HAYVANLARIN EVRİMİNE GİRİŞ
(Devam)
4. Ecdysozoan Grubu
;
Nematoda Phylumunu (Şekil 33.26 ve 33.27) genellikle parazit solucanları ve Arthropoda Phylumunu içerir.
•Bu grup en fazla hayvan türünü içeren gruptur. •Arthropoda Phylumu altında;
• Chelicerates (Keliserliler); pençe benzeri ağız aleti içerenler anlamına gelir.
•Grubun içinde örümcekler, at nalı yengeçleri, akrepler vd yer alır (Şekil 33.31 ve 33.32). •Myriapods (çok bacaklılar), Çok bacaklılar, çıyanlar grubu (Şekil 33.33).
•Pancrustaceans 2010 yılında yapılan çalışmalarla bu grubun böceklerden çok Crustacean’ların yer aldığı gruba daha çok benzediği ortaya çıkmıştır (Şekil 33.34). •Crustaceans (İstakozlar, yengeçler, karidesler vd) (Şekil 33.35, 33.36 ve 33.37). •Insects (Böcekler) gibi gruplar yer alır (Şekil 33.38, 33.39 ve 33.40).
Arthropoda Phylumunun Tarihçesi ve Morfolojisi
•Biyologlar Arthropoda grubu üyelerinin yaşam sürecinde en başarılı grup olduğunu düşünürler.
•Kambrien patlamasından beri (535-525 Milyon yıl önce) yaşadıkları düşünülmektedir.
•Bu döneme ait en eski fosil kayıtları Trilobit’lere aittir (Şekil 33.28) ve yaklaşık 250 milyon yıllıktır.
•Vücut bölmelerinin karmaşıklaşmasına bağlı olarak farklılaştıkları düşünülür. •Bu aynı zamanda Hox genlerini ortaya çıkması ile bağlantılıdır (Şekil 33.29). •Genel şekil karakteristikleri gövde için; bir baş-göğüs kısmı (Cephalatorax) ve bir karın (Abdomen) kısmından oluşur.
•Buna ek olarak besin kaynaklarına bağlı olarak değişen bir grup ağız aleti
•Chelicerates (Keliserliler); pençe benzeri ağız aleti içerenler anlamına gelir.
•Grubun içinde örümcekler, at nalı yengeçleri, akrepler vd yer alır (Şekil 33.31 ve 33.32).
•Pancrustaceans 2010 yılında yapılan çalışmalarla bu grubun böceklerden çok Crustacean’ların yer aldığı gruba daha çok benzediği ortaya çıkmıştır (Şekil 33.34).
İnsecta Tarihçesi ve Morfolojisi
•Insects (Böcekler) gibi gruplar yer alır.
•6 bacak içeren üyelerden oluşurlar.
•Gövdeleri artık ayrı bir baş (Chephal), göğüs (Torax) ve karın
(Abdomen) kısımlarını içerir(Şekil 33.38).
•Yine besin kaynaklarına bağlı olarak değişen bir grup ağız aleti
içerir.
•Ek olarak uçucu kanatları bulunur ve genellikle metamorfoz
geçirirler (Şekil 33.39 ve 33.40).
5.Phylum Echinodermata
(deniz yıldızları, deniz kestaneleri, deniz hıyarları vd) gruplarını içerir. Kelime anlamı derisi dikenli olan demektir. Üyelerinin genellikle üst derilerinde dikensi çıkıntılara rastlanır (Şekil 33.42, 33.43, 33.44, 33.45, 33.46 ve 33.47).
HAYVAN ÇEŞİTLİLİĞİNİN KÖKENLERİ
•Hayvan şubelerinin çoğu, geç Prekambriyen ve erken Kambriyen
boyunca devam etmiş (yaklaşık 565 milyon yıl önce başlamış)
muhtemelen 40 milyon yıl sürmüştür (yaklaşık 525 milyon yıl önce
bitmiştir).
•Oransal olarak kısa süren bu zaman dilimi boyunca hayvanların
kökeninde Kambriyen patlaması olarak bilinen çeşitlenme ortaya
çıkmış ve mineralleşmiş sert iskeletlere sahip olan ilk hayvanlarında
yer aldığı, zengin fosil grupları arta kalmıştır.
• Kambriyen patlamasına neden olan etkenleri kısaca özetlersek;
HAYVAN ÇEŞİTLİLİĞİNİN KÖKENLERİ (Devam)
1.Ekolojik etkenler: Av-avcı ilşkisine dayandırılır. Biyolojik
komünitelerin dinamiği değişmiş buda evrimi tetiklemiştir.
2. Jeolojik etkenler: Oksijen miktarının kararlı ve istenen düzeye
ulaşması bu ani evrimleşmeyi tetiklemiş olabilir.
3. Genetik etkenler: Hox genlerinin devreye girmesi bunların
sayılarındaki farklılaşma, vücut formlarındaki çeşitliliği
desteklemiş ve yeni türlerin oluşmasını desteklemiş olabilir.
6.Phylum Chordata (OMURGALILAR):
KORDA:
Çok
hücrelilerin
(Metazoa),
ikincil
ağızlılar
(Deuterostomia) filumundan, bilateral simetrik, sölomları
(boşlukları) iyi gelişmiş, hayatları boyunca ya da hayatlarının bir
evresi boyunca bir sırt ipliği (korda), bir sırt sinir borusu ve
solungaç yarıkları bulunan, gömlekliler (Tunicata), kafatassızlar
(Acrania) ve omurgalılar (Vertebrata) dallarını içine alan, bazı
sınıflandırmalara göre ise ilkel kordalılar (prochordata) ve
omurgalılar gruplarına ayrılan bir alt filumdur.(Biyoloji Terimleri
•Kordalıların gelişimi sırasında dört önemli yapı oluşur. •Bunlar: içi boş bir sinir ipliği;
•Esnek bir çubuk yapısı olan Notokorda;
•Faringeal yarıklar (solungaçlar) veya keseler (hava keseleri) • Postanal kuyruktur (Şekil 34.3 ve 1-2).
Lanseletler [=Lancelets (İng)=
Batrak (Tr)] adını alan küçük deniz kordalıları da bu grup içinde yer alan diğer bir gruptur. Lanseletler onlar ömrü boyunca kordalı özelliklerine sahiptir ama yetişkin formlarında kemik ve belirgin bir kafa eksikliği gösterirler (Şekil 34.4).
2. Kordalı Omurgasızlar (The Nonvertabrate Chordates)
Tunikatlarda kordalı larva formları görülür. Tunikatların yüzebilen tüm larva formları kordalı görülür. ancak erişkin formlarında bunlar, sapsız, durağan ve çanta benzeri bir yapı sergilerler (Şekil.3).
3. Kordalı Omurgalılar (The Vertabrate Chordates)
•Omurgalı sırt ipliği olanlar, bir omurgaya, belirgin bir kafaya ve yüz
hatlarına sahiptirler.
•Omurgalıları, bir vertebral kolon kuşatır ve dorsal sinir kordonunu korur. •Farklı ve iyi ayırdedilebilen kafa, baş; duyu organları taşır.
•Omurgalılarda özel iç organlar, kemik veya kıkırdak iç iskelet bulunur. •Yarım milyar yıl önce gelişen Omurgalılara genel bakış;
•Balıkların evriminde, açılır kapanır çene olması en büyük avantajdır. •Diğer önemli evrim avantajları ise Amfibia’dan (çift yaşamlılar) itibaren, • Reptilia (Sürüngenler),
•Aves (Kuşlar) ve
•Mammalia’ya (Memeliler) doğru artarak devam eden karasal çevreler
