Ankara Ecz. Fak. Mec. 13. 141 (1983)
j . Fak. Pharm Ankara 13. 141 (1983)
P s e u d o m o n a s A e r u g i n o s a ( O ) A n t i j e n i n İ z o l e K o b a y B a r s a ğ ı n a F a r m a k o l o j i k E t k i s i
T h e Effect of P s e u d o m o n a s Aeruginosa-Antigen ( O ) on Guinea-pig
ileum
Orhan A L T I N K U R T * Gönül M U T L U * * Nuray YILDIZOĞLU***
GİRİŞ
P s e u d o m o n a s aeruginosa tabiatta çok yaygın olan bir bakteri-dir. Genellikle saprofit olarak insan ve hayvanların barsak boşluğun-d a , boşluğun-dışkısınboşluğun-da, organik artıkların karıştığı sularboşluğun-da ve toprakta bu-lunur. 1982 yılında Schroeter, P. aeruginosa'yı ilk defa isimlendir-mişdir. Eskiden çok defa diğer bakterilerle beraber bulunabilen bir sekonder infeksiyon etkeni olduğu kabul edilen bu bakterinin son se-nelerde, çok sayıda infeksiyon ve epidemilere sebep olduğu görül-mektedir ( 1 - 2 ) .
Antibiyotiklerin, infeksiyon hastalıklarında tedavi ve profilak-si a m a ç l a r ı ile g ü n d e n g ü n e a r t a n o r a n d a kullanılmasıyla, birçok bakterinin i n s a n d a patojen olarak önemlerinde büyük değişmeler olmuştur. Bu tatbikat sonucu, P. aeruginosa sık rastlanılan infeksi-yon etkenlerinden biri haline gelmiş ve m u a y e n e maddelerinden her sene a r t a n o r a n d a izole edilmiştir. Metabolik, hematolojik ve m a l i g n hastalıklar hastanın P. aeruginosa infeksiyonlarına y a k a l a n m a şan-sını arttırmaktadır ( 1 - 3 ) .
Redaksiyona verildiği tarih: 29 Nisan 1983
* Farmakoloji Anabilim Dalı, Antalya Tıp Fakültesi, Akdeniz Üniversitesi. ** Mikrobiyoloji Anabilim Dalı, Antalya Tıp Fakültesi, Akdeniz Üniversitesi. *** Farmakoloji Anabilim Dalı, Eczacılık Fakültesi, Ankara Üniversitesi.
142 Orhan A L T I N K U R T Gönül M U T L U Nuray Y I L D I Z O Ğ L U
Enterobacteriaceae familyasındaki g r a m negatif bakterilerin hücre duvarındaki lipopolisakkariti endotoksik etkiyi y a p a r . Y a p ı -sındaki 1) ( O ) özel polisakkariti i m m u n cevabı oluşturur, 2) Ortak polisakkarit b ü t ü n ( O ) antijenlerinde mevcuttur. 3) L i p i t A primer toksisiteden sorumludur. Endotoksin ateş, lökopeni, hipoglisemi, hipotansiyon ve şok, hayati o r g a n l a r d a perfüzyon bozukluğu, k o m p -l e m a n m aktivasyonu, intravaskü-ler koagu-lasyon ve ö-lüme neden olur. Endotoksin vazoaktif m a d d e l e r i n salgılanmasına da neden olur. (Serotonin, kallikrein, kininler). Gösterdiği immünolojik reaksiyon-l a r d a n anafireaksiyon-laktik tipte o reaksiyon-l a n reaksiyon-l a r d a endojen pirojenreaksiyon-ler a ç ı ğ a çıkar, koagulopati, vazoaktif m a d d e l e r salgılanır ( 4 ) .
E b e r t basillerindeki O, H, Vi antijenleri ile ve bunların hista-min tarzındaki etkileriyle, streptokok ve diğer enfeksiyon ajanlarının farmakolojik etkilerinin varlığı da bilinmektedir ( 6 - 7 ) .
Bu a m a ç l a y a p ı l a n ç a l ı ş m a d a P s e u d o m o n a s aeruginosa O an-tijeninin izole kobay i l e u m u n d a k i etkisi incelenmiştir.
MATERYAL ve M E T O D
I-Endotoksinin hazırlanışı: C a n t a c u z i n o Enstitüsü'nden D r . M e i t e i t ' d e n s a ğ l a n a n R o m e n serotip I , V I V I I I suşlarından v e h a s t a d a n izole edilen Serotip I, V I , V I I I suşlarından O antijenleri hazırlanmıştır.
Bakteriler R o u x B o i t e ' l a r d a h a z ı r l a n a n besin j e l o z u n d a üretil-miş ve fizyolojik tuzlu su ile toplanmıştır. T o p l a n a n materyal 2 s a a t 1 0 0 ° C de inaktive edilmiştir. Canlılık kontrolü yapıldıktan sonra 3 defa fizyolojik tuzlu su ile yıkanmış ve muhtelif dilusyonlarda denen-mişdir (Dilusyonlar: 1/10 ve 1/1000).
2- Antijenin etkisi izole o r g a n b a n y o s u n a tespit edilen k o b a y i l e u m u n d a denenmiştir. B a r s a ğ ı n cevapları k i m o g r a f üzerine, bir lövye aracılığı ile kaydedilmişdir. Deneylerde kontrol olarak asetilko-lin kullanılmıştır.
BULGULAR
Deneylerde, P s e u d o m o n a s aeruginosa O antijeninin 1/10 ve 1/1000 dilusyonlarının k o b a y i l e u m u n a kolinerjik etki yaptığı tespit edilmiştir.
Pseudomonas Aeruginosa [O] Antijenin İzole Kobay. 143 P. aeruginosa'nın, standart Serotip I, V I , V I I I O antijenleri ile ve h a s t a l a r d a n alınan ve immünolojik o l a r a k tespit edilen Serotip I, V I , V I I I O antijenlerinin izole k o b a y ileumundaki kontraksiyon-l a r d a hem standart bakteri antijenkontraksiyon-leri ve h e m d e hasta bakteri anti-jenleri ile d o z a bağlı olan bir a r t m a gözlendi. K a s ı l m a y a , atropin
antagonistik etki gösterdi. Asetilkolinin doz-yanıt eğrisi ve regresyon doğrusu grafikte, antijen çözeltilerinden verilen miktarlar ve bun-ların asetilkoline göre % kasılma yanıtları t a b l o d a gösterildi.
% Kasılma
lOO
90
70
30
Grafik I. İzole kobay ileumunda asetilkolinin doz-yanıt eğrisi ve regresyon doğrusu.
O.O2 0.04 0.08 0.16 log Doz
g / E l 80 60 40 20 10
144 Orhan A L T I N K U R T Gönül MUTLU Nuray YILDIZOĞLU
Tablo I. İzole kobay ileumunda, standart ve hastadan hazırlanan antijen çözeltilerinin oluşturduğu kasılma boyutları.
Tablo I.
Standart Çözelti Dilusyon Verilen Miktar % Kasılma
Serotip I 1/10 0.64 ml 62 1.28 ml 66 Serotip VI 1/10 0.64 ml 31 1.28 ml 45 Serotip VIII 1/10 0.32 ml 50 0.64 ml 64 1/1000 0.2 ml 23 1/1000 0.4 ml 36 0.8 ml 48
Hastadan Hazırlanan Çözelti
Serotip I 1/10 0.4 ml 41 0.8 ml 68 Serotip VI 1/10 0.32 ml 32 Serotip VI 1/10 0.64 ml 41 Serotip VIII 1/10 0.4 ml 31 0.8 ml 47 TARTIŞMA
L i t e r a t ü r d e P s e u d o m o n a s aeruginosa'nın, canlıda serotonin bradikinin ve diğer kininlerin liberasyonuna neden olduğu yazılıdır
( 4 ) . İzole o r g a n üzerinde y ı k a n m a k l a etkinin giderilmesinden (re-versibl etkileşmesinden) ve tekrarlanarak agonist asetilkolinle de mukayese edilerek y u k a r ı d a adı geçen Pseudomonas tiplerinin istila ettiği o r g a n i z m a d a diğer enfeksiyon etkilerini oluştururken, geliştirir ken geçtiği d o k u d a özellikle düz kaslı barsak gibi o r g a n l a r d a asetilko-lin benzeri kontraksiyona neden olduğu, antispazmatik olarak atro pinin etkili olduğu gösterildi.
ÖZET
Bu ç a l ı ş m a d a , standart ve h a s t a d a n izole edilen P s e u d o m o n a s aeruginosa O antijeninin izole kobay i l e u m u n d a asetilkolin benzeri kasılmaya neden olduğu ve antagonist olarak atropinin etkin o l d u ğ u gösterilmiştir.
SUMMARY
I n this s t u d y s h o w e d either s t a n d a r t P s e u d o m o n a s a e r u g i n o s a types I , V I , V I I I a n d o b t a i n e d from the p a t i e n t the s a m e types act on the isolated g u i n e a - p i g i l e u m as a acetylcholinolike contraction. Its a n t a g o n i s t is a t r o p i n e .
L İ T E R A T Ü R
1- Buchanan, R.E., Gibbons, N.E., Bergeys Manual of Determinative Bacteriology. The Williams Wihins Comp. (1975).
2- Mutlu, G., Mikrobiyoloji Bülteni, 12, 435 (1978).
3- Sabath, L.D., Pseudomonas Aeruginosa. Huns Huber Pub. (1980).
4- Jawely, E., Melnick, F.L., Adelberg, E.R., Review of Medical Microbiology. Lange Pub. (1980)
5- L a m b r i s , J, Papamichail, M., J.of Infect. Dis. 145, 78 (1982). 6- Altınkurt, O., Türk Hij.ve Tec. Biyol. Derg. XXXI, 1, 14-24 (1971).
7- R a s k o v a , H., Sec. Int. Pharmacol. Meeting., Int. Union Physiol. Sci., 9, Aug. 20-23 (1963).
