BROYLER PİLİÇLERDE BACAK PROBLEMLERİNE PATOLOJİK BAKTERİYOLOJİK ve SEROLOJİK BİR YAKLAŞIM

Vel. Oil. Derg. (2001),17,3: 101-108

BROYLER PiL

i

9LERDE BACAK PROBLEMLERiNE PATOLOJiK

BAKTERiYOLOJiK ve SEROLOJiK BiR

YAKLA~IM

Deniz Mlslrhoglu@l K. Tayfun 9arh 2 Alper Sevimlil Metin Petek3

A Patholo

gical, Bacteriological and Serological Approach to Leg

Problems in

Broilers

Ozet: Bu 9ah~mada tleari bir broyler i~etmesinde gllzlenen baeak problemleri ineelenmi~tir. Call~ma, d6nem ba~1 eiv· eiv saYllan slraslyla: 4443, 6154, 6070 ve 6200 olan 4 ayn kumeste yurOtClldu. Uyuneu haftadan itibaren topalilk gOz· lenenler araslndan rastgele !lrnekleme yoluyla toplam 72 adet pili9 seyilerek patolojik, bakteriyolojik ve serolojik in· cetemeleri yaplldl. Kumeslerde dOnem sonu OlUm oranlan Slraslyla %10.46, %10.33, %9.83 ve %10.61 olarak lesbil edildi. Bacak problemlerinden kaynaklanan !llumler ise toplam Olumlerin slraslyla %15.48, %14.77, %16.75 ve % 12.15'ini olu~turdu. Hasta eklemleroon Escherichia coli (0/027.94), Staphylococcus aureus (%7.35), Salmonella en-teritidis (% 1.47) ve Enterobacter spp (%1.47) izole ediJdi. Anti-Reovirus ve Mycoplasma gallisepticum anlikorlan sap-tanamadl. Patotojik inceleme sonunda pil~lerde purulent tenosynovitis, femur ba~1 lezyonJan. osteomyelitis ve sep-tlsemi bulgularl gOzlendi.

Anahtar Kellmeler: Broyler. tenosynovitis. lemur ba~llezyonlan

Summary: Leg problems in 4 Ilocks having 4443,6154,6070 and 6200 birds, respectively in a commercial broiler larm were investigated in this study. A total 01 72 lame chickens was selected randomly 01 the 3th week 01 age and examined pathologically, bacteriologically and serologically. At the end 01 production, the tOlal monality rates in the flocks were calculated as 10.46%. 10.33%.9.83%, 10.61%, respectively. The rates 01 leg problem. related deaths in the tolal deaths of the flocks were 15.48%, 14.77%, 16.75%, 12.15%, respectively. Escherichia coli (27.94%), Staph-ylococcus aureus (7.35%), Salmonella enteritidis (1.47%) and Enterobacter spp (1.47%) were isolated from the af-fected joints. Anti·Reovirus and Mycoplasma gallisepticum antibodies were not detected. Pathological examination showed evidence of purulent tenosynovitis, femoral head lesions, osteomyelitis and septicemia.

Key Words: Broiler, lenosynovitis, femoral head lesions

Giri,

Bacak problemleri ve bunlara baOh kaYlplar, ka-nalh yeti~tiriciliOinin olduk~ yaygm bir sorunudur. Tum dunyada olduQu gibi ulkemizde de gozlenen bu sorun mortalite artl~l, yemden yararlanamama, aglrhk artl~mda azalma, yumurta veriminde du~u~ ve karkas kalitesinin du~mesi gibi sebeplerle btiyuk ekonomik kaYlplara yol ayar (Sullivan,1994).

Kanathlarda bacak problemleri infeksiyoz veya nonlnlekslyol etiyolojili olabilir (Heide, 1984; lor-danldis va ark.,1998) Infeksiy6z elkenler viral ve baktenyeldir (Jones,1993). En slk rastlanllan viral etkenin Reovirus (Jones,2000; Shirakava ve ark.,1997) ve en yok rastlanllan bakteriyel etkenin ise Staphylococcus aureus (Kibenge ve ark.,1983; Daum va ark., 1994; Rodgers ve ark.,1999) olduQu

bildirilmektedir. Mycoplasma synoviaa (Morrow ve ark.,1990), Escherichia coli (Nairn,1973), Sal-monella spp. (Shivaprasad, 2000), Streptococcus spp (Jordan ve Pattison,1996), Pasteurella mul-tocida ve Pseudomonas aeroginosa (Reece ve ark.,1986) ile Adenovirus, Retrovirus ve Her-pesvirus gibi etkenlere (Heide,1984) ise daha az rastlanlldlgl rapor edilmi~tir. Broylerlerde rastlamlan ba~hca bacak hastahklan; tenosynovitis, synOVitis, arthritis, femur ba~lmn nekrozu ve dejenerasyonlan, tibial dyschondroplasie, osteomyelitis ve loot pad dermatitis ~eklinde rapor edilmektedir (Sul-livan,1994; Yanagihara ve ark., 1998) .

Olkemizde, stafilokoklara bagh tenosynovitis bildiren bir yaym (Mlslrho{llu ve ark.,1 996) dl~mda broylerlerde bacak probJemlerine deginen ba~ka bir ~h~maya rastlanllamaml~lIr. Bu yah~mada tican bir

Gcli~ Tanhi: 15.05.2001 @:dcnizy@uludag.cdu.lr

I.Uluda~ t)nlvcrsilcsi VClcnncr FakUllcsi Paloloji Anabilim Dall. BURSA 2.Uluda~ Onivcrsilcsi VClcnncr FakUliesi Mikrobiyoloji Anabilim Dah. BURSA J.U!udag Oniv<!rsilcsi Velcrincr FakUhcsi Zoolckni Anabilim Dnll. BURSA

MISIRLlo<:iLU, CARll, SEV!MLL PETEK

broyler i~letmesine ait d6rt ayn kumesle slkllkla kar -~lla~lIan bacak problemleri makroskobik ve mik-roskobik olarak incelenerek, hastallQm etfyolojisi or-taya konmaya yall~llml~llr.

Materyal ve MeiDl

Qah~ma malaryalini Bursa blligesinda bulunan licari bir broylar genollplnin (Avian Farm) ye

-ti~tirildiQi va dOnem ba~1 civciv saYllan siraslyia 4443, 6154, 6070 ve 6200 olan 4 ayn kumesten

saQlanan 72 adet piliy olu~lurdu, Ayak prob -lemlerinin tesbili ivin 3 haflallk ya~lan itibaren 10 -panik gosteren pillvler ayn bOlmelera allndl. OOnem sonunda her kOmeslekl bu bolmelerden e!iiit saylda olmak Ozere rastgele ornekleme yoluyla s~ilen pi-livlerin patolojik, bakteriyolojik ve serolojik in-celemeleri yaplldl. Kumeslerdeki olOm oranlanmn lesbili iyin, d6nem ba~mdan ilibaren blOmler gOnlOk olarak kaydedildi ve olen hayvanlann bacaklan makroskobik olarak incelenerek olOmlerin bacak problemi ile Ilgili olup olmadlQI kaydedildi.

Palolojik muayana Ivin; pilivlerin slslemik nek-ropsileri yaplldl ve tOm dokular lie bacaklar %10' luk formaldehid solusyonuna allndl. Kemik brnekleri ise tesbit sonrasl formik asil He dekalsifiye edildi. Tes-bit ve dekalsifikasyon i~lemini takiben bilinen rutin melodlarla parafin bloklan hazlr1anan dokular 5

mik-ron kahnllQmda kesildL Preparallar Hematoxylin-Eosin ve Brown-Brenn bakteri boyasl Ue boyanarak (Luna, 1968) 1~lk mikroskobunda deQer1endirildi.

Bakleriyolojik muayene ivin; nekropsi es-nasmda 68 adat pilicin femoro-tibial eklem bo~­ luklanndan steril olarak alman i((erik 1 ml sleril fiz -yolojik tuzlu suda homojenize edildikten sonra, 20 ~ll homojenat waslyla, %5 koyun kanll agar, XLT4 agar pleytlerine inokule ediJdi ve 24-48 saal 37 °C aerobik inkubasyonu laklben geli~en kolonilerin Identifikasyonu yaplldl (Purchasa ve ark.,1989).

Serolojik muayene Ivin; 19 hasta va 18 saQ!lkJl hayvanm kalbinden kan almarak serumlan Ylkartldl. Serum Ornekleri Mycoplasma galliseplicum an-likorlart avlsmdan Serum pley! aglulinasyon lesti (MG-SPA) (Intervel) ile ve Reovirus anlikorlan avl-smdan Indirekl ELISA (KPL-USA) yOntemi lie mu-ayene edildi.

Bulgular

Klinik Bulgular : Ayak problemleri 3 haftahk ya~lan itibaren gorOlmeye ba~landl. Topalhk, ha-reket ISleksizliQi, yam ve su tOketiminde azalma ile zay,lIama ve blOm ~eklinde klinik bulgular gozlendi. Kumeslerdeki toplam dOnem sonu olOm oranlan 51-raslyla % 10.46. %10.33, %9.83 ve %10.61 olup, bunlann slfaslyla %15.48, %14.77, %16.75 ve

102

%12.15'inl bacak problemlerine baQIl yem va su ala-mama ile seplisemi sonucu olan 610mler olu~lurdu.

Makroskobik Bulgular : Femur ba~larmda. kl-klrdak kapsOlde erozyon, ulser, ylrtllma. yerinden klsmen veya lamaman kalkma lie ($ekil-1A), femur ba~mda kanama, nekroz, parvalanma ve kink olu-~umu gozlendi. Femoro-tibial eklemlerde lek veya vilt larafh fluktuan ~i~kinlik. Gastrocnemius ve Digital flexor lendonlarda ~i~me, sertle~me ve bazisl fis-10Ile~mi~ apse olu~um!afl ($ekil-1B), eklem iyinde kanll ve purulent iyerik, ekleml vevreleyen deri ve derialll dokulaflnda Mem, kanama ve purulent yangl

tesbit edildi.

Bazl olgularda karaciQer, akciQer, bObrek, beyin ve meninkslerde hiperemi, bacak ve goQus kas -lannda pete~iyel kanamalar, perikart. karaciQer kap-sOlO ve ployrada matla~ma, kallOla~ma ve fibrin bi-rikimi ile bObrekler ve karacigerde bOyOme kaydedildi. Organlar Ozerinde fibrin birikimi 6zellikle E.coli izole edllen olgularda daha belirgindi.

Mikroskobik Bulgular: Femoro-tibial ek-lemlerde; dermis ve subcutis ile lamina mus-cuiaris'le hiperemi, edem, hOcre infillrasyonlan. kas tellerinde fragmentasyon ve nekroz g6zlendi.

Syno-vial membranda hiperemi, Mem, bagdoku

ar-11~I,hOcre infiltrasyonu, nekroz ve synovial hOc· relerde hiperplazi. lendon klOlOda iS8 baQ doku artl~l, hOcre infiltrasyonu ve fibrin birikimine baQh

ka-hnla~ma kaydedildi. Eklem bo~luQunda helerofiller ile fibrin varllQI g6zlendi ($ekil-2A ve B).

Olgulann voQunda hOcre infiltrasyonlafinlO he-terolil aQlrllkl1 olduQu gozlendi. Heterolillerin yanlOda daha az olarak plazma hOcres;, lenfosit ve mak-rofailara yer yer rastlandl. Ayrtca dev hOcreler; ile balderi kOmelerini iveren nekrotik odaklann vartlQI da dikkat vekti ($ekil-3). Mikroskobik inceleme so-nunda, makroskobik bulgu goslermeyen bir((ok ek-lemin de .;:oQu zaman hafif ~iddette yangl bulgulan g6sterdiQi kaydedildi.

Femur ba~lOda, klklfdak kapsOlde erozyon ve Olser, klktrdak labakalart araslOda aynlmalar lie kl-ktrdak bOyOme plaglnln metafizyal kemik klsmmdan klsmi veya tam aynlmasl dikkali ((ekli. Bu bOl-gelerde bdem, kanama, kemik trabekOllerinde nek-roz ve YlglOlar halinde dejenere ve nekrOlik he-lerofillerin bulundugu osteomyelitis sahalan g6zlendi.

Bazl hayvanlarda nekrotik odaklarm ve bakteri kOmelerinin gOzlendiQi yaygln fibrinli perikarditis. he-terofrl ve mononOkleer hOcre infillrasyonlartnm ka -IlldlQI myokardilis ($ekil-4A, B ve C), fibrin Ii pe -rihepatitis, nekrotik apse odaklafinlO da gOzlendiQi

Bro~'lcr pili~lerde haclik prohlcmlcrinc ]Iatolojik ...

$eki] 1. A. Femur ba~lnm yerinden aynlmasl (kuyuk ok) va lemoro-tibial eklemde ~i~me (buyiik ok). B. Gastrocnemius tendontarda iki tarafll apse olu~umu (kuyuk oklar) ve femoro·tibial eklemde lek tarafll ~i~lik (buyuk ok).

,

tr':

I

-,

.

\

,

'

T

_•

2A

$ekil 2. A. Tendon (T) klnmda huere inflUrasyonu ve fibrin birikimine bagll kalmla~ma (oklar). H,E. x60. B.Eklem bo~· lugunda (eb) fibrin ve heterofillerden olu~an eksudat (ok), synovial membranda (sm) heterofil ve mononukleer huere in· filtrasyonu. HE x150.

\1ISIRLJoCLU. <;ARLI. SEVIMU, PETEK

$ekiI3. Synovial membranda hetarofil va mononukJeer hOcre inliltrasyonlan fie deY hOcreleri (oklar) va nekrotlk odak (n). H.e. x3OO. ,

-

.

•

1 .:,,:.

,

.:.

,

.

\

.

'

..

...

,>

.

"

.

.

_~"

"

"

." ~.I

4A

~

•

,

,

•

..

,

•

•

.

,

.

.

_•

,

•

,

•

,

•

_•

-'11

.,

'"

,

,

•

.J.'

.

..

,

_•

_•

.

_•

...

1;iekiI4. Penkardll ve myokardil A. Perlkartta helerefil ve mononOkleer hClcreler ile fibrin blrikimi.

H

.

e

.

x 150. 8. Perikartta ,,<Inde bakten YIQlnlan (ok) bulunan nekrez (n) alanl. HE x60. C. Myokartta yanglsel hOcre inliltrasyonu. H.E. x600.

llrorlcr pm~lerde hacak prohlemlerine patolojik ...

•

.

.

:'\

.

'.

,

..

.'

..

•

_•

..

,

•

•

•

•

•

SA

~ekil 5. Perihepalil ve hepatit A. KapsDlda fibrin va hacre inliltrasyonu. H.E. )(150. B. Hepalosiller arasmda heleroli!

infi1trasyonu (ok). H.E. )(150. C. Karacigerde nekrolik apse OOa91 (n). H.E. )(150.

Tablo 1. Kumeslere gOre bakteriyolojik muayene sonut;lan ve etkenlerin da~lhml.

Kames n [zolasyon (n) % JEE'/E[EPSb %

17 E.coli (5) 29.41 515 100 II 17 E.coli (7) 41.17 717 100 III 17 E.coli (4) 23.52 419 44.44 S.aureus ₍₄₍ 23.52 4/9 44.44 S.enteritidis (I 5.88 119 11.11 IV 17 E.coli (3) 17.64 3/5 60 S.aureus (I) 5.88 115 20 Enterobacter spp. (I ) 5.88 115 20 TOPLAM 68 E.coli (19) 27.94 19126 73.07 S.aureu5 (5) 7.35 5126 19.23 S.anteritidis (I) 1.47 1126 3.84 Enterobacter spp. (I) 1.47 1126 3.84

a: [zola edilen etkenler, b: Elken izole edilen pili!;: saylSI

i\IISIRLloGLU. <;ARLI. SEV[MLl. PETEK

purulent hepatitis ($ekil-5A. B ve C) ve librinli pl oy-ritis ile purulent intersiyel nefritis ~eklinde sep-tisemi ve bakteremiye i~aret eden baZI bulgular

kaydedildi.

Makroskobik ve mikroskobik ineelemeler so-nunda pili~lerde topalilk sebebi olarak

te-nosynovitis, femur ba~1 lezyonlan ve osteomyelitis olgularma slraslyla 72172 (%100), 42172 (%58.33)

ve 12172 (%16.66) oranlannda rastlandl. Olgulann

20f72'sinde (%27.77) tenosynovitis tek ba~ma, 421

72'sinde (%58.33) tenosynovitis ve femur ba~1 lez-yonu birlikle, 12172'sinde (%16.66) ise te -nosynovitis, femur ba~1 lezyonu ve osteomyelitis bir arada gozlendi. Aynea septisemi bulgulanna ozellikle osteomyelitis saptanan hayvanlann

hep-sinde rastlanml~ olmasl dikkati ~ekti.

Bakteriyolojik - Serolojik Bulgular : Fem oro-tibial eklem bo~luklanndan alman swab

Or-neklerinden yapllan ekimler sonueunda, 68 piliein 42'sinden bir etken izole edilemezken, 26'smdan; E.eoli (19/26), S. au reus (5126), S. enteritidis (1/26) ve Enterobaeter spp (1/26) izole ve identifiye edil-di. Izole edilen etkenlerin kumeslere gore daQlllml ve oranlan Tablo-,' de verilmi~tir. Kontrol ve hasta hayvanlardan alman serum Orneklerinin M.gallisepticum ve Avian Reovirus antikorlan a~I'

smdan serolojik incelemesinde saQllkll hayvanlar ile hasla hayvanlar arasmda bir fark bulunmadlQI, her ikisinin de anli·M.galiisepticum ve anti-ReoVIrUS antikorlan ta~lmadlQI saptandl.

Tartlfma ve Sonuy

Bu ~all~mada, ticari bir broyler i~letmesindekj

pilit;lerde topallik sebebi olarak tenosynovitis,

femur ba~1 lezyonlan ve osteomyelitis saptanml~tlr.

Lltera!Orde de bu [ezyonlar, kanathlann_topallik sa-bepleri arasmda slkllkla rapor edilmekledir (Duff ve Randall,1987; Hill, 1988; Oaum ve ark.,1994; McName ve ark.,1998). Ozellikle S.aureus ve/veya E.coli gibi bakteriyel etkenlerin izole edildiQi 01-gularda tenosynovitis, osteomyelitis ve femur ba~1

lezyonlannm birbirleriyle iIi~kili olarak geli~ebildiQi

ve bazen bu olgulann ikisi veya ucunun birlikte aynl hayvanda gOzlenebildiQini bildirmektedir (Nairn.1973; Griffiths ve ark.,1984; Andreasen ve ark.,1991; Mutalib ve ark.,1996; Gomis ve ark .. 1997). Andreasen ve ark. (1993) S.aureus'u inlraven6z olarak verdikleri 5 piriete tenosynovitis, femur ba~1 lezyonu ve osteomyelitis'e, waslyla 3/5

(%60), 4/5 (%80), 5/5 (%100) oranmda rast· ladlklannl rapor etmi~[erdir. Bu call~mada da in·

celenen piliclerde [ezyonlann ikisi veya uCOnun bir araaa ~ekillenmi~ oldugu olgular kaydedilirken, te·

nosynovitis, femur ba~1 lezyonlan ve osteomyelitis

106

olgulan slfaslyla 72172 (%100), 42172 (%58.33) ve

12172 (%16.66) oranlannda g6zlenmi~tir.

Cah~mada, i1gili IiteratUrde de (Griffiths ve ark.,1984; Jordan ve Pattison,1996; Mutalib ve ark.,1996) bildirildiQi gibi topalhk yapan lezyonlara

tek veya ~ift tarafh olarak rastlanml~llr. Ancak

mak-roskobik muayenede normal olarak g6z1enen bazl eklemlerin mikroskobik muayenesinda hafif ~iddette

yangl bulgulanmn gozlenebiteceQi de dikkati ~ek·

mi~tir.

S.aureus veya E.coli'ye baQh bakteriyet teo nosynovit ve/veya osteomyelit gibi ayak has· tahklannda septisemi ve bakteriyemi bulgulannm da

~ekillenebileceQi bildirilmektedir (Kohler ve ark.,

1980; Kibenge I/e ark.,1983; Hurl< ve ark., 1994; Gomis ve ark., 1997). Bu ~ah~mada da incelenen

piliclerin bir klsmlOda septisemi ve bakleremiye i~a·

ret eden makroskobik ve mikroskobik bulgular kay·

dedilmi~tir. Hem Daum ve ark. (1990) hem de And-reasen ve ark.(1991) S.aureus·un IV verilmesinl

takiban tenosynovit yanlslra osteomyelitis'e sadece surekli bakteremi olan hayvanlarda rasUandlQlO1

rapor etmi~lerdir. Benzer ~ekilde bu ~1I~mada teo

nosynovitis ile birlikte osteomyelitis ~ekillenmi~ olan hayvantarda belirgin saptisemi ve bakteremi bul-gular! da dikkati cekmi~tir. Su nedenle osteomyelitis ita septisemi ve/veya bakleremi olgulannm birbiriyle

ili~kili olabilecegi konusunda Andreasen ve ark. (1991 )'nm g6rO~u payla~lIml~tlf.

Kanatillarda ayak hastahklanndan S.aureus (K l-benge ve ark.,1983; Daum ve ark., 1994; Rodgers ve ark .. 1999) ve Eeoli (Heide,1984; Fallavena ve ark,1991; Hurk ve ark.,1994) izolasyonu slkllkla bi!-dirilmektedir. Buna kar~1O Salmonella spp. izo-lasyonu olduk~ nadir yapllmakladlf. BugOne kadar rapor edilen salmonellalar; S.infantis ve S.typhimurium (Reece ve ark.,1986) Ue S.pullorum ve S.gallinarum (Shivaprasad, 2000),dur. Reece ve ark.(1986) kanatJllardaki ayak hastahklannln etkeni olarak 766 kOmesin 22'sinden (%2.872) Staph· ylococcus spp., 3'Onden E.coli (%0.3916), 2'sinden (%0.2610) M. synoviae, I'inden (%0.1305) S. typhi·

murium, l'inden de (%0.1305) S. infantis izole et·

tiklerini balir1mi~lardir. Bu cah~ma bundan dolaYI S.enteritidis ve aynca Enterobacter spp.'nin ek-lemlerden izolasyonunu bildiren ilk rapordur. Bu ca·

h~mada 1. ve 2. kOmeslerden E.coli slraslyla

%29.411 ve %41.176 oranlOda, 3. kOmesten E.eoli ve S.aureus lie S.enteritidis slraslyla %23.529,

%23.529 va %5.882 oranmda, 4.kumasten ise E.coli, S.aureus ve Enterobacler spp. slraslyla %

17.647, %5.882 ve %5.882 oranlannda izole

slk-Uroylrr pm~lerde bacak problemlerine palolojik ...

IIkla bildirilen Reovirus (Shirakava

ve

ark.,1997;

Jones. 2000)

ve

zaman zaman bildirilen M

ycop-lasma (Morrow

ve

ark., 1990) infeksiyonlanna

yo-nelik yapllan serolojik incelemeler ise negatif

sonuy vermi~tir. Bu sonuylar kanaUllardaki bacak haslallklannln primer elkeni olarak reoviruslan so-rumlu lutan ara~llrIcllann (Kibenge

ve

ark.,1982;

Jones, 2000) gOrO~uyle lers dO~mO~, buna ka~lhk ozellikle S. aureus

ve

E.coli gibi bakteriyel

el-kenlerin lek ba~lanna da c;e~illi bacak

has-lahklarma Vol ac;abildiklerini bildirmi~ olan ara~­

Ilrmacllann (Daum

ve

ark .. 1990; 1994; MrslrhoOlu

ve ark.,1996; Gomis ve ark.,1997) bulgulanyla ve

hipotezleriyle uyum gOslermi~tir. Sonuc;ta bu i~­

lelmedeki ayak problemJerinin bOyOk oranda E.coli

mfeksiyonuna baOh bulunduOu, 3.

ve

4.

kO-mesJerde S.8ureus'un da kalrldl{J1 miks bir in-feksiyonun olu~tu{Ju beJirlenmi!ilir. Bu ~1I!imada

hasla pilic;lerin bacaklannda saplanan klinik,

mak-roskobik ve mikroskobik bulgular genel olarak

ka-nalillarda E.coJi ve S.aureus'un sebep oJdu{Ju ayak

hastallklan Ic;in bildirilenlerle benzerdir (Naim, 1973; Griffiths ve ark.,1984; Duff ve Randal,1987; Daum ve ark., 1990). Qall~mada E.coti izote edilen

olguJarta S.aureus izote edilen olgular arasmda

ayak lezyonlan baklmmdan ktinik, makroskobik ve

mikroskobik bulgular aC;lsmdan bir farkltllk g6z

-tenememi~tir. Buna kar~lhk iki elkenin otu~lurdu{Ju

hastahk tabJosu ic;inde en bariz farkllilk E.coli izole editen otgularda otduky8 ~iddetti derecede

rast-tanllan fibrinli perikarditis, perihepatitis ve daha az

otmakla birlikle pl6yritis tablosunun, S.aureus izote

editen otgutarda daha az oranda ve daha halil

de-recede oimasl ~ektinde kaydedilmi~tir.

Kaynaklar

Andreasen. C.B .. latimer. K.S .. Harmon, B.G., Glisson, J.R. Golden, J.M .. Brown. J. (1991). Heterophil Func-tion in Healthy Chickens and in Chickens With

E)(-peflmentaly Induced Staphylococcal Tenosynovitis.

Vet.Pathol..28(5). 419-427.

Andreasen, J.R., Andreasen, C.B .. Anwer, M., Sonn, A.E.(1993). Heterophil Chemotaxis in Chickens With Natural Staphylococcal Infections. Avian Dis., 37(2),

284-289.

Daum. A.S., Davis. W.H .• Farris. K.B., Campeau. R.J.,

Mulvihill. D.M., Shane, S.M. (1990). A Model of

Staph-ylococcus aureus Bacleremia, Septic Arthritis and

Osteomyelitis In Chickens. J.Orthop.Res., 8 (6).

806-813.

Daum. A.S .. Fattom, A .. Freese, S .. Karakawa. W. (t994). Capsular Polysaccharide Serotypes of

Co-agulase-POSItive Staphylococci Associated With

Te-nosynovilis, Osteomyelitis and Other Invasive Infections

In Chickens and Turkeys: Evidence for New CapSUlar

107

Types. Avian Dis., 38 (4), 762-771.

Dufl, S.A., Randall, C.F.(t987). Observations on Femoral Head Abnormalities In Broilers. Res. Vel. Sci .. 42 (1).

t7-23.

Emslie, KA.. Nade, S.(1983). Acute Hematogenous

Siaphylococcal Osteomyelitis. A Descriplion of the Na

-tural History in an Avian Model. Am. J.Pathol., 1 to (3).

333-345.

Fallavena. LC.B., Salle. C.T.. Moraes, H.LS., Krahl, M ..

Reali, E.H., Santos, G.P., Cautinho, A .• Franco, J.LK.

(1991). Locomotor Problems in Broiler Chickens of Three Commercial Strains: I. Clinical Aspekts, Occurrence of

Ti-bial Dyschondroplasia and Bowing of Tibotarsus. Arg.

Brasil. Mad. Vet. Zootec., 43(4). 337-347.

Gomis, S.M., Watts. T .. Riddell, C .• Potter. A.A., Allan. B.J.(1997). Experimental Reproduction 01 Escherichia coli

Cellulitis and Septicemia in Broiler Chickens. Avian Dis.,

41 (I), 234-240.

Griffiths, G.L, Hopkinson, W.I., Lloyd. J.(1984). Staph-ylococcal Necrosis of the Head of the Femur in Broiler Chickens. Aust. Vet.J., 61(9), 293.

Heide, L(I984). Infectious Leg Problems in Poultry.

Poult. Digest., 43(506), 158.

Hill, J.E.(t968). Evaluation of Tendon Failure in Broiler Chickens. Dissert. Abst. Intern., 49(5), 1626-1627.

Hurk, J.V .. Allan, B.J., Riddell, C., Watts. T., Potter. A.A.

(1994). Effect of Infeclion With Hemorrhagic Enteritis

Virus on Susseptibility of Turkeys to Escherichia coli

Avian Dis., 38 (4), 708-716.

lordanidis, P., Lekkas, S., Georgopoulou. J., Artopios. E. (1998).Non-lnfective Epiphysiolysis Associated With Nut-ritional Muscular Dystrophy in Broiler Chickens. Israel J.Vet.Med .. 53 (3). 94-98.

Jordan, F.T.W .. Pattison, M. ( 1996). Poultry Diseases.

W.B.Saunders Company lid. london. Philadelphia,

To-ronto, Sydney. Tokyo .. 66-297.

Jones, B.A.H.(1993). Microbiological Causes of

La-meness and Our Response. Public. Vet. Conlin. Edu.

Massey Univ .. 151. 17-18

Jones. R.C.(2000). Avian Reovirus Infections.

Rev.Sci.Tech., 19 (2). 614-625.

Kibenge. F.S.B., Robertson. M.D .• Wilcox, G.E., Pass.

D.A.(1982). Bacterial and Viral Agents Associated With Tenosynovitis in Broiler Breeders in Westem Aust

-ralian. Avian Pathol.. 11 (3). 351-359.

Kibenge, F.S.B., Wilco)(. G.E .. Pass. D.A.(1983). Pal· hogenicity of Four Strains of Staphylococci Isolated From Chickens With Clinical Tenosynovitis, Avian Pathol., 12

(2), 213-220.

Kohler. B.. Bergmann, V., Witte, W.(I980).

Staph-ylococcus aureus Infection in Chickens in Industrialized

Poultry Units. 3. E)(perimental Infection of Chickens and Comparison of Pathogenicity of Staphylococcus aureus of

MISIRLIOGLU. C;ARU. SEV!MLI. PETEK

Different Origin. Arch.Exp.Veterinarmed .• 34 (6).

925-941.

luna.LG.(t968). Manual 01 Histologic Staining Methods

of the Armed Forces Institute 01 Pathology. 3rd ed.,

McGraw·Hili Book Comp.,New York, USA

McNamee. P.T., McCullogh, J.J., Thorp, B.H., Ball, H.J ..

Graham, D., McCullough, S.J., McConaghy, D., Smyth,

J,A,(1998). Study 01 leg Weakness in Two Commercial

Broiler Flocks. Vet.Rec., 143 (5),131.135.

Mlslrlloglu, D .. Kahraman, M.M., Bahadlroglu, E., Can·

gOI. I.T.(1996). Bursa BOlgesinde Damlzllk Bir Broyler

Klimesinde GOzlenen Tenosynovitis $alglnl. Etlik Vet.

Mikrob. Derg .. 8 (4). 11·20.

Morrow, C.J., 8ell, I.G., Walker, S.B., Markham, P.F., Thorp, B.H., Whithear, K.G(1990). Isolation 01

Mycop-lasma synovia From Infectious Synovitis of Chickens. AusI.Vet.J .. 674 (4), 121-124.

Mutallb, A., Miguel, b., Brown, T., Maslin, W.(1996).

Distribution 01 Arthritis and Osteomyelitis in Turkeys

With Green Liver Discoloration. Avian Dis., 40 (3),

661-664.

Nairn, M.E.(1973): Bacterial Osteomyelitis and Synovitis

of the Turkey. Avian Dis., 17 (3), 504·517.

Purchase, H.G., Domermulh, LH., Pearson, J.E.(1989). A laboratory Manual for the Isolation and Identification

108

of avian Pathogens. KendalVHunt Publishing Company,

3rd. Edition.

Reece, A.L, Beddome. V.D., Barr, D.A. (1986). Disases

Diagnosed in replacement layer and Breeder Chicken

Flocks in Victoria, Australia. 1977 to 1985. Vet. Rec., 119

(19), 471·475.

Rodgers, J.D., McCullagh, J.J., McNamee, P.T., Smth,

JA, Ball, H.J. (1999). Comparison of Staphylococcus

aureus Recovered From Personnel in a Poultry Halchery

and in Broiler Parent Farms With Those Isolated From

Skeletal Disease in Broilers. Ve\.Microbiol., 169 (3).189·

198.

Shirakava, H., Ishibashi, K., Noda, Y., Ueno, T., Na·

gasue, $., Uchinuno, Y. (1997). Isolation of Avian Re·

ovirus from Broilers Wilh Tenosynovitis and Antibody Sur·

vey. J.Japan.VeI.Med.Assoc., 50 (4), 201·204.

Shivaprasad, H.L (2000). Fowl TyphOid and Pullorum Di·

sease. Rev.Sci.Tech., 19 (2), 405·424.

Sullivan. T.W. (1994). Skeletal Problems in Poultry: Es·

timated Annual Cost and Descriptions. Poult. Sci., 73

(6),879-882.

Yanagihara, T., Sate. 5., Tada. Z., Oshima, K. (1998).

In-cidence of Tenosynovitis in Broiler Chickens al an Abat·