Evsel Gıda Atıklarının Hemiselüloz Bileşimlerinin Taranması
Şerife Toker*, Didem Sutay Kocabaş
Karamanoğlu Mehmetbey Üniversitesi Mühendislik Fakültesi Gıda Mühendisliği Bölümü, 70100, Karaman
*Sorumlu Yazar: serife_toker@hotmail.com.tr
Günlük hayatta kullandığımız plastikler, çevre kirliliğine neden olması ve hammaddesinin fosil bir kaynak olan petrol olması nedeniyle problem yaratmaktadır. Petrolün yenilenebilir bir kaynak olmaması ve rezervinin her geçen gün azalması, plastiklerin üretiminde önemli bir sorun olmaktadır. Çevreyle dost plastiklerin yenilenebilir kaynaklardan üretilmesi son yıllarda dikkat çeken bir konudur. Bu tip plastikler, doğada kendiliğinden yok olmakta, bu nedenle “biyobozunur” olarak tanımlanmaktadır. Biyobozunur plastiklerin en önemli kaynaklarından biri bitkilerdir. Bitkilerin hücre duvarı üç ana polimerden; selüloz, hemiselüloz ve ligninden oluşur. Bu nedenle bitkiler lignoselülozik biyokütle olarak da tanımlanır. Lignoselülozik biyokütlenin ana bileşenlerinden olan hemiselüloz, biyobozunur plastiklerin üretimi için uygun bir kaynaktır. Ülkemizde yüksek miktarda gıda üretimi ve tüketimi sonucunda ortaya çıkan gıda atıklarının katma değeri yüksek ürünlere dönüştürülmesi önem taşımaktadır. Bu noktadan hareketle, ülkemizde günlük olarak tüketilen ve evsel gıda atığı olarak sınıflandırılabilen çay atığı, mısır koçanı, fındık kabuğu, portakal kabuğu, muz kabuğu, ay çekirdeği ve kabak çekirdeği kabukları gibi atıkların değerlendirilmesi amaçlanmıştır. Bu amaçla, çalışmamızda, evsel gıda atıklarının hemiselüloz bileşimleri %10 KOH ile alkali özütleme yöntemiyle taranmıştır. En yüksek hemiselüloz verimi mısır koçanı atığından %24,3±0,6 olarak elde edilmiştir. Çalışmamız sonucunda evsel gıda atıklarının hemiselüloz verimleri temel alınarak biyoplastik üretim potansiyellerinin belirlenmesi hedeflenmiştir.
