*Gazi Üniversitesi, Diş Hekimliği Fakültesi, Diş Hastalıkları ve Tedavisi Anabilim Dalı, ANKARA.
SYSTEM B KULLANIMINA UYGUN KÖK KANAL PREPARASYONUNUN HAZIRLANMASINDA GÜVENİLİRLİK İNCELEMELERİ:
ÇALIŞMA BOYUTU KAYBI
THE EVALUATION OF THE SAFETY OF THE ROOT CANAL PREPARATIONS MADE FOR THE USING OF SYSTEM B:
WORKING LENGTH LOSS
Özgür UZUN * Tayfun ALAÇAM *
ÖZET
Amaç: Bu çalışmanın amacı farklı eğimli köklerde, üç farklı
enstrüman seti kullanılarak System B kök kanal dolgu cihazının tepicilerinin boyutlarına uygun biyomekanik preparasyon yapılması sonucunda oluşan çalışma boyutu kayıplarını incelemektir.
Gereç ve Yöntem: Çalışmamızda 3 farklı eğim seviyesinde
gruplandırdığımız 108 daimi molar diş kökü kullanıldı. Örneklerin çalışma boyutları 10 no’lu K tipi eğe kullanılarak gözle tespit edilerek kaydedildi. Kökler Profile GT, Quantec serisi ve paslanmaz çelik el eğeleri ile System B kullanımına uygun olarak prepare edildi. Preparasyon sonrasında her enstrüman grubu için daha önceden belirlenen MAF (Master Apical File) eğesi kanala yerleştirilerek çalışma boyutu farklılıkları kaydedildi.
Bulgular: El eğeleri, eğimli kök grubunda diğer iki enstrüman setinden
daha fazla çalışma boyutu kaybı gösterirken, en az çalışma boyutu kaybını Quantec seti göstermiştir.
Sonuç: Kök kanal dolgu tekniği olarak System B kullanımına karar
verildiğinde eğimli köklerde preparasyon aşamasında el eğeleri yerine nikel titanyum döner enstrüman sistemlerinin kullanımı tercih edilmelidir.
Anahtar kelimeler: System B, çalışma boyutu
SUMMARY
Purpose: The aim of this study was to evaluate the working length
changes in the root canal preparations made for using System B as an obturation technique, in varying degrees of root curvatures.
Material and Methods: 108 roots were divided into three groups
according to their curvature angle and type of the instruments in this study. A size 10 K was placed in to the root canals and working length of the roots was determined by visual examination. The roots were prepared with Profile GT, Quantec SC series and stainless steel hand files. Master Apical Files (MAF) were determined to use to control the adequacy of the preparation for the each instrument group. After the preparation finished, MAFs were placed in the root canals and the existent working length changes were recorded.
Results: The Quantec system had the least working length loss while
the stainless steel hand files had the highest working length loss than the other instrument systems in severely curved roots.
Conclusion: Rotary Ni-Ti instrument systems may be the first choice
for the preparation in curved root canals if the operator prefers to use System B for obturation.
Key words: System B, working length
GİRİŞ
Kök kanal tedavisinde yapılan mekanik preperasyonun amaçlarından biri kök kanal dolgusunun yapılabilmesi için uygun kök kanal şeklinin elde edilmesidir.1 Kök kanalının preparasyon sonrası şeklinin işlem öncesi mevcut kök kanal anatomisine uygunluğunun yanında kullanılacak kök kanal dolgusu materyali ve tekniğine de uygun olması bir gerekliliktir.2
Endodonti kliniğinde prepare edilmiş kök kanalını doldurmakta kullanılan sistemlerden biri de Analytic
Technology (Redmond, WA, USA) firması tarafından piyasaya sürülen ve “Devamlı Isı ile Obturasyon Yöntemi” ni kullanan System B’dir.3 System B cihazı kontrollü bir ısı kaynağı ve oluşan ısıyı guta-perkaya ileten parçalardan oluşmaktadır. Enstrüman setinde koniklikleri farklı, uç çapları eşit 4 adet tepici (plugger) bulunmaktadır. Bu tepiciler ebatları baz alınarak: fine, fine-medium, medium, medium-large olarak isimlendirilmiştir.
System B cihazının üreticileri cihazın kullanımında tepici uçlarının kök kanalı içerisinde, çalışma boyutundan itibaren 5-7 mm mesafe uzaklığa yerleştirilmesini tavsiye
6
etmiştir. Bu gereklilik System B cihazı ile kök kanal dolgusu yapılmasına uygun hazırlanmış kök kanalının bazı geometrik özellikleri taşımasını gerektirmektedir.
Endodonti literatüründe System B cihazının etkinliği ve kullanım teknikleri ile ilgili yapılmış çalışmalar olsa da System B cihazının kullanımına uygun kök kanallarının hazırlanmasında kullanılacak enstrüman setleri ve istenilen özel boyutlarda kök kanalı hazırlama aşamasında karşılaşılabilecek klinik güvenlik faktörleri henüz araştırılmamıştır.1,4-9
Günümüzde elle yapılan preparasyon uygulamaları yanında, Ni-Ti dönen enstrümanlar giderek daha yaygın kullanım alanı bulmaya başlamıştır. Yaygın olarak kullanılan Ni-Ti enstrümanlar ve paslanmaz çelik enstrümanlarla System B tepici boyutları ile uyumlu kök kanalı hazırlama işleminin klinik güvenilirliği ise araştırılması gereken bir konu olarak ortaya çıkmaktadır.
Bu çalışma farklı eğimli köklerin System B tepicilerinin boyutlarına uygun olarak hazırlanmasında kullanılması gereken enstrüman setlerinin ve bu enstrüman setlerinin kullanımında, kaldırılan dentin miktarı, kalan dentin miktarı, oluşan kök kanalı transportasyonu, çalışma boyutu kayıpları ve enstrüman deformasyonlarını inceleyen geniş kapsamlı bir çalışmanın bir bölümüdür.
Geniş kapsamlı çalışmanın bu bölümünün amacı ise kök kanal dolgusunda System B nin kullanılacağı farklı eğimli köklerde, üç farklı enstrüman seti ile System B tepicilerinin boyutlarına uygun hazırlanmış olan kanal preparasyonları sonucunda, çalışma boyutundaki kayıpları incelemektir.
GEREÇ ve YÖNTEM
Bu çalışmada yeni çekilmiş insan alt ve üst birinci ve ikinci molar dişleri seçilerek dişlerin mesial, distal ya da palatinal kökleri pulpa odaları seviyesinden su soğutması altında elmas separe (Risa Dental GmbH, Germany) ile kesilerek ayrıldı. Köklerin üzerindeki eklentiler kretuarlar ile temizlendikten sonra, kökler dehidratasyonu önlemek amacı ile serum fizyolojik solusyonunda bekletildi. 130 adet kökte standart kök kanalı giriş kavitesi açıldı. Kök kanallarının her birine 10 numaralı K tipi eğe yerleştirilerek, enstrümanın ucu kök ucunda gözle görülünceye kadar ilerletildi. Kök kanal eğesinin ucunun kök kanalında görüldüğü
noktada enstrümanın ilerletilmesi durdurularak, enstrümanın stoperi kanal girişinde değişmeyecek olan referans noktasına hizalandı. Hizalanan stoper yumuşak mum kullanılarak enstrümana sabitlendi. Stoperi sabitlenmiş kök kanal aleti kanaldan çıkartıldı, bir milimetrik kumpas (Newman, Notre Dame West Montreal, Quebec, Canada) kullanılarak stoper ve kök ucu arasındaki mesafe ölçülerek elde edilen değer o örneğin kök boyu olarak kaydedildi. Her örneğin kök boyundan 0.5 mm çıkartılarak bulunan değer ise çalışma boyutu olarak kaydedildi. Bu aşamada kök kanalında 10 numaralı kök kanal aletinin kök ucuna kadar ilerlemediği örnekler, kök kırığı ya da çatlağı olan örnekler çalışma dışı bırakıldı. Her örnekte kök boyutu ölçüldükten sonra stoperi mumla sabitlenmiş olan enstrüman tekrar kök kanalına yerleştirildi. İçerisinde kök ucuna kadar ilerlemiş kanal aleti olan örneklerin, örnek ve X ışını kaynağı arası mesafesi sabit düzenekte preoperatif dijital radyografları (RVG Trophy, France) alındı. İncelenen dijital radyograflarda birden fazla eğimi bulunan örnekler çalışma dışı bırakıldı. Kalan örneklerin sınıflandırılmasında dijital radyografi görüntüleri üzerinde Schneider’in açı ölçüm
metodu ve kök kanal eğimi sınıflandırılması
kullanıldı.10 Örnekler kullanılacak her enstrüman seti için ve farklı eğim seviyeleri için üç gruba ayrıldı (Tablo I). Her bir grupta 12 diş olmak üzere bu çalışmada toplam 108 kök kullanıldı.
Tablo I. Örnek gruplandırması
Eğim gupları GT Seti QUANTEC Seti EL EĞESİ Seti
DÜZ 0°-10° 12 12 12
ORTA 10°-25° 12 12 12
EGİMLİ >25° 12 12 12 Toplam: 36 Toplam: 36 Toplam: 36 Genel Toplam: 108
Kök kanal genişletilmesinde boyutların belirlenmesi
System B üretici firması kanala yerleştirilen tepicinin çalışma boyutundan 5-7 mm kısa mesafede konumlandırılmasını önermektedir. Bu aşamada kullanılan tepicinin uç kalınlığı 0.55 mm olduğuna göre hazırlanan preparasyonda kanalın 5-7 mm arasındaki çapının 0.55 mm veya daha büyük olması gerekmektedir (Tablo II). Örneklerimizde mekanik preparasyon işlemi sonucunda apikal daralımdan itibaren 5. mm’de minimal çapın 0.55 mm
olması hesabıyla her enstrüman seti için uçtan itibaren 5. mm’de kalınlığı en az 0.55 mm olan eğe Master Apikal File (MAF) olarak belirlenerek, MAF eğesinin tam çalışma boyutuna ulaşması amacı ile preparasyonlar yapıldı.
Tablo II. Farklı Sistem B tepicilerinin ebatları
Uç çapı Uzunluk Maksimum çap Koniklik FINE 0,55 mm. 21,6 mm. 1,14 mm. 0,027 FINE-MEDIUM 0,55 mm. 21,6 mm. 1,57 mm. 0.047 MEDIUM 0,55 mm. 15,5 mm. 1,57 mm. 0,066 MEDIUM LARGE 0,55 mm. 12,9 mm. 1,57 mm. 0,084
Kök kanalı genişletme işlemlerinde 5. mm’sinde 0.55 mm kalınlığı sağlayan Profile GT grubu için 35/.04 no’lu eğe, Quantec SC grubunda 25/.08 no’lu eğe, paslanmaz çelik el eğelerinde ise 50/.02 eğe MAF olarak belirlendi.
Pofile GT grubunda örnekler Profile GT™ Rotary Files (Dentsply, Maillefer, France), A0368 kodlu 25 mm’lik set ile crown-down teknikle genişletildi. Quantec Seti grubunda örnekler 25 mm’lik Quantec SC (Analytic Endodontics, Glendora California, USA) enstrüman seti ile modifiye crown-down teknikle prepare edildi. Genişletmelerde elektrikli torklu dijitalize edilmiş motor kullanıldı. (Tecnika, Digital Endodontic Motor, ATR, Italy). Paslanmaz çelik el eğesi grubunda örnekler K-File 10-80, 25 mm, (Maillefer, Dentsply, Swiss), seti kullanılarak Balanced-Force tekniği ile prepare edildi.11 Kök kanalı preparasyonlarında MAF eğelerinin apikale ulaştırılabilmesi için üretici firmaların tavsiye ettiği prosedürler dışına çıkılarak herhangi bir zorlama yapılmadı.
Tüm preparasyon işlemlerinde her eğe
kullanımından sonra ve en son eğe kök kanalından çıkartıldıktan sonra 2 cc ve %2.5’lik NaOCl ile irrigasyon işlemi yapıldı. Son irrigasyondan sonra kök kanalları kağıt koniler kullanılarak kurulandı.
İşlem sonrasında kontrol eğeleri (Master Apical File) kanala yerleştirildi ve kanal da eğenin son sıkıştığı yerde stoper daha önceden belirlenmiş olan ve çalışma boyutu tespitinde de kullanılan sabit referans noktasına hizalandı. Yumuşak mum kullanılarak stoper sabitlendi. MAF eğe kanaldan çıkartılarak stoper ve kanal enstrümanı ucu arasındaki mesafe milimetrik kumpasla ölçüldü. Elde edilen değer postoperatif ölçüm değeri olarak kaydedildi. Ölçümlerin tekrarlanabilirliği
açısından preoperatif ve postoperatif boyut ölçümleri her örnek için üçer kez ölçülerek, bu üç ölçümün ortalaması asıl değer olarak kullanıldı.
İstatistik Yöntem
Aynı örnek için elde edilmiş olan çalışma boyutu değeri ve postoperatif ölçüm değeri karşılaştırılmasında şu istatistik yöntem izlendi: Elde edilen verilerde
üzerinde durulan özellik bakımından grupların
karşılaştırılmasında 3 faktörlü ve faktörlerden biri tekrarlanan ölçümlü varyans analizi tekniği kullanıldı.
Faktörlerin seviyelerinin ortalamaları arasındaki
farkların önemli olup olmadığı Bonferroni çoklu karşılaştırma testi ile yapıldı.
BULGULAR
Alet çeşidi ve eğimin çalışma boyut değişimine olan etkisinin irdelenmesi amacı ile yapılan varyans analizi sonucunda alet çeşidi X eğim interaksiyonunun önemli olduğu görüldü (Bonferroni çoklu karşılaştırma testi, p<0.05), (Tablo III).
Tablo III. Enstrüman setlerinin farklı eğim gruplarındaki ortalama
çalışma boyutu kaybı değerleri (p<0.05)
Enstrüman seti Düz Grup Ortalaması (mm) Orta Grup Ortalaması (mm) Eğimli Grup Ortalaması (mm)
El Eğesi 0.150 0.417 1
Profile GT 0.150 0.273 0.542
Quantec SC 0.125 0.150 0.250
El eğesi grubu incelendiğinde çalışılan gruplarda düz ve orta eğimli gruplar arasında istatistik farklılık yokken, eğimli kanal grubunun istatistiki olarak farklı olduğu saptandı (Grafik 1). Profile GT eğe seti ve Quantec eğe seti grubu incelendiğinde düz, orta ve eğimli gruplarda çalışma boyutu kaybı parametresinde istatistik bir farklılık bulunmadı. Tüm enstrüman setleri birbirleri ile karşılaştırıldığında el eğesi setindeki çalışma boyutu kaybı Quantec ve Profile GT enstrüman setlerine göre istatistik olarak farklı bulundu. El eğesi setinde çalışma boyutu kaybı diğer setlere göre daha fazla bulundu.
Eğim grupları kendi aralarında incelendiğinde ise düz ve orta eğimli grupta Quantec, Profile GT ve el eğesi grubunda istatistik olarak farklılık bulunmadı. Eğimi fazla olan grupta Quantec setinin, Profile GT ve el eğesi grubuna göre daha az çalışma boyutu kaybı gösterdiği belirlendi (Grafik 2).
8 0 0.2 0.4 0.6 0.8 1 Çalışma boyutu kaybı ortalaması (mm) Eğim Tüm alet grupları Quantec Seti El eğesi seti GT seti Quantec Seti 0.125 0.15 0.25 El eğesi seti 0.15 0.417 1 GT seti 0.15 0.273 0.542 düz orta eğimli
Grafik 1. Tüm alet gruplarında farklı eğim seviyelerinde çalışma
boyutu kaybı miktarı
0 0 0 1 1 1 Çalışma boyutu kaybı ortalaması (mm) Enstrüman Seti Tüm eğim grupları Eğimli Düz Orta Eğimli 1 0.25 0.542 Düz 0.15 0.125 0.15 Orta 0.417 0.15 0.273 EL Quantec GT
Grafik 2. Tüm eğim gruplarında enstrüman setleri arasında çalışma
boyutu kaybı miktarı
TARTIŞMA
Kök kanal tedavisinde çalışma boyutunun preparasyon öncesi doğru şekilde belirlenmesi ile kanal içinde sınırlı kalan mekanik işlemler, apikal periodonsiyumun korunmasına, irriganların, patların ve kök kanal dolgularının taşmamasına ve foramen apikalenin korunmasıyla ideal iyileşme koşullarının sağlanmasına yol açar.12
Kök kanal preparasyonunda çalışma boyutunun değişimi iki farklı şekilde değerlendirilebilir. Çalışma boyutunda olan artış kök kanalından enstrümanların belirlenen çalışma boyutundan daha fazla uzunlukta çalışması sonucu gerçekleşir. Kök kanalında çalışma
boyutundan daha uzun boyutta gerçekleşen
preparasyon işlemleri, kök apeksinde ve periodontal dokularda irritasyona ve eğer kök kanal doldurulması işleminden önce fark edilmezse de taşkın kök kanal dolgularına neden olabilmektedir.12
Kısa preparasyon ise yetersiz kanal temizliği, eksik dolgu ve sonucunda tedavi başarısızlıklarının görülmesine sebep olur. Çalışmamızda çalışma boyutunu incelememizin amacı kullanılan farklı enstrüman sistemleri ve farklı kök eğimlerinde tespit edilmiş olan çalışma boyutunda görülen değişimlerin ölçülmesi ve yorumlanmasıdır.
System B cihazı üreticileri kullanım kılavuzlarında tepicilerin kök kanalında çalışma boyutundan 5-7 mm koronal yönde konumlandırılması durumunda en ideal kök kanal dolgusunun sağlanabileceğini bildirmişlerdir. Bu mesafede elde edilmesi gereken kanal genişliklerinin tepici boyutları ile uyumlu olması gerektiği mutlaktır. Çalışmamızda her 3 enstrüman grubu için bu boyutları 5. milimetresinde sağlayan eğeler MAF (Master Apical File) olarak belirlenmiştir. Bir örnekte o enstrüman grubu için belirlenen MAF eğesinin tam çalışma boyutuna kadar yerleşebilmesi, o örnekte yeterli preparasyon ebatlarının sağlandığını ve System B kullanıldığında üretici firma talimatlarına uyularak ideal kök kanal dolgusunun yapılabileceğini göstermektedir. MAF eğesinin çalışma boyutundan kısa kalması ise kök kanalında System B tepicisinin yerleşimine uygun boyutların, istenilen mesafelerde sağlanamadığının bir göstergesidir. Bundan dolayı çalışma boyutlarında olan kayıplar önemlidir. Bu kayıplar incelenmeli ve her enstrüman grubu ve eğim grubu için yorumlanmalıdır.
Çalışmamızda el eğesi setlerinde eğimli gruptaki farklılık paslanmaz çelikten üretilmiş enstrümanın kanalda eğim arttıkça esnekliğinin yetersiz kalması sonucunda kırılması, kanalda basamak oluşturması, ya da kanal darlığına bağlı olarak görülen direnç sonucunda istenilen enstrümanın çalışma boyutuna ulaşmaması sonucunda oluşmuştur.
Kullanılan enstrümanların esnekliği, enstrümanda oluşacak deformasyonlar ve preparasyon hataları ile direkt ilişkilidir. Enstrüman deformasyonları ve preparasyon hataları çalışma boyutunu etkilemektedir. Profile GT ve Quantec SC setlerini oluşturan enstrümanların Ni-Ti alaşımdan kaynaklanan esnekliği el eğelerine göre enstrüman ve kanal deformasyonlarını azaltmakta ve buna bağlı olarak kök kanalının eğiminin artışı çalışma boyutu üzerinde etkisini kaybetmektedir. Çalışmamızda tüm enstrüman setleri birbirleriyle karşılaştırıldığında Profile GT seti ve Quantec SC seti gruplarında çalışma boyutları değişiminde farklılık gözlenmezken el eğesi grubu çok daha fazla oranda
çalışma boyutu kaybı göstermiştir. Çalışmamızda bu kaybın fazlalığı setlerdeki enstrümanların esneklikleri göz önüne alındığında beklenen bir sonuçtur.
Eğim grupları incelendiğinde ise düz ve orta eğimli kök kanallarında her üç enstrüman seti arasında farklılık bulunmazken, eğimli kök kanalları grubunda en az çalışma boyutu kaybı Quantec SC enstrüman setinde görülmüştür. Quantec SC setinin Profile GT Setine göre farklılığı tesadüfi seçilmiş olan dişlerin anatomik ve yapısal farklılıklarına bağlı olabileceği düşünülürken, el eğesi ile olan farklılık da yine enstrüman esnekliğinin etkisi göz önüne alınabilir.
Eğimli kökler de çalışma boyutlarında yaşanan kayıpların bir nedeni de eğimli köklerin preparasyon sonrası düzleşmesidir. Eğimli kök kanallarında preparasyon öncesi tespit edilen çalışma boyutu, kök kanalı preparasyonu ve özellikle kök kanalı girişinde yapılan erken preflaring işlemleri sonrasında meydana gelen düzleşme sonucunda azalmaktadır. Düzleşme sonrasında oluşan bu azalma hekim tarafından göz önüne alınmadığında ve ilk tespit edilen çalışma boyutuna kadar eğeler zorlandığında çeşitli komplikasyonlar ortaya çıkabilmektedir. Çalışmamızda çıkan sonuçlar yorumlanırken bu ihtimal de göz önüne alınmıştır.
Üç farklı enstrüman seti kullanarak yapılan
mekanik preperasyonlarda güvenlik faktörlerini
incelediğimiz çalışmamızda, daha önceden yapılmış olan çalışmalardan farklı olarak, preperasyonlar System B tepicilerinin boyutlarına uyum sağlamak amacı ile yapıldığından, çalışmamızın sonuçları endodontik literatürde mevcut ve aynı enstrüman setleri kullanılarak yapılmış preparasyon çalışmalarının sonuçları ile karşılaştırılamamıştır. Elde edilen sonuçlar yalnızca istenilen özel boyutların sağlanıp sağlanılamadığını kontrol edebilmek amacı ile incelenmiştir.
Kök kanal tedavisinde biomekanik preparasyonları inceleme amaçlı çalışmalar, çekilmiş dişlerde ya da farklı rezinlerden yapılabilen simule kök kanallarında yapılmaktadır. Simule kök kanallarında yapılan çalışmalarda, kullanılan örneklerin yapı olarak birbirleriyle neredeyse aynı olmaları ve çekilmiş dişlerde standardize edilemeyen: kök kanal çapı, kök kanal boyu, kök yarıçapı gibi birçok faktörün standardize edilebilmesi nedeni ile enstrüman grupları arasında daha net karşılaştırmalar yapılabilmektedir.
Fakat simule örneklerin dentinden farklı olan sertlik değerleri ve ısıya karşı verdikleri dentinden farklı tepkiler nedeni ile elde edilen sonuçlar kliniğe uyumlu
olamamaktadır.12 Biz bu geniş kapsamlı çalışmamızda,
elde edilecek sonuçların klinik işlemlere uyumlu olması amacı ile örneklerimizi çekilmiş dişlerin farklı eğimlerdeki kökleri olarak belirledik.
Çalışmamızda kullandığımız enstrüman setleri, kliniklerimizde en sık kullandığımız iki adet Ni-Ti döner enstrüman seti ve yine kliniklerimizde halen yoğun olarak kullanmakta olduğumuz paslanmaz çelik eğe setleridir. Kullandığımız her üç enstrüman setinde de üretici firmalar bizim MAF olarak belirlediğimiz ve istenilen preparasyonu sağlayan büyük numaralı
eğelerin çalışma boyutuna kadar kullanımını
önermemektedir. Fakat System B tepicisinin boyutları göz önüne alındığında, bu büyük eğelerin çalışma boyutuna kadar kullanımları kaçınılmaz olmaktadır. Biz bu makalenin de bir parçası olduğu geniş kapsamlı çalışmamızda enstrüman deformasyonları incelemesi de yaptığımız için kullandığımız Profile GT ve Quantec SC enstrüman setlerini üretici firmalarının tavsiyesi olan crown-down ve modifiye crown-down tekniği ile kullandık. Paslanmaz çelik enstrüman setlerinin kullanımında ise eğimli kanalların preparasyonunda tavsiye edilen Balanced-Force tekniğini11 kullandık.
Kök kanal tedavisinde çalışma boyutunun belirlenmesinde radyografik yöntemler ve apeks bulucu aletler farklı metodlarla uygulanabilmektedir. Çalışmamız in vitro olarak yürütüldüğünden ölçümler direkt olarak foramen apikaleyi görerek yapılabilmiştir.
SONUÇ
Bu çalışmanın sonucunda paslanmaz çelik el
eğelerinin istenilen preparasyon boyutlarının
sağlanmasında Profile GT ve Quantec SC enstrüman setlerine göre daha az etkin oldukları ortaya çıkmaktadır.
Kök kanal dolgu tekniği olarak System B kullanımına karar verildiğinde, çalışma boyutları kaybı göz önüne alınarak, eğimli köklerde preperasyon aşamasında el eğeleri yerine motorlu enstrüman sistemlerinin kullanımı tercih edilmelidir. Kullanılan motorlu sistemler ise üretici firma kullanım talimatlarına uygun olarak kullanılmalıdır.
10
KAYNAKLAR
1. European Society of Endodontology. Consensus Report of The European Society of Endodontology on quality guidelines for endodontic treatment. Int Endod J 1994; 27: 115-24.
2. Schilder H. Cleaning and shaping the root canal. Dent Clin North Am 1974; 18: 269-96.
3. Buchanan SL. The continious wave of obturation technique: ‘centered’ condensation of warm gutta-percha in 12 seconds. Dentistry Today 1996; Jan: 60-7.
4. Pommel L, Camps J. In vitro apical leakage of System B compared with other filling techniques. J Endod 2001; 27: 449-51. 5. Silver GK, Love M, Purton G. Comparison of two vertical condensation obturation techniques: Touch’n Heat modified and System B. Int Endod J 1999; 32: 287-95.
6. Mc Cullagh JJ, Setchell DJ, Gulabivala K, Hussey DL, Biagioni P, Lamey PJ, Bailey G. A comparison of thermocouple and infrared thermographic analysis of temperature rise on the root surface during the continuous wave of condensation technique. Int Endod J 2000; 33: 326-32.
7. Guess GM, Edwards KR, Yang ML, Iqbal MK, Kim S. Analysis of continuous-wave obturation using a single-cone and hybrid technique. J Endod 2003; 29: 509-12.
8. Jung IY, Lee SB, Kim ES, Lee CY, Lee SJ. Effect of different temperatures and penetration depths of a System B plugger in the filling of artificially created oval canals. Oral Surg Oral Med Oral Pathol Oral Radiol Endod 2003; 96: 453-7.
9. De-Deus G, Gurgel-Filho ED, Magalhaes KM, Coutinho-Filho TA. Laboratory analysis of gutta-percha-filled area obtained using Thermafil, System B and lateral condensation. Int Endod J 2006; 39: 378-83.
10. Schneider SW. A comparison of canal preparations in straight and curved root canals. Oral Surg Oral Med Oral Pathol Oral Radio Endod 1971; 32: 271.
11. Roane J, Sabala C, Duncanson M. The ‘balanced force’ concept for instrumentation of curved canals. J Endod 1985; 11: 203-11. 12. Hülsmann M, Peters OA, Dummer P. Mechanical preparation of root canals: Shaping goals, techniques and means. Endodontic Topics 2005; 10: 30-76.
Yazışma Adresi:
Dr. Özgür UZUN Gazi Üniversitesi Diş Hekimliği Fakültesi
Diş Hastalıkları ve Tedavisi Anabilim Dalı Emek / ANKARA
Tel: 0 312 2126220
