Egzotik;
çok uzak ve yabancı ülkelerle ilgili ya da böyle ülkelerden gelmiş,
getirilmiş, yerele özgü olmayan, doğal olarak bulunmayan veya
yetiştirilmeyen
Timsahlar
Maymunlar (şempanze ve orangutan)
Arachnids (tarantula ve akrep)
Yarasalar
Gelincikler
Tilkiler
Kurbağa Sırtlanlar
Böcekler
Lemurlar
Kertenkele
Kanguru
Evcil olmayan ve melez kediler (vaşak, puma, çita, aslan, bengal
kedileri)
Su samuru
Papağan
Kemirgenler (kapibara, sincap)
Kürklü foklar, deniz aslanları
Kokarca
Yılanlar
Kaplumbağa
Kobay (Guinea Pig) İnfeksiyonları
Bordetella Pneumonisi
Streptokok pneumonisi
Servikal lenfadenit
Antibiyotik ilişkili enterotoksemi
Salmonelloz
Tyzzer hastalığı
Klamidioz
Mikotik inf.
Tavşan İnfeksiyonları
Tavşan Pasteurellozu
Veneral Spiroketozu
Kolibasilloz
Tularemi
Salmonelloz, Tyzzer hastalığı ve Bordetelloz
Egzotik Kuşlarda Bakteriyel ve Mikotik Hastalıklar
Psittakoz
Pastörelloz
Streptokokal infefsiyonlar
Stafilokokal infeksiyonlar
Megabakterioz
Erysipelas Infeksiyonu
Aspergillus Infeksiyonlari
Candida Infeksiyonlari
Dermatomikozis
İNSAN OLMAYAN PRİMATLARIN
BAKTERİYEL HASTALIKLARI
Tüberküloz
Salmonelloz
Şigelloz
Melioidozis
Psödotünerküloz
Kolibasilloz
Kampilobakterioz
Listerioz
8İGUANALARIN
BAKTERİYEL ve MİKOTİK HASTALIKLARI
Ülseratif veya Nekrotik Dermatitis
İnfeksiyöz Stomatitis
Pnömoni
Spinal Osteomiyelitis
Tüberküloz
Kobay (Guinea Pig)
İnfeksiyonları
Bordetella Pneumonisi
•
Etken:
•
Gram-negatif, küçük, sporsuz çomak olan
Bordetella bronchiseptica
•
Bulaşma:
•
Etken insanlar ve pek çok hayvan türünden izole
edilmektedir
•
Bulaşma direkt kontakt, aerosol yol ve kontamine
fomitler aracılığı ile
Bordetella Pneumonisi
•
Klinik tablo ve lezyonlar:
•
Asemptomatik kobaylar klinik belirti göstermezler
•
Akut infekte hayvanlarda solunum zorluğu, nazal akıntı,
iştah kaybı, depresyon görülür
•
Gebeler abort yapabilir
•
Ancak hayvanlar genellikle hiç bir belirti göstermeden ölü
bulunurlar
•
Trecheada kanlı sıvı birikmesi görülür
•
Akciğerlerde konselidasyon, tracheitis, bronkopneumoni
ve otit dikkat çekicidir
•
Tanı:
Nekropsi bulguları yardımcıdır kesin tanı etken
Bordetella Pneumonisi
•
Tedavi ve kontrol
:
•
Chloramphenicol,
sulfamethazin
ve
enrofloksasin hasta hayvanların tedavisinde
başarıyla uygulanır
•
Ölü bakterin aşılarının kullanımı koruyucudur
•
Aşı rapellerinin etkenin kolonizasyonunu
Streptokok pneumonisi
•
Etken:
Gram-pozitif, hemolitik bir kok olan
Streptococcus pneumoniae
•
Bulaşma:
•
Sağlıklı görünüşlü kobaylar, pek çok hayvan türü
ve insanlar ektenin taşıyıcısıdır
•
Bulaşma direkt kontak ile meydana gelir
•
Klinik hastalık tablosu kötü zooteknik şartlar,
transport, gebelik, ani ısı değişiklikleri ve stres
oluşturan deney prosedürleri gibi faktörler
sonucu ortaya çıkar
•
Klinik tablo ve lezyonlar:
Nazal akıntı ve solunum zorluğu
gözlemlenir. Gebe hayvanlar yavru atabilirler. Hasta
hayvanlar inaktiftirler, tüyleri kabarık ve karışıktır ve
iştahlarını kaybederler
•
Naif hayvanlar arasında mortalite yüksektir
•
Perakut olgularda hayvanlar aniden ölü bulunurlar
•
Fibrinopurulent bronkopneumoni tipiktir ve tanıda
önemlidir
•
Pleuritis, perikarditis, otitis ve meningitis şekillenebilir
•
Tanı:
Klinik tablo ve nekropsi tanıda çok yardımcıdır. Kesin
tanı için kültür önerilir
Streptokok pneumonisi
•
Tedavi ve kontrol:
•
Epidemilerin kontrol altına alınması için
antibiyotikler kullanılır. Ancak, taşıyıcıların
eliminasyonu zordur
•
İyi bakım ve beslenme, separe kolonilerin
oluşturulması ve stres faktörlerinden koruma
önemlidir
Servikal lenfadenitis
•
Etken:
Primer
etken
Streptococcus
zooepidemicus’dur.
Nadiren
Streptobacillus
moliniformis’te izole edilmektedir
•
Bulaşma:
Tam olarak anlaşılmamıştır ancak ısırık
yaralarının bulaşmada önemli olduğu, etkenin
yaralanmış mukozal yüzeylerde kolonize olduğu ve
lenf nodüllerine ulaştığı bilinmektedir
•
Klinik tablo ve lezyonlar:
Servikal lenf nodülleri
apseleşir. Apseler zamanla yırtılarak dışarı açılırlar.
Nadiren otit, peritonit ve perikardit şekillenebilir
Servikal lenfadenitis
•
Tanı:
•
Klinik tablo ve kültür
•
Tedavi ve kontrol:
•
İnfekte hayvanlar izole edilerek apseler cerrahi
olarak drene edilerek lavaj uygulanır
•
Ayrıca antibiyotik tedavisi uygulanır
•
Koloniye saçılımını önlemek
için infekte
hayvanlar lenf nodülleri açılmadan önce izole
edilir ya da çıkarılır
Antibiyotik ilişkili enterotoksemi
•
Kobaylar baskın olarak Gram-pozitif enterik
floraya sahiptirler. Gram pozitif bakterilere
karşı kullanılan antibiyotikler Gram-negatif
bakteriler de bir artışa neden olurki bu da
enterokolit, septisemi, toksemi ve ani
ölümlerle
sonuçlanmaktadır.
•
Benzer fenomen steroid uygulamaları, gebelik,
barsak florasını değiştiren deney prosedürleri
ve diğer stres faktörlerinin varlığında da
görülmektedir.
Salmonellozis
•
Etken:
•
Salmonellalar Gram-negatif, toksin üreten,
invaziv, enterik çomaklar olup izole edilen en
yaygın serotipi Salmonella enterica serovar
Typhimurium ve Enteritidis ‘dir
•
Bulaşma:
•
Hastalık feko-oral yol ile yayılır.
•
İnsidensi araştırma amaçlı hayvanlarda
•
Klinik tablo ve lezyonlar:
•
Hastalık özellikle sütten yeni kesilen gençlerde ve emziren
dişilerde ani ölümlere yol açabilir
•
Diyare, fertilizasyon problemleri, fötal reabsorbsiyona ve
abortusa yol açabilir ve duyarlı kolonilerde endemikleşebilir
•
Nekropside dalağın büyüdüğü göze çarpar ve ince barsaklar
genellikle konjesyonlu ve ödemlidir
•
Subakut olgularda karaciğerde sarı-beyaz odaklar görülür
•
Ayrıca dalak ve mezenterik lenf nodülleri büyümüştür
•
Tanı:
•
Tedavi ve kontrol:
•
Hasta hayvanların koloniden çıkarılması
önerilir
•
Antibiyotikler kullanılmakla birlikte taşıyıcığın
engellenmesi zordur
•
Yabani rodentlerin önüne geçilmeli; gıda,
altlık ve su kontaminasyonları engellenmelidir
Tyzzer’ disease (Tyzzer hastalığı)
•
Etken:
Gram-negatif obligat intrasellüler , sporlu bir
çomak olan
Clostridium piliforme
•
Bulaşma:
•
Feko-oral yol
•
Predispoze faktörler hayvanın immunitesi, yaşı (3-7
hafta), kökeni ve stres faktörleri ile ilgilidir.
Tyzzer’ disease (Tyzzer hastalığı)
•
Klinik tablo ve lezyonlar:
•
Dirençli suşlar çok az belirti gösterir
•
Duyarlı hayvanlarda (özellikle sütten
yeni kesilen ve immunodeficient)
diyare en yaygın semptomdur
•
Karın bölgesi çok gerilmiştir
•
İliosekal bölgede ödem ve hemoraji,
•
Tanı:
•
Basilin
doku preparatlarında
görülmesi ya da
ELISA
ile serolojik olarak yapılmaktadır
•
Ayrıca
PCR
testleride kullanılmaktadır
•
Tedavi:
•
Uzun süreli Oksitetrasillinler içme sularına katıldığında
ölümlerin önüne geçmektedir
•
Destekleyici tedavi de önemlidir !
•
Ancak hastalığı kesin elimine etmek için depopülasyon ve
etklili dezenfeksiyon ve sanitasyon presedürleri
uygulanmalıdır
Klamidiozis (konjunktivitis)
•
Chlamydophila psittaci
’nin neden olduğu
genellikle 1-3 haftalık genç hayvanlarda görülen
konjunktivitis ve fotofobi ile seyirli bir infeksiyondur.
•
Kendiliğinden iyileşir. Antibiyotikli damlalar süreyi
kısaltır.
•
Tanı elementer cisimciklerin konjunktival epitel
hücrelerinde görülmesiyle konur.
•
Ticari FA testleri mevcuttur.
Kobaylarda fungal deri infeksiyonları
•
Sıklıkla görülür
•
En fazla izole edilen mikotik etkenlerin
Microsporum canis ve
Trichophyton mentagrophytes
olduğu bildirilmiştir
•
Etkenler insanlarda da infeksiyonlara yol
Tavşan İnfeksiyonları
Tavşan Pasteurellozisi
•
Etken:
•
Gram-negatif, küçük, sporsuz, bipolar boyanma
özelliğinde
çomak
olan
Pasteurella
multocida
•
Mikroorganizma tavşanların en yaygın bakteriyel
patojenidir
•
Kapsüler tip ve serotipleri ülkelere göre
değişmektedir
•
En ağır tablonun A-3 ve D suşlarından şekillendiği
bildirilmektedir
•
Bulaşma:
•
Genellikle, infekte hayvanların nazal sekresyonları
ile direkt temas ve aerosol yol
•
Veneral bulaşmada bildirilmiştir
•
Bazı tavşanlar etkeni tüm hayatı boyunca
taşısalarda klinik hastalık şekillenmeyebilir
•
Hastalığın çıkışında predispoze edici faktörler
(Yaş, gebelik, ısı değişiklikleri, nemi kalabalık vb.)
önemlidir
•
Klinik tablo ve lezyonlar:
•
Hastalığın ÜSYE (snuffles-burun çekme/rinitis),
pneumoni, otit, pyoderma, orchitis, subcutaneous
apseler, konjunjtivitis ve septisemiyi içeren farklı
klinik formları vardır
•
Lezyonlar formlara göre büyük farklılıklar gösterir
•
Tanı:
•
Klinik bulgular, preparatların boyanması sonucu
bipolar basillerin görülmesi tanıda önemlidir
•
Tedavi ve kontrol:
•
Penisilinler,
enrofloksasin
ve
etkisi
belirlenmiş
antibiyotikler
•
Kontrol için sanitasyon ve dezenfeksiyon ile doğru
zooteknik yöntemler ile stres faktörlerinin önüne
geçilmelidir
•
Geçmişte çeşitli aşı çalışmaları yapılmış (canlı ve inaktif)
ancak başarılı sonuçlar elde edilmemiştir. Ancak yeni aşı
çalışmaları ümit vericidir
•
Bununla birlikte bazı tavşanların doğal olarak infeksiyona
karşı dirençli olması araştırıcıların ilgisini çekmektedir
Veneral Spiroketozis
(Tavşan sifilisi)
•
Etken:
İnsan sifilis etkenine benzer özelliklere
sahip, spiral şekilli bir bakteri olan
Treponema cuniculi
•
Bulaşma:
Genital bulaşma yaygındır
•
Klinik tablo ve lezyonlar:
•
Genital, perianal bölge ile burun, ağız ve göz
kapaklarında kabuklanmış ya da ülseratif
lezyonlar görülür
Veneral Spiroketozis
(Tavşan sifilisi)
•
Tanı:
•
Lezyonlardan yapılan preparatların karanlık saha
mikroskobisi
ya
da
histolojik
preparatların
gümüşleme ile boyanması
•
Serolojik testlerde indirekt tanıda kullanılmaktadır
•
Tedavi ve kontrol:
•
Prokain penisilin ve benzathine penisilin tedavisi
uygulanır
•
Hastalığı geçiren hayvanların damızlık olarak
kullanılmaması önerilmektedir
Kolibasillozis
•
Etken:
•
Gram-negatif, enterik bir çomak olan
E. coli
•
Tavşanlarda enteropatojenik şuşların (EPEC) tavşan
kolibasillozisinin primer etkeni olduğu saptanmıştır
•
Sütten kesilme stresi ve maternal antikorların azalması
hayvanları duyarlı hale getirmektedir
•
Klinik tablo ve lezyonlar:
•
Primer semptom diyare ve ateştir
•
Takiben iştahsızlık, güçsüzlük görülür
•
Barsaklarda ödem ve hemoraji yaygındır
•
Tedavi ve koruma:
•
Antibiyotikler uygulanır ancak destekleyici sıvı tedavisi
önemlidir
Tularemi
•
Etken:
•
Gram-negatif,
pleomorfik
çomak
olan
Francisella tularensis
•
Bulaşma:
•
Kan emici arthropodlar mekanik ve biyolojik
vektörler
•
Bulaşma direkt kontak, sindirim ve solunum
Tularemi
•
Klinik tablo ve lezyonlar:
•
Spesifik belirtileri yoktur.
•
İştahsızlık, uyuşukluk, kontrolsüzlük
•
Nekropside dalakta büyüme, konsolide akciğerler, iç organlarda
kanama göze çarpan lezyonlardır
•
Tanı:
•
Nekropsi bulguları tipiktir, kesin tanı için kültür yapılmalıdır
•
Tedavi ve kontrol:
•
Tedavisi yoktur
•
Vektör kontrolü önemlidir
Salmonellozis,
Tyzzer hastalığı ve Bordetellozis
•
Klinik tablo ve tanı benzerdir
•
Salmonelların zoonotik önemi göz ardı
edilmemelidir
Ayrıca Streptococcus sp., Staphylococcus
sp., Klebsiella pneumoniae, E. coli, Proteus sp.
ve benzeri Gram-negatif çomaklar
deri,
solunum,
üriner
sistem
infeksiyonları,
septisemi
ve
çeşitli
apselerden
izole
edilmektedir
Egzotik Kuşlarda
Bakteriyel ve Mikotik
Hastalıklar
Klamidia inf.
Pasteurella inf.
Aeromonas inf.
Salmonella inf.
E. coli inf.
Spiroket inf.
Mycoplasma inf.
Streptokok inf.
Stafilokok inf.
Megabacteri inf.
Erisipelas inf.
Mikobakteri inf.
Listeria inf.
Aspergillus inf.
Candida inf.
Ayla, O. K., & Yardimci, H. (2010). Isolation of Salmonella spp. in cage birds in Ankara. Ankara Üniversitesi Veteriner Fakültesi Dergisi, 57(3), 201-203.
SALMONELLOZ
* Etken Chlamydia psittaci
ZOON
OZ!!!
• kuşlarda Klamidyoz,
• insanlarda ise Psittakoz
terimi tercih edilmektedir
Kanarya ve nonpsittacine ... Ornithoz
İnsanlarda hafif enfeksiyondan şiddetli pnömoni ile karakterize sistemik enfeksiyon aralığında değişen tablo izlenir.
Atipik pnömoni !
İnfeksiyon ilk haftasında - dalgalı yüksek ateş, eklem ağrısı, ishal,konjunktivitis, burun kanamaları
İlk hafta sonunda - dalak büyümesi burun kanaması ve splenomegali(Daha az olarak meningitis ile ilişkili baş ağrısı haftanın sonuna doğru baygınlık ve koma)
2. hafta - sürekli yüksek ateş, öksürük ve dispne
Radyografide - akciğerde yaygın yama şeklinde beyaz alanlarhücresel infiltasyon ve eksudasyonu gösterir.
Komplikasyonlar - Endokardit, hepatit, miyokardit, artrit,keratokonjunktivit ve nörolojik komplikasyonlar (ensefalit)
Ölümcül vakalar bildirilmiştir (%1’den az)ZOONOZ!!!
BELİRTİLER:
Tüylerde karışıklık, halsizlik, zayıflama, burun ve gözlerde akıntı,anoreksi, solunum güçlüğü, depresyon, aksırma, hırıltılı ses çıkarma, yeşilimsi sulu ishal görülür.
Nefrit, orşit, enterit, keratokonjunktivit, pnömoni, airsacculit,tracheit, hepatomegali, splenomegali, miyokardit
Belirtilerin şiddeti farklı olabilir ve belirtilerin hepsi görülmeyebilir.
3 hafta içerisinde ölüm şekillenebilir !TANI:
Etken izolasyon ve identifikasyonu.
ELISA
PCR
FAT
Tavuk embriyolarında veya hücre kültürlerinde üretilir!TEDAVİ:
*
En iyi antibiyotikler tetrasiklin, klortetrasiklin ve doksisiklin'dir.*
Tedavinin etkili olabilmesi için 45 gün sürdürülmesi gereklidir.*
Enjektabl doksisiklin Avrupa da başarılı bir şekilde uygulanmaktadır*
Doksisiklin, şiddetli vakalarda çabuk etkili olması için İV verilmelidirve sonra oral olarak devam edilmelidir.
*
Tylosin başarılı*
Konjunktivit - tetrasiklinli göz pomatlarıAVİAN MYCOBACTERİOSİS
•
Mycobacterium avium
ve
M. genavense
•
Mycobacterium intracellulare , M bovis
•
En yaygın - Brotogeris parakeets ve Amazon
papağanlarında
•
Karaciğer & GI etkileR
•
Kronik
•
Klinik belirtiler; anoreksi, kilo kaybı, depresyon ve
diyare içerir.
•
Erken dönemde çok az klinik bulgu gösterebilir
•
Tedavi,
uzun
süreli,
antibiyotik
tedavisi
kombinasyonunu
•
Antibiyotik direnci - birden fazla antibiyotik kullanımı
önerilir
Streptokokal İnfeksiyonlar
Etken
Streptococcus
spp
.
Gram(+) kok
Streptokoklar; doğada oldukça yaygın olup; vücudun
normal florasında bulunabildikleri gibi saprofit olarak süt
ve süt ürünleri gibi gıda maddelerinde de rastlanılırlar.
Ayrıca patojen olanları insan ve hayvanların çeşitli
enfeksiyonlarının etkeni olarak görülür.
BULAŞMA:
Staphylococcal infeksiyonlar
:
*
Etken
Staphylococcus
spp
BULAŞMA:
*
Stafilokoklar doğada çok yaygın , deri ve mukozalarda
normal floranın bir parçasıdırlar.
*
Fırsatçı patojen karaktere sahip olan etken hayvanın
stres altında kalması, her türlü yaralanma, etkenin
aktive olmasına ya da açılan port-antrelerden vücuda
girmesine neden olur.
MEGABAKTERİ İNFEKSİYONU
*
Megabacteriosis, henüz rutin bakteriyolojik tekniklerle izole
edilemeyen çok büyük bir bakteri türünün neden olduğu, bezli
midenin yangisi ile karakterize bir infeksiyondur.
*
Macrorhabdosis, Megabacteria, Kuş gastrik mangası
*
Sıklıkla muhabbet kuşları, parrotlets, lovebirds, cockatiels
ve ispinozlar
BELİRTİLER:
Ağırlık kaybı ve depresyon (iştahı yerinde ancak ileri derecede zayıflama)
Yemliği incelendiğinde, büyük miktarlarda ince ince öğütülmüş yemin varlığı dikkati çeker
Koyu yeşilden açık yeşile kadar değişen renkte ishal
Başın üzerindeki ve boynun altındaki tüylerin keçeleşmesi, kuşların çoğunun kustuğunu gösterir
Bazı kuşlar birkaç ay hayatta kalmasına karşın, 2-3 hafta sonra çok zayıflayarak ölümle sonuçlanan vakalarda görülmüştür.
Hastalıktan ölen kuşların %10'unun belirgin bir semptom göstermediği tespit edilmiştir.*Ölen kuşların normalden daha zayıf ve omurlarının çok çıkıntılı olduğu görülmektedir.
*Vakaların 3/4'ünde kursak boştur ve geri kalan 1/4'ünde ise kursakta normalde bütün yem tanelerinin bulunması gerekirken ince ince öğütülmüş yem bulunur.
*Bezli midenin çapı, normale oranla 3 kat artmış ve kaslı mideden çok ince bir boyunla ayrılmıştır.
*Kuşların büyük bölümünde, kaslı mide ile bezli midenin birleştiği bu bölüm solgun renktedir.
*Bezli mide, beyaz renkte ve aşırı yoğun bir mukus dışında genellikle bostur ve distal ucunda, kaslı mideye birleştiği yere yakin olan kısımlarında, mukozal yüzeyde lezyonlar vardır.
*Kaslı mide mukozası yumuşak ve pürüzsüzdür. Doku ve organlar solgun olup kan ince ve suludur.
*Mukoza normalden daha kalındır ve goblet hücrelerinin sayısında belirgin bir artış vardır. Infekte bölgelerde megabacteri kümeleri bulunmaktadır.
*Normalde 0.7-2.4 olan mide pH‘ının, infeksiyon durumunda 7 ile 8 arası bir değer aldığı bildirilmektedir. pH'daki bu değişiklik kaslı midenin koilin tabakasının dejenerasyonuna ve sonuçta kaslı mide erozyonuna neden olmaktadır. Bezli midenin normalden çok büyük olması durumu ise yemin, lezyonlu bölgelerden geçerken yarattığı güçlükten kaynaklanmaktadır.
TANI-TEDAVİ
*
İnfekte kuşların dışkılarından Gram boyama yapıldığı
zaman, megabakterilerin varlığı ortaya konabilir. Ancak,
postmortem muayenede infekte olduğu tespit edilen
kuşların yaklaşık %15'inde dışkıda etken bulunamamıştır.
*
Megabacteriosis'in
sebep
olduğu
mide
yangısı,
Trichomonas gallinae
'nin neden olduğu bezli mide
yangısından ayırt edilmelidir.
Canlı kuşlardan alınan kanın hematolojik muayenesinde, T. gallinae ile infekte olan kuşların lökosit sayısının normal olduğu görülürken, megabacteri ile infekte kuşlarda lökositozis ve hetorofili bulunmaktadır.*
Prognoz kötüdür ve 1-2 hafta içerisinde ölüm
görülülebilir.
*
Amphotericin B ve Flucanozole
ERYSİPELAS INFEKSİYONU
*
Erysipelothrix rhusiopathiae
doğada yaygın olarak bulunan hareketsiz, sporsuz, fakültatif anaerob, gram pozitif basil
*
Rutin dezenfektanlar etkisiz !
*
Altlık ve toprakta uzun süre kalır.
*
ZOONOZ!!!
Çoğunlukla
septisemi,
ürtikeriyal
ve
endokarditisli formları da mevcuttur. Genellikle etken
derideki yara ve sıyrıklardan girer, dolayısıyla kuşların
bakımı ve tedavisini yapanlar risk altındadır.
*
Sporadik seyirli bir enfeksiyon olsa da kanatlı sektöründe
Erisipelas
endemik
bölgelerde
dünya
çapında
görülmektedir.
TEŞHİS-TEDAVİ
Teşhis nekropsi ve bakteriyolojik muayeneye göre yapılabilir.
PCR
İmmunohistokimya
Erysipelas enfeksiyonlarının tedavisinden oldukça başarılı sonuçlar alınabilmekte ve çoğu vakalarda penisilin tercih edilmektedir.KORUMA
*
Aşılama: İnaktif ve canlı aşılar mevcut.*
Yetiştiricilere yönelik özel bir önlem yokAspergillus Infeksiyonları
*
Hastalık etkeni A. fumigatus'tur.*
A. flavus, A. niger, A. nidulans ve A. terreus*
Bütün kuş türlerinin infeksiyona duyarlı olduğu görülmektedir.*
Papağan, parakeet ve kanaryalar daha sık infekte olan türlerdir.*
Hastalık hem kafes kuşlarında hem de doğada serbest olarak yaşayan kuşlarda yaygındır.BULAŞMA:
Solunum ve sindirim yoluyla sporların alınmasıylaKANDİDA INFEKSİYONLARI
*
Etiyolojik ajan, GI sistemi genelolarak etkileyen fırsatçı
maya Candida albicans'tır.
*
C tropicalis*
C.parapsilosis*
C.glabrata*
Kursağın kalınlaşması ve gelişememe*
Kronik vakalarda çevreye karşı ilgisizlikve tüylerde karışıklık
TEŞHİS:
*
Nekropside kursakta lezyonların
*
izolasyon ve identifikasyon
*
immunuhistokimyasal
yöntemler
TEDAVİ:
*
Kursak
boşaltılır
ve
çok
sulandırılmış
klohekzidin
solüsyonu ile yıkanır.
*
Nistatin, 0.003 ml/g dozunda,
maximum 2 ml, oral olarak
günde iki kez 7 gün boyunca
kullanılabilir.
*
Dirençli
veya
sistematik
hastalıklarda
30
mg/kg
dozajında günde iki kez oral
DERMATOMİKOZ
Trichophyton
türleri
BELİRTİLER:
*
Genellikle lezyonlar bas bölgesinde alopesi ile karakterizedir.*
Deri kalınlaşır ve kırışık bir hal alır. Hafif bir doku reaksiyonu oluşur.TEŞHİS-TEDAVİ:
*
Lezyonların makroskobik görünümü, hastalıktan şüphe ettirir. Ancakdoğru teşhis için laboratuvar muayeneleri ve mikolojik kültür gereklidir.
*
Uyuz etkenlerinin neden olduğu deri lezyonları ile karıştırılmasımümkündür.
*
Ektoparazit infeksiyonlari ile birlikte rastlanılabilirKriptokokkoz-Cryptococcus
neoformans
*
Kuş türlerinde nadir*
ancak güvercinlerin ve kanarya ve psittasin kuşlarının dışkılardan izole edilmiştir.*
Zoonoz!*
Klinik bulguları; zayıflık, letarji, iştahsızlık, diyare ve dispne + körlük ve felç gibi nörolojik bulgular*
Kesin tanı–sitolojik, histolojik + mikolojik kültür*
Tedavi-AmfoterisinB, itrakonazol , ketokonazol , fluko nazol veya vorikonazol
*
Kuşlarda
Enrofloksasin
için E. coli, Klebsiella
ve Acinobacter
gibi bakteriler tarafından direnç
kazanıldığı rapor edilmiştir
!
*
Staphylococcus ve Mycoplasma
türlerine karşı iyi,
Streptococcus
türlerine karşı zayıf, Enterecoccus
türlerine karşı ise az etkili olan enrofloksasin kuşlarda
vücutta iyi bir dağılım gösterir, böbreklerden tubuler
sekresyon ve glomeruler filtrasyonla atılır.
ANTİBİYOGRAM
İNSAN OLMAYAN PRİMATLARIN
BAKTERİYEL HASTALIKLARI
NH Primatlardan sıklıkla izole edilen mikroorganizmalar;
Campylobacter jejuni
Campylobacter fetus
Leptospira interrogans
Mycobacterium (africanum, bovis, tuberculosis)
Salmonella typhimurium
Salmonella enteritidis
Shigella flexneri
Yersinia pseudotuberculosis
Gastrointestinal Hastalıklar
NH Primatlarda bu sistem hastalıkları çoğunlukla; Campylobacter jejuni ve
Shigella spp.dir.
Ancak enterotoksijenik Escherichia coli, Pseudomonas aeruginosa, Yersinia
spp, Lawsonia intracellularis, Salmonella spp, Aerobacter aerogenes ve
Aerobacter hydrophila'nın da izole edildiği bildirilmiştir.
Helicobacter spp'nin ise gastrit, iştahsızlık ve kusmaya yol açtığı
Gİ sistem enfeksiyonlarında gözlemlenen klinik belirtiler ise; sulu veya
mukoid, kanlı dışkı, hızlı dehidrasyon, zayıflama ve halsizliktir
Şiddetli klinik bulgular ve ölüm genellikle dehidratasyon, hipokalemi ve
metabolik asidozdan kaynaklanmaktadır.
Otopside en sık görülen lezyonlar hemorajik enterit, enterokolit, kolon
Solunum Sistemi Hastalıkları
Bakteriyel kökenli üst solunum yolu hastalıkları sistemik hastalıklara yol
açabilir. Bakteriyel pnömoni, özellikle yeni ithal veya genç insan olmayan
primatlarda, artmış mortalite ile ilişkilidir.
Sıklıkla izole edilen etkenler ise; Streptococcus pneumoniae, Klebsiella
pneumoniae, Bordetella bronchiseptica, Haemophilus influenzae. Ek olarak çeşitli
streptokok, stafilokok ve pasteurellae türleri de izole edilmiştir.
Hem Yeni Dünya Maymunları hem de Eski Dünya Maymunları
insanlarla çapraz türler arası bulaşmaya son derece hassastır. Üst solunum yolu
hastası olan bakıcılardan bulaşan pnemonie tabloları sıklıkla rapor edilmiştir.
Klinik belirtileri; öksürük, hapşırma, nefes darlığı, mukoid veya
mucopurulent burun akıntısı, ateş, uyuşukluk, iştahsızlık ve kilo kaybıdır.
Otopside görülen başlıca
lezyonlar bronchopneumonia
veya lober pnömonidir.
Etken izolasyonu için boğaz svabları veya transtrakeal lavaj ile yapılan
kültürler kullanılır ve antibiyotik duyarlılığı belirlenir.
TUBERCULOSIS
Etken: Mycobacterium cinsidir.
Gram(+) , aerobik basil.
En yaygın üç tür şunlardır:
1. M. bovis (sığır, köpek, domuz, insan olmayan primatlar)
2. M. avium (kuş, domuz, koyun, insan dışı primatlar)
Tüberküloz her yerde bulunabilen ve hızla yayılmaya eğilimi olan bir
enfeksiyondur. İnsan dışı primatların en önemli bakteriyel hastalıklardan biridir.
Deney hayvanları olarak kullanılan, hayvanat bahçelerinde tutulan ya da egzotik
ülkelerde serbest gezen primatlarda tüberküloz salgınları rapor edilmiştir
Zoonozdur.
Bu nedenle son derece önem arz eder. Hayvan bakıcıları ve
laborantlar ise birinci risk grubunu oluşturur.
Tüm maymun türleri duyarlıdır. Ancak raporlara göre Eski Dünya maymunları
Yeni Dünya maymunlarından daha duyarlıdır.
Bulaşma:
Asıl bulaşma yolu aerosol yoldur. Ancak sindirim yolu ve enfekte deri teması
ile de bulaşmalar rapor edilmiştir.
Temelde solunum yolları hastalığı olmasına rağmen tüm organlara yayıldığı
için sistemik bir enfeksiyondur
Klinik Belirtiler:
Genellikle hayvanlar iyi durumda görünürken aniden ölür. Enfeksiyonun seyrine
göre diğer bulgular görülebilir. Bunlar; ishal, lenf düğümleri süpürasyonu, cilt
ülserasyonu, splenomegali ve hepatomegalidir.
Akciğer lezyonları plevrada görülebilir.Bağırsak, lenf düğümleri, karaciğer, böbrek,
dalak ve peritonda yırtılabilir kazeöz materyal ile dolu gri nodüller sarımsı beyaz
lezyonlar ürer.
Tanı:
TB tanısı genellikle zordur. Ön tanısında yaygın olarak:
1. İntradermal TB testi - Memeli Tüberkülin
2. Radyografi
3. Acid fast stained sputum smear
SALMONELLOSIS
Enterobacteriaceae ailesine ait Gram (-) basillerdir.
1600 üzerinde Salmonella serotipi vardır.
S. typhimurium ve S. enteritidis hayvan enfeksiyonlarında en sık izole edilen
serotiplerdir.
Organizma birçok kuş türü ve laboratuar
hayvanları (fare, sıçan, hamster, kobay, insan
olmayan primatlar) ile insanlar da dahil
olmak üzere pek çok canlının
bağırsaklarından izole edilmiştir.
Bulaşma:
İthal edilen Rhesus ve Sinomolgus maymunlarında Salmonella taşıyıcılığı % 20 yi
aşan oranlarda bildirilmiştir.
Kontamine gıda ve su yoluyla indirekt bulaşma en yaygın bulaşma yoludur.
Ancak doğrudan temas yoluyla direk bulaşma da olabilir.
Klinik Bulgular:
Asemptomatik seyredebilir.
Ancak stres faktörünün açığa çıkması ile klinik belirtilerin
oluşumu hızlanır
Salgın enterit, septisemi, ani başlayan karın ağrısı, akut
gastroenterit, ishal, bulantı ve ateş görülen semtomplardır.
Değişen oranlarda ani ölümler gerçekleşebilir.
TANI:
Selektif besiyerine fekal kültür yapılarak tanıya gidilir.
SHIGELLOSIS
•
Gr(-), spor oluşturmayan, basil
En sık izole edilenler;
S. flexneri (tip 2, 4, 6),
S. sonnei
S. dysenteriae
S. sonnei insanda bulunan en yaygın izolatıdır.
Shigella, Non Human Primat ishalinde en sık izole edilen etkendir.
En büyük rezervuar sınıfını insanlar oluşturur.
Bulaşma:
•
Feko-oral yol, kontamine yiyecek veya su, doğrudan temas, aerosol ya da sinekler
gibi mekanik vektörler ile bulaşır.
Klinik semptom gösteren veya asemptomatik insan ve NH Primatlardan etken
Klinik Belirtiler:
Stres ile belirtiler daha hızlı ve progresif gelişir.
Kanlı ishal, halsizlik, yüz ve boyun ödemi, rektal prolapsus yaygındır.
Yüksek ölüm oranları görülebilir.
Kurtarılan hayvanlar genellikle taşıyıcıdır ve enfeksiyonun yayılmasında rezervuar
görevi görür.
Nekropside ülseratif kolit, hiperemik bağırsak lümeni ve şişmiş lenf yumruları
TANI:
Kesin tanı Shigella spp. izolasyonunu gerektirir.
Taze rektal sürüntüden, selektif besiyeri kullanılırak ekim yapılır.
İnsan ya da NH Primatlarda akut ishal gelişirse ve ishal içeriği kan veya mukus
BURKOLDERİA PSEUDOMALLEİ
(Melioidosis)
•
ZOONOZ!
•
Gram-negatif, bipolar, aerobik, hareketli çubuk şeklinde bir bakteridir.
•
İn vitro olarak,uygun proliferasyon sıcaklığı nötr ya da hafif asidik
ortamlarda 40°C civarında olduğu bildirilmektedir.
•
Hem endotoksin
•
hem eksotoksin üretirler.
•
Bildirilen makak,
Bulaşma:
•
Muhtemelen eksudat yoluyla bulaşan, yaralar veya ısıran böcekler tarafından
bulaşma. Su ve toprakla kontamine olmuş yarayla, solunum ve sindirimle
bulaşır.
•
Endemik bölgelerde halk sağlığı için önem taşımaktadır.
Klinik Belirtiler:
•
Melioidosis’e sebep olur. %80 ÖLÜM.
•
Akut ve kronik olarak 2 formu vardır.
•
Akut form >
Ateş, Ağrı, Öksürük, Pnömoni,Kemik veya osteomiyelit veya septik artrit
ya da selülitis düşündüren eklem ağrısı, intraabdominal enfeksiyon,
karaciğer veya dalakta abse, beyin absesi sonucu sekonder meningitis.
Daha az yaygın belirtileri damar içi enfeksiyon , lenf nodu abseleri,
pyopericardium ve miyokardit,mediastinal enfeksiyon, tiroid ve skrotal
abse,göz inf.
•
Kronik form >
Klinik sunumu çok yönlü; kronik deri enfeksiyonları, kronik akciğer
nodülü ve pnömoni gibi.
TANI:
•
Herhangi bir örnekten organizmanın kültürlenmesi ile yapılabilir fakat
normal florada olduğu için hiçbir zaman kesin tanı yapılamaz.
•
Endemik bölgelere seyahat öyküsüne dikkat edilmelidir.
•
Kan kültürü , balgam kültürü , idrar kültürü , boğaz sürüntüsü ve aspire
irin kültürü yapılabilir.
•
Kanlı agar ve Ashdown’s Medium agarda.
•
Ayrıca , melioidosis için bir serolojik test (indirekt hemaglutinasyon)
mevcuttur.
•
ELISA kiti mevcuttur fakat hiçbir ELISA kiti klinik tanı aracı olarak
onaylanmamıştır.
YERSİNİOSİS
(Pseudotuberkülozis)
•
Yersinia enterocolitica
•
Y. pseudotuberculosis
•
Gram-negatif, çubuk
•
fakültatif anaerob
Bulaşma:
•
Kalitesiz yem, kemirgenler ve yabani kuşlardan şüphelenilmektedir. Çok sık
görülen bir hastalık değildir.
Klinik Belirtiler:
•
İshal (ciddi vakalarda kanlı), Terminal ileitis, Düşük dereceli ateş,
•
Mesenterik lymphadenitis, Diyare, Kusma, Yayılırsa sepsis
TANI:
•
En iyi yol dışkı kültürü. Ayrıca aglütinasyon, Enzim deneyleri, Kolonoskopi.
•
Kültür haricinde tanı daha çok postmortem yapılır.
•
Psödomembranöz gastroenterocolitis, diffüz multifokal ülser , dalak, karaciğer ve
lenf nodülleri de dahil olmak üzere birçok organda sarı veya gri - beyaz odaklar
COLİBASİLLOSİS
•
Escherichia coli enteropatojenik serotipi
•
Gram negatif anerobik basil
•
Sporadik seyirli ishali olan şempanze, orangutan ve patas maymunlarından
izole edilmiştir.
•
Çok yaygındır.
•
Klinik Belirtiler:
•
Şiddetli İshal.
•
Bebek şempanzelerde öldürücü.
•
Tanı:
Campylobacter spp.
•
Campylobacter jejuni.
•
Gram negatif , basil
Bulaşma:
Fekal-oral yolla
Klinik Belirtiler:
Bu dönemde ateş, baş ağrısı, kas ağrısı ve halsizlik
gibi bulgular dikkati çekmektedir. Diyare, ateş ve kramp tarzında karın
ağrısı en fazla görülen klinik bulgular arasındadır.
LİSTERİOSİS
•
Listeria monocytogenes
•
Gram pozitif, fakültatif anaerob
•
kapsülsüz ve sporsuz
•
yuvarlak uçlu çubuk/kokobasil
•
Bir insan patojeni olduğu için >>
POTANSİYEL ZOONOZ!
Bulaşma:
Kontamine herşey ve dışkı
Klinik Belirtiler:
•
Endometritis ve abort erişkinlerdeki formu oluşturmaktadır. Septisemi,
karaciğer böbrek ve diğer organlarda multifokal lezyonlar da genellikle
yavrularda oluşur.
TANI:
•
Metil Red, Voges-Proskauer ve katalaz reaksiyonları pozitif, indol, oksidaz
ve üre reaksiyonları ise negatiftir. Karbonhidratlardan asit oluşturur, fakat
gaz meydana getirmezler ve hemolitiktirler; kanlı agarda ß-hemoliz
İGUANALARIN BAKTERİYEL ve
MİKOTİK HASTALIKLARI
ÜLSERATİF / NEKROTİK DERMATİT
•
Aşırı buharlı / nemli ortam
•
Hijyenik olmayan koşullar
•
Kontamine altlık
DERİDE LEZYON
Aeromonas spp. ve Pseudomonas spp. başta olmak
üzere diğer bakterilerle sekonder enfeksiyon sonucu
septisemi ve tedavi edilmezse ölüm görülebilir.
•
Etken: Aeromonas spp, Pesudomonas spp.
Gram (-) çomak
Deride eritem, nekroz ve ülserasyon ile birlikte eksudatif akıntı
yaygın
Pullanma, kanama
açık ve ülseratif lezyonlara yol açan püstül
Tedavi ve Koruma:
Sistemik antibiyotik (Aminoglikozid, Sefalosporin)
Topikal antibiyotikli merhem
Travmatik yaralanmalar, ısırık yaralanmaları sonucu
oluşan enfeksiyonlar iguanalarda ABSE görülmektedir.
Abselere neden olan;
•
Anaerob etkenler: Peptostreptococcus spp.
•
Aerob etkenler: Pseudomonas spp., Aeromonas spp., Serratia
spp., Salmonella spp., Micrococcus spp., Eryspelothrix spp.,
Citrobacter freundii, Morganella morganii, Proteus spp.,
Staphylococcus spp., Streptococcus spp., Escherichia coli,
Klebsiella spp., Arizona ve Dermatophilus
Abse tedavisi
Metronidazol, Seftazidim
iNFEKSİYÖZ STOMATİTİS
E
rken dönemde ağız boşluğunda
kanamalar, ilerleyen dönemlerde ise diş
sırası boyunca kazeöz lezyonların
şekillenmesi ile karakterize
Kötü bakım koşulları !
Solunum ve gastrointestinal İnfeksiyonlara
dönüşebilir !
ETİYOLOJİ:
Etken genellikle ağız florasında bulunan Pseudomonas spp. ve
Aeromonas spp.dir.
Ama birçok gram negatif ve gram pozitif bakteriler de stomatitise
neden olabilir.
Tedavi:
Antiseptiklerle irigasyon
Sistemik antibiyotikler (aminoglikozid, sefalosporin)
Vitamin A ve Vitamin C takviyesi
PNÖMONİ
Uygun olmayan çevre ısısı, hijyenik olmayan ortam, kötü
beslenme koşulları ve hipovitaminozis A pnömoniye neden
olabilir.
İzole Edilen Bakteriler:
Aeromonas spp. Pseudomonas spp. Citrobacter spp.,
Enterobacter spp., Flavobacter spp., Klebsiella spp., Proteus
spp., Providencia spp., Serratia spp., Alcaligenes odorans,
Şiddetli ve uzayan hastalıklarda septisemi gelişebilir
Tedavi ve Koruma:
•
Bakımın iyileştirilmesi ve sistemik antibiyotikler
•
Solunum enfeksiyonu olan hastalar optimal sıcaklık
derecelerinin üzerinde tutulmalıdırlar. Sıcaklığın artırılması
sadece immun sistem açısından değil, respiratorik
sekresyonların mobilizasyonuna da yardımcı olur.
SPİNAL OSTEOMİYELİTİS (PAGET HASTALIĞI)
Kaba ve kırılgan kemiklerle karakterizedir.
Etken: En yaygın bakteri Salmonella spp.
Tedavi: Antibiyotik tedavisi uygulanabilir ama prognoz
genellikle kötüdür
MİKOBAKTERİOZİS
İguanalarda hemen hemen tüm organlarda yaygın granülomlar olarak izlenir.
Etken: Mycobacterium ulcerans
Mycobacterium chelonae
ink. Süreleri uzundur
Mycobacterium haemophilum
Mycobacterium marinum
Tedavide Rifampin ve İzoniazid kullanılır ancak uzun süre kullanımı güvenli
değildir. Başarılı bir tedaviye ilişkin rapor bulunmamaktadır.
Salmonella arizonae
ve
Edwardsiella
türleri
ZOONOZ!!!
Etken:
Edwardsiella
Salmonella arizonae
Gram(-) Gram(-)
Fakültatif anaerbik
Aerobik
Çomak Çomak
İnsanların oportünistik
Tavuk ve hindilerde şiddetli
patojeni enterit ve septisemi
Salmonella spp. > Salmonellozis
Plesiomonas shigelloides > Shigellozis
Leptospira spp. >Leptospirozis
Coxiella spp. > Coxiellozis
Mycoplasma spp. > Mikoplazmozis
Staphylococcus aureus
Sürüngenlerin infeksiyöz bakteriyel hastalıklarının %90 ‘ı Gram negatif
bakteriler tarafından oluşturulmaktadır.
Sürüngenlerde bakteriyel enfeksiyonların en büyük hazırlayıcı nedenleri
İnfeksiyonların genel olarak en belirgin semptomları:
-Zor nefes alma
-Letarji
-Konvülziyon
-Güçsüzlük ve hareket azlığı
-Kas kontrolünde azalma
Etken: Devriesea agamarum
Fakültatif patojenik bakteri
Deri bütünlüğü bozulduğunda kertenkelelerde dermatit
Esaret altındaki sürüngenlerin dermal hastalıkların yaygın sebebi
Sıklıkla cheilitis ve septisemi ile ilişkilendirilir.
Yılanlarda en çok görülen bakteriyel infeksiyon etkenleri;
Escherichia coli, Staphylococcus aureus ve Salmonella Enterica’dır.
Yapılan araştırmalara göre orafaringeal boşluklarda en çok Morganella
morganii, Escherichia coli, Aeromonas hydrophila, Pseudomonas
aeruginosa, Staphylococcus aureus, Bacillus spp, Micrococcus spp ve
Clostridium perfringens bulunmaktadır.
Ağız boşluğunda bulunan kanamalı odaklardan, ödemden ve kazeöz
materyalden alınan örnekler 5 dakika sonra aPDT(antimikrobiyal
fotodinamik terapi) işlemine tabi tutularak bekletilmiş ardından üç ay
boyunca haftada bir kez tekrarlanmıştır.
Bakterilerin koloni izolasyonu aPDT işleminden önce ve sonra PCR analiz
Etken; Aeromonas spp. , Pseudomonas spp.
Klinik bulgular; solunum güçlüğü, düşkünlük, konvülsiyon,
inkoordinasyon, ventral bölgede peteşiyel kanamalar.
Tedavi ve kontrol;
Bakım ve sanitasyon salgınların önlenmesi için önemli, hastalanan
reptiller izole edilmeli, antibiyogram testi yapılıp uygun antibiyotik
tedavisine başlanmalıdır.
Aşırı buharlı, nemli ortamlarda
Hijyenik olmayan koşullarda
yılan ve kertenkelelerde görülür.
Etkenler; Aeromonas spp. ve Pseudomonas spp. ile sekonder infeksiyon
oluşturabilir.
Klinik bulgular; Deride eritem, nekroz, ülserasyon ve eksudatif akıntı
Yaraların iyileşmesinden sonra çoğunlukla yara izleri kalır.
Tedavi; klinik bulgular
inceleme örneği
etken izolasyonu
antibiyogram duyarlılık testi
Sistemik antibiyotik, topikal antibiyotikli merhemler ile beraber üst
Etkenler:
Anaerobik mikroorganizmalar; Peptostreptococcus spp.
Aerob mikroorganizmalar; Pseudomonas spp., Aeromonas spp., Serratia spp.,
Salmonella spp., Micrococcus spp., Citrobacter freundii.
Tedavi; inceleme örneği
etken izolasyonu
antibiyogram testi
Uygun sistemik antibiyotikler
Tam eksizyon yapılmış ise nadiren AB gerekir.
Etkenler:
Savannah monitorde; Varanus exanthematicus, Pseudomonas spp.
Yeşil iguanada; Pseudomonas spp.
Çıngıraklı yılan; Aeromonas spp.,
Boa yılanı; Pseudomonas spp. izole edilmiştir
Etkilenen türler; daha çok yılanlar olmak üzere tüm reptiller.
