T.C.
TRAKYA ÜNİVERSİTESİ SOSYAL BİLİMLER ENSTİTÜSÜ BALKAN ÇALIŞMALARI ANABİLİM DALI
YÜKSEK LİSANS TEZİ
BATI TRAKYA’DA YAYINLANMIŞ OLAN “YUVAMIZ”
DERGİSİNİN,
BATI TRAKYA MÜSLÜMAN TÜRK AZINLIĞIN
KİMLİK OLUŞUMUNDAKİ ÖNEMİ
HAZIRLAYAN:
CHILAL MOLLA ACHMET
TEZ DANIŞMANI:
Dr. Öğretim Üyesi LEVENT DOĞAN
ÖZET
MOLLA ACHMET, Chilal. Batı Trakya’da Yayınlanmış Olan “Yuvamız” Dergisinin, Batı Trakya Müslüman Türk Azınlığın, Kimlik Oluşumundaki Önemi, Yüksek Lisans Tezi, Edirne 2019.
Batı Trakya’nın Gümülcine (Komotini) şehrinde 1986- 1996 yılları arasında yayınlanmış olan “Yuvamız” dergisi, bir kültür dergisidir. Dergide politika arka planda tutularak; azınlık sorunları, azınlığın başlıca sorunu olan eğitim, ansiklopedik bilgiler, çiftçi, sağlık, din ve eğitim köşeleri, ana ve çocuk sağlığı, şiir ve edebiyat, önemli olaylar ve günler, eğlence, güldürü, bilmece- bulmaca, fal, çocuk eğitimi ve daha buna benzer birçok konu sayfaları doldurmuştur. Dergi, Batı Trakya Müslüman Türk Azınlığının dini ve milli kimliklerini unutmadıklarını gösteren bir kaynak olması açısından da oldukça önem sarf etmektedir.
Çalışma için derginin çıkmaya başladığı Eylül 1986 ile Mayıs 1996 yılları arasında çıkan 117 sayının tamamı incelenmiştir. Çalışmanın giriş kısmında, “Batı Trakya’nın Coğrafi Konumu”, “Lozan Antlaşması ve Batı Trakya Müslüman Türk Azınlığı” ve “Batı Trakya’da Basın Yayın Özgürlüğü” başlıkları incelenecektir. Tez dört ana bölümden oluşmaktadır. “Birinci Bölüm”de, derginin biçim, içerik ve görsel özellikleri incelenmiştir. “İkinci Bölüm” derginin tezin konusu göz önünde bulundurularak şair ve yazar kadrosunun incelenmesini ve Türk kimliğini öne çıkaran edebi türlerin özetlerini kapsamaktadır. “Üçüncü Bölüm”de, dergide bulunan Türk kimliğinin oluşumunda rol oynayan tüm yazılar; yazar adına, türüne ve yayımlanma sırasına göre tasnif edilerek yazıların bir dizini yapılmıştır. “Dördüncü Bölüm”de ise, incelenen tüm yazılara örnekler vererek, çeşitli görsellerle de çalışmaya renk katmak amaçlanmıştır. Sonuç, kaynakça, dizin ve ekler ile teze son verilmiştir.
Batı Trakya Türkleri, Yunan hükümetinin Lozan Antlaşmasına uymayarak uyguladığı baskı ve ayırımcı politikasına rağmen Türk kimliklerini savunmalarının yanında edebiyatın her alanında bu düşüncelerini süreli yayınlar yardımı ile dile getirmeyi başarabilmişlerdir. Bu çalışma, 1986-1996 yılları arasında Batı Trakya’da çıkmış olan “Yuvamız” dergisindeki çeşitli edebi türlerde Batı Trakya Türklerinin kimliklerini nasıl savunduklarını görmek amacı ile yapılmıştır.
Anahtar Kelimeler: Batı Trakya Müslüman Türk Toplumu/ Lozan Antlaşması/ Batı Trakya Azınlığı/ Yuvamız Dergisi/ Süreli Yayın
ABSTRACT
MOLLA ACHMET, Chilal. The Importance of “Yuvamız” Magazine which published in Western Thrace, Western Thrace Muslim Turkish Minority in Identity Formation, Master Thesis, Edirne 2019.
The magazine of “Yuvamız” which was published between 1986 and 1996 in Western Thrace’s Gümülcine (Komotini) city is a cultural magazine. Keeping the policy in the background; minority issues, the major problem of minority education, encyclopedic information, farmer, health, religion and education corners, mother and child health, poetry and literature, important events and days, entertainment, comics, riddle-crossword, fortune, kid’s education and many similar topics have filled the pages. The magazine is also very important in terms of being a source showing that Western Thrace Muslim Turkish Minority does not forget their religious and national identities.
All of the 117 issues published between September 1986 and May 1996, when the journal was started to publish, were analyzed. In the introduction part of the study, “Geographical Location of Western Thrace”, “Lausanne Treaty and Western Thrace Muslim Turkish Minority” and “Freedom of Press in Western Thrace” will be analyzed. The thesis consists of four main chapters. In the “First Chapter”, the format, content and visual characteristics of the journal are examined. The “Second Chapter” includes the examination of the poets and writers considering the subject of the thesis and the summaries of literary genres that emphasize Turkish identity. In the “Third Chapter” all articles that play a role in the formation of the Turkish identity in the journal; an index of the writings was made according to the author's name, type and order of publication. In the “Fourth Chapter”, it is aimed to add color to the study with various visuals by giving examples for all articles which are examined. Thesis ended with the conclusion, bibliography, index and appendices. Western Thrace Turks, despite the Greek government's oppression and discriminatory policy by disregarding the Lausanne Treaty, managed to express their ideas in every field of literature with the help of periodicals defending also their Turkish identities. This study was conducted to see how the Western Thrace Turks defended their identities in various literary genres published in “Yuvamız” magazine
which was published in Western Thrace between 1986-1996.
Keywords: Western Thrace Muslim Turkish Society/Lausanne Treaty/Western Thrace Minority/Yuvamız Magazine/Periodical
ÖN SÖZ
Batı Trakya’da 1980 yılından sonraki dönem; Batı Trakya Türkleri için oldukça aktif geçen, Türkiye'de, Türk Dünyasında ve Türkoloji çevrelerinde dikkatleri çeken girişimlerde bulunulan bir dönüm noktası haline gelmiştir. Batı Trakyalı şair- yazarların çeşitli edebi türlerde ödül almaları, eserlerinin Batı Trakya dışında Türkiye, Yugoslavya, Bulgaristan, Azerbaycan, KKTC, Türkmenistan, İngiltere, Makedonya, Almanya gibi ülkelerde yayımlanmaya başlaması ile Batı Trakya Türkleri edebiyat alanında kendilerine güvenerek daha verimli eserler yazmaya başlamışlardır. Bu dönemle birlikte gazete ve dergi alanında da çeşitlilik baş göstermiştir. 1
1986-1996 tarihleri arasında çıkan Yuvamız dergisi de bu dönemin en güzel örnekleri arasında yer almaktadır. Yuvamız, Mustafa Hafız Mustafa’nın yayımcılığını ve sorumluluğunu üstlendiği bir kültür dergisidir. Aylık yayımlanan bu dergi yayın hayatında olduğu 10 yıl boyunca 117 sayı çıkarabilmiştir. Yayımcısının vefatı üzerine dergi yayın hayatına son vermiştir. Dergide çeşitli konulara yer verilirken, biz bu çalışmamızda Yuvamız dergisinde yer alan edebi türleri inceleyerek Batı Trakya Müslüman Türk Azınlığının ulusal kimliklerini vurguladıkları eserleri konu edindik.
Batı Trakya’da Yayınlanmış Olan “Yuvamız” Dergisinin, Batı Trakya Müslüman Türk Azınlığın, Kimlik Oluşumundaki Önemi” başlıklı bu çalışma dört ana bölümden meydana gelmektedir. Çalışmanın giriş bölümünde, “Batı Trakya’nın Coğrafi Konumu”, “Lozan Antlaşması ve Batı Trakya Müslüman Türk Azınlığı” ve “Batı Trakya’da Basın Yayın Özgürlüğü” başlıkları incelenmiştir. Çalışmanın ilk bölümünü oluşturan “Yuvamız Dergisi” başlığı altında dergi hakkında bilgi verilerek derginin biçim, içerik ve görsel özellikleri değerlendirilmiştir. İkinci bölümde, Şair ve yazar kadrosu incelenerek, edebi türlere göre yazıların özetlerine yer verilmiştir.” Yuvamız Dergisinin Dizini” isimli üçüncü bölümde ise derginin dizini; yazar adına, edebi türüne ve yayımlanma sırasına göre olmak üzere üç başlık altında düzenlenmiştir. Çalışmanın son bölümü olan dördüncü bölümde ise; dergide yer alan
her metin türüne örnekler verilmiştir. Çalışma sonuç bölümü ile devam ederek, yazarlar dizini ile sonlandırılmıştır.
Yuvamız dergisi daha önce incelenmemiş bir dergidir. Hasan Aslan 2006 yılında “Batı Trakya Türk Azınlığında Türkçe Basın ve Türkler” adlı çalışmasında Batı Trakya’da Türkçe yayınlanmış gazete, dergi ve bültenlerin kronolojik bir sırayla listesini yapmış, fakat detaylı bir inceleme yapmamıştır. Bu çalışmanın bundan sonra yapılacak çalışmalara kaynaklık edebilecek nitelikte olmasını temenni ederiz.
Yuvamız dergisinin bütün sayılarına ulaşmak mümkündür. Batı Trakya Gümülcine (Komotini) şehir merkezinde yer alan B.A.K.E.Ş. Araştırma Merkezinin kütüphane alanında Yuvamız dergisinin dört ciltlik kitaplaştırılmış halde bulunan tüm sayılarına ulaşılabilinir.
Öncelikle benim bu çalışmadaki tüm sorunlarımla yakından ilgilenen, bana tavsiyelerde bulunup daha verimli çalışmamı sağlayan değerli tez danışman hocam Dr. Öğretim Üyesi Levent DOĞAN’a, bana inanıp ve güvenip bu tezi seçmemde yardımcı olduğu için teşekkürü kendime bir borç bilirim. Ayrıca çalışmamda bana sonuna kadar yardım elini uzatan arkadaşım can yoldaşım Hüseyin HASAN’a, çok değerli kardeşim Ayşe HASAN’a ve bana kapılarını açıp her yardımda bulunan B.A.K.E.Ş. Araştırma Merkezi çalışanlarına sonsuz teşekkürler.
Chilal MOLLA ACHMET Temmuz 2019
İÇİNDEKİLER
ÖZET………....i ABSTRACT………...iii İÇİNDEKİLER……….…….iv ÖN SÖZ………...v KISALTMALAR………....x TABLOLAR………...….x ŞEKİLLER………..…x GİRİŞ………...…1A. “Batı Trakya’nın Coğrafi Konumu” ……….….1
B. “Lozan Barış Antlaşması ve Batı Trakya Müslüman Türk Azınlığı” ………2
C. “Batı Trakya’da Basın Yayın Özgürlüğü” ……….4
1. BÖLÜM: YUVAMIZ DERGİSİ………..6
1.1. Yuvamız Dergisinin Biçim Özellikleri………...7
1.1.1. Sayısal Görünüm………...8
1.1.2. Yazar Kadrosu………13
1.2. Yuvamız Dergisinin İçerik Özellikleri……….21
1.2.1. Edebi Türlere Göre Konular………...22
1.2.2. Tematik Değerlendirme………..24
1.2.3. Teknik Değerlendirme………24
1.3. Yuvamız Dergisinin Görsel Özellikleri………24
1.3.1. Dergi Kapak Fotoğraflarının İncelenmesi………..24
1.3.2. Dergi Sayfalarında Yer Alan Fotoğrafların İncelenmesi………27
1.3.3. Karikatürlerin İncelenmesi………..30
2. BÖLÜM: ……….37
2.1. Şair ve Yazar Kadrosunun İncelenmesi………..37
2.2. Türlere Göre Yazıların Özetleri………...48
3. BÖLÜM: YUVAMIZ DERGİSİNİN DİZİNİ………105
3.1. Yazar Adına Göre Yazılar………..…105
3.2. Türlere Göre Yazılar………...…108
3.2.2. Atasözleri………..108 3.2.3. Belge……….113 3.2.4. Bilmeceler……….114 3.2.5. Biyografi………...115 3.2.6. Deyimler………...115 3.2.7. Duyuru……….….115 3.2.8. Efsaneler………...115 3.2.9. Eleştiri………...116 3.2.10. Fıkralar………..116 3.2.11. Haber- Olay………...133 3.2.12. Kitap Tanıtımı………...136 3.2.13. Makale………...136 3.2.14. Masal……….138 3.2.15. Portre……….138 3.2.16. Potbori………...138 3.2.17. Söyleşi………...138
3.2.18. Şair- Yazar Tanıtımı ………139
3.2.19. Şiir……….140
3.2.20. Tekerlemeler……….140
3.2.21. Tiyatro………...140
3.3. Yayımlanma Sırasına Göre Yazılar………...140
4. BÖLÜM: YUVAMIZ DERGİSİNDEN TÜRLERE GÖRE SEÇİLMİŞ METİN ÖRNEKLERİ……….144
4.1.1. Anı örnekleri……….144
4.1.2. Atasözleri ve Açıklamaları örnekleri………146
4.1.3. Belge örnekleri………..147 4.1.4. Bilmecelere örnekler……….……150 4.1.5. Biyografi örnekleri………152 4.1.6. Deyimler örnekleri………153 4.1.7. Duyuru örnekleri………...153 4.1.8. Efsanelere örnekler………...154 4.1.9. Eleştiri örnekleri………155
4.1.10. Fıkralara örnekler………..156
4.1.11. Haber- Olay örnekleri………...157
4.1.12. Kitap Tanıtımı örnekleri………...160
4.1.13. Makale örnekleri………...161
4.1.14. Masal örnekleri……….165
4.1.15. Portre örnekleri……….169
4.1.16. Potbori örnekleri………...170
4.1.17. Söyleşi örnekleri………...172
4.1.18. Şair- Yazar Tanıtımı örnekleri………..173
4.1.19. Şiir örnekleri……….174
4.1.20. Tekerlemelere örnekler……….175
4.1.21. Tiyatro eseri örnekleri………...176
SONUÇ………178 KAYNAKÇA………...180 DİZİN………...181 EKLER………183 EK1: ………183 EK2:……….185 EK3:……….190 EK4: ………...………….191
KISALTMALAR
Bkz.: Bakınız s.: Sayfa S.: Sayı vb.: Ve Benzeri vs.: Ve Saire(?): Doğruluğundan emin olunamayan kelime ve özel isimler B.A.K.E.Ş.: Batı Trakya Azınlığı Kültür ve Eğitim Şirketi
TABLOLAR
Tablo 1. 1. Yuvamız dergisinin yıllara göre türlerin sayısal görünüm tablosu Tablo 1. 2. Yuvamız dergisi türlerinin sayılara göre dağılım tablosu
Tablo 1. 3. Yuvamız dergisi yazar kadrosunun türlere göre dağılım tablosu Tablo 1. 4. Yuvamız dergisi konularına göre türlerin dağılım tablosu
ŞEKİLLER
Şekil1: Batı Trakya Haritası
Şekil2: Lozan Barış Antlaşmasını İmzalayan Devletler Şekil3: Batı Trakya Müslüman Türk Azınlığı
GİRİŞ
A. BATI TRAKYA’NIN COĞRAFİ KONUMU
Batı Trakya bugün Yunanistan sınırları içinde olup karasal Yunanistan’ın Kuzey Doğusundaki en uç bölgede yer almaktadır. Türkiye- Yunanistan sınırını oluşturan Meriç (Evros) nehrinden itibaren batıya doğru Evros (Meriç- Dedeağaç), Rodop (Gümülcine) ve İskeçe (Ksanthi) vilayetlerinden oluşan Batı Trakya topraklarının batı sınırını yine bir nehir belirlemektedir. Bu nehir, Karasu (Nestos)’tur. Rodop sıradağları hem bugünkü Batı Trakya’nın kuzey sınırını, hem de Yunanistan- Bulgaristan sınırını oluşturmaktadır. Güneyde ise Ege denizi bulunmaktadır.
Şekil1: Batı Trakya Haritası
Batı Trakya’nın toplam alanı 8578 Km2 yüzölçümüne sahiptir.2 Batı Trakya dar
bir şerit halinde kıyı boyunca uzanmakta ve üç ilden oluşmaktadır: En doğuda Evros (Merkezi: Dedeağaç, Aleksandrupolis), ortada Rodop (Merkezi: Gümülcine,
2 Mehmet Koca (Hakses), “Dr. Sadık Ahmet Fırtınası”, Batı Trakya’ya Kısa Bir Bakış- Batı Trakya
Komotini) ve batıda İskeçe (Merkezi: İskeçe, Ksanthi) dir.3 Bu alanda yaşayan
toplam nüfus (bütün Batı Trakya) 390-400 bin kadar olup bunun yaklaşık 150.000 kadarı Müslüman Türklerdir. Azınlığın nüfus sayısı çeşitli kaynaklarda 120.000,
130.000 ve 150.000 olarak yazılmaktadır.4
B. LOZAN BARIŞ ANTLAŞMASI VE BATI TRAKYA MÜSLÜMAN TÜRK AZINLIĞI
24 Temmuz 1923 Lozan Barış Antlaşması Lozan Konferansı İsviçre’nin Lozan şehrinde SSCB, Bulgaristan, Türkiye, İngiltere, İtalya, Fransa, Japonya, Yunanistan, Romanya ve Sırp-Hırvat-Sloven (Yugoslavya) arasında olmak üzere aylarca devam etmiş ve bir ara kesintiye uğramış, iki aşamada da tamamlanmış bir antlaşmadır. İsmet Paşa daha konferansın başında Ankara ile yaptığı görüşmelerde azınlıklarla ilgili konuların görüşüleceği oturumların çetin geçeceğinin sinyallerini vermiştir. Türk heyetinin ısrarlı ve kararlı tutumu sonuç vermiş ve 23 Aralık 1922 oturumundan itibaren müttefikler Türk görüşünü kabul etmiştir. 4 Şubat 1923’te kesilen müzakereler, 23 Nisan 1923’te tekrar başlamış ve 24 Temmuz 1923’te sona ermiştir.5
3 Özlem Zerrin Keyvan, “Türk- Yunan İlişkilerinde Batı Trakya Türkleri Sorunu”, Mesleki Bilimler
Dergisi, Ocak 2012, Cilt:1, s. 20-31, konu.4.
4 Mehmet Koca (Hakses), “Dr. Sadık Ahmet Fırtınası”, Batı Trakya’ya Kısa Bir Bakış- Batı Trakya
Neresidir, s. 22.
5 Özlem Zerrin Keyvan, “Türk- Yunan İlişkilerinde Batı Trakya Türkleri Sorunu”, Mesleki Bilimler
Şekil2: Lozan Barış Antlaşmasını İmzalayan Devletler
Batı Trakya Müslüman Türk Azınlığı 24 Temmuz 1923 Lozan Barış Antlaşması ile mübadele dışı tutularak Yunanistan sınırları içinde bırakılmış önemli bir Türk topluluğudur.6 Yapılan bu antlaşma, mübadele dışı tutulan İstanbul’daki Rumlar ile
Batı Trakya’daki Türklerin güvencelerini sağlamak, birlikte yaşayacakları diğer vatandaşlarla aynı hak ve hukuklara sahip olmalarını garantilemek amacı ile yapılmıştır. Fakat Yunan Hükümeti yapılan bu anlaşmayı görmezden gelerek Batı Trakya Türk halkına istediği şekilde davranmayı ve hak ve hüviyetlerine sınırlar getirmeyi kendine daha uygun görerek hareket etmiştir.
6 Dr. Özkan Hüseyin, “Atatürk Ve Batı Trakya Türkleri”, Batı Trakya online haber ajansı (erişim:
Şekil3: Batı Trakya Müslüman Türk Azınlığı
Yapılan tüm baskı ve ayırımcı politikalarına rağmen Batı Trakya Müslüman Türk Azınlığı ulusal kimliklerini sonuna kadar savunmaktan hiçbir zaman vazgeçmemişlerdir. Türk olduklarını vurguladıkları için çeşitli cezalara çarptırılmalarına rağmen bu davalarını sürdürmeyi kendilerine bir borç bilmişlerdir.
C. BATI TRAKYA’DA BASIN YAYIN ÖZGÜRLÜĞÜ
Batı Trakya’da son yıllarda Türkçe yayın yapan gazetelerin sayısında artış gözlemlenmektedir. Ancak, Türkçe yayın yapan organlar açık bir baskı politikası ile karşılaşmasalar da hükümetin basın-yayın organlarına sağladığı (basın kartları, dağıtım) yardımlar konusunda ayrımcı bir politikayla karşı karşıya kalmaktadırlar. Mevcut gazete ve dergiler, zor şartlar altında yayınlarına devam etmeye çalışmaktadır.
Batı Trakya’da süreli yayınların çoğu düzenli olarak çıkmamaktadır. Ayrıca bu yayınların baskıları, Batı Trakya’da yaşayan Müslüman Türk azınlığın nüfusu göz önünde bulundurulduğunda oldukça düşüktür. Bunun dışında, 2000’li yıllar ile birlikte Türkiye’de yayımlanan gazete, dergi ve kitapların Batı Trakya’ya girmesine
müsaade edilmeye başlanmıştır. Türkiye’de yayımlanan birçok gazete ve dergi aynı zamanda Batı Trakya’ya da ulaşmaktadır. Bu yayınlar, azınlığın Türkiye ile bağlantısını güçlendirmektedir. 7
Yunan yetkilileri bölgedeki Türklerin ifade özgürlüğünü resmi ya da gayr-i resmi pek çok yolla engellemeye çalışmıştır. Hükümet azınlığa daima gözetlendiği hissini vermekte ve bu sayede azınlığın dışarıdaki Türklerle bağlantısının önüne geçmektedir. Yunan Hükümetinin uyguladığı bir diğer yöntem de özellikle Türk azınlığa ait medya kuruluşlarının devamlı rahatsız edilerek keyfi yargılamalarla bu
özgürlüğün kısıtlanmasına yol açmaktır.8
7 “Basın Yayın Özgürlüğü”, Batı Trakya Türkleri Dayanışma Derneği Bursa Şubesi
http://www.bttddbursa.org (erişim: 10.12.2017)
8 “İfade Özgürlüğüne Sınırlamalar”, Batı Trakya Türkleri Dayanışma Derneği, http://www.bttdd.org.tr (erişim: 17.03.2019)
1. BÖLÜM
YUVAMIZ DERGİSİ
Mustafa Hafız Mustafa’nın kurucusu ve sahibi olduğu Yuvamız dergisi azınlık evlerine girmeyi hedefleyen bir kültür dergisidir. Bu dergide politika arka planda tutulmaya çalışılarak çeşitli edebi türlerde yazılara ve fotoğraflara yer verilerek zengin içerikli bir dergi olmak hedeflenmiştir. Edebiyatın her alanından türler dergi sayfalarını doldurmayı başarmıştır. Dergide; azınlık sorunları, azınlığın başlıca sorunu olan eğitim, ansiklopedik bilgiler, çiftçi, sağlık, din ve eğitim köşeleri, ana ve çocuk sağlığı, şiir ve edebiyat, önemli olaylar ve günler, eğlence, güldürü, bilmece- bulmaca, fal, çocuk eğitimi ve daha buna benzer birçok konu ele alınmıştır.
Derginin ön kapağının arka sayfasında dergiye dair bazı tanıtıcı bilgilere yer verilir. Derginin yayımcısı ve sorumlusu F. M. H. Mustafa’dır. Derginin yazıldığı yazıhanenin adresi: Aydiniu 7 69100 Komotini, iletişim numarası ise: 24094’tür. Ev adresi olarak da: L. İroon 50 69100 Komotini ile iletişim numarası: 20394- 21963 (0531) verilmiştir. Derginin dizgi ve baskısı Reklam- Magazin tarafından hazırlanırken, matbaası da Osman Mustafa tarafından hazırlanmaktadır.
Dergide görülen yazı türleri şunlardır:
Editörün yazılarına yer verdiği “Sizlerle Başbaşa” ya da “Merhaba” başlıklı derginin kapak kısmından sonra gelen bölümde yer alan yazılar,
Batı Trakya ile ya da Türkiye ile ilgili güncel olaylardan bahseden haber yazıları,
Çeşitli konuların ele alındığı makaleler,
Feyyaz Sağlam’ın kaleme aldığı Batı Trakya Türkleri ile ilgili “Kurbanlar” adlı tiyatro eseri,
Büyük çoğunluğu Yuvamız ekibi tarafından okuyucuya sunulan birkaç sayfanın da okuyucuların gönderdiklerinden oluşan, eğlenceli güldüren ve bir o kadar da düşündüren konuların bulunduğu fıkralar,
Çeşitli konularda eleştiri yazıları,
Batı Trakya’dan ve Türkiye’den önemli kişilerle yapılan söyleşiler,
Atatürk’ün bir portesi,
Biri Atatürk ile ilgili olmak üzere iki anı,
Mustafa Kemal Atatürk’ün biyografisi,
Batı Trakya Türklerinin Azınlık Lisesi Celal Bayar ile ilgili potbori,
Hüseyin Alibabaoğlu’nun kaleme aldığı iki masal,
Çoğunun Saim Sakaoğlu tarafından okuyucuyla paylaştığı birkaçının da Yuvamız ekibi tarafından okuyucuya sunduğu efsaneler,
Hüseyin Alibabaoğlu tarafından derlenilen tekerlemeler,
Atasözleri ve açıklamaları,
Deyimler,
Üçü de Atatürk ile ilgili olan belgeler,
Batı Trakya şair ve yazarlarının kitap tanıtımları,
Batı Trakya şair ve yazarlarının tanıtımı,
Mehmet Hatipoğlu’nun çizimi ile karikatürler,
Başta Atatürk olmak üzere Batı Trakya toplumu ile ilgili ulusal kimliklerini ortaya çıkardıkları şiirler.
Dergi ilk sayısını Eylül 1986’da çıkarmıştır. On yıllık bir süreçten sonra kurucusu Mustafa H. Mustafa’nın vefatı üzerine dergi Mayıs 1996 yılında 117. Son sayısı ile yayın hayatına son vermiştir.
1.1. YUVAMIZ DERGİSİNİN BİÇİM ÖZELLİKLERİ
Bu bölümde derginin biçim özellikleri maddeler halinde verilecektir. Aşağıdaki özellikler, derginin yayın hayatında olduğu 10 senelik (1986-1996) dönemde 117 sayısı da tamamen incelenerek verilmiştir:
Yuvamız dergisi Batı Trakya Gümülcine (Komotini)’de yazıhanede çıkarılmaktadır.
Kurucusu ve sahibi Mustafa Hafız Mustafa’dır.
Yayımcısı ve sorumlusu F. M. H. Mustafa’dır.
Dizgi baskısı Reklam- Magazin ajansı tarafından yapılmaktadır.
İlk çıktığı Eylül 1986 yılında ilk sayısı ile birlikte derginin fiyatı 100 drahmidir. Daha sonra kalitesini arttırdıkları gerekçeyle derginin fiyatı 300 drahmi olmuştur.
Dergi Batı Trakya’nın aylık çıkan toplumsal ve kültürel bir dergisidir.
Her sayı 23-24 sayfadan oluşurken daha sonra sayfa sayısı çoğaltılarak en çok 27 sayfaya kadar çıkartılmıştır.
Ön kapak renkli olarak basılırken bazı özel tarihlerde siyah-beyaz basılması tercih edilmiştir (Ör. Atatürk’ün ölüm yıldönümü gibi).
Ön kapak sayfasında derginin sayısı, çıkmaya başladığından beri geçen sene sayısı, tarih ve fiyatı yer alırken, kapak fotoğrafı ile birlikte başlığa da yer verilmiştir.
Ön kapağın arkasındaki sayfaya derginin kurucusu, yazıhane adresi, iletişim bilgileri yer alırken aşağısında destekleyici reklamlarına yer verilmiştir.
Arka kapak destekleyici reklamlarına ayrılmıştır.
Kapak sayfalarına numara verilmemiştir, sayfalar 1 numaradan editör yazılarıyla başlamaktadır.
Yazılar genellikle kolay okunabilecek puntoda basılmıştır.
Yazı türlerinde eserin yazarının adı başlığının yanında veya altında yazılırken, şiirlerde şair adları şiirlerin alt kısmında yer almaktadır.
1.1.1.
SAYISAL GÖRÜNÜM
Yuvamız dergisinin Eylül 1986- Mayıs 1996 yıllarına ait temel bilgileriyle oluşturulan aşağıdaki tablolarda, derginin sayısal görünümü verilerek kimlik bilgisi oluşturulmaya çalışılmıştır.
Aşağıdaki tablo (Tablo 1. 1.), Yuvamız dergisinin yıllara göre yayımlanan sayılardaki türlerin ağırlığını gösterir.
Tablo 1. 1. Yuvamız dergisinin yıllara göre türlerin sayısal görünüm tablosu
YILLAR: ANI ATASÖZÜ BELGE BİLMECE BİYOGRAFİ DEYİM DUYURU EFSANE ELEŞTİRİ FIKRA
1986 2 - - 3 1 - 1 - 1 15 1987 - 10 - 11 - - 3 - 2 41 1988 - 47 - 3 - - 1 - - 52 1989 - 59 - 6 - - 2 - - 46 1990 - 6 2 1 - 1 - 3 - - 1991 - - - 1 8 - 19 1992 - - - 8 - 53 1993 - - - 1 - 56 1994 - - - 53 1995 - - 1 - - - 58 1996 - - - 23
YILLAR: HABER KİTAP TANITIMI
MAKALE MASAL PORTRE POTBORİ SÖYLEŞİ YAZAR TANITIMI ŞİİR TEKERLEME TİYATRO 1986 - - 2 - - 1 - - 4 - - 1987 6 - 1 - - - - 2 8 - - 1988 7 - 7 - - - - 2 6 - - 1989 4 1 2 2 - - - 2 5 - - 1990 5 - 1 - - - - 1 4 3 - 1991 23 - 12 - - - 5 - 2 - - 1992 9 - 3 - - - 1 - 2 - 1 1993 1 - 1 - - - 1 - - 1994 - - 1 - 1 - - - 1 - - 1995 - - 2 - - - 1 - - 1996 - - - -
Aşağıdaki tablo (Tablo 1. 2.), Yuvamız dergisinin ilk beş yılını kapsayan 1. Ve son beş yılını kapsayan 2. dönemlerinde yayımlanan sayılarda yer alan metinlerin türlere göre ağırlığını gösterir.
Tablo 1. 2. Yuvamız dergisi türlerinin sayılara göre dağılım tablosu
TÜRLER: S.1-S.10 S.11-S.20 S.21-S.30 S.31-S.40 S.41-S.50 S.51-S.60 S.61-S.70 S.71-S.80 S.81-S.90 S.91-S.100 S.101-S.110 S.11-S.117 ANI 2 - - - - ATASÖZÜ - 37 37 42 6 - - - - BELGE - - - 2 - - - - BİLMECE 9 6 4 4 1 - - - - BİYOGRAFİ 1 - - - - DEYİM - - - - 1 - - - - DUYURU 2 3 - 2 - 1 - - - - EFSANE - - - - 1 8 6 5 - - - - ELEŞTİRİ 2 1 - - - - FIKRA 35 39 42 33 4 4 43 44 47 43 45 36
HABER 2 9 3 3 4 16 14 3 1 - - - KİTAP TANITIMI - - - 1 - - - 1 - - - - MAKALE 2 3 4 2 - 7 8 1 1 1 2 1 MASAL - - - 2 - - - - PORTRE - - - 1 - - POTBORİ 1 - - - - SÖYLEŞİ - - - 3 3 - - - - - YAZAR TANITIMI - 2 2 2 1 - - - - ŞİİR 6 6 6 5 1 3 2 2 1 1 - 1 TEKERLEME - - - - 2 1 - - - - TİYATRO - - - 1 - - - - -
1.1.2.
YAZAR KADROSU
Dergi kadrosu alfabetik olarak aşağıda sıralanmıştır. Yazdıkları türlere göre yazar ve şairlerin alfabetik sırayla bir tablosuna da aşağıda tablo halinde verilmiştir.
1986-1996 Yazar- Şair Kadrosu
Batı Trakyalı yazarlar- şairler:
Alirıza Saraçoğlu Aydın Ahmet Ayfer Mustafaoğlu Cahit Aliosman
Gülten Mustafa (Aliosman) Hafız Ali Galib
Hülya Emin
Hüseyin Alibabaoğlu Hüseyin Salih (Salihoğlu) Mehmet Yakup B. Almanya M. Orhan
Mustafa Hafız Mustafa Mustafa Kemal Atatürk
Mustafa Tahsin Ramadanoğlu (Tahsinoğlu) Nalân Saraçoğlu
Rahmi Ali Reşit Salim Salahaddin Galib
Türkiyeli yazarlar- şairler:
Ahmet Tufan Şentürk Coşkun Kırca
Ekrem Dinkçi Erol Koca
Feyyaz Sağlam Mehmet Ali Ağakay Saim Sakaoğlu Sami Kohen Yusuf Kolsuz
Tablo 1. 3. Yuvamız dergisi yazar kadrosunun türlere göre dağılım tablosu
YAZAR ADLARI:
ANI ATASÖZÜ BELGE BİLMECE BİYOGRAFİ DEYİM DUYURU EFSANE ELEŞTİRİ FIKRA
Ahmet Tufan Şentürk - - - - Alirıza Saraçoğlu - - - - Aydın Ahmet - - - - Ayfer Mustafaoğlu - - - - Cahit Aliosman - - - - Coşkun Kırca - - - - Ekrem Dinkçi - - - - Erol Koca - - - 13 Feyyaz Sağlam - - - -
YAZAR ADLARI:
HABER KİTAP
TANITIMI
MAKALE MASAL PORTRE POTBORİ SÖYLEŞİ YAZAR
TANITIMI ŞİİR TEKERLEME TİYATRO Ahmet Tufan Şentürk - - - 1 - - Alirıza Saraçoğlu - - 1 - - - 7 - - Aydın Ahmet - - 1 - - - - Ayfer Mustafaoğlu - - - 1 - - Cahit Aliosman - - 1 - - - - Coşkun Kırca - - 1 - - - - Ekrem Dinkçi - - 1 - - - - Erol Koca - - - - Feyyaz Sağlam - - - 7 - - 1
YAZAR ADLARI:
ANI ATASÖZÜ BELGE BİLMECE BİYOGRAFİ DEYİM DUYURU EFSANE ELEŞTİRİ FIKRA
Gülten Mustafa (Aliosman) - - - - Hafız Ali Galib - - 1 - - - - Hülya Emin - - - - Hüseyin Alibabaoğlu - - - 1 - - - - Hüseyin Salih - - - - Mehmet Ali Ağakay 1 - - - - Mehmet Yakup - - - - M. Orhan - - - -
YAZAR ADLARI:
HABER KİTAP
TANITIMI
MAKALE MASAL PORTRE POTBORİ SÖYLEŞİ YAZAR
TANITIMI ŞİİR TEKERLEME TİYATRO Gülten Mustafa (Aliosman) - - 1 - - - 3 - - Hafız Ali Galib - - - - Hülya Emin - - 1 - - - - Hüseyin Alibabaoğlu - - - 2 - - - 3 - Hüseyin Salih - - - 3 - - Mehmet Ali Ağakay - - - - Mehmet Yakup - - - 1 - - M. Orhan - - - 1 - -
ADLARI: Mustafa H. Mustafa - - - - Mustafa Kemal Atatürk - - 1 - - - - Mustafa Tahsin (Tahsinoğlu/ Ramadanoğlu) - - - - Nalân Saraçoğlu - - - - Rahmi Ali - - - 2 - Reşit Salim - - - - Saim Sakaoğlu - - - 17 - - Salahaddin Galib - - - - Sami Kohen - - - - Üniversiteli - - - - Vatanını ve toplumunu seven çalıştırılmayan öğretmen - - - - Yusuf Kolsuz - - - -
Mustafa H. Mustafa 3 - 15 - - - - Mustafa Kemal Atatürk - - - - Mustafa Tahsin (Tahsinoğlu/ Ramadanoğlu) - - - 12 - Nalân Saraçoğlu - - - -- 1 - Rahmi Ali - - - 1 - - 4 - Reşit Salim - - - - Saim Sakaoğlu - - - - Salahaddin Galib - - 2 - - - - Sami Kohen - - 1 - - - - Üniversiteli - - 1 - - - - Vatanını ve toplumunu seven çalıştırılmayan öğretmen - - 1 - - - - Yusuf Kolsuz 1 - - - -
1.2. YUVAMIZ DERGİSİNİN İÇERİK ÖZELLİKLERİ
1.2.1. EDEBİ TÜRLERE GÖRE KONULAR
Dergide çeşitli konularda pek çok şair ve yazar tarafından yazılar kaleme alınmıştır. Türk kimliğini öne çıkaran 745 metin ve şiir incelendiğinde; Atatürk ile ilgili toplam 17 metine ve 29 şiire, Batı Trakya ile ilgili 100 adet metin ile 3 adet şiire ve Türk Dünyası ve Türk kültürünü konu edinen 593 metine ve 3 adet şiire yer verildiği görülmektedir. Türlerine göre yazıların konularına bakıldığında gözlemlenen durumlar aşağıda belirtilmiştir.
Derginin sayıları incelendiğinde anı türünden iki yazıya rastlanılmaktadır. Bu yazıların biri Atatürk ile ilgili, diğeri ise Batı Trakya’da geçen bir olayı anlatmaktadır. Dergideki atasözlerine bakıldığında açıklamaları ile birlikte 122 atasözüne rastlanılmaktadır. Atasözlerin yanı sıra deyimlerin sayısı sadece 13’e ulaşabilmiştir. Fıkraların sayısı (416) oldukça fazla olmakla birlikte bilmecelerden sadece 24 tanesine yer verilmiştir. Sayılar incelendiğinde Atatürk ile ilgili 3 adet belge, 1 biyografi ve 1 portreye ulaşılmaktadır.
Hüseyin Alibabaoğlu’nun derlediği 2 adet masal ve 3 adet tekerleme derlemesini bu sayılarda görmek mümkündür. Yazılardan çoğunu Saim Sakaoğlu’nun derlediği 20 adet efsane ile Rahmi Ali’nin kaleme aldığı Celal Bayar Azınlık Lisesini anlatan 1 adet potbori bulunmaktadır. Batı Trakyalı şair ve yazarların tanıtımlarından 7 adet ve Batı Trakya’lı yazarların kitaplarının tanıtımlarından 3 adet bu sayılarda yer almaktadır. Feyyaz Sağlam’ın derlediği Batı Trakyalılarla ilgili olan “Kurban” adlı tiyatro eseri ile 3 adet eleştiriye de bu sayılarda yer verilmiştir.
Batı Trakya toplumu ile ilgili konuları barındıran 8 adet duyuru ve 1’i Türk kültür ve Dünyasından bahseden 55 adet haber yazısı bulunmaktadır. Çeşitli konuların yer aldığı 32 makale ve 6 adet söyleşi bu sayılarda görülmektedir. Dergide, derginin içeriğinden bahsedilen 77 adet editör yazılarına rastlanılmıştır. Son olarak 34 adet şiirin; 29’u Atatürk’e yazılırken, 3 adedi Batı Trakya ile ilgili ve 2’si de Türk
Dünyası ve Kültürü ile ilgilidir.
1.2.2. TEMATİK DEĞERLENDİRME
Bu bölümde derginin incelenilen sayılarında öne çıkan üç ayrı tema; içinde Atatürk’ü barındıran yazı ve şiirler, Batı Trakya ile ilgili yazı ve şiirler ve Türk kültürü- Türk Dünyasını içeren yazı ve şiirler incelenilerek bir tablo halinde aşağıda verilmiştir.
Tablo 1. 4. Yuvamız dergisi konularına göre türlerin dağılım tablosu
KONULAR: ANI ATASÖZÜ BELGE BİLMECE BİYOGRAFİ DEYİM DUYURU EFSANE ELEŞTİRİ FIKRA
ATATÜRK 1 - 3 - 1 - - - 1 - BATI TRAKYA 1 - - - 8 - 1 - TÜRK DÜNYASI/ KÜLTÜRÜ - 122 - 24 - 1 - 20 1 416
KİTAP TANITIMI TANITIMI ŞİİR TEKERLEME TİYATRO ATATÜRK - - 10 - 1 - - - 29 - - BATI TRAKYA 54 3 19 - - 1 6 7 3 - 1 TÜRK DÜNYASI/ KÜLTÜRÜ 1 - 3 2 - - - - 2 3 -
1.2.3. TEKNİK DEĞERLENDİRME
Dergide yer alan edebi türler göz önünde bulundurularak, yazım üslubu olarak oldukça sade bir dil kullanılmıştır.
1.3. YUVAMIZ DERGİSİNİN GÖRSEL ÖZELLİKLERİ
1.3.1. DERGİ KAPAK FOTOĞRAFLARININ İNCELENMESİ
Yuvamız dergisi 1987 yılının 10. Sayısında “Bayramınız Kutlu Olsun” başlığı altında kapak fotoğrafı olarak yöresel kıyafetli üç genç erkeği kullanmayı uygun görmüştür. Ortadaki gencin elinde toplumun yine kimliğini ortaya çıkaran “davul” çalgı aleti bulunmaktadır.
Derginin 1986 yılının Kasım ayının 3. Sayısındaki kapak “Atatürk Özel Sayısı” ibaresi ile okuyucuya sunulmuştur.
Derginin 6. Yılında 1991 Mayıs ayının 57. Sayısında kapağa “Toplumumuzun geleneksel giysisi ve davul: Ulusal kimliğimizi kanıtlayan iki unsur…” başlığı ile yöresel kıyafetli elinde davul olan bir genci koymayı uygun görülmüştür.
Kasım 1991, derginin 6. Yılı 63. Sayısında kapağa Atatürk’ün bir resminin çizim halini koyarak “Ölümünün 53. Yıldönümünde Atatürk’ü saygıyla anıyoruz…” adı altında verilmiştir.
Yuvamız ekibi; Temmuz- Ağustos 1988 yılı derginin 2. Yılında 23-24. Sayılarında Batı Trakya Türk toplumundan bir grup insanın adliye önündeki fotoğrafını “Selanik’te Azınlık Yargılandı” başlığı ile kapağa koymayı uygun görmüştür.
Derginin Eylül 1990’ında 5. Yılının 49. Sayısında kapak fotoğrafı olarak 1. Azınlık İlkokulundan çocukların ve öğretmenlerinin okul önünde çekilmiş bir
fotoğrafları okuyucuya sunulup “1. Azınlık Okulundaki bu çocuklardan acaba kaç tanesi orta öğrenim olanağı bulacak?” başlığı kapağa eklenmiştir.
Kasım 1990, Yıl 5, sayı 51. Kasım denilince Batı Trakya Türk’ünün kalbi Ataları için çarpar. Yine Kasım sayısı. O yüzden kapak fotoğrafına Atatürk’ün savaştan bir resminin çizim hali koyulmuştur.
Derginin 1993 Şubat ayında, 7. Yılının 78. Sayısına kapak fotoğrafı olarak Batı Trakya Türk halkının milli kimlikleri için verdikleri mücadeleden bir kare paylaşılmıştır. Başlık olarak da şu sözler eklenmiştir; “Ocak 1988 Ulusal Benlik Direnişi’nin 5. Yıldönümünde, toplumsal mücadelenin ön safhalarında yer alan kadınlarımızla bir kez daha gurur duyuyoruz!..”
1995 yılının ilk ayı Ocak ayında derginin 9. Yılı ve 101. Sayısında kapak fotoğrafı olarak Dr. Sadık Ahmet ve Batı Trakya siyasi ve dini temsilcilerinin bulunduğu bir fotoğraf paylaşılmıştır. Başlık olarak da “Siyasi ve dini temsilcilerimiz İslam Ülkeleri Konferansında…” cümlesi eklenmiştir.
1987 Mart ayının 7. Sayısının kapak fotoğrafında sırf Türk oldukları için çalışmalarına izin verilmeyen bilim adamlarının diplomalarının tanınmaması üzerine düzenledikleri yürüyüşten bir kare paylaşılmıştır. Bilim adamlarının ellerinde tuttukları pankartlarda “Ben bilim adamıyım! Senelerdir işsizim. Milletim çalışmamı yasaklıyor. Neden?” yazıları göze çarpıyor.
1991 Mart ayının 55. Sayısında iki bağımsız milletvekilinin münakaşa ederken ki fotoğrafı çekilip kapağa koyulmuş ve şu başlık eklenmiştir; “Bağımsız Milletvekillerimiz Yasal Mücadelemizin Öncüleri”
Nisan 1991, derginin 5. Yılı 56. Sayısı, bu sayıda kapak fotoğrafı olarak Dr. Sadık Ahmet paylaşılıp “Devlet eli nerede? Kaçak inşatlar… Uyruktan çıkarılmalar. Evet, biz Türk’üz!” başlıkları verilmiştir.
Ocak 1992 derginin 6. Yılı 65. Sayısı kapak fotoğrafına Batı Trakya Türk temsilcilerinin konferans salonundan bir fotoğrafları “Liderlerimiz İslam Konferansına Katıldılar” başlığı ile okuyucuya sunulmuştur.
1992 Mart ayı, derginin 6. Yılı 67. Sayısı kapak fotoğrafında Sayın Demirel ile Güven Listesi adaylarının fotoğrafı paylaşılmıştır.
Mayıs 1992, derginin 6 yılı 69. Sayısında Dr. Sadık Ahmet’in kürsüde dinleyiciler önünde konuşmasından bir fotoğraf karesi paylaşılarak “Milletvekili Dr. Sadık Ahmet D.E.B. Partisi İlk Genel Başkanı” başlığı verilmiştir.
1992 Kasım’ı, 7. Yıl 75. Sayısının kapak fotoğrafı Atatürk’e adanmıştır. Atatürk’ün askeri kumandan üniformasıyla çekilmiş bir fotoğrafının çizimine yer verilmiştir.
1993 Mart ayının 79. Sayısı 7. Yılında Yuvamız ekibi, Gümülcine Türk Gençler Birliğinin temel atma merasiminde çekilmiş olan bir fotoğrafı paylaşmıştır. “Mitropolit Damaskinos’a ithaf olunur!” sözleri ile de tepkilerini ortaya koymuşlardır.
Kasım 1987 derginin 2. yılı 15. Sayısında Atatürk’ün bir fotoğrafı kapak fotoğrafı olarak dergide sunulmuştur.
Şubat ayı 1988 derginin 2. Yılı 18. Sayısında kapak fotoğrafı olarak Batı Trakya Türk birliklerinin kilitlenmiş kapıları ve minare çizimleri konulmuştur. Yan başlık olarak da; “Birliklerimiz kapatıldı… Azınlık sorunları Avrupa’da… Türklüğümüz inkâr edilemez!” cümleleri yer almaktadır.
Nisan 1988, derginin 2. Yılı 20. Sayısının kapak fotoğrafına bir karikatür eklenmiştir. “Dostluk Kuruluyor” ve “ Türk- Elen Dostluğu” adı aylında çizilen bu karikatürde; sütunları üst üste koyan Dr. Sadık’ı ve tek bir parçayı yerde bırakıp sütuna eklemeyen yunan hükümeti yer almaktadır. “Kardeşim şu parçayı da yerine koysak” diyen Dr. Sadık Ahmet’i duymazdan gelen hükümet, yerdeki “Batı Trakya Türk Azınlığı” yazan parçaya öylece bakmakla yetiniyor. Karikatüre alt başlık olarak ise “Başbakan Turgut Özal Batı Trakya Türküne “Soydaşlarım” diye hitap ettiği bir mesaj gönderdi” cümlesi yer almaktadır.
1988 Mayıs ayının 2. Yıl 21. Sayısında Milli Direnişten bir fotoğraf karesi paylaşılarak zar zor yürüyen yaşlı teyzenin de fotoğrafı eklenerek “Batı Trakya’da Türk Varlığının İspat Edildiği Muhteşem Yürüyüşten” yazısıyla okuyucuya sunulmuştur.
Ekim 1988, 3. Yılının 26. Sayısında kapak fotoğrafı olarak Varol Özkoçak’a hazırlanılan ziyafet sofrasından bir görüntü paylaşılarak “Azınlığımız Varol Özkoçak’ı ziyafetlerle Uğurladı” sözleri eklenmiştir.
Kasım 1988, 3. Yılının 27. Sayısında “Atatürk Özel Sayısı” ibaresi ile Atatürk’ün bir fotoğrafına yer verilmiştir.
1989 yılının Ocak ayında derginin 3. Yılı 29. Sayısında adliye önünden bir grup Batı Trakya Türkünün fotoğrafı paylaşılarak “Azınlığın Yargılanması Süresiz Ertelendi” sözleri de eklenmiştir.
Aralık 1989, derginin 4. Yılı 40. Sayısında “Selanik’te İnsan Seli” başlığıyla mahkeme önünden bir fotoğraf paylaşılmıştır.
Ocak 1990, Yıl 4 ve sayı 41. “Selanik’teki İnsan Selini Yılın Olayı Seçtik” sözleri ile mahkeme önünden bir fotoğraf kapak fotoğrafı olarak dergiye koyulmuştur.
1990 Şubat ayı, derginin 4. Yılı 42. Sayısında Dr. Sadık’ın Türk’üm dediği için yargılandığı Gümülcine adliyesi önünde toplanan Batı Trakya Türk halkının toplu bir fotoğrafı paylaşılarak “Türk’üz Diye Haykırdılar” başlığı eklenmiştir.
1990 Mart’ı, derginin 4. Yılı 44. Sayısında Dr. Sadık’ın seçimi kazandığı andan bir fotoğraf paylaşılmıştır. Başlık olarak da “Seçim ve Ramazan Bayramı Kutlu Olsun” cümlesi eklenmiştir.
Kasım 1990, derginin 5. Yılı 51. Sayısında Atatürk’ü saygıyla anmak adına Ata’nın bir fotoğrafı kapak fotoğrafı olarak okuyucuya sunulmuştur.
1993 Ekim’i, derginin 8. Yılı 86. Sayısının kapak fotoğrafına Dr. Sadık Ahmet2i mahkeme avlusunda beklerken çekilmiş Batı Trakya Türk toplumunun toplu bir fotoğrafı koyularak “29 Ocaklarda, Dr. Sadık Ahmet’in mahkemelerinde böyle kalabalıklar oluşturan toplumumuz, 10 Ekim günü de Bağımsız Listeler etrafında aynı şekilde bütünleşecek!” başlığı ile paylaşılmıştır.
1.3.2. DERGİ SAYFALARINDA YER ALAN FOTOĞRAFLARIN
İNCELENMESİ
Genç Bilim Adamlarımızın Direnişi: Batı Trakya Türk toplumunun
mezuniyetini tamamlamış bilim adamlarının çalışmalarına hükümet izin vermiyor ve onların diplomalarını tanımıyor. Bunun üzerine bilim adamları protesto etme kararı almışlar ve ellerine aldıkları çeşitli sloganlarla bu durumu kınadıklarını
ifade etmiştirler. Bu sloganlar şu şekildedir: “Ben bir bilim adamıyım, yıllardır işsizim. Yönetim çalışmamı engelliyor. Neden?” , “Yeter bu kadar ayırımlar, yeter bu kadar olay etmeler, derhal çözüm istiyoruz.” , “Çalışmak mukaddes bir haktır. Dev bizi işsizliğe itiyor. Neden?” ve “Meslek icra etmeyi yasaklamak, cinayettir, ayırımlara son verilmelidir.”
Şehreküstü Camii: Tarihi Şehreküstü Camii, 12 Mayıs gecesi bir kez daha
saldırıya uğradı ve camları tuz buz edildi. Failleri henüz belli değil.
Bayram Eğlenceleri: Dergide Şapçı Gençliğinin, Küçük Doğanca’nın ve
Ballahor Bayram Eğlencelerinden çeşitli fotoğraf kareleri paylaşılarak Bayramların toplumlar için milli benliğini korumada yardımcı olan en önemli unsurlardan biri olması bakımından ele alınmıştır.
Fotoğraflarla Olaylar: “Şahin’deki Mahya’da erkek kadar kadın da vardı. Yerel
giysileri ile kadınlarımız YUVAMIZ objektifi karşısında” ve “Geniş alana yayılmış binlerce soydaştan bir gurup, Mahya’da yemek sonrası dua ediyorlar…” Cümleleri ile okuyucuya Mahya’dan çeşitli görüntüler sunulmuştur.
10 Kasım 1938 – 10 Kasım 1987: Dergide yer ayrılan bu iki sayfa siyah beyaz
basılmış ve Atatürk’ün imzası ile bir fotoğrafı “Benim Türk Milleti için yapmak istediklerim ve başarmaya çalıştıklarım ortadadır. Benden sonra, beni benimsemek isteyenler, bu temel mihver üzerinde akıl ve ilmin rehberliğini kabul ederlerse, manevi mirasçılarım olurlar.” Sözleriyle okuyucuya sunulmuştur.
Fotoğraflarla Olaylar: Türkiye Milli Eğitim Bakanı Köksal Toplan, Dr. Sadık
Ahmet Başkanlığındaki son GÜVEN Listesi adaylarını kabul ettiği sıradaki bir fotoğrafı, Türkiye eski Başbakanı ve ANAP Başkanı Mesut Yılmaz’la GÜVEN Listesi adayları heyetinin samimi bir dostluk içinde sohbet ettikleri esnada çekilmiş bir fotoğrafı ile Dr. Sadık Ahmet’e Demokrasi Ödülü’nün verilişi sırasında içlerinde Demirel’in de bulunduğu konuklarla birlikte çekilmiş bir fotoğraf karesi bu alanda okuyucuya sunulmuştur.
Fotoğraflarla Olaylar: “Yine Tarih Yazacağız” başlıklı Seçilmiş Milletvekili
Dr. Sadık Ahmet’in aleyhine Yönetim tarafından açılan davanın Selanik’te görüşülmesi üzerine tüm Batı Trakya toplumunun da bu duruşmaya mahşer günü gibi akın akın geldiği sırada çekilmiş bir fotoğraf okuyucuya sunulmuştur.
Fotoğraflarla Olaylar: Atina’da bağımsız eski milletvekillerinin vatandaşlıktan
atılma davası üzerine Atina’ya gelen T.B.M.M. İnsan Hakları Komisyonuna mensup 5 milletvekili daha sonra Batı Trakya’ya geldiler. Başkonsolosun bu nedenle kendilerine verdiği yemek esnasında çekilen fotoğraf sayfaları doldurmuştur.
Fotoğraflarla Olaylar: Azınlık haklarının Dr. Sadık Ahmet şahsına bir kez daha
yargılandığı 1 Şubat 1994 gününden bir fotoğraf paylaşılmıştır.
Fotoğraflarla Olaylar: “RUHU ŞAD OLSUN” başlıklı fotoğrafta merhum
Turgut Özal’ın ölüm yıldönümünün birinci yılına ithaf en Özal, Seçilmiş Temsilcimiz ve D.E.B. Partisi Başkanı Dr. Sadık Ahmet ile Seçilmiş Müftümüz İbrahim Şerif arasında bir İslam Ülkeleri Toplantısı sırasında çekilmiş fotoğrafı bu sayfada paylaşılmıştır.
Fotoğraflarla Olaylar: “Dava Dava Üstüne” başlıklı fotoğrafta Dr. Sadık
Ahmet’e açılan davalar hakkında kısa bilgiler verilmiştir.
Dr. Sadık’ın Milletvekili Seçilmesinden: Dergi sahibi ve sorumlusu M.H.
Mustafa ile Dr. Sadık Ahmet’in tokalaştığı bir fotoğraf okuyucuya sunularak “Bir aylık seçim mücadelesinin yorgunluğu kazanılan büyük zaferle giderildi. Doktoru ilk kutlayanlar arasında YUVAMIZ sahibi ve sorumlusu Mustafa H. Mustafa da vardı” yazısıyla tamamlanmıştır.
Fotoğraflarla Olaylar: Dr. Sadık Ahmet’in cenaze töreninden fotoğraflar
okuyucuya sunulmuştur.
Fotoğraflarla Haberler: Dr. Sadık Ahmet’in 11 Eylül günü yaptığı konuşmadan
bir fotoğraf karesi paylaşılmıştır.
Fotoğraflarla Olaylar: Dr. Sadık Ahmet’in, Salahaddin Galib’in ve Vacip Kanarya’nın fotoğrafları ve neden hapis cezasına çarptırıldıklarını yazan kısa notlarla birlikte “Batı Trakya Türk Azınlığına baskı yapıldığını ve Türk kimliğinin reddedildiğini yazıp söyledikleri için hapis cezasına çarptırılanlar, şimdi bu söylenenlerin doğru olduğu ispatlandığına göre, tazminatlarını kimden ve nasıl alacaklar?” başlığıyla okuyucuya sunulmuştur.
Fotoğraflarla Olaylar: “Kitaplar ait olduğu yerde” başlığı ile istenilmeyen
Atina’daki Millî Eğitim Bakanlığı girişine bırakıldığı anın bir fotoğrafı paylaşılmıştır.
Fotoğraflarla Olaylar: İstenilmeyen Alfabe kitapları olaylarında boykot
günlerinde Dr. Sadık Ahmet öğretmenlerle sık sık görüştü. Bu fotoğraf o günlerin birinde çekilmiştir.
Fotoğraflarla Olaylar: “İlk fırsatta Batı Trakya’ya geleceğim” başlıklı T.C.
Büyükelçisi Sayın Hüseyin Çelem’in dergimizle yaptığı kısa söyleşiden çekilmiş bir fotoğrafı okuyucuya sunulmuştur.
Mehmet Hatipoğlu’nun Yuvamız’da paylaştığı bu karikatürlere bakıldığında da anlaşılacağı üzere Yunan Hükümetinin ve bir grup ırkçı Yunan vatandaşının Batı Trakya Türklerine çektirdikleri eziyetler, baskı ve ayırım politikaları ve en önemlisi milli kimliği inkâr etme hadiseleri Batı Trakya Türk toplumunun yaşamına da yansımaktadır. Mehmet Hatipoğlu sergilediği eserlerinde bu sorunları ele almaktan çekinmemiştir.
2. BÖLÜM
2.1. ŞAİR VE YAZAR KADROSUNUN İNCELENMESİ
Ahmet Tufan Şentürk (1924-2005)9: 12 Mayıs 1924 günü Konya’nın Ermenek ilçesine bağlı Esentepe köyünde dünyaya geldi. 9 Mayıs 2005’de Ankara’da yaşama veda etti. Bazı yapıtlarını Battal Arif, Battal Gökçan Gökçe, Ahtuşen ve Battaloğlu Ahtuşen imzaları ile kaleme aldı. İlkokulu parasız yatılı olarak Ankara ve Ermenek’te okuyan Ahmet Tufan Şentürk, orta öğrenimini Bilecik’te ve liseyi İstanbul Haydarpaşa Lisesi’nde tamamladı. Bir süre Ankara Üniversitesi Hukuk Fakültesi’ne devam ettiyse de eğitimini tamamlamadı. Daha sonra Ankara Özel İdare Teşkilatı’nda rüsum ve emlak memurluğu, emlak şefliği ve müdürlüğü görevlerinde bulundu. 1975 yılında kendi isteği ile emekliye ayrıldı. 1950-51 yıllarında Hisar dergisinin genel sekreterlik görevini yürüttü.
Ahmet Tufan Şentürk’ün Atatürk’ün ölümü üzerine kaleme aldığı ilk şiiri 1938 yılında Ankara’da Yurt gazetesinde yayımlandı. Şentürk’ün daha sonra ürünleri Türk Dili, Hisar, Filiz, Bahçe, Çağrı, Kemalist Ülkü, Köye Doğru, Çınaraltı, Varlık, Foto Magazin, İnkılapçı Gençlik dergileri ile Anayurt, Tasvir, Vakit ve Yurt gazetelerinde yer aldı. Şiirlerinden bazıları Erol Sayan, Gültekin Çeki ve Ali Kocatepe tarafından bestelendi.
Alirıza Saraçoğlu (1938-1994)10: 1938 yılında Gümülcine’de (Komotini) doğdu. Eski ailelerden Hacı Hasan Saraç Efendi’nin oğludur. İlköğrenimini Gümülcine Merkez Türk İlkokulu ile Şehreküstü İlkokulu’nda tamamladı. Celal Bayar Lisesi’nde bir yıl okuyan Saraçoğlu, Öğrenimini yarıda bırakarak baba mesleği saraçlığa başladı. Çocukluk yıllarında şiire merak saran Saraçoğlu, bu şiirlerini çoğu Akın gazetesinde olmak üzere Birlik, Öğretmen, Hakka Davet, Yuvamız ve Şafak dergilerinde yayımlamıştır. Şiirlerinden bazılar Türkiye’de çıkan Diyanet Gazetesi, Akbaba, Töre, Türk Kültürü ve Kardeş Edebiyatlar dergilerinde de yayımlanmıştır. Bazı şiirleri Yugoslavya’da yayınlanan Birlik ve Tan gazeteleri
9 “Ahmet Tufan Şentürk Kimdir Hayatı ve Eserleri”, www.turkedebiyatcilar.net (erişim:05.07.2019) 10 Rahmi Ali, “Alirıza Saraçoğlu”, Batı Trakya’da Türk Edebiyatına Gönül Verenler, 1. Baskı, Mayıs
ile Sevinç ve Tomurcuk dergilerinde yer almıştır. Saraçoğlu bin dolayında yazdığı şiirlerini konularına göre “Ey Yağız Toprak”, “Yarınlar Sizin Olacak”, “Bir Allahım”, “Işık Atatürk” ve “Rodop Yıldızı” adlı kitaplarında toplamıştır. Saraçoğlu geçirdiği bir rahatsızlık sonucu 1994 yılında genç yaşta hayata gözlerini yummuştur.
Aydın Ahmet (1968)11: 1968 yılında Gümülcine’nin Küçük Müsellim köyünde doğdu. İlkokulu Batı Trakya’da bitirdi. Celal Bayar Lisesi’nin orta kısmında ayrılmak zorunda kaldı. Orta öğretimini Türkiye’de tamamladı. 1995 yılında
Dokuz Eylül Üniversitesi, Eğitim Fakültesi Türk Dili ve Edebiyatı
Bölümü’nden mezun oldu. Halen Avusturya’da yaşıyor. Öğrencilik yıllarından itibaren yazı hayatının içinde olan Aydın Ahmet; Akın, Yuvamız ve Şafak dergilerinde şiir ve düzyazıları yayınlandı. Şiirler Batı Trakya dışında Türkiye ve Yugoslavya’da da yayınlandı. Batı Trakya Türkleri Edebiyatı’nın öncü isimlerinden Mehmet Arif (Kemal Şevket Batıbey) üzerine yayınlanmış bir araştırması bulunmaktadır.
Ayfer Mustafaoğlu: Şairin Yuvamız dergisinde yayınlanmış “Cumhuriyet” adlı
şiiri bulunmaktadır.
Cahit Aliosman (1947)12: 1947 yılında Gümülcine’nin Narlıköy’ünde doğdu. İlköğretimi aynı köyde okudu. 1957 yılında Türk-Yunan Kültür Anlaşması mucibince yapılan öğretmen okulu sınavlarını kazanarak Adana (Osmaniye) Düziçi Öğretmen Okulu’na girdi. Devamında da İstanbul Ortaköy İlköğretmen Okulu’na gönderildi. 1964-65 öğretim yılında buradan mezun oldu. Daha sonra
Eskişehir Anadolu Üniversitesi Eğitim Fakültesi ön lisansını bitirdi.Batı Trakya
Türk Öğretmenler Birliği’nde dört yıl genel sekreterlik, on yılı aşkın süreyle de başkanlık görevlerinde bulundu. Batı Trakya Azınlığı Yüksek Tahsilliler Derneği
Yönetim Kurulu’nda bulundu. Kurucusu olduğu “Yürütme Komitesi”, sonradan
“Danışma Kurulu” olan örgütlenmelerde uzun yıllar çalıştı. Oluşturulan eğitim komisyonlarında başkan olarak görev üstlendi. Batı Trakya Türk Azınlığı
okullarında okutulan ders kitaplarınıhazırlayan komisyonlarda çalıştı.
11 Rahmi Ali, “Aydın Ahmet”, Batı Trakya’da Türk Edebiyatına Gönül Verenler, 1. Baskı, Mayıs
2015, Ankara, Bengü Yayınları.
Coşkun Kırca (1927)13: 27 Mart 1927’de İstanbul’da doğmuştur. Üç çocuklu ve evlidir. Şişli Terakki Lisesi, Galatasaray Lisesi ve İstanbul Hukuk Fakültesi mezunu. 1950 de Yakındoğu Siyasi Şubesinde Aday Meslek Memuru, II. Kâtip olarak görev yapmış ve 1951 de askerlik hizmeti nedeniyle ayrılmıştır. 1954 de NATO nezdinde Daimi Temsilcilikte II. Katip, NATO Konseyi Alt Yapı Komitelerinde Temsilci, 1956 da Ankara Üniversitesi Siyasal Bilgiler Fakültesinde iktisat asistanı ve Üniversiteden istifa, 1956 - 1957 Forum dergisinde yazar, 1957 de Yeni Gün Gazetesinde yazar, 1957-1961 tarihlerinde Vatan Gazetesi Ankara Temsilcisi ve dış politika yazarı, 1957 de Akis Dergisinde yazar, 1960 - 1963 de Kim Dergisi ve Yeni Vatan Gazetesinde yazar, 1960 da Kurucu Meclis Temsilciler Meclisi Üyesi, Temsilciler Meclisi Anayasa Komisyonu Sözcüsü, ve Başkan vekili olarak görev yapmıştır.1 Temmuz 1986’da emekliye ayrılmıştır. Emekliye ayrıldıktan sonra Hürriyet ve Milliyet Gazetelerinde yazarlık yapmış olup, halen Yeni Yüzyıl Gazetesinde yazmaktadır.
Ekrem Dinkçi: Emekli öğretmen olan yazarın Yuvamız dergisinde “Lider
Atatürk” adlı bir makalesi bulunmaktadır.
Erol Koca: Şair kimliği bulunan Erol Koca’nın Yuvamız dergisinde 13 adet fıkrası yer almaktadır.
Feyyaz Sağlam (1959)14: Konya’nın Argıthanı köyünde doğdu. Akşehir Endüstri Meslek Lisesini bitirdi. Daha sonra 1985 yılında 9 Eylül Üniversitesi Buca Eğitim Fakültesi Türk Dili ve Edebiyatı Bölümünü bitirdi. Aynı üniversitede Türk Dili okutmanı olarak görev aldı. Feyyaz Sağlam, Batı Trakya Türklerinin dili, edebiyatı ve folkloru üzerine yaptığı çalışmalarıyla tanınır. Eserleri: Batı Trakya-Yunanistan'da Çağdaş Türk Edebiyatı Antolojisi (1990), Batı Trakya Türkleri Çocuk Edebiyatı (1990), Yunanistan Türkleri Edebiyatı Üzerine İncelemeler (4 cilt., 1991-1996), Yunanistan Türkleri Edebiyatında Atatürk (1992), Yunanistan'da Çağdaş Türk Şiir Antolojisi (1995), Türk Dünyası Edebiyatı İncelemeleri (1996), 'Batı Trakya Türkleri', Türkiye Dışındaki Çağdaş Türk Edebiyatları Ansiklopedisi (9. ciltte, 1997), Kırk Kırık Rubai (1997; Azerbaycan Türkçesine aktarma, 1998), Türkiye Dışında Yazılmış Türk Dili
13 “Sayın Coşkun Kırca’nın Özgeçmişi”, http://www.mfa.gov.tr (erişim: 06.07.2019) 14 “Feyyaz Sağlam”, https://www.biyografya.com (erişim: 15.03.2019)
Şiirleri Antolojisi (1999), Batı Trakya Türkleri Basın Tarihi Üzerine Bir Araştırma (2000).
Gülten Mustafa (Aliosman)15: 1947 yılında Gümülcine’de doğdu. İdadiye Merkez İlkokulu’’nda okudu. Eğitim için daha sonra Türkiye’ye giden şair, İstanbul Ortaköy İlköğretmen Okulu’nu bitirdi. Yassıköy İlköğretim okulunda öğretmenlik yapan Gülten Mustafa’nın bilinen iki kitabı bulunmaktadır. Kitapları; “Küçük Oyunlar” adlı piyes kitabı ve “Sessizliğin Sesleri” adlı şiir kitabı.
Hafız Ali Galib (1890-1948)16: 1890 yılında doğmuştur. 1908 inkilâbından önce Sultan Hamit aleyhindeki teşkilatlara girmek suretiyle siyasi hayatı başlamıştır. İstanbul’daki ‘Bekir Ağa Bölüğü’ denilen yerde 6 ay hapis yatmıştır. O zamanki idareye göre meclisi umumi vilayet azası olmuş ve Meclis-i Mebusan intihaplarında müntehibi sani seçilmiştir. 1912 Balkan Savaşı esnasında Hafız Salih Efendi’nin başkanlığında kurulan ‘Garbi Trakya Hükümeti Müstakilesi’nde (veya muvakkatesi) faal rol almış ve o zamanlar Osmanlı İmparatorluğu’nu idare eden Enver ve Talat paşalarla yapılan gizli konuşmaları idare etmiştir. Birinci Bulgar idaresinde demokrat partilerle yakın ilişkileri olmuştur. Edirne Karaacı’na sürgün edilmiştir. Birinci Dünya savaşı’ndan sonra Bulgarların yaptıkları son meclisi mebusan seçiminde halkı oy vermemeğe ve oy sandıklarına kâğıt yerine mısır başağı yaprağı doldurmağa davet etmiş ve dediği de yapılmıştır. Seçimleri protesto ettiğinden dolayı Peştere’li Tevfik ve Hafız Salih Efendi’lerle beraber yaya olarak dağlar arasından Filibe’ye götürülmüş ve Sofya’ya sürgün edilmiştir. Müttefik orduları Trakya’yı istila edip Gümülcine’de ‘Tras enter Alye’ diye bir idare kurduklarında, Sofya’da bulunan Fransız orduları komutanı Franşe d’Espere’nin tasarruflarıyla Gümülcine’ye gelerek belediye reisi olmuştur. O zamanki Genel valilik ile Leshi Komotini arasındaki köprüyü yaptırmıştır. Bu köprüye Fransız köprüsü denirdi. Edirne’de bulunan Paşaeli cemiyeti ile temaslar kurmuş ve Doğu-Batı Trakyanın mükadderatlarının birleştirilmesi için Edirne belediye binasında yapılan toplantıda Hafız Salih
15 Rahmi Ali, “Gülten Mustafa”, Batı Trakya’da Türk Edebiyatına Gönül Verenler, 1. Baskı, Mayıs
2015, Ankara, Bengü Yayınları.
16 İbrahim Baltalı, “Müderris Hacı Hafız Ali Galib Efendi”, Kırcaali Haber, 15 Mart 2017, www.kircaalihaber.com (erişim: 07.07.2019)
Efendi ile birlikte B.Trakya’yı temsil etmiştir. Doğu ve Batı Trakya’nın mukadderatının birleştirilmesinin doğru olmadığını savunmuş ve Batı Trakya’nın Anavatandan ayrılmış olduğunu ve muhtariyet olarak kalmasını savunmuştur. B.Trakya Yunanistan’a verildiği zaman Yunan ordusu Gümülcine’ye girmiş ve belediye binasında birkaç gün hapsedilmiştir. 1920’de Venizelist olarak mebus seçilmiş, fakat bütün Yunanistan’da Laikos fırkası kazanınca bunların mebuslukları tesdik edilmemiştir. Papanastasiou’nun Demokratlar Birliği fırkasına girmiş ve ölünceye kadar da bu fikirde kalmıştır. 1923’te Yunan orduları bozulunca meclis de dağılmış ve Hafız Galip 6 ay sürgün edilmiştir. Daha sonra İskeçe’ye getirilmiş ve diğer Türklerle birlikte Divan-ı Harp’ten geçirilmiştir. Patras’ta ‘Ryon’ zindanlarında 2 yıl yatmıştır. Bu sıralarda mübadele oolmuş ve İstanbul’daki beykoz rumlarına karşılk hepsi tahliye olmuştur. 1926 seçimlerine katılarak mebus seçilmiştir. Son Bulgar işgali sırasında birincide 6 ay süreyle Gobrova’ya, ikincide de Tuna boyundaki Belgratçık’a sürgün edilmiştir. E.A.M. idaresi zamanında Gümülcine Cemaati İslamiye Riyaseti’ni fahriyen üzerine almıştır.
Hülya Emin: Gündem gazetesi haftanın yorumu yazarı. Yuvamız dergisinde
“Kimliğimiz” adlı makalesi bulunmaktadır.
Hüseyin Alibabaoğlu (1936)17: 1936 yılında İskeçe’nin (Ksanthi) Gökçeler (Seleron) köyünde doğdu. Aydın- Ortaklar İlköğretim Okulu’nu bitirdi. Batı Trakya’ya döndüğü yıllardan bu yana -ağırlıklı olarak- “Akın” gazetesinde yazdı; diğer çalışmaları da “İleri” gazetesi ile “Birlik” ve “Öğretmen” dergilerinde yer aldı. Çocuklara yönelik şiir ve masallar yazdı. Çocuk masallarının bir kısmını “durdur ile Kurkur” adlı kitapta topladı. “Tohum” adlı kitabı ise Akın gazetesi tarafından basıldı. Yazar sanata bir araç olarak bakmaktadır, bu nedenle de eserlerinde uyaklı seslerin olmasına ve bu sayede kulağa hoş gelmesine önem göstermiştir. Özellikle uyak ağırlıklı masalları okunduğunda bu masalların hiçbir şekilde özetlenemez olması dikkat çekmektedir.
17 Rahmi Ali, “Hüseyin Alibabaoğlu”, Batı Trakya’da Türk Edebiyatına Gönül Verenler, 1. Baskı,
Hüseyin Salihoğlu (1936)18: 1936 yılında Gümülcine’nin (Komotini) Koyundere (Poa) köyünde doğdu. İlkokulu bitirdikten sonra Hayriye Medresesi’ne girdi. Okuldan 1953- 1954 yılında mezun oldu. Sonraki yıl Koyundere Türk İlkokulu’na öğretmen oldu. Bu okulda 9 yıl öğretmenlik yaptıktan sonra, Kozlardere Türk İlkokulu’nda göreve başladı. 42 yıllık öğretmenlik hizmetinden sonra 60 yaşını doldurduğu gerekçesiyle 1997 yılında yönetim tarafından görevine son verildi. Halen aynı köyde din görevlisi olarak çalışmaktadır. Şiirlerini geleneksel kalıplar içinde işleyerek; şiirlerinin çoğunda hece veznini ve kafiyeyi kullanmıştır. Yazdığı şiirlerini Akın, Gerçek, İleri ve Güven gazeteleri ile Hakka Davet, Arkadaş Çocuk, Yuvamız ve Şafak dergilerinde yayımladı. Hüseyin Salihoğlu’nun, “İstikbal Sizleri Bekliyor” (1996) ve “Buz Dağları Eriyecek” (2000) adlı yayımlanmış iki kitabı bulunmaktadır.
Mehmet Ali Ağakay (1893-1965)19: Girit’te doğdu. İlköğrenimini Hanya’da, ortaöğrenimini İzmir’de yaptı. Daha sonra Askeri Tıbbiye’de okumaya başladı. Ancak Balkan Savaşı’nın patlak vermesiyle birlikte orduda hekimlik yaptı. Birinci Dünya Savaşı’nda da görev yaptıktan sonra 1917’de Askeri Tıbbiye’ye geri dönerek okulunu bitirdi. Ulusal Kurtuluş Savaşı’ndaki hizmetlerinden ötürü İstiklal madalyası aldı. Savaştan sonra çeşitli yerlerde doktorluk yaptı. 1936 yılında dil üzerine yazdığı birkaç yazı ile Atatürk’ün dikkatini çekti ve Türk Dil Kurumu’na alındı. 1941 yılında T.D.K. Sözlük Birimi Başkanlığına getirildi. Bu görevi 1962 yılına kadar sürdürdü. 1965 yılında Ankara’da öldü. Yapıtları; “Kelime Yapma Yolları”, “Türkçe Sözlük”, “Yakın Anlamlı Kelimeler Sözlüğü”, “Fransızca- Türkçe Sözlük”.
Mehmet Yakup: Şair Yuvamız dergisine “Batı Trakya Kollarında” adlı şiirini yazmıştır.
M. Orhan: Şair “Bizim Yolumuz” adlı şiiriyle Yuvamız sayfalarına katkıda bulunmuştur.
18 Rahmi Ali, “Hüseyin Salihoğlu”, Batı Trakya’da Türk Edebiyatına Gönül Verenler, 1. Baskı, Mayıs
2015, Ankara, Bengü Yayınları.
