Maternal sigara kullam›n›n Doppler ölçümleri üzerine
etkisinin araflt›r›lmas›
Turab Janbakhisov1, Özlen Emekçi2, Erkan Ça¤l›yan2, Ali Cenk Özay2, Ferruh Acet2, Sabahattin Altunyurt2
Dokuz Eylül Üniversitesi T›p Fakültesi Kad›n Hastal›klar› ve Do¤um Anabilim Dal›, ‹zmir
Özet
Amaç: Sigaran›n, plasental vaskülarizasyonu azaltarak, plasental geliflim üzerine olumsuz etki oluflturdu¤u öne sürülmektedir. Siga-ra kullan›m›, intSiga-rauterin ve perinatal ölüm, preterm eylem, ablas-yo plasenta, plasenta previa ve intrauterin geliflme gerili¤i ile ilifl-kili bulunmufltur. Bu çal›flmadaki amac›m›z sigara kullan›m›n›n fe-tal do¤um a¤›rl›¤› ile olan patofizyolojik iliflkisi ve fefe-tal Doppler ak›mlar› üzerine etkisini incelemektir.
Yöntem: Çal›flmaya Dokuz Eylül Üniversitesi T›p Fakültesi Ka-d›n Hastal›klar› ve Do¤um Anabilim Dal› Obstetrik poliklini¤ine 13 Ocak 2011 - 24 Nisan 2011 tarihleri aras›nda baflvuran toplam 119 tekil gebeli¤i olan hasta al›nd›. Sigara kullan›m miktar› 4-10/gün olan toplam 22 hasta Grup 1 olarak çal›flmaya dahil edildi. Gebeli¤i s›ras›nda ve gebelikten önce hiç sigara kullanmam›fl olan 97 hasta ise Grup 2 olarak çal›flmaya dahil edildi. Bütün gebelerin 37. gestasyonel haftada maternal uterin arter, umbilikal arter ve orta serebral arter Doppler de¤erlendirilmesi yap›ld›.
Bulgular: Günde 4-10 aras›nda sigara kullan›m› olan gebelerde, hiç kullanmayanlara göre gebelikte kilo al›m› anlaml› flekilde daha fazla bulunmufltur. Sigara kullan›m›n›n maternal Doppler ak›mla-r› üzerine etkisi görülmezken, fetal Doppler ak›mlaak›mla-r›ndaki etkilen-me iki grup aras›nda anlaml› olarak farkl› bulunmufltur. Her iki grup için uterin arter Doppler ak›mlar› benzer iken, umbilikal ar-ter ve orta serebral arar-ter Doppler ak›mlar›nda Grup 1’de anlaml› olarak daha yüksek de¤erler kaydedilmifltir.
Sonuç: Sigara; nikotin, karbon monoksit ve binlerce toksik kimya-sal bileflik içermektedir. Sigaradaki karbon monoksit, fetuse oksi-jen transportunu azaltmaktad›r. Kronik tütün kullan›m› ile plasen-tal kan ak›m› azalmakta; patolojik hipoksik ortam meydana gel-mekte ve fetal Doppler ak›mlar›nda de¤ifliklikler oluflmaktad›r. Anahtar sözcükler: Doppler ultrason, intrauterin geliflme gerili-¤i, sigara.
Yaz›flma adresi: Dr. Özlen Emekçi. Dokuz Eylül Üniversitesi T›p Fakültesi
Kad›n Hastal›klar› ve Do¤um Anabilim Dal›, ‹zmir. e-posta: özlenemekci@yahoo.com
Gelifl tarihi: Haziran 13, 2013; Kabul tarihi: A¤ustos 17, 2013
Bu yaz›n›n çevrimiçi ‹ngilizce sürümü: www.perinataljournal.com/20130213004 doi:10.2399/prn.13.0213004 Karekod (Quick Response) Code:
Perinatoloji Dergisi 2013;21(3):119-123
Perinatal Journal 2013;21(3):119-123 künyeli yaz›n›n Türkçe sürümüdür.
R Ü N
A TO L O J Ü DE R
GÜ S
The effect of maternal smoking during pregnancy on Doppler parameters
Objective: It is suggested that smoking has adverse effects on pla-centa development by decreasing plapla-cental vascularization. Cigarette exposure is associated with intrauterine and perinatal death, preterm labor, ablatio placenta, placenta previa and intrauterine growth retardation. The aim of this study is to inves-tigate the effect of smoking on fetal Doppler ultrasound wave-forms and its pathophysiological relationship with fetal birth weight.
Methods: The study was conducted in Gynecology and Obstetrics Department of Dokuz Eylül University between January 13th and 24th April 2011. One hundred nineteen single-ton pregnancies were included to the study. Group 1 consisted of 22 patients who were smoking 4-10 cigarettes daily. Group 2 con-sisted of 97 non-smoker patients before and during their pregnan-cies. Patients’ maternal uterine, fetal umbilical and fetal middle cerebral arteries Doppler measurements were done on 37th week of gestation.
Results: Weight gain in the Group 1 was statistically higher than non-smoking patients. There were statistically significant changes in fetal Doppler measurements, but no difference was found in maternal Doppler waveforms between the two groups. Maternal uterine artery Doppler waveforms were similar in both groups; in fact fetal umbilical artery and middle cerebral artery waveforms were statistically higher for Group 1.
Conclusion: Cigarette contains nicotine, carbon monoxide and thousands of other toxic chemicals. Carbon monoxide reduces the oxygen transfer to the fetus. Chronic tobacco use decreases pla-cental blood flow, hypoxic pathologic environment occurs, and changes appear on fetal Doppler ultrasound waveforms. Key words: Doppler ultrasound, intrauterine growth retardation, smoking.
Girifl
Sigara kullan›m›, gebelik komplikasyonlar› ve ne-onatal geliflim üzerine etkili, modifiye edilebilir bir risk faktörüdür. Reprodüktif yafl kad›nlarda sigara içme oran› 2008 verilerine göre Türkiye için %11.6 olarak
bildirilmektedir.[1]
Bu oran son y›llarda azalma göster-mekle birlikte Amerika Birleflik Devletleri’nde yaklafl›k
%22 olarak rapor edilmektedir.[2]
Sigara kullanan ka-d›nlar›n sadece %18-25’i gebelik durumu tespit
edildi-¤inde sigaray› b›rakmaktad›r.[1,2]
Sigara içerisindeki birçok kimyasal madde, insan
sa¤l›¤›n› olumsuz etkiler.[3]
Maternal sigara kullan›m› gebelik komplikasyonlar›na yol açt›¤› gibi çocuk
gelifli-mini de olumsuz yönde etkilemektedir.[2,3]
Maternal si-gara kullan›m›n›n düflük do¤um a¤›rl›¤› ve erken do-¤um ile iliflkisi gösterilmifl olmas›na ra¤men, bu
duru-ma yol açan mekanizduru-ma hala tart›flduru-ma konusudur.[4,5]
Si-gara ve içeri¤indeki kimyasal maddelerin plasental vas-külarizasyonu azaltarak, plasental geliflim üzerine
olumsuz etki oluflturdu¤u öne sürülmektedir.[6]
Pre-term eylem ve intrauterin geliflme gerili¤inin etiyoloji-si multifaktöriyaldir; fakat Larsen ve ark.’n›n yapm›fl oldu¤u prospektif çal›flmada sigara kullan›m›n›n, fetal geliflme persentil e¤rilerinde en fazla azalmaya yol açan
etken oldu¤u ortaya konmufltur.[7,8]
Sigara kullan›m›, artm›fl düflük riski, intrauterin ve perinatal ölüm, preterm eylem, ablasyo plasenta, pla-senta previa ve intrauterin geliflme gerili¤i ile iliflkili bulunmufltur. Bunun yan› s›ra, sigara kullan›m›n›n tromboksan A2 sentezini azaltarak preeklampsi riskini azaltt›¤› gösterilmifltir. Ayr›ca sigara kullanan gebeler-de ani bebek ölüm oran› içmeyenlere oranla 3 kat
art-m›fl olarak tespit edilmifltir.[9]
Sigara, nikotin, karbon monoksit ve binlerce toksik kimyasal bileflik içermektedir. Sigara içeri¤indeki bu toksik maddeler, gebelik komplikasyonlar› ile iliflkilen-dirilmektedir. Sigaradaki karbon monoksit, fetuse oksi-jen transportunu azatlamakta, nikotin de uterin kan
ak›m›nda azalmaya neden olmaktad›r.[9]
Bu çal›flmadaki amac›m›z sigara kullan›m›n›n fetal do¤um a¤›r›l›¤› ile olan patofizyolojik iliflkisi ve fetal Doppler ak›mlar› üzerine etkisini incelemektir.
Yöntem
Çal›flmaya Dokuz Eylül Üniversitesi T›p Fakültesi Kad›n Hastal›klar› ve Do¤um Anabilim Dal› Obstetrik poliklini¤ine 13 Ocak 2011 - 24 Nisan 2011 tarihleri aras›nda baflvuran toplam 119 tekil gebeli¤i olan hasta
al›nd›. Gebeli¤in indükledi¤i hipertansif hastal›klar (preeklampsi, eklampsi), kronik hipertansiyon, gestas-yonel diyabet, morbid obezite, ilaç kullan›m›, komor-bid hastal›¤› mevcut veya ço¤ul gebeli¤i olan hastalar çal›flma d›fl›nda b›rak›ld›.
Sigara kullan›m miktar› 4-10/gün olan toplam 22 hasta Grup 1 olarak, gebeli¤i s›ras›nda ve gebelikten önce hiç sigara kullanmam›fl olan 97 hasta Grup 2 ola-rak çal›flmaya dahil edildi.
Hastalar›n gebelik yafl›, son adet tarihinin ilk günü-ne göre tespit edildi. fiüphede kal›nan durumlarda ul-trasonografi incelemelerine göre gebelik haftas› belir-lendi. Her hastan›n çal›flmaya al›nd›¤› gün a¤›rl›k ve
boy ölçümü yap›ld›, vücut kitle indeksi (VK‹; kg/m2)
hesapland›. Bütün gebelerin 37. gestasyonel haftas›nda maternal ve fetal Doppler ölçümleri yap›ld› ve kayde-dildi. Maternal uterin arter (UtA) ölçümlerinde pulsa-tilite indeksi (P‹), rezistans indeksi (R‹) ve sistol diastol (S/D) ak›m oranlar› kaydedildi. Bilateral maternal ute-rin arter ölçümleri yap›ld›ktan sonra istatistiksel çal›fl-ma için sa¤ ve sol uterin arter Doppler ölçümlerinin toplam›n›n yar›s› hesaplanarak tek de¤er kaydedildi. Fetal umbilikal arter (UmbA) ölçümlerinde pulsatilite indeksi (P‹), rezistans indeksi (R‹) ve sistol diastol (S/D) ak›m oranlar› kaydedildi. Ayn› flekilde orta sereb-ral arter (MCA) Doppler de¤erlendirilmesi yap›ld›. Orta serebral arter rezistans indeksi (R‹), pulsatilite in-deksi (P‹), en yüksek sistolik düzey (PSV) ve sistol di-yastol (S/D) ak›m oranlar› incelendi.
Ayn› dönemde hastalardan do¤um öncesi al›nan kan örneklerinden C reaktif protein (CRP; 0.1-8.2 mg/L), total kolesterol (T. kol; 0-200 mg/dl), trigliserid (Trig; 0-200 mg/dl), yüksek dansiteli lipoprotein (HDL; 40-60 mg/dl), düflük dansiteli lipoprotein (LDL; 0-130 mg/dl) düzeyleri bak›ld›.
Verilerin istatistiksel analizi SPSS (Statistical Pac-kage for Social Sciences) versiyon 15 (SPSS Inc., Chi-cago, IL, ABD) program› kullan›larak yap›ld›. Sürekli de¤iflkenler ortalama±standart sapma (SD) ve parantez içinde en düflük ile en yüksek de¤er olarak verildi. Bü-tün verilerin non-parametrik oldu¤u saptand› ve iki
grup karfl›laflt›r›lmas›nda Mann-Whitney U ve χ2
test-leri kullan›ld›. Bütün testler için p<0.05 istatistiksel olarak anlaml› kabul edildi.
Bulgular
Her iki grubun genel özelliklerinin karfl›laflt›rmas›
de¤eri 29.8±4.2 (da¤›l›m: 23-38) y›l saptan›rken Grup 2’nin ortalama yafl de¤eri 29.2±4.8 (da¤›l›m: 19-40) ve her iki grup için benzer olarak saptand› (p=0.546). ‹ki grup aras›nda parite aç›s›ndan istatistiksel olarak farkl›-l›k izlenmedi (2.1±1.7 ve 2.3±1.5; p=0.623). Vücut kit-le indeksi aç›s›ndan iki grup karfl›laflt›r›ld›¤›nda Grup
1’in VK‹’si 27.1±2.0 (da¤›l›m: 23.0-30.7) kg/m2 ve
Grup 2’nin VK‹’si 27.2±2.6 (da¤›l›m: 21.1- 30.8) kg/m2
saptand› (p=0.524). Grup 1 için gebelikte kilo al›m› 17.3±2.8 (da¤›l›m: 13.5-24.0) kg ve Grup 2 için ise kilo al›m› 13.6±4.5 (da¤›l›m: 4.0-24.0) kg olarak tespit edil-di. Günde 4-10 sigara kullanan gebelerde hiç kullan-mayanlara göre gebelikte kilo al›m› anlaml› olarak da-ha fazla bulundu (p=0.000).
Ek olarak her iki grubun lipid parametreleri karfl›-laflt›r›ld›¤›nda total kolesterol ve LDL düzeylerinde is-tatistiksel olarak anlaml› saptanmad› (p=0.803 ve p=0.240 s›ras›yla). Bunun yan› s›ra HDL düzeyi Grup 1 için anlaml› olarak daha düflük bulundu (p=0.001). Grup 1’in HDL düzeyi 52.8±7.4 (da¤›l›m: 42.0-68.0) mg/dl ve Grup 2’nin HDL düzeyi 62.4±12.9 (da¤›l›m: 41.0-94.0) mg/dl olarak kaydedildi. Trigliserid düzeyi Grup 1’de Grup 2’ye nazaran istatistiksel olarak daha yüksek saptand› (p=0.028). Grup 1’de trigliserid düzeyi 278.4±97.9 (da¤›l›m: 128.0-428.0) mg/dl ve Grup 2’de trigliserid düzeyi 236.5±82.9 (da¤›l›m: 117.0-567.0) mg/dl olarak saptand›. Gruplar aras›nda CRP düzeyi karfl›laflt›r›ld›¤›nda Grup 1’de 6.7±4.2 da¤›l›m:
2.7-17.1) mg/L ve Grup 2’de 6.11±6.07 (da¤›l›m: 0.5-37.6) mg/L olarak bulundu. Bu sonuç istatistiksel olarak an-laml› bulunmad› (p=0.258). Fetal cinsiyet aç›s›ndan her iki grubun karfl›laflt›r›lm›fl verileri Tablo 1’de gösteril-mektedir. Grup 1 için fetal cinsiyet %44.5 k›z, %54.5 erkek, Grup 2 için ise k›z cinsiyet oran› %54.6 ve erkek cinsiyet oran› %45.4 olarak saptand› (p=0.436).
Bu sonuçlar›n yan› s›ra, Grup 1 ve 2’nin maternal ve fetal Doppler ak›mlar›n›n karfl›laflt›r›lmas› Tablo 2’de gösterilmifltir. UtA P‹, R‹ ve S/D ak›mlar› gruplar ara-s›nda karfl›laflt›r›ld›¤›nda istatistiksel olarak anlaml› bir fark saptanmad› (s›ras›yla, p=0.432, p=0.317 ve p=0.472). Grup 1 için UmbA S/D oran› 2.6±0.5 (da¤›-l›m: 1.8-3.3), UmbA R‹ 0.6±0.1 (da¤›(da¤›-l›m: 0.4-0.7) ve UmbA P‹ 0.9±0.2 (da¤›l›m: 0.6-1.5) olarak saptand›. Grup 2 için UmbA S/D 2.3±0.4 (da¤›l›m: 1.1-3.4), UmbA R‹ 0.6±0.1 (da¤›l›m: 0.4-0.7) ve UmbA P‹ 0.8±0.1 (da¤›l›m: 0.5-1.1) olarak saptand›. Umbilikal arter Doppler ak›mlar› iki grup aras›nda istatistiksel aç›dan anlaml› olarak saptand› (UmbA S/D için p= 0.010; UmbA R‹ için p=0.008; UmbA P‹ için p=0.016). ‹statistiksel olarak anlaml› farkl›l›k görülen UmbA Doppler ak›mlar› klinik olarak anlaml› farkl›l›k göster-memektedir. Gruplar aras›nda Doppler MCA de¤erle-ri karfl›laflt›r›ld›¤›nda Grup 1’de MCA S/D 2.6±0.5 (da-¤›l›m: 1.8-3.3), MCA R‹ 0.8±0.1 (da(da-¤›l›m: 0.7-0.9), MCA P‹ 1.7±0.3 (da¤›l›m: 1.2-2.2) ve MCA PSV 61.8±12.2 (da¤›l›m: 42.3-82.5) olarak saptand›. Grup
Tablo 1. Çal›flmaya dahil edilen gebelerin özellikleri.
Grup 1 Grup 2 N=22 N=97 P* N 22 97 -Yafl 29.82±4.22 29.16±4.75 0.546 Parite 2.1±1.7 2.3±1.5 0.623 VK‹ (kg/m2) 27.10±2.00 27.24±2.64 0.524 Kilo al›m› (kg) 17.29±2.81 13.56±4.53 0.000 T. kolesterol (mg/dl) 246.00±48.78 242.10±38.02 0.803 Trigliserid (mg/dl) 278.36±97.96 236.49±82.91 0.028 HDL (mg/dl) 52.82±7.36 62.41±12.93 0.001 LDL (mg/dl) 148.18±42.68 145.09±61.98 0.240 CRP (mg/L) 6.62±4.22 6.11±6.07 0.258 Bebek kilosu (g) 3328.18±231.05 3379.12±356.45 0.334 Bebek cinsiyeti: K›z (n, %) 10 (%44.5) 53 (%54.6) 0.436 Erkek (n, %) 12 (%54.5) 44 (%45.4)
2’de MCA S/D 4.2±1.2 (da¤›l›m: 2.0-7.4), MCA R‹ 0.7±0.1 (da¤›l›m: 0.5-0.9), MCA P‹ 1.5±0.3 (da¤›l›m: 0.7-2.1) ve MCA PSV 57.4±12.4 (da¤›l›m: 37.5-99.9) olarak saptand›. MCA de¤erleri karfl›laflt›r›ld›¤›nda Grup 1 hastalar›nda S/D, RI ve PI de¤erleri Grup 2’deki hastalar›n de¤erlerinden istatistiksel olarak daha yüksek bulunmas›na ra¤men bu farkl›l›k klinik olarak anlaml› de¤ildir (s›ras›yla p=0.004, p=0.002 ve p=0.008). MCA PSV oranlar› Grup 1 hastalar›nda da-ha yüksek bulunmas›na ra¤men istatistiksel olarak an-laml› saptanmad› (p=0.076).
Tart›flma
Bu çal›flmada; sigara kullan›m›n›n maternal, fetal Doppler ak›mlar› üzerine etkisi ve fetal do¤um a¤›rl›¤› üzerine etkisi incelenmifltir. Sigara kullan›m›n›n düflük fetal do¤um a¤›rl›¤› ile olan iliflkisi bilinmektedir. Riz-zo ve ark.’n›n 2009 y›l›nda yapm›fl oldu¤u çal›flmada; kronik tütün kullan›m›n›n fetal do¤um a¤›rl›¤›nda dü-flüfle neden olmas›na ra¤men; birinci trimesterde pla-sental volümü ve plapla-sental vaskülarizasyonu
etkileme-di¤ini göstermifllerdir.[4]
Çal›flmam›zdaki 22 hastan›n hiçbirinde intrauterin geliflme gerili¤i tespit edilme-mifltir. Güncel çal›flmalardan farkl› olarak; günde 4-10 adet sigara kullan›m›n›n fetal do¤um a¤›rl›¤› üzerine etkisi olmad›¤› bu çal›flma ile kan›tlanm›flt›r. Vielwert ve ark.’n›n 2006 y›l› çal›flmas›nda ise günde 15 ve üzeri sigara kullan›m›n›n, üçüncü trimesterde büyüme h›z›n-da azalma (p=0.007) ve düflük do¤um a¤›rl›¤› (p=0.002) ile iliflkili oldu¤u gösterilirken, sigara kullan›m›n› k›s›t-layan gebelerde (günde 15’ten az) fetal do¤um
a¤›rl›¤›-n›n etkilenmedi¤i gösterilmifltir.[6]
Litaratürde; sigara kullan›m› ve kilo al›m›, kilo kay-b›n› inceleyen çal›flmalar mevcuttur. Özellikle a¤›r si-gara ba¤›ml›l›¤› bulunan kiflilerde; sisi-gara b›rakma dö-nemlerinde kilo de¤ifliklikleri ve yemek al›flkanl›klar›n› de¤erlendirilen çal›flmalar mevcuttur. Grebenstein’in 2013 y›l›nda yapt›¤› çal›flmada; nikotinin kilo al›m› ile
iliflkisi olmad›¤› gösterilmifltir.[10] Bizim çal›flmam›zda
ise sigara kullanan gebelerin kilo al›m›n›n kullanma-yanlara göre daha fazla oldu¤u tespit edilmifltir. Gün-cel olarak gebelikte kilo al›m› üzerine sigaran›n etkisini inceleyen çal›flma olmamas›na ra¤men, bu gebelerin, psikolojik olarak bebe¤in olumsuz etkilenebilece¤ini düflünerek kalori al›m›n› art›rd›klar› öne sürülebilir. Bu nedenle bu gebelerin psikolojik yönünün ileri araflt›r-malarla ayd›nlat›lmas› düflünülmelidir. Bizim çal›flma-m›z›n aksine; Newnham ve ark.’n›n 1990 y›l›nda yap-m›fl olduklar› araflt›rmada; sigara kullanan gebelerde maternal ve fetal kilo al›m›n›n her ikisinin de daha
dü-flük oldu¤u gündeme getirilmifltir.[11]
Kronik tütün maruziyeti, içeri¤indeki toksik kimya-sal bileflikler nedeniyle plasental yataktaki vaskülarizas-yonu bozmaktad›r. Sigara içen gebelerin plasentalar›-n›n histolojik incelemesinde intervillöz alanda küçülme ve kapiller volümde azalma gösterilmifltir. Plasentadaki azalm›fl anjiyogenez ve artm›fl direnç; maternal ve fetal
Doppler ak›mlar›na yans›maktad›r.[6,11-13]
Çal›flmam›z›n sonuçlar›nda da sigara kullan›m›n›n UmbA ve MCA Doppler ak›mlar›n› etkiledi¤i gösterilmifltir. Bruner ve Forouzan’›n 1991 y›l›nda yapt›klar› çal›flmada nikotinin fetal UmbA ak›mlar› üzerine akut etkisi incelenmifl ve
UmbA’de diyastolik ak›m kayb› gösterilmifltir.[12]
Newnham ve ark. 1990 y›l›nda 24. gestasyonel haftada gebelerde sigara kullan›m›n›n etkilerini incelemifltir. Çal›flmas›n›n sonucunda, sigara kullanan ve kullanma-yan gebelerin UmbA S/D oranlar›nda farkl›l›k görül-memifltir. Newnham ve ark., sigaradaki toksik kimya-sallar›n Doppler ak›mlar›nda periyodik de¤ifliklikler oluflturdu¤u fakat kronik etkilerinin olmad›¤›n›
savun-maktad›r.[11] 2009 y›l›nda Rizzo ve ark.’n›n yapm›fl
ol-du¤u çal›flmada da birinci trimesterde sigara kullam›n›n
fetal Doppler ak›mlar›n› etkilemedi¤i gösterilmifltir.[4]
Özellikle üçüncü trimesterde fetal ve maternal Dopp-ler ak›mlar›n› ve sigara iliflkisini inceleyen çal›flma bu-lunmamaktad›r. Bu nedenle çal›flmam›z›n sonucunda kaydedilen etkilenmifl UmbA ve MCA Doppler ak›m-lar› literatüre yeni bir bak›fl aç›s› sunmaktad›r.
Sigara kullan›m›, immün sistemi aktive ederek, dü-flük sistemik inflamatuar yan›t oluflturmakta ve
özellik-le CRP de¤erözellik-lerinde art›fla neden olmaktad›r.[14]
Gebe-likte humoral immün sistem bask›lanm›flt›r, di¤er
taraf-Tablo 2. Gruplar aras›nda Doppler bulgular›n›n karfl›laflt›r›lmas›.
Grup 1 Grup 2 N=22 N=97 P MCA-PSV 61.80±12.18 57.36±12.43 0.076 MCA-RI 0.79±0.06 0.74±0.07 0.002 MCA PI 1.66±0.29 1.45±0.29 0.008 MCA S/D 5.26±1.64 4.20±1.23 0.004 UmbA RI 0.60±0.07 0.55±0.06 0.008 UmbA PI 0.94±0.23 0.82±0.13 0.016 UmbA S/D 2.57±0.48 2.27±0.38 0.010 UtA RI 0.47±0.08 0.45±0.06 0.432 UtA PI 0.73±0.02 0.75±0,22 0.317 UtA S/D 2.06±0.71 2.11±0.79 0.472
tan akut faz reaktanlar›ndan CRP ve sedimentasyonun
art›fl› bilinmektedir.[15]Bizim çal›flmam›zda ise CRP
de-¤erlerin normalin üst s›n›r›na yak›n olsa da yükseklik saptanmad› ve sigara kullanan gebelerde CRP düzeyle-rinin kullanmayanlara göre istatistiksel olarak anlaml› bir farkl›l›k göstermedi¤i tespit edildi.
Gebelikte fizyolojik metabolik adaptasyonlar ger-çekleflmektedir. Gebeli¤in lipid ve lipid metabolizmas› üzerindeki etkilerini inceleyen çal›flmalarda total koles-terol, trigliserid, LDL ve HDL de¤erlerinin gebelikte
artm›fl oldu¤u tespit edilmifltir.[16]
Çal›flmam›zda; sigara kullan›m›n›n gebelikteki lipid profili üzerine etkileri araflt›r›lm›flt›r. Sigara kullan›m›n›n azalm›fl HDL ve artm›fl trigliserid düzeyleriyle anlaml› olarak iliflkili ol-du¤u bu çal›flma ile gösterilmifltir. Sigara içeri¤indeki karbon monoksit ve nitrozaminlerin oksidatif stress oluflturarak HDL düzeylerindeki azalma ve vasküler
endotelyal hasar ile iliflkili oldu¤u kan›tlanm›flt›r.[17]
Sonuç
Sonuç olarak, verilerimiz göstermektedir ki; günde 4-10 adet sigara kullan›m› fetal Doppler ak›mlar›n› et-kilemekle birlikte maternal uterin arter ak›mlar›n› de-¤ifltirmemektedir. A¤›r sigara kullan›m›n›n plasental vaskülarizasyonu bozarak fetal geliflimi etkiledi¤ini sa-vunan bir çal›flma mevcuttur. Sigara kullan›m› günde 4-10 adet ile s›n›rland›r›ld›¤›nda fetal Doppler ak›mla-r›nda de¤ifliklikler geliflse bile fetal do¤um a¤›rl›¤›nda bir etkilenme olmad›¤› bu çal›flma ile kan›tlanm›flt›r.
Ç›kar Çak›flmas›: Ç›kar çak›flmas› bulunmad›¤› belirtilmifltir.
Kaynaklar
1. Bilir N. Dünya’da ve Türkiye’de Tütün Kullan›m› Etiyolojisi. Ankara: Hacettepe Üniversitesi Halk Sa¤l›¤› Anabilim Dal›; 2008.
2. Batech M, Tonstad S, Job JS, Chinnock R, Oshiro B, Merritt TA, et al. Estimating the impact of smoking cessation during pregnancy: the San Bernardino County experience. J Community Health 2013;4:1-10.
3. Huruba D, Sikolova V, Kunzova S, Kasikova K. The role of smoking in the epigenetic modification of phenotype: the latest knowledge about smoking-induced pathways. [Article in Czech] Cas Lek Cesk 2013;152:31-5.
4. Rizzo G, Capponi A, Pietrolucci ME, Arduini D. Effects of maternal cigarette smoking on placental volume and vascu-larization measured by 3-dimensional power Doppler ultra-sonography at 11+0 to 13+6 weeks of gestation. Am J Obstet Gynecol 2009;200:415.e1-5.
5. Castles A, Adams EK, Melvin CL, Kelsch C, Boulton ML. Effects of smoking during pregnancy: five meta-analyses. Am J Prev Med 1999;16:208-15.
6. Vielwerth SE, Jensen RB, Larsen T, Greisen G. The impact of maternal smoking on fetal and infant growth. Early Hum Dev 2007;83:491-5.
7. Larsen T, Greisen G, Petersen S. Intrauterin growth corre-lation to postnatal growth-influence of risk factors and com-plications in pregnancy. Early Hum Dev 1997;47:157-65. 8. Guiot C, Gaglioti P, Oberto M, Piccoli E, Rosato R, Todros
T. Is three dimensional power Doppler ultrasound useful in the assessment of placental perfusion in normal and growth restricted pregnancies? Ultrasound Obstet Gynecol 2008;31:171-6.
9. American College of Obstetricians and Gynecologists. ACOG committee opinion: smoking cessation during preg-nancy. Obstet Gynecol 2010;116:1241-45.
10. Grebenstein PE, Thompson IE, Rowland NE. The effects of extended intravenous nicotine administration on body weight and meal patterns in male Sprague-Dawley rats. Psychopharmacology 2013;3:43-7.
11. Newnham JP, Patterson L, James I, Reid SE. Effects of maternal cigaratte smoking on ultrasonic measurements of fetal growth and on Doppler flow velocity waveforms. Early Hum Dev 1990;24:23-26.
12. Bruner JP, Forouzan I. Smoking and buccally administered nicotine. Acute effect on uterine and umbilical artery Doppler flow velocity waveforms. J Reprod Med 1991;36:436-40.
13. Campbell S. Placental vasculature as visualized by 3D power Doppler angiography and 3D color Doppler imaging. Ultrasound Obstet Gynecol 2007;309:17-20.
14. Yano Y, Hoshide S, Shimada K, Kario K. The impact of cig-arette smoking on 24-hour blood pressure, inflammatory and hemostatic activity, and cardiovascular risk in Japanese hypertensive patients. J Clin Hypertens (Greenwich) 2013;15:234-40.
15. Rico-Rosillo MG, Vega-Robledo GB. Immunological mech-anism involved in pregnancy. [Article in Spanish] Ginecol Obstet Mex 2012;80:332-40.
16. Lippi G, Albiero A, Montagnana M. Lipid and lipoprotein profile in physiological pregnancy. Clin Lab 2007;53:173-7. 17. Rao ChS, Subash YE. The effect of chronic tobacco
smok-ing and chewsmok-ing on the lipid profile. J Clin Diagn Res 2013;7:31-4.
