Sahife: 2
„TT92T/Í22,
I s t a n b u l u d o l a ş ı r k e n
■ B B W — B M — W — W !■ ı — ' 1 FI II I H t II11 M ■■ ■III ■■ ■■ I I İ M İ I I I ■ MI MI U ■ ■ — B —Gedikpaşadaki
Azak sineması
~Kıym etli arkadaşımızj senit1
, sem:
dolaşıyor ve her gün önünjien
' x
şöhretlerini bilmediğimiz binaları dile geti
buli
vi
Yazan: Sermet Muhtar Alus
Azak
Semte ismini veren zat, Fatih Sultan Mehmedin çok değerli ve ziri ve sadrazamı, İkinci Beyazı- dm da Cem Sultan taraftarı diye nahak yere Edirne sarayında b oğ
durduğu, meşhur Gedik Ahmet
Paşadır.
Tramvay caddesinden Kumka- pıya giden yokuşta, şimdiki Azak
sinemasının bulunduğu köşeye
bundan 75, 80 yıl evvel Soulie isminde bir Fransız, cambazhane açmış, üç, dört 3ene işletip bıra
kınca memleketin bazı münev
verleri burayı alarak Türk dilile oynıyacak bir tiyatro heyeti teş kil etmişler.
Tiyatronun müdürlüğüne A -
gop Vartovyanı getirmişler. Ken disi, doğma, büyüme İstanbullu lardan. Memurlukla Balıkhaneye gidip gelirmiş.
Uyanık genç; resme, heykeltraş- lığa, güzel sanatlere meraklı. Be-
yoğlunda, Eımeniler tarafından
idare edilen (Şark tiyatrosu) na
devam edip dururken, aktörlük
hevesine kapılıp ve kumpanyaya girip az zamanda şöhretlenmiş.
Gedikpaşada yeni açılan (O s- manlı tiyatrosu) nun başına geçi yor. Aktörlükten ziyade iş ada -
m ı .
Müessese hemen rağbet kazan- mıya, büyükler ve matbuat tara fından himaye görmiye başlıyor. Hattâ Sadrazam Âli Paşanın ta vassutu ve Abdiilâzizin fermanile ilk defa olarak suflörle oyun oy namak imtiyazına nail oluyor.
Agobun Güllü lâkabı dolayısi- le tiyatrosuna halkça (Güllü A - gop tiyatrosu) da denilmede.
Direktör efendi hasılata da or tak. Artistlerinin aylıkları dolgun.
sineması
Hattâ birinci sınıf aktrislerinden Küçük ve Büyük Karakaşyan'lar ayda 60 sarı lira alırlarmış.
Bu iki fıkırdak hemşireye sa - ray mabeyincilerinden ve miras yedi paşazadelerden tut, saçlı sa kallılara ve züğürtlere kadar sev da çeken çekene, yanan yanana..
Kumpanyanın repertuvanna
gelince: Molyer'den, Hügo'dan,
Düma’ dan tercüme piyesler; yerli edip ve muharrirlerin telif eser - • leri: meşhur opera komiklerin ba- (zıları; (Leblebici H orhor) beste
kârı Dikran Çuhacıyanın operet- : leri.
Arada bir de Ermeni dilile, Er-
' meni hayır cemiyetleri namına
menfaatler verilirmiş.
Meşhur (Vatan, yahut Si
tre) sahneye konur konmaz f kalâde heyecan ve alkışla kar lanıyor. (Yaşasın vatan! Yaşa
müellifi Kemal Bey!) sayhal
ayyuka çıkıyor.
!0 Nisan 1873 de ikinci d< oynandığı gece, Abdülâziz, o; nu yasak edip Namık Kemali t<
kif ettirerek Kıbrıs adaşındı
Mağosa zindanına sürüyor. Kumpanya, bu sadmeden ha aksamakla beraber, sekiz, on', leyip dururken, 1882 de Ahn Mithat Efendinin «Çerkeş özd< leri» eserini temsil ettiği sıra
(tebaai hümayunları arasın
nifak ve şikakı bâdidir) diyer haydi Abdülhamide bir jurnal.
Hemen oyun yarıda kestiri Mithat Efendi ile Güllü, yakapa saraya almıyor. A gop Efendi m lüman olup ve adını Yakup k< yup Mızıkai Hümayuna kaydol nuyor. Bina da bir gece içini
j Belediye amelesine yıktırılarak
hâk ile yeksan ediliyor/
Üstü kubbemsi ve ahşap tiyat roya iki yanı mermer direkli ka - l Plfian ve yine mermer merdiven- ! le çıkılıp girilince üç sıra loca var
mış.
Bedeli bir ve iki lira fiyatında bulunan alttaki lüksler, al kadi - fe perdeli ve koltuklu. Orta kat ta, sahnenin karşısına gelen Hün kâra mahsus; karton piyerler, na kışlar, yaldızlar içinde.
Arsa, senelerce virane halinde kaldı. Meşrutiyetin ilânından son ra buraya Mühendis mektebi yap tırılmak kararı verilip dünya ka dar para harcanarak, kale beden leri gibi temeller atıldıktan sonra yüzüstü bırakıldı.
Allah razı olsun, hepsini A - zakzadeler satın aldılar da bir kıs mına apartımanlar $kıp, köşeyi de sinema yapıp oracığı yine şen lendirdiler.
SERMET MUHTAR ALUS
Kişisel Arşivlerde İstanbul Belleği Taha Toros Arşivi
