G‹R‹fi
Malign hastal›k ile tromboz aras›ndaki iliflki y›llard›r bilinmektedir. Ancak kansere ba¤l› klinik olarak önemli trombotik komplikasyo-nun gerçek insidans› hala bilinmemektedir (1). Bu durum büyük oranda kanser hastal›¤›n›n heterojen ve kompleks bir hastal›k olmas›n-dan kaynaklanmaktad›r. Kanserle iliflkili trom-boembolik olaylar›n büyük ço¤unlu¤u venöz orijinli olmakla birlikte arteriyel
tromboembo-lik olaylar da geliflebilmektedir. Genifl retro-spektif çal›flmalar erkeklerde tromboembo-lik olaylar›n daha çok pankreas ve akci¤er kanserleri ile birlikte geliflti¤ini, kad›nlarda ise jinekolojik, pankreatik ve kolorektal kan-serlerle birlikte görüldü¤ünü göstermekte-dir (2-4).
Tromboembolik olaylar›n kanser tan›s›ndan önce de geliflti¤ini gösteren çal›flmalar vard›r. Birkaç çal›flma; derin ven trombozu (DVT)
PULMONER TROMBOEMBOL‹ ‹LE KOMPL‹KE AKC‹⁄ER
KANSER‹ OLGUSU
A CASE OF LUNG CANCER COMPLICATED WITH PULMONARY
THROMBOEMBOLI
Gülru POLAT Melih BÜYÜKfi‹R‹N Zehra AfiUK Gültekin T‹BET
Dr. Suat Seren Gö¤üs Hastal›klar› ve Cerrahisi E¤itim ve Araflt›rma Hastanesi, ‹zmir
Anahtar sözcükler: Pulmoner emboli, akci¤er kanseri Key words: Pulmonary embolism, lung cancer
SUMMARY
The association between malignancy and clinical thrombosis has been recognised for several years. However true incidence of clinically significant thrombotic complications due to cancer stil unknown. 59 years old male admitted to hospital with the complaints of pain on the right side and fatigue who had the diagnosis of small cell lung cancer and got 2 cyclus of chemotherapy applied for the 3rd cyclus. Computed tomography performed. Thrombus observed in the right pulmonary artery. We evaluated the case as small cell lung cancer complicated with pulmonary embolus. We presented the case, because occurence of pulmonary embolism made us to evaluate the disease as progressive erroneously according to chest radiography at first. ‹z mir Gö¤üs Hastanesi Dergisi, Cilt XXI, Say› 1, 2007
ÖZET
Malign hastal›k ile tromboz aras›ndaki iliflki y›llard›r bilinmektedir. Ancak kansere ba¤l› klinik olarak önemli trombotik komplikasyonun gerçek insidans› hala bilinmemektedir. Daha önce KHAK tan›s› alarak 2 kür KT alan 59 yafl›nda erkek olgu sa¤ yan a¤r›s› ve halsizlik yak›nmalar› ile 3. kür aç›s›ndan de¤erlendirilmek üzere baflvurdu. Toraks BT’de; santral yerleflimli kitlenin küçüldü¤ü ancak sa¤ hemitoraksta plevral efüzyonla birlikte sa¤ ana pulmoner arterde trombus izlendi. Olgu pulmoner emboli ile komplike KHAK olarak de¤erlendirildi. Olguyu; pulmoner embolinin geliflebilece¤i düflü-nülmedi¤i takdirde yanl›fl de¤erlendirmelere neden olabilece¤i ve tedavi karar›n› de¤ifltirebilece¤ini göstermesi aç›s›ndan sunmay› uygun gördük.
Resim 1. Olgunun ilk baflvurusundaki gö¤üs radyografisi.
Resim 2. Olgunun 2. kür için baflvurusundaki akci¤er grafisi.
PULMONER TROMBOEMBOL‹ ‹LE KOMPL‹KE AKC‹⁄ER KANSER‹ ve pulmoner emboli (PE)’yi gizli kanserin bir
belirteçi olmas› aç›s›ndan de¤erlendirmifltir (4-6). Olguyu; pulmoner embolinin geliflebi-lece¤i düflünülmedi¤i takdirde yanl›fl de¤er-lendirmelere neden olabilece¤i ve tedavi karar›n› de¤ifltirebilece¤ini göstermesi aç›-s›ndan sunmay› uygun gördük.
OLGU
Daha önce küçük hücreli akci¤er kanseri (KHAK) tan›s› alarak sisplatin, etoposide içe-ren 2 kür kemoterapi (KT) alan 59 yafl›nda erkek olgu sa¤ yan a¤r›s› ve halsizlik
yak›n-Resim 3. Olgunun 3. kür için baflvurusundaki akci¤er grafisi.
Resim 4. Olgunun 3. kür için baflvurusundaki toraks BT’si.
malar› ile 3. kür KT aç›s›ndan de¤erlendi-rilmek üzere baflvurdu. Olgunun baflvuru-sunda TA: 110/70 mmHg, atefl 36.7ºC, nab›z 86/dk, solunum say›s› 16/dk idi. Solunum sistemi muayenesinde sa¤ orta ve alt zon-larda solunum sesleri al›namad›. Hb 11.7 gr/dl, Lökosit 6500/mm3, Htc %34.9, trom-bosit 168000/mm3 idi. Biyokimya de¤erleri AKfi 168 mg/dlt, BUN 28 mg/dl, AST 26 U/L, ALT 24 U/L, ALP 197 U/L olarak bulundu. Gö¤üs radyografilerine göre ilk kür KT son-ras› regresyon izlenmifl olmas›na ra¤men (Resim 1,2 ), olgu 3. kür KT için
Resim 5. Olgunun ilk baflvurusundaki gö¤üs radyografisi.
¤unda progresyon izle ndi (Resim 3). Tedavi karar›n› etkileyecek olmas›ndan dolay› çelifl-kiyi de ortadan kald›rmak için toraks bilgi-sayarl› tomografisi (BT) çekildi. BT’de; sant-ral yerleflimli kitlenin küçüldü¤ü ancak sa¤ hemitoraksta plevral efüzyonla birlikte sa¤ ana pulmoner arterde trombus izlendi (Resim 4). Olgu pulmoner tromboemboli ile komp-like küçük hücreli akci¤er kanseri olarak de¤erlendirildi. Antikoagülan tedavi bafllan-d›. Emboli tedavisi ayarland›ktan sonra olgu-ya 3. kür KT’si uyguland›. Olgunun gö¤üs radyografisi ile kontrollerinde s›v›n›n belir-gin azald›¤› izlendi (Resim 5).
TARTIfiMA
Akci¤er kanseri; kansere ba¤l› ölümlerde bafl› çekmektedir ve tromboembolizm bu hastal›kta önemli bir morbidite ve mortalite nedenidir. Akci¤er kanserinde tromboem-bolinin gerçek insidans› bilinmemektedir (1). Akci¤er kanserlerinde pulmoner embo-linin insidans›n› ve klinik önemini araflt›ran bir çal›flmada 111 otopsi olgusu analiz edil-mifl. 34 (%31) olguda pulmoner emboli, 4 (%12) olguda doku embolisi oldu¤u tespit edilmifltir. Küçük hücreli d›fl› akci¤er kanse-rinde (KHDAK) pulmoner e mboli s›kl›¤› %40,
KHAK’li olgularda %24 olarak bulunmufl-tur. Alt ekstremitelerin derin ven trombozu %35 olguda trombotik materyal kayna¤› olarak bulunmufltur (7). Olgumuzda bilateral alt ekstremite doppler ultrasonografi normal olarak bulundu.
KHAK’li olgularda pulmoner tromboemboli s›kl›¤›n› araflt›ran baflka bir çal›flmada 817 olgunun 17’sinde (%2.01) pulmoner trombo-emboli saptanm›flt›r. Ancak otopsi yap›lan olgular aras›ndaki pulmoner tromboemboli s›kl›¤› ise %8 olarak bulunmufltur (8). Otopsi çal›flmas›ndaki rakamlar›n yüksekli¤i kanserli olgularda tromboembolik insidans›n bulu-nan de¤erlerin üzerinde oldu¤unu göstermek-tedir.
Pulmoner anjiografi pulmoner embolinin ta-n›s› için alt›n standart yöntem olmakla bir-likte spiral BT santral ve birinci s›ra pulmo-ner arterleri göstermekte oldukça spesifik-tir. Ayr›ca spiral BT dansite farkl›l›klar› ile tümör embolisi ile tromboemboliyi ay›rdet-mekte de yard›mc›d›r (1). Bu nedenlerden dolay› pulmoner tromboemboli tan›s›nda s›kl›kla kullan›lan yöntemdir. Olgumuzda da pulmoner tromboemboli tan›s› spiral BT yard›m› ile sa¤ ana pulmoner arterde trom-busu göstermek yoluyla konuldu.
Sonuç olarak; kanser hastalar› trombotik olaylar›n geliflmesi aç›s›ndan artm›fl risk alt›n-dad›r bu da kanser olgular›nda morbidite ve mortalitenin artmas›na neden olmaktad›r. Bu durum kanser olgular›nda yanl›fl de¤er-lendirmelere neden olarak tedavi modalite-lerinin de¤iflmesine bile neden olabilmek-tedir.
‹ZM‹R GÖ⁄ÜS HASTANES‹ DERG‹S‹
1. Sutherland DE, Weitz IC, Liebman HA. Thromboembolic complications of cancer: epidemiology, pathogenesis, diagnosis, and treatment. Am J Hematol 2003; 72: 43-52. 2. Thompson CM, Rodgers RL. Analysis of
autopsy records of 157 cases of carcinoma of the pancreas with particular reference to the incidence of thrombosis. Am J Med Sci 1952; 223: 469-76.
3. Sack GH, Levin J, Bell W. Trousseau’s synd-rome and other manifestations of chronic disseminated coagulapathy in patients with neoplasm: clinical, pathophysiologic and therapeutic features. Medicine 1977; 56: 1-37. 4. Rickles FR, Levine MN, Dvorak HB.
Abnorma-lities of hemostasis in malignancy. In: Colman RW, Hirsh J, Marder VJ, Clowes A, George JN, editors. Hemostasis and thrombosis. Phila-delphia: Lippincott, Williams and Wilkins; 2001: 1132-52.
5. Rickles FR, Levine MN. Epidemiology of throm-bosis in cancer. Acta Haematol 2001;106: 6-12. 6. Lieberman JS, Borrero J, Urdoncta E, Wright
IS. Thrombophlebitis and cancer. J Am Med Assoc 1961; 177: 542-5.
7. Vertun-Baranowska B, Fijalkowska A, Tomkowski W, Filipecki S, Szymanska D. Pulmonary embolism in malignancy of the lung: a retro-spective clinical evaluation and pathomorp-hologic personal material. Pneumonol Alergol Pol 1996; 64: 392-402.
8. Remiszewski P, Slodkowska J, Wiatr E, Szopinski J, Radomski P, Plodziszewska M, Rowinska-Zakrzewska E. Pulmonary thrombo-embolism as the main or secondary cause of death in patients treated for small cell lung cancer. Pneumonol Alergol Pol 1999; 67: 470-6.
KAYNAKLAR
Yaz›flma Adresi:
Dr. Gülru POLAT
Dr. Suat Seren Gö¤üs Hastal›klar› ve Cerrahisi E¤itim ve Araflt›rma Hastanesi
Yeniflehir / ‹zmir
Tel: 0 232 433 33 33/2310 e-posta: gulruerbay@yahoo.com
PULMONER TROMBOEMBOL‹ ‹LE KOMPL‹KE AKC‹⁄ER KANSER‹
