MALPRACTICE IN FORENSIC ODONTOLOGY

Di!? HekimUginde Uygulama Hatalan

.

(Hekim Ihmalleri ve Hatalan)

Dt . Uz. Dr. A. Sadl . Bio. Mehtap ALTUd', Prof. Dr. Zeki SOY SAL"

"J.U. Fakultesi, Ad"

6zet

Adli Hekim/Igi, adl! df:,; lie klslmlanm banndlran, adli olay/ann r;:6zumunde

kullam/maslnl bun/ara dave o/arak hekfmliginin mesleki uygu/ama sirasinda

lalarlnt biT bifim dalldlr. Zaman ir;erisinde genel kabul baklm standartlan degh;im n(J.c'IfI'nlC:

flekimi hastaya n(Jnrn1prllm zaman ihmalden soz edebitiriz. Bu gibi durumlarda yapl/mas! gere oimasl ya da yapllmamas! gereken muayene ve tedavi

konusudur. Bir fhma! iddiaslnln unsuru olarak hekiminin 6zen ve becerislni kuilanmakla

kalmasl, bu nedenlerden da hastanm bedensel ve ekonomik kayba ugradlgl durumtarda ad!! flekimh· hale gelf(,

Bu hekim/ig! a/antnda uygufama hatalan, ihmal ve sahtekarlik ba!}llklar hakkmda genel bilgiler ver· ha,(frnllnl alamnda nelere dikkat edllmes! gerekllgine dikkat rD .• mrnt:>'" :1rn~.r"'nrnl Anahtar Kefimefer: Adll Hekimligi,. Ihmal, sahtekarlrk.

Malpractice in Forensic Odontology

Summary

ForensIc is

a

field of various principles and knowledge in in order to answer

of the court. Generally standards of dental care has within time. When an

odon-doesn '[ accomplish his duties towards the we can talk about neglect. In such cases either the exammation and treatment that should be done IS not performed or the

nol be done performed

examination and treatment thai should

When the lack of necessary care, in using skills and knowledge and the bodily or economic harm of the

should be as an element of al/eged neglect. In such cases medical of the becomes

necessary.

In fhis article, a nPI"1t:>r::>1 aVf,ar:rl"'" is outlined.

about malpractice, neglect and fraud in odontology is given

words: ForenSIc lrlnnfn:lnrrll n,QrHP{'[, fraud.

Giri~

Adll mahkemenin sorularlnl aydlnlalmak uzere dii' hekimliginin alanlanndaki ilke ve lanan bir bilim dalldlr.

of odon·

kul-ve teknolojik bag Ii olarak dii' hekiminden beklenen baklm standartlan Bundan dolaYI genel kabul goren baklm slandartlarl zaman

Buna ek olarak ve tedavideki geli:;;meler dava ayma egilimlerinde neden

olmu:;;tur den

zamanda bu gell§meler, aglz ve ve beklentilerin

Bir hekimi yonelik gorevlerini getirmedigl zaman ihmalden soz edebiliriz, Bu gibi durumlarda masl gereken muayene ve !edavinin yapllmaml§ oimasl ya da 1I:::IICHlrl1;:'lI()1;:'lC:1 gereken muayene ve tedavi

masl soz konusudur,

Bir ihmal iddiaslnln unsuru olarak hasta, hekiminin ozen gbstermedigini, bilgi ve becensini kullanmakta yetersiz kaldlglnl, bu nedenlerden dolaYI da bedensel ve ekonomik belgelendirmek zorundadlr, t,,1al

terlmi daha anlamda beceri, bilgi ve baklm eksikligine bagll olarak hastada bir taklm zararlara neden olma anlamma heklmi mesleki sorumluluk ybnunden dava 3gabilmek Igin bazl temel §artlar gereklidlr I )

Di$ Hekimliginde KaYlt Tutmanm Onemi

Ilekimlerinden 'uygulama yapan bir di§ hekimiyim, di§lerle ilgill kaYI! tutulmasl iyin gok az zamanlm var SOZlJ Ancak lululmasl ve sakianmasl di§ hekimleri a((lslndan blJyl.ik blr

onem ",,,n/lw"r mahkemede koHl bir savunma yol acabl

III', Oi:;;lerle dgili malpraktis olgulannln mahkemede savunulmaslnda kaYltlann ve lam olmasmm bnemi Fakal ki hekiminin kaYlt tutma konusunda ozensiz bir davranl;;; sergilemeye devam ettikleri mektedir,

Elkin bir baglantldan soma, sorumluluk risk ybnetiminin en bnemli ybnunO,

rur, oigunun savunulmaslnda en onemli eleman olabilir. Hastanm baklml ve tedavisinde ne

bir delildir tedavinin kabul edilen baklm standartlarrna uyumlu olup oimadlgllli gbsterillek i((in kullanlliriar. Okunakll ve tam olmadan hekimi kendismi ihmalkar baklm iddlalanna

mahkerneler bir kaydmda 9upheli olan bir duruillu hastanm lehinde ybZUlllleyebilirler. blr kimse onun igerigini degerlendirebilmeli hastanm baklmma katllan ki9ileri saptayabilmeli ve di9 baklmllllll ayrmtl annl

or-bir tu!ulmaslnlll buWn di!? hekimleri taraflndan bilinmeildir baklill ekibinin elemanlan arasrndaki baglantlnrn, tedavi kararlarlilln ve an-la;;;lllr. tamamen bilgi verici IlItelikteki kaYltlarln yerini iligbir gey tutamaz, Tedbirli bir all nan kararlar ile aynl anda, uygun bir kayda geyirilmesinin, sadece iyi bir tlbbi uygulama olmadlglnrn faka! aynl zamanda ken disini temelsiz veya ilakslz iddialara yarayan da bilincindedlr. Oavaclr1m taz-mina! Istemi ne olursa olsun, hekiminin savunmasl anla:;;llmaz, eksik, kesin ku:;;kullI veya

kntik olabilecek uygunsuz belgelerle tehlikeye du§er. Oegerlendirrne veya becerinin savunulabildigi durullliarda. uygun 01-mayan davacrnrn odak noktaSlnr Tlbbi sorumluluk davalarlnda, olay, SIKllkla muayenehane veya hastane 1r1, hekimin kararlannl ve hareketini gerekll bOtun

mediginln kontrolune donu:;;ur. Dosya, di,? hekiminin te,?his veya hareketini

hakslz Iddialara savunma daha taraftan, bnemli verilerin eksikligi, hekiminln dogru hareket eUi

gi kanrtlamada ba;;;anslz kaimasilla agacal, de recede

lir. Blr kaYltlll veya bir kaYlttn elemanlannln valtntn savunrnalarl de aynl duzeyde yer allr,

sadece taraflann hallzalan mevcuttur ve davaclnln iddlalarl da

Sorumluluk Iddialarmm

hal almaktadlr. Iyi ta,?lmayan iddialann once ortadan kalkmasllla 3ya

bili .. Bununla birlikle kotli kaYltlar, hatta degersiz olan bir iddianm savunulmaslIll bile

mahkeme salonunda hekimin en buyLik dostu veya dli§lllanldlr, Ol,? hekimlerinin, kontrolleri altlndakl

rill bir davacmtn anahtar rolu oynamasilla izin vermeleri bir hatadlr,

Muhtemel bir iddia degerlendirilirken davaclnln avukatilltn izleyecegi ilk basamaklardan birisi, iYJ bir kilde incelemektir, C;ogu kez iyi tutulmu:;; di:;; kaYltlan bu a:;;amanlll btesinde bir hareket izlenmesine ve dava

olacaktlr. uygun oldugu gbruluyorsa: ileri surulen zarar, i,?lemin aslmda mevcut olan kabul edilebilen bir risk

layla'?tlrlf ve hastantn kazanmastna yol

eksik veya bir davanln

ko-hekimlerinin davalara maruz kalma riski yok lazla oldugundan. kaYII tutarken dikkatli olmalldlrlar. Bu neden rlemen ve bir kaydl

Di~ Hekimliginde Uygulama Hatalan (Hekim ihmalleri ve Hatalan)

Di~ hekimi, tlbbi tedaviyle ilgili bilgi, i~lem ve belgeleri kayda geyirmek ve bunlarl saklama borcu ile de yukumludur. Kayda geyirmenin eksiksiz olmasl yanlnda geryek olgulara dayanmasl da gerekir. Boyle bir yontem ve zorunluluk hem hastanln tedavisinin daha sagllkh yapilmasl ve hem de ileride ortaya glkabilecek uyu~mazllklarda kanlt olarak kullanll-masl baklmlndan onemlidir.

KaYltlarin duzgun olarak tutulmaslnda ve saklanmaslnda yuksek ozen beklenir. Aksi halde di~ hekiminin sorumlulugu soz konusu olabilecegi gibi kusur ve illiyet bagl aylslndan kanltlama yukunun ters gevrilerek doktora yuklenmesi sonucu-nu da dogurabilir (2).

Hasta KaYltJarmda Bulunmasl Gereken Bilgiler Her hastanln kaYltlarinda a~agldaki konular yer almalldlr: 1. Tlbbi anamnez

Tamllk aglslndan, di~ hekimi tlbbi anamneze ozel bir dikkat gostermelidir. 2. Alerjiler veya ilag hassasiyetleri

3. Halihazlrda kullandlgl ilaylarln listesi

4. Hastanln madde ve alkol kullanlml ile ilgili bilgi

5. Ozellikle anormalliklere dikkat ederek fizik muayene sonuylan 6. Her randevudan sonra hastallgln ilerleyi§i ile ilgili notlar

7. Ozel i~lemler veya ameliyatla ilgili tanlk huzurunda imzalanml~ on am formu. 8. ilaylar, tedaviler, sonuglarla birlikte tan liar.

9. Hastanln il3glara, tedavilere veya i§lemlere cevabl.

10. Hastan In onerilere uymamasl, i~birligini reddetmesi veya randevularlna sadlk kalmamasl. Atlanml~ randevular belgelenmelidir. Ayrlca telefon ile konu§malar veya gonderilen mektuplar kaydedilmelidir.

11. Radyoloji ve laboratuar raporlarl tarihleri ile birlikte kaydedilmelidir. istenilen laboratuar testieri; testlerin sonuc;:lan ve yorumlarl da yazilmalldlr.

12. Hastaya veri len talimatlar, hasta ile yapilan tartl~malar kaydedilmelidir. 13. Diger di§ hekimleri ile yapllan konsiJltasyonlar kaydedilmelidir.

Konsultanlarln verdikleri cevaplar tarih ve zaman gostererek yazllmalldlr. Hastanln ~ikayetleri tarih ve zaman

goste-rilerek kaydedilmelidir. KaYltlar mumkun oldugunca aYrintill tutulmalldlr. KaYltlarla bulgular tam olarak tanlmlanmalldlr. Kisa ifadeler kullanllirken dikkatli olunmalldlr. Ornegin 'postoperatif kontrol' gibi. Bu tLir klsa ifadeler hastaya uygulanan baklmln yetersiz bir dokumantasyonu olabilirler. ifadeler kesin, mesleki, tam ve dogru olmalidlr. Tamllk kayltln uyumlu 01· dugundan em in olunmaslnl iyerir. Hekimin yorumlarlndaki uyumsuzluklar, djgerleri taraflndan ilave edilenler kayJtta

a«lk-lanmalldlr.

Eger sorumluluk davasl ayllml~Sa, iyice belgelenmi~, okunakll, iyi bir ~ekilde duzenlenmi§ tlbbi bir kaYlt di~ hekiminln

savunmaslnda buyuk onem ta~lr. Belgeleme hastanln kimliginin saptanmaslna yardimci olur, tanlYI ve tedaviyi destekler

ve tedavinin sonuglann.1 belgeler.

Di§ KaYltlarmm Gizlilifji

Hasta ile ilgili bilgilerin aglga vurulmasl, di§ hekimi - hasta ili§kisini zedeler. Di§ hekimi ile hasta araslndaki bilgi all~ veri§i gizli tutulmalldlr. Di§ hekimleri hasta ile ilgili bilgileri gizli tutma sorumlulugundadlr. Hastanln izni olmakslzln higbir bilgi aglga Ylkarilmamalldlr.

Hasta ile ilgili bilgileri aglga glkaran di~ hekimi sorumlu tutularak cezalandlrllabilir.

Hasta ile ilgili bilgiler bir yere fakslanacaksa, fakslanan bilgi hastanln kaydlna belgelenmeli ve faksl alan ki~inin ismi ve allndlgl tarih ve zaman kaydedilmelidir (3, 4).

Af~in H, '1agdlr S, Altug M, Soysal Z

Hasta KaYltlarmm Kontrol Listesi

Evet HaYlr Yorum

=-=J

KaYltlar duzenli mi? I

"- - ---..

KaYltlar kronolojik slrada ml?

-.. -- """- - - ----_.

-Hastanln ismi her sayfada bulunuyor mu?

Tum ic;:erik karta gec;:irildi mi?

"- --.---...

~.,-.-Tum verilere tarih ve zaman

koyuldu mu?

--"

-Hastalara verilen talimatlar kayda

gec;:irildi mi?

_I

Atlanllm I:;; randevular kayda --"1 I

gec;:irildi mi? I

C--"

_"

_-

_-

_"

_""

₁

Hastanln anamnez formlarl I

tamamlandl ml?

-"----

-

---""""

-

"1

Oi:;; kaYltlarl okunakll ml?

Hastanln sozleri ile geli:;; nedenleri

-1

belgelendi mi?

"

'

Rutin muayeneler belgelendi mi?

"

j

IH~stanln

verdigi pozitif ve negatif

-.---

--cevaplar belgelendi mi?

I

~'

-_ .. _----_ ... __ .

_.-Vazlll aydlnlatilml:;; onam belgelendi mi?

----

-"-

j

Tedavinin riskleri, yararlarl ve

I

rededilmesi belgelendi mi?

-

--1

Hastanln telefon konu:;;malarl ve di:;;

hekiminin cevaplan belgelendi mi?

l

Tum klinik bulgular belgelendi mi?

Tedavi planlan belgelendi mi? ""-" I

-1

Hastanl n tedavi planlna/tedavilere

cevaplafl belgelendi mi?

-l

Tum tanl raporlarl incelendikten sonra uzerine tarih yazlldl ml?

I

Rec;:eteler belgelendi mi?

---

--

-~

Ouzeltmeler usulune uygun bir

I

:;;ekilde yaplldl ml?

--I

KaYlt istekleri belgelendi mi? I

-~

Egitim materyalinin dagillmi

I

belgelendi mi?

i

---_ .. _ .... -_{"""""""" j}

Konsultanlara yazllan mektuplar

I

kaydedildi mi?

I

"--

----""--

1

Allerjiler kaydedildi mi?

Standart klsaltmalar kullanlldl ml?

I

17

Di~ Hekimliginde Uygulama Halalan (Hekim ihmalleri ve Hatalarr)

Di~ Hekimi / Hasta ili~kisinin Kuru/mast

Di~ hekiminin sorumlulugunun bulunmadlgl veya slnlrll oldugu (acil durumlarda oldugu gibi) durumlar vardlr. Ancak bu yazlda di~ hekiminin hastaslna kar~1 yukumlulugunun bulundugu di~ hekimi / hasta ili~kisi (taraflar araslnda yapllma-Sl kabul edilen g6rev ve hastaya zarar vermeme yukumlulugu) uzerinde durulacaktlr.

Genel olarak di~ hekimi I hasta ili~kisi sozle~meye dayamr. Boyle bir sozle~me~e bir taraf kar~1 tarafln sagladlgl hiz-metlerden dolaYI ona odemede bulunur. Fakat bu konunun ki~isel, fiziksel yonu de bulunmaktadlr. <;unku di~ hekimi as

-linda lokal olarak ya da invazif bir ~ekilde hastasllla dokunur. Her iki durumda da yasal sonu<;:lar ortaya <;:Ikabilir. Di~ he-kimlerine kar~1 a<;:lIan davalar sozle~me veya hakslz fiil hukukuna dayandmlabilir_ Bu nedenle, taraflar araslndaki ili;;ki, once ileri surulen iddianln asllnln olup oimadlgllli ve daha sonra iddianln nasll <;:ozumlenebilecegini belirleyebilir,

Di~ hekimi I hasta ili~kisi kurulmadlk<;:a, di~ hekimi tlbbi malpraktis nedeniyle sorumlu tutulamaz.

Mesleki sorumluluga maruz kalmaYI azaltmanlll en etkili yolu, elkin bir bagiantlllin saglanmasldlr. Boyle bir baglantl

yanll~llklarl, yanll~ anlamalan, yanll~ beklentileri ve davalan onler. Di~ hekimi ba~langl<;:ta fazla zaman gerektirebilen ay

-rlntllarla ugra~arak baglantlnln kalitesini arttlrabilir; fakat sonunda hekim zaman ve enerjiden hasta ise masraflardan ta

-sarruf etmi~ olur. Hasta ile kesintisiz tartl~malar yapllabilmesi i<;:in zaman saglanabilir. Hasta soru sormasl i<;:in te~vlk edi

-lebilir (4).

Hastadan Aydm/att/mt~ Onamm A/mmast

Aydlnlatllml~ onam konseptine gore, hastanlll du~UnUlen i~lemi anlamasl ve bu i~lem i<;:in di~ hekimine izin vermesi gerekmektedir. Eger di~ hekimi izinsiz olarak bir i~lemde bulunursa veya iznin slnlriannl ve amaclnl a~arsa, di~ hekiml !

~lasta ili!?kisinin esaslnl olu!?turan sozle~meyi ihlal edebilir veya hakslz fiil hukukuna gore ki!?isel zararlardan sorumlu tu -tulabilir.

Bir di!? hekimine hastanln onamlnl almamasl nedeniyle sorumluluk yUklenirken, elde edilmi!? olanonamln niteligine go re iki farkll hukuk doktrini esas allllir. Hasta tlbbi tedaviye onam vermedigi halde di~ hekimi boyle bir tedaviyi uygularsa. yasal olarak mUessir fiil nedeniyle sorumlu tutulabilir. Hasta, onerilen tedavinin riskleri ve tehlikeleri tamamen anlatllma-dan tlbbi tedaviye onam verirse, bu <;:e~it bilgiyi hastaya vermemi~ olan di~ hekimi, hastanlll aydlnlatllml~ onamlnl alma gorevini ihmal nedeniyle sorumlu tutulabilir (5).

Hasta, son olarak karar veren ki~idir. Ku~kusuz ya!?, zeka, temyiz kudreti veya medeni haklardan istifade ehliyetine bagll olarak istisnalar soz konusudur. Ancak genet olarak hastalar ele allllirken di!? hekimi, ortak sorumluluklarln yanl Sl -ra di~ hekimi ile hasta araslllda her biri ile ilgili sorumluluklann bulundugunu ve di~ hekiminin mudahale onerisini kabul etme kararllllll sadece hastaya ait oldugunu bilmelidir.

Hastaya a!?agldaki konularda bilgi verilmelidir: i~lemin tanlml ve ni<;:in onerildigi, komplikasyon riski, yan etki, i!?lemle ilgili yaralanma, i!?lemin alternatifleri, i!?lemin ba!?an !?anSI, hem i~lemle hem de sonraki baklmla ilgili masraflar.

Hafif de olsa meydana geldigi bilinen riskier a<;:lklanmalldlr. Nadir de olsa, kailci zararlara ve olUme yol a<;:abilen aglr komplikasyonlar hakklnda bilgi verilmelidir (6).

Tanlsal i!?lemleri onermek ve zamanlnda onlem allnmazsa olUme ve ciddi sonu<;:lara yol a<;:abilen hastallklann te$hi -sinde kullanllan i!?lemlerin reddedilmesinin muhtemel sonu<;:lannl a<;:lklamak, di!? hekiminin yasal gorevidir.

Tedavi veya i!?lemle ilgili bir a<;:lklama yapllacagl zaman, hastanln anlayabilecegi bir dil kullanllmalldlr. Bir ornek vere-cek olursak, total protez i!?lemi i<;:in aydllllatllml!? onam elde edilirken i!?lemin safhalan, Ust <;:ene sabit oldugundan, bura

-da protezin alt <;:enedekine nazaran hareketsiz kalma oranlnlll yuksek oldugu, buna kar~ln alt <;:enede protezin oynama ihtimalinin soz konusu olabilecegi noktalan anla!?illr ifadelerle a<;:lklanmalldlr.

Kullanllacak ila<;:larla ilgili olarak, ilacln kullanllma nedeni, yan etkiler, muhtemel komplikasyonlar. alternatif se<;:imler ve iiaci kullanmamanln sonu<;:lan a<;:lklanmalldlr. ilacln prospektUsUndeki anla!?llmasl zor olan klslmlar sozlU olarak aC;:lk-lanmalldlr.

Hastanln kartllla tarihlerle birlikte kendisine verilmi!? olan bilgi kaydedilmelidir.

A<;:lklamada bulunmanln hastanln sagllgl Uzerinde zararll oldugu ve tehlike olu!?turdugu bazl nadir durumlar da vardlr. Tedavi ile ilgili risklerin bildirilmesi hastanln mantlga uygun bir karar vermesini onleyebilecek, tedaviyi zorla!?tlracak v e-ya tedaviye engel olacak, hastada psikolojik a<;:ldan zarar verebilecek nitelikte ise, di~ hekimi mumkUn oldugu taktirde ge -rekli a<;:lklamaYI hastanln yakln bir akrabasllla yapmalldlr.

Af~in H, Cagdlr S, Altug M, Soysal Z

Yapllacak a~lklamanln hastanln ruhsal sagllglnl bozacaglnln bilinmesine ragmen yapllmasl da ruhsal sagllgl bozucu bir eylem ve ki~ilik hakklna saldlrl olarak nitelendirilmektedir,

Di~ hekimi hastanln ~abuk onamlnl alabilmesi amaclyla onu zorlamadan ka~lnmalldlr, Di~ hekimi hastada a~1rI dere-cede iyimser beklentiler yaratabilecek ifadelerden de ka~lnmalldlr.

Onam formunu hasta ve bir tanlk imzalamalldlr. Tanlk tercihen bir aile bireyi veya tlbbi baklm ekibinin bir elemanl 01

-malldlr.

Eger bir hastanln yapllacak i~leme sozlu olarak itirazda bulunmadlglnln yeterli delilleri varsa, soz konusu cerrahi i~­ lem yazlll onam formunffil tarif edilmedigi gerek~esiyle dava edilemez. Bununla birlikte tedavinin ba~langlclnda hastanln sessizligi di~ hekimine ozgurluk tanlmaz. Bu nedenle, bir rahatslzllk nedeniyle periyodik olarak ameliyat dl~lnda tedavi

ge~iren bir hasta cerrahi tedaviye sessiz kalarak on am veremez. Kuc;;uk bir ameliyata verilen onam, buyuk bir ameliyata

verilen onamia aynl ~ey degildir. Eger bir hasta eksploratris bir ameliyat ic;;in on am formunu imzalarsa ve konsultan cer

-rah daha sonra ilave bir onam almakslzln tedavi edici nitelikte bir ameliyat yaparsa sorumlu tutulabilir.

BaZi acil durumlarda, ba~ta hastanln onamlnl almadan, bir di~ hekiminin bir dereceye kadar tlbbi veya cerrahi yardlm-da bulunabilecegi kabul edilmektedir .

Hastadan ayrlca bir onam almadan bir tedavinin ba~langl~ta du~unulen kapsaml a~lIarak gerekli geni~letmesinin ya-pilip yapllamayacagl konusu acil doktrini ile yaklndan ilgili olan bir sorundur. Eger acil bir durum bulunuyorsa. ameliyat

geni~letilebilir. Acil durum bulunmuyorsa, geni~letme sorumluluk durumuna yol ac;;abilir. Ameliyat slraslnda onamln konu-sunun tamamen dl~lnda kalan ve dolayh da olsa bir ilgisi bulunmayan olumsuz durumun ortaya C;;lkmasl durumunda tlb

-bi yardlmln konusu dl~lna C;;lkllmamalldlr. Bununla birlikte bazl mahkemeler acil durum istisnaslndan ileri giderek, en aZlndan vucudun i~ klsmlnda yapllan ameliyatlarda ba~langl~ta planlanan ameliyatln geni§letilmesi gerekiyorsa, hekimln boyle bir ameliyatl kanunen yapabilecegini kabul etmektedirler. Bu mahkemeler sadece gerekli geni~letmelerin yapllabi-lecegini bildirmektedirler. Fakat "gerekli" kelimesiyle sadece hastanln ya~amlnln veya sagllglnln korunmasl i~in gereken ameliyatln kastedilip kastedilmedigi veya bunlann gelecekteki sagllk sorunlarlnln onune gec;;ecek ameliyatlarl kapsaYlp kapsamadlgl noktalarl a~ikar degildir. Alman yargl goru~une gore "tlbbi yardlma devam edilmemesi, yarlda blrakllmasl-nln a~lk ve kesin bir tehlikeyi i~ermesi halinde" verilen iznin konusunun slnlrlan a~lIabilir.

Bir hastanln bir di~ hekiminden aydlnlatllml~ onaml almamasl nedeniyle tazminat alabilmesi i~in a~agldaki noktalarl kanltlamasl gerekir: 1. Di~ hekiminin hastaya alternatif tedavileri, her alternatifin makul derecede onceden sezinlenebilir onemli risklerini ve tedavi olmamanln risklerini bildirmemi~ olmasl; 2. Hastanln tedaviyi veya alternatifleri olan larkll blr te-daviyi sec;;memi~ olmasl ve onemli risklerin ortaya C;;lkml~ bulunmasl; 3. Hastariln bu nedenlerle kabul etmek zorunda kaldlgl tedavi sonucunda zarar gormu~ olmasl. Riskin mevcudiyetinin ve oneminin, alternatif yontemlerin bulunu§unun ve

aylklanmaml~ olan riskin ortaya ylkl~1 nedeniyle hastanln zarar gormu~ oldugunun bilirki~i ifadesiyle gosterilmesi gerekir

(7,8,9).

Oi!} Hekimliginde Risk Alanlart

Di~ hekiminin uygulamalarlnln buyuk bir ~ogunlugu di§ ve aglz hastallklan ile ilgilidir.Bununla birlikte di~ hekimlerin

-deki uygulamaya diger uzmanllk dallannln ~e~itli bolumleri de kan~lr. BaZi hastallklar aglzda ozel bulgular meydana ge tirebilirler. Benzer ~ekilde anti epileptik kullanan hastalarda di~ etlerinde hipertrofi meydana gelebilir. Bu nedenle di~ he -kimliginin, iC;; hastallklar, noroloji, kulak burun bogaz, plastik cerrahi gibi dallarla ili§kisi bulunmaktadlr. Bu nedenle di§ he-kiminin bu tur konularl bilmesi gerekir. Bundan ba§ka di§ hekiminin diger uzmanlarla kar§lllkll ileti§imi olmalldlr. Poziti! bir sonuca ula§mak ic;;in ~abalann birlikte gosterilmesi ve i§birligi yapllmasl gerekir.

Di§ hekimliginde c;;ogu durum bir cerrahi giri§imi gerektirmeyebilir. Cerrahi giri§imi gerektiren durumlarda hastanln ilk muayenesi ve ameliyat oncesi tum degerlendirmeleri kapsamll bir §ekilde yapllmalldlr. Bu erken ve on ~all§malar, bakl

-min dogru bir §ekilde yapllmaslnda onemlidir.

Di§ hekimligi cerrahisinde diger cerrahi alan lara nazaran daha az komplikasyonla kar§lla§lllr. Bu nedenle, muhtemel sorumluluk durumu biraz daha az goriiliir. Bununla birlikte, di§ hekimi risk alanlanna ozel bir dikkat gostermelidir.

Di§ hekimi, di~ hekimliginin bazl alanlannda sorumluluk durumu ile kar§lla§abilir. Bu konulardaki risk alanlarlnl bilen di§ hekimi onceden onlem alarak veya ortaya C;;lkan kotu sonu~la daha etkin bir §ekilde ugra§arak kendini sorumluluktan kurtarabilir.

19

Di~ Hekimliginde Uygulama Hatalan (Hekim ihmalleri ve Hatalarl)

Di~ hekiminin slk olarak sorumlu tutulabilmesi durumlarr a~aglda ele alinacaktlr: 1. Parestezi veya Anestezi

Bu durumlar genellikle alt 3. molarlar ve premolar di~lerin c;:ekilmesinin yanl slra endodontik tedaviden sonra meyda-na gelirler. Bu IUr olgularda c;:ogu kez kotu bir teknigin uygulandlgl ve/veya yetersiz rontgen filmlerinin alrndlgl gorulur.

2. TamYI Koyamamak

Tam tlbbi ve di~ anamnezini almamak, ayrrntlll bir aglz muayenesi yapmamak, kaliteli rontgen grafileri c;:ekmemek, ta-nl ve tedavi plata-nlarl ile ilgili yazill kaYltlarr usulune uygun olarak tutmamak. Onemli rekonstruksiyon olgularrnda ilgili di~­

ler aC;:lsrndan pulpa vitalite testi c;:ogu kez ihmal edilmektedir,

3. Yanll? Tam

Bu IUr olgular c;:ogu kez di~ hekiminin surekli egitim kurslarrnl takip etmemesi durumunda ortaya C;:lkar. Bazl di~ hekim-leri di~ hekimligi fakultelerinde edindikleri bilgiye guvenirler ve meslekleri ile ilgili c;:agda~ bilgileri takip edemezler,

4. Hastanm sevk edilmemesi

Bir c;:ok di~ hekimi slkllkla kendi huner, egitim, deneyim srnlrlarlnl a~an konularda giri~imde bulunmaya c;:all~lr,

5. HastaYI Aydmlatmamak

Hasta di~ sorunlarr, bnerilen tedavinin sonuc;:larr ve slnlrlandlrmalarr, di~ hizmetlerinin mali tutarr konularrnda yeterli derecede aydlnlatllmalldlr, Alternatif tedavi ybntemleri ve tedavi olmamanrn sonuc;:larl hastaya aC;:lklanmalldlr.

Her di~ hekimi alet klrllmasl, kok ucu klrrlmasl, endodontik ayglt klrllmasl, sinuslerde yabanci cisimler, hava amfize-mi veya sinir ve damarlann kesilmesi durumunda hastaslnl haberdar etmelidir, Bu durumlar rbntgen grafileri ile belgelen

-meli ve yazill olarak kaydedil-melidir.

6. Yanll? Di?in gekilmesi

Bu sorun, c;:ogu kez sevk edilen di~ hekimi ile aglz cerrahl arasrndaki kbtU baglantlnln sonucunda ortaya C;:lkar Bu du

-rum slkllkla modasl gec;:mi~ veya karr~lk di~ numaralandlrma sistemlerinin kulianilmasl durumunda gbrullJr.

Yanll~ bir di~ c;:eken di~ hekiminin kendini savunmasl c;:ok guc;:lUr,

7. Takma Di?lerle ilgili Sorunlar

Bu IUr durumlar slkllkla hasta ile di~ hekimi araslnda bir baglantl sorunu oldugunda ortaya C;:lkar Hasta kendi agzrn

-daki kozmetik ve fonksiyonel slnlrlamalarr bilir ve takma di~lerin tamamlanmaslndan sonra ne bekleyecegini anlar. Bu tLir olgularda c;:ogu kez di~ hekimi teknik agldan dogru olanl yapar, Ancak hastanrn arzularrnl anlamaz. Hasta gogu kez ger-c;:ege uygun olmayan beklentiler ic;:indedir. yok fazla sorunlara neden olacagl endi~esiyle bir takma di" hastaslnrn, di~ he

-kimi taraflndan ret edilmesi c;:ogu kez hem muayenehanede hem de mahkemede bir c;:ok saati ic;:ine alan ruhsal aC;:ldan Sl-krntlya yol agar,

8. ihmale 8agll O/iimler

Di~ hekimleri uygulamalarr slraslnda c;:e~itli sagllk sorunlarl bulunan hastalarla kar~lla~lrlar. Bu Wr hastalarrn tam

sag-Ilk anemnezinin allnmamasl mazur gbrulmez, Yuksek riskli hastalarrn sagllk anamnezi, ilac;: anamnezi allnarak fiziksel mu

-ayene ve tlbbi konsultasyon yapllarak belirlenmesi gerekir, Di~ kaYltlarrnda tam bir belgelenme, tedavi ile ilgili i~lemlerde

uygun modifikasyonlar ve bnceden acil planlanmaslnln yapllmasl gerekir, Acil durumda kullanllacak ilac;:lar ve kardiopul-moner resusitasyon yapacak olan personelin egitimi gereklidir (1, 4).

Di? Hekiminin Diger Kimselerin Eylemlerinden Dogan Sorumlulugu

Di~ hekimi kendi eylemlerinden sorumludur, Ancak ybnetimi altrnda bulunan hastaya baklm ve hizmet saglayanlarln eylemlerinden dolaYI da yasal sorumlulugu vardlr, Bu c;:e~it sorumluluga yardimci personelin hatalarrndan dogan

sorum-luluk veya i~verenin sorumlulugu denir,

Primer di~ hekimi, ba"ka bir ki~inin hatta ba~ka bir di~ hekiminin eylemlerinden (onun yapml~ oldugu zararlardan)

so-rumlu olabilir. Burada primer di~ hekiminin ikinci kimsenin eylemlerini kontrol etme hakkl vardlr.

Bir di~ hekimi gbzetimi altrndaki bir yardlmclsrnrn ihmal unsuru ic;:ereh bir i~lem yapmasl nedeniyle sorumlu tutulabllir.

Muayenehane personelinin eylemleri di~ hekiminin gereksiz yere sorumluluk riski ile kar~1 kar~lya kalmaslna neden olabilir, Hem"irelerin ve sekreterlerin uygun olmayan davranl~larl en iyi di" hekimi / hasta ili~kisini bozabilir. Bu nedenIE!,

Al~in H, !;;agdll S, Altug M, Soysal'Z

butun personelin risk yonetimi konusunda bilgi sahibi olmasl gerekir, Bu konu ile ilgili temel noktalar ~unlardlr: 1, Hasta-larla olan tOm telefon konu~malarrnm ve mesajlarmln kopyalarr saklanmalldlr. 2. Atlanllan tOm randevular kaydedilmeli -dir. 3. Anamnezdeki veya hastallgm gidi~atlyla ilgili uyumsuz ifadeler kaydedilmelidir. 4. Mali ve fatura ile ilgili kaYltlar, t1bbi ve cerrahi kaYltlardan ayrilmalldlr.

Di~ hekimleri hastalarr ic;;in sec;;tikleri konsultanlarrn hatalarrndan sorumlu tutulabilir. Konsultanln gorevi ile ilgili sorun-lar ortaya C;;lktlgmda konsultandan ziyade ona ba~vuran di~ hekimi hakkmda iddialarda bulunulabilir.

Di~ hekimi gerekirse konsultasyon istemeli ve hastaYI ba~ka bir di~ hekimine veya yere gondermelidir. Pozitif bir so -nuca ula~mada, umitlere, ihtimallere veya ~ansa guvenilmemelidir. Hic;;bir di~ hekimi her konuda bilgisinin tam ve en us-tUn oldugunu sanmamalldlr. Di~ hekimleri c;;ok slkllkla belirli bir i~lemin kendileri veya ba~kalarr tarafmdan yapilip yaplla -mayacagma karar verirler. Zamanmda istenilen konsultasyon di~ hekiminin ihtiyatll davrandlglnl du~ijndurur ve iki di~ he-kiminin kaydedilmi~ du~unceleri bulundugunda primer di~ hekiminin kendini savunabilmesi daha kolayla~lr.

Bazen konsultasyonu zorunlu kllan durumlar ortaya C;;lkabilir. Di~ hekimi hastanln durumunu tedavi edemediginde

ve-ya tedavide kullanllan yontemler etkili olmadlgmda konsultasyon istemelidir. Sec;;ilen konsultan du~uncesineguvenilen bir

di~ hekimi olmalldlr, Konsultan di~ hekimi hastanm kartlnl ayrrntlll olarak incelemeli ve hastaYI muayene etmelidir. Daha

sonra yanll~ anlama olasillglndan kac;;mmak ic;;in di~ hekimi hastanm k6nsOItasyon ic;;in gonderilip gonderilmedigini veya

meslekta§mdan hastanm baklmlndan primer sorumlulugun ustlenmesini isteyip istemedigini aC;;lkllga kavu§turmalldlr. HastaYI gonderen di§ hekimi, gonderdigi di§ hekiminin ihmalkar eylemlerinden dolaYI sorumlu tutulamaz. HastaYI gonde -ren di~ hekimi baglmslz olup sadece kendi ihmalkar eylemlerinden sorumlu tutulabilir. ihmal unsuru ic;;eren hasta

gonder-me i~lemlerinde di~ hekimi sorumlu tutulabilir. Bu nedenle di§ hekimleri bir hastaYI ba§ka bir di§ hekimine veya bir yere

gonderirlerken gereken dikkati gostermelidirler.

Eger konsOltan di§ hekimi c;;agrrllrsa bunun gerekc;;esi aC;;lk bir §ekilde belirtilmelidir. Hastaya ba§ka di§ hekiminin go -ru§une neden ba§vuruldugu aC;;lklanmalldlr. KonsOltan di§ hekiminin hasta ile tanl§tlrllmasl sadece bir nezaket geregi de-gildir. Bu, gosterilen ilginin bir ifadesi olup aynl zamanda hastanm gOvenini arttlm ve korkularrnl giderir. Baklm sorumlu -lugu ba§ka bir di§ hekimine verilecekse hastanm onaml gerekir. Boyle bir durumda hastanm sevkinin belgelenmesi ve yardimci personelin bilgilendirilmesi gerekir. Eger konsOltan di~ hekimi baklml Ostlenecekse ilk di§ hekiminin konsultanm onerileri ve bulgularrnl gozden gec;;irmesi gerekir. Karr§lkllklarm onlenmesi ic;;in baklm ve tedavinin mumkOn oldugu kadar

az ki§iye aC;;lklanmasl gerekir. Aynl §ekilde yar~lmcl personele de onerilerde bulunulmasl gerekir. Her ne kadar konsul -tan di§ hekiminin onerilerinin uygulanmasl kesin olarak §art degilse de bunun belgelenmesi ve gerekc;;elerinin kaydedil-mesi gerekir.

Genelde di§ hekiminin tUm yardimci personelini gorevleri konusunda ayrrntlll bir §ekilde egitmesi gerekir. Bu perso -nelin egitim ve tecrObesinin saglanmasl di§ hekiminin sorumlulugundadir.

Bir di§ hekimi, herhangi bir zararrn meydana gelmesini onlemek amaclyla hastalarrnm girdigi muayenehanesinde ge -rekli onlemleri almakla yiikOmlOdur. Ornegin; yerlerin, ki§ilerin dO§mesine yol ac;;acak §ekilde kaygan olmasl, aC;;lkta elekt-rik kablolarl ve muayene masaslnln yanmda korunma onlemi bulunmayan kalorifer borularrnm bulunmasl di§ hekiminin meydana gelmesinden sorumlu tutulabilecegi zararlara yol ac;;abilir. Muayenehanede ki§ilerin c;;arpacagl, du§ecegi veya

herhangi bir §ekilde zarar gormesine yol ar;:acagl ko~ullar varsa di§ hekimi gerekli ihtimaml gosterilmi§ olmasl halinde on-lenebilecek olan bu tOr zararlarrn meydana gelmesinden sorumlu tutulur. Bu ihtimamm gosterilmemesi ihmal unsurunu olu~turur. Di~ hekiminin muayenehanesinde tehlikeli maddeler veya gerec;;ler bulunabileceginden hastalarrn bu tOr tehli -kelerden korunmasl ic;;in ozel ihtimam gosterilmelidir. Di§ hekimlerinin muayenehanelerinde rutin olarak bir di~ muayene masasl bulunur. Bu muayene masasrna r;:lkarken veya inerken ozelliklerde bir basamak bulunuyorsa kaYlp du§me riski her zaman mevcuttur. Ozellikle ya~11 hastalarrn muayeneye hazlrlanmasmda yardimci olacak personelin saglanmasl, mu

-ayenehanede bu tOr tehlikelerin onlenmesinde onem ta§lyan bir onlemdir.

, Di§ hekimi normalde ic;;inde bulundugu mekan I nasll kontrolOnde bulunduruyorsa ve sonuc;;ta bu mekandan sorumlu ise. aynl§ekilde yanmda c;;all§an personelden de sorumludur. Bu personel di§ hekiminin yardimcisl olarak di§ hekimi adl -na hareket ettiginden di§ hekimi bu personelin ihmali sonucunda dogan zararlarda sorumludur. Bir §irket, c;;all§tlrdlgl ele -manlarrnln ihmali nedeniyle Oc;;uncu ki§ilerde olu§an zararlardan sorumludur. Aynl §ekilde di§ hekiminin de yardimci

per-sonelini sec;;erken, bu personele gorev verirken ve yardlmcllarrnl denetlerken dikkatli ve ihtimamll davranma

yukumlulu-gO mevcuttur. Di§ hekimi muayenehanesinde c;;all§an bu yardimci personelin gerekli ihtimaml gostermemesi nedeniyle

olu~an zararlardan sorumlu tutulur (4).

21

vermek durumunda degildirler. Hastaya kar!?1 alan yuk(jmluluk, uygun dental giri!?imin uygulanmaslnl. baklm iyin gerekl! alan bilgi

ve

lecrubeye sahip olunmaslnl

ve

bu bilgi

ve

tecrube He giri~imde bulunulmaslnl kapsamaktadlr. Baklrn slim dardl. malprak!is dururnlarlnda di:;; hekiminin hataslnln degerlendirilecegi objektif bir kriter niteligindedir. Kabul edilml~ tlb-bi uygularna standardl, bzellikle rnalpraktis nedeniyle ayllan davalarda tlb-bilirki!?i alarak goru$ tlb-bildirecek olan hekime yol gbstermek aylstndan buyuk on em ta$lmaktadlr.

Herhangi bir uzrnanllk dallnda oldugu gibi, di:;; hekimi de kendi uzmanllk dallrida yall$an diger di~ hekimlerinin sahlp almasl gereken bilgi

ve

beceri derecesi esas altnarak degerlendirilir.

Uzmanlar iyin bu WI' bir baklm standardlnl degerlendirecek kriterler alw;;turulurken, di!? hekimligi biliminde teknaloJinin gelis;rnesine paralel alarak elde edilen bilgilerin de di$ hekimi taraftndan ozumsenmesi gerekir.

Oi:;; hekimi / hasta ili:;;kisi kapsamlnda davaci konumundakl hastanln, bir tlbbi malpraktis davaslnda kendi tedavisini ve baklmlnl ustlenen di:;; hekiminin, aynl pozisyondaki diger bir di:;; hekiminin sahip oimasl gereken bilgi ve beceriyi gos-termedigini kan 1!lamasl gerekir.

Belli bir hasarrn olu:;;maslnda rol oynayan baklm standardl eksikliginin davaci konumundaki hasta taraflndan ortaya koyulabllmesi iyin uzman bir bilirki:;;inin degerlendirmesine ihtiyay duyulur. Bu konuda gbru$ bildirecek olan bilirki$inin Ih-lal edlldigl one surulen baklm standardlnln genel yizgileriyle ne oldugunu belirtmesi gerekir.

Buna kar$lIl, eger hasta di$ hekirninin hatasilltn meslek dl§1 bir ki§i taraflndan da anla§llabiiecek kadar a~ikar oldu gunu kanltlayabilirse, baklm standardlnln ihlalini degerlendirecek bir uzman bilirki§inin goru§une ihtiyay duyulmayabilir Buna ornek olarak, meydana gelen hasarln tedavinin uygulandlgl klsmln dl~lndaki bir aglz bblgesinde ortaya Ylkmasl. pUlpa odasmda bir tampon unululmasl verilebilir. Yargl organlartnca tiP dl§1 ki§iler iyin de a§ikar olarak kabul edllebilecek diger durumlar araslnda di:;; yekilni

ve

ledavisi sirasinda aletlerin sterilizasyonundaki hatalar sonueunda meydana gelen hasarlar veya yekilmesi gereken hastalikll bir di;;in yerine saglam bir di$in yekilmesi yer alabilir.

Eger di~ hekiminin uygulamalarrnda kullanllan tUm bilgi

ve

beceriden yeterinee yararlanllml~sa. genelde tlbbi blllrki;;1 nin de gor(j~(j dogrultusunda herhangi bir ihmalkarllk soz konusu olmayabilir. Buna kar§ln, hekimin gerekli olan tUrn de-geriendirrneleri gereken ozeni gostererek yap mamas I bir tlbbi malpraktis davaslnln temelini olu?lurabilir

Oi§ hekiminin uyguladlgl ledavi hastada meydana gelen zarartn bir nedeni olabilir. Ornegin 3. molar di;;in yekilrnesi C5. bolum 3 parestezisine yol ayml~ olabilir. Bununla birlikte hastada meydana gelen zarar her zaman tedavlnin Ihrnai unsuru ir,;erdigi anlamrna gelmez. Halk araslnda tedavi eden di~ hekiminin her ~eye gucunun yetee~gi tum tedavilerin iyi sonu y vermesi gerektigi konusunda yanll§ bir inan y vardlr. Oi§ hekiminin baklm standardlnl tulturmasl gerekir. Gerekli olan dikkatin altlnda bir dikkatin gosterilrni§ olmasl halinde baklm standardlndan sapma soz konusudur. Bu nedenle di~ heklmliginde maddelerin usulune uygun bir §ekilde kullanlml, konunun bilinmesi. kaYltlann yeterli bir §ekilde dokumantas-yonu olgunun savllnulabilmesinde gereklidir. Eger i§lemler usulline uygun bir ~ekilde yapllml§sa aneak sonuy beklendigi ~ekilde elde edilememi:;;se, burada ihmal soz konusu degildir. Ornegin eger 3. molar di§ gerekli dikkat g6sterilerek yekil ml:;;se ve hastada TME bozuklugu geli$irse dahi, burada malpraktis soz konusu degildir. Bununla birlikte eger di;; hekl!nI ortaya ylkan durumu goz ardl eder

ve

hastaya tedavi 6nermezse bu durumda baklm standardrntn altlnda bir 1;;lem soz konusdur.

Eger bir di:;; hekimi endodonilk bir i:;;leml kanal iylfl uygun aletler ve kanal konu kullanarak yaparsa, kanall kabul gor-mli§ blr materyal ile usulune uygun blr ;;ekilde ooiduruisa. cji$te ortaya ylkacak durum nedeniyle malpraktisten sorumlu tutulamaz

Oi;; hekimligi mensuplarr arasmda slkilr,ld ~)i 9J;1 )ontem veya tedavi konllsllnda gorli§ ayrtllgl blilunmaktadir Bli goru$ ayrlilklarrni goz onunde bulundurarakA.meriK:i Devietlerinde mahkemeler "kabul edilebilir aZlnllk kuralml" geli§tirmi~lerdir. Bu kurala gore di§ hekim: genel ka.b'JI gl'rrnus tlflC(ok glri;;lm biylmlnden bir tanesini seyerse baklm stan-dardtndan herhangi bir sapma

veya

herhangl b;l ,hmicil soz konusu nlamaz Oi§ hekiminin seyiminm. soz konusu olguya bzgu ko;;ullarda di§ hekimligi bilimi a9iStndan makul almas, gerekir

Baklm standardlnda orlaya ylkan diger blr sorun. di~ heklrnlerinlrl C'gltlm VB beceri duzeylerlnln degl~lk olrnasmdan kaynaklanlr. Uzman bir di~ hekiminin g6stermesi gereken baklm standardtnln b,r pratlsyenlnkinden dal:a YlJ!,sek oim;lsi beklenir.

z

Gunumuzde Amerika

Birle~ik

Devletleri'nde gegerli alan ulusal veya ef;'it baklm standard I kurall tUm uzrnan dl$

hekirnleri benzer

altrnda aym ozen ve

gostcrmekle yOkOmlO tutmaktadlr,

sel

ileth;,imin artmasl, toplantllar ve seminerler vasltaslyla sOrekli

cinOne

mahkemeler uzman

di~

hekimlerinin verdikleri hizmetlerde baklm standardmm bblgesel farkllilklara tabi oimarnasl

gorO:;;Ondedirler, Bu

bir kent ile daha kOyuk bir yerle:;:im biriminde gall:;;an bir uzmanln verdikleri

hizrnel-ler

aynl stalldartlan tutturrnalan zorunlu olmaktadlr,

gelenekset olarak baklm standardl kurall yatnlzca ortalama bir standardm saglanmaslnl on gbrLlrken

gunumuzde mahkemelerde standart ile

beklentiler gok daha ust duzeyde olmaktadJr, OolaYlslyla uzman

hekl-min in

hizmetin kalitesinde 90k, daha yOksek duzeyde standart kriterler uyguianmasl

bulunmaktadlf

(10),

bu

sonlanmasl da

Oi$ Hekimi / Hasta iU$kisinin Soniamnasl

heklmi

I

hasta ili:;:kisinin taraflar arasmdaki

dayanmalldlr, Artlk tedavi gerekmiyorsa veya hasta

yukumlulUgunu son·

landlrmak isteyen

ve zamanlnda bildirimde bulunmalldlr,

gerekiyorsa ve

01

guyu ustlenecek

hekimine gbndermeli ve gerekli olan tUm kaYltlar ve bilgi de

Hastanrn takip ve

tedavisinin uygun bir gekilde gOvence altlna aimmamasl ihmal

dava aglimasm8 neden olabilir.

ili:?kiyi slnlrlandlrmak

ba§langlclnda bu durumu at;:lk blr hale getirmelidlr.

heki-hastanln rutin

baklmlnl

hekimine dbnmesi k09uluyla hizmet

Acil durumun dl$lndaki zamanlarda

hekimi

i

hasta

ili~kisi

di$ hekiminin tedavi igin kendlsine galen

hastaya

kabul edilmektediL Bu

hekim tedaviyi devam ettirme

bir

sonlandlrl

di~

hekimi hastaya ihtimam goslerilmesi gerektigi surece bakmalldlr. Heklm tedavrnlfl

Hastanln erken olarak blrakllmasl, lerk elme

davaya

at;:abilir, Terk etme, tlbbi tedavinln

devam etmesine

de recede bildirimde bulunmakslzm onunla olan mesleki

lek taralll olarak

son verilmesi $eklinde tanlmlanmakladlr, Di? hekimi,

zaman

hekimi / hasta

sonlandlrma hakklna sahlp

degildir. Oi:;; hekimi / hasta ili:;;kisl hastanm daha lazla baklma ihtiyaci kalmaymcaya ya da

hekimlnin verine aynl mtelik

lere

olan ba§ka bir

hekimi

kadar devam eder, Bir

di~

hekiminin diger kO$ullarda

hastanln

olmayan bir $ekilde lerk edilmesi anlamma gellr, Eger hasta boyle blr eylem

diS

hekllTIi sorurnlu tutulabilir.

Tedavi hasta tarallndan

hastanln randevularma

rit",;'"''''

veya tamamlanamaml$sa, boyle bir durumda terk etme fiili kabul edilemez Or

nedeniyle kanal tedavisinden soma

iyile~me

durumunu kontrol

olan

blr

hekimi terk etme eyleminden sorumlu tutulamaz.

t1ekimi I

hasta iIi§kisi

onam lie

den, terk etme fiili soz konusu olamaz '

hekimmin olguyu Ustlenmesine imkan veren ve hasta tarallndan

imzalanmls

olan bir

durumu da dahiJ olmak uzere

tlbbi

uneede!l bll

<;:ekilrnenln hakll

buiunmasl

hekiminln olgudan <;:ekilme rlakkl vard,r

HIV lie enlekte bir hastanln durumu

hekiminin yelki alan I i<;:ine giriyorsa

Ilekim bu

birakamaz

hekimi hastanln,

ya~l,

Irk!. cinsiye!i, dini ve etnik orljini Ileri surerek bir hastaYI blrakamaz.

Dental

var oldl,gU ve artmakta oldugu kabul edilmelidir. Ancak dl:;; heklmleflnm

namuslu, dUrUsl. yeminine uyan

sadece az bir klSmln1ll sahtekarllk.

, Lm kism;nJll dZl

ekollomlk

bu

unutulmamalldlL

$irketleri ve di,? hekimleri odGllar: ve bu

dlJrumlan

<;:all;:;rnalar yapmaktadlrlar, Meslek odalarl sahtekarilgo

Ife

lennlll listeslni kamuoyuna aglklamall, eezai soru:;:turmalar hem ada adlna herr de

Hekim davaYI haber aldlktan soma butUn

davanln savunulmdSlnCl

hasld ve i1astanlll avukall lie

Zltllk durumu

Hekimin yapmasl ger-eken Ilk :;:ey durumu mesick odas!

",lrKelllle blldirmektedir.

Bu konudakl gecikmeler heklmin zarar gcirmesine yol ayabilir. Daha soma

degi$tirilmeden

lie :JgJli tum

Di~ Hekimliginde Uygulama liatalan (Hekim ihmalleri ve Hatalan)

lann saglanmasl gerekir. istendigi takdirde, bu kaYltlami kopyalan davacmln avukatma ganderilebilir. Ancak orijinalleri muhafaza edilmelidir. Hekim olguyu avukatlnln ve sigorta ~irketinin dl~mda ba~ka bir kimse ile garu~memelidir.

Erken danemlerde hekimin kendisini savunacak olan mesick odasl ile baglantl kurmasl anemlidir. Hekim avukatm 01-guyu anlaYlp anlamadlglnl ve bu c;:e~it davalardaki deneyimini degerlendirmelidir. Birc;:ok hekim olguyu gaz ardl etmeYI sever. Olguyu avukatlna blrakarak onu surekli bir ~ekilde hallrlamak istemez. Bu tUr bir yakla~lm hekime avantaj sag -lamaz. Hekimin kendi savunmasl ile ilgilenmesi anemlidir. Hekim avukatlndan olgu ile ilgili tUm baglantllarm kopyalarlnl almada Israrci olmalldlr. Bunun da nedeni ifadesini iyi bir ~ekilde haZirlayabilmesidir. Hekimin ifadesindeki zaylfllk yogu

kez zaYI! olan davaci tarafln gu<;:lenmesine yarar.

Kaynaklar

1. Mertz. C. Schwartz S. Standish SM, Woolridge E. Dental Jurisprudence. In Cottone JA.. Standish SM .. editors. Outline of Forensic Dentistry. Michigan. 1982, pp. 143-144.

2. A~C;:loglu

y.

Tlbbi Yardlm ve EI Atmalardan Dogan Sorumluluklar. Ankara, 1993: 108, 124.

3. Hampl P For The Record. In: Averil DC, editor: Manual of Forensic Odoniology, American Society of Forensic Odontology 1991, pp. 6-10.

4. Office Guide for dental risk management. A cooperative program of the Florida Dental Association and The Florida Physicians Insurance Company. 2000.

5, Assioun P. Informed consent in dental malpractice. 155: Dentistry 1997 Apr; 17 (2) : 20-1,28- 30.

6. Ness G. A fundamental problem of consent. Patients' trust must be respected. BMJ. 1995 Jan 7;310 (6971 ):43~6

7. Milgrom p, Ingle JI. Patient consent procedures for dental care. Surg. 1975 Jul; 33 (7) :515-22.

8. Moore AB, Younger D. Informed consent to dental treatment. J Can Dent Assoc 1983 Aug; 49(8):541-4.

9. Douglas BL, Dougles CEo A practical approach to informed consent in dental and oral surgery. Dent J. 1987 Nov-Dec; 56 (7)

618-9.

10. RS. Dental Malpractice. In: Averil DC, editor: Manual of Forensic Odontology, American Society of Forensic Odontology.

1991. pp. 110 -111.

24

ileti!?im Adresi: Dt. Hliseyin AF~iN Adalet Bakanllgl, Adli TIp Kurumu

Ba~kanllgl. Cerrahpa~a. istanbul huseyinafsln@hotmail.com