İsta n b u l R a d yo su tem sil rejisö rü E krem R e şit R ey, ku m an d a od a sından b ir piyesin p ro v a s ın ı id a re ed iyo r
Radyo Temsillerine
Dair Bir Anket
R A D Y O F O N İ K te m s ille r hak kında radyo d in lecileriniıı kanatlerini ö ğ r e n m e k m a k sad ıyla M onte C a r l o R a d y o İdaresinin t e r tip le d iğ i a nk ete gelen c e v a p lar h a yli d ik k ate şayan husu sları ih tiva ed iyo r. S on yıllard a, t e m sil m e vzu u n d a ra d y o a bonelerinin intih alarının k ıy m e tli b ir aynası olan bu a nk ette ilk sual o larak «radyo tem sille rin in halkın t i y a tr o ih tiy ac ın ı k a rş ıla y ıp k a r ş ı layamadığı..» so rulm u ştu r. Bu suale g e le n c e v a p la rın yü zd e y e t mişi m enfid ir. C e v a p sahiplerinin ç o ğ u b ü y ü k ş eh irler d e oturan d in le y ic ile r d ir. B u n la r ın t iy a t ro ihtiyac ı m ü k em m el bir su rette tatm in ed ilm ek te olduğundan ro d y o t e m s ille rin i, h iç b ir s u r e t le, tem aşa z e v k i y l e k a rış tırm a k ve ra d y o y u t i y a t r o y a ra k ip g ö r m ek n iye tin d e değ ild ir. C e va p la- m ü lâ h a za t hanesine d erco lu
-ııan k anaat aşağı yu karı ş ö y le c e h u lâ s ala n d ırıla b ilir: « R a d y o p i y e s le ri h iç b ir zaman fa z la ciddî o lm am alı, daima h a f if komedi ve s k e ç le r tercih edilm elid ir. E- serin kısa, eşh asının az o 'm ast şarttır- Y o k s a , d in ley ic in in y o rulduğu, dikk atinin d a ğ ıld ığ ı b e lirtilm e k te , bunun n eticesinde de b e k len ilen randmanın alına m ıy a c a ğ ı h a tırla tılm a k ta d ır. B ü tün bu şar tla r ı h a iz b ir e se r b u lunup m ik r o fo n a ko n u lu rken c- r.un, ra d y o tek niğ inin bütün im kânlarından istifa d e s u r e t i y l e h a zırlan m ası elzem d ir. M o n ta jı iyi yapılm am ış, e fe k t le r i ha kkında t e r tip le n m e m iş b ir p iyes n e k a dar değerli a rt is tle r tarafından oynanırsa oynansın m u v a f f a k olam az. R a d y o tem sili . tâ b ir c a izs e - d in ley icin in kulağına, g ö r m e h assası da v e r ile b ild iğ i takdirde tam
mâna-T- 5
13f
dlaZLKİayan :
s iy le başa rı kazan ır.» G e le lim bu f i k i r l e r e z ı t k a n aa tle r serded enle- r’e:
Y ü z kişiden otuzu , radyo t e m sillerin in t iy a tro n u n y erin i t u t t u ğunu iddia e tm e ted ir ler . Y a p ıla n tetk ik te , bu kanaati serded en d in ley ic ilerin , ank et ceva pla rın ı taşradan, t i y a t r o z e v k le r in i t a t m in e d e c e k m ü e s s e s e le r bulun m ayan k ö y ve kasab a ların posta - tanele rinden a tt ık la rı a n la ş ılm ış tır. D e m e k ki ra d y o tem silleri faal t i y a t r o te ş e k k ü lle ri olm ayan y er le r d e m u v a f f a k a d d e d ilm e k te ve m akbule g e ç m e k ted ir.
A d ı g e ç e n ank etin n etic ele rin i b ö y le c e hulâsa e tt ik t e n sonra işi b izim m e m lek et zav iye sin d e n mütalâa e d elim :
T ü r k i y e d e bu tar2 bir anket henüz y a p ılm 'ş değ ild ir. Onun için k a t ’i duruımı b ilm e m ize
im-'üaUk (%ü>ıcan,
kân yo k . F a k a t k ıy a s y o l u y l a şu hü km e v a r a b i . i r i z : i h t i y a c a kâfi t i y a t r o t eş e k k ü lle ri b izde henüz t a m kem alin i bu lm a m ıştır. B ü y ü k ş e h ir le r im iz h ariç, A n a d o lu ve T r a k y a , a m atö r g e n ç le r in sene de b ir v e y a iki d e fa o y n a d ık la rı m e k t e p v a ri p i y e s l e r dışında t e m a ş a h a y atın d an m ahru m durlar. O halde h a lk ım ız ın reyinin büyük ih tim a lle y u k a rd ak i ank etin :- k i n c i grupunda i t t if a k ede c e ğ i k u v v e t e tahmin o lu nur. B in aena leyh , T ü r k ra d y o la r ın d a t e m s ille r, t i y a t r o nun y erin i tutm ak v e h a lk ın bu ih tiy a c ın ı tatmin e tm e k m e c b u ri yetin d ed ir. M a am a fih , bu ve buna b e n z e r r a d y o m e v z u la r ın d a bizd e de a nk et y oluna g id ilm e s i, m e m l e k e t im iz in şartları içe risind e du rumun k a t ’î o la r a k tesb iti için h er h a ld e lüzu m lu ve tem enniye şayand ır.
