A n a d o lu 'd a k i Fransız
k u v v e tle ri g ü ç
d u ru m d ad ır. E rm en iler
iç in y a p a b ile c e k le ri
h iç b ir ş e y yo ktu r
E rm e n ile r ta ra fın d a n h a k la
rın d a ö lü m k a ra rı verilen
F r a n s ız
g e n e r a lle r in d e n
G o u ra u d (ü s tte ) 1 9 3 0 ’la rd a
M u s ta fa
K e m a l
P a ş a ’nın
k o n u ğ u o la ra k g e ld iğ i Tür
k iy e ’d e ve G e n e ra l J u lle n
D u ffie u x
(y a n d a )
g ö rü lü
yor. ..
Ermeniler
Gouraud ve Duffieux
için ölüm kararı veriyo
• E R M E N İL E R KENDİ B A ŞL A R IN A M İL İS TEŞK İLÂ TI VE Ç ETELER İ K U RARLAR.
F A K A T B U N LA R SADEC E S O Y G U N LA R D Ü Z E N L E M E K T E D İR L E R . M İLLİC İ
Ç E T E L E R E KARŞI F R A N S IZ L A R IN D Ü ZE N LE D İĞ İ BİR
3 A S K IN A SÖZ
V E R D İK L E R İ HA LDE 1500 E R M E N İ G Ö N Ü LLÜ D E N SA D E C E 18’l G E L İR ...
----
O----yılı nisanında gene Paris’te, Londra’da gazetelerde “ Ermeni katliamı’’ haberleri dolu, Fransız hükümeti General Gouraud'a yeniden başvuruyor ve Ermeniler için acaba ne gibi yardımlar yapılabi leceğini soruyor.Generalin Beyrut’tan (23 N i san) tarihi ile yolladığı kısa telg raf o kadar açık ki (20):
“ Ermeniler, bizzat kendi dav ranışları ile kendilerini haksız duruma sokmuşlardır.
Nihayet Amerikalılar tarafın dan da kınanmışlardır. Buna da sebep, Ayıntap’ta Amerikan
Koleji’ni işgal etmeleri, Ameri kan üniformalarım gaspederek, bu üniforma altında kolej pence relerinden Türk evlerine ateş aç maları, köyleri yakmalarıdır.”
General Gouraud, Ermeniler lehinde Fransa’nın artık yapabi leceği hiçbir fedakârlık kalma mış olduğunu da ekler.
★ ★ *
B
EŞ ay sonra... General Gouraud hâlâ direniyor: “ Kilikya’da Ermeniler hesabına sürdürmekte olduğu muz işgalin, Sevr Andlaşması’ - mn da imzalanmasından 3onra, hiçbir anlamı kalmamıştır. A yrı ca, Ermenilerden bize bir yardım gelecek diye beklemek de hata dır.”bileceğini hâlâ hayal edenler için de şu bilgileri verir:
“ Ermenilerden hiçbir yardım beklenmemelidir. Milis teşkilâtı ve çeteler kuruyorlar fakat bun lar yalnız soygun yapmakla meşgul (21b
Burada Ermenilerden ne öl çüde bir yardım bekleyebileceği miz hususunda size fikir verir ümidi ile aşağıdaki olayı an latırım: Adana çevresine kadar gelen millici çetelere karşı su baylarımızdan Graci'nin kuman dası altında bir kol teşkil edildi ve bununla ani bir baskın çıkışı planlandı. Ermeniler bu baskın için 1500 gönüllü vereceklerini
kumandanlığa bildirdiler. Yalnız Fransız kuvvetleri baskın çıkışı na başlayıcı dakikada topu topu 18 Ermeni gönüllü gelebildi.”
★ ★ ★
V
E General Gouraud Er meni komitecileri tarafın dan ölüme mahkûm edilir! Fransız generalinin 9 ekimde Beyrut’tan yolladığı telgraf şöy le:“ Ermeniler bizi suçlamakla meşguller. Bir kısım Ermeni de, Fransız kumandan ve idarecileri nin katledilmeleri için çağrılarda bulunuyorlar. “ Kara çete” adlı bir gizli Ermeni örgütü, beni ve
General Duffieux’yü ölüme mah kûm ettiğini bize duyurdu.” (22)
★ ★ ★
E
R M E N İ örgütlerinin teşviki ile birtakım hayalî planlar kuran ve “ Erme- nilerin haklı istekleri” ni yerine getirme maskesi altında sömür gelerine yeni sömürge ekleme he vesi ile işe atılan Fransız politi kacıları için yapılacak bir iş kal maz. Aristide Briand ve Franklin Bouillon gibi Ermeni oyunlarına kendilerini kaptırma yan idarecilerin elinde Fransız devleti, Mustafa Kemal’in genç devleti ile iyi geçinmenin, dostluk ilişkileri kurmanın yollarım aramaya koyulur.
Mersin’de bir Fransız müesse- sesi olan (Orosdi Bak)m şubesini idare eden Fransız 15 ekim 1920'de genel müdürlüğe, Paris’ - e, bir mektup yollar. Genel müdür de, bilgi edinilmesi için bu mektubu dışişleri bakanlığına iletir. Mektubun sonunda şu sa tırlar var:
“ Kilikya’da 18 aydır tam bir Ermeni taraftarlığına dayalı po litika sürdürdük. Bu insanlara neler ama neler vaadtylemedik? Ellerine silahlar verdik, mi lis teşkilâtı, polis, lejyon ve daha neler kurduk onlarla! Ve şimdi Türkler Kilikya’ya dönecek. N e ler olacağım tahmin etmek o ka dar zor değil. Türkler, köylerinin yakılmasını, mallarım soygunu nu, camilerine tecavüzleri affe decek insanlar değil.” (23)
Evet, tahrik et, tahrik et. Son ra da bu soruyu sor?
İstanbul’daki her türlü azın lık. işgal sırasında düşmanla, Kuvay-ı Milliye aleyhinde her türlü işbirliğine yöneldi. Ne ol du? 1923 ekiminde katliam mı oldu?
(20) - Serie, Lâvant, 1918 1929. S Y R IE , L IB A N , C ÎL I CIE. Cüd: 136. (S. 51).
(21) - Aynı seride, aynı cild (S. 150)
(22) - Aynı seride, aynı cild (S. 161)
(23) - Aynı seride, aynı cild General Gouraud’nun son
telgrafından bu yana, mayısın ilk haftasında Pozantı'daki Fransız kuvveti Kemalist kuv vetin ellerine esir düşmüştür. Ve Çukurova’da Fransız işgal kuv veti aleyhindeki gelişmeyi de durdurmanın artık imkânı yok tur.
General Gouraud, 5 eylül 1920 tarihli telgrafında, kimbilir ka çıncı defa Fransız politikacıları na Mustafa Kemal ile anlaşmak tan başka çare kalmadığını ve Ortadoğu’daki Fransız başku mandanı olarak Kilikya’daki kuvvetlerini boşaltmaya hazır landığını anlatır.
Ermenilerin yardımı ile Kilikya’daki durumun
düzeltile-r—
YARIN:---Ermenileri
tahrik
edenler
i
Kişisel Arşivlerde İstanbul Belleği Taha Torps Arşivi
