İstanbul aşığı ressam Kont Amadeo Preziosi

•

A

Istanbul Aşığı Ressam

Kont Amadeo

Cl^Vy—\_

i-— ^V

\

'

V \ $

' ¡ 6 U

O

ı*yrJ^ >

L ~ S / o

Osman Öndeş

(¿İstanbul ¿^şığı (Ressam

n

A K S O Y

Y A Y I N C I L I K

Tarih Dizisi

İstanbul Âşığı Ressam Kont Amadeo Preziosi

Yazan:

Osman Öndeş

Kapak resmi Eşref Cerrahoğlu koleksiyonundan © Yalvaç Ural / Aksoy Yayıncılık

ISBN: 8 2 6 3 - 9 8 -6 1. Baskı, Ekim 1 9 9 9

Aksoy Yayıncılık Adına Sahibi:

Erol Aksoy

Genel Yönetmen:

Yayın Koordinasyon:

Mali Koordinasyon:

Sorumlu Müdür:

Yayın Editörü:

Görsel Yönetmen:

Grafik Düzenleme:

Satış ve Pazarlama Müdürü:

Müdür Yardımcısı:

Üretim Sorumlusu:

Basıldığı Yer: Altan Matbaası, İstanbul

Aksoy Yayıncılık San. ve Tic. A.Ş. Aytar Cad. No: 2 5 1. Levent / İstanbul Tel: (0.212) 2 8 4 8 4 3 6 Faks: (0.212) 2 8 4 8 4 37

Anlatmak istediklerim... Şekerci Hacı Bekir tablosunun öyküsü... Su nu ş... Malta Adası’nda iki y ıl... Sultan 11. Abdülhamit’in tuğrası bulunan albü m ... Mdina’da duvarları süsleyen eski İstanbul manzaraları Malta Televizyonu MTV'den yapılan d av et... Bir garip rastlantı... Tabloların asılları bulunuyor... Tutsak ticareti yapan aile... Korsan Preziosi... Korsanlıktan kanun adam lığına... Preziosi ailesinin köşkünde... Malta’dan İstanbul’a ... Amadeo Preziosi’nin yaşamöyküsü... Ölüm haberi... Bir Malta'lı dünyamızdan ayrılırken... İstanbul yolunda... ... Pitoresk kent İstanbul... Amadeo Preziosi’nin son yıllarındaki yaşamı hakkında birkaç s ö z ... Yaşam akışını sürdürüyor... Amadeo Preziosi’nin katıldığı resim sergileri ve sanatı üzerine yazılanlar... Tarabya’daki Sanayi-i Nefise Sergisi ve

Amadeo Preziosi için söylenenler... Sergi üzerine söylenecek sözlere ekleyeceklerim ... A BC Kulübü tarafından 1 8 8 1 'd e açılan

Sanayi-i Nefise Sergisi... Sanayi-i Nefise S e r g is i...‘ ... Eğer yaşasaydı... Amadeo Preziosi’nin bir minyatürü... Tablolarda yaşayan İstanbul... Amadeo Preziosi’nin Romanya'daki yaşantısı üzerine Polly Peck Koleksiyonu’ndaki Preziosi imzalı tablolar..

7 2 9 3 7 4 7 4 8 4 9 5 2 5 3 5 6 5 8 6 3 6 3 6 4 6 7 8 0 9 5 9 7

102

121

121

9 7 89758 2 69860 Kont Am adeo Preziosi, varsıl, sovlu ve Katolik ve bir ailenin çocuğuydu. Ailesinde herkes hukukla ilgili bir meslek sahibiydi. Am a o , resmi seçti. M alta'nın ünlü ressam­ larından Giuseppe H ayzler'in atölyesinde çalıştı. Paris'e gitti. Babası ressam olmasına kesin karşı çıktığ ın d a, içindeki resim a şk ıyla yolunu çoktan bulm uştu: 1 8 1 6 'd a doğduğu M alta'd a n a y rıld ı. O dönem de eg zotik b ir Doğu m etropolü o la ra k tanım lanan İstanbul'a geldi ve yaşam ının sonuna değin burada kaldı.

1840-1870 arasın d a İstanbul'da çalışan ünlü oryantalist ressam 19. yüzyıl İstan­ bul'unu ve halkını betimleyen suluboyaları ile tanındı. Türk gelenek ve ¡göreneklerini öğrenerek İstanbul'da ve İngiliz diplomatik çevrelerinde aranılan bir isim oldu. Resim lerindeki ana tema, İstanbul'da yaşayan tüccarlar, seyyar satıcılar, askerler, dervişler ve kadınlardı. Sıradan insanları günlük yaşam ları ve çevreleri içinde betimle­ d i. İstanbul tipleri çok tutulunca, en popüler olanları tekrar tekrar çizdi ve bunların taş baskılarını yaptı. 1858'de Paris'te "Stamboul. Recollections of Eastern Life - İstanbul. Doğu Yaşam ından A nılar" adlı renkli taş baskı albümü yayım ladı ve üç baskı yaptı. A yrıca , Boğaziçi, H aliç gibi semtlerle ça rşıla rı, m ezarlıkları ve İstanbul sokaklarını betimleyen resimler yaptı. "Boğaz Görünümü ve Demir Atmış Müttefik Donanm aları" (1 8 5 4 ), "Kırım K ah ram an ların ın M e zarlığ ı" (1 8 5 6 ) gibi su lu b o yaların d a Kırım Savaşı'nı konu aldı.

Yaşam ının son 10 yılını geçirdiği Yeşilköy yakınlarında bir av kazasında ağ ır yarala­ narak 28 Eylül 1882'de öldü. Yeşilköy'deki Katolik M ezarlığı'na gömüldü.

Y ap ıtları, Topkapı S arayı'n d a, Deniz M üzesi'nde, İstanbul Devlet Resim ve Heykel M üzesi'nde, Romanya Sanat M üzesi'nde, İngiltere'deki çeşitli m üzelerde, yurtiçi ve yurtdışında pek çok özel koleksiyonlarda bulunmaktadır.

Kont Am adeo Preziosi 'yle ve eserleriyle yakından ilgilenen Osm an Ö ndeş, değerli çalışm aları sonucunda du kitabı yazm ıştır. Osm an Ö ndeş, yurtiçinde ve yurtdışında pek çok araştırm a yap arak, ressam ın eserlerinin ve öykülerinin izin i sürmüş ve bir belgesel oluşturmuştur.

Aksoy Yayıncılık, Türk tarihinde resim leriyle önemli bir yere sahip olan İstanbul âşığı Kont Am adeo Preziosi'yi, Osman Ö ndeş'in özverili çabaları sonucu oluşan bu kitapla bir kez daha sayaıyla anıyor.

Dönemine tanıklık eden resim leriyle "Türkiye'nin yabancılar üzerindeki etkisini", Kont Am adeo Preziosi'nin resimlerinden keşfedeceksiniz. Onun yaşamövküsünden resimle­ rine yansıyanlar, sîzlere bir anlam da Doğu'nun gizem ini de sunacak...

İstanbul Şehir Üniversitesi Kütüphanesi Osman Öndeş Koleksiyonu