SIĞIR AYAK
VE EKSTREMİTE
HASTALIKLARINDA
BESLENME VE AHIR
YAPISININ ETKİSİ
Topallıkların nedenleri
Besinler Beslenme idaresi
Ahır yapısı ve idaresi Hayvan davranışları Stres ve sığır rahatı Tırnak kesimi İnfeksiyöz etkenler Mikotoksinler Hormonal değişimler
BESLENME
Konsantre yemin
Kalitesi Tipi
Protein oranı
Kaba yemin kalitesi Silajın nemi
BESLENME
Düşük kaliteli ot ve konsantre yem artışı
laminitis riskini arttırır.
Kaba yemin fazla tüketimi ve konsantre yem
verilmeyişi dışkı kıvamını arttırarak tabanda
yıkımlayıcı çamur oranını azaltır.
BESLENME
Besinlerle
alınan
yüksek
oranlardaki
karbonhidrat ve proteinler,
Ruminal asidoz
Asetonomi
Yağlı karaciğer
Hipokalsemi,hipofosfatomi ve hipomagnezemi
ile
dolaşım ve metabolik bozukluklara neden
olur.
Asidoz
Fermente olabilir karbonhidrat yendiğinde,
PH düşer
Bakteriler ürer (S. bovis ) Laktik asit oluşur
PH< 5
Lactobasil sayısı artar ---Rumen asidozu Fermentasyonun durur
Ruminitis ve hiperkeratosis oluşur
D-L laktik asitler emilir---Metabolik asidoz oluşur.
ASİDOZ-LAMİNİTİS
Metabolik asidoz sonucu
Vasoaktif bir mekanizma aktive edilir
Endotoksin ve histaminler (mikrobiyel değişim)
serbest bırakılır
Artan kan basıncı artışı ile damar dışına sıvı sızar Ödem, tromboz ve corium’da internal hemoraji ve
ağrı oluşur
Dolaşımın bozulması ile lokal işemi, epidermal
hücrelerde beslenememe ve hipoksi oluşur.
ASİDOZ-LAMİNİTİS
Epidermis’in Str.germ. dejenere olur Dermal epidermal birleşme bozulur
Laminar bölge ve Corium’da dejenerasyon olur Laminar tabaka ayrılır
Ayak kemiği ,corium ve dorsal duvar arasındaki yapı
bozulur.
Ayak-taban arasındaki dokular basınç altında kalır Yumuşak doku kompresyonu, hemoraji,tromboz ve
nekrotik alanlar oluşturur.
Küçük skarlar ve doku dejenerasyonu yeni kornu
SUBKLİNİK ASİDOZ
PH> 5.5
Düzensiz iştah-yem yeme
Ağırlık kaybı –Yem yemeye rağmen
Düzensiz dışkı oluşumu
İshal-Normal-Pasta kıvamı
Topallıklar
Laminitis’de protein düzeylerinin
etkisi
Normal çiftlik Etkilenen çiftlik ---Normal Etkilenmişler Kan üre 15.9 24.6 25.5 Globulin 3.0 2.8 3.9 Total protein 6.1 6.1 7.1 Hücre volümü % 29.4 32.2 33.9 Hemoglobin % 8.9 9.6 10.1 (Bargai 1992)
Laminitis’de mikotoksin’lerin etkisi
Aflatoxin M1 ---Hayvanlar n ppb Normal sığırlar 30 0.0992 Topal sığırlar 8 0.2318 Ovaryum kistli topal sığırlar 27 0.2577 (Özsoy 2004)LAMİNİTİS
En önemli metabolik hastalık Akut
Subklinik Kronik
HİSTAMİN
Nekrotik hastalıklarla olan protein yıkımlanması Stres,travma, sert zemin,aşırı kalabalık
Corium dokusunun zedelenmesi
Karaciğer apselerindeki anaerobik üreme Hemorajik yangılar
Asidoz’a bağlı mikroorganizma ölümleri
SUBKLİNİK LAMİNİTİS
Tabanın yumaşaması ve sarı mum benzeri bir
hal alması
Tırnağın uç kısmının uzayarak ağırlık
merkezinin değişmesi
Taban ülseri
Beyaz çizgi ayrılması
Ökçe çürüğü
SUBKLİNİK-KRONİK
LAMİNİTİS
NE YAPABİLİRİZ ?
Konsantre yemleme günde 2 kere yapılmalıdır(35-40 kg üzerinde süt verenlerde 3-4 kere olmalı)
Tüm gün yemleme yapılabilir
Konsantre-Kaba yem oranı % 60-40 olmalıdır. Tavsiye edilen protein miktarı % 16-18 üzerinde
olmamalıdır
Kaba yem miktarı vücut ağırlığının % 1.40’ından az olmamalıdır.
Konsantre yemden önce biraz ot verilmelidir.
Buzağılamadan 2 hafta önce vücut ağırlığının % 0.5-0.75 konsantre yem verilmelidir.
PH Düzenlenmesi
Sodyum bikarbonat 74-
100 g/gün/sığır
Rasyonun % 1’i
Taneli buğday
Yalama taşı
Ot kıyım uzunluğu 2.5 cm ve üzerinde
BESLENME
BİOTİN,
Süt veren rasyonuna 20 mg/gün/sığır
Kurudakilere 10 mg/gün/sığır
SONUÇ
Kaba yem en üst düzeyde olmalı
Konsantre yem bir seferde 4 kg’dan fazla verilmemeli Rasyon protein oranı % 16-18’i aşmamalı
Enerji ve protein dengeli olmalı Yağ oranı düşük olmalı
Rasyondaki ani değişimlerde sakınılmalı Uzun ot-sman kullanılmalı
Buzağılama döneminde hayvanların yağlandırılmasından
sakınılmalı
Bikarbonat ve yalama taşı kullanılmalı Yeterli vitamin ve mineral sağlanmalıdır
