Turk N8ro$iriirji Dergisi 3: 100 - 103, 1993 Onder: Soliter pJazmositoma
Kalvarial Soliter Plazmasitoma (Olgu Bildirisi)
Calvarial Solitary Plasmascytoma (Case Report)
ARiF ONDER. HAKAN KADIOGLU. <;ETiN R.KAYAOGLU. YUSUF TUZUN. ERHAN TAK~I. CEMAL GUNDOGDU. iSMAiL HAKKl AYDIN
Atatiirk Universitesi Tip Fakiiltesi Niiro~iriirji(Ab. HHK, <;:RK,YT. ET) ve pataloji (eG)Anabilim Dah Erzurum
Ozet: Bu makalede; cerrahi olarak tedavi edilen kalvarium yerle~imli bir plazmasitom olgusu sunulmu~tur, Tfuniir preoperatif olarak ve ameliyat esnasmda meningiomaYl andmyordu, Tiimiir total9kanld!. Olguya postoperatif diinemde radyoterapi uygulan-mad!. 10 ayhk bir diinemde izlenen olguda lokal rekiirrens ve yaygm myeloma bulgulan geli~medi. Kalvarial soliter plaz-masitomun ayma tarnsl, tedavi ve prognozuyla ilgiliana dii~iinceler tartI~lld!.
Anahtar Kelimeler: Soliter plazmasitom, kafatas tiimiirii. Men-ingioma, Myeloma
GiRi~
Soliter kalvarial plazmasitoma. olduk~a seyrek goriilen plazma hiiaesi tiimoriidiir (1),Plazma hiiaesi neoplazmlan ya multipl myeloma ya da soliter plaz-masitom formunda olurlar. Multipl myeloma slk goriilen bir antite iken. soliter plazmasitomlar nadir-dir (17). Soliter plazmasitomlar kemik (vertebra. femur. pelvis kemiklerini oncelikle tutar ve multipl
myelomanm erken evresinde ortaya 9kar) ve
ekstramediiller yerle~imli olmak iizere iki grupta toplamrlar. Ekstrameduller plazmasitomlar en sIk iist solunum yolu genito-iiriner yo!. lenf nodlan. dalak. akderler. pankreas. tiroid ve testislerde yerle~im gosterirler (1. 17).
Soliter plazmasitoma. sistemik myelomanm klinik ve radyolojik kamtlan olmakslZln plazma hiiaesi tiimoriiniin mikroskopik ozelliklerini ta~lyan tek bir tiimordiir (1.14).Plazma hiiaesi neoplazmlannm sis-100
Summary: In this paper; one case of solitary plasmacytoma of the calvarium operated is presented. The turnor resembled a men-ingioma both preoperatively and at surgery. The tUrnor was remov-ed completely. The patient was not applied postoperative radiotherapy. After a follow-up period of ten months. the patient had not developed a local recurrence or systemic myelomatosis. Major considerations in the differential diagnosis. treatment and prognosis of the solitary plasmacytoma of the calvarium are discussed.
Key Words: Solitary plasmacytoma. skull tumor. Meningioma. Myeloma
temik myeloma ya da kemik tutulumu ile oradan yaYlhm olmadan kraniyal yapIlan atake etmesi ~ok nadirdir (4. 6. 13), Soliter kranioserebral plazmasi-tomlar; kalvarial kemiklerden. duradan koken alanlar ve serebral parankim i9fide yerle~enler olmak iizere ii~ grupta toplanabilirler (1.3.4.6.10.11.13.14.17)
Literatiirde kalvarium kemiklerinden koken alan 19. duradan koken alan 13 ve serebral parankim i9fide yerle~ik 5 ekstrameduller soliter plazmasitom olgusu bildirilmi~tir (1.4.10.17). Klinigimizde tamsl konulup. tedavi edilen bir olguyu klinigin kurulu~un-dan beri 15 yillIk bir siire i~erisinde goriilmemi~. nadir bir olgu oldugundan sunmaYl uygun bulduk.
OLGU SUNUMU
68 yanda kadm olgu. ba~mm sol tarafmda 3 ay once ortaya 9kan ve giderek biiyiiyen kitle nedeniyle Kasrm1991tarihinde yaptI~ ba~vuru iizerine yatmlru
Tiirk N6ro$iriirji Dergisi 3: 100 - 103. 1993
(Y.T. 12.11.1991. Prot. no 14588).Yapllan ilk muaye-nesinde yalmzca bilateral papilla slmrlannda siliklik ve sol frontoparietal yerle~imli. yumu~ak kIvamh. im-mobile. 4x15 cm ebadmda kitle vardl. Norolojik de-fisiti yoktu. idrarda Bence-Jones proteini tespit edilemedi. Komputerize tomografide; frontoparietal yerle~imli kemik dokusunu tamamen yok etmi~. int-ra ve ekstint-rakint-ranial geni~leme (intint-rakint-ranial kompo-nenti daha biiyiik); sol lateral ventrikiiliin tamamen kapanmasma ve orta hat yapllannm frontalde 2 cm saga yer degi~tirmesine neden olan. ic;indekemik spi-kiilleri goriilen. hafif kontrast tutulumu gosteren. se-rebral dokudan keskin ~ekilde smuh olan 6x6 cm ebadmda hiperdens kitle tespit edildi (~ekill).
~ekill : Komputerize tomografide frantoparietal yer-le~imli kemik dokusunu tamamen yok etmi~, intra ve ek-strakranial geni~leme gosteren (intakranial komponenti daha biiyiik); sol lateral ventrikilliin tamamen kapanma-sma ve orta hat yapilannm frontalde 2 cm saga yer de-gi~tirmesine neden olan, i\inde kemik spikiilleri goriilen, hafif kontrast tutulumu gosteren, serebral dokudan ke-sin slnIrh hiperdens kitle goriilmektedir.
Muayene ve radyolojik tetkiklerin dogrultusun-da meningioma tamsl konan olgu ameliyat edildi (20.11.1991). Geni~ frontoparietal flep c;evrildi. Gri-pembe renkli tiimoriin frontoparietal bolgede kemi-gi infiltre ettikemi-gi ve ekstrakranial ekstansiyon yapt181 tespit edildi. infiltre kemik geni~ kraniektomi yapl-larak rezeke edildi. Tiimor total oyapl-larak <;1kacldl.Du-ra ile ili~kisinin olmadl81 tespit edildi.
Postoperatif yapllan histopatolojik incelemede matiir plazma hiicreleri ile pleomorfik biiyiik nukle-uslu. tek belirgin nukleollii immatiir hiicrelerin du-fiiz da8Ihm gosterdigi (~ekil2). bu hiicrelerin Periodic add - schiff pozitlf ve Pyronin pozitif stoplazmalan-mn oldugu tespit edildi (~ekil 3). Bu bulgularla Plaz-masitom tamsl kondu (30.1.1991 - 5409/91). Yapllan
Onder: Soliter P]azmositoma
periferik kan. kan biokimyasl. kemik iligi. protein elektroforezi. idrar analizi ve kemik surveyi tetkikle-ri normal bulundu.
Hastaya radyoterapi uygulanmadl. 3 ayarahklar-la yaplayarahklar-lan kontrollerde rekiirrens veya sistemik mye-loma tespit edilmedi.
~eki12: Histopatolojik ince1emede rnatiir plazma hiiaeleri ile pIe-omorfik biiyiik nukleuslu. tek belirgin nukleollii imma-tiir hiiaelerin diffiiz dagilirm gOriilmektedir (H.E x 200).
~ekil 3: Hiiaelerin Perodic add-Schiff pozitif ve pyronin pozitif stoplazmalara sahip oldugu goriilmektedir (M.G.P. x 100).
TARTI~MA
Soliter intrakranial plazmasitoma. kranial kavite-de slkc;agoriilen plazmasitomdan farkh bir antitedir. Soliter plazmasitomada viicudun diger kIslffilannda lezyon yoktur (3). Soliter intrakranial plazmasitom-lann kafatasl kemiklerini tutmasl c;oknadirdir. Bizle-taratiirde yaymlanml~ 19 olgu bulduk (Tablo 1).
Soliter intrakranial plazmasitomlu olgulardan kal-variumu tutanlar daha c;okerkeklerde ve orta ya~ gru-bunda (12/20.ortalama ya~ 49.6)goriilmektedir. Klinik ve radyolojik ozellikleri itibariyla meningiomalar ile
Tiirk Noroljiriirji Dergisi 3:100 - 103. 1993 Onder: Soliter J'lazmositoma
Tablo 1: Literatiirde Yaymlanmlf Kalvarial Soliter plazmasitomlar yazarlar
(Lit.no) Yilf
ems
Yerle,im TedaviSonu~ Cappell ve Mathers
(4) 57K
Temporal Cerr.Radtr.Ry. My
Mathias (4)
65E
Parietal Cerr.Ry. My
Tilden (4)
34E
Frontal Cerr.+Radtr.Ry. My
Kaufman (4)
14E
Oksipital Cerr. + Radtr.Ry. My
Clarke (4)
53E
Parietal Cerr. + Radtr.Ry. My
Griffiths (4)
---
Cerr. + Radtr. Bilinmiyor Griffiths (4)---
Cerr. + Radtr. Bilinmiyor Ethier (4) -EParietal Cerr.Bilinrniyor Kutcher ve ark.
(11) 51
E
Parietal Cerr. + Radtr.Ry. My
Kutcher ve ark. (11)
71 E
Parietal Cerr. + Radtr.Ry. My Jakubowski ve ark.
(9) 47E
Parietal Cerr. + Radtr.Ry. My Jakubowski ve ark.
(9) 60E
Parietal Cerr. + Radtr.01mii~. Mv Jakubowski ve ark.
(9) 40E
Parietal Cerr. + Radtr.Ry. My Jakubowski ve ark.
(9) 38E
Oksipital Cerr. + Radtr.Ry. My
Arienta ve ark. (1)
37K
Parietal Cerr.Ry. My
Arienta ve ark. (1)
64K
Parietal Cerr.Ry. My Du Preez ve Branca (4) 30K FrontotemporalCerr.-Ry. My Du Preez ve Branca (4) 52K
Frontal Cerr.Ry. My
Harada ve ark. (7) 62K ParietooksipitalCerr.Ry. My Onder ve ark. 68 K
Frontoparietal Cerr.Ry. My Ry: Rekiirrens yok. My: Myeloma yok. Cerr: Cerrahi tedavi. Radtr: Radyoterapi
kan~abilmektedir. Bu nedenle meningiomalarn ay-na tamsmda soliter plazmasitomlan da goz oniine almak gerekir. Genellikle eri~kin bir insanda ba~ta agrlSlz ve yumuak doku kitlesiyle kendilerini goster-mektedirler. Tiimor subperiostal olarak ve galeaYltut-madan yaYllmakta ve kemigi tahrip etmektedir. Tiimor a~m dereeede vaskiilerdir ve bu ihtiyaam skalp arterlerinden saglarlar (1.4.6.7.10.11).
Nororadyolojik bulgular itibariyla plazmasitom ~o-gu kez meningiom. daha az olarakta metastazlar. sar-komlar. dev hiiereli tiimor ile kan~tmlabilmektedir (1.4).Bir meningioma homojen kontrast tutulumu ile yiiksek dansiteli periferik bir lezyon olu~turabilir fa-kat meningiomalarm aneak %lO'u diploede skleroz olmakslzm litik kemik harabiyeti yapar. Meningio-malann diploik mesafeden koken almalan ya da bu-raya yayIlmalan. intrakranial biiyiimeden ziyade ekstrakranial biiyiimeleri ya da meningeal arterler-den ~ok skalp arterlerinarterler-den kanlanmalan olduk~ na-dirdir. Genellikle bron~iyal. tiroid ve renal karsino-madan olan a~m vaskiiler kalvarial metastazlar ben-zer goriintiiye neden olurlar fakat bunlarda yeni ke-mik olu~umu yoktur ve piir litik lezyonlardlr (4.10).
Soliter kalvarial plazmasitomanm karakteristik nororadyolojik bulgulanm Arienta ve ark. (1) a~agl-daki ~ekilde ozetlemi~tir.
Direkt kraniografilerde. diploik venlerde geni:?le-me. i~ dl:?tabulalar ve diploeyi tutan litik bir lezyon goriiliir.
102
Kompiiterize tomografi ineelemesinde. ekstradural bi-raz hiperdens ve intravenoz kontrast
enjeksiyonun-dan soma homojen kontrast tutan. i~erisinde
hiperdens kemik inkliizyonlarmt ihtiva eden kitle lez-yonu saptamr.
Karotid anjiografisinde; eksternal karotid arterin (siiperfisial temporal. eksternal oksipital. middle me-ningial arter) ve vertebral arterin dallanndan besle-nen vaskiiler bir lezyon goriiliir. Bu lezyon internal karotid arterin internal dallannda itilmelere neden olabilir.
Bizirn olgumuzda da bu ozelliklerin hemen hepsi tespit edilmi~tir. Chang ve Jing (3). Fujiwara ve ark. (6).Jakubowski ve ark. (9)ile Krivoy ve ark. (10) mn bildirilerinde de saptandlgt bildirilmektedir. Du Pre-ez ve Branca tarafmdan da tekrar ozetlenmi~tir (4).
Plazma hiiaeli granuloma da preoperatif ve ope-ratif olarak meningiomayla kan~abilir (2.16). Soliter plazma hiiaeli tiimor histolojik olarak plazma hiie-reli granulomadan aYlrt edilmelidir. Plazma hiiaeli granulomada diizensiz stoplazmik kenarh. vezikiiler. lobiile ~ekirdekli epitel benzeri hiiaelerin fokal top-luluklan goriiliir. Bu topluluklarm ~evrelerinde tek ~e-kirdekli. mitozsuz ve dagmtk Russell dsirncikleri i~eren plazma hiiaelerinin infiltrasyonu vardrr. Ay-nea ~evrede ksantomatos hiiae alanlan ve dagmlk ~ekilde lenfositler. histiositler. mezen~irnal hiiaeler ve fibroblastlar da goriilebilir (2.5.8.12.16). Soliter
Tiirk N6ro!jiriirji Dergisi 3: 100 - 103. 1993
plazmasitomlarda ise monomorfhiiae yaplsl, eksent-rik yerle~imli c;ekirdekler. retikiiler stroma vardu; ati-pik ve iki c;ekirdekli hiiaeler tespit edilir; Russell dsimdkleri yoktur; ba~ka inflamatuar hiicreler. len-foid follikiiller ve reaktif vaskiiler degi~iklikler bulun-maz (1.3,6.9.10.13.15.17). Bizim olgumuzda da mik-roskobik incelemede biitiin bunlar goriilmii~tiir.
Plazmasitomlar radyoterapiye c;ok iyi cevap ver-diklerinden otiirii kalvarial soliter plazmasitomlann c;oguoperasyonu takiben radyoterapi ile tedavi edil-mi~lerdir (1.4.7.10). Rekiirrens ya da sistemik myelo-matozis olmadan iyile~me oldugu bildirilmektedir (1.3.10.11). Jakubowski ve ark. (9)ile Kutcher ve ark.
(11) biopsi ahnarak tam konmasl ve ardmdan radyo-terapi yapllmasmm ba~anh tedavi ic;inyeterli olaca-~m ifade etrnelerine kar~m, Arienta ve ark. (1) tiimoriin cerrahi olarak total 9kanlmasmm yeterli olacagml bildirmektedirler. Du Preez ve Branca ise operatif tedaviye, lokal rekiirrens halinde radyotera-pinin ilave edilmesini tavsiye etrnektedirler (4).Bizim olgumuza tiimoral kitle infiltre kemik dokusu ile bir-likte total olarak 9kanldlg ic;inradyoterapi uygulan-maml~tlr.
Tedavi somaSl prognozla ilgili dii~iinceler kar~lt-hk gostermektedir. Pritchard ve ark. (14) bu
tiimor-lerin genelde yaygm olduklan ve bundan dolaYl
prognozlannm c;okkotii olduklan dii~iincesinde iken, Arienta ve ark. (1), Chang ve Jing (3).Jakubowski ve ark. (9)ile Krivoy ve ark. (10)ekstramediiller
plazma-sitomlarn diger kemik tutulumlanndan daha iyi bir sonuca sahip oldugu gorii~iindedirler. Arienta ve ark. radyoterapi ic;innormal olarak yiiksek doz(5500-6000 rad) gerektigini. bunun irradiasyona ait riskleri ta~l-dl~m belirterek. radyoterapiyi tiimoriin tam olarak 9kanlamadlgl olgularda tavsiye etrnektedirler (1).Ja-kubowski ve ark: da myelomatozis ihtimalinin var 01-dugunu ve bunun ic;in diizenli takip ve tetkik yapllmasml onermektedirler (9).
Biz. nadir goriilen soliter plazmasitomlann teda-visinde ilk once cerrahi tedavinin dii~iilmesi, lokal rekiirrens goriilmesi halinde radyoterapinin ilave edilmesi gerektigi kamsmdaYlz.
Onder: Soliter P]azmositoma
YaZl§ma Adresi: Dr. Arif Gnder
Atatiirk Universitesi TIp Fakiiltesi
Ara~t1ITnaHastanesi N6ro~iriirji Anabilim Dah 25240 - Erzurum Tel: 9 011 31122/1659
KAYNAKLAR
1. Arienta C. Caroli M. Ceretti L. Villani R : Solitary plasmacyto-ma of the calvarium. Neurosurgery 21 (4) : 560-563. 1987 2. Cannella DM. Prezyna A. Kapp JP : Primary intracranial
plasma-cell granuloma. J Neurosurg 69 : 785-788. 1988
3. Chang Se. Jing BS : Solitary plasmacytoma in the cranial ca-vity. J Neurosurg 33 : 471-474. 1970
4. Du Preez JH. Branca EP : Plasmacytoma of the skull: case re-ports. Neurosurgery 29 : 902-906. 1991
5. Eimoto T. Yanaka M. Kurosawa M. 1keya F : plasma cell gra-nuloma (inflamatory pseudotumor) of the spinal cord menin-ges. report of a case. Cancer 41 : 1929-1936. 1978
6. Fujiwara S. Matsushima T. Kitamura K. et al : Solitary plas-macytoma in the cerebellopontin angle. Surg Neurol 13 : 211-214. 1980
7. Harada K. Uozumi T. Kuwabara S. et al : plasma cell tumor of the parietoocdpital bone; a case report. No Shinkei Geka 19 : 1067-1071. 1991
8. Horten Be. Urich H. Stefoski D : Meningiomas with conspid-ous plasma cell-lymphocytic components; a report of five ca-ses. Cencer 43 : 258-264. 1979
9. Jakubowski J. Kendall BE. Symon L: Primary plasmocytomas of cranial vault. Acta Neurochir 55 : 117-134. 1980
10. Krivoy OS. Gonzalez JU. Cespedes G. Walzer S I: Solitary ce-rebral falx plasmacytoma. Surg Neurol8 : 222-224. 1977 I!. Kutcher R. Ghatak NR. Leeds NE: Plasmacytoma of the
calva-ria. Radiology 113: 111-115. 1974
12. Maeda Y. Tan E. Nakano M. Matsumoto T : Plasma-cell gra-nuloma of the fourth ventricle; case report. J Neurosurg 60 : 129I.I296. 1984
13. Mandlla-Jimenez R. Tavassoli A: Solitary meningeal plasmacy-toma; report of a case with electron microscopic and immu-nohistologic observations. Cancer 38 : 798-806. 1976 14. Pritchard PB. Martinez RA. Hungerford GD. et al : Dural
plas-macytoma. Neurosurgery 12 : 576-579. 1983
15. Russell DS. Rubinstein LJ: pathology of tumours of the nervo-us system; ed 4. London: Edward Arnold. 1977. pp 111-112 16. West SG. Pittrnan DL. Coggin JL : Intracranial plasma cell
gra-nuloma. Cancer 46: 330-335. 1980
17. Wisniewski T. Sisti M. Inhirami G. et al : Intracerebral soli-tary plasmacytoma. Neurosurgery 27 : 826-829. 1990
