159 Klimik Dergisi●Cilt 14, Say›:3 ●2001, s:159-160
Girifl
1950’li y›llardan itibaren ortaya ç›kan hastane infeksi-yonlar›n›n ço¤unlu¤unu Staphylococcus aureus oluflturmak-tad›r. Herhangi bir zamanda yetiflkinlerdeki tafl›y›c›l›k oran› %20-40 aras›nda de¤iflirken, bu mikroorganizmalar›n hasta-dan hastaya tafl›nmas›nda özellikle hastane personelinin bu-run tafl›y›c›l›¤›n›n rolü büyüktür (1). Kolonizasyon en s›k burunda saptanmakla beraber nazofarinkste, vaginada, nadir olarak rektum ve perinede de görülebilir (2). Craven ve ar-kadafllar› (3), yo¤un bak›m birimi personelinin burun deli¤i, el bilek ve kas›klar›ndan kültür yapt›klar›nda, burun kültür-lerinin büyük s›kl›kla pozitif oldu¤unu göstererek tafl›y›c›la-r›n belirlenmesinde sadece burun kültürünün yap›lmas›n›n yeterli olaca¤›n› belirtmifllerdir. Bu bilgiler içinde, çal›flma-m›zda hastanemizdeki S. aureus burun tafl›y›c›l›¤› ve metisi-line dirençli S. aureus (MRSA) oran›n›n ilerleyen y›llar için-de nas›l bir seyir izledi¤ini araflt›rmay› ve sonuçlar›n› iriçin-dele- irdele-meyi amaçlad›k.
Yöntemler
Bu çal›flmaya, 1997 y›l› May›s ay›nda Kocaeli Üniversi-tesi Uygulama ve Araflt›rma Hastanesi’nde çal›flmakta olan 187, 2001 y›l› Ocak ay›nda 284 sa¤l›k çal›flan› al›nd›. Sa¤l›k çal›flanlar›nda S. aureus burun tafl›y›c›l›¤› ve MRSA oranla-r› araflt›oranla-r›ld›. Kültürler Klinik Bakteriyoloji ve ‹nfeksiyon Hastal›klar› Anabilim Dal› Laboratuvar›nda çal›fl›ld›. Her iki
burun deli¤ine, steril eküvyonlu çubuklar›n sürülmesi ile al›-nan örnekler, koyun kanl› agara ekildi. 37°C de 24 saat inkü-be edildi. ß-hemolizli, katalaz-pozitif kolonilere; tüp koagü-laz ve DNaz testi uyguland›. Pozitif oldu¤u saptanan ler S. aureus olarak de¤erlendirildi. Kültürlerinde üç koloni-den fazla S. aureus üreyenler tafl›y›c› olarak kabul edildi (4). Bu sufllar metisilin direncinin saptanmas› için, %4 NaCl içe-ren Mueller-Hinton agar›nda 35°C de 48 saat inkübe edildi. Üreyen kolonilerden zon çap› ≥13 mm duyarl›, 11-12 mm orta duyarl›, ≤10 mm ise dirençli olarak de¤erlendirildi. Kontrol amac›yla S. aureus ATCC 25923 kullan›ld›.
Sonuçlar
Tablo 1’de 1997 y›l› tarama sonuçlar›n›n servislere, Tab-lo 2’de mesleklere göre da¤›l›m›; TabTab-lo 3’te 2001 y›l› tara-ma sonuçlar›n›n servislere, Tablo 4’te mesleklere göre da¤›-l›m› görülmektedir.
‹rdeleme
S. aureus burun tafl›y›c›l›¤› prevalans› incelenen popülas-yona göre de¤iflkenlik gösterir. Yafl, ›rk, antibiyotik kullan›-m›, hospitalizasyon gibi birçok faktör taraf›ndan etkilenir (5).Uzun süreli, izlemlerde bu kiflilerin yaklafl›k %15’inin mikroorganizmay› burun vestibülünde kronik olarak tafl›d›k-lar›, geri kalanlar›n ise aral›kl› olarak kolonize olduklar› gös-terilmifltir. Hastanelerde görevli sa¤l›k çal›flanlar›nda S. aure-us burun tafl›y›c›l›¤›n›n çok yüksek olabilece¤i uzun süredir bilinmektedir (4). Hastaneye yatan hastalar›n s›kl›kla hasta-nede yayg›n sufllarla burun tafl›y›c›s› olabilece¤i ve bu fluflla-r›n %25’inin S. aureus olaca¤› bildirilmifltir (6). Hastalar ve hasta personeli aras›nda tafl›y›c›l›¤›n yok edilmesi, hastanede
Hastane Personelinin Burun Kültürlerinden ‹zole
Edilen Stafilokok Türlerinin Metisilin Duyarl›l›¤›
Birsen Mutlu
1, Sibel Gündefl
1, Fetiye Kolayl›
2, Aynur Karadenizli
2, Özlem Tansel
1,
Figen Coflkunkan
1, Haluk Vahabo¤lu
1(1) Kocaeli Üniversitesi, T›p Fakültesi, Klinik Bakteriyoloji ve ‹nfeksiyon Hastal›klar› Anabilim Dal›, Sopal›-Kocaeli (2) Kocaeli Üniversitesi, T›p Fakültesi, Mikrobiyoloji ve Klinik
Mikrobiyoloji Anabilim Dal›, Sopal›-Kocaeli
Özet: Aral›k 1996’da aç›lan Kocaeli Üniversitesi Araflt›rma ve Uygulama Hastanesi’nde Staphylococcus aureus tafl›-y›c›l›k oran›n›n saptanmas› amac› ile 187 hastane personelinin burun kültürleri al›nd› ve 27’sinde (%14) S. aureus bu-run tafl›y›c›l›¤› saptand›. Bu sufllardan 1’inde (%4) metisiline direnç saptand›. Befl y›l sonra 2001 y›l›nda hastanemiz S. aureus burun tafl›y›c›l›¤› tekrar araflt›r›ld› ve çal›flmaya al›nan toplam 281 hastane personelinden 47’sinde (%17) S. au-reus tafl›y›c›l›¤› saptand›. Bu izolatlardan 5’inde (%11) metisilin direnci saptand›.
Anahtar Sözcükler: Metisilin direnci, nazal stafilokok tafl›y›c›l›¤›.
Summary: Susceptibility to methicillin of staphylococci isolated from nasal cultures of hospital staff. In order to de-termine the ratio of nasal carriage of methicillin-resistant Staphylococcus aureus (MRSA) in Kocaeli University Hospital, which began to work on December, 1996, nasal cultures of 187 hospital staff were taken. In 27 of them (14%) nasal carri-age of S. aureus was found positive and in one of them (4%) MRSA was positive. Five years later nasal cultures were ta-ken again from 281 hospital staff. Nasal carriage of S.aureus was seen in 47 persons (17%). 5 of the isolates (11%) were re-sistant to methicillin.
Klimik Dergisi●Cilt 14, Say›:3 160
MRSA salg›nlar›n›n kontrolünde baflar›l› olmufltur (2,7). Tedavi ve epidemiyoloji yönünden S. aureus sufllar›nda metisilin direncini bilmek önemlidir (8). MRSA prevalans› hem co¤rafi bölgeler aras›nda hem de ayn› bölgede yer alan sa¤l›k kurulufllar› aras›nda de¤iflkenlik gösterir (9). Karabi-ber (10), yapt›¤› bir çal›flmada 38 laboratuvar personelinde S. aureus burun tafl›y›c›l›k oran›n› %31.5 olarak saptam›flt›r (10). Biz de 18 laboratuvar personelinde bu oran› %15 ola-rak bulduk.
Eradikasyonunda güçlüklerle karfl›lafl›lan S. aureus bu-run tafl›y›c›l›¤›nda önerilen en etkili topikal antibiyotik, mu-pirosindir (11). Mupirosinin burun uygulamas› ile yüksek oranda eradikasyon sa¤lanabilmektedir (12,13).
Hastanemizde yeni bafllayan, ayr›lan ve yer de¤ifltiren personelin say›lar›n›n ve tafl›y›c›l›k oranlar›n›n kay›tlara
ge-çirilememesi nedeniyle sonuçlar›m›z istatistiksel olarak de-¤erlendirilememifltir. Ancak çal›flmam›zda buldu¤umuz tüm oranlar benzer yay›nlardan daha düflük olsa da dört y›l ara ile yap›lan ikinci genel taramadaki %17’lik S. aureus tafl›y›c›l›-¤›na ra¤men MRSA oran›n›n %4’ten %11’e ulaflmas› dikkat çekmektedir. MRSA burun tafl›y›c›l›¤› oran›n›n artmas›, has-tanemizde uygulanan çoklu antimikrobik ilaç uygulamalar› sonucunda dirençli sufllar›n yan›nda MRSA’n›n da art›fl› ola-rak de¤erlendirilmifltir.
Kaynaklar
1. Doebbeling BN. Nasal and hand carriage of Staphylococcus aureus in healthcare workers. J Chemother 1994; 6(Suppl 2):11 2. Waldvogel FA. Staphylococcus aureus (including toxic shock
syndrome). In: Mandell G, Bennett JE, Dolin R, eds. Mandell, Do-uglas, and Bennett’s Principles and Practice of Infectious Diseases. New York: Churchill Livingstone, 1995:1754-75
3. Craven DE, Reed C, Kollisch N, et al. A large outbreak of infecti-ons caused by a strain of Staphylococcus aureus resistant to oxacil-lin and aminoglycosides. Am J Med 1981; 71:53-8
4. Kinsman OS, McKenna R, Noble WC. Association between histo-compatibility antigens and nasal carriage of Staphylococcus aureus. J Med Microbiol 1983; 16:215-20
5. Casewell MW, Hill RLR. The carrier state: methicillin resistant Staphylococcus aureus. J Antimicrob Chemother 1986; 18 (Suppl A):1-12
6. Bartzokas CA, Paton JH, Gibson MF, Graham R, McLaughlin GA, Crton RS. Control and eradication of methicillin-resistant Staphy-lococcus aureus in a surgical unit. N Engl J Med 1984; 311:1422-5 7. Yu VL, Goetz AN, Wagener M, Smith PB, Rihs GD, Zuravleff MS. Staphyloccus aureus nasal carriage and infection in patients on ha-emodialysis. Efficacy of antibiotic prophylaxis. N Engl J Med 1986; 315:91-6
8. Khalifa K, Heiba A A, Hanncock G. Nontypable bacteriophage pat-terns of methicillin-resistant Staphylococcus aureus involved in a hospital outbreak. J Clin Microbiol 1989; 27:2249-51
9. Çetinkaya Y, Ünal S. Metisilin dirençli Staphylococcus aureus infek-siyonlar›: epidemiyoloji ve kontrol. Flora 1996; 1(3; Suppl): 3-16 10. Karabiber N. Normal popülasyonda ve hastane laboratuvar
perso-nelinde Staphylococcus aureus burun tafl›y›c›l›¤›. Mikrobiyol Bül 1991; 25:187-91
11. Muro K, Lim PB. A comparison of mupiracin and rifampin in short-term eradication of Staphylococcus aureus nasal carriage in haemo-dialysis patients. J Am Soc Nephrol 1991; 2:340-1
12. Doebbeling BN, Reagan DR, Pfaller AM, Houston AK, Hollis RJ, Wenzel RP. Long-term efficacy of intranasal mupirocin ointment. A prospective cohort study of Staphylococcus aureus carriage. Arch Intern Med 1994; 154: 1505-8
13. Chapnick EK, Gradon JD, Levi M, Lutwick LI. Eradicating methi-cillin-resistant Staphylococcus aureus. JAMA 1992; 267:1612 Tablo 2. 1997 Y›l› Taramas›nda Staphylococcus
aureus Burun Tafl›y›c›l›¤›n›n Hastane Çal›flanlar›na Göre Da¤›l›m›
Meslek Taranan S. aureus MRSA
Kifli Tafl›y›c›l›¤› Doktor 70 (%37) 10 (%37) -Hemflire 46 (%25) 2 (%7.5) 1 Personel 24 (%13) 5 (%18.5) -Sekreter 47 (%25) 10 (%37) -Toplam 187 (%100) 27 (%14) 1 (%4)
Tablo 1. 1997 Y›l› Taramas›nda Staphylococcus aureus Burun Tafl›y›c›l›¤›n›n Servislere Göre Da¤›l›m›
Çal›flt›¤› Bölüm Taranan S. aureus MRSA
Kifli Tafl›y›c›l›¤› Ameliyathane 37 (%20) 3 (%11) -Cerrahi Servisi 50 (%27) 11 (%41) 1 ‹ç Hastal›klar› Servisi 55 (%29) 5 (%18) -Laboratuvar 18 (%10) 4 (%15) -Sekreterlik 27 (%14) 4 (%15) -Toplam 187 (%100) 27 (%14) 1 (%4)
Tablo 3. 2001 Y›l› Taramas›nda Staphylococcus aureus Burun Tafl›y›c›l›¤›n›n Servislere Göre Da¤›l›m›
Çal›flt›¤› Bölüm Taranan S. aureus MRSA
Kifli tafl›y›c›l›¤› Ameliyathane 76 (%27) 13 (%27) 2 (%40) Cerrahi Servisi 71 (%25) 12 (%25) 3 (%60) ‹ç Hastal›klar› 102 (%23) 21 (%29) -Servisi Sekreterlik 32 (%1) 1 (%2) -Toplam 281 (%100) 47 (%17) 5 (%11)
Tablo 4. 2001 Y›l› Taramas›nda Staphylococcus aureus Burun Tafl›y›c›l›¤›n›n Hastane Çal›flanlar›na Göre Da¤›l›m›
Meslek Taranan Kifli S. aureus MRSA
Tafl›y›c›l›¤› Doktor 105 (%37) 23 (%48) -Hemflire 96 (%34) 16 (%34) 5 (%100) Personel 48 (%17) 7 (%14) -Sekreter 32 (%11) 1 (%4) -Toplam 281 (%100) 47 (%17) 5 (%11)
