A.
O.
Veteriner Fakiiltesi Besin Kontrolu ve Teknolojisi ve Yem Maddeleri ve Ha.'yvanBesleme KürsüleriProf. Dr. Zeki TOLGAY Prof. Dr. Sabri DlLMEN
PİYASADA SATILAN BAZI KARMA YEMLERİN VE YEM
HAM MADDELERİNİN MYCOFLORALARININ
BELİRLENMESİ VE BUNLARDA BULUNAN ASPERGİLLUS
SUŞLARININ AFLATOxtN YAPABiLME
YETENEKLERİNİN ARAşTmILMASı n.
M. A. Demirer! M. Akkıhç2 E. Öza1p1 Ş.Kaymaz4 B. Dinçers
T. İnan6
Materyal ve Metot
Materyalolarak, A.Ü. Veteriner Fakültesi Yem Maddeleri ve Hayvan Besleme Kürsüsü'ne çeşitli kaynaklardan gönderilen ve dö-kümü Çizelge II'de bildirilen 8i adet yem numunesi ve yem ham
mad-desİ muayeneye alındı. Metodlar: g g "g g g mL. 20
Araştırmada, mikrobiyolojik, mikolojik ve fiziko-kimyasal me-todlardan yararlanıldı.
Yemlerde mantarların sayımı için Sabourand agarbesi yeri, yemlerden mantarların isolasyonu için ise aynı besiyeri ve modifiye ARBA be~i yeri kullanıldı (64). ARBA besi yerinde bakteriyel çoğal. manın inhibitörü olarak kullanılan aureomycin rose bengal ikilisi ye-rine,. auromicine bulunamadığından penicilline-streptomycine-rose bengal kombinasyonu kullanıldı.
Agar . KH2P04 . MgS04.•.•••.•.•••. 0.5 Pepton . . . 5 Dextrose . . . io Damıtık su 1000
1-A.D. Vet. Fak. Besin Kontrolu ve Teknolojisi Kürsüsü Prof. Ankara-Türkiye
2- A. D. Vet. Fak. Yem Maddeleri ve Hayvan Besleme Kürsüsü Prof. Ankara-Türkiye
3-A.D. Vet. Fak. Besin Kontrolu ve Teknolojisi Kürsüsü Doç. Ankara-Türkiye
4- A.D. Vet. Fak. Besin Kontrolu ve Teknolojisi Kürsüsü Dr. Ankara-Türkiye 5- A.D. Vet. Fak. Besin Kontrolu ve Teknolojisi Kürsüsü Dr. Ankara-Türkiye
196 M.A.Demirer-M.Aklulıç-E.Özalp-Ş.Koymıız-D.Dinçer-T.tnan
Çizelge II. Analiz edilen karma yem ve yem maddelerinin listesi
(SA): g. g g mL. !'tumunenin Numunenin
Sıra no: Numunenin adı kısaltılnuş adı sayısı
--i Yumurta civciv yemi YU.C.Y. 12
2 Yumurta tavuk yemi YU.T.Y. ii
3 Etlik civciv yemi E.C.Y. ıo
4- Süt yemi S.Y. ıo
5 Sı~ır, kOYUnbesi yemi S.K.B.Y. 5
6 Kuzu-buza~ı büyütme yemi K.B.Bü.Y. 5
7 Piliç büyütme yemi P.Bü.Y. 5
8 Piliç geliştirme yemi P.G.Y. 3
9 Etlik piliç yemi E.P.Y. 2
lO Kafes tavuğu yemi K.T.Y. i
ii İş hayvanı yemi t.Y. i
12 Pamuk tohumu küspesi P.T.Kü. 2
13 Ay çiçc~i küspesi A.Ç.Kü. i
14- Soya fasulyesi küspesi S.O.Kü. i
15 Tavuk mezbahası kalıntısı yemi T.MK.Y. i
16 Balık unu BA.U 3
17 Kemik unu K.U. i
18 Et-Kemik unu ET.K.U. i
19 Arpa i
20 Buğday i
21 Mısır 3
22 Kabak i
ARBA Besiyerinin Hazırlanışı:
Yukardaki maddeler ısıtılarak eritildi. ıüü'er mL. olarak kaplara tevzi edildi ve 121°C'de 15 dakika sterilize edildi.
i2i°C'de i5 dakika sterilize edilmiş damıtık sudaki
%
0,5 lik rosebengal çözeltisi stok çözelti olarak kullanıldı.
Penieilline G potasyum'dan i20 mg alınarak i00 ml. steril
da-mı tık suda eritildi.
Streptomyeine sülfattan 5i2,8 mg. tartılarak 100 mL. steril
da-mıtık suda eri tildi.
100 mL. besiyeri için, her iki antibiyotik çözeltisinden ı'er mL. ve Tose bengal çözeltisinden de i mL. ilave edilerek besiyeri ile iyiee
karışmaları için yavaşça çalkalandı. Besiyeri steril petri kutularına dökülüp sterilizasyon kontrolu yapıldıktan sonra yemlerden mantar-ların izolasyonu için kullanıldı.
Sabourand Agar Besi Yerinin Terkibi Pepton (Oxid myeologieal) 10
Ma1tose 4°
Agar ıDifeo) 2ü
Piyasada Satılan Bazı Karma Yemleriıı ... 197
Hazırlanışı:
Karışım, ıyıce eritilip pH sı 5,5 e ayarlanarak erlenmayerle ıoo'er mL. olarak kondu. ı2ıoC 20 dakika steriIize edildi. Besi yeri petri kutularına dökülmeden evvel ARBA besiyerinde olduğu gibi her ıoo mL. besiyeri için ı mL. penicilline ve ı mL. streptomycine çö-zeltilerinden ilave edilerek iyice karıştırıldı ve petri kutularına tevzi edilerek donduruldu. Sterilize kontrolundan sonra yemlcr, mantar-ların sayımı ve izolasyonu için kullanıldı.
Ekimlerin y,ı.pl1ışı:
Yem numunelerinden LO g tartırılıp go mL. steril damıtık suya
konarak ılıo luk dilüsyonlar elde edildi. Bunlardan da ılıoo.ooo'e kadar diğer dilüsyonlar hazırlandı. İşte bu dilüsyonlardan ikili ol-mak üzere, yayma metodu ile Sabourand besi yerlerine ekimleri ya-pılarak 2tC'de 4-7 gün inkübe edildi. Bu süre sonunda total man-tar sayımları yapıldı.
İzolasyonlar için yukarıdaki ekimler ile birlikte aynı şekilde AR-BA besi yerine de ekimler yapıldı. Bu petri kutularında üreyen çe-şitli tek koloniler ayrılarak sabourand muhafaza agarına alındılar.
Sabourand Muhafaza agarı:
Pepton .. . . 30 g
Agar 15 g
Damıtık su 1000 mL.
Maddeler suda eritildi, pH 5,4'e ayarlandı ve tüplere 8-ıo ır i. konarak ı 2i°C'de ı 5 dakika sterilize edildi ve yatık olarak dolduruldu.
Muhafaza agara alınan mantarlar 27°C'de 7 gün inkübe edil-di. Saflığından şüphe edilenlerde gerekli pasajlar yapıldı. Gelişen saf kolonilerden lam üzerinde mikro kültür hazırlandı. 7-14 gün inkübe edildikten sonra, mikroskopta incelendiler (27).
Mantar idantifikasyonları, Raper, Thom, Fennel (66) Raper, Rennel (67), Bamett (ıg), Smith (74)'in bildikleri prensipler uya-rınca yapıldı. Ayrıca, Centraal Bureau Voor Schimmelcultures Hol-landa' da teyitettirildi ler.
Aspergillus cinsine ait küflerin aflatoksin yeteneklerinin araş-tırılması için aşağıdaki sıvı besiyeri kullanıldı.
Yeast extract 20 g
Sucrose ' 200 g
198 M.A.Demirer-!lf.Akkılıç-E.Özalp-Ş.Kaymaz-B.Dioçer-T.toan
Maddeler suda eritildi, 100 mL. lik erlenmayerlere 30 mL. taksim edilerek ağızları çok gevşek olarak pamuklandıktan sonra ı 2 ı° C'de i5' dakika sterilize edildiler.
Aspergillus cinsine ait küfler bu erlenmayerlere ekilerek 27°C'de 7 gün inkübe edildiler.
İnkübasyon sonucunda aflatoxin üretip üretmedikleri incelen-di (26, 27, 28).
Bulgular ve Tartışma:
Toplam sayıları 8i adet olan 22 çeşit karma yem ve yem ham maddelerinden izole ve idantifiye edilen ı64 mantar suşunun tam adları ve sayıları Çizelge 3'de, numunclere göre dağılımları ise Çizelge IV'de bildirilmiştir.
Çizelge III'ün tetkikinden anlaşılacağı üzere izole edilen top-lam 164 mantar suşunun 72 adedi
(%
43.90) Penicillium, 55 adedi(%
33.54) Aspergillus, II adedi(%
6.71) Strept<,myces, 5 adedi(%
3.05) Fusarium, 5 adedi(%
3.05) Mucor, 4 adedi(%
2.44) Sco-pulariopsis, 3 adedi(%
1.83) Trichosporon, 2 adedi(%
1.22) Cla-dosporium ve ı'er adet olmak üzerc toplam 7 adedi de(%
4.27) Alternaria, Debaryomyces, Acremonium, Cephalosporium, Dloc-ladium, Dichotomyces, Paecilomyces cinslerine ait mantarlardır. Bildirilen değerlerden anlaşılacağı üzere birinci sırayı Strcptom-yces, Fusarium, Mucor, Scopulariopsis, Trichosporon, Cladosporium' lar almaktadır.Çizclge IV'de, izole edilen 164 mantar suşunun numunelere göre dağılımı verilmiştir. Çizelgeden anlaşılacağı üzere mantar üremeyen hiçbir numuneye rast1anılmamıştır. Gerçi, azdan çoğa doğru mantar suşu içeren numuneler sırasıyla 3, I, 2, 4, 6, 7, ve 8 numaralı yemler ise de laboratuvara gelen numune sayıları ol-dukça farklı olduğu için bu numunelerin daha fazla küfIü olduğu hakkında bir karar verilememiştir.
Diğer taraftan 55 adet Aspergillus suşunun ıg adedi
(%
34.55) A.flavus, 15 adedi(%
27.27) A. plwenicis, 6 adedi(%
ıo.gı) A. can-didus, 5 adedi(%
g.og) A. fumigatus, 2 adedi(%
3.64) A. versicolor, 2 adcdi(%
3.64) A. nidulans, 2 adedi (% 3.64) A. wentii, I adedi(%
1.82) A. ustus ve I adedi de(%
1.82) A. rej1ens'dir.Verilen değerlerden anlaşılcağı üzere birinci sırayı flavus ve nigcr grupları, ikinci sırayı candidus ve fumigatus grupları,
üçün-Piya5ada Satılan Bazı Karma Yemlerin ...
Çizelge III. Karmayen ve yem ham maddelerinden izole edilen mantar türleri 199
Suş Türler Gel'cl
Cins adı: Mantarın adı: arası% OL
sayısı /0
A. [lavus Link 16
---A. flavus var. comuInaris Raper ve fennci 3 34.45
A. phoenicis (corda) Thom 15 27.'27
A. candidus Link 6 lO.g1
A. fumigatus Fres 5 9.09
Aspergillus A. carneus CV. Tieghem) Blochwitz 2 3.64
A. versicolor (Vuil!.) Tiraboschi 2 3.64
A. nidulans (Eidam) ''''int 2 3.64
A. wentili Wehmer 2 3.64
A. ustus (Bain.) Thoın ve Chure i 1.82
A. repens (Corda) Sacc. i 1.82
Toplam: 55 33.54
P. crustosum 14
P. verrucosum Direckx var. cyclopium i
Penicillium P. roquefortii Thom 7
P. expansum Link ex S.F. Gray emend,
Thom i
P.'un identifiye edilmemiş türleri 49
---Toplam: 72 43.90 Streptomyces i Streptomyces II Toplam II 6.71
i
F. meniliforme Sheldon 3 Fusarium F. oxysporum Sch!' iF. solani (Mart.) Appel ve Wollerıw. i
Toplam: 5 3.05
Mucor
i
M. cineinelloides von Tieghcm iM. raeemosus Fres. 4
Toplam: 5 3.05
Scopulariopsis
i
S. koningiiS. brevicaulis(Oudem.) Vuill. 22---
----Toplam: 4 2.44
Trichosporon i T. melibiosaceum Scott ve van der ""alt 3
Toplam: 3 1.83
Cladosporium i C. cladosporioides (Fres.) de Vr. 2
---Toplam: 2 i.Z2
Alternaria Alternaria
---
iDebaryomyces D. lansenii (Zopf) Lodder ve V. Rij i
Acremonium A. strictub W. Garns i
Cephalosporium Cephalosporium i
Uloc1adiwn U. atrum Preuss i
Dichotomomy- D. cejpii (Milko) Scott, Conidial St.
ces Polypaecilum i
Paeeilomyccs P. variotii Bain i
Toplam: 7 2.26
~00 M.A.Dcmirer- ~f.Akkllıç- E. Öıa!p-Ş. Kaymaı- B. Dinçcr- T.ınan
cü sırayı da flavipes, versicolar, nidulans, wentii, ustus \'e glaucus grupları teşkil etmektedir.
İzole edilen Asperg;Ilus türlerinin Aflatoksin yetenek durum-ları Çizelge V'de verilmiştir. ÇizeIge incelendiğinde, 16 adet A.
flavus ver. columııc.l'issu~undan 6'sı111n
(%
37.50), ve 3 adet A.fla-vus var. cdumnaris suşundan ı'inin
(%
33.33), toplam olarak ı9 adetA. jlavüs suşundan i'sinin
(%
36.84.) Aflatoksin Bı ürettikleri,bu-na karşın 12 adedinin
(%
63.16) aflatoksin üretmedikleri görülmek-tedir. Ayrıca, toplam 55 adet AspergiIlus suşundan 7 tanesinin(%
12.72) aflatoksinojen olduğu, 48 tanesinin ise(%
87.28) aflatoksi-nojen olmadığı anlaşılmaktadır.Çiıclgc V. Yemierden hole Ettiğimiz Aspcrgillus Türleri ve Aflatoxin Bı üretebilme Durumları
As pergillus Türleri Suş Aflatoxin Bı % AflatoxinR, % sayısı verenler oranı vermeyen. oranı
---
---_. --- --- ---
-------A. flavus Link 16 6 37.50 ıo 62.50
----
--A. phoenicis (Corda) Thom 15 o o 15 100.00
-- --- --
-
----A. candidus Link 6 o o 6 100.00
5 o o 5 100.00
---
--- ------
---
----A. flaVlls var. columnaris Raporve FenneU 3 i 33.33 2 66.67
----
--- ------
-------A. carncus (V. Tieglıem)
Blochwitz 2 o O 2 100.00
---
------
---
-------A. versicolor (Vuili) Tiraboschi 2 O O 2 100.00
---A. nidulans (Eidam) '''''int 2 o o ., 100.00
--- ---
--
-------A. wentii 'Vchmer 2 O o 2 100.00
--- ---
------
-------A. ustus (Bain.) Thom vc
church i o o ı 100.00
----
------
--
---A. repens (corda) Sacc. i O O i 100.00
---
---
------ ---
-------A. flavus toplamı ıg 7 36.84 12 63.16
---- --
------ ---
----Genel Toplam 55 7 12.72 48 87.28 i
Ycm ve yem ham maddelerinin mantar sayıları çizeIge VI' de verilmiştir. Çizelge incelendiğinde 29 yem numunesinin 5.000 den aşağı koloni verdiği, buna karşın 5 numunenin 5.000-10.000, 24 numunenin 10.000-3o.000, 9 numunenin 30.000-60.000, 6 numu-nenin 60.000-100.000, 8 numunenin de ıoo.ooo'den fazla kolon i ver-diği görülmektedir.
Pjyıı~ada Satılan Bazı Karma Yemlcrin... 201
Çizelge VI. Karma Yem ve Ham Maddelerde Tüm Mantar Sayısı
Num !'Iüm' Num.
No Türü Say19. No Türü Say19. No Türü Sa y19.
--- --- --- --- --- ----
-----i E.C.Y. 24.000 28 S.Y. 1.000 55 Y.UT.Y. 1.800
---2 KB.BD.Y. 19o.000 29 YU.T.Y. 600 56 S.Y. 1.500
---
--- ---
------
------3 E.C.Y. 20.000 3° S.Y. 1.000 57 YU.C.Y. 20.000
---
---
---- --
---4 YU.C.Y. 21.000 31 E.C.Y. 8.000 58 YU.C.Y. 20.000
---
------5 LY. 14.000 32 p.BD.Y. 15.000 59 P.G.Y. 20.000
---
---
---6 KT.Y. 12.000 33 YU.C.Y. 2.800 60 YU.T.Y. X65.000
--- ---
---- --
---7 YU.T.Y. 1.000 34 P.G.Y. 2.000 61 YU.C.Y. 9.000
---
------8 KB.BD.Y. 20.000 35 S.Y. 2.600 62 E.C.Y. 120.000
---
---9 p.BD.Y. 1.000 36 E.C.Y. 56.000 63 KB.BD.Y. X35.000
---lO P.G.Y. 1.000 37 YU.T.Y. 400 64 SK.BY X25.000
--- --- ---- --
---ii SK.B.Y. 28.000 38 YU.C.Y. 4.000 65 YU.C.Y. 20.000
---
---12 S.Y. 9.000 39 E.C.Y. 3.000 66 S.Y. 10.000
--- ---
---13 BA.U 33.000 40 YU.C.Y. 59.000 67 YU.T.Y. 15.000
---14 K.U. 79.000 41 SK.B.Y. 900 68 KB.Bü.Y. 8.000
---
-- ---
---15 ET.K.U. 380.000 42 P.BD.Y. 4.000 69 Mısır 80.000
--- --- ---
--
------16 TMK.Y. 14.000 43 YU.C.Y. 12.000 70 E.C.Y. 30.000
---17 PT.KD 13o.000 44 YU.C.Y. 12.000 71 Mısır 3.000
---
---18 AÇ.KD. 21.000 45 S.Y. 3.000 72 YU.C.\". 80.000
---
--
---19 sO.KD. 41.000 46 SK.B.Y. 2.000 73 YU.T.Y. 10.000
---20 Mısır 610.000 47 YU.C.Y. 35.000 74 YU.T.Y. 2.700
---21 Arpa 9.000 48 YU.T.Y. 32.000 75 YU.T.Y. 24.000
---22 Bugday 18.000 49 SK.BY. 20.000 76 YU.T.Y. 120.000
---
---
---23 E.C.Y. 1.800 50 S.Y. 1.000 77 PT. KD. 100.000
--- --- --- ---
---
---24 p.BD.Y. 106.000 51 KB.BD.Y. 1.000 78 BA.U. 3o.000
---25 E.P.Y. 900 52 S.Y. 60.000 79 BA.U. 13.000
26 E.C.Y. 300 53 p.BD.Y. 1.000 80 Kabak 423.000
202 JLA. Dcmircr-I1I.Al,kl!ıç- E. Öza1p-Ş. Ka ym~z-B. Dinçer- T .İnan
Aşağıda, 22 çeşit numuneden izole edilen mantarların türleri, ~ayıları ve toksinojen olup olmadıkları çizelge LV, V ve Vl'da göz-önüne alınarak, her yem çe~iti için ayn ayrı değerlendirilerek ve-rilmi~tİr.
1- Yumurta civcivi yemi (YU. C. Y.):
12 adet yumurta cİvcivi yemi numunesinde, i adedi
afIatok-sinojen nitelikte olan 4. adet Aspergilfus jlavus Link, 3 A. phoenicis,
i A. jumigetııs, 13Penicillium, i Alucor racemosis, i Scopulariopsis
koızin-gii, 2 Trichosporon melibiosacem olmak üzere 25 mantar su~u ve gra-mında ortalama 24.600 mantar saptanml~tlr.
2- Yumurta Tavuğu Yemi (Yl'. T. Y.):
ii adet yumurta tavuğu yem numunesinden 2 adet Aslıergillus flavus Link, i A. flavııs var. columlZaris, i A. pllOetticis, 2 A. ca1ldidus, i
A. fumigatus, i A. IJersicolor,i A. WC!ltii, i A. repens, 7 Penicimum, i
Streptom..vces, i Mucor mcemosus, i M. cincinellvides olmak üzere 20 Mantar su~u ve gramında ortalama 26.000 mantar ~aptanmı~tır. 3- Etlik civciv yemi (E. C. Y.):
10 adet etlik civciv yemi numunesinde, 2 adedi afIatoksinojen ni tdikle olon 4 adet Aspergillus flavus Link, i aflatoksinojen A.
flavus-var. columnaris,4 A. phoenicis, 2 A. jumigatus, LO Penicillium, 2 Strep-tomyces, i Fusarium moniliforme, i F. oxysporum, i Dichotomyces cejpii
olmak üzere 26 mantar su~u ve gramında ortalama 26.400 mantar saptanını~tır .
4- Süt Yemi (S. Y.):
i O adet süt yemi numunesinde i adet Aspergillus carneus, i A.
nidulans i A. ustııS, 6 Penicillium, i Streptomyces, i Scopul riopsis brevi-caudalis, i Acremonium strictum, i Ulocladium atrum olmak üzere 13
mantar su~u ve gramında ortalama 9.600 mantar saptanmı~tlr. 5- Sığır-Koyun Besi Yemi (SK. B. Y.):
5 adet sığır-koyun besi yemi numunesinde i aflatoksiı/ojen
As-pergillus Ilavus Li1ık, i A. phoenicis, 6 Penicillium, i Mucor racemosus
olmak üzere 9 mantar su~u ve gramında ortalama 15.200 mantar saptanmıştır.
6- Kuzu-Buzağı Büyütme Yemi (KB. Bü. Y.):
5 adet kuzu-buzağı büyütme yeminde i adedi aflatoksinojen
Piyasada Satılan Ilnzı Karına YemIerin ... 203
Penieillium, 1 Strepton?)'ces, 1Fuscrium solara, i Alternaria olmak üzere i3 mantar suşu ve gramında ortalama 51.000 mantar saptanmıştır. i- Piliç Büyütme Yemi (P. BÜ. Y.):
5 adet piliç büyütme yeminde i Aspergillus flavlls Link, 2 A. phoenieis, 2 A. ealldidus, 3 Penieillium, 2 Streptomyees olmak üzere IO mantar suşu ve gramında ortalama 25.400 mantar saptanmıştır. 8- Piliç Geliştirme Yemi (P. G. Y.):
3 adet piliç geliştirme yeminde 1 adet af1atoksinojen
Aspergil-lus /lavus Link, 1 A. ııidulans, 4 Penieillium, i Streptom)'ees olmak üzere
i mantar suşu ve gramında ortalama i.goo mantar saptanmıştır. 9- Etlik Piliç Yemi (E. P. Y.):
2 adet etlik piliç yeminde i Pe"ieilliıım erustosum, i Mueor
Ta-cemosus olmak üzere 2 mantar suşu ve gramında ortalama 4.50 man-tar saptanmıştır.
IO- Kafes Tavuğu Yemi (K. T. Y.):
i adet 6 numaralı kafet tavuğu yeminde, iPenieillium erustosum, i Fusariıım moniklijorme olmak ü7.ere 2 mantar suşu ve gramında ı2.000 mantar saptanmıştır.
i 1-
ış
Hayvanı Yemi (İ. Y.):i adet 5 numaralı iş hayvanı yeminde, i Aspergillus eaı.didus i A.
Cameus, i Penieillium crustosum olmak üzere 3 mantar suşu ve gramında i4.000 mantar saptanmıştır.
12- Pamuk Tohumu Küspesi (PT. KD):.
2 adet pamuk tohumu küspesinde i Aspeıgillus versieolor, i
Pe-n ieillium, i Tric1lOsporon melibiosaeeum olmak üzere 3 mantar suşu ve
gramında ortalama i15.000 mantar saptanmıştır. 13- Ay Çiçeği Küspesi (AÇ. KD):
i adet 18 numaralı ay çiçeği küspesinde, i Aslıergillus
fumİ-gatus, i Cladosporiunı cladosporioides olmak üzere 2 mantar suşu ve gramında 21.000 mantar saptanmıştır.
14- Soya Fasulyesi Küspesi (SO. Kü):
i adet 19 numaralı soya fasulyesi küspesinde, 1 Peııieilliıım, i
Streptomy~es olmak üzere 2 mantar suşu ve gramında 41.000 mantar saptanmıştır.
204 M.A.Dcmircr-M.Aklulıç-E.Özalp-Ş.Kaymaz-B.Dinçcr-T.tnan
15- Tavuk Mczbahası Kalıntısı (TMK. Y):
i adet i6 numaralı tavuk mezbahası kalıntısında, 1
Penicil-lium crustosum, 1scopulariopsis breuicaulis olmak üzere 2 mantar
suşu ve gramında 14..000 mantar saptanmıştır. 16- Balık Unu (BA. U.):
3 adet balık ununda, 3 PeniciBium, 1 Streptom)'ces variotii
ol-mak üzere 5 mantar suşu ve gramında ortalama 25.000 mantar saptanmıştır.
17- Kemik Unu (K. U.):
1adet 14numaralı kemik ununda 1 adet Scopulariopsis koningii olmak üzere tek bir mantar suşu ve gramında 79.000 mantar sap-tanmıştır.
18- Et Kemik Unu (ET. K. U.):
i adet i5 numaralı et kemik ununda i adet Streptomyces, i
De-bar;'om)'Ceshansenii olmak üzere 2 mantar suşu ve gramında 380 man-tar saptanmıştır.
19- Arpa:
i adet 2i numaralı arpa numunesinde, 1 adet Aspergillus
pho-enicis, 1A. Candidus, 1Penicillium olmak üzere 3 mantar suşu ve
gra-mında 9.000 mantar saptanmıştır. 20- Buğday:
1adet 22 numaralı buğday numunesinde, i Perıicillium, 1
Cla-dosporium cladosporioides, 1 Cephalosporium olmak üzere 3 mantar suşu
ve gramında 18.0000 mantar saptanmıştır. 21- Mısır:
3 adet mısır numunesinde, i Aspergillusflavus link, 2 A. phoenicis
ıA. wenıii, 3 Penicillium, i Fusarium moniliforme olmak üzere 8
man-tar suşu ve gramında ortalama 23i.000 mantar saptanmıştır.
22- Küflü Kabak:
i adet küflü kabak numunesinde 3 PenidBium suşu ve
gra-mında 423.0oo mantar saptanmıştır.
Elde edilen veriler ve değerlendirmeler dikkatle incelendiğin-de 81 yem numunesİnincelendiğin-den 47 sinin
(%
58) i gramında 10.000 inPiyasada Satılan Bazı Karma Ycmlcrin •• 20.;
üzerinde küf kolonisinin üremesi nedeniyle yalnız, etlik piliç yemi türü hariç diğer bütün yem türlerinin Zintzen (86) in Lewandowski ve Back'e atfen bildirdiği yemlerin verdikleri mantar kolonisi sa-yısı bakımından küf bulaşmasının önemli sayılacağı" sınıfa gir-diğini göstermektedir. Bu sonuç, bize yemlerin ve yem ham mad-delerinin küf bakımından çok bulaşık olduğunu, bunun sonucu olarak da birçok mikotoksin ilc de kirlenmiş bulunacağını ve böyle yemlerle hayvanları beslemek yerine mikotoksinlerle zehirlediğimi-zi vc bazı patojen mantarlarla da enfekte ettiğimizi ortaya koymak-tadır. Diğer taraftan 19 Aflavus'tan 7 sinin
(%
36.81) afIatoksinojen olduğu, ve diğer mantar soylarının da çeşitli mikotoksinler yönün-den toksinojen olabilecekleri düşünülürse durumun ciddiyeti dahaaçık olarak görülür.
Birçok mikotoksinin hububat ve benzeri bitkisel gıdalar; süt, ct, yumurta vs. gibi hayvansal gıdalar ile de insanlara geçebilece-ği düşünülürse durumun ne ölçüde önem taşıdı~ı kendiliğinden anlaşılır.
Hayvansal üretimde çoğu kere bakteriyel yada paraziter et-kenler olmadan çok sayıda ölümler meydana gelmekte ve bunlar yetiştiriciIere olduğu gibi ülkeye de büyük zararlar vermektedjr-ler. En önemlisi öIümlere sebep olmadığı halde yetiştiricinin pek fazla dikkatini çekmeyen ve fakat önemli ölçüde verim düşüklüğü-ne düşüklüğü-neden olan ve çoğu kere etkeni farkedilmeyen olaylar büyük bir olasılıkla mikotoksikozislerden ileri gelebilir.
Bu nedenle her türlü yem ham maddeierinin ve karma yemle-rin bilımsel ölçü ve kurallar içinde üretilmesi, taşınması, saklan-ması ve yedirilmesi gerekir. Aksi takdirde bu etkenler yeti~tirici-leri ve ülke ekonomisini büyük zararlara uğratır.
Yukarıda açıklanan noktalar, konuyla ilgili, tüm kuruluşların dikkatle izlemeleri gerektiği kanısındayız.
