortalama Standart Sapma

t p

Sağ Pençe Kuvveti (kg)

Erkek Elit Basketbol (EEB) 40 7,00 24,00 14,80 4,74 4,490 ,000* Erkek Rekreatif Basketbolcu (ERB) 40 2,00 20,00 10,28 4,26 Sol Pençe Kuvveti (kg)

Erkek Elit Basketbol (EEB) 40 5,00 24,00 13,20 3,80 3,009 ,004* Erkek Rekreatif Basketbolcu (ERB) 40 4,00 18,00 10,70 3,62 Geriye Sağlık Topu Atma (cm)

Erkek Elit Basketbol (EEB)

40 350,00 800,00 533,50 102,71 4,962 ,000*

Erkek Rekreatif Basketbolcu (ERB)

40 275,00 650,00 424,00 94,49

Tablo 4.7 de erkek elit basketbol (EEB) oyuncularının sağ pençe kuvveti 14,80±4,74kg, sol pençe kuvveti 13,20±3,80kg, geriye sağlık topu atma 533,50±102,71 cm; erkek rekreatif basketbol (ERB) oyuncularının sağ pençe kuvveti 10,28±4,26kg, sol pençe kuvveti 10,70±3,62 kg, geriye sağlık topu atma 424,00±94,49 cm olarak belirlendi. İstatistiksel olarak EEB ve ERB sporcularının sağ pençe kuvveti (p=.000*), sol pençe kuvveti (p=.004*), geriye sağlık topu atma (p=.000*) performans değerleri istatistiksel olarak anlamlıdır (p<0.05).

(49)

40

Tablo 4.8. Kız Elit Basketbol (KEB) grubu ve Kız Rekreatif Basketbolcu (KRB) grubu Sağ Pençe Kuvveti, Sol Pençe Kuvveti, Geriye Sağlık Topu Atma performans testleri karşılaştırılması

Değişken n Minimum Maksimum Ortalama Standart Sapma

t p

Sağ Pençe Kuvveti (kg)

Kız Elit Basketbol (KEB) 40 3,00 22,00 12,40 4,81 1,230 ,222 Kız Rekreatif Basketbolcu

(KRB)

40 7,00 21,00 11,25 3,44

Sol Pençe Kuvveti (kg)

Kız Elit Basketbol (KEB) 40 5,00 23,00 12,30 4,19 1,541 ,127 Kız Rekreatif Basketbolcu (KRB) 40 4,00 25,00 10,85 4,23 Geriye Sağlık Topu Atma (cm)

Kız Elit Basketbol (KEB) 40 300,00 700,00 496,63 99,73 4,388 ,000* Kız Rekreatif Basketbolcu

(KRB)

40 285,00 550,00 414,38 64,10

Tablo 4.8 de kız elit basketbol (KEB) oyuncularının sağ pençe kuvveti 12,40±4,81kg, sol pençe kuvveti 12,30±4,19 kg, geriye sağlık topu atma 496,63±99,73 cm; kız rekreatif basketbol (KRB) oyuncularının sağ pençe kuvveti 11,25±3,44kg, sol pençe kuvveti 10,85±4,23 kg, geriye sağlık topu atma 414,38±64,10 cm olarak belirlendi. İstatistiksel olarak EEB ve ERB sporcularının geriye sağlık topu atma (p=.000*) performans değerleri istatistiksel olarak anlamlıdır (p<0.05). Sağ pençe kuvveti (p=.222) ve sol pençe kuvveti (p=.127) performans değerleri istatiksel olarak anlamlı değildir (p>0.05).

(50)

41

5. TARTIŞMA ve SONUÇ

Araştırmada 11-14 yaş arası elit ve rekreatif amaçlı basketbol oynayan kız ve erkek sporcuların fiziksel uygunlarının belirlenmesi amaçlanmıştır. Bu amaç doğrultusunda katılımcılardan antropometrik ölçüm olarak vücut ağırlığı, boy ve BKİ indeksi ölçümleri ve performans düzeylerinin belirlenmesi için ise denge, dikey sıçrama, 20m sürat, çeviklik, disklere dokunma, mekik koşusu, el kavrama kuvveti ve sağlık topu fırlatma ölçümleri alınmıştır.

Antropometrik ve fizyolojik profillerin belirlenmesi, genç basketbolcularda başarıya ulaşmak için gerekli kriterlerin seçimine katkıda bulunabilir (Hoare, 2000). Genç basketbolcuların gelişimsel profilleri takip edilirken, sporcunun vücut yapısı, sportif zindelik düzeyi ile ilgili olarak, uygun düzenli sportif antrenmanlardan kaynaklanan fiziksel gelişim değişiklikleri, genel ve özel değişiklikler gözlenebilir (Cimen ve ark., 1997).

Erkek elit basketbol (EEB) oyuncularının vücut ağırlıkları 32,94±6,63 kg, boy 135,65±7,32 cm ve BKİ 17,82±2,87 kg/m2; erkek rekreatif basketbol (ERB) oyuncularının vücut ağırlıkları 31,43±7,40 kg, boy 134,02±7,39 cm ve BKİ 17,29±2,61 kg/m2olarak belirlendi. Kız elit basketbol (KEB) oyuncularının vücut ağırlıkları 33±7,36 kg, boy 133,01±6,79 cm ve BKİ 18,49±3,03 kg/m2; kız rekreatif basketbol (KRB) oyuncularının vücut ağırlıkları 30,97±5,89 kg, boy 132,84±6,15 cm ve BKİ 17,48±2,69 kg/m2olarak belirlendi.

(İbiş ve ark. 2004) 12-14 yaş arası spor okuluna devam eden çocuk sporcuların boy uzunluklarını 150,11±9,85 cm, (Yıldız 2002) yaptığı araştırmada 11-15 yaş arası erkeklerin boy ortalamalarını 163,11 ± 8,54 cm kızların ise 161,89 ± 7,36 cm, (Yörükoğlu ve Koz 2007) 10-13 yaş arası lisanslı basketbol oyuncuları boylarını169,50 ± 11,26 cm ve spor okulu basketbol oyuncularının 163,33 ± 7,38 cm olarak tespit etmiştir. Ayrıca (Pense ve Serpek2010) basketbol oynayan ve oynamayan kız sporcular üzerine yaptığı araştırmada, basketbol oynayan kızların boy ortalamalarını 161,16 ± 0,80 cm olarak tespit etmiştir.

Referanslar

Benzer Belgeler

Tahir, bunu, devletin temelinin sağlam olmasına, kuruluş dönemindeki toplumunun, diğer toplumlardan farklı olarak sahip olduğu özelliklerle ilişkilendirmektedir.. Bu nedenle,

Proje çalışmamın ilk bölümünde, turizm kavramının anlam ve önemine değinerek, turizmin geniş bir faaliyetler zinciri olarak toplum yaşamındaki etkilerini,

2) 30 kişilik bir sınıftaki sarışın ve gözlüklü öğrencilerin sayısı sarışın olmayan gözlüksüz öğrencilerin sayısından 8 fazla, gözlüklü öğrencilerin

The decoding threshold analysis and the simulations of specific codes have shown that the newly designed rate 1/3 and rate 1/4 LDPC codes attain improvements of about 0.3 dB

Çocukların boya kullanımında en yaratıcı oldukları boya 77 puanla guvaş boya iken en az yaratıcı oldukları boyanın 64.2 puanla pastel boya resimler olduğu, ışık gölgeyi

Bu nedenle elit basketbolcular ve rekreatif amaçla basketbol oynayan çocuk sporcuların durum tespiti amacıyla yapılan bu araştırmada, problem cümlesi “11-14 yaş

Tüm açısal hızlarda dominant ve non dominant tarafa ait kuvvet değerleri arasında istatistiksel olarak anlamlı farklılık tespit edilmemiştir (p&gt;0,05).. Farklı

Sonuç: Sonuç olarak uzun süre Erzurum yöresi halk oyunları çalışmasına katılan çocukların sedanter yaşam süren çocuklara göre gövde stabilizasyon, denge ve esneklik