Vaktiyle seyredenlerin
bile unuttuğu
43 YIL
ÖNCEKİ
îm m m mm
cm
'Tàzmzîiv A dt <. > •<&*«»*«• es á £«$** £ < j : \t«>< ^rRA'/K G**v**1Î •; ; ^V i ^ lto iu fk Y X S Ttatrtta Affcrfc-')' ;• ;.
}, , ... M M * ,f t \ V m « U«% -fCem le ikx!0 *A . ' ■•. v it» ' 1 .1 .0 1 » í V ^ » i 'U r < U - í t » f ' s
K m w o ^ y Al* KM 'Î X ? m «**»»*<
tik «Şen Dul» un p rogram ı hem F ransızca, hem de A rap h a rfle ri ile b a stırılm ış ve
tiy atro sev erlere d a ğ ıtılm ıştı. B irinci yüzünde m atm azel Bfraze’nin kocam an b ir portresi v a rd ı. P ro g ram ın tek k u su ru , operetin kim e ait olduğunun bildirilm em esiydi
Rical-i hükümet ve
erkân-ı matbuatın
huzurları ile oyna
nan operetin gala
gecesine zamanın
elçileri ve saray
mensupları resmî
elbiseleriyle
gelmişlerdi.
İLK "ŞEN DUL„
Bu gece İstanbul Şehir Operasında Franz Lehar’m ünlü opereti «Şen Dul» oynana cak. Güzel bir rastlantı, Gershunn’in <Porgy ile Bess» operasının Amerikadan gel mesi beklenen notaları gecikti ve yöneticiler, *Şen Dul» ile yer değiştirttiler. «Şen Duh, Istanbulda ilk olarak oynanmıyor. Bundan 43 yıl öncesi, bir avuç sanatçı bir araya gelmişler ve «Şen Dul» u sahneye koymuşlardı. Bugün, o oyundan ve bir avuç sanatçıaan yalnızca hâtıralar kaldı. Aşağıda okuyacağınız yazı, o eski günleri ve <Şen D uh un serüvenlerini anlatıyor.
F F P A 7 F ilk *$en Dul» da H anna G lavari ro lü n ü oynuyordu. B ugünün «Şen Dul» la rın - d an elb ette ap ay rı b ir tipteydi.
K J F f S r t l I Ç Ç C S eref S e n p ın a r bu ro ld e oynuyor-
J J C d u . K ırk ü ç y ıl öncesinin Ş eref
B ey’i, şim di h â tır a la rın a göm ülm üş e sk i b ir sanatçı.
H e c m î O N UR
B
UGECE Tepebaşı Tiyatrosunun koltuklarında «Şen Dul» operetini seyredecek lerin çoğunluğu öyle sanırım ki bundan 43 yıl önce ayni sahnede, bambaşka şartlar altında ve bambaşka bir kadronun ayni
opereti ilk defa temsil ettiğini
hatırlamayacaklardor.
43 yıl öncesinin hâtıraları şim di sönük, rengi kaçmış resim lerde.. Yer yer katlandığı için ya zıları silinmiş gazete kupürlerin de ve «Şen Dul» un ilk temsilinde rol alan Şeref Şenpınar’ın ağar mış saçlarında..
Operet’in ilk temsili tam 43 yıl önce «Hale operet» heyeti tarafın dan 6 Mayıs 1923 pazar günü 15 de verilmiş. Fransızca ve Arap harf leriyle basılı el ilânlarında isim ler silik birer hâtıra. Şimdi Ka raca Tiyatrosunun müdürü olan Şeref Şenpınar, o devirlerde sah ne sevdalısı. Hâlâ o günün etkisi altında olduğu belli bir titreme var sesinde.
Bütün kadro 12 kişi imiş. Bol lerin dağıtımı da şöyle:
Şen Dul - Hanna Glavari (Mat mazel Efraz). Baron Mirkozetta (Gavroş Tolayan). Comte Danilo (Ömer Aydm). Valencienne (Mat
mazel Lusi Tokatlı). Negousse
(Şeref Şenpınar), Kromof (Bal- tazar).
Oyuna Rus balesi de katılmış.
Şeref Şenpınar’ın anlattığına
göre, o yıllar Rusyada ihtilâl dep remleri var. Kaçan kaçanı,.. Be yaz Ruslardan bir grup ile bale sanatçıları da Istanbula gelmiş. Ve böylece «Şen Dul» operetinin ilk temsiline katümışlar.
VE BİR AŞK HİKAYESİ
T
EMSİLİN yöneticiliğini debir Rus yapmış. Aleksandr Lubin. Lubin’in Istanbulda kalış hikâyesinin ucunda büyük bir aşk bağlantısı var. O devirde sanatçıların içinde «ekmek pa rası» yerine «sanat sevdası» yer
leşmişti derler. Koskoca ope
ret’in tüm masrafı 150 altın li raymış. Tabiî o zamanın parası ile.
Kimsenin maaş aldığı filân da yokmuş! Gecenin veya temsilin geliri ne ise, şöyle ortaya konur ve öbek’den kimin ne kırat na sibi varsa verilirmiş... Böylesine bir sanat hayatmı sürdürürler miş 43 yıl öncesinin sanatçıları. Bu arada Rus yönetici Aleksandr Lubin de ayni ortamda.. Fakat
onun Istanbula bağlılığı, yürek
derdinden. Efraz’a âşık. Delice, çılgınca, yüreğinin bütün gücü ile âşıkmış. Efraz da Operet’in baş oyuncusu. Güzel mi güzel, şirin
mi şirin, taze mi taze!. Aleksandr Lubin 40, Efraz ise 19 yaşlarında.
Birisi oljrunluk çağında, öteki
delişmen yılların hürlüğünde. Bu büyük aşk, Rus sanatçısını, «pey nir ekmekli» sofraya râzı etmiş. «İstanbul, ille de İstanbul» demiş başka lâf etmemiş.
GAZETE İLÂNLARI
G
AZETEYE ilânlar verilmişoperetin ilk temsilinde... A- rapça iri iri yazüarla. Bu yazılar diyor ki:
«Rical-i hükümet ve erkân-ı
matbuat’ın huzurları ile....» Her gece oynanmazmış temsil. Sadece Ramazan ayına rastladığı için haftada bir kaç gece perde
açılırmış. Ramazan dışında ise
ancak haftada bir gece ile yeti ndirmiş. O zaman tiyatroya git mek ne kelime? Gâvurluğun da niskası!.
ilk temsile, şimdikilerin «Prö miyer» dedikleri ilk perde açılı şına o zamanm elçileri, konsolos ları ve saray erkânı resmî elbi
seleri ile gelmişler. 800 kişilik
salon tamamiyle dolmuş, iğne
atsan yere düşmeyecek gibi imiş... Ertesi gün Tercüman-ı Hakikat
gazetesinde Recai Nüzhet Baban
«Temaşa tenkidi) sütununda
«Şen Dul* un temsilinden takdir dolu sözler ve kelimelerle bah setmiş...
... Ve bundan tam 43 yıl sonra ayni salonu dolduran «imtiyazsız, sınıfsız» seyirci topluluğu, bütün
bunlardan habersiz yeni bir
«Şen Dul» seyredip alkışlayacak.
SOSYAL SİGORTALAR KURUMU
İstanbul Satmalına Müdürlüğünden
1 — Kurumumuz Sağlık Tesisleri ihtiyacı 32 kalem tıbbi âlet kapalı zarf usulü ile satın alınacaktır.
2 — Mübayaa 2/4/1965 Cuma günü saat 15.00 de Müdür lüğümüzün bulunduğu Beyoğlu Balıkpazan Mallı Han kat 4 de 1 No. lu Satmalma Komisyonunda yapılacaktır.
3 — Mübayaaya iştirâk etmek isteyen firmalar şartnamesi esaslarına göre hazırlayacakları kapalı zarflarını engeç ihale saatinden 1 saat evveline kadar makbuz mukabilinde Komis yon Başkanlığına vermiş olacaklar veya posta ile göndermiş olacaklardır.
4 — Postada vâki gecikmeler kabul edilmez.
5 — Bu işe ait şartnameler mesai saatleri dahilinde be delsiz olarak 1 No. lu Komisyondan temin edilebilir.
6 — Kurumumuz arttırma eksiltme ve ihale kanununa tâbi olmadığından mübayaayı yapıp yapmamakta veya dile diğinden yapmakta seroesttir.
(B a s ın : 3387 ) 3475
İstanbul Şehir Üniversitesi Kütüphanesi Taha Toros Arşivi
