17
Mim ari mirasımız da savurganlığımızdan Türkiye Tarihi
. . .
, ,
,
,
Evlerini Koruma
nasibim bol bol alıyor
Dernef|i Boşkanı
İstanbul' da tarihî
1500 yalıdan sadece
90
tane kaldı
Perihan Balcı,
İstanbul tarihi yalı
ve köşklerinin
kaderini açtığı
bir fotoğraf sergisi
ile belgeledi
Y
ILLARDIR,“İstanbul bitti, tükendi, yanıyor, kurtarın ” diye feryatlar
yükseliyor. Mimarî mi
r a s ı m ı z d i y o r u z ,
üzülüyoruz. Geriye bak tığımızda, hiçbir şeyin
yapılmadığım, önlemin
alınmadığım, söylüyor, yokedilişin üzüntüsü ile yine başbaşa kalıyoruz. Bizler, tarihî yaldan yı kıp, yakıp yerine gökde lenleri kurarken, zengin liğimizi görmek isteven yabancı turistler, bizden daha çok üzülüyor, ya- vınlan ile sesleniyorlar
Türkiye’ye, ilgililere.
İstanbul’un gecekondu, çöplük, terkedilmiş, yı- kdmış yaldan karşısında bizi suçluyorlar, mimarî mirasımızın kurtulması nı istiyorlar. Sonuç ortada: 1500 yalıdan bugün sayabildiğimiz ancak 90 tane. A n ad olu k av ağ ı - Üsküdar arasındaki 241 yalıdan çocuklanmıza bırakabildiğimiz, turiste gururla gösterebileceği miz pek az artık, ligde- nen, önlem alem, kurta rılması için emek veren yok gibi bir şey.
F ran sa’da “ E sk i
Fransız Evlerini Koruma D e r n e ğ i” 100 y ıllık ,
Norveç’de ise 50 yıllık. Mimarî miraslannı ko-
ruyabümek, yaşatabil -
mek için olduğunca çaba
harcıyorlar, çırpmıyor
lar, müzeleştiriyorlar
herbirini, değer yapıyor lar. Biz de ise tam tersi ne. Yakmak, yıkmak, yerine sevimsiz, sağlık sız binalar yapabümek için yanş var âdeta.
İLGİLENEN Y O K ...
sm dalar. K am panya açıp, yardım toplaya cağız. Kültür Bakanlığı, Turizm F kanlığı yar dım etsinlı bize. Maddî gücü olan kişiler, kuru luşlar ilgilensinler bizim le. Çaresizlikten yakılıp, yıkılmasın, mirasımızı koruyalım” diye sesleni
yor.
Demekler kuruldu,
çalışıyor, çalışmıyor,
ö n e m li olan bin lerce
“ Gerçek Türk evlerin den” , mimarî yapdan-
mızdan geriye kalan, 100’ü b u lm u y o r. A cı olan tarafı bu. Gecikme ye gelmeyen ihmâl edil- meyi kabullenemeyen bir miras b u ...
B ugün a rtık 90 k a d a r e s k i T ü rk e v i, y a lıs ı, köşkü k a lm ış . H ep si d e , ya k a d e rin e te rk e d ilm iş , y a k ıl m ış , ya d a g ü n d e n g ü n e y ık ıla n harap b in a la r. D eğerleri ö lç ü le m e y e c e k k a d a r g ö rk e m li y a p ıla r d a n , yarın a k a la b ile c e k o la n ı yok g ib i. A fif iye M e h ta b iy e s i d e sn g ü z e i ö rn e k le rd e n biri b u - T 9 ü n - - (Y a lç ın Ç ın a r)
T ü rk iy e T a rih î Evleri k o ru m a D e rn e ğ i B a ş k a n ı P e rih an B a lc ı, Y ap ı K redi B a n k a s ı’n d a a ç tığ ı s e rg i
sin de, e s k i T ü rk e v le rin i g ö s te re n fo to ğ ra fla rı g ö s te rirk e n ...
Geçtiğimiz günlerde
İs ta n b u l’da b ir sergi
açıldı. “Mimarî Miras
Savurganlığı” adı altın
da. Yanmış, yıkdmış ya da kaderine terkedilmiş yaldann, konakların, es ki Türk evlerinin eski durumları, acınacak hal
lerini içeren 70 tane
fotoğraftan oluşuyor.
Türkiye Tarihî Evleri Koruma Demeği Başka nı P erih an B ale ı ’nın uzun uğraş sonucu açtığı sergiyi gezen yerli, ya bancı herkesin tüyleri ürperiyor. Beylerbeyi - Afif Paşa yalısı, Göztepe Nadir Ağa köşkü, Tevfik Paşa köşkü, Suadiye’de Sultan Reşat’tan kalma evler... Kendi hallerine
bırak ılm ış, y a k ılm ış,
yavaş yavaş yıkdan mi marî mirasımızı ancak
fotoğraflardan görebil
dik.
ik i yıld ır çalışm a içinde bulunan demeğin Başkam Balcı, “ Gayet
seri şekilde yok ediliyor eserlerimiz” diyor.
P A R A S A L S IK IN T I...
İs ta n b u l’daki eski
evleri, yaldan, köşkleri yıllardan bu yana gezip, saptayıp, fotöğraflamış Perihan Balcı. Demek adına, görüşmeler yapü-
mış. “Eski eserdir, y ı
kamazsınız, demekle, bi nalar ku rtu lm u yor. Vatandaşı parasal sıkın tıy a sok m a k la onu sonunda belki de hiç is temediği halde yasa dışı yollara itmek, bu sorunu daha da çıkmaza sok maktadır.” diyor. D ev
let yardımını, büyük fir- malann, bankalann, şir ketlerin, yardım yapa cak güçteki vatandaşla - nn yardım elini uzatma sını istiyor.
Eskiden yalılara sa hip olan, şimdi yıktınp yeni ev sahibi olmak is
teyen vatandaşl ara,
devletin ve kuruluşların sahip çıkmasını istiyor. Türk evlerinin yıkılma ması, onlann onardıp sahiplerine verilmesi için
çalıştıklarını söyleyen
Perihan Balcı, “Demek
olarak maddî gücümüz yok. Üye mimarlarımız, mühendislerimiz, bizden yardım isteyen kişilerin evini onarıp, eski du rumuna getirme
çaba-Taha Toros Arşivi
* 0 0 1 5 1 8 6 6 5 0 0 6 * fa n sM a r a .ş .
