Eski kitap meraklıları, giderek bu meraklarından vazgeçmek zorunda kalacaklar
Sahaflık neden can çekişiyor?
Sahaflık geçmiş yılların en renkli
mesleklerinden biriydi. Her şeyden önce
kaynakları boldu. Meraklıları yığınlar halinde
kitaplar, albümler dolusu kartpostallar, eski
resimler, belgeler ve mektup tomarları
alabilirdi sahaf dükkanlarından. Günümüzde
artık bu tür olanaklar yok sahaflarda.
SAMİ ÖIMAL
S
ahaflığın eskiden çok renkli yanları vardı. Herşeyden önce kaynakları boldu. Sık sık yığın lar halinde kitaplar, albümler dolusu kartpostallar, eski resimler, bel geler ve mektup tomarları satm alır dık. Onların arasmda eşelenmek, ara dığımız bir kitaba rastlamak, ilginç bir belge ile karşılaşmak bizleri nasıl da mutlu ederdi.Ne yazık ki son yıllarda bu tür olay larla artık karşılaşamıyoruz. Kaynaklar kurumuş, sahaflara kitap ve benzeri kültür gereçleri akışı durmuştur. Ki tap alışverişi ile uğraşanların sayısında ki patlama, açık artırmalardaki şişiril miş fiyatlar ve yanlış koşullandırmalar sahaflığın geleceğini belirsizlik içine it miştir. Bu yüzden İstanbul sahafları son beş yıldan bu yana eski kitap yeri ne artık “yok! ” satmaktadırlar.
Benzer durum antikacılar için de söz konusudur. On lar da satacak mal bulabil mek için çırpınıp duruyorlar. Antika piyasasının dediko duya açık olması işleri daha da güçleştiriyor. Ortalıkta dolaşan sayısız sahte resim, kopya, minyatür, berat, fer man, hat, cam ve çiniler alıcı ile satıcı arasında güvensizlik yaratıyor, antika eşya topla maya yeni başlayan meraklı ların gözlerini korkutuyor. Bunlar da ister istemez kan- dırılnja payı daha az olan bir alana, kitap piyasasına yöne liyorlar. Öyle ya güzelim gra- vürlü kitaplar, altın süslemeli Kuranlar dururken imzaları sonradan atılmış sahte Hoca Ali Rıza resimlerini ne yap sınlar, hilye taklitlerine niye parayatırsınlar.
Ancak, antika toplayıcıları
nın kitap açık arttırmalarında görün meleri kitap piyasasını altüst etmiştir. Gerçekte kitapa, okuyup araştırmaya uzak, ancak cüzdanların kabarık bazı kişiler açık artırmalarda kasırga gibi eserlerken kültür yaşamımızı olumsuz yönde etkiliyorlar. Paralı dostlarımız sahaflardan çok ucuz fiyada kitap ala bilecekleri kitaplara on beş yirmi kat para öderlerken neyi kanıtlamak isti yorlar? Paralı olduklarını mı, yoksa ya şamları süresince kitapçı dükkanlarına adım atmadıklarını mı? Bu çapraşık alışveriş bazı kitapçı arkadaşlarımızın sandıkları gibi sağlıklı bir kitap piyasa sı oluşturmadı, tersine evlerdeki kitap ların yastık altlarına itilmesine, fiyatla rın da yapay bir biçimde şişmesine ne den oldu. Bugün sahaflara kitap gelmi yor, her kesimden okuyucular gereksi nim duydukları kitaplara kolayca ula- şamıyorlarsa bunda açık arttırmaların, şişirilmiş fiyadarın önemli ölçüde etki si vardır. Alışveriş yaparak para kazan
mak herkesin doğal hakkıdır. Ancak, çok para kazanacağım diye kitaba uzak kişileri yanlış koşullandırmak, fi yatları şişirmek, kitapların ortadan kaybolmasına neden olmak büyük hazsızlıktır.
Bu konuda yapılması gereken nedir? Bizce açık arttırmaya girecek kitapla rın çok iyi seçilmesi, piyasada kolayca bulunabilen yapıtların listeye alınma ması en doğru yoldur. Konu olarak il ginç baskı yılı eski, elde edilme olanağı az kitapların açık arttırmaya konulma sına evet. Bırakalım sahafları, sokak sergilerinde bile sıkça rasdanılan sıra dan kitapların Üsteye alınarak değer karmaşası yaratılmasına hayır.
Sahaflığın can çekişmesine neden olan başka etkenler de var. Kuşkusuz ki bunların başında okurların türlü ne denlerle kitaptan kopması geliyor. Ara yönetimler döneminde kitabın suç un suru gibi gösterilmesi, televizyon ka nallarının artmasıyla ilginin yazıdan görüntüye kayması, ortaöğrenimdeki ödev yasağı toplumumuzu büyük öl çüde kitaptan koparmıştır. Ökurlar çeşitli gerekçelerle artık kitap almıyor lar. Evlere yeni kitap girmeyince sahaf lara da evlerden eski kitap akışı olmu yor. Günümüzde sayıları çok azalan kitapseverler sahaf raflarında değişik kitaplar görmezlerse bir daha o dükka na adım atarlar mı?
Bu koşullar altında sahaflık varlığını nasıl sürdürsün, nasıl can çekişmesin?
Kişisel Arşivlerde İstanbul Belleği Taha Toros Arşivi C U M H U R İ Y E T K İ T A P S A Y I 1 8 2
